DE STEM
lM"- kracht ligt in improvisatie'
Ik zie mezelf als een doorprikker van onzin'
Mare Klein Essink
debuteert op RTL4
Irene Moors is via Telekids de kinderwereld ingerold en er nooit meer uitgekomen
Dat wilden wij nog
even kwijt: Panelleden
luchten hun hart
Droomhuwelijk in Telekids
Seth Gaaikema brengt na drie jaar weer Oudejaarsconference op tv
Freek de Jonge
doet mini-
conférence
NOS-Journaal in een nieuwe jas
sn
ma
994
X 79
a
zie ragazzi op achterpagina - d4
Gids
De hele dag heeft ze in de
sneeuw gestaan.
(Ju het violet van de on-
iergaande zon op de
bergtoppen is verdwenen,
blaast Irene Moors uit in
ten der vele knusse
Stubes in het
Zwitserse Grachen.
In dit kindvriendelijke
wintersportdorp vol zon
en sneeuw, spelen dit
maal de Kerst- en Oude-
•aarsedities van
Telekids zich af.
Een gesprek met de
touw die Telekids zes
jaar geleden uit het niets
te voorschijn toverde, er
voor knokte en nog
steeds wekelijks live voor
de camera stoeit met
haar kind',
dat Telekids heet.
Door Anja van den Akker
Ooit zei Irene Moors in Telekids
lat kinderen ter gelegenheid van
Luilak-dag maar lekker met zeep
op de ramen moesten gaan klie
deren. Op de ruiten van de auto,
overal. „Dat hoort bij Luilak,"
m de mevrouw van Telekids.
Het regende die dag telefoontjes
van boze ouders, die zich bij het
opstaan geconfronteerd zagen
met besmeurde glaspartijen en
automobielen. Irene Moors lacht
ornu om. „Niks aan de hand. Een
lak water er tegenaan en het is
weer weg.Maar ze beseft temeer
hoe flinterdun de scheiding tus
sen fantasie en werkelijkheid
voor kinderen is.
Dus let ze goed op haar woorden.
..Zodat de kinderen die naar ons
tijken geen verkeerde dingen
gaan zeggen met de verontschul
diging: Ja, maar Irene zei het
ook."
.Ik ben me er heel goed van be
wust dat kinderen met mij aan
het opgroeien zijn", zegt de 27-
;arige presentatrice uit Haarlem.
Kindertjes die in het begin van
Telekids zes jaar waren, zijn nu
twaalf. Die moeten toch iets van
mij hebben opgepikt."
Pittig
Een kinderprogramma kan heel
educatief werken. Telekids wil
echter vooral leuk en gezellig
lijn. Is dat geen gemiste kans?
..In het verleden, toen ik Telekids
nog niet samen met Carlo Bos-
Irene Moors (linksboven) met Carlo Boszhard, Anniko van Santen en Top 40-presentator Tim Immers in Zwitserland.
foto rtl
zhard presenteerde, hebben we
wel serieuze onderwerpen behan
deld zoals kindermishandeling en
dergelijke. Dat was best pittig.
We proesten er dan ook altijd heel
lang over nadenken om het zo te
brengen dat 't niet schokkend zou
zijn voor de kinderen thuis. Die
zitten 's ochtends met de duim in
hun mond voor de tv, vaak zon
der dat er iemand bij is."
„Sinds afgelopen seizoen is toch
meer gekozen voor een show
achtig programma met amuse
ment. Wat er aan serieuze dingen
inzit, heeft meer met kinderboe
ken en kindertheater te maken.
Voor die verandering heb ik zelf
niet gekozen, het is zo gegroeid."
Ze legt uit: „Na vier seizoenen
zaten we met een probleem. Er
was zoveel concurrentie bijgeko
men. Er.móest iets gebeuren. RTL
gaf min of meer carte blanche
met de opdracht: maak er wat
van, anders ben je weg volgend
jaar. Wat programma betreft
dan. Toen is er gekozen voor meer
gezelligheid en snelheid. Hoewel
ik ook in deze Telekids altijd pro
beer of kinderen er toch iets van
kunnen opsteken. Variërend van
Unicef tot hoe suikerbieten wor
den verwerkt. Maar de hele zwa
re onderwerpen passen niet
meer."
Wat Moors nog wel doet, is de ru-
De jurk is echt, de bruidsmeisjes ook, maar hoe werkelijk is het
huwelijk dat Irene Moors en Carlo Boszhard in deze aflevering
van Telekids sluiten? Is het droomhuwelijk waar talloze tv-kij-
kertjes al maanden naar uitkijken het begin van een nieuwe fase
of ligt de realiteit anders?
Het antwoord komt vanochtend in de Oudejaarseditie van Tele
kids, die net als de Kerstaflevering is opgenomen in het Zwitser
se wintersportdorpje Grachen. Het werd door de redactie uitver
koren vanwege de vele mogelijkheden die daar voor kinderen
zijn.
Irene Moors licht een tipje van de sluier op: „De jurk heb ik zelf
uitgekozen. En mijn ouders waren er ook bij."
Omdat veel kinderen het magische tijdstip van 0.00 uur op Oud
jaar niet halen, eenvoudigweg omdat ze voor die tijd zijn inge
dommeld, kozen de makers, van Telekids twaalf uur 's middags
als begin van het nieuwe jaar. Daar wordt zaterdagochtend fees
telijk naar toe gewerkt.
Carlo en Irene gaan in het Zwitserse dorpje op zoek naar oliebol
len en vuurwerk voor het uur U. Maar voor het zover is, doen ze
eerst nog even een dutje. Dan gebeuren er vreemde dingen.
briek Meidengeheimen. „Dat zijn
serieuze brieven van meisjes die
ik eerst op een hele vreemde ma
nier probeer op te lossen, wat
niemand ooit zou doen. Stel, twee
meisjes zijn verliefd op een jon
gen. Dan bedenk ik dat ze met
zijn tweeën in één jurk gaan zit
ten en dat doe ik dan voor. Zoiets
is even grappig, maar uiteindelijk
kom ik wèl met een normale wij
ze raad. Ander voorbeeld. Ik leg
met behulp van twee spekkies uit
hoe je moet zoenen. Zonder te
bijten!" Ze lacht.
Irene Moors bemoeit zich zeer ac
tief met 'haar' Telekids. Veel
ideeën bedenkt ze zelf, tegen
woordig ook met mede-presenta
tor Carlo Boszhard, die ze nog
kent van Hitbingo.
„Ik begrijp niet echt waar ik de
inspiratie vandaan haal," grijnst
Moors, die zelf geen moeder is.
„Ik ben in die kinderwereld ge
rold en er nooit meer uitgekomen.
Dat is helemaal geen bewuste
keuze geweest. Ik zat bij het blad
Donald Duck en deed 'Dit is Dis
ney' voor de NCRV. Toen begon
Véronique, daar solliciteerde ik
en kreeg een kinderprogramma.
Logisch, want dat deed ik al."
Wat heeft Irene Moors dat kinde
ren aanspreekt
„Ik ben gewoon mezelf. Dat is be
langrijk. Het programma 'Dit is
Disney' heb ik bijvoorbeeld niet
goed gedaan. Want ik kreeg tek
sten van iemand anders. Die leer
de ik uit mijn hoofd en begon te
acteren. Dat kan ik dus niet. Dan
gaat mijn stem omhoog en wordt
het heel kinderachtig. Als ik die
beelden af en toe nog terugzie,
denk ik: dat kan helemaal niet. In
Hitbingo, dat ik 52 afleveringen
heb gepresenteerd, voelde ik me
ook niet op mijn plek. Ik hoefde
alleen maar de getallen op te noe
men en de muziekjes aan te kon
digen. Ik was eerlijk gezegd blij
dat dat afgelopen was. Bij Tele
kids kan ik gelukkig improvise
ren. Live."
Dat beschouwt Irene Moors als
haar sterke punten. „Ik heb vrij
wel geen teksten. Ik heb een op
zet, de rest is spontaan. In die im-
Zijn laatste oudejaarsconfé-
rence dateert van 1991. Deze
jaarwisseling vindt Seth
Gaaikema het weer tijd om
op televisie de drempel naar
1995 over te gaan. Wat hij
precies gaat doen, is ook voor
hemzelf nog een verrassing.
„Bijna alle bloemen staan in
het perk, alleen het boeket
moet nog worden samenge
steld."
Door Anja van den Akker
Natuurlijk gaat zijn conférence
over het nieuwe kabinet. De for
matie waarin hij mi al teleurge
steld is. „Het probleem van dit
kabinet is dat het kleurloos
blijft. Het enige dat het doet is
bezuinigen. Het CDA bezuinigde
ook. Maar dan nog vanuit een
bepaald geweten. In gods ver
trouwen. Het paarse kabinet
gooit dat óók nog weg. Mevrouw
Borst trekt gewoon de hele Rut-
gersstichting om!"
Net als in zijn conférences, raakt
Gaaikema al pratend op dreef.
„Het nieuwe kabinet bestaat uit
hele vrolijke mensen," gesticu
leert hij druk.
„Heel menselijk allemaal. Een
reuk stel, da's duidelijk. Maar ik
neb het gevoel dat ze gewoon
zijn ingehuurd om een hele zwa
re financiëel-economische klus
te doen. Dat brengen ze vrolijk."
Susser
„Dus: als we' naar de bliksem
gaan met dit kabinet, gaan we op
oen vrolijke manier tenonder.
Met leuke mensen, een saxofoon
en lachende dames. Zo van: kijk
eens wat een leuk ravijn, laten
we er met z'n allen eens insprin
gen." Als vanzelf borrelen de
vergelijkingen naar boven.
„Vroeger, toen CDA en PvdA sa
menwerkten, waren de socialis
ten méér socialist. Nu is het net
of er geen vertrekpunt meer is.
Dat vind ik zo gek. Dan zeggen
ze: nou gaan de winkels op zon
dag ook open. Dat is prima,
maar het gebeurt zonder reden.
En die Kok zegt helemaal niks.
Die roept alleen maar dat het
zo'n vaart niet zal lopen. Kok is
alleen maar aan het verzoenen.
Hij is de grote susser."
Als cabaretier mag dat allemaal
genieten zijn, privé baart het
nieuwe kabinet hem zorgen.
„Ik dacht: nu gaat er eindelijk
iets gebeuren. Maar als ik dan
zie dat de regering zelfs Borssele
niet kan behandelen. Dat daar
nota bene de RPF uitmaakt wat
er met Borssele gebeurt. Dat het
asielbeleid wordt doorgedrukt
door Bolkestein en de CD! Dat
vind ik nogal wat. Zodra het
even principieel wordt, dan gaan
die kleine partijen het nota bene
bepalen. Dat is te gek voor woor
den. En het wordt alleen maar
erger." Zijn gezicht betrekt.
Zelfrijzend
Ondanks zijn betrokkenheid,
gaat Gaaikema's oudejaarsshow
niet alleen over politiek. „Veel
ministers zijn niet eens bekend
bij het publiek. Winnie Sorgdra-
ger, Jo Ritzen of Hans van Mier-
lo die wel. Van Mierlo maakt bo
vendien van die prachtige uit
glijders. Niet gelezen?
Van Mierlo was door het vele rei-
Seth Gaaikema: „Dat halfslachtige is over.
het.
i ik iets vind, zeg ik
foto jan swinkels
zen helaas niet toegekomen aan
het vice-premierschap, niet toe
gekomen aan het leiderschap
van D66 en niet toegekomen aan
het voorbereiden van de begro
ting van Buitenlandse Zaken."
Hij grijnst. „Een zelfrijzende mi
nister, die Van Mierlo."
Gaaikema is tot het laatste toe
druk doende met zijn Oudejaars-
conférence. Hij schrijft de tek
sten samen met Pim Vermaat,
die jarenlang in het NRC Han
delsblad de dagelijkse grapjes op
de voorpagina verzon. Plus Bob
Zimmerman, die hem ook bege
leidt op de piano.
„Soms zit je samen aan de keu
kentafel en gebeurt er helemaal
niks. Maar daar moet je je nooit
door laten ontmoedigen. We
hebben pas iets gemaakt over de
kleine partijtjes. Heren als Leer
ling en Hendriks, die moeten we
tenslotte kennen. Je hoeft de mi
nister-president niet te kennen.
Die regeert toch niet. Uiteinde
lijk beslist de RPF. Ik probeer op
een geestige manier commentaar
te geven. Dat verwacht het pu
bliek van mij. Aan het eind zing
ik een emotioneel liedje en een
mooie meezinger Nederland ziet
paars. Maar als ik het tijdens de
opnamen anders voel, doe ik het
anders."
De Oudej aarsconférence van
Gaaikema is geen live-uitzen
ding. Uit de vier voorstellingen-
in het Haagse Diligentia kiest
hijzelf de beste.
Kwaadheid
„Nog één keer goed zeggen waar
het op staat. Nog één keer een
donderpreek en dan schoon het
nieuwe jaar in. Dat is de functie
van zo'n conférence. Aan de ene
kant is het belangrijk dat de
mensen om zichzelf lachen. Te
gelijkertijd kan ik veel van mijn
eigen kwaadheid kwijt. Zoals de
tendens te beweren dat dit land
vol is. Waarmee onbewust dis
criminatie wordt bevorderd. De
regering loopt voor het probleem
weg en stimuleert die primitieve
angst."
„Ik erger me ook aan het exploi
teren van gevoelens op tv. De
echtheid van het leven wordt
verdrongen. Zo ver weg, dat er
bijna geen plaats meer is om te
voelen. Als je naar een branden
de Achillo Laure kijkt op tv, kijk
je als het ware naar een span
nende serie. Wat is nog echt?
Vooral kinderen raken het spoor
bijster. Die pseudo-belangstel-
ling stompt alleen maar af. Het
betekent dat we op de weg nog
sneller doorrijden als er een on
geluk gebeurt."
Doorprikker
Gaaikema als boodschapper? „Ik
ben een doorprikker van onzin,"
corrigeert hij. „Mijn geheim is
het volgende: je moet goed je
huiswerk doen. Je moet goed be
slagen ten ijs komen. En net zo
relaxed zijn als dat je optreedt in
café Balk te Zuidhorn. Ik moet
niet te pretentieus willen wezen.
Als ik te veel wil, gaat het fout:
Ik ben een voetballer die een lek
ker wedstrijdje speelt."
Seth Gaaikema is scherper ge
worden.
„Vroeger voelde ik nog weieens
een soort vriendschap met poli
tici. Dat halfslachtige is over.
Als ik iets vind, zeg ik het. Nooit
om iemand kapot te maken,
maar omdat mensen hun werk
niet goed doen. Daar ben ik heel
hard in geworden."
De cabaretier verheugt zich op
de Oudejaarsconférence.
„Ik hoop dat ik als een onbevan
gen ondeugend kind alles kan
zeggen. Dat ik relaxed het balle
tje in het doel schop. En waar
om? Omdat ik het leuk vind.
Succes is slechts een prettig bij
verschijnsel."
ZATERDAG 31 DECEMBER 1994
DEEL D
provisatie ligt mijn kracht, ver-
moe'd ik. In Telekids weet ik wel
ke gasten er komen en waarom.
Vaak weet ik niet eens wat Carlo
precies gaat doen. Veertig pro
cent van het programma staat
van tevoren niet vast."
„Laatst deden we een sketch en
die ging zo fout en verkeerd, dat
we meteen live in de uitzending
tegen elkaar zeiden: dit was wel
heel slecht. Dan is het probleem
dus eigenlijk meteen opgelost. Je
zegt het heel eerlijk. Het gevoel
dat je hebt, spreek je ook meteen
uit", vat Moors de succesformule
van Telekids samen.
Knutselen
Zou Irene Moors zich zo goed in
kinderen kunnen verplaatsen
omdat ze haar eigen kindertijd
heel bewust heeft meegemaakt?
„In mijn jeugd heb ik het heel
leuk gehad. Ik was altijd druk
met knutselen, ging met mijn
moeder naar een soort hobby
club," aldus Moors, de jongste uit
een gezin van vier kinderen. „Het
was bij ons thuis altijd vol met
vriendjes en vriendinnetjes. Op
kamp gaan en dan toneelstukjes
doen, creatief bezig zijn, heerlijk
vond ik dat. Sinterklaas was voor
mij ook altijd leuker dan Kerst.
Dan maakte je surprises. Met
Kerst moest je twee dagen binnen
zitten. Dat vond ik niks," haalt ze
herinneringen op.
„Toen ik in de zesde klas zat, was
ik altijd degene die op vrijdag
middag dansjes stond te doen en
radio-opdrachten mocht uitvoe
ren. Als 15-jarige ging ik al peu
ters begeleiden. Dus eigenlijk is
het contact met kinderen vroeg
begonnen. Die sfeer van vroeger
probeer ik onbewust misschien
wel een beetje over te brengen in
mijn programma. Ik ben heel
sfeergevoelig. Telekids is een ge-
voelsprogramma.
Wat betekenen kinderen voor
haar?
„Kinderen zijn eigenlijk mijn he
le leven nu. Ze betekenen alles
voor me. Dat vind ik prettig. Ik
neem hen ook heel serieus. Ik zou
Telekids dan ook nog heel lang
willen doen, omdat een kinder
programma het leukste is dat je
kunt maken."
„Aan de andere kant wil ik ook
wel wat voor volwassenen doen.
Omdat er meer in de wereld te
koop is en ik al zo lang in deze
kinderbusiness zit. Op den duur
dreig je niet meer serieus geno
men te worden. Een combinatie
zou het mooist zijn. Maar als ik
Telekids zou moeten opgeven
voor een volwassenen-program
ma, wil ik dat toch proberen."
Mare Klein Essink presenteert vanavond vanuit het Kurhaus in
Scheveningen de Oudejaars Loterij Show. foto henny miltenburg
Een groots opgezet gala met
sterren als Willeke Alberti,
Anita Meijer, Henk Poort,
René Froger en Johan Cruijff.
Dat is de entree die de van Ve
ronica overgestapte Mare
Klein Essink vanavond bij
RTL4 maakt als presentator.
In dit feestelijke programma met
de titel Oudejaars Loterij Show
dat om 22.15 uur begint, zit de
door de Staatsloterij georgani
seerde trekking van de Oudej aar
sloterij 1994 verweven.
Het hoogtepunt is rond midder
nacht als de hoofdprijs, vier mil
joen gulden, valt.
Uiteraard wordt ook teruggeke
ken op bijzondere momenten van
het afgelopen jaar. De eregasten
zijn twintig mensen voor wie
1994 op enigerlei wijze onverge
telijk was.
De spelrondes worden opgevro
lijkt met veel entertainment.
Zo geeft 'Moppentot t' Jeroen
Smits zijn visie op lï„ j en wordt
aan de hand van 'bloopers' terug
gekeken op vijf jaar RTL.
Viola Holt, Paulien Huizinga, Pa
tricia Brok, Babette van Veen,
Maya Eksteen en Irene Moors lo
pen een bijzondere modeshow.
Mare Klein Essink (34) tekende
op 3 november een vijfjarig con
tract met RTL4.
Vanaf januari presenteert hij een
maal per maand een vijftig minu
ten durende Staatsloterijshow.
Bovendien ontwikkelt hij een
aantal dramaprodukties.
Terwijl op Oudejaarsavond dus
op RTL4 een hoofdprijs van vier
miljoen valt, stelt Rolf Wouters
een dag later om 21 10 uur de
vraag: 'Hoe verlies ik een mil
joen?'
Zo luidt althans de titel van een
gloednieuw programma waarmee
Wouters op Nieuwjaarsdag de
buteert.
Wie goed is in foute antwoorden
geven en snel zijn meest kostbare
prijzen weet kwijt te raken, gooit
hoge ogen in deze spelshow.
De drie kandidaten beginnen met
zeven prijzen ter waarde van een
miljoen gulden of soms meer.
Zij bezitten dan bijvoorbeeld een
dure sportwagen een chalet in de
Zwitserse Alpen of een helikop
ter. Uiteraard zitten er ook ad
dertjes onder het gras. De hoofd
prijs is een reis naar Las Vegas.
Mét zakgeld.
Freek de Jonge brengt op
Oudjaar een twintig minuten
durende conférence in de
Oud Nieuwsshow van Jack
Spijkerman en Astrid Joos-
ten. In deze show staan beide
Vara-coryfeeën uitgebreid
stil bij het feit dat we sinds
de Tweede Wereldoorlog
voor de vijftigste keer over
de drempel gaan.
Het optreden van De Jonge
staat geprogrammeerd voor
20.10 uur.
Van een concurrentie met
Seth Gaaikema op het ande
re net is dus geen sprake.
De Jonge, die herhaaldelijk
een oudejaarsconférence op
tv verzorgde, trekt momen
teel volle zalen met zijn
twaalfde solo-voorstelling
De Tol.
Direct na zijn speciale voor
stelling met The Nits in het
De La Mar Theater, zal De
Jonge twintig minuten op
treden in De Brakke Grond,
van waar de Oud Nieuws
show rechtstreeks wordt uit
gezonden met onder anderen
ook de Golden Earring, Row-
wen Hèze en Louis van Gaal.
Later op de avond om 22.05
uur gaat Sonja Barend in op
de vraag wie de slechtste po
liticus van 1994 was en wie
de grootste bofkont.
Zo werkt ze een heel rijtje
vragen af die de redactie van
haar praatprogramma eerder
aan het publiek voorlegde.
Er kwamen honderden vra
genlijsten binnen.
Sonja's gasten variëren van
minister Zalm tot Paul de
Leeuw.
(Nederland 3, 20.10 uur)
Het NOS-Journaal oogt met mgang van Nieuwjaarsdag totaal anders.
De leader uit 1988 wordt vervangen door een draaiende wereldbol in
een ster. Ook het NOS-logo is nieuw, evenals het decor. En vooral niet
te vergeten: de tune.
De bekende gong die voor het eerst in 1956 te horen was maar in 1988
door trompetgeschal werd overstemd, is voortaan weer haarscherp te
onderscheiden in de nieuwe journaaltune.
„De leader van het Acht Uur Journaal is opgebouwd uit 25 lagen over
elkaar," licht Gerard van der Wulp, de hoofdredacteur van het NOS-
journaal, de technische aspecten toe. Opmerkelijk zijn ook de kleine
verschillen in beeld en geluid in ogenschijnlijk dezelfde journaallea
ders. „Hoe later op de avond, hoe donkerder de kleuren en hoe lager de
tonen. Zelfs de schaduw van de zon verschuift mee in de tijd," weet
Van dèr Wulp. „Er zijn elementen van de oude tune terug te vinden. In
feite komt de nieuwe intro uit dezelfde familie."
Voor het jeugdjournaal klinkt de disco-versie van het deuntje dat aan
het 'volwassen' journaal vooraf gaat.
Ronduit ingenomen is Van der Wulp met het feit dat alle NOS-pro-
gramma's een gezamenlijke herkenbare styling krijgen. Uit oogpunt
van herkenbaarheid geen overdreven luxe, want de NOS-program-
ma's worden voortaan over alle drie netten verspreid uitgezonden.
Van der Wulp wil in de toekomst steeds meer gebruik gaan maken van
eigen correspondenten. Nu zijn veel medewerkers van het NOS-jour-
naal tevens in dienst van een dagblad of tijdschrift. Als corresponden
ten exclusief voor het journaal gaan werken, kunnen ze ook voor an
dere programma's van de publieke omroepen worden ingezet.
De NOS gaat komend jaar ook meer kamerdebatten en andere evene
menten rechtstreeks op het scherm brengen. De NOS kan zich - nu
het afgesplitste NPS zich gaat bezighouden met cultuur, jeugd, min
derheden en achtergrond - volledig richten op haar journalistieke en
service-verlenende taak: nieuws, sport en evenementen.
Zo staat de NOS volgend jaar uitvoerig stil bij onder meer de vijftig
ste herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog en de op
richting van de Verenigde Naties, 50 jaar geleden.