DE STEM
'Nieuwe Stones vermoord ik'
Voodoo-Lounge breekt weer alle records
Uitgebreid portret van
Lucebert bij de AVRO
Seksuele intimidatie
ontleed in
Rolling Stones komen in juni naar Nijmegen en naar Landgraaf
Ikon zendt videodagboek
uit van zestal jongeren
NY
Digable Planets
Source Experience
John Hiatt
Grant McLennan
Mr. Boogie Woogie
'Kijk mij nou'
Geen 3M Muziek-
laureaat 1994
BEDIENING
MET
jELAAR Type C2400H.
>gen 20 Watt. Tuner AM en
0 Voorkeurzenders. CD-wis-
CD's. 32 Nummers/pro-
ar. Dubbel cassettedeck.
volumeregeling,
peaker-
iening
ECORDER
10. VHS HQ systeem,
mum Picture Control. 2 Video-
b head cleaning. Digitale
g. Center Mechanisme,
liening.
HANDYCAM
X 270 1/3" CCD-
ifi geluid. 10 x Motorzoom. Full
icus. Lichtsterkte 4 lux.
Sport. Portret, High i
)0 sec. Edit
Datum/
stel-
jer
„Het schrijven van een
sinterklaasgedicht, is erger dan
ademnood of jicht
Gids
Door Max Steenberghe
Waarom ze na al die ja
ren, nu als vijftigers en in
Micks geval zelfs als opa,
nog steeds op podia staan
te springen als tieners?
Jagger put zich uit in een
gecompliceerd antwoord
over het belang van zicht
bare waardering bij het
publiek voor kunst en
voor een musicus, plus de
toegevoegde waarde van
muziek als katalysator in
zijn leven.
Keith's mond zakt er langzaam
van open en als Mick eindelijk
stil is, buigt hij naar de micro
foon: „En het podium is de
enige plaats waar ik een beetje
met rust wordt gelaten."
Voor pakjesavond zijn de tick
ets waarschijnlijk te laat, maar
onder de kerstboom zullen deze
keer heel wat Stones-tickets
liggen. Het was dit jaar de
meest gestelde vraag in platen
zaken, popbladen en voor con
certorganisators Mojo en Rock
Werchter: „Wanneer komen
ze?". Welnu, ze komen 13 juni
in het Nijmeegse Goffertpark,
die zondag -de 18e- op het
Pinkpopterrein in Landgraaf en
de 24e naar het Belgische Wer
chter. Tussen de Hollandse data
zitten geen andere concerten.
En gezien de verwachte storm
loop op tickets ligt het voor de
hand dat dat gat nog wordt
gevuld. Mojo laat zich daar niet
over uit; is veel te druk bezig
om de kaarten zo snel mogelijk
gedrukt te krijgen zodat de
voorverkoop kan beginnen.
Ook de Stones zeggen niks over
De Stones anno 1994. Van links naar rechts: Keith Richards (50), Charlie Watts (53), Mick Jagger (51), Ron Wood (46).
foto archief de stem
extra concerten. Maar op de
persconferentie maandagnacht
in Miami werden al meteen drie
data aan het sobere totaal van
19 toegevoegd. Ook hadden ze
een goede verklaring voor het
feit dat voor het eerst in twintig
jaar De Kuip opzij is geschoven.
„Vrijwel alle concerten zijn in
met-voor-de-hand-liggende ste
den. We zijn uitgekeken op de
bekende stadions. En fans in
andere steden hebben ook recht
op een thuiswedstrijd."
De persconferentie, waarop ein
delijk de Europese data werden
onthuld, was precies wat ver
wacht kon worden. Natuurlijk
kwamen de heren -met meer
groeven in hun gezicht dan hun
elpees- anderhalf uur te laat,
uiteraard waren ze binnen
twintig minuten vertrokken en
zoals gewoonlijk probeerde Jag
ger zijn intellect te etaleren,
hetgeen door Keith vakkundig
de grond in werd geboord. Wie
zijzelf zien als 'nieuwe Stones'?
Volgens Jagger kunnen jonge
groepen niet concurreren omdat
de Stones pas na dertig jaar
hard werk op het huidige ni
veau zitten. „Dus hedendaagse
groepen zullen ook dertig jaar
nodig hebben om onze status te
bereiken", concludeerde hij.
Keith: „Óf ik nieuwe Stones
ken? Als ik ze kende, zou ik ze
vermoorden!"
De selecte groep journalisten
-nog geen twintig in totaal-1
kreeg te weinig tijd om meer
dan voor de hand liggende vra
gen te stellen. Missen de heren
Bill Wyman, de 58-jarige bas
sist die onlangs ontslag nam?
Een beetje, maar niet veel. Zijn
er favoriete landen in Europa?
Nee, want daarvoor verandert
Europa teveel. Zijn er plaatsen
waar ze extra hun best doen,
zoals thuisland Engeland of
juist de onderkomen oosterse
gebieden? Nee, elk concert moet
beter zijn dan het voorafgaan
de. Schrijven ze nieuwe songs
tijdens de tour? Keith: „Jaze
ker." Mick: „Daar weet ik dan
niets van".
Bedrag
Op de vraag hoe hoog het re-
cordbrekend bedrag is wat de
heren aan de tour verdienen
komt geen antwoord. Wood, na
twintig jaar dienst nog altijd de
nieuwe, mompelt tegen drum
mer Charlie: „Sommigen van
ons krijgen toch niks." Charlie
lacht hartelijk en krijgt even
later nog meer lachers als hij op
een eindeloos geformuleerde
vraag over verschil tussen rock
toen en nu schokschouderend
antwoordt: „Geen idee..."
De Voodoo-Lounge-tour is de
zevende wereldtour van de Sto
nes. Het Amerikaanse deel is al
afgerond; ruim drie miljoen
fans kwamen op zestig concer
ten af. Het komend jaar zullen
naast Europa ook Zuid-Ameri-
ka, Afrika, Azië en Australië
worden aangedaan. Op de vraag
of het daarom de laatste, is,
antwoordde Jagger dat die
vraag hem al vanaf 1965 wordt
gesteld. Keith: „We beginnen er
juist net een beetje in te ko
men".
Voodoo Lounge breekt opnieuw
alle records. Anders dan de vo-
rige toen Europa een kleinere
versie kreeg dan de VS, blijft de
opzet nu overal gelijk. En dat
betekent een gigantische con
structie van verchroomd staal
en aluminium met als aan
dachtstrekker de 'Cobra'; een
gekromde pilaar in de vorm van
een slang (of phallus) die 35
meter boven de grond uittorent.
Volgens ontwerper Mark Fisher
is het design zodanig „dat Bar-
bra Streisand er niets mee kan
beginnen en Prins Charles het
foeilelijk vindt."
In het podium is 170 ton staal
en aluminium verwerkt: genoeg
om 180 auto's te maken plus
200.000 aluminium wieldoppen.
Dat alles gaat in 56 60-tons-
trucks, plus negen bussen en
een aangepaste Boeing 727 plus
een privé-jet voor de Stones
zelf. Er zijn drie podia van elk
70 bij 30 bij 25 meter. Daarvoor
is 45 ton water nodig als bal
last. Twaalf kilometer kabel
leidt 3,8 min watt elektrisch
vermogen (uit 6000 pk genera
toren) naar 1500 lampen en 310
speakerboxen die 1,5 min watt
geluid produceren. Er ploft heel
wat vuurwerk en een van de
hoogtepunten is 'Sympathy for
the devil' waarbij elf 15 meter
hoge opblaasbare poppen ver
schijnen.
Ruim 250 vaste krachten en 200
dagjeshulpen hebben vier dagen
nodig om alles op te bouwen en
drie om het weer af te breken en
in te pakken.
De vier Stones worden aange
vuld met bassist Darryl Jones,
een huursoldaat die ook Ma
donna, Sting, Miles Davies en
Herbie Hancock bijstond. Be
kende gezichten als Chuck Lea-
vell (toetsen), Bernard Fowler
en Lisa Fisher (zang) en de
Bobby Keys blazerssectie zijn
opnieuw van de partij.
De Stones hebben 51 songs ge
repeteerd waarvan ze er gemid
deld 24 spelen: vijf nieuwe en
de rest oud tot zeer oud werk.
Opener is Not Fade Away, de
finale Brown Sugar en de toe
gift Keiths favoriet Jumping
Jack Flash. Daartussen krakers
als Satisfaction, Sympathy for
the devil, Beast of burden, Start
me up, Tumbling dice, All over
now, Honky tonk Women en
Miss you.
EEN GROEIBRILJANT JE. Zo
zou je de tweede cd van de
Digable Planets kunnen noe
men. Al na de eerste beluiste
ring van Blowout Comb besef
je dat de plaat heel kundig en
vol verrassingen in elkaar zit.
De vreemde mengeling van
easy hiphop en geïmproviseer
de jazz is alleen moeilijk te
vatten. Bij elke nieuwe beluis
tering pik je' dan ook nieuwe
geluiden op De ware aard van
de plaat zal pas na maanden
naar boven komen, maar nu
voel je al dat je een briljantje in
handen hebt.
Digable Planets wordt gevormd
door twee heren en een dame
met idylische namen: Butterfly,
Doodle Bug en Lady Bug. Ze
krijgen volop hulp op Blowout
Comb. Zelf zorgen ze voor de
meeste raps, samples en de pro-
duktie. Maar ze putten ook uit
een heel muzikantencorps, zo
dat naast samples ook puur
natuur op de plaat te horen is:
blazers, gitaar, bas, een vibra
foon en zowaar een cello. Ook
kopen er nog (rap)gasten langs
zoals de onvermijdelijke Guru
en zijn maatje Jeru the Damaja.
Improvisatie viert hoogtij op de
cd, waardoor het soms een
beetje rommelig overkomt,
maar in feite is het uiterst mo
derne jazz. Behalve dat experi
mentele geluid zijn er ook meer
toegankelijke nummers te ho
ren, waarin mellow hiphop je
langzaam doet meedeinen in je
luie stoel.
Blowout Comb is een sterke cd,
maar zoals gezegd, het is zeker
met de meest makkelijke plaat
die in het genre verschenen is.
Graag rubriceren onder 'Hip
hop voor gevorderden'. (Pendu
lum Records/EMI)
PAUL VERLINDEN
TWEE JAAR gelden verruilde
Robert Leiner zijn geboorte
land Zweden voor het techno-
minnende België. Naar verluidt
brengt hij sindsien zijn nachten
door op op een oude bank ach
ter de mengtafels van de R&S-
studio in Gent.
Na beluistering van de tweede
cd die hij onder de naam The
Source Experience gemaakt
heeft, kan inderdaad niet an
ders geconcludeerd worden dan
dat hij door al die nachten
tussen de samplers, computers
en synthesizers vergroeid is met
de apparatuur. Leiner laat op
Different Journeys een indruk
wekkend klankenpalet horen,
dat alleen door een enorme
kennis en creativiteit tot stand
kan worden gebracht.
De platen die Leiner eerder
onder eigen naam maakten,
zijn meer ambient van aard
maar als Source Experience
beukt hij flink door met harde
en diepe beats. Different Jour
neys is daardoor een geslaagde
mix tussen dans- en elektroni
sche muziek geworden. Toch
zullen lang niet alle tracks uit
groeien tot floorfillers, daar
voor zijn de geluidspatronen
vaak te ingewikkeld en staan
de drumbeats soms te lang aan
de kant.
Ingewikkeld of niet, hoe dan
ook zal het danspubliek met de
muziek worden geconfronteerd
want Different Journeys is een
onuitputtelijke bron voor al die
deejays die voortdurend op
zoek zijn naar nieuwe geluids
fragmenten. (R&S/PIAS)
PV
EEN VAN de allermooiste con
certen die ik ooit zag, was dat
van John Hiatt op 16 maart
1984 in Noorderligt in Tilburg.
Dik tweeënhalf uur achtereen
werd de ene uitzonderlijke song
na de andere neergezet door
een artiest die nog lean and
mean was vanwege een met het
kunstenaarsschap gepaard
gaande verslaving aan drank en
dope. Het was een werkelijk
fenomenaal concert en aan de
toegiften leek geen einde te
komen.
Vorig jaar was John Hiatt voor
de zoveelste keer voor optre
dens in ons land. De Vpro nam
zo'n concert op en zond het uit.
Je zag een artiest die veel meer
dan 10 jaar ouder was gewor
den. Hiatt was clean, dikkig en
er kwamen zelfs duck walks
aan te pas om te laten zien hoe
gezellig het was op het podium.
De subtiliteit en de passie van
'84, die zich uitten in gedreven
rhythm blues en gedreven
country waren ingeruild voor
ordinaire, spierballen-rock. Het
gedreven, wat getikte podium-
dier was een gemoedelijk ogen
de lobbes geworden.
Hiatt comes alive at Budokan?
heet de live-cd die tijdens het
Amerikaanse deel van die toer-
nee van vorig jaar werd opge
nomen en ook die plaat kan me
maar matig bekoren. Natuur
lijk, John Hiatt steekt nog al
tijd ver boven de middelmaat
uit en zowel als zanger als als
gitarist kan hij prachtige din
gen op een podium doen. Maar
John Hiatt in 1985 toen-ie nog lean and mean was. foto cbs
in de krachtpatsers-aanpak van
Hiatt en zijn begeleidingsband
The Guilty Dogs was er te wei
nig ruimte voor die grootse mo
menten.
Hiatt comes alive at Budokan?
bevat nummers van de langspe-
lers Bring the family, Slow
turning, Stolen moments en
Perfectly good guitar alsmede
het eerder door Jeff Healey op
plaat gezette Angel eyes. Op
hun best komen de nummers
redelijk in de buurt van de
originele studio-versies, maar
de toegevoegde waarde die er
vroeger op het podium per de-
fenitie was, ontbreekt. Boven
dien mis je natuurlijk het in
middels klassieke, betere song
materiaal van platen als Slug
line, Two bit monsters en voor
al Riding with the king. Hope
lijk komt dat live-materiaal uit
'84 (of dat uit '88 toen Hiatt de
uitmuntende gitarist Sonny
Landreth in zijn band had) ooit
nog eens op plaat uit. Dan kun
je horen hoe groots John Hiatt
werkelijk kan zijn. (A M)
WIM VAN LEEST
GRANT MCLENNAN maakte
tot 1990 deel uit van de Austra
lische band The Go-Betweens.
Die groep maakte in 10 jaar
tijd tien hele aardige langspe-
lers.
Sinds '90 maakte Grant
McLennan op eigen houtje twee
platen: Watershed en Fireboy.
De eerste plaat was wat donker
van toon, de tweede klonk opti
mistischer.
Met zijn nieuwe dubbel-cd
Horsebreaker star overtreft
McLennan alles wat hij met
The Go-Betweens en als solo
artiest maakte. De 24 nummers
op deze dubbelaar vormen een
imposante collectie songs. Niet
alleen omdat het er zoveel zijn,
maar vooral omdat ze stuk voor
stuk prachtig in elkaar steken.
Horsebreaker star bevat kris
talheldere muziek die varieert
van pop tot folk en country. De
nummers worden zonder op
smuk vertolkt en ze zijn zo
toegankelijk dat ze zich na een
paar keer luisteren in je hoofd
nestelen en je uiterst aange
naam bezighouden.
Horsebreaker star is een plaat
die wars van alle muzikale
trends is gemaakt en die alleen
al daarom een verademing is.
Grant McLennan laat eenvoud
het werk doen en hij tracteert
je in elk nummer op muzikale
helderheid
Het gemak waarmee de num
mers zijn geschreven en worden
vertolkt maakt duidelijk dat
Grant McLennan zijn muzikale
meesterschap heeft bereikt.
Horsebreaker star is er een
prachtig bewijs van. (Beggers
Banquet, Play It Again Sam)
WVL
EEN BAND zonder gitaar zie,
ik bedoel hoor, je tegenwoordig
niet veel meer, of het moet in
de sector van de house-, hip
hop- of technomuziek zijn. In
West-Brabant bestaat nog zo'n
groep-zonder-gitaar die boven
dien ouderwetse muziek maakt.
Het gaat hier om Mr. Boogie
Woogie en zijn vaste begelei
ders The Firesweep Bluesband.
Met Boogie Time heeft dit
kwartet een aardig produkt af
geleverd dat bolstaat van echte
onvervalste boogie woogie-mu-
ziek met een kreunende piano
in een glansrijke hoofdrol.
Pianist Eric-Jan Overbeek,
alias Mr. Boogie Woogie, heeft
inmiddels drie albums op zijn
naam staan, maar Boogie Time
is ongetwijfeld de beste en dat
is mede te danken aan de de
niet geringe bijdrage van
mondharmonica-speler Werner
Blaas, een betere naam had
men voor hem niet kunnen be
denken, die zijn instrument
perfect beheerst. Voeg daarbij
een hechte ritmetandem en de
bijdrage, op een vijftal num
mers, van The Nighttrain
Horns, en je hebt een onder
houdend produkt in handen dat
weliswaar niet van wereldklas
se is, maar gewoon lekker om
tijdens huishoudelijke werk
zaamheden op te zetten. Jam
mer van de Ray Charles-klas-
sieker Halleluhjah, I love her
so.
(Roots Mail Music/Firesweep
Records/Cat Music)
KAREL VAN DER POL
WOENSDAG 30 NOVEMBER 1994 DEEL
Van onze rtv-redactie
In het documentaire-portret Door de ogen van Lucebert neemt
de Avro de kijkers vanavond mee naar de wereld van
Lubertus J. Swansdijk. Beter bekend als Lucebert, de op 10
mei van dit jaar overleden schilder, tekenaar en dichter.
De zogeheten Keizer der Vijfti
gers vertelt over zijn leven en
werk en leest enige gedichten
voor. Het portret is gelardeerd
met beelden van zijn schilder-
soeuvre.
Lucebert werd na de oorlog als
dichter ontdekt door Gerrit
Kouwenaar. „We waren verbijs
terd, want daar kregen we in
eens iets in handen waarvan we
zeiden: dit is de keizer der dich
ters. Verdomme, die jongen doet
nou precies waar wij allemaal
over lopen te tetteren. En hier
staat het. Zonder al die rimram."
Naast dichten bleef Lucebert te
kenen en later schilderen. Hij
voelde zich sterk verwant met de
schildersstroming Cobra (Copen
hagen, Brussel, Amsterdam). De
Cobra-schilders, onder wie Ap
pel, Corneille en Constant, zoch
ten naar een spontane experi
mentele schilderswijze, ook wel
abstract expressionisme ge
noemd.
De film van Koos Baaij en Jan
Snoek wordt uitgezonden in de
culturele rubriek Close-Up, het
wekelijkse documentaire-uur
van de Avro en Humanistische
Omroep Stichting.
Nederland 1, 23.08 uur
Van onze rtv-redactie
Het Ikon-plan stamt van begin 1993: geef jonge mensen een
videocamera mee en laat hen hun eigen leven in beeld
brengen. In feite een kopie van de succesvolle BBC-formule
Video Diaries, zij het dat deze Britse videodagboeken niet aan
leeftijd zijn gebonden.
Al experimenterend kwam de
Ikon erachter dat dit geen een
voudige, goedkoop te produce
ren formule was. De begeleiding
moest intensiever worden, de
makers beter voorbereid en bo
vendien bracht de techniek nog
al wat problemen met zich mee.
Uiteindelijk zaten in het vroege
voorjaar een groep jongeren en
begeleidende programmamakers
bij elkaar. Een weekend lang
leerden de jongens en meisjes
omgaan met een videocamera.
Die kregen ze vervolgens mee
naar huis om er stukjes van hun
eigen ervaringen mee vast te
leggen.
Met alle makers sloot de Ikon
een overeenkomst, waarin staat
dat zij zelf de inhoud van hun
videodagboek bepalen en dat de
Ikon adviseert bij de selectie en
vormgeving.
In de eerste aflevering van de
zesdelige tv-serie Kijk Mij Nou
vanavond een bijdrage van As-
trid Gunthardt. Zij koos ervoor
om na het eindexamen negen
maanden als au pair in Frank
rijk te werken. Weg van de ver
trouwde omgeving legde zij vast
hoe het is bij een vreemde fami
lie, waarmee je in een andere
taal communiceert. Er is ook
veel heimwee in Gunthardts
film. Haar vriendje bleef achter
in Schiedam.
Achteraf zegt ze: „Je leeft in
twee werelden. Die van de boe
renkool met worst en die van de
croissant. Wat moet je als je het
allebei lekker vindt?"
Kijk Mij Nou past perfect in het
uitgangspunt van de Ikon-jonge-
renprogramma's: de leef- en
denkwereld van jongeren zelf en
niet wat volwassenen over hen
melden.
Nederland 1,18.59 uur
Leiden (ANP) - Het 3M Muzie-
klaureaat, de grootste muziek
prijs van Nederland, wordt dit
jaar niet uitgereikt. Sponsor 3M
ziet ervan af omdat de 'omvang
anno 1994 niet langer uniek is'.
Winnaars waren tot nu toe alt
violist Henk Guittart, componist
Theo Loevendie, barokmusicus
Ton Koopman, concertorganisa
tor Jan Zekveld, hoboïst Bart
Schneemann en dirigent Rein-
bert de Leeuw.
Tot voor kort was de prijs in
geld uitgedrukt de 'duurste' on
derscheiding van Nederland. Dat
is niet langer het geval met het
opkrikken van de AKO Litera
tuur Prijs naar een ton, en de
instelling van de Libris Litera
tuur Prijs, eveneens een ton.
Daarbij vergeeft het Prins Bern-
hard Fonds een Podiumkunst
prijs uit van 100.000 gulden.
wêêsêm
Etten-Leur - De Nobelaer.
'Oleanna' van David Mamet.
Regie: Lodewijk de Boer. Ge
speeld door Peter Faber en
Caroline Almekinders. Regie:
Lodewijk de Boer Gezien op
dinsdag 29 november. Nog te
zien op 13 december in De
Bussel in Oosterhout.
Door Marjan Mes
Wat voor de een seksuele in
timidatie is, kan voor de an
der iets totaal onschuldigs
zijn. De zwarte Amerikaanse
rechter Thomas was ervan
beschuldigd, misschien ten
onrechte maar hij heeft zich
nauwelijks kunnen verdedi
gen. Iets soortgelijks speelt
zich af in het Amerikaanse
toneelstuk Oleanna van Da
vid Mamet; een ijzersterke
ontleding van de manier
waarop iets onschuldigs kan
uitgroeien tot zware beschul
digingen, zelfs van verkrach
ting.
De twee opponenten zijn John,
hoogleraar (Peter Faber) en Ca
rol, een van zijn studentes (Caro
line Almekinders). In het eerste
bedrijf is Carol een onzeker
meisje dat bij haar docent haar
angst uitspreekt dat zij niet zal
slagen omdat zij zijn colleges
niet begrijpt. Een beetje vader
lijk, maar ook dominant en arro
gant probeert hij haar gerust te
stellen. Wij zien hoe hij haar
terloops, zonder bijbedoelingen
aanraakt. Want dat is het span
nende in dit stuk; dat het pu
bliek al weet dat de latere be
schuldigingen van Carol vals
zijn.
In het tweede bedrijf is Carol
zelfverzekerd en doortastend.
Het blijkt dat ze bij de benoe
mingscommissie, die John een
vaste aanstelling moet bezorgen
beschuldigingen heeft geuit over
zijn paternalisme, zijn macht,
arrogantie en zijn 'seksuele inti
midaties'. Ze heeft met deze ver
draaid, maar vanuit haar subjec
tieve beleving ongetwijfeld juist
weergegeven feiten inmiddels
bijval gekregen van medestuden
ten.
De man die eerst in zijn gerieflij
ke positie van hoogleraar alle
macht in handen had, heeft nau
welijks nog verweer nu de
machtsverhoudingen totaal zijn
omgekeerd. Hij is feitelijk al af
gemaakt, omdat hij nooit het
tegendeel zal kunnen bewijzen,
zijn benoeming en de aanschaf
van een nieuw, duur huis (waar
hij vol van was) zijn onmogelijk
geworden. Uit radeloosheid
grijpt hij Carol woest bij haar
schouders. In het derde bedrijf
zal zij dat moment aanwijzen als
poging tot verkrachting. John is
dan al kapotgemaakt, hij verliest
nog net niet helemaal zijn zelf
beheersing als hij Carol tegen de
grond heeft gegooid.
Oleanna is geen prettig maar wel
een knap, dialectisch stuk waar
in machtsmechanismen scherp
worden geanalyseerd. Peter Fa
ber, hoewel niet bepaald het
prototype van een hoogleraar,
speelt John heel mooi, langzaam
zie je hem tenonder gaan. Caro
line Almekinders is sterk als de
studente hoewel ik iets meer
psychologische nuances in haar
rol had willen zien.
