Gesnik op
Capitol Hill
'Ver!
'Nederland is nog lang niet veilig genoeg'
Netelenbt
Veel belangstelling voor
rechtszaak tegen
seriemoordenaar Rigo
Duizenden werkloos na de 'aardbeving' in Amerikaans Congres
n yn
-DE STEM-
Voorzitter La|
Vakbond niel
van banenvei
DE STEM
De keuze tussi
DE STEM
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Burl- en groteske rijmen (40)
FLODDERS
cM
Q
Heruitvinding
MAANDAG 28 NOVEMBER 1994 /\2
Door Henk Langenberg
Bratislava - Hij wordt 'het monster van Bratislava' genoemd.
De 39-jarige Slowaak Ondrej Rigo, die vanaf vandaag in de
Slowaakse hoofdstad terecht staat, trok vanaf juni 1990
moordend door Duitsland, Nederland en Slowakije.
Rigo doodde in nauwelijks een
jaar tijd negen vrouwen die hij
daarna seksueel misbruikte.
Waar in de Verenigde Staten
seriemoordenaars al bijna 'ge
woon' zijn en via films en boe
ken zelfs een cult-status hebben
verworven, zijn ze in het moder
ne West-Europa (nog) tamelijk
uniek. Daarom bestaat voor de
rechtszaak tegen de Slowaak in
binnen- en buitenland grote be
langstelling. Europese politiex-
perts en gedragskundigen heb
ben hun komst in Bratislava al
aangemeld.
Rigo stond bekend als een ordi
naire dief. Elf keer zat hij in een
Tsjechische of Slowaakse gevan
genis wegens diefstal. Na de al
gemene amnestie van president
Havel in 1990 ontpopte hij zich
tijdens zwerftochten door West-
Europa als een meedogenloze
vrouwenmoordenaar. In een jaar
tijd sloeg Rigo in Amsterdam,
München en Bratislava negen
keer toe.
Hij zocht zijn slachtoffers van te
voren uit en opereerde steeds
volgens dezelfde methode. Via
openstaande ramen kwam hij op
blote voeten binnen. Zijn sokken
over de handen getrokken om
geen vingerafdrukken achter te
laten. Hij had een verschrikkelij
ke 'handtekening'. Hij overviel
zijn slachtoffers in hun slaap en
sloeg ze met een zwaar voorwerp
de hersens in. Daarna had hij
gemeenschap met de lijken. Ver
volgens verzamelde hij trofeeën.
Van alle slachtoffers nam hij
juwelen, geld of horloges mee.
Seriemoordenaars keren, zo we
ten gedragsdeskundigen, vaak
weer terug naar de plaats van
het misdrijf. Ook Rigo deed dit.
Hij werd in april 1992 in Bratis
lava aangehouden, op blote voe
ten en zijn sokken in zijn broek
zak, op de plek waar hij ooit een
vrouw vermoord had.
Er zijn twee types seriemoorde
naars. De ene groep krijgt via
ingebeelde stemmen de opdracht
om te moorden. De andere groep
raakt seksueel opgewonden van
het verkrachten en vermoorden
(niet noodzakelijk in die volgor
de) van hun slachtoffers. Rigo
hoort in die laatste categorie
thuis. Vanwege de scherpere so
ciale controle en het hogere per
centage van opgeloste misdrij
ven in Europese landen, komen
seriemoordenaars hier zelden tot
de hoge aantallen slachtoffers.
Maar door de eenwording van
Europa kan daarin verandering
te komen. Wat Rigo in de kaart
speelde was juist het wegvallen
van de grenzen in West-Europa.
Daardoor kon de man begin
1990 ongestoord zijn lusten bot
vieren op achtereenvolgens twee
vrouwen in München en de
56-jarige Marie van de Werf in
Amsterdam. Terug in Bratislava
vermoordde en misbruikte Rigo
tussen september 1990 en juni
1991 zes andere vrouwen en ver
wondde er één zwaar.
De Slowaakse politie, die ook
beschikt over DNA-testen van
het sperma dat bij de twee Duit
se en het Amsterdamse slachtof
fer gevonden werd, zegt vol
doende bewijzen te hebben dat
Rigo de moordenaar van al die
vrouwen is. Justitie in Slowakije
heeft het overigens erg moeilijk
met de zaak. Het is voor de
tweede keer dat in Slowakije
misdadigers meteen na het krij
gen van amnestie op gruwelijke
wijze toeslaan. Een paar weken
na de algehele amnestie van Ha-
vel vermoordden de Slowaak
Lubor Masar en de in Bratislava
wonende Jan Molnar in Oosten
rijk op klaarlichte dag de Ker-
kraadse Gabriëlle Widdersho-
ven. De daders, die haar man
René meer dood dan levend in
een bos achterlieten, werden
door de rechtbank in Bratislava
in 1991 tot levenslang veroor
deeld. Naar aanleiding van deze
affaire gingen er in het toenma
lige Tsjechoslowakije stemmen'
op om, zoals in de communisti
sche tijd, de doodstraf in te voe
ren. Dat gebeurde echter niet.
Ook Rigo hangt daarom levens
lang boven het hoofd.
Rima Burleska
'k heb nooit een groene koe
gezien
nog een gestreept konijn,
maar ik zou er liever 7 zien
dan een van beide zijn.
Rima Groteska
Dat ik dat schreef, van die
groene koe
dat spijt me; ik deed verkeerd,
maar reken er op dat ik U wat
doe
als U mij desondanks citeert.
vrij naar 't Engels
van M.L. Butgess
Wateroverlast
Ieder mens piest
eens van zijn leven
wel een keertje naast de po.
Enkel de man die
stug en steevast
in z'n eigen badkuip plast
ontloopt dit menselijk risico.
Gevaarlijk terrein
Het aantal mensen
dat honderd wordt
is ontmoedigend,
angstaanjagend klein.
Achter ij de negentig is vol
gens mij
minder gevaarlijk terrein.
Heer der vliegen
Der mensen eeuwen oude
drang
Door John O'Mill
om in goden te geloven
gaat zelfs het diabolisch brein
van Be-"lzebub te boven.
Avondrust
De oude dag, zei
Simone de Beauvoir,
en ik heb het haar al vegeven
"is een parodie op 'n mens z'n
leven.
Pidgin Proverb
We the pest in eight
stixon finger in Sun rate.
Wat is filosofie
Renny de Souza vergeleek het
met
hoog IQ tennisspel, zonder
net.
QUOTUM
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader en D. Ahles (adjunct).
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 07C )9.
Bezorgklachten en abonnementenadministratie:
Afdeling Lezerscontact 06-0226116 (gratis)
ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Postbus 65,4600 AB;
01640-36850, fax 01640-40731redactie S 01640-37253.
Etten-Leur, Markt 28, s 01608-21550, fax 01608-17829.
Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928.
Hulst, Steenstraat 14, B 01140-13751, fax 01140-19698.
Oosterhout, Bredaseweg 108B,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Temeuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 01184-19910, fax 01184-11446.
Openingstijden: van 8.30-17.00 uur.
(Middagpauze van 12.30-13.30 uur m.u.v. Oosterhout)
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend S 076-236881. Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene
Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. alsmede de Regelen voor
het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur s 08860-82345.
Door onze correspondent
Mare de Koninck
Washington - Fel schijnt
in Washington de novem
berzon op het Capitool,
dat hagelwit afsteekt tegen
het diepblauwe uitspansel.
Maar binnen het gebouw
lijkt het licht nog meer
dan anders geweken uit de
wandelgangen, de kanto
ren en de andere spelon
ken van dit bolwerk der
Amerikaanse democratie.
Uit een kamer komt een snik
kend geluid. In een ander ver
trek klink gedempte radeloos
heid in een stem die smekend in
een telefoon spreekt. Door een
corridor gaan traag twee vrou
welijke figuren, de armen troos
tend om eikaars schouders. Er
waart depressie door deze tem
pel, die onderdak biedt aan het
Amerikaanse Congres.
Ditzelfde Congres is, met zijn
Senaat en zijn Huis van Afge
vaardigden, het epicentrum van
de politieke aardbeving die zich
twee weken geleden voordeed bij
de tussentijdse Amerikaanse
verkiezingen. Het gebouw staat
er nog, maar de bewoners zitten
en lopen er als op de puinhopen
van een 8.2 op de schaal van
Richter.
„Ik heb het gevoel dat alles
verloren is," zegt Amy Shiller,
stafmedewerker van Huislid
Frank McCloskey uit Indiana.
„Per 2 januari sta ik op straat.
Ik moet mijn vakantiehuis ver
kopen. Ik moet mijn zoontje van
de bijzondere naar dé openbare
school sturen". De paniek staat
in haar ogen. „Misschien ga ik
weer bij mijn moeder wonen in
Arizona."
Amy is een van zo'n tweedui
zend Congresmedewerkers die
dankzij het boze stemgedrag van
de Amerikaanse burgers hun
baan in de hoofdstad kwijt zijn.
Zij zijn historici, juristen, en
quêteurs, secretaressen, telefo
nisten, klerken, bodes, griffiers,
liftboys, portiers, koks, technici.
Zij zijn de persoonlijke assisten
ten van weggestemde Congresle
den, behoren tot de staven van
de vele vaste Huis- en Senaats
commissies, zijn het verzorgend
en het onderhoudspersoneel
waarmee de Democratische Par
tij in haar 40-jarige politieke
overheersing Capitol Hill (het
Capitool en de vele bijgebouwen)
had uitgebreid tot een kleine
afzonderlijke stad van meer dan
7000 inwoners. Die 7000 zijn er
om in totaal 435 Huisleden en
100 senatoren bij te staan.
Geallieerden
Maar Capitol Hill is het mikpunt
geworden van de Amerikaanse
volkswoede. Het is het symbool
bij uitstek geworden van 'big
government', een bureaucratie
vol duurbetaalde arrogante lie
den die - eenmaal aan de macht
- lak hebben aan de kiezers en
die omwille van het politieke
spel In eeuwige besluiteloosheid
hun dagen slijten op kosten van
de belastingbetaler.
Nu de Republikeinse oppositie
partij geprofiteerd heeft van dat
burgerlijk sentiment en in Se
naat en Huis de meerderheid
heeft veroverd, zijn die nieuwe
machthebbers vastberaden om
het 'instituut Congres' rigoreus
af te slanken en om de Democra
tische 'Hill rats' zoveel mogelijk
uit de resterende stafbanen te
verjagen.
Vijf afzonderlijke klappen krijgt
de werkgelegenheid voor de me
dewerkers van de Democratische
Partij dan ook te verwerken:
De 35 zittende Democratische
Huis- en Senaatsleder^ die de
stembusstrijd verloren hebben
van hun Republikeinse oppo
nent, hebben ieder gemiddeld
tien persoonlijke medewerkers,
die nu mede ontslagen zijn.
De tientallen vaste commissies
krijgen allemaal een Republi
keinse voorzitter. Volgens het
politiek gebruik in Washington
vult elke voorzitter de staf van
zijn commissie goeddeels op met
partijgenoten.
De Republikeinen willen vijf
vaste Huiscommissies helemaal
afschaffen.
Alleen al de voorzitter van het
Huis van Afgevaardigden heeft
een staf - waartoe de hele 'grif
fie' behoort - van 255 mensen, in
principe allemaal politieke geal
lieerden.
De nieuwe Republikeinse
Huisvoorzitter, Newt Gingrich,
heeft de heilige belofte gedaan
de totale personeelssterkte van
Capitiol Hill met eenderde te
verminderen.
Verguisd
„We hebben altijd geweten dat
we in de politiek zitten en daar
om nooit zeker zijn van onze
baan", zegt Jerry Davis, derde
ondersecretaris van de 'vaste
commissie voor electrificatie van
het platteland', een van de com
missies die volgens de Republi
keinen al kort na de Tweede
Wereldoorlog, toen de stroom
voorziening op het Amerikaanse
platteland was voltooid, had
kunnen worden opgeheven.
„Maar deze dreun hier op Capi
tol Hill is in sociale ellende te
vergelijken met de sluiting van
de enige kolenmijn in een afgele
gen dorp".
Hij vertelt dat sommigen van
zijn collega's gauw achterstallige
chirurgische ingrepen laten
doen, omdat ze straks na hun
ontslag niet meer medisch verze
kerd zullen zijn. Dan neemt hij
gehaast afscheid. „Ik moet terug
naar mijn bureau. Ik ben aan het
solliciteren. Ik wil vanmiddag
nog acht c.v.'s per fax uitstu
ren."
De kansen voor Jerry en zijn
lotgenoten op snel een andere
baan zijn niet groot. Velen zou
den op Capitol Hill willen blij
ven werken, bij voorbeeld als
lobbyist voor een of andere be
langenorganisatie. „Maar," zegt
een sombere Carole Angle,
'agenda-bewaker' van de versla
gen senator Dan Glickman uit
Kansas, „wij behoren als Demo
cratische Congresmedewerkers
tot de meest verguisde beroeps
groep van het land. En met mijn
politieke achtergrond zal nie
mand mij inhuren om te gaan
lobbyen in een Congres waar ik
Het Capitool is het epicentrum van de politieke aardbeving die zich twee weken geleden voordeel
bij de tussentijdse Amerikaanse verkiezingen. foto»
nu vooral toegang zou moeten
hebben tot de Republikeinse
machthebbers."
Veel stafleden vestigen enige
hoop op een eventuele ambtena
renbaan elders in Washington
bij een van de ministeries. Maar
ook op de departementen is het
inkrimpen geblazen. En de sala
rissen liggen er al gauw op de
helft van het bedrag dat een
functie op Capitol Hill betaalt.
Potloden
Natuurlijk is er ook een zonzijde
aan de Republikeinse revolutie
op Capitol Hill. Voor de vriend
jes dan van de tachtig nieuwge-
kozen Republikeinse Congresle
den die zich dezer dagen in de
Amerikaanse hoofdstad komen
vestigen. Er komen minder nieu
we Congresmedewerkers dan er
oude wegmoeten, maar met hon
derden zijn de arriverenden
reeds de meer geliefde buurten
van Washington, zoals George
town en Adams Morgan en de
wijk pal achter Capitol Hill aan
het doorkruisen, op zoek naar
woonruimte en scholen voor de
kinderen.
In het Capitool-gebouw zelf ech
ter zijn de nieuwelingen nog niet
welkom, nu de gaande Democra
ten daar nog tot ouwejaar hun
burelen bezetten. Daar in het
epicentrum van Amerika's poli
tieke schok van de eeuw, loopt
wel Doris Thompson rond, al
jarenlang staflid van een Repu
blikeins Huislid uit Ohio.
Doris kan haar gevoelens van
revanche jegens de 'Hill rats' van
de andere partij maar slecht va-
bergen. „Ik heb ineens ontzet
tend veel vrienden onder mijn
Democratische collega's. Ze vra
gen me of ze misschien ook voor
een Republikeins Congreslid
zouden kunnen gaan werken. Ik
heb nog nooit zoveel uitnodigin
gen gehad voor 'n lunch."
Ze heeft de vervelendste van die
nieuwe vrienden verteld dat er
misschien nog een plaatsje voor
hem is bij de technische dienst.
„Wie weet bij de Afdeling Type
machines en Potloden, heb ik
gezegd. Hoe oud het computer
tijdperk op Capitol Hill ook al is,
dankzij het Democratische be
wind hier bestaat die afdeling
nog altijd! Maar niet lang meer,
dat verzeker ik je."
Door Rinze Brandsma
Delft - „Nee, Nederland is
nog lang niet veilig genoeg.
Te vaak wordt bij de ene
veiligheid niet aan de andere
gedacht. Neem de veiligheid
van luchthavens, de onveilige
gebieden in de omgeving van
start- en landingsbanen. Nu,
na de Bijlmerramp is daar
pas extra kritisch naar geke
ken, en terecht."
Prof. ir. Jan de Kroes stond in
1979 aan de wieg van een nieu
we leerstoel veiligheid aan de
TU Delft. Op 1 en 2 december
viert de TU met een lustrumcon
gres die vijftien jaar leerstoel,
die sinds tien jaar wordt bezet
door een hoogleraar veiligheids
kunde, de Brit dr. A. Hale.
Prof. de Kroes was tot begin dit
jaar deeltijd-hoogleraar trans
portveiligheid. Hij is nauw be
trokken bij het Delftse veilig
heids-congres, rondt zijn werk
zaamheden als lid van de Spoor
wegongevallenraad af en is nog
vice-voorzitter van de Raad voor
de Verkeersveiligheid. Als zoda
nig werkt hij al lange tijd nauw
samen met de voorzitter, mr.
Pieter van Vollenhoven.
Bij zijn werk stonden rampen
vaak centraal. En ook in het
gesprek met hem over veiligheid:
een dikke herfstmist zorgde vo
rige voor reeksen ongelukken op
de wegen, vooral ook rond Bre
da.
De schrik van het eerdere vrese
lijke ongeluk op die A16 bij
Prinsenbeek zit er bij De Kroes
nog steeds in. Met de Raad voor
de Verkeersveiligheid deed hij
daar onderzoek naar.
„Ik denk wel eens: er zijn bij de
snelwegen veel van die ontzet
tend diepe gaten gegraven voor
zandwinning, 's Zomers warmen
die gigantische massa's water
op. Je ziet daar in deze tijd van
het jaar dan mist uit opzetten.
Bij Zoetermeer en Leiderdorp
heb je in het verleden mist-onge-
lukken gehad in de buurt van die
zandputten. Langs de A 16 heb
je ook een stel van die diepe
gaten."
Prof. De Kroes
Is Schiphol niet een ander spre
kend voorbeeld van pijnlijke les
sen van onveiligheid? „Achteraf
gezien natuurlijk wel. Dat is zo
gegroeid. Vroeger bouwden we
luchthavens liefst zo dicht moge
lijk bij de steden. Nu weten we
dat de meeste luchtvaart-onge
lukken, zo'n 70%, in de buurt
van de vliegvelden voorkomen.
De Bijlmermeer is gebouwd on
der een aan- en uitvliegroute.
Destijds zag men de onveiligheid
daarvan nog niet."
Bij Schiphol en omgeving sjokt
de veiligheid behoorlijk achter
de groei aan. In veel opzichten is
de luchthaven geen 'ontwerp
voor veiligheid'. Het Delftse con
gres over veiligheidskunde zal er
uitgebreid bij stilstaan. Bij het
ontwerp van het vliegveld kwam
het belang van de logistiek eerst,
de snelle afhandeling; veiligheid
kwam pas in een veel later sta
dium aan de orde.
Het zit De Kroes, als deskundige
transportveiligheid, dwars dat
hij een ernstig geval van onvei
ligheid bij Schiphol niet eerder
aankaartte.
„Nu, na de Bijlmerramp, weten
we na onderzoek meer over het
groepsrisico van de mensen die
wonen en werken in de onveilige
gebieden in de buurt van de
start- en landingsbanen. Maar
we hebben ons nog nauwelijks
foto theo van zwam
bezig gehouden met het drukke
verkeer op de autowegen die er
kruisen. Wat als, door files, die
autowegen volstaan? Bij een
ramp zijn die auto's rijdende
brandbommen. Je hebt dan kans
op een kettingreactie."
„En die benzinestations die er in
de buurt liggen? Langs de A4, in
het verlengde van de Kaagbaan,
is een complex gebouwd met
grote benzinestations en volle
parkeerterreinen met een weg
restaurant over de snelweg heen.
Een paar jaar geleden kwam er
een fors motel bij. Ik heb wel
grote vraagtekens gezet toen dat
gebouwd werd. Ik had toen ook
aan de bel moeten trekken, denk
ik achteraf."
„Ja, dat zeg je ook na de Bijl
merramp. Want alles dat kón
gebeuren, gebeurt een keer. Je
moet dus gaan denken aan weg-
signalering op die snelweg. Als
er bijvoorbeeld een zwaar be
schadigd vliegtuig aankomt, of
een met uitgevallen motoren,
kun je in het verlengde van de
landingsbaan de wegen tijdelijk
leeg maken."
Het congres in Delft zal wel
tevredenheid ademen, denkt De
Kroes. „Al zijn wij vaak roepen
de in de woestijn. De veilig
heidszorg in het verkeer is in ons
land niet zo groot. Wat wel be
reikt is, is een samenballing van
deskundigheid op veiligheidsge
bied. Dat denken rukt nu lang
zaam op."
De Kroes heeft, als veiligheids
deskundige, vaak moeten toege
ven dat er eerst doden moeten
vallen, voor maatregelen voor
veiligheid genomen worden.
Vooral in het verkeer gaat dat
zo. „Nieuwbouwplannen van een
gemeente zou je eerst door een
onafhankelijk bureau moeten la
ten doorlichten op verkeersvei
ligheid. Of nog beter: wensen
voor veiligheid vóór het ontwerp
al definiëren."
In zijn loopbaan zag de Delftse
oud-hoogleraar het verkeer gi
gantisch toenemen. „Daar zit
geen sturing in, geen rem op. Nu
wordt geprobeerd het particulier
autoverkeer aan banden te leg
gen. Maar reguleren van het eco
nomisch verkeer, daar zien we
geen kans toe. Proberen we niet
eens. Terwijl ons transportsys
teem, onze wegen, wel eens een
keer vol raken."
Het wegverkeer werd op zich
wel veiliger. Het aantal dodelij
ke ongelukken op de weg nam in
25 jaar met een factor 2,5 af. Het
werd wel driemaal zo druk. „Je
mag dus zeggen dat het een
kleine tien keer zo veilig is ge
worden. Dat zit 'm in autokeu
ring via APK, middenbermbe-
veiliging, autogordels, brom
fietshelm, alcohol-aanpak, woo
nerven en 30 km-zones."
Het kan nog stukken veiliger.
„We zullen nog professioneler
achter het stuur moeten gaan
zitten. Met meer hulpmiddelen,
zoals tv-cameraatjes tegen dode
hoeken bij rechts afslaan en ach
teruitrijden, Sommige vrachtwa
gens hebben dat al. Maar op veel
personenauto's is een rechter
achteruitkijkspiegel nog niet
eens standaard."
Het kost zoveel, wordt altijd bij
veiligheidsmaatregelen gezegd.
De Kroes weet beter: „Juist on
veiligheid kost veel geld. Neem
de chemische industrie. Daar is
voor miljoenen geïnvesteerd in
veiligheid. Al die investeringen
hebben, door het voorkomen van
ongelukken, al veel en veel meer
opgeleverd."
Het klinkt ais een
kolderbericht uit
de glorietijd van
het helaas ontbonden maar
gelukkig toch jubilerende
'Monty Python's Flying Cir
cus'. Maar dit is heus echt
waar: een Engelse uitvinder,
genaamd Charles Tweedie,
heeft onlangs de vogelver
schrikker herontdekt.
Zijn moderne 'designer vogel
verschrikker' is een nieuwe
verschijning op de Engelse
akkers. 'Whirly Ozidge'
noemde Tweedie het prototy
pe, volgens hem een recht-
streekste afstammeling van de
stroman uit de Wizzard of Oz
en Worzel Gummidge, de in
dit land nog steeds gevierde
tv-vogelverschrikker uit de
gelijknamige BBC-serie.
Tweedie schiep Whirly. Hij
deed dat in het laboratorium
van zijn - in agrarische af
schrikkingsapparaten gespe
cialiseerde - bedrijfje nabij
Little Hereford, op de grens
van de graafschappen Here-
fordshore en Shropshire.
De erfgenaam van de klassie
ke stro- en voddenfiguur is
een smetteloze, twee meter
hoge en bijna een meter bre
de, figuur van PVC. Hij draait
rond in de wind op een licht
gewicht draagstel van alumi
nium en staal. Het gezicht van
de verschrikker-nieuwe-stijl
kan men zelf bepalen. Dank
zij een chemisch truckje weet
Tweedy gezichten van foto's
over te drukken op het blanke
gelaat van de vogelverschrik
ker: Zo kan men dus nog iets
nuttigs te doen met de tronies
van onuitstaanbare familiele
den, vervelende chefs en col
legae of gehate tv-beroemd-
heden.
„Schoonmoeders zijn tamelijk
populair als keuzegezicht",
weet Charles Tweedie. Hij
heeft inmiddels 75 gepersoni
fieerde vogelverschrikkers ge
plaatst die hun werk zeer suc
cesvol doen. Een eerste zou
onderweg zijn naar Neder
land.
Tweedy praat met een glim
lach over zijn heruitvinding,
maar benadrukt dat het ook
„om een zeer serieus werktuig
voor de boer" gaat. Vogels en
schadelijke knagers zouden
namelijk gewend zijn geraakt
aan het moderne arsenaal van
agrarische afschrikmiddelen.
Door Bob van Huët
Ze kijken nauwelijks nog om
als ze bezig zijn het zaaigoed
op te vreten. Het verrassing
selement van de aloude vogel
verschrikker is veel groter
omdat duiven, merens en
kraaien waren vergeten dat er
nog zo iets nog bestond, zo
luidt ongeveer de opmerkelij
ke theorie achter Whirley
Ozidge.
Overigens heerst er op de
vogelrijke Britse eilanden een
flinke concurrentie op de ver-
jaagmarkt. Van alles is voor
handen, al dan niet high tech;
van groot kaliber knalappara
ten tot agrarische ghettoblas-
ters. Steeds vaker registreren
lokale overheden klachten
van omwonenden. Het is na
tuurlijk prima de kraaien te
verjagen maar als je daarvoor
dag in dag uit naar loeiharde
hardrock moet luisteren...
„Mijn vogelverschrikkers
hoor je niet. In zekere zin
help ik een beetje de landelij
ke stilte te herstellen," prijst
Charles Tweedie zijn eigen
uitvinding. Hij hoopt dat boe
ren in heel Europa de dras
tisch gemoderniseerde vogel
verschrikker willen toevoegen
aan hun bestaande arsenaal
tegen ongedierte.
Het begin van een Whirly-int'
perium.
Utrecht (anp) - Staatssecre-1
taris Netelenbos wil met de
besturen- en ouderorganisa
ties in het onderwijs afspra-
ken maken over de hoogte
van de vrijwillige ouderbij- 1
drage. Ze wil die vastleggen
in 'een soort code'.
Dat heeft ze zaterdag in Utrecht
aangekondigd, op de ledenver
gadering van de Verenigde Bij-
Den Haag (anp) - Voorzit!
Landbouwschap wil niet b:
van de veestapel uitsluiten J
voor het mestprobleem. Dtj
Avro-radio.
Volgens de voorman van het
schap mag een vermindering van
de hoeveelheid dieren geen doel
op zichzelf zijn, maar het taboe
op het onderwerp moet verdwij
nen.
Binnen het landbouwbedrijfsle
ven bestaat groot verzet tegen
een inkrimping van de veestapel.
Deze ingreep is evenwel actueel,
nu het huidige mestbeleid op
grote problemen is gestuit. De
voorgestelde maatregelen om de
hoeveelheid mest binnen de per
ken te houden, zouden fraudege
voelig zijn en moeilijk te hand
haven. Bovendien is gebleken
dat een grootschalige industriële
verwerking van mest vooralsnog
niet van de grond komt.
Varekamp meent dat, gezien de
Amsterdam - De Industriebond
van Fokker wisten niet dat de
jaar ruim 300 banen extra zou s|
Fokker-topman B. van Schaik
kondigde de maatregel zaterdag
in een interview met deze krant
aan. Eerder vorige week maakte
het concern bekend dat er bij
Fokker Special Products in Hoo-
geveen 160 banen zouden ver
vallen.
Extra schrappen is volgens Van
Schaik nodig om de kosten te
drukken. Eerdere saneringen
hebben de kosten wel terugge
bracht. De doelstelling om de
kosten met 25 procent te verla
gen, is echter nog niet gehaald.
Bestuurder P. van Bers van de
Industriebond FNV, die goed
van de ontwikkelingen bij Fok
ker op de hoogte is, zei zaterdag
van niets te weten. Het nieuws
staat haaks op mededelingen
van Fokker van oktober over het
opvoeren van de produktie in
1995 met vier a zeven toestellen,
meent hij.
Voor G. Melchers, secretaris van
de Centrale Ondernemingsraad
TUSSEN JA en nee ligt geen de
internationale gemeenschap dat
twee alternatieven voor de Bo
scheepse internationale interventi
go, en dus een interne strijd op lev
Voor gewapende deelname aan
machten niet. De Navo wil w
uitvoeren, maar de Verenigde Na
den om via praten verder te kon
kantoren beraadslagende vertege
De echte reden is evenwel een an
in feite een bezetting van het geb
De herinnering aan Vietnam, Afg
Te veel eigen slachtoffers en te
resultaat.
Opheffing van het embargo wi
consequentie zou een massale m
voor zo'n ultieme stap schrikt elk
beschaving en menselijke waardig!
De gekozen tussenweg - verbaal g
is zo mogelijk nog zinlozer. Bih;
termen van de Verenigde Naties,
dat gebeurt, is de internationale
onderhandelingen en blauwhelm
geworden.
De VN hebben veilige plaatsen
ervan gegarandeerd. Als dat niet w
heeft de aanwezigheid van een int
voor zin? Het wordt in dat geval i
'safe havens' ook onder vuur ko
bescherming van de eigen troepen
Bihac moet daarom, ter voorkom
door de internationale troepen ve
voor zijn veel meer soldaten nodic
betekent in feite interventie en da;
ders, als hiervoor uiteengezet, te
gebeuren.
De VN en de Navo staan voor eer
andere uitwegen, de internation;
geaarzeld en elkaar tegengesprok
kunnen doen dan opnieuw onmacf
tafel gaan. Het betekent dat de rest
machteloos toekijkt hoe de heethoc
ten.
