Breuk dreigt in de coalitie
Groot Dictee in de Ridderzaal
Hulp W-Brabant geroofd in Albanië
In 18o0 ook al misdaad, asielzoekers en politieperikelen
Straks één btw-tarief
voor carnavalsclubs
Prins Bernhard heeft een 'shocklong'
Terneuzen tegen tijdelijke
plaatsing van woonwagens
Rabobank sluit komende
drie jaar 200 kantoren
WD wil groen licht voor
toltunnel Westerschelde
4.95
1.99
99
In Terneuzen
24 uur politie
op straat
Inkomen van
agrariërs
herstelt licht
Aandelen Fokker
weer gekelderd
De waarheid
van Mondriaan
De opmars
van smarts
Verhoging van collegegeld is onaanvaardbaar voor WD-leider Bolkestein
mmw
Cel ontdekt die
hiv-virus aanvalt
Werkloosheid
loopt weer op
Peiling: CDA de
grootste partij
Jeltsin en zijn
staf twijfelen
Jaarlijks ook 1000 banen weg
1
s;
Spania ChiCO
Clementines, net kilo
Witlof, 500 gram
AH Servicelijn: 06-0305. De artikelen1"
deze advertentie kunt u in alle AH-win
kopen, behalve de artikelen waar Kie
cijfertjes bij staan Die artikelen kun
alleen kopen in AH winkels waar een
die cijfertjes op de deur staat Recl^ f
prijzen gelden t/m 24 december a s. rr
groente, vlees en vleeswaren die ge
t/m 17 december a s. Zolang de voorra
strekt
Ikllffiti»1®1
DE STEM
34e JAARGANG
Terneuzen - De Zeeuws-Vlaamse
politie bestrijdt de overlast in de
binnenstad van Terneuzen met
ingang van vandaag door twee
agenten de klok rond de straat op
te sturen. Justitie ondersteunt de
nieuwe aanpak met het lik-op-
stuk-beleid: direct boetes uitde
len en strafbare feiten versneld
ter zitting brengen.
ZIE ZEELAND -Cl
Den Haag - Na een jarenlange
daling stijgt het gemiddelde in
komen in de land- en tuinbouw
dit jaar weer licht. Met name de
kasgroentetelers, akkerbouwers
en veehouders lijken uit een diep
dal te klimmen. Maar met de
melkveehouderij, bloemisterij en
kippenhouderij gaat het slechter.
ZIE ECONOMIE-A5
Amsterdam - Vliegtuigbouwer
Fokker heeft zijn duikvlucht op
de Amsterdamse effectenbeurs
gisteren versterkt voortgezet. In
twee dagen tijd is de waarde van
de aandelen met bijna een vijfde
gedaald. De omzet was opnieuw
groot.
ZIE BEURS-A6
HET WEER
MIN/MAX ff
{jjq
VANDAAG IN DEZE KRANT
Het hele jaar was hij al in
het nieuws. Piet Mondri
aan, de grondlegger van
de abstracte kunst. In
Den Haag is nu de defi
nitieve expositie te zien
van het werk van de
schilder die het zijn taak
vond de diepe waarheid
achter de dingen te vin
den.
ZIE GROTE GIDS - DEEL D
IN SURPLUS
Alles voor de hersenen.
Maar dan ook alles. Dat
is samengevat wat de
smart-nutrients in poe
der- of pilvorm de slim
me gebruiker beloven.
Ze rukken op, maar of ze
ook echt werken, is voor
deskundigen de vraag.
ZIE SURPLUS - DEEL E
INHOUD
4 KATERNEN
Binnen-/Buitenland A2
Binnenland A3
Buitenland A4
Economie A5/A6
Beurs A6
Sport deel B
Zeeland deel C
Grote Gids deel D
RTV-programma's D5
Surplus deel E
Regen
In de ochtend valt nog enige
tijd regen. Plaatselijk kan het
glad zijn. Later op de dag
enkele opklaringen. De
zuidwesten wind draait in de
loop van de dag naar het
noordwesten en is matig.
Londen - Amerikaanse weten
schappers hebben immune cellen
ontdekt die het gevreesde hiv-vi
rus aanvallen. De cellen kunnen
eventueel leiden tot de ontwikke
ling van een geneesmiddel tegen
de ziekte aids. Maar de weten
schappers waarschuwen tegen te
veel optimisme, want er is nog
veel onderzoek nodig om de
exacte werking van de cel te tes
ten.
Den Haag - Het aantal werklozen
in de periode september/novem
ber bedroeg gemiddeld 490.000.
Dat zijn er 20.000 meer dan drie
maanden eerder. De maandelijk
se stijging van het aantal werklo
zen ligt dus op bijna 7000, meldt
het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek. In april deed zich een om
slag voor en begon de werkloos
heid te dalen. Maar die is nu weer
zo goed als ongedaan gemaakt.
Den Haag - Als er nu Kamerver
kiezingen zouden worden gehou
den, zou het CDA weer de groot
ste partij worden, meldt het Ni-
po. De partij zou een zetel win
nen en op 35 uitkomen. De PvdA
zou 5 zetels verliezen en even
groot worden als de WD: 32 ze
tels. D66 zou met 24 zetels gelijk
blijven.
Moskou - Het besluit van presi
dent Jeltsin om het ultimatum
aan Tsjetsjenië twee dagen uit te
stellen heeft minder nobele mo
tieven dan op het eerste gezicht
lijkt. De reden is eerder dat de
militaire operatie in Tsjetsjenië
vastloopt. Een massale aanval op
de hoofdstad Grozny is daardoor
nauwelijks mogelijk. Jeltsin en
zijn generaals zijn aan het twijfe
len gebracht.
ZIE BUITENLAND-A4
Door de
bank
genomen
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De WD verwerpt
het onderwij s-akkoord tussen
minister Ritzen en het hoger
onderwijs. De verhoging van
het collegegeld is voor de libe
ralen onaanvaardbaar.
Daarmee dreigt een breuk in de
paarse coalitie. PvdA en D66
hebben wel problemen met de
omvang van de collegegeldverho
ging, maar zij wijzen daarmee
nog niet het akkoord af.
De drie fracties zoeken onderling
nog driftig naar alternatieven,
maar nu de WD de collegegeld
verhoging resoluut afwijst, lijkt
het weinig zinvol meer voor uni
versiteiten en hogescholen om
volgende week woensdag hun
handtekening onder dat akkoord
te zetten.
„Wij waarschuwen Ritzen nu al
dat dit akkoord mét die college
geldverhoging het in de Tweede
Kamer niet zal halen," aldus een
woordvoerder van WD-fraetie-
voorzitter Bolkestein.
De perikelen rond het hoger on
derwijs dreigden gisteren uit te
monden in een politieke rel tus
sen Bolkestein en minister Rit
zen.
Maar de WD-leider ontkent dat
hij de positie van Ritzen ter dis
cussie heeft gesteld. Bolkestein
verweet de bewindsman eerder
een 'hap-snap-beleid'.
„In de beeldvorming is de aanpak
van Ritzen niet meer te volgen.
Dat geeft verwarring en wekt ir
ritatie, maar het is absoluut niet
de bedoeling de poten onder de
stoel van Ritzen weg te zagen,"
aldus de WD-zegsman.
Ritzen noemde de aanval van
Bolkestein een 'aanval op het ka
binet'. De minister wijst erop dat
WD-minister Van Aartsen
(Landbouw) het akkoord mede
ondertekend heeft en WD-mi-
nister Zalm (Financiën) is 'mede
architect' van de voorstellen ge
weest.
VERVOLG OP BINNENLAND - A3
Vanavond wordt op Neder
land 3 het Groot Dictee der Ne
derlandse Taal uitgezonden.
Kamerlid Sharon Dijkstra (Pv
dA) en sportcommentator Her
man Kuiphof zijn in gesprek,
voor de opnamen in de Ridder
zaal die gisteren plaatsvonden.
Aan het programma nemen be-,
kende en onbekende Nederlan
ders deel. foto anp
Van onze verslaggever
Terneuzen - B en W van Terneuzen verzetten zich tegen een 'op
dracht' van de provincie voor de tijdelijke plaatsing van zes
woonwagens uit de Blikstraat in Sluiskil naar een terrein aan
de Reuzenhoeksedijk (ten westen van het afwateringskanaal)
in Terneuzen. De gemeente vindt deze locatie volstrekt 'onver
antwoord', aldus wethouder J. van Rooijen.
Den Haag (anp) - Prins Bernhard heeft een 'shock
long'. Het lichaam kan daardoor onvoldoende zuur
stof opnemen.
De prins is wel herstellende van zijn longontste
king. De artsen zijn 'niet ontevreden'. De toestand
van de prins is nog steeds 'zorgelijk doch stabiel'.
Een shocklong, of het Adult Respiratory Distress
Syndrome (ARDS), kan ontstaan door een zeer ern
stige longontsteking, door een zeer lage bloeddruk
of doordat er vocht of braaksel in de longen is geko-
men.De prins wordt af en toe beademd. De huidige
B en W zijn uitermate verbaasd
over het besluit omdat het be
wuste terrein aan de Reuzen
hoeksedijk vervuild is. „Er is
sprake van een voormalige stort
plaats.
Wij vinden het onverantwoord
om woonwagenbewoners op of
aan de rand van een voormalige
stortplaats onder te brengen," al
dus Van Rooijen.
Het besluit van de provincie valt
Van Rooijen rauw op het dak.
„De provincie heeft hiertoe be
sloten zonder eerst met ons te
overleggen." Het college over
weegt in beroep te gaan tegen de
beslissing van de provincie.
„Het maakt niet uit of de woon
wagens aan de rand van de voor
malige stortplaats komen te
staan. De kans is immers groot
dat de kinderen op de vervuilde
grond spelen. En die verantwoor
delijkheid willen wij niet ne
men." Van Rooijen wijst op de
saneringsoperatie van een per
ceel aan de Mozarthof in Terneu
zen. De geconstateerde vervui
ling wordt in opdracht van de ge
meente opgeruimd omdat op die
plaats woningen worden
bouwd.
VERVOLG OP ZEELAND - Cl
ge-
Van onze verslaggever
Paul de Schipper
Tepelenë - Wilma van Oss
staat te huilen bij het gekken
huis van Tepelenë. Een pene
trante chloorlucht drijft uit
de voordeur.
Een gek in zijn blote gat hurkt en
piest zijn enkels nat. Andere gek
ken kijken toe.
Alleen Akif, de slimste mis
schien, bietst sluw een sigaret,
leunt tegen een fege container.
Het gekkenhuis staat hoog op de
kale heuvel, met holle ogen, want
er zit nauwelijks glas in de kozij
nen.
Wat nu? Geen bedden, geen de
kens, geen medicijnen; niets van
wat Wilma met veertien vracht
wagens uit Oosterhout zegt naar
Albanië te hebben gestuurd, is
hier aangekomen. Helemaal
Wilma van Oss
niets. Uit naspeuringen in Alba
nië blijkt dat een deel is gestolen
en de rest nog spoorloos is.
Den Haag (anp) - „Nederland moet
worden gevrijwaard tegen de gevaren
van een onbegrensde gastvrijheid.
Uitzetting van vreemdelingen echter,
naar een land dat hen niet wil opne
men, levert grote problemen op."
Zo op het oog zouden deze uitspraken de
zer dagen in de Tweede Kamer hebben
kunnen opklinken. Vergeet het maar. Het
was minister Thorbecke van Binnenlandse
Zaken die in 1849 de eerste zin voor zijn
rekening nam. De tweede kwam uit de
mond van baron Groeninx van Zoelen,
zo'n 150 jaar geleden lid van de Eerste Ka
mer. Een wassende stroom asielzoekers,
een nijpend tekort aan cellen en proble
men met de Amsterdamse politie en justi
tie. Het zijn maatschappelijke vraagstuk
ken van deze tijd. En het zijn precies de
zelfde problemen waarmee de Nederland
se samenleving in de vorige eeuw kampte.
Die verrassende en vermakelijke ontdek
king doet de lezer van het gisteren ver
schenen standaardwerk 'Geschiedenis van
het Ministerie van Justitie, deel I 1798-
1898' van mr. M. Verburg.
Tot de leukste passages behoren de be
schrijvingen van de ellende die het minis
terie heeft doorgemaakt met de leiding
van de Amsterdamse politie en justitie.
Alsof de Van Randwijcks, Vrakkings en
Nordholten al sinds het ontstaan van het
koninkrijk de scepter zwaaien in de
hoofdstad.
Zo raakte 'Den Haag' in 1840 in rep en
roer toen bekend werd dat de Amsterdam
se hoofdcommissaris Wiselius bovenop
zijn salaris elke maand een onkostenver
goeding van 300 gulden kreeg, een onge
kend bedrag in die tijd en vergelijkbaar
met de extraatjes die de vorige Amster
damse burgemeester Van Thijn hoofdcom
missaris Nordholt voorhield om hem naar
Amsterdam te lokken.
De discussies in het parlement van ander
halve eeuw geleden over het asielbeleid
verschilden ook al geen haar van de debat
ten die daar nu over worden gevoerd.
Sommigen vonden het weigeren van
vreemdelingen in strijd met de Nederland
se gastvrijheid, anderen meenden dat men
juist streng moest optreden tegen 'behoef
tige vreemdelingen die vanuit andere lan
den hierheen gezonden werden' (1849).
Ook het cellentekort is van alle tijden. In
de jaren tachtig van de 19e eeuw was het
probleem zo groot geworden, dat het mi
nisterie besloot de officieren van justitie in
een geheime brief op te dragen bij de réch
ters niet meer van die lange gevangenis
straffen te eisen. In 1886 had Nederland
1200 cellen. Dat waren er 800 te weinig.
Het verschijnsel heenzendingen is even
min in deze tijd uitgevonden. Van 1889 op
1890 steeg het aantal wegens gebrek aan
celruimte naar huis gestuurde veroordeel
den met 48 procent naar 408...
8 710311 "000218
I I I I I
VRIJDAG 16 DECEMBER 1994
LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 1,75 - ZATERDAG: 2,00
Utrecht (anp) - Bij de Rabobank zullen de komende drie jaar
100 tot 200 van de huidige 600 aangesloten banken door fusies
verdwijnen. Het aantal kantoren van de bank slinkt in de pe
riode tot 1998 van 1950 tot ongeveer 1750. Ook de werkgele
genheid loopt fors terug.
situatie, waarin het aankomt op de eigen krachten
van de prins, kan nog 'enige weken' aanhouden.
Specialisten van academische ziekenhuizen hebben
onderling afgesproken de media geen informatie te
verstrekken over aandoeningen die te maken kun
nen hebben met het ziektebeeld van prins Bern
hard. De artsen willen hun collega's in het AZU niet
in moeilijkheden brengen en vrezen verder dat zelfs
met neutrale uitleg over het ziektebeeld de privacy
van prins Bernhard in gevaar komt.
ZIE OOK PAGINA - A2: Oorzaak nog onduidelijk
Dat heeft drs. H. Wijffels, voor
zitter van de hoofddirectie van de
Rabobank, gisteren bekendge
maakt bij de presentatie van de
nieuwe huisstijl van de bank.
Wijffels denkt dat bij de aange
sloten banken de komende tijd
jaarlijks 1000 banen verdwijnen.
Hij baseert zich daarbij op een
enquête onder de aangesloten
banken. Momenteel heeft de
bank ongeveer 35.000 mensen in
dienst. Voornaamste reden voor
de daling van het aantal kanto
ren en de werkgelegenheid is de
voortschrijdende informatietech
nologie. Vooral op het gebied van
administratieve afhandeling
staat veel werkgelegenheid op de
tocht. Daarentegen komen er in
de commerciële sfeer banen bij.
Rabobank is niet de enige bank
waarbij de werkgelegenheid de
komende jaren onder druk staat.
Bij ABN Amro verdwijnen de ko
mende drie jaar 2800 van de in
totaal 36.000 banen. ING Bank
wil tot 1996 naar schatting nog
1800 van de 24.000 werknemers
kwijt en bij CLBN, de vierde
bank van Nederland, gaan de ko
mende jaren nog eens 400 van de
3000 arbeidsplaatsen verloren.
Wijffels presenteerde gisteren vol
trots de nieuwe huisstijl. Het
nieuwe beeldmerk - het figuur
van een mens op een zonnewijzer
- 'symboliseert de vernieuwing
binnen de organisatie en de klas
sieke waarden waarop de bank is
gebaseerd'. Het tijdperk van het
massabankieren met standaard-
produkten is volgens de Rabo-
topman voorbij.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Voor carnavalsverenigingen gaat een financieel
aantrekkelijke en minder omslachtige regeling gelden voor
de afdracht van btw. De inspecties in Brabant en Limburg
krijgen opdracht om een systeem uit te werken waarbij op
simpeler wijze btw over inkopen van drank en voedsel kan
worden betaald. Een totale ontheffing voor carnavalsvere
nigingen is niet mogelijk.
Dat heeft staatssecretaris Ver
meend (Financiën)) laten we
ten aan WD-kamerlid Van
Rey. Deze had zich tot de
staatssecretaris gewend na
klachten van onder meer de
Bond van Carnavalsverenigin
gen in Limburg.
„Of een omzetbelasting van
11,11 procent uit de bus komt,
moet worden afgewacht," al
dus een carnavalesk bedoelde
opmerking van de staatssecre
taris.
Het is de bedoeling dat carna
valsverenigingen afspreken
met de fiscus dat ze een vast
tarief betalen over hun omzet,
en niet uitgesplitst apart voor
het hoge en lage tarief. Van
Rey is opgetogen over de toe
zegging van Vermeend. Voor
malig staatssecretaris Van
Amelsvoort (CDA) verwierp
begin dit jaar een verzoek van
uit de Kamer om carnavalsver
enigingen fiscaal enigszins te
gemoet te komen.
Van Rey: „Het is heel vreemd
dat de laatste weken in carna
valskringen in Limburg het
idee bestond dat de paarse coa
litie niet veel voelt voor carna
val. Juist de CDA-staatssecre-
taris wilde niet meewerken. De
PvdA'er Verme»r>d gelukkig
wel. Zo zie je maar."
Probleem bij de afdracht van
btw voor carnavalsverenigin
gen is de omslachtige wijze
waarop het totaalbedrag moet
worden berekend, beseft Ver
meend. Eetwaren en frisdran
ken zijn in het lage btw-tarief
belast, alcoholische dranken in
het hoge. De mogelijkheid be
staat om een vast bedrag vast
te stellen; wellicht de door Ver
meend gesuggereerde 11,11
procent.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De WD in de Tweede Kamer wil dat snel duide
lijkheid komt over de bouw van de Westerschelde Oeververbin
ding (WOV).
Wilma van Oss wil nu via Justitie
de stichting De Ondergrondse
Kerk (SDOK), transporteur van
de hulpgoederen, ter verant
woording roepen.
Het negentiende eeuwse gekken
huis van Tepelenë is voor de 42-
jarige Wilma en haar stichting
'Hart voor Albanië' het diepte
punt van de inspectie-reis naar
dit arme Balkan-land.
Op het vieze erf van dit helleoord
ontrolt zich een hulpschandaal
van de eerste orde. Veertien
vrachtwagens: voor vele tiendui
zenden gulden aan medicamen
ten en medische apparatuur,
complete keukens, allemaal foet
sie. Het is om te janken.
En dat terwijl SDOK, een organi
satie met ervaring in Albanië, na
drukkelijk beloofd had dat alles
keurig zou worden bezorgd.
VERVOLG OP PAGINA - A2
De fractie wil dat de Tweede Ka
mer groen licht geeft voor het
convenant dat het ministerie van
Verkeer en Waterstaat en de pro
vincie Zeeland hebben gesloten
over de aanleg en de financiering
van de tunnel.
Eerder deze maand overlegde de
Kamer met minister Jorritsma.
Toen is afgesproken een besluit
aan te houden totdat de provincie
Zeeland en het Rijk definitief ak
koord zouden zijn.
Dat is volgens de WD-kamerle-
den Te Veldhuis en Blaauw in
middels het geval, omdat Provin
ciale Staten van Zeeland hebben
ingestemd met het convenant.
In een brief aan de kamercom
missie voor Verkeer en Water
staat schrijven ze 'latere ondui
delijkheden en eventuele teleur
stellingen en frustraties te willen
vermijden'.
Daartoe is het volgens hen ge
wenst dat de kamerleden die eer
der deze maand nog met Jorrits
ma overlegden, zich nu confor
meren aan het convenant.
Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een Krant vol Nu de
daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u, met uw woord(en)
naar keuze erin gegraveerd, ats u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen,
de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis.
Noteer als nieuwe abonnee:
Naam:
Adres: 1
Postcode:Plaats:
Telefoon (voor controle bezorging):
De nieuwe abonnee betaalt per:
kwartaal acceptgiro 87.20
maand automatisch 29.05
De Parkerpen zenden aan:
Naam:
Adres:
Postcode:_
kwartaal automatisch84.70
bank/gironr
Plaats:_
In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters)
De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan- g
gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar
Dagblad De Stem. Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda.
LI
DE STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT