Verslaafd aan de literatuur Umberto Eco weer duizelingwekkend [Diti BOEKENLEGGER KINDERBOEKEN Museum van het Boek krijgt 3000 buitenlandse boeken Tilburgse stichting houd avond voor literair talen Story International werkt aan nieuwe opzet Twaalf versjes vol met nonsenswoorden DE STEM BOEKEN Extra verrassing in nieuwe Dibdin Novelle en roman van Dirk van Weelden VRIJDAG 6 JANUARI 1995 D Als een drugskoerier verborgen pakketten heroïne op een verla ten eiland wil ophalen, wordt hij geconfronteerd met een wande lend lijk. Bij terugkeer in de bewoonde wereld slaat hij war taal uit. Een gravin krijgt 's nachts bezoek van een skelet achtige verschijning 'die zijn lange knokige arm naar haar uitstrekt en op haar wijst.' Met deze spookachtige taferelen begint de nieuwe thriller De do de lagune van Michael Dibdin, inmiddels het vierde avontuur met politie-commissaris Aurelio Zen in de hoofdrol. In deze thriller keert Zen terug naar Venetië, de geboortestad die hij noodgedwongen moest verlaten. Hij gaat op zoek naar een verdwenen zakenman, maar beseft pas later dat hij verstrikt is geraakt in een complot tegen een Serviër uit Sarajevo die ver antwoordelijk is voor een aantal van de grootste wreedheden die tijdens de oorlog zijn begaan. Het is een typische Dibdin-wen- ding: altijd weer ontwerpt hij een Italiaans labyrint van mis daad waarin de ogenschijnlijk goeden even corrupt zijn. Of het nu om personen in de Heilige Stad gaat Moord in het Vaticaanof om gewaardeerde grootindustriëlen (De rattenkoning), het lijkt erop dat iedereen lid is van een geheim genootschap. Geheim is de Venetiaanse af scheidingsbeweging niet. Het doel van de Nieuwe Venetiaanse Republiek is om zelfstandig te worden en de toeristen te laten betalen voor hun bezoek aan de stad. De Venetiaanse cultuur moet weer in ere worden her steld, anders zal er zoiets ont staan als Venetiëland, een doch teronderneming in handen van Disney, met acteurs die zich ver kleden als de Doge en de Raad van Tien en waar de catering door McDonald's wordt ver zorgd. Dit verschrikkelijke voor uitzicht is voor veel Venetianen de reden om de afscheidingsbe weging te steunen. Wat alleen Aurelio Zen ontdekt, is dat de partij door en door corrupt is. De plot van De dode lagune is als vanouds intelligent in elkaar gezet. Volgens goed gebruik wordt de wat slome Zen door iedereen tegengewerkt en ook deze keer krijgt hij het niet voor elkaar de maffiosi te verslaan. Aan het einde van thriller keert Michael Dibdin: opnieuw een Italiaans labyrint van mis daad. foto chris van houts Zen terug naar zijn moeder in Rome en naar zijn vriendin Ta- nia die bij haar is ingetrokken. Dibdin is niet de eerste thriller schrijver die het wankele liefde sleven van zijn hoofdpersoon in verschillende boeken laat ont wikkelen. Zag het er in Moord in het Vaticaan nog naar uit dat zijn relatie met Tania duurzaam zou worden, door de gebeurte nissen in zijn geboortestad gaat het mis. 'Je bent een gevoelloze klootzak, Aurelio,' zei Tania op matte toon. 'God mag weten waarom ik me ooit met je heb ingelaten.' Een extra verrassing heeft Dib din aan het einde van de thriller toegevoegd: de overleden vader van Zen blijkt enkele jaren gele den in Venetië te zijn opgedoken. 'Hij heeft me op het graf van mijn moeder laten zweren dat ik er tegen jou nooit iets over zou zeggen. En dat zou ik ook niet gedaan hebben, als ik je niet was tegengekomen...,' krijgt Zen van een oude bekende te horen. Deze verhaallijnen met de persoonlij ke geschiedenis van Aurelio Zen krijgt de lezer er gratis bij. Het is een extra reden om alle thril lers van Dibdin te lezen. Michael Dibdin - De dode lagu ne, uitgeverij Atlas, prijs 39,90. Den Haag (anp) - Het Museum van het Boek in Den Haag heeft een collectie van drieduizend buitenlandse boekbanden in bezit gekregen door een schenking van de Amsterdamse verzamelaar A.S.A Struik, oud-directeur van Samsom-uitgeverij, aan de Staat. Directeur dr. Ton Brandenbarg van het sinds 1 januari verzelfstan digde museum beschouwt de schenking als een waardevolle aanvul ling op zijn collectie van vooral Nederlandse industrieel vervaardig de boekbanden. De geschonken verzameling is bijna 200.000 gulden waard, aldus Brandenbarg. Maar het zou ons door reiskosten en de tijd die we erin hadden moeten steken een veelvoud van dat bedrag hebben gekost als we zelf zo'n verzameling bijeen hadden moeten zoeken, zo voegt hij eraan toe. De vroegste boeken, die bijzonder zijn door hun ontwerp, uitvoering of onderwerp, dateren van eind 19e eeuw. Zij komen voornamelijk uit Engeland en Duitsland, maar er zijn ook voorbeelden uit landen als Frankrijk, Italië en Spanje bij. Door Johan Diepstraten Er is een generatie jonge schrijvers (Atte Jongstra, Dirk van Weelden, Huub Beurs- kens) opgestaan die geheel haar eigen weg gaat. Verkoopcijfers zijn niet van belang, publieke waardering al evenmin. Het uit gangspunt is duidelijk. In hun romans is er geen sprake van een doorzichtige, begrij pelijke wereld. 'Het leven en het bewust zijn, daar zit nooit zo'n duidelijke lijn in, of beter: dat kan elk moment alle kanten uitschieten,' zei Dirk van Weelden onlangs. Wie zijn boeken met Martin Bril - Arbeidsvitaminen (1987), Piano en Gitaar (1990), Terugwerkende kracht (1991) - en zijn soloromans Tegenwoordigheid van geest,(1989) en Mobilhome (1991) op hun waarde wil schatten, zal zich zeer flexibel moeten opstellen. De lezer moet meegaan in zijn gedachtenstromen waarin de logica lijkt te ontbreken. Het doel van deze vorm van literatuur is om duidelijkheid te creë ren over 'het zijn in de wereld'. Niet door het vertellen van verhalen, maar door filosofische bespiegelingen. Brieven De nieuwe soloroman Oase van Dirk van Weelden past precies in deze traditie. Het boek bestaat uit 26 brieven van hoofdper soon Yorick Oorman aan zijn nog ongebo ren zoon. Bij elkaar zijn de geschriften 'een gebruiksaanwijzing van de toestand waar in je terechtkomt zodra je lichaam het moederschip verlaat.' Zo'n handleiding vol verklaringen, tips en overlevingstechnie ken om het menselijk bestaan te trotseren, is hard nodig. Want leven is, als ik Van Weelden goed heb begrepen, hard werken en geen pretje als je het niet slim aanpakt. De ouders kunnen in ieder geval niet bogen op een succesvol maatschappelijk bestaan. Oorman ziet zichzelf als een rand figuur, een kantlijnvirtuoos en een afvalar- tiest. Moeder Katherina schijnt te hebben vertoefd in het krakersmilieu en leunde op mensen die tot over hun oren waren ver wikkeld in snel zwart geld, gokken en heroïne. 'Jongen, je moeder is iemand die haar leven kan afbranden en het donker in lopen.' De handleiding om het menselijk bestaan aan te kunnen blijft beperkt tot een gering aantal aanwijzigingen. Zelfs voor de op rukkende digitale wereld hoeft de ongebo ren zoon niet bang te zijn. 'Naarmate de elektronische communicatie in omvang toeneemt, nemen ook de ruis, de geheimen, de misdaad, de schoonheid, de onoverzich telijkheid toe.' Als er maar genoeg ruis is, zo lijkt Van Weelden te betogen, zijn er tal van mogelijkheden om te overleven. Het is een merkwaardige filosofische ge dachte waar Van Weelden vele pagina's voor inruimt. Zijn hoofdpersoon moest eerst enkele dagen in de verzengende hitte verblijven om in te zien dat de digitale toekomst op de woestijn lijkt. 'De honder den interactieve kanalen, de wildgroei aan massamedia, al die schermen waarop je dagelijkse leven zich afspeelt, het is als het verzengende zonlicht dat je ombrengt als je je niet aanpast of beschermt.' En wat heeft de ongeboren zoon nodig om zo'n dictatuur geestelijk te overleven? Net als in een woestijn: water en schaduw. Vreemdeling De een vlucht in de muziek, de ander in de filosofie, of in religie, of in vriendschap met dieren of in poëzie. Het doet er niet toe. 'Alles wat je naar een gat, een kreukel," een beschadiging, een falen van de data' kan leiden, is bruikbaar. Daar is water, oftewel, wat het is om het niet te weten. Je hoeft niet te weten wat het leven betekent of wat voor zin het heeft. Als je maar een Dirk van Weelden maakt literatuur met wel erg veel veel pretenties, maar enige bewondering voor zijn aanpak is ook wel op zijn plaats. foto annemie stijns vreemdeling bent tegenover de data.' Het bewustzijn kan inderdaad alle kanten uitschieten, zoals Van Weelden al zei. Zeker omdat hoofdpersoon Yorick Oorman verslaafd is aan 'alfanol', in de roman een verslavend chemisch middel dat 'geen we zenlijk onderdeel van de wereld toont, maar de betovering'van het normale ver breekt.' Het middel, dat natuurlijk niet bestaat, 'geeft een roes die helder en onge lovig maakt'. Daarmee bedoelt Van Weel den waarschijnlijk dat Yorick verslaafd is aan de kunst, of beter: aan de literatuur. Daarom lijkt deze verzonnen Yorick Oor man verdacht veel op de hoofdpersoon van de novelle Antonius Servadac die twee maanden geleden verscheen. Van Weelden verzon een schrijver die onder verdachte omstandigheden stierf en een onopgemerkt debuut en een lijvige ongepubliceerde ro man naliet. Servadac is zo geobsedeerd door zijn schrijverschap dat het gewone leven ervoor moet wijken. Zijn vrienden worden speel bal in dienst van het onvergetelijke mees terwerk. 'Een schrijver kan niets scheppen, hooguit een poppentheater van papier, nee, werkelijk maken kan hij niet, alleen heel spannend, amusant, ontroerend iets kapot maken. De beste vertelling is de volledige sloop van zijn onderwerp.' Vanuit die levensfilosofie speelt hij zij vrienden tegen elkaar uit en maakt ze kapot voor een roman. In het Schiller Crest Hotel kwam er een einde aan het leven van de onbekend gebleven Servadac door het exploderen van een pistool dat hij schoonmaakte. Een half uur eerder vierde op dezelfde plaats Van Weelden de publikatie van zijn debuut Arbeidsvitaminen. Het verband ligt voor de hand: alles wat van Weelden schreef voordat hij debuteerde, staat nu op naam van dat vroeg gestorven talent. Handleiding Een interessante biografie? Natuurlijk niet, hooguit als parodie, omdat de onder zoeker volgens de platgetreden paden het leven in kaart probeert te brengen. Eerst de tamelijk ongebruikelijke levensomstan digheden van de ouders, dan de malle liefdesrelatie met de vriendin van Serva dac en vervolgens het absurde einde. Maar ook al lijkt de novelle een tussendoortje, het is geschikt als handleiding om het werk van Van Weelden te doorgronden, dat op zijn beurt weer bestaat uit een handleiding om het menselijk bestaan te begrijpen. V Van Weelden maakt literatuur met wel erg veel veel pretenties, maar enige bewonde ring voor zijn eigenzinnige aanpak en opmerkelijke ideeën is ook wel op zijn plaats. Dirk van Weelden - Oase, uitgeverij De Bezige Bij, prijs 34,50 Dirk van Weelden - Antonius Servadac, uitgeverij De Bezige Bij, prijs 17,50. Door Henk van Weert Van geleerde tot een van Euro pa's hoogst gewaardeerde au teurs: in nauwelijks tien jaar tijd heeft de Italiaan Umberto Eco zich bij een groot lezerspubliek een enorme reputatie verworven. In 1984 debuteerde hij met De naam van de roos, een fascine rend, maar zo ingewikkeld bouwsel, dat er een naschrift op volgde. Ook zijn volgende boek De Slinger van Foucault was niet echt een driestuiversroman- netje. Sinds gisteren ligt in de boek handel opnieuw een pil van for maat, in duizendtallen, te wach ten op lezers die nog een keer met Eco op avontuur willen. Ook deze keer zullen die lezers hun hersens moeten meenemen, want ook Het eiland van de vorige dag biedt Ecoiaans prikkelende, maar zware kost. Het eiland van de vorige dag speelt zich, net als De naam van de roos, in het verleden af. Koos Eco eerder voor de detective- vorm als staketsel voor zijn werk, deze keer heeft hij zijn boek het aanzien van een avon turenroman gegeven. Het eiland van de vorige dag lijkt op de avonturenroman, zo als die in de 19e-eeuwse roman tiek geschreven werd. Er is een verteller, die nagelaten geschrif ten van een avonturier vindt, aan de hand waarvan hij een merkwaardige geschiedenis re construeert. Zo ontstaat een mysterieuze, historische zee-ro man, die in flarden tot ons ge bracht wordt. Verlaten Het verhaal speelt zich af in de 17e eeuw. De centrale figuur in Het eiland van de vorige dag is de Italiaanse edelman Roberto de la Grive, een schrandere, maar ook wat naïeve jongeling, met grote belangstelling voor de natuurwetenschappelijke nieuw tjes van zijn tijd. Het boek opent met zijn ongeluk. Roberto vaart mee op de Amaril- li, slaat tijdens een storm over boord, en spoelt aan bij de Dap hne, een schip dat voor anker ligt bij een eiland. Hij hijst zich aan boord en concludeert dat hij zich op een verlaten schip be vindt. Dat is een misvatting. Het schip heeft een vreemde lading. In het ruim ontdekt Roberto een verza meling uurwerken, een complete volière, allerlei gewassen en die ren. Roberto stuit ook op een lotgenoot, de vreemde pater Caspar Wanderdrossel, een con servatieve geleerde, die onder zoek doet naar meridianen. Met behulp van zulke, toen nog on bekende, lengtecirkels wordt het voor scheepskapiteins eenvoudig om hun koers te bepalen. Die kennis verschaft zeevarenden macht over de wereldzeeën en dus rijkdom. Roberto de la Grive speelde ook een rol in die speurtocht. Door middel van flash backs geeft Umberto Eco een verleden aan Roberto. De Italiaanse edelman is door de Franse kardinaal Ma- zarin op spionage-missie ge stuurd. Aan boord van de Ama- rilli moet hij nagaan hoever de merkwaardige doctor Byrd is met zijn onderzoek naar meridi anen. Roberto ontdekt zo bizarre praktijken. Later, aan boord van de Daphne, trekken Roberto en pater Caspar hun conclusies. Ze raken ervan overtuigd dat het schip precies aan de rand van een lengtecirkel ligt. Het eiland bevindt zich daardoor in een andere tijdzone, is hun gevolgtrekking: het is het eiland van de vorige dag. Ze willen naar het eiland toe. Dat lukt niet omdat ze geen sloep hebben en ook niet kunnen zwemmen. Of steekt de weten schap hen de helpende hand toe? Vermaken en leren Het eiland van de vorige dag is uiteraard veel meer dan een avonturenroman. Het boek puilt uit van de filosofische beschou wingen en verhandelingen over natuurwetenschappelijke onder werpen. De rol van atomen in de wereld, de kunst van het vein zen, de wijze waarop stenen den ken: het zijn maar enkele van de beschouwingen, die Umberto Eco in Roberto's verhaal ge- vlecht heeft. Zo moet een roman ook zijn, laat Eco een tweede wijze geestelijke, Saint Sevin, in het verhaal zeg gen. „De taak van de Roman is tegelijkertijd te vermaken en te leren." Eco wijdt een heel hoofd stuk aan de oorsprong van de roman. De roman is de Tijflijke broeder van de Historie' beweert hij, en met dit boek voegt Eco opnieuw de daad bij het woord. „De Romankunst opent de deur naar het Absurde." Het eiland van de vorige dag is qua keus van personages te ver gelijken met De naam van de roos. Ook in deze roman stapt een jongeling rond aan de hand van wijze religieuze meesters. In De naam van de roos liet de jonge Adson van Melk zich gid sen door de geleerde francisca ner monnik William van Basker ville, in Het eiland van de vorige dag heeft Roberto zelfs twee wij ze companen, zijn scheepsgezel pater Caspar en, in een eerdere fase van het verhaal, Saint-Se- vin. Meertrapsraket In de vertelvorm zit een meer trapsraket. Eco introduceert zijn ik-verteller, die de auteur van Roberto's levensverhaal is en Roberto op zijn beurt ontwikkelt in zijn hoofd een fascinerend alter-ego, om wie hij zijn eigen roman weeft. Ferrante is de naam van zijn, niet bestaande, broer. Hij is de verdorvenheid zelve en vormt zo het tegenbeeld van Roberto's ge liefde Lilia, de Dame aan wie Roberto zijn nagelaten geschrif ten gericht heeft. Roberto's fan tasie gaat met Ferrante aan de haal. Hij laat zijn geliefde in de handen van zijn alter ego vallen en scherpt zo zijn jaloezie om zijn liefde in stand te houden. Het eiland van de vorige dag is opnieuw een duizelingwekkend boek van een meesterlijk schrij ver, die een enorme eruditie paart aan een groot schrijftalent. Lang niet alles is te volgen voor lezers die op natuurwetenschap pelijk gebied leken zijn. Dat was in andere boeken van Eco ook zo. Zijn romans lijken op stevige wintertruien: je hoeft niet het hele ingewikkelde breipatroon te kunnen doorgronden om er be haaglijke warmte aan te kunnen ontlenen. Umberto Eco is een kathedralen- Umberto Eco is een kathedralenbouwer. foto anp bouwer. Zijn kathedralen reiken hoog, er zitten allerlei duistere hoeken en nissen in, maar ook heldere kapellen, fascinerend verhalende portalen, ondoor grondelijk dikke muren en prik kelende pinakels. Kathedralen blijven eeuwen staan. Umberto Eco - Het eiland van de vorige dag, uitgeverij Bert Bak ker, Prijs 65 (geb.) en 45 (paperback). Gedurende januari met kortingsbon uit voorpublika- tie 39,90. Tilburg - De Tilburgse literaire stichting J.H. Leopold houdt in april voor de achtste keer een literaire talentenavond in sa menwerking met de Eindhovense literaire organisatie, uitgeverij Opwenteling, Literair Land schap Eindhoven en en de Til burgse culturele Stichting Terra Nova. Datum en plaats van de literaire avond staan nog niet exact vast. Wel de inzendingsdatum: voor 15 februari moeten inzendingen binnen zijn bij Stichting J.H. Leopold, Postbus 3060, 5003 DB Tilburg. In het verleden leverde een op roep voor de talentenavond van de Stichting Leopold steevast zo'n honderd inzendingen op. De grootste talenten krijgen eenu> nodiging om hun inzending dens de avond in april voor dragen. Volgens de Leopold-i. ditie worden de beste inzend, gen gebundeld en uitgegeven een zogenaamd Cafécahier. Aspirant-auteurs moeten inz» den in enkelvoud en onder v melding van naam en adres, bijdrage mag niet langer dan zes getypte bladzijd; (maximaal tien gedichten, rj halen maximaal 3000 woordt en de inzender mag niet in het literaire circuit 1 gepubliceerd. Iedere inzender volkomen vrij in de keuze i- het onderwerp; proza, poëzie andere 'literariteiten' zijn kom. Rotterdam (anp) - Het prozafes- tival Story International wordt van 18 tot en met 21 januari waarschijnlijk voor het laatst op de gebruikelijke wijze in het Rotterdams Bibliotheektheater gehouden. De organisatie werkt samen met het Filmtheater Lan- taren/'t Venster aan een nieuwe opzet. Bij het festival nieuwe stijl zou den verbindingen worden gelegd met andere disciplines, met na me film en toneel. Veel verhalen zijn immers voor film of toneel bewerkt. De bedoeling is het eerste nieuwe Story-festival in oktober te laten plaatshebben, aldus directeur Martin Mooij. Dat zal worden toegespitst op een bepaald taalgebied, waar schijnlijk Latijns Amerika. Mooij hoopt dat het festival in de nieuwe opzet op een blijvende subsidie kan gaan rekenen. Tot nu toe heeft Story International elke jaar opnieuw voor subsidie moeten aankloppen bij met na me de gemeente Rotterdam en het ministerie van wvc. Latijns Amerika is afwezig tij dens de vijfde editie van Sta International over ruim tn weken. De achttien auteurs op het festival voorlezen j afkomstig uit Midden- en 0# Europa, Nederland, België Canada. Omdat het vijftig j geleden is dat Nederland - ond meer door Canadezen - is bevn wordt op 20 januari een Canai se avond gehouden. Daar treii Barbara Gowdy, Gabrielle lin en Mordecai Richler, even; de Nederlander Rudi van zig op. De andere schrijvers die aanl festival meedoen zijn de Ivan Klima, de Pool Amfc Szczypiorski, de Russen Vlad mir Sorokin en Marina Palej, Kroatische Dubravka Ugre de Oostenrijkse Ulrike I de Belgen Geert van Istendaef Monika van Paemel en de K derlanders Remco Campert,J; Mulder, Gerrit Krol, Mare Möring, Connie Palmen en Ji Siebelink. Campert en M brengen op de slotavond programma Nieuwe Herinnen: gen. Door Muriel Boll Voor het spiksplinternieuwe jaar maakten Lidy Peters en Marijke Brugmans een heel aardig boek, Hizzel hazzel hazelaar, alle maanden van het jaar. Voor de twaalf versjes rommelde Peters nonsensewoorden en woorden die bij de betreffende maand passen door elkaar en maakte daar een dansend versje van. Bij januari staat er bijvoorbeeld: Rombom bombarie/daar komt januari/met sterretjes en fluiten/ en rinkelende ruiten... Nog mooier vind ik november: Hizzel hazzel hazelaar/wie kraaiewaait en sombert daar/'t is november zonder franje/brengt een kistje met kastanje, hizzel hazzel haze laar/is je lampion al klaar?/zet hem in de heksenkring/novem ber springt er middenin/vliegen- zam en vuurpompoen/nooit meeer doen. Peters' teksten doen denken aan de liedjes van Iene Biemans, ze hebben iets sprookjesachtigs en de illustraties van Marijke Brug mans drukken diezelfde sfeer uit. Haar zwierige lijntjes herin neren aan het werk van Harriet van Reek en Geerten ten Bosch. Het zijn potloodtekeningen in pastel, waarop ze realistische onderwerpen heel verrassend combineert. Je ziet schaatsers op een vijver naast een boom dat het interieur van een muizehol en de bewo ners laat zien; een varken dat aan een boomtak schommelt, kan rustig dezelfde afmetingen hebben als het bruidspaar kip en haan dat op een tak zit te knuf felen, het gele oormerk van een koe lijkt op de sterren in de zomernacht. De grote uitbundige tekeningen links worden mooi in balans ge houden door de strenge rang schikking rechts. Daar staat de tekst met een dun lijntje erom- heeen en daaronder een klein prentje met de oude naam van .de maand, louwmaand, bloei maand, enzovoorts. De mooie bladspiegel levert een bevredi gender resultaat op dan Een kus je in een doos dat Peters en Brugmans eerder samen maak ten. Gerda Muller maakte vier kar tonnen peuterboekjes die samen ook het jaar rond gaan. Ze maakte voor elk seizoen een boekje. Mullers werk is traditio neler en minder verrassend dan dat van Brugmans en daardoor heel herkenbaar voor peuters. De tekeningen roepen een idylli sche wereld op van een hecht gezin en verbondenheid met de natuur. Daar horen geen televi sietoestellen en duur speelgoed bij, maar vogelhuisjes en sleet in de winter, jonge dieren eieren verven in de lente, li buiten zitten met lampions een lome zomernacht en spel in een herfstbos. De prenten z duidelijk met liefde en zorg gel kend, in een wat naieve stijl. De kleine Indiaan van Ire Goede volgt ook, verkapt, hele jaar. Kaspar en een ii diaantje zo groot als een roet borstje verzinnen voor elke dl een speciale naam: de dag dat eerste walnoot viel, de dag vi de vliegende indiaan (die a een boomblaadje als parachii door de lucht zeilt) of de dagva de sneeuwkrijger. De prenten beslaan telkens tal pagina's, soms is het een afbeelding, soms zijn het er t® of meer kleine. Goede schilde met een fors penseel en gebrtii! sprekende warme kleuren geeft elk voorstelling een n» sierrandje zodat er schilderijtji ontstaan. Wat je ziet, is hl afwisselend, de indiaan nas sneeuwklokjes die even gr# zijn, dan weer zie je Kaspar® heel dichtbij met een piepklei indiaan op zijn hand. Het is i vrolijk onbezorgd verhaal i veel aanknopingspunten biel voor kleuters, want elke daj beurt er immers wel iets bij ders? Op zoek naar de zomer Nicolas van Pallandt past n® in dit rijtje nieuwjaarsboeke: Kalle de Trol belandt door ston in een onbekend stuk bos. E zaam en mismoedig loopt verder en ontmoet de sniep, onduidelijk diertje en later muis. Met zijn drieën trekken r het winterland in, op zoek de zomer, ze hebben genoeg V de kou. Als je goed kijkt, hebbe de bomen gezichten en als p: drie door de sneeuw ziet f' ren, hoor je het bijna knisperen Aardig is het wisselende spectief dat Van Pallandt bruikt. Met Kalle en de sw kijk je van bovenaf in een met vissen tussen de weersp lende bomen of je zweeft o« een besneeuwde lappendeken* huisjes, boompjes en beest)! Het is een sfeervol boek, winterse tegenhanger van w dernacht dat Van Pallandt der maakte. L. Peters en M. Brugmans: K hazzel hazelaar, uitg. Gottmer, P" 24.90, vanaf 4 jaar. G. Muller: Winter, Lente, ZoP Herfst.uitg. Christofoor, P1 12.50 per deel, vanaf 2 jaar. I. Goede: De kleine Indiaan, i® Lemniscaat, prijs 22.50, vf jaar- ,i N. van Pallandt: Op zoek naar zomer, uitg. Lemniscaat, p 22.50, vanaf 5 jaar. Door Marjan Mes Breda - Filmgekken zijn bij, maar ook mensen t uitsluitend belangstel! voor filmapparatuur. Bi tien jaar lang hebben ze bezoldigd speelfilms toond en kaartjes verkochl| het Filmhuis Concordia Breda. Enthousiast en zoni morren namen ze voor lief er maar vier mensen in zaal zaten. Dat wilde voo nog wel eens gebeuren in vroege avondvoorstelling er een 'moeilijke' film dra de. Voor de artistieke film moefj immers wat over hebben en al werd weer goed gemaakt w: neer het zaaltje bijna vol zat, een mooi en begrijpelijk filmvj haal. In 1985 werd de voormi ge bestuurskamer van de Verej ging Concordia, op de bovenv dieping van de oude schot burg, officieel in gebruik gei| men als Bredaas filmhuis. P grammeuse Ini ten Zijthoff-Er .heeft sinds die tijd samen, werkt met bijna dertig vrijwi gers in wisseldienst, die op duur een hechte club vormc met grote liefde voor het n| dium. Inmiddels is deze gedrevj maar onbetaalde filmvrouw mee gestopt en heeft de scep| overgedragen aan Hetty Bi man, afkomstig van Filmtheaj Louis in Tilburg. Zij gaat betaalde kracht Cinema Chai in het nieuwe Chassé Theal leiden. Twee comfortabele fill zaaltjes waar al die speci: films en programma's wori vertoond die horen bij het 'alti natieve circuit' en waar zo noc ook kan worden geprolongeerd Filmhuis Concordia wordt zaterdagavond voorgoed ges! ten, in afwachting van de O] ning van Cinema Chassé, die wel een half jaartje op zich laten wachten. Met de in: bruikneming van Cinema Cha: komt er een eind aan een lan| geschiedenis van schipperen provisorische filmruimtes op lerlei plaatsen in de stad. huidige vrijwilligersbestai blijft echter de kurk waarop oi het nieuwe filmhuis zal drijve want nog altijd is het geen vt pot in de wereld van de 'altern tieve film'. Dat is ook een van zijn charm volgens medewerkster Trix v. Dooren (41), die net als ha collega's overdag een baan hee Vier jaar geleden meldde zij zi< als vrijwilligster, 'uit liefde VO' de film' en omdat zij het 'spai nend' vond om ook de technif van het projecteren onder knie te krijgen. Verder bedie: In De Beyerd brengt de Tsje van geboorte Jiri Koldr (191 een omgekeerde hommage a, het werk van Mondriaan, uitvoerig bezongen in 1994, 1 Mondriaanjaar. Mondriaan, canon van de kunstgeschiede! van de twintigste eeuw en d publiek bezit. Iedere Nederla der heeft nu zo onderhand v een beeld van dat werk, e clichébeeld waarschijnlijk d geen verdieping meer vraaj Maar of dat zo betrouwbaar Jiri Kolér stelt in ieder gev die vraag aan de orde in zi werk. Hij maakt collages m reprodukties van Mondriaa schilderijen, hij verknipt die monteert die over de reprodu tie van een andere heilige i onze kunstgeschiedenis. Do Mondriaan heen is bij voorbee een werk van de Italiaan woegrenaissancist Giotto zien. Kolór beoefent een krii sche akrobatiek met de betek ?>7S diewii aan kunst hechte Wat wij denken dat een Mon Haan is, is geen Mondriaan: ni alleen omdat het om een repr uktie gaat, maar ook omd onze voorstelling ervan niet b trouwbaar is. Vandaar de on kenning in de titel van de te toonstelling: Dit is geen Mon Daan. Maar die ontkennii Wordt weer ongedaan gemaa door de diakritische haken omheen. Is het dan ineens w een Mondriaan Nee, maar wc hcht is het beeld dat wij erv< hebben aan herziening toe. Wat Jiri Kolar met het we:

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1995 | | pagina 14