DE STEM
Vanaf 1 januari worden er minder kaartjes in de trein verkocht.
Boek aan Huis-dienst is succes
De 'power' van Rentex Schelde-Lin
DAG klapper
PLAATSELIJK nieuws
SPORT
ZEELAND
Een prettige reis. We gaan ervoor.
Bibliotheek Hulst: 'Thuisbrengen van boeken heeft ook sociale functie'
DE STEM
in het kort
Directeur L. Reinarz: Tk zou zelf de goedkoopste zeep uit de supermarkt nemen
VRIJDAG 30 DECEMBER 1994 C2
Rentex Schelde-Lin is in de was
serijbranche dat van een typisch
'pa en ma-bedrijfje' uitgroeide
tot een moderne eigentijdse on
derneming. Klein begonnen. „Ma
heeft de zaak in 1962 opgezet op
de Beestenmarkt in Hulst. Er
werkten toen zes mensen. We
deden 500 kilo per week", zegt
Leo. Groot gegroeid. Er werken
nu 95 mensen en Rentex Schel-
de-Lin draait elke week 50.000
kilo wasgoed (300.000 artikelen)
en heeft goede kansen op de
Belgische markt.
De Dageraad, zoals de ambach
telijke nering toen nog heette,
dreef in die dagen op particulie
re huishoudens. Voor de notabe
len van de streek, de rijke boeren
en de 'betere' families die het
zich konden permitteren de was
de deur uit te doen. Leo had een
paar jaar geleden nog steeds
klanten in die hoek. Hij schat
zo'n honderd. Maar hij heeft die
doorgeschoven naar wasserij
'Best', een landelijk bedrijfje,
dat nog steeds elke week de
polders en langs de huizen gaat
om de was op te halen. Het was
gl EDITIE ZEELAND
Redactie
Terneuzen: Zuidlandstraat 32,
tel. 01150-18924, fax 01150-
96554.
Redacteuren: Peter Oggel (editie
chef), Frank van Cooten, Frank
Deij, Theo Giele, Rein van der
Helm, Florence Imandt, Ton
Koomen (sport), Harold de Puys-
seleijr.
Goes: Klokstraat 1, tel. 01100-
28030, fax 01100-21928.
Redacteur: Cees Maas (provin
cieverslaggever).
Hulst: Steenstraat 14, tel. 01140-
13751, fax 01140-19698.
Redacteur: Eugène Verstraeten
(plv. editiechef).
Advertentieverkoop
Terneuzen: Zuidlandstraat 32,
tel. 01150-17920.
Vertegenwoordigers:
Martin Boeije, Hans Dimmers.
Hulst: Steenstraat 14, tel. 01140-
13751.
Vertegenwoordigers:
Eddy van den Brande,
Marian Verstraeten.
Verkoopleider: Harry Muurmans,
tel. 076-236454.
Telefoonnummers en openings
tijden van overige afdelingen op
pagina A2. 17-10-94
Met ingang van 1 januari 1995 verandert NS de reisregels. Verderop in deze krant leest u er meer over.
THEATER
VLISSINGEN
Cottondubnight - Danstheater
Cosmo Voltaweg - 21.00 uur 5)
POP EN JAZZ
MIDDELBURG
Francis Goya Peter Weekers
Stadsschouwburg - 20.00 uur 25)
DIVERSEN
GRIJPSKERKE
Zeeuws Berenfestival - Imkerij
Poppendamme Poppendamseweg 3
- 10.00-17.00 uur 2,50 - kind t/m 4
jr gratis)
KLOOSTERZANDE
Café Rue du Nord - 14.00 uur
kalkoenkaarting
Café De Reizende Man -19.30 uur
kaarting
LAMSWAARDE
Verbrugge Vitshoekdijk 1
14.00-17.00 uur levende kersstal
ST.-JANSTEEN
Café De Kroon -14.00 uur kaarting
De Warande -14.00 uur jeugdsoos
De Warande -19.00 uur schieting
WAASLAND en ZEEUWS-VLAAN-
DEREN
Grensoverschrijdende kerststal
lenroute - Bezoek aan verschillende
kerststallen en evocaties in de ge
meenten Sint-Gillis Waas, Beveren,
Stekene, Hulst en Axel (van donder
dag t/m woensdag)
STOPPELDIJK
't Gelaag - KBO -13.30 uur bingo
HENGSTDIJK
Café 't Jagershuis - 14.00 uur
superkaarting
EEDE
Hof van Eede - 20.00 uur kaarting
FILMS
GOES
Grand Theater
14.00 en 19.00 uur De Leeuweko
ning
21.30 uur The Specialist
't Beest
20.30 uur Farewell to my concubine
HULST
De Koning van Engeland
13.45, 16.15 en 19.30 uur De Leeu
wekoning
13.45, 16.15, 19.30 en 22.00 uur The
Lion King
13.45, 16.15, 19.30 en 22.00 uur
Junior
19.30 en 22.00 uur Timecop
13.45 en 22.00 uur Only You
13.45 en 16.15 uur Miracle on 34th
Street
16.15, 19.30 en 22.00 uur Interview
with the Vampire
OOSTBURG
Ledeltheater
14.30 uur De Aristokatten
20.00 uur The Specialist
VLISSINGEN
Alhambra 1-2-3-4
14.00 en 19.00 uur De Leeuweko
ning
14.00, 19.00 en 21.30 uur The Lion
King
21.30 uur Timecop
21.30 uur Interview with the vampi
re
14.00 en 19.00 uur Miracle on 34th
Street
14.00,19.00 en 21.30 uur Junior
GENT
Decascoop
14.30,17.00, 20.00 en 22.30 uur Milk
money
14.30, 17.00, 20.00 en 22.30 uur The
mask
14.30 en 17.00 uur Only you
14.30, 17.00, 20.00 en 22.30 uur
Interview with the vampire
20.00 en 22.30 uur Nostradamus
20.00 en 22.30 uur Sirens
14.30 en 17.00 uur Miracle on 34th
Street
14.30, 17.00, 20.00 en 22.30 uur
Timecop
14.30,17.00 uur De Leeuwekoning
14.30, 17.00, 20.00 en 22.30 uur The
Lion King
20.00 en 22.30 uur The specialist
14.30, 17.00, 20.00 uur Max
22.30 uur Blown away
20.00 en 22.45 uur Pulp Fiction
14.30, 17.00, 20.00 en 22.30 uur
When a man loves a woman
14.30, 17.00, 20.00 en 22.30 uur
Forrest Gump
St.-Jansteen
BILJARTEN - Biljartvereni
ging voor ouderen De Waran
de hield een prijskamp waar
aan achttien personen deelna
men. Uitslag: 1. A. Aerts-P.
Aerts, 2. W. Kindt-A. Vermeu
len, 3. C. van Helsland-A. de
Witte.
Clinge
OUD PAPIER - Leden van
voetbalvereniging Clinge ha
len zaterdag 31 december van
af 09.00 uur huis-aan-huis
oud papier op.
Hulst
VERKEERSCURSUS - De
Stichting Welzijn voor Oude
ren houdt in het voorjaar van
1995 en verkeerscursus voor
automobilisten van 55 jaar en
ouder. Tijdens deze cursus
wordt ingegaan op allerlei
verkeerssituaties, nieuwe ver
keersregels en verkeersborden.
De cursus bestaat uit vijf les
sen en de kosten bedragen
ƒ15,-. Het aantal deelnemers
kan maximaal twintig bedra
gen. Men kan zich nu al aan
melden bij de Stichting Wel
zijn voor Ouderen in Hulst.
TENNISTOERNOOI - Het
Katholiek Vrouwengilde
houdt donderdag 12 januari
een tennistoernooi in gemeen
schapscentrum Den Dullaert.
Het toernooi begint om 09.00
uur en de prijsuitreiking is om
15.00 uur voorzien.
NIEUWJAARSBAL - De
Kring Hulst van de. NCB
houdt haar nieuwjaarsbal
vrijdag 6 januari om 20.30 uur
in Den Dullaert. Alle NCB-,
KVO-, en KPJ-leden zijn wel
kom. De dansmuziek wordt
verzorgd door het Jumbo Trio.
Kloosterzande
OLIEBOLLEN - Op
oudejaarsdag (zaterdag) houdt
handbalvereniging Hontenisse
de traditionele oliebollenactie.
Bestuur en leden zullen de
lekkernijen bakken in hun
kantine. De jeugdleden zullen
gaan ze huis-aan-huis aanbie
den tussen 09.00 en 13.00 uur.
Mensen, die niet kunnen of
willen wachten tot er wordt
aangebeld, kunnen de oliebol
len zelf afhalen in de handbal
kantine aan de Emmastraat.
De opbrengst van deze actie is
bestemd voor de jeugd van de
vereniging.
Ador-tennis
vrouwen
Hoek/De Braakman - In poule
E van de Ador-tenniscompeti-
tie voor vrouwen in recreatie
gebied De Braakman te Hoek
speelden TVS en Tegenstan
ders met 2-2 tegen elkaar ge
lijk. Carma Wonderghem en
Ellie Willemsen van TVS won
nen met 12-5 van Christianne
Dhont en Carla de Rijcke, ter
wijl voor Tegenstanders Rinie
Schijve en A. Veerman met
13-3 te sterk waren voor Mar-
got Koks en Sarie de Bart.
UITSLAGEN
Poule A: Louwerse-SJEF 4-0,
Noordzuidkwartet-Les Quatres 4-0.
Poule B: Nouveau-De Keyzer 3-1,
Vijverboom-Verplaken 2-2.
Poule D: Wit-wit-wit-Volhouders
4-0, Zeeland Supply-Boskreek 1
0-4.
Poule E: Verhelst-De Jojo's 4-0,
TVS-Tegenstanders 2-2.
Poule F: Meppers-Boskreek 3 4-0,
Boskreek 2-Ador Sport 1 1-3.
Ador-mixed
In de hoogste poule van de
Ador-mixed-tenniscompetitie
kwamen Longueville en
Groosman een 6-6-gelijk spel
overeen. Beide dubbels gingen
via Daniël Strobbe/Philippe
Longueville en Jeanine Lon-
gueville/Monique Strobbe
naar Longueville ten koste
van Bout Bakels/Werner van
de Bulck (12-2) en Ineke de
Bruyckere/Ria Spuessens
(15-2). Tevens was in de mixed
de combinatie Longueville/
Haers succesvol via 7-3 tegen
Jolanda van Pamelen/Werner
van de Bulck. Namens Groos
man smaakten de mixed-kop
pels Ineke de Bruyckere/Bert
van Kuier, Ria Spuessens/
Bout Bakels en Jolanda van
Pamelen/Bert van Kuier het
zoet van de overwinning door
scores van 8-6, 8-6 en 9-4 op
achtereenvolgens Jongbloed/
Strobbe, Longueville/Strobbe
en Strobbe/Haers.
UITSLAGEN
Poule A: Longueville-Groosman
6-6, Ador Sport-De Paepe 8-4.
Poule B: Boskreek 1-GVD's 7-5, De
Kreek-BVC Sluis 12-0.
Ador Sport 1 versloeg in poule E
van de Ador-tenniscompetitie voor
mannen met 10-2 Onze Zorg. Evert-
Jan Tommei zegevierde met 8-5 over
Johan Vermeulen, Mare Overdulve
met 6-4 over Wim Carabain en Wim
de Vlieger met 5-4 over Mario de
Lijser. Voor Onze Zorg kon Ben
Sandersa iets terugdoen met een
positieve 8-5-score op Mare Stam.
Verder wonnen de dubbelcombina-
ties Tommel/De Vlieger en Stam/
Overdulve met 8-4 en 6-5 van Ver
meulen/De Lijser respectievelijk
Sanders/Carabain.
UITSLAGEN
Poule E: Ador Sport 1-Onze Zorg
10-2, Ador Sport 3-SGZ 2 9-3.
Van onze correspondente
Hulst - De 'Boek aan Huis-dienst' van de
openbare bibliotheken in Hulst en Kloos
terzande loopt goed. De start in juni
verliep niet echt vlot, maar nu zijn er al
verschillende ouderen die gebruik maken
van deze dienstverlening.
De Boek aan Huis-dienst is bedoeld voor ouderen,
gehandicapten en langdurig zieken die graag lezen,
maar niet in staat zijn om zelf naar de bibliotheek
te gaan. Vrijwilligers brengen daarom eenmaal in
de drie weken de aangevraagde boeken naar de
leden.
„Het begint echt lekker te lopen. We hebben nu
tien leden en voldoende vrijwilligers. Een dergelij
ke service moet bekend worden en dan groeit het
vanzelf. Via bejaardenbonden, wachtkamers en
publikaties hebben we nu toch voldoende bekend
heid. We denken er zelfs over om de dienst uit te
breiden naar de kerndorpen rond Hulst," vertelt
Jokelien van Kalmthout van de Openbare biblio
theek in Hulst.
Opvallend is dat het vooral vrouwen zijn die van
de dienst gebruik maken. De meesten zijn ouder
dan zestig jaar en de favoriete boeken zijn stree
kromans en informatieve literatuur.
„We zijn tevreden. Tijdens de bijeenkomst met de
vrijwilligers bleek dat de dienst ook een sociale
functie heeft. Het is dus geen kwestie van even de
boeken afgeven, meestal staat de koffie al klaar en
wordt er even bijgekletst."
Als de openbare bibliotheek in Hulst de service
uitbreidt naar de kerkdorpen zijn er nog enkele
vrijwilligers nodig. Belangstellenden kunnen zich
melden bij de bibliotheek in de Sportlaan in Hulst.
Directrice Marianne Truyman bevestigt de uit
spraken van haar collega. „De dienst heeft ook een
sociale functie, maar het hoofddoel is en blijft dat
we mensen die minder mobiel zijn toch van
leesstof voorzien. Net als in Hulst hebben wij een
wekelijkse uitleen in het bejaardenhuis en voor
alleenstaanden zijn er altijd wel buren of familie
leden die boeken voor hen gaan halen in de
bibliotheek. Maar als dat er niet is, vormt de Boek
aan Huis-dienst een ware uitkomst. We hebben
dan ook alleen tevreden klanten."
Noch Hulst, noch Kloosterzande zitten vol. Beide
bibliotheken beschikken over enthousiaste vrijwil
ligers, die best meer klanten zouden kunnen hel
pen. Zij die in aanmerking willen komen voor deze
service kunnen informatie inwinnen bij de biblio
theek. Als men lid wordt, volgt er een gesprek
thuis tijdens welke alle informatie over de te lenen
boeken wordt gegeven en de tijden waarop de
vrijwilligers komen.
In Terneuzen is een onderzoek geweest naar de
behoefte voor deze extra service. Directeur Hans
Spenkelink meldde dat er in januari een inventari
satie plaatsvindt en daarna een informatieve bij
eenkomst. „Als alles loopt zoals we denken zouden
we in het voorjaar met de Boek aan Huis-dienst
kunnen starten. Er hebben zich naar aanleiding
van de publikaties in ieder geval al vrijwilligers en
leners gemeld."
Ook de bibliotheek van Sas van Gent heeft een
dergelijke boek aan huis dienst.
Van onze verslaggever Frank
Deij
Hulst - Zijn bedrijf pakte dit
jaar net naast de BOV-trofee
(Beste Ondernemers visie).
Maar directeur Leo Reinarz
van het was- en linnenver
huurbedrijf Rentex Schelde-
Lin BV in Hulst was eigenlijk
met de nominatie al dik te
vreden.
Al was het alleen maar omdat de
uitverkiezing (de beste drie uit
600 bedrijven) zijn medewerkers
een gevoel van meerwaarde be
zorgt. Een bedrijf als het zijne
wordt anno 1994 nog steeds ach
tervolgd door het imago uit de
pioniersperiode: 'Zwetende men
sen in hete door stoom gevulde
ruimten die met grote wasman
den lopen te sjouwen'. Werken in
de wasserij heeft altijd iets nega
tiefs gehad. Het zit hem kenne
lijk hoog want het is het eerste
waar hij over begint.
De realiteit van alle dag verdient
een andere waardering. Abso
luut geen stoom in het moderne
gebouw aan de Afrikaweg in
Hulst, waar via een geavanceerd
was-sorteersysteem, uit de bulk
was elk stukje wasgoed op naam
of bedrijf kan worden gevist. Het
is er wel wat droog, lawaaierig
en warm. Maar rriët milieumaatp,n
regelen, kleding en 'Arbeidsvita
minen' probeert Reinarz het
grootste deel van die ongemak
ken weg te nemen.
Klein begonnen
i Van 500 kilo wasgoed in 1962 naar 15.000 kilo in 1994. foto's wim kooyman
Kapiteins
Vier jaar geleden kocht Reinarz
het management van de vroegere
Karreman-poot uit. „Te veel ka
piteins op een schip," legt hij
kort uit. Schelde-Lin is nu ge-
voor Rentex Schelde-Lin niet
meer rendabel.
„Van lieverlee zijn mensen met
zijn tweeën gaan werken. Je hebt
tegenwoordig het wasmaehientje
en de droger. Daar kunnen we
niet mee concurreren. Het is ook
voor de huishoudens niet inte
ressant. Wij moeten de was op
halen, verwerken en ook weer
terugbrengen. Het prijskaartje
heeft voor een hele afbouw in
particuliere markt gezorgd". Een
mandje particuliere was voor
twee personen kost toch zeker
100 gulden.
Concurrent
De Dageraad begon in 1965 wat
voor te stellen toen het Elisa-
bethziekenhuis in Sluiskil be
sloot het linnengoed uit te beste
den. In het kielzog van het zie
kenhuis kwamen de bejaarden
en verpleeghuizen, die lang hun
eigen wasserij bleven houden
maar geleidelijk aan achter de
grote voordelen van uitbesteden
kwamen. Leo: „Ze hebben ner
gens meer naar om te kijken. We
leveren, wassen, en doen indien
nodig ook de investering en dis
tributie".
De Dageraad groeide tot zo'n 35
werknemers. Een onderzoek aan
het eind van de jaren zeventig
legde de kwetsbaarheid van
middelgrote commerciële wasse
rijen bloot. „Het werd duidelijk
dat er in de toekomst in Neder
land alleen plaats zou zijn voor
wasserijen met een volume van
30.000 tot 40.000 kilo per week,"
zegt Leo. In Terneuzen opereer
de concurrent Karreman, die on
geveer even groot was, en die
ook het bedrijfsleven in de ka
naalzone als klant had. „Wij
kregen te horen dat zij in de
toekomst ook maar met een was
serij verder wilde gaan. Toen
hebben we de koppen bij elkaar
gestoken. Wij waren toen net
bezig met nieuwbouw op het
industrieterrein in Hulst en heb
ben onze plannen kunnen aan
passen. Uit die twee bedrijven is
Schelde-Lin ontstaan."
(ADVERTENTIE)
De schone was wordt door de medewerkers nat gesorteerd, gemangeld, en vervolgens machinaal
of met de hand gevouwen.
koppeld aan Rentex. Rentex is in
1974 ontstaan uit een combina
tie van industriële wasserijen,
een textielproducent en een
schoonmaakbedrijf. Rentex'
sterke punten zijn de verhuur en
het wassen van industriële kle
ding, dienstkleding en bedde-
goed in de gezondheidszorg en
sterilisatie van medische instru
mentarium. Rentex zit door heel
Nederland maar heeft inmiddels
ook samenwerkingverbanden in
Italië, België, Zwitserland, En
geland, Oostenrijk, Amerika en
Duitsland.
Reinarz, die heel Zuid-West Ne
derland tot zijn werkgebied re
kent, denkt zelf ook in het groot.
Hij zoekt het richting België
waar hij ai instellingen in de
gezondheidszorg in Stekene en
Zelzate heeft kunnen binnenha
len. De blik naar het zuiden ligt
voor de hand. „In heel Zeeland
wonen 360.000 mensen. Veertig
kilometer hiervandaan, rond
Antwerpen en Gent, wonen drie
miljoen mensen". Daarbij komt
dat België een verouderd stelsel
van wasserijen heeft. „In Neder
land heb je zo'n 80 moderne,
goed geoutilleerde wasserijen
zoals ons bedrijf. In België heb je
maar een paar van die bedrijven.
Er zijn daar nog zo'n 700 kleine
wasserijtjes waar niet meer dan
een tiental mensen werken. Veel
'papa en mamma-bedrijfjes'
waar nog op een simpele manier
de was wordt gedaan. Wat hier
de afgelopen vijftien jaar in de
branche is gebeurd gaat daar
ook gebeuren. Dit is het moment
om er in te springen".
De grootste klant van Rentex is
wel ziekenhuisgroep Zeeuws-
Vlaanderen waar elke dag op
bestelling een compleet pakketj
linnengoed naar toe gaat. Van
elke afdeling is bekend wat er
bij een gemiddelde bezetting in
huis moet zijn aan beddegoed,
handdoeken, washandjes, opera
tie- en dienstkleding. „Het sys
teem werkt simpel," zegt pro-
duktiemanager Jan van den
Adel. „Elke 'afdeling van het
ziekenhuis geeft per dag het be
zettingspercentage door waarop
Schelde-Lin aan de hand van
normtabellen precies naar be
hoefte de bestelling levert".
Het wasproces bij Rentex lijkt in
niets op het doen van de was
thuis. Het hart van de wasserij is
een grote cilinder, een wasbuis,
met 19 kamers (trommels) waar
in de was in 35 minuten alle
programma's doorloopt. Aan de
uitgang van cilinder, de laatste
kamer, valt om de paar minuten
een prop schone was op een
lopende band. De^schone was
wordt nat gesorteerd, geman
geld, en vervolgens machinaal of
met de hand gevouwen. Bij Ren
tex Schelde-Lin wordt niet ge
wassen met Ariel, Dash of Omo
Power maar met een zeeppasta,
die onder hoge druk in de was
buis wordt geïnjecteerd. De dis
cussie over de vernietigende
werking van Omo Power heeft
Van den Adel ook gevolgd. Hij
lacht als ik hem vraag met wel
middel we thuis het best kunnen
wassen.
„Vroeger werden we veel bedon
derd. Maar als je tegenwoordig
al die reclame op televisie ziet
moet ik zeggen dat er veel van
waar is. Er zitten veel enzy
machtige produkten in huis-
houdwasmiddelen. Dat is ideaal
als het proces maar lang genoeg
duurt. Een huishoudwasmachine
doet twee uur over de was. Wij
hebben niets aan enzymen om
dat ons proces te kort duurt. Het
ouderwetse Bio Tex was het eer
ste produkt met enzymen. In
Omo Power zit dat ook. Dat spul
is enorm agressief. En bij Omo
hebben ze zelfs een turbo-enzym
uitgevonden. Dat kan in het
meest ongunstige geval je kle
ding beschadigen maar als je
daar normaal mee wast, zoals
het op het pak staat, dan zal er
nooit iets gebeuren. Als ik thuis
zelf zou moeten wassen dan nam
ik de goedkoopste zeep uit het
rek van de supermarkt, omdat ik
weet wat er in zit."
