Rotterdamse 6aanval' op Antwerpen
DE STEM
Proef met inzameling van afgedankte elektrische apparatuur
'DWA-deal Begemann weinig verrassend'
Privatisering laatste
Britse staatsmijnen
Bouw-hausse in Birma
Snelheidsbegrenzers voortaan verplicht ToPJaar Bavana
Haven wil zich eveneens gaan richten op containertransport op korte afstanden
Russische premier: 'Deel van
privatisering terugdraaien'
'Langer open blijven moet
natuurlijk rendabel zijn'
Deel Holec verkocht
aan Oostenrijkse Elin
A7
Fiscus tijdelijk soepel met
erkenning groene fondsen
A
Economie
Door Jeroen den Blijker
Den Haag - De brancheorganisaties
van de wit- en bruingoedhandel
willen voorkomen dat minister De
Boer (Vrom) een statiegeldregeling
invoert voor keuken-, huishoude
lijk-, geluid- en beeldapparatuur.
Daarom houdt de branche volgend jaar
in Eindhoven een proef met vrijwillige
inzameling, waarbij burgers uit eigen
beweging hun afdankertjes kunnen in
leveren.
De branche zorgt dan voor een milieu
vriendelijke afvalverwerking.
Minister De Boer houdt echter vast aan
haar voornemen om binnen anderhalf
jaar een wettelijke statiegeldregeling in
te kunnen voeren voor elektrisch appa
ratuur. Haar voorganger Alders heeft in
dit verband een heffing van honderd
gulden op koelkasten gesuggereerd,
juist om hergebruik van grondstoffen te
bevorderen. Met ingang van 1 januari
1995 wordt al een toeslag van 250
gulden op auto's ingevoerd. De Boer
heeft bovendien fabrikanten en impor
teurs van batterijen verplicht oude
energiedragers terug te nemen.
De plannen voor een wettelijk geregeld
statiegeld op wit- en bruingoed stuiten
op fel verzet van fabrikanten en
branche. De onderhandelingen met
Vrom over de statiegeldregeling verlo
pen dan ook uiterst moeizaam: fabri
kanten en branches vrezen dat de hef
fing vooral kostprijsverhogend uitpakt.
Hun concurrentiepositie wordt daarmee
uitgehold.
De brancheorganisaties starten daarom
een proef in Eindhoven waarbij burgers
uit vrije beweging hun afdankertjes
kunnen inleveren. Het project zal an
derhalf jaar duren. „Als het een succes
wordt, wordt de statiegeldregeling wel
licht overbodig en kan ook elders in
Nederland vrijwillig apparatuur wor
den ingezameld," zegt een hoopvolle
secretaris Murray van de deelnemende
Vereniging Leveranciers van Huishou
delijke Artikelen in Nederland (Vle-
han).
De proef had oorspronkelijk al op 1
januari moeten starten, maar het is niet
gelukt het project bijtijds rond te krij
gen. Zo zijn bijvoorbeeld de kosten en
subsidiebedragen nog niet geheel dui
delijk. Wel is steun uit het Europese
fonds voor de werkgelegenheid toege
zegd. Ook de ministeries van Economi
sche Zaken (EZ) en Vrom zijn in princi
pe bereid geld te steken in het experi
ment, aldus een woordvoerster van mi
nister De Boer. Hoeveel geld beide
ministeries beschikbaar stellen, is nog
niet beslist.
Dat een succesvolle uitkomst van de
proef de komst van een statiegeldrege
ling dwarsboomt, ontkent Vrom met
kracht. De woordvoerster van De Boer:
„De minister gaat gewoon verder met
de voorbereiding van haar wettelijke
maatregel." De proef met vrijwillige
inzameling is voor Vrom en EZ vooral
van betekenis om na te gaan hoe het
best een goede afvalverwerking kan
worden opgezet van huishoudelijke en
luxe-apparaten.
C J- Van onze verslaaaeefster
Rotterdam (anp) - Rotterdam wil in de Eemhaven en Waalha
ven nieuwe overslagactiviteiten gaan ontwikkelen die zich
vooral richten op het segment waarin Antwerpen de afgelopen
jaren sterk is gegroeid.
Het gaat daarbij onder andere
om containertransporten over
kortere afstanden, staalproduk-
ten, hout en produkten van de
papierindustrie.
In het gebied van Waal- en Eem
haven komen in de nabije toe
komst veel haventerreinen vrij,
omdat overslagbedrijven, zoals
ECT, hun activiteiten verplaat
sen naar de Maasvlakte. Het Ha
venbedrijf wil dit gebied een
nieuwe impuls geven door er
activiteiten te gaan stimuleren
die onder het niveau van de
grote wereldomspannende zee
scheepvaart liggen.
Werkgevers en werknemers zul
len zich moeten inspannen om de
nieuwe activiteiten concurrerend
te maken ten opzichte van ande
re havens. Op dit gebied heeft
Rotterdam namelijk geen na
tuurlijke voorsprong, zoals bij de
zeer grote schepen.
„Tegenover de investeringen die
de overheid doet, moeten ook
inspanningen van het bedrijfsle
ven staan. Zo kan de Waal-
Eemhaven tot één van de meest
innovatieve en concurrerende
havengebieden van Europa wor
den," aldus havenwethouder
Smit in zijn oudejaarstoespraak.
Daarin maakte hij ook de klin
kende cijfers over 1994 bekend
maakte: er is in de haven voor
294 miljoen ton aan goederen
overgeslagen. Dat is een stijging
van 4 procent ten opzichte van
vorig jaar. In haar hele historie
noteerde de haven alleen in 1973
een hoger jaarcijfer (296 miljoen
ton).
Opvallend waren de stijgingen
bij de overslag van ertsen (15
procent) en van containers (9,5
procent). Roll-on/roll-off-ver-
keer steeg met 15 procent, onder
andere door de opleving van de
Britse economie. Smit verwacht
dat volgend jaar 'de magische
grens' van 300 miljoen ton zal
worden overschreden.
De groei van de Rotterdamse
overslag zit vooral in het stuk
goed (onder andere containers,
ro-ro-verkeer en fruit). De totale
stukgoedoverslag bedraagt dit
jaar 70 miljoen ton, terwijl dat
in 1973 nog slechts 28 miljoen
ton was. De oorzaak van de
dynamiek in het stukgoedver-
keer zoekt Smit vooral in de
globalisering van de economie en
de verdergaande Europese een
wording.
Moskou (rtr/anp) - Het hoofd van het bureau voor privatise
ring in Rusland, Vladimir Polevanov, heeft felle kritiek geuit
op de verkoop van staatsondernemingen. Hij dringt erop aan
dat de Russische regering een aantal bedrijven weer onder
haar hoede neemt.
De verkoop van sommige staatsondernemingen 'ondermijnt de
veiligheid van Rusland'. Zo werd Polevanov, die tevens een van
vice-premiers is, gisteren door diverse Russische kranten geciteerd.
Hij toonde zich vooral ongerust over de aandelen die buitenlandse
investeerders in de aluminiumindustrie en defensiesector kopen. Dat
belang kan oplopen tot 15 procent. De privatisering van bedrijven in
de militaire industrie, de energiesector en de aluminiumindustrie
moet daarom volgens Polevanov worden teruggedraaid. De Russische
regering moet volgens hem 'haar economisch beleid veranderen en de
rol van de staat in bedrijven vergroten'.
Polevanov werd hoofd van het bureau voor privatisering nadat de
vorige chef, Anatoly Tsjoebais, de drijvende kracht achter de
grootste verkoop van staatsondernemingen in de geschiedenis, in
oktober werd gepromoveerd tot eerste vice-premier. Tot nu toe heeft
het land ongeveer 60 procent van zijn industrie verkocht.
OPEN tot middernacht of ge
woon dicht om zes uur? Op
zondag naar de camping of naar
de zaak? Winkeliers, personeel
en klanten staan voor ingrijpen
de veranderingen, door de aan
staande wijziging van de wet op
de winkelsluiting. Op deze plaats
reacties van degenen die het
aangaat. Vandaag de laatste afle
vering: de Hema in Breda.
Van onze verslaggever
R.L. Raymakers, bedrijfsleider
van de Hema, ziet in principe
wel wat in de nieuwe wet.
„Kijk, het moet wel rendabel
zijn natuurlijk. Maar als je het
niet probeert, weet je het ook
niet. Als de klant de stad in
komt, lijkt het me een goed
plan. We moeten in ieder geval
wel collectief langer open blij
ven. Het heeft geen zin om het
in mijn eentje te doen."
„Wij hebben al hele goede
openingstijden. Onze zaak
opent elke morgen om negen
uur en we sluiten om zes uur.
Ook op zaterdag. Dan zijn de
meeste winkels al om vijf uur
gesloten en dan zie je dat je in
dat extra uur toch extra omzet
hebt. Op donderdag hebben
we dan nog eens koopavond
en zijn we tot negen uur open.
Misschien moeten we een on
derzoek houden en kijken of
het rendabel zou zijn de slui
tingstijd te verleggen."
De stelling van de tegenstan
ders van de in te voeren wet is,
dat een gulden toch maar één
keer uit te geven is en dat
langere openingstijden een
verplaatsing van de winkeltij
den betekent. „Inderdaad, een
gulden is helaas maar één keer
uit te geven. Maar mensen
gaan misschien meer besteden
aan recreatie. Ze gaan lekker
een avondje naar de stad. Of
ze verwennen zichzelf en gaan
in het restaurant van de Hema
eten in plaats van thuis."
Raymakers weet dat hij extra
personeel in dienst moet ne
men als hij langer open blijft.
„Maar als de omzet zich goed
ontwikkeld, is dat geen pro
bleem.
De bussen en vrachtwagens die nog geen snelheidsbegrenzer hadden, moesten de afgelopen week
nog snel naar de garage. Volgens de Europese richtlijn moet het internationaal verkeer vanaf 1
januari van het apparaat voorzien zijn. Bij vrachtwagens zwaarder dan 12.000 kilo wordt het
maximum bepaald op 85 kilometer per uur. Bij bussen zwaarder dan 10.000 kilo wordt het
maximum 100 kilometer per uur. foto anp
Van onze verslaggeefster
Lieshout - Brouwerij Bavaria
heeft dit jaar een recordom
zet geboekt. Er is vier miljoen
hectoliter bier verkocht, een
stijging van 20 procent ten
opzichte van 1993.
Ook de afzet van frisdrank steeg
met 20 procent tot een totaal van
1,4 miljoen hectoliter. In de ko
mende twee jaar zal Bavaria
ruim 100 miljoen gulden investe
ren om aan de toenemende vraag
te kunnen voldoen.
„Het is een geweldige prestatie
van de tweede brouwer van Ne
derland," zegt drs. Peter Swin-
kels, voorzitter van de raad van
bestuur. De vier miljoenste hec
toliter bier is gisteren gebrou
wen, gebotteld en afgeleverd.
Volgens P. Swinkels komt de
mijlpaal van vier miljoen hecto
liter twee jaar eerder dan in
1991 verwacht werd toen er een
groot feest gebrouwen werd rond
de 3 miljoenste hectoliter.
De grote stijging is mede te
danken aan de toenemende ex
port. Vooral de export naar Ja
pan en de voormalige Sovjetlan
den is fors gestegen. Dit jaar
heeft Bavaria 35 procent meer
produkten uitgevoerd dan het
jaar daarvoor. De afzet van fris
dranken is beduidend gegroeid
sinds Bavaria acht verschillende
frisdranken voor Schweppes
bottelt en distribueert. Per jaar
zijn dat voor Schweppes 20 mil
joen liter.
Bavaria investeert de komende
jaren ruim 100 miljoen gulden
om de produktiestijging bij te
kunnen houden.
Swinkels wijst er verder met
nadruk op dat de produktiestij
ging ook te danken is aan het
nieuwe beleid inzake ziektever
zuim. In een paar jaar is het
ziekteverzuim van 10 procent
naar 3 procent gedaald. „Er
wordt bij ons door iedereen hard
gewerkt." Bij Bavaria werken
momenteel 720 werknemers.
Van onze verslaggever
Paul Verlinden
Breda - Het is weinig verras
send dat Begemann door een
akkoord met de Advent Hol
ding, de nieuwe eigenaar van
Deutsche Waggonbau (DWA),
alsnog een belang lijkt te ver
werven in de Oostduitse pro
ducent van treinwagons en
trams.
Dat zegt F. Szablewski, bestuur
der van de Industriebond FNV.
In zijn pakket zit Holec Ridder
kerk, het belangrijkste onderdeel
van de Begemann Railgroep en
beoogd partner voor DWA.
„Het verbaast me niks dat Bege
mann via een achterdeur toch
weer bij DWA binnenkomt. Het
was al vreemd dat Treuhand
(verkoper van DWA. pv) op de
proppen kwam met Advent. Dat
is een beleggingsmaatschappij,
terwijl tot dan toe alleen indus
triële bedrijven in beeld waren
voor de overname van DWA. Wij
vermoedden al dat daar een truc
achter zat en dat vermoeden
wordt nu bevestigd."
Gisteren meldde deze krant dat
Begemann met Advent Holding
overeengekomen is dat het Bre
dase concern straks een aandeel
krijgt in DWA. Begemann zelf
was uit beeld geraakt als koper
van DWA toen Begemann-top-
man Joep van den Nieuwen-
huyzen veroordeeld werd voor
handel met voorkennis. Treu
hand ging toen in zee met de
Amerikaanse beleggingsmaat
schappij Advent.
Via een omweg zou Begemann
nu dus weer bij DWA binnenko
men. Onduidelijk is nog welke
constructie Advent en Begemann
daarbij voor ogen hebben. Vol
gens goed ingelichte bronnen
zou Begemann 38 procent DWA-
aandelen overnemen van de
Amerikanen. Het Financieele
Dagblad meldde gisteren nog
een andere constructie. Bege
mann zou Holec Ridderkerk on
derbrengen in Advent en vervol
gens een belang van 38 procent
krijgen in Advent. Begemann
zou dan het beheer krijgen over
DWA en Holec Ridderkerk.
Bij Advent was gisteren niemand
bereikbaar voor commentaar.
Joep van den Nieuwenhuyzen
liet desgevraagd alleen los dat
hij geen enkel commentaar wilde
geven totdat het ministerie van
Financiën in Bonn heeft beslist
over de verkoop van DWA aan
Advent.
Een woordvoerder van de Treu
hand liet gistermiddag weten dat
berichten over deelneming van
Begemann in DWA 'pertinent
onwaar' zijn. „Noch is de Bege-
mann-dochter Holec bij Advent
ondergebracht, noch krijgt Bege
mann een belang in DWA," al
dus de Treuhand.
In het Financieele Dagblad ont
kende nog bevestigde Van den
Nieuwenhuyzen gisteren de be
richten. Van den Nieuwen-
Hengelo - Begemann is erin geslaagd vlak voor de jaarwisseling
ook nog Holec Hoogspanning te Amersfoort van de hand te
doen. De koper is het Oostenrijkse bedrijf Elin Energieversor-
gung. De activiteiten worden ondergebracht in een zelfstandige
vennootschap, Elin Holec Hoogspanning.
De bonden en een delegatie van de ondernemingsraad van Holec
Systemen en Componenten (HSC) hebben volgens Begemann
ingestemd met de verkoop van Holec Hoogspanning aan Elin.
De transactie heeft geen negatieve gevolgen voor het aantal
arbeidsplaatsen. De OR moet nog wel advies uitbrengen.
ZATERDAG 31 DECEMBER 1994
Den Haag (anp) - De Belastingdienst zal in de eerste drie
maanden van 1995 soepel omspringen met erkenning van
banken en beleggingsinstellingen die zich storten op de
markt voor'groene', milieuvriendelijke projecten.
Zij krijgen tot en met maart
de tijd hun kredietportefeuille
(banken) of vermogensporte
feuille (beleggingsfondsen) zo
her in te richten, dat zij vol
doen aan de voorwaarde dat
zij 'hoofdzakelijk' in erkende
groene projecten deelnemen.
Dat blijkt uit de toelichting op
de uitvoeringsregeling voor
belastingvrije rente en divi
dend die de erkende groen
fondsen en groenbanken vanaf
1 januari 1995 aan hun deel
nemers mogen uitkeren.
Staatssecretaris Vermeend
van Financiën heeft de rege
ling gisteren gepubliceerd in
de Staatscourant.
Banken of fondsen die nog
beschikken over oude, niet
uitgekeerde winst uit de pre-
groene periode, moeten die
eerst uitbetalen aan de deelne
mers die renterekeningen of
hun aandelen bezitten. Dit om
te voorkomen dat deze oude
winst (ingehouden winst, fis
cale reserve of stille reserve)
belastingvrij wordt uitge
keerd.
Eventuele (aanloop)verliezen
kunnen niet worden verrekend
met winst uit de pre-groene
periode. Die gebruikelijke
achterwaartse verliescompen
satie wordt hen onthouden.
Tenslotte zal de belastingin
specteur niet al te hard vallen
over onvoorziene koersschom
melingen, die er formeel toe
leiden dat bank of beleggings
fonds niet meer voldoet aan de
voorwaarde dat 'hoofdzake
lijk' groen wordt belegd. Het
kan bijvoorbeeld gebeuren dat
een klein deel van de beleg
gingsportefeuille in niet-groe-
ne projecten plotsklaps sterk
in waarde stijgt. Als de instel
ling jaren lang bewust heeft
voldaan aan het groene-beleg-
gingsvereiste, strijkt de belas
tingdienst in dat geval de
hand over het hart.
huyzen was gisteren druk bezig
met de verkoop van Holec Hoog
spanning. Dit Holec-bedrijf
staat echter helemaal los van
Holec Ridderkerk.
Dat Holec Ridderkerk nu toch
partner lijkt de worden van
DWA is positief, volgens vak
bondsbestuurder Szablewski.
„Door DWA en Holec Ridder
kerk samen te brengen, creëer je
de mogelijkheid complete trein
stellen te maken binnen één con
cern en dat is nodig wil je op
lange termijn overleven in deze
markt."
Szablewski reageert terughou
dend op de berichten dat Holec
Ridderkerk bij Advent onderge
bracht wordt. „Of we daar ge
lukkig mee moeten zijn, weet ik
nog niet. Het gaat ons niet zo
zeer om de constructie maar om
de continuïteit van Holec Rid
derkerk. Als Begemann die kan
waarborgen, ben ik niet tegen
die deal. Maar ik hoop dat we nu
wel op zeer korte termijn geïn
formeerd worden."
Het lijkt er steeds meer op dat
Begemann en Advent al in een
vroeg stadium de deal met DWA
voorbereid hebben. Het Finan
cieele Dagblad meldde gisteren
een connectie tussen beide con
cerns. Zo zouden Advent-top-
man Peter A. Brooke en Joep
van den Nieuwenhuyzen elkaar
kennen via wederzijdse vrienden
in België.
Van onze correspondent
Londen - De laatste Britse staatsmijnen zijn vannacht
overgegaan naar de particuliere sector. Het Britse mijn-
bouwbedrijf RJB Mining is de nieuwe eigenaar van de 17
overgebleven 'diepe' kolenmijnen en de 15 dagbouwmij
nen van het voormalige staatsbedrijf British Coal. De
overname kost RJB een slordige twee miljard gulden.
Voor oud-mijnwerkers in
Noord-Engeland en Wales was
het einde van 47 jaar
staatsmijnbouw een emotio
neel moment. De 'Black Coun
try' (bij Birmingham) en de
gebieden rond Newcastle en
Swansea waren vrijwel volle
dig afhankelijk van de kolen-
industrie. Vlak na de oorlog
waren er 1000 mijnen in
Groot-Brittannië. Sindsdien
zijn in de industrie bijna
700.000 banen verloren ge
gaan, nu werken er nog maar
7000 mensen. Ondanks subsi
dies en herscholingsprojecten
van de conservatieve regering
ligt de werkloosheid in voor
malige mijnstreken nu ver bo
ven het nationale gemiddelde
van 9,8 procent.
De schoksgewijze sanering
van de mijnindustrie was voor
velen een nationaal drama.
Vooral het jaar 1984 zal de
Britten bijblijven. Toen kwam
het tot een bittere, drie maan
den durende, confrontatie tus
sen premier Margaret
Thatcher en mijnwerkerslei
der Arthur Scargill.
'Koning Arthur', zoals Scargill
door zijn vrienden werd ge
noemd, ging de strijd aan met
de conservatieve regering die
in een keer 20.000 banen wilde
schrappen. Honderden mijn
werkers en politiemannen
raakten gewond in harde
straatgevechten.
Uiteindelijk bleek Thatcher
toch het laatste woord te heb
ben en werden de 'onrenda
bele' mijnen -die ze boven
dien beschouwde als socialis
tische bolwerken- stuk voor
stuk gesloten. Een van de ver
wijten van de mijnwerkers
bonden blijft dat de kolenin-
dustrie een oneerlijke concur
rentiepositie werd opgedron
gen. De Britse regering heeft
wat betreft de nationale ener
gievoorziening bijna al haar
kaarten gezet op het gepriva
tiseerde British Gas én op de
nucleaire industrie die - zo
beweren de mijnwerkers niet
ten onrechte - evenmin zonder
grote subsidies kan bestaan.
De nieuwe eigenaar, RJB Mi
ning, bleek een van de weini
gen die het steenkoolavontuur
nog aandurft. Door de aan
koop van de staatsmijnen
stijgt de jaarlijkse omzet van
het bedrijf van 270 miljoen
gulden naar 3,5 miljard gul
den. De optimistische direc
teur Richard Budge heeft la
ten weten niemand te zullen
ontslaan en belooft zelfs 130
leerlingplaatsen te scheppen.
Het beslissende moment voor
RJB zal komen in april 1998
wanneer het contract afloopt
voor de levering van steenkool
aan de twee grootste electrici-
teitsbedrijven van Groot-Brit
tannië, National Power en Po-
wergen. Als zij verder om
schakelen naar gas en voor het
restant van hun energiebe
hoefte kiezen voor goedkopere
kolenimporten uit Derde-We
reldlanden dan zal het doek
definitief vallen voor de Britse
mijnbouw.
Van een toekomstige Labour-
regering hoeven de laatste
mijnwerkers weinig te ver
wachten. Onder de nieuwe lei
der Tony Blair is Labour ge
leidelijk afgestapt van de ge
dachte om alle geprivatiseerde
staatsbedrijven weer te herna-
tionaliseren. Labour erkent
dat zo'n operatie onbetaalbaar
zou zijn en heeft inmiddels
andere prioriteiten op het ge
bied van onderwijs en verbe
tering van de infrastructuur.
Birmese vrouwen sjouwen met stenen op een bouwterrein in
Rangoon. In de hoofdstad verrijzen steeds meer hoge kantoorko
lossen door toedoen van buitenlandse investeerders. foto epa
