'Een hommage aan mijn cultuur Politici van cru aftrekp Chinese ger 'Wie niet luistert, loopt risico's' ALS U EEN a DIE GEEN DESTEM Arrogantie -DE STEM- BINNENLAND BUITENLAND Publiek loopt uit voor Hugo Claus in Bergen op Zoom DB STEM Kabinet belooft o Wijers: 'Wat zijn nu drie jaar DE STEM Razzia Geld Ebola Winsten en werk DONDERDAG 24 NOVEMBER 1994 Door Rob Ruggenberg Den Haag - De Chinese ge meenschap in Nederland is doodsbang voor Chinese cri minele bendes die gijzelen en afpersen. De slachtoffers doen daarvan geen aangifte omdat ze de straffen in Ne derland te mild vinden. Voor het eerst hebben bijna alle Chinese organisaties meege werkt aan een veelomvattend rapport over de positie van Chi nezen in Nederland. Van onze verslaggever Hans Rooseboom Bergen op Zoom - Vooral tijdens de pauze is goed te merken dat Hugo Claus de populairste auteur van het Nederlands taalgebied is, ze ker hier in het grensgebied van Noord- en Zuid-Neder land. De schrijver geniet met volle teugen van de onafzienbare rij mensen in het Markiezenhof in Bergen op Zoom, die een hand tekening willen en krijgen. Exemplaren van Claus' nieuwste roman Belladonna worden aan de lopende band verkocht. Wegens het verschijnen van Bel ladonna reist het circus Hugo Claus door Vlaanderen, met slechts één uitstapje naar Neder land: deze woensdagavond in Bergen op Zoom. Het evenement is te danken aan de Bergse Stichting Podiumcul tuur, Boekhandel Van der Kreek, het Markiezenhof en dagblad De Stem. De honderden liefhebbers in de stampvolle Hofzaal van het Mar kiezenhof zijn tijdens het optre den van Hugo Claus en zijn interviewer Freddy de Vree ge tuige van een eerbetoon, een hulde aan de lange carrière van de schrijver die nu op 65-jarige leeftijd de belangrijkste literaire aanwezigheid in Vlaanderen is. Claus spreekt ontspannen en met kennelijke trots over zijn leven als dichter, schrijver en filmma ker, een leven dat tot nu toe heeft geleid tot 90 boeken. Waaronder zijn jongste, Bella donna. Een tevreden man, die Hugo Claus druk bezig met het signeren van zijn nieuwste boek. geniet van zijn succes. Domheid „Belladonna is gebaseerd op wa re gebeurtenissen," zegt Claus over deze sleutelroman, die speelt in de Vlaamse film- en televisiewereld. „Maar ik heb nog dingen weggelaten omdat ze te onwaarschijnlijk zijn. Het boek gaat over cultuurfunctio narissen, niet zozeer over kun stenaars. Vreemd genoeg gaan alle recensies die ik gelezen heb over datgene wat voor mij alleen maar achtergrond is. Zaken als corruptie bijvoorbeeld. Maar het boek gaat in werkelijkheid over de verwording van iemand die onderhevig is aan een constant bombardement van middelma tigheid, die wordt platgewalst door de domheid. De domheid is een enorme kracht, een vitaal principe. Daartegenover is intel ligentie een kunstmatige bloem, fragiel, weerloos. Kijk uit voor de domheid." Evenmin heeft Hugo Claus, ver telt hij, ergens in de kritieken iets gelezen over een tweede be doeling die hij met zijn roman had. „De namen die ik gebruik, zoals Oorslag, Marigaal en Grootaers, zijn niet alleen humoristisch be doeld. Mijn boek is een eerbe toon aan Breughel, aan de abele spelen, aan de middeleeuwse cultuur. De tijd toen er in de literatuur en het toneel nog geen karakters waren, maar zinne beelden. Belladonna is een hom mage aan mijn cultuur, de Ne derlandstalige cultuur." Vruchteloos Het zoeken naar 'wie is wie' in Belladonna acht Claus onzin. „Je gaat toch ook niet zoeken naar de werkelijkheid achter de fictie van Hamlet, Don Quichotte of de Gebroeders Karamazov. Dat is vruchteloos," aldus de auteur, met een verwijzing naar de top pen van de wereldliteratuur. Een avond met Hugo Claus móet onvermijdelijk ook even over de godsdienst gaan. „God, zonde, berouw en andere religieuze en zaken nemen een veel grotere plaats in mijn werk in dan ik altijd heb gedacht. Ik merk dat als ik mijn gedichten herlees. Mijn rancune tegen de kerk is gebaseerd op eigen ervaring. Ik heb jarenlang op een kostschool gezeten, waar de nonnen je ver tellen wat goed en kwaad is. Religie is volgens mij iets alge meen menselijks, dat je over komt als je naar de sterren kijkt of als je geliefde je verlaat. Daar heb ik respect voor. Maar je moet religie niet gebruiken als terreursysteem om mensen te on derdrukken. Die systemen zal ik blijven achtervolgen met mijn hoon tot ik erbij neerval." Kapitale fout Die kostschool speelt ook een rol in Claus' monumentale roman Het verdriet van België. Onlangs foto de stem/dick de boer is de verfilming van dit boek in vijf afleveringen op de Neder landse televisie vertoond. Was de schrijver er tevreden over? „Zoiets blijft een gok. Ze hebben de kapitale fout gemaakt om de film te laten regisseren door een buitenlander, een Zwitser. Men' onderschat het aandeel van het woord. Alles moest voor die re gisseur vertaald worden. Probeer maar eens iets te begrijpen van een Hongaarse film of een ande re onbegrijpelijke taal. Nee, het resultaat was niet zo prettig." Zijn leven lang is Hugo Claus gefascineerd geweest door het medium film. „Ik dacht dat ik daarin mijn kleine talent op plastisch, muzikaal en narratief gebied zou kunnen combineren." Omwille van die filmwereld ver trok Claus, na een periode in Parijs in het begin van de jaren '50, naar Italië. „Al die Italiaan se films hadden wel vier of vijf scenaristen. En daar was ik er soms één van. En verder was het vooral heel veel eten, en heel veel drinken. Later heb ik tl geprobeerd mijn eigen stukken te verfilmen, zoals Vijl dag. Maar het verfilmen vat t| gen werk blijft herkauwen jf maak liever iets nieuws. niets boven het schrijven, doen van ontdekkingen in e niemandsland. Filmen doe i niet meer, zeker niet in Waant] ren, waar de producenten t gierig zijn. Neem de Guldenspi renslag. Daar stonden 15flj ruiters aan de ene kant, 12.000 aan de andere. Ik km vier paarden. Die moest ik d maar steeds door het beeld late] lopen. Twee bleken er mank:] zijn..." Plagiaat Al eerder in zijn carrière is Cfc| geconfronteerd met de diging van plagiaat, bijvoorbed naar aanleiding van de ronu De verwondering. Ook nu weer blijkt Belladoi bol te staan van de citaten, school moesten wij een ops maken over de lente. De i kreeg een acht, de ander i negen. Maar ik kreeg een 0, de leraar zei: Claus heeft 1 overgeschreven. Dat was de e ste keer dat ik met plagiaat aanraking kwam, zij het echte... Maar verder? Waai zou je wel over het vallen v een herfstblad mogen schrijft] en niet over een favoriete set uit Shakespeare of Dante? Sll kespeare verafgood ik, en Dail komt in al mijn boeken voor, ap is het maar een Café Dante. T laatste heeft nog nooit iem opgemerkt, en ik geef het uk als primeur." Hoofdrolspeler Van Dijke (RPF) na chaotisch Borssele-debat: Door Hans van den Broek Den Haag - De kleine chris telijke RPF is niet tegen mo dernisering van de Zeeuwse kerncentrale in Borssele. Het is enkel te wijten aan de halsstarrige houding van de Tweede Kamer om diepgaand te praten over de toekomst van kernenergie dat de RPF toch instemt met het vroegtijdig sluiten van Borssele. Zo verklaart RPF-fractievoor- zitter Leen van Dijke het op zienbarende stemgedrag van zijn partij. De drie RPF-stem- jmen gaven gisteren de doorslag bij de herstemming over een omstreden motie van Groen- Links om de levensduur van de kerncentrale niet te verlengen. Het paarse regeerakkoord zwijgt in alle toonaarden over gevoelige milieu-onderwerpen als Borssele, omdat PvdA, WD en D66 het hierover volstrekt oneens zijn. Met als gevolg dat de macht van kleine fracties sterk toe neemt. En zo kan het zijn dat een partij als de RPF het lot van Borssele kan bepalen. „Borssele bleek in de kabinets formatie een hete aardappel te' zijn. Reden te meer voor ons om nu voet bij stuk te houden. Ik zit niet te wachten op turbulen tie rond zo'n onderwerp, maar het is prettig om te zien dat je politieke invloed iets groter is dan het zetelaantal zou doen vermoeden." „Maar het dwingt andere, grote fracties om met kracht van ar gumenten te debatteren. Dat is voor ons geen reden om de grote broek aan te trekken. Maar het zou wel handig zijn als grote fracties naar ons luis teren. Wie niet luistert, loopt risico's," zegt Van Dijke zonder ook maar een zweem van machtswellust. Zou de WD beter naar het betoog van Van Dijke in de Tweede Kamer geluisterd heb ben, dan had zij ongetwijfeld voor diens voorstel gestemd om vóór 1997 principieel te praten over de toekomst van kernener gie. In ruil daarvoor had de RPF vrijwel zeker af willen zien van steun aan de GroenLinks-mo- tie. Dat zou voor de WD als fervent voorstander van kerne nergie goud waard geweest zijn. Maar de 'herkansing' die de RPF de Kamer bood, strandde in schoonheid. Van Dijke: „Toen de RPF dins dag nog vóór de motie van GroenLinks stemde, vroeg een aantal geschrokken CDA- en WD-Kamerleden mij: 'Wat heb je nu gedaan'? Ik heb op dat moment nog eens uitgelegd dat wij een besluit over de levens duur van Borssele koppelen aan een fundamentele discussie over de toekomst van kernener gie. 'Hadden wij geweten dat je zo'n belang hechtte aan je mo tie daarover, dan hadden we je gesteund', lieten zij me weten. Ik heb toen gezegd dat ik de Kamer een herkansing wilde bieden." Niet alleen de WD, maar ook D66 liet Van Dijke tot diens vreugde dinsdagavond weten welwillend tegenover zijn voor stel te staan. „Daarom was ik toen nog tamelijk optimistisch, maar gisterochtend bleek mij dat D66 toch moeite had met onze motie. Daarmee ontviel een vanzelfsprekende meerder heid voor ons voorstel." De RPF-fractie, zo bleek pas gisterochtend, wilde hoe dan ook een ruime meerderheid achter haar voorstel krijgen De kleine christelijke partij stond daarop vanwege het grote belang dat de RPF hecht aan een principiële discussie over kernenergie. Zonder zo'n be slissend debat blijft de politiek* maar van incident naar inci dent lopen. De politiek kan of wil blijkbaar geen duidelijkheid scheppen over de toekomst van kernener gie, vindt Van Dijke. „De poli tiek onthoudt zich op deze ma nier van een oordeel over de maatschappelijke vraagstukken rond kernenergie. Dan moeten we maar helemaal met kerne nergie stoppen," stelt de RPF- fractievoorzitter. Voor Van Dijke is de aangeno men motie van GroenLinks dan ook voor maar één uitleg vat baar: Borssele zo snel mogelijk sluiten. De interpretatie die D66 eraan geeft - Borssele weliswaar mo derniseren, maar niet langer dan 2004 openhouden - noemt Van Dijke 'buiten de realiteit'. „De optie-2004 is niet aan de orde. Modernisering is alleen rendabel als de centrale tot 2007 open blijft. En zonder die modificatie voldoet Borssele vanaf 1 januari 1998 niet meer aan de veiligheidseisen. Dus de Kameruitspraak dat de levens duur van Borssele niet verlengd mag worden, kan niets anders betekenen dan vroegtijdige sluiting." Van Dijke is er overigens van overtuigd dat het kabinet het zover niet zal laten komen. „Minister Wijers (Economische Zaken) zal het voorstel van L. van Dijke foto archief de stem GroenLinks naast zich neerleg- GroenLinks en de SP krijgen." gen. GroenLinks dient daarop „Kortom, deze storm in een glas wellicht een motie van wan- water heeft ons al met al geen trouwen in tegen Wijers. En die stap verder gebracht," consta- motie zal alleen de steun van teert Van Dijke somber. VERVOLG VOORPAGINA Het vorige kabinet heeft de e ste stappen gezet naar modern! sering van Borssele. Om de te ten (470 miljoen) terug te ver», nen, is het openhouden vani| centrale nodig. De D66-ministej ziet geen principieel verscüf tussen hem en zijn fractie, verschil bedraagt drie jaar. Wa] is dat nu, drie jaar?", aldus d bewindsman. PvdA en D66 hebben goede hue; dat Wijers nu alsnog gaat over] leggen met de elektriciteitsw drijven om de kosten van modeij nisering zo te drukken dat opaj houden van de centrale tot 2" niet nodig is. De WD vindt dat het kabinet i motie gewoon naast zich net] moet leggen. De Zeeuwse milieufederat] toonde zich ingenomen met 1 beslissing van de Kamer. De f dewerkers van de centrale i teleurgesteld. Voor hen duurtt onduidelijkheid alleen maar ls| ger. Maar politiek Zeeland heeft v£| bijsterd gereageerd op de tw nog onverwachte uitkomst de motie. Burgemeester Mandos van sele maakt zich zorgen over bestuurlijke betrouwbaar!*] van de landelijke politiek', wijst erop dat de procédé rondom de kerncentrale door overheid zelf zijn opgezet. regering koos er zelf voor ':1 lange traject voor de modern»] ring te doorlopen en dat voor de gemeente Borsele al ®i begrijpelijk. Dat nu een mee!F derheid van de Tweede Kanji helemaal afziet van de bedripj verlenging van de centrale1 daarmee de aanpassing op j spel zet is alleen maar diep1 leurstellend te noemen." Van onze Haagse redactie Den Haag - Staatssecretaris onderzoeken hoe het mogelijk is al jaren wapens en waakhonden De 'criminele' aftrekposten ko men vandaag aan de orde in het Vara-televisieprogramma Im pact. Gisteren maakten kamerleden van verschillende partijen zich op om vragen aan het kabinet te stellen. De CDA'ers Hirsch Bal- lin, Leers en Van der Linden waren de eersten. Maar Vermeends voorganger Van Amelsvoort (CDA) beloofde de Tweede Kamer enkele jaren geleden reeds dat hij de zaak zou aanpakken. „We hebben er nooit meer iets van gehoord. De staatssecretaris was meer een type van op de winkel passen," constateert D66-kamerlid Ybe- ma, die eraan toevoegt dat de Kamer het er ook bij heeft laten zitten. Dat verandert nu. „Het druist in tegen ieders rechtsgevoel dat re volvers en voorraden hasj af trekposten zijn," aldus Ybema. Zijn CDA-collega's willen van Vermeend weten wat de gronden voor die belastingaftrek zijn. Ze ■wijzen erop dat Justitie de mo gelijkheid heeft om vermogen en goederen door misdaad verkre gen, van misdadigers af te ne men. Hiermee strookt niet dat drughandelaren, die zich ook met misdaad bezighouden, hun materiaal mogen aftrekken. De CDA'ers signaleren ook (ADVERTEh 6 DAGEN LANG DE LEUKSTE KAMP' De Kampeer en KRMPEER EN Q/1 18.00 uur. Vrijde CRRRUBN 25 t/m 30 NOVEMBER ZIJN OPTREDEN in de politiek had keifilm moeten worden. Zo een, we op heeft. Met een meeslepende tite Caesar' en natuurlijk zou hij zelf de Silvio Berlusconi werd juichend do als de nieuwe premier van de zakenman, zou het vermolmde e gaan vernieuwen. Dat in zijn spoo bene vijftig jaar na de oorlog, wei kwamen, werd op de koop toe gent Nu, een halfjaar later, volgt de ontl De openbare aanklagers in Milaan Van het betalen van smeergeld as voor een soepele controle van de rium Fininvest. Afgelopen zomer ni's jongere broer Paolo en top Fininvest gearresteerd. De Italiaanse justitie ontziet niets de corruptie. En, wat erger is v magistraten hebben tot nu toe nc wat ze niet met echt bewijs konden Eigenlijk heeft Berlusconi vanaf h alles aan gedaan om zijn imago ondoorzichtige en dubieuze band rium. Hij ondernam een mislukte p hoge heren voortijdig uit de cel partij Forza Italia voortdurend in en dat komt de daadkracht van de i Daardoor moesten de Italiaanse k man die zij op het schild hadden tikkeltje te gewiekst was. Gevolg: in de afgelopen weken tot een clim demonstratie sinds de oorlog g Berlusconi bij lokale verkiezingen d Berlusconi trekt zich niks aan van slag en ontkent alle beschuldigin niet aan aftreden en wijkt alleen b Een fraai voorbeeld van misplaatst! een man die zijn verkiezingsbelofte haar beter is dan zijn voorgangers, deze lieden thuishoort in de Italia: tijd dat het parlement een eind ma en Berlusconi zijn 'Last tango in Ro De politie in Amsterdam houdt een razzia om Zuida- merikaanse 'illegale' hoeren op te pakken en het land uit te zetten. We behandelen on ze gasten zoals indertijd in Hitler-Duitsland de joden, homoseksuelen en zigeuners werden behandeld. Onze 'democratie' beschermt alleen hen die geld hebben. Iedereen die geld kóst, wordt als hinderlijk ervaren. Wat een arrogantie om onszelf als tolerant te beschouwen en te gelijkertijd grenzen te stellen en te bepalen welke mensen recht hebben op een goed leven en welke niet. Laten we ons in godsnaam realiseren dat iedereen recht heeft op eten, veiligheid en onafhankelijkheid en probe ren te leven vanuit ons hart, in plaats van regels en gren zen op te stellen. :i Breda M. Verhaar Onderwijs-bezuinigingen? Protesten! Minder geld? Kom op vrijdagmiddag maar eens kijken in de café's op de Grote Markt in Breda Breda Guido Dinnesen Hoewel ik nooit eerder rea geerde op een artikel in een krant, wil ik nu commentaar leveren op het artikel 'Huive ren voor het killervirus Ebo la' (De Stem van 14 novem ber). Het gaat mij dan om het commentaar door dr. S. Smits, zoals in het artikel is weergegeven. 1. Smits zegt: „Wij moeten oppassen voor een angstpsy chose." Ik herinner mij, als betrokkene bij de levering van isolatie-apparatuur voor het Havenziekenhuis te Rot terdam, wel de grote investe ringen en de spoedprocedures bij de inrichting van de iso leerafdeling, maar niets over een angstpsychose bij de be volking. Als er al een angstpsychose was, dan heer ste deze bij de geneesheren, die dan ook in staat waren kostbare investeringen ge daan te krijgen, die voor zo ver ik weet inmiddels allang teniet zijn gedaan. 2. „Als er niet toevallig Wes terse nonnen betrokkenen waren." Dit is mogelijk een' realistische uitspraak, maar zij geeft ook de armoede van de hulpverlening aan de in heemse bevolking weer. 3. „Wij weten dat er in de tropen nog talloze onbekende virussen kunnen sluimeren." Ik weet dat er op de hemelli chamen nog talloze levens vormen kunnen bestaan. Ik weet dus niets en dr. Smits ook niet (ten aanzien van de ze onderwerpen althans). 4. „Een eerste uitbraak van zo'n virus is dan misschien niet te voorkomen, maar daarna treden er allerlei me chanismen in werking die verdere verspreiding voorko men." Vele aids-patiënten en hun nabestaanden zullen van mening zijn dat het in wer king treden van mechanismen erg lang op zich kan laten wachten. 5. Alleen in zeer uitzonderlij ke omstandigheden, met zeer nauw kontakt met de plaatse lijke bevolking, zou je een risico kunnen lopen. Zijn er dan intensievere kontakten 0PDes?emeren l^d'"XoVoorZng°r bewerken OC avtomat/sch dat de I5iehe,metuiv standpunt eens is. mogelijk dan die welke tot verspreiding van het aidS-vi- rus hebben geleid? 6. Indien het Ebola-virus, als het aktief wordt, dezelfde aandacht en financiën krijgt als het aids-virus, is het niet een direkte, maar een indi- rekte killer. Malaria zou mis schien vrijwel onderdrukt zijn als al het geld voor aids- onderzoek op malaria gericht zou zijn. Maar helaas, mala ria wordt niet gesponsord door de showbizz. Bij lezing van het artikel, op zichzelf interessant, irriteerde mij het belerende kommen- taar van dr. Smits in hoge mate. En dat wilde ik even kwijt. Dongen H. Ketting Onderwerpen die men dage lijks in de krant tegenkomt: de export groeit, miljoenen of miljarden winsten van bedrij ven en concerns. Dit wordt mogelijk gemaakt door kapi taal en arbeid samen. Maar grote winsten leveren geen werk op. Reorganisaties, sluiting van bedrijven of overplaatsing naar lage loon-landen. Het gevolg: de werknemers rollen als knikkers de straat op. Voor een beschaafd land is de werkloosheid op een onaan vaardbaar hoog peil geko men. Toen het slecht ging met de economie kende de vakbewe ging zijn verantwoordelijk heid, was heel matig met looneisen. Zij heeft dus bijge dragen aan de verbetering van de economie. Nu is het de beurt aan de ondernemerswereld om zijn verantwoordelijkheid te ken nen. Maar het tegendeel is waar. Hun gedachte is: ver laag uitkeringen en mini mumloon of breek de sociale zekerheid af. Het heeft tot op heden nog niet één baan méér opgeleverd. De Tweede Wereldoorlog was mede een gevolg van de grote werkloosheid en armoede in West-Europa. Beide zijn ook nu levensgroot aanwezig, 't Is te hopen dat de verantwoor delijke personen voor werk loosheid en armoede straks aangemerkt kunnen worden voor hun lakse en afwachten de houding in de bestrijding van de werkloosheid. Is het geen schande voor een be schaafd land, nu de winsten weer flink stijgen, dat de werkloosheid en armoede on aanvaardbaar hoog blijft? Breda P.van Gurp Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V. Directie: drs. J.H.M. Brader en D. Ahles (adjunct). Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur. C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. 076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309. Bezorgklachten en abonnementenadministratie: Afdeling Lezerscontact 06-0226116 (gratis) ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur. Kantoren: Bergen op Zoom, Postbus 65, 4600 AB; 01640-36850, fax 01640-40731, redactie 01640-37253. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829. Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698. Oosterhout, Bredaseweg 108B,® 01620-54957, fax 01620-34782. Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929. Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554. Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 01184-19910, fax 01184-11446. Openingstijden: van 8.30-17.00 uur. (Middagpauze van 12.30-13.30 uur m.u.v. Oosterhout) Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen): per kwartaal 87.20, per half jaar 173.45 óf per jaar 337.30. Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 29.05, per kwartaal 84.70, per half jaar 168.45 óf per jaar 327.30. Voor posttoezending geldt een toeslag. Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje S 076-236882 en bij Teuben, Ginnekenweg 7, Breda. Grote advertenties uitsluitend 076-236881Fax 076-236405. Geboorte- en overlijdensadvertenties maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881fax 076-236405 zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911 Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. als mede de Regelen voor het Advertentiewezen. Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447. De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345. V

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 2