Disney mikt op miljard
DE STEM
Ankie Daanen wil over de grens tussen creativiteit en kunst heen
op
Bruin
Proef
/an Gent
Moeilijk
Vertedering
PETER FABER speelt
in het Amerikaanse
drama Oleanna van
David Mamet. Op
29 november wordt
het stuk gespeeld
in De Nobelaer in
Etten-Leur.
VIVALDI IS een ge
varieerd balletpro
gramma van het
Koninklijk Ballet
van Vlaanderen dat
op 29 november is
te zien in De Kring
in Roosendaal.
DAG VREEMDE
man, de nieuwe
tragi-komedie van
Robert Long, wordt
op 28 november
uitgeprobeerd in
De Maagd in Ber
gen op Zoom.
IN NOORDERLIGT in
Tilburg is er zon
dagavond een con
cert van de Canade
se topgroep The
Tragically Hip.
De Leeuwekoning vandaag in première
«■HH
194
X 63
RD!
s«
DE
UiT
GIDS
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1994 DEEL
„Ik ben een geboren poppen-
maakster," zet Ankie Daanen
uit Breda over zich zelf.
Vijftien jaar geleden begon ze
met het maken van poppen en
daar kon ze sindsdien niet
meer mee ophouden. Haar
hobby is uitgegroeid tot een
volledige dagtaak.
Ankie Daanen staat zaterdag
samen met 64 andere stand
houders op de Poppen- en be-
renbeurs in het Turfschip in
Breda.
„Als kind al speelde ik met een
bolletje, een lapje en wat draad
jes. Dat bolletje werd een hoofdje
er kwamen handen en voetjes
aan. Het werd een pop."
Aanvankelijk werd Ankie
Daanen kleuterleidster. Later
studeerde ze ook muziek. Maar
vijftien jaar geleden begon ze aan
de cursussen poppen maken.
Eerst bij Mariene Verhelst. Later
ook bij Niesje Wolters. Beiden
zijn hele bekende poppenmaak-
sters.
„Na een tijdje wilde ik mijn eigen
stijl gaan ontwikkelen," vertelt
Ankie. „En toen ben ik bewust
gestopt met het kijken naar an
dermans poppen. Ik
wilde mijn eigen weg
vinden. Mijn stijl is nu
sprookjesachtig, fanta
sievol. Het leuke van
poppen is dat je de
meest onmogelijke din
gen werkelijkheid kunt
Ankie Daanen tussen haar poppen: „Ik wil niet alleen maar mooie poppen maken, ik wil ook creaties leveren die een boodschap overbrengen.
laten worden. Zo kun je
met een pop de grens
tussen mens en dier verleggen.
Andere poppen zijn regelrechte
sprookjesfiguren."
De creaties van Ankie Daanen
zouden het dan ook goed doen in
bijvoorbeeld de Droomvlucht van
de Efteling. „Ik wil ze zo perfect
mogelijk uitvoeren," zegt Ankie.
„Voor de materialen ga ik naar
rommelmarkten, tweedehands
kledingzaken en van die leuke
oude winkeltjes. Van oude jurken
maak ik dan weer kleine gewa
den voor de poppen."
Poppen als dagtaak
Naast haar staat een pop met een
jurk van oude zijde. „Neem die
nou. Zou je geloven dat daar 30
meter brokaatband in zit ver
werkt? De mensen zien vaak niet
hoeveel werk er in een pop zit.
Dat is vaak ook moeilijk aan te
geven. Nu ikzelf op een cursus
porselein maken zit, zie ik ook
pas hoeveel werk daar weer in
gaat zitten."
De stijl en de poppen van Ankie
Daanen worden vaak gekopieerd.
Daar heeft ze geen bezwaar te
gen, ze heeft zelfs twee boekjes,
Fantastische figuren I en II, ge
schreven waar een deel van haar
poppenoeuvre uitgebreid in
wordt beschreven.
„Sommige mensen hebben dat
houvast van een patroon en een
beschrijving nodig, om de eerste
stap te wagen," legt ze uit. „Maar.
op het moment dat iemand het
gebaande pad verlaat, andere
stof neemt, of andere combina
ties, een nieuwe gezichtsuitdruk
king, op dat moment stapt hij
binnen in de wereld van de crea
tiviteit."
„Het hangt dan van de persoon af
in hoeverre er een eigen stijl
wordt ontwikkeld. Maar hoe dan
ook, iemand die een pop maakt,
legt daar een stukje van zichzelf
in," vindt Ankie Daanen.
„Het is ook een heel proces: eerst
leren kijken: hoe zit een hoofd,
een gezicht, handen en voeten in
elkaar? Geef je pop karakter.
Daar zijn de cursisten weken in
tensief mee bezig. Zo'n proces is
zo intensief, dat kun je nog het
beste vergelijken met een geboor
te."
Ankie Daanen stelt ook steevast
dezelfde vraag aan haar nieuwe
cursisten: „Heb je ooit al eens een
pop gemaakt? Niet? Dan veran
dert van nu af aan je leven."
Ook haar eigen leven is door het
poppenmaken drastisch veran
derd. Het begint als een hobby,
dan wordt het een passie. En dan
komt er iemand die zegt: 'Je moet
daar iets mee gaan doen.'
„Dat betekent dat je cursussen
gaat geven en tentoonstellingen
voorbereidt. Ook probeer je wat
van je poppen te verkopen. Dan
maak je dus van je hobby je be-,
roep."
Die ideale situatie heeft toch zijn
tegenkanten. „Je publiek ver
wacht op een gegeven moment en
bepaald produkt en een bepaalde
stijl van je. Daarop verkoop je
ook, want je wilt er ook van le
ven. Aan de andere kant wil je je
ook ontwikkelen. Ik wil niet al
leen maar mooie poppen maken,
ik wil ook creaties leve
ren die een boodschap
overbrengen."
In de levenscyclus 'Van
Dood tot Dementie' die
Ankie vorig jaar maak
te, laat ze zien wat ze
daar mee bedoelt: Een
serie van een twintigtal
poppen, beginnend bij
een pasgeboren baby, toont een
aantal fases uit het leven van de
mens. Daarin onder meer: een
kind dat leert spelen, de manne
lijke en vrouwelijke kant van de
mens en een zwangere vrouw met
ontblote buik.
De serie eindigt bij een bejaard
paar 'met holle ogen en versteend
door de dementie,' omschrijft
Ankie.
Deze poppenserie valt op door de
zacht gekleurde kleding. Heel an
ders dan de bonte sprekende
kleuren van haar sprookjesfigu
ren.
„Ik wil over de grens tussen crea
tiviteit en kunst heen gaan." Een
voorbeeld daarvan is een pop die
een verkrachte vrouw uitbeeldt.
Het object is nog maar ten dele
een pop, omdat het lichaam van
de vrouw niet meer loskomt van
het kteenblok waarin ze lijkt op
te gaan. Een andere creatie geeft
een beeld van de invloed van de
milieuvervuiling op de mens.
„Het is een reële boodschap,"
zegt Ankie Daanen. „Maar omdat
ze door een pop gebracht wordt,
komt de boodschap anders over.
Ze roept toch een soort vertede
ring op."
Vertedering is volgens Ankie
Daanen ook de verklaring van
het grote succes van poppen- en
berenbeurzen. Het is de verbin
dende factor bij het gevarieerde
aanbod op dergelijke beurzen dat
karakterpoppen, antieke poppen,
knuffelberen en verzamelobjec
ten omvat. Ook alles wat maar
aan accessoires te koop is, wordt
daar aangeboden. „Maar daar
gaat het voor een groot deel toch
om," zegt Ankie. „Spulletjes,
stofjes, bandjes kopen voor jouw
pop. Dat is iets heel persoonlijks,
maakt iets los bij de mensen. Het
heeft gevoelswaarde. Dat is juist
de kracht van zo'n evenement."
De Poppen- en berenbeurs in Bre
da vindt plaats in hetTurfschip
aan het Chasséveld van 10.30 tot
16.30 uur.
Disney's tekenfilm The Lion
King is in Europa. De Ameri
kaanse filmgigant maakt zich
op voor een nieuw kassucces
in de traditie van De Kleine
Zeemeermin, Belle en het
Beest en Aladdin. Maar Dis
ney mikt deze keer op veel
meer: Het bedrijf gaat ervan
uit dat de film goed zal zijn
voor een opbrengst van één
miljard dollar en daarmee Ju
rassic Park zal verslaan als de
film die het meeste geld op
bracht.
Door Patrick Wiercx
Het kleine Franse meisje in de
donkere bioscoopzaal kruipt bij
haar moeder op schoot. „Wat is er
nou gebeurd?," vraagt ze haar
ma. Moeder geeft antwoord: „Pa
pa leeuw is dood en nou moet dat
kleine leeuwtje de zaak zelf uit
zoeken. C'est un peu triste.
Moeder en dochter waren getuige
van de Europese première van
The Lion King, vorige maand in
Eurodisney bij Parijs. Naast een
uitnodiging voor Europese jour
nalisten had Disney ook een
plekje ingeruimd voor trouwe be-
zoekertjes van het Panjse park en
hun begeleiders.
Het welpje waar het tweetal het
over had, Simba, is de hoofdrol
speler in Disney's nieuwe film. In
Amerika behoort The Lion King
nu al tot de kaskrakers. De eerste
acht weken na de première
bracht de film 225 miljoen dollar
op. Het begin van het miljard is
gemaakt.
Vervolgens besloten de Disney-
bazen de film uit roulatie te halen
en gisteren, op de Amerikaanse
feestdag Thanksgiving, een twee
de première in scene te zetten.
Gerekend wordt dat deze truc de
maatschappij zeker twintig tot
dertig miljoen dollar méér ople
vert.
De film draaide tot 23 september
in 2221 zalen. Vervolgens werden
Het leeuwtje Simba, de ster van de Leeuwenkoning.
alle kopieën van de film schoon
gemaakt. Gisteren ging The Lion
King in 1500 zalen in Amerika
wederom in roulatie. Disney
hoopt dat een uitgebreide recla
mecampagne en de vakantieda
gen rond Thanksgiving een nieu
we run op de bioscopen veroorza
ken. Nog een slimmigheidje: Het
aantal zalen is met eenderde ver
minderd. Dat betekent dat ze
goed vol zitten en volle zalen
trekt weer publiek aan, weet Dis
ney.
Ook de Europeanen kunnen nu
kennismaken met Simba. In de
Engelse bioscopen draait de film
al een paar weken, sinds gisteren
mogen de Fransen, vandaag de
Nederlanders en de Duitsers, en
morgen de Italianen.
Het verhaal is veel dramatischer
dan de voorgaande films van Dis
ney. Er is deze keer geen bestaand
verhaal gekozen, zoals Aladdin of
de Kleine Zeemeermin. Het ver
haal speelt in Afrika. Simba's va
der, koning Mustafa, wordt ver
moord door zijn broer Scar (Lit
teken). Scar geeft het welpje
Simba de schuld en neemt, met
hulp van enkele onsympathieke
hyena-types, de macht over. Sim
ba, sukkelend met identiteitspro
blemen, vlucht.
De kritiek in Amerika was niet
van de lucht. De naarlingen Scar
en de hyena's Ed, Banzai en
Shenzi zijn donker en grijsge-
kleurd. Voor velen in Amerika
riep dat associaties met de zwar
te bevolking. De hyena's spreken
FOTO WALT DISNEY COMPANY
als een stel rappende zwarten uit
de Amerikaanse voorsteden.
Ook vrouwen stoorden zich aan
de film. De vrouwelijke dieren to
nen nauwelijks enige daad
kracht. De dames worden afge
schilderd als ondergeschikte,
schrikkerige diertjes, die maar
wat blij zijn als de grote Simba
de boel komt redden. Erg rol-
doorbrekend is het allemaal niet,
merkte de Amerikaanse pers
droogjes op.
De Engelse kranten hadden een
andere reden om ongelukkig te
zijn. De boosdoener in het ver
haal, Scar, spreekt met een on
vervalst Oxford-accent, als een
Engelsman met een stij upper lip.
'We komen er weer fraai vanaf,'
was het algemene gevoel aan de
andere kant van het Kanaal. Za-
zoo's opmerking in de film dat het
einde van the monarchy in zicht
is, klonk de eilandbewoners ook
al wat verdacht in de oren. Ge
lukkig voor Engelsen loopt het
verhaal goed af.
Om het gezelschap klagers nog
verder internationaal te maken:
In een protestbrief hebben 42 Ja
panse cartonisten hun beklag ge
daan. Simba heeft naar hun zeg
gen te veel weg van de leeuw
Kimba, die in de jaren zestig op
het Japanse scherm te zien was.
De maker van die serie, de fami
lie Tezuka, liet echter weten niet
naar de rechter te stappen. „Als
Disney zich al heeft laten inspire
ren door Kimba," aldus mevrouw
Rumiko Tezuka, „dan zijn we
daar alleen maar zeer vereerd
mee."
De film is op het eerste gezicht
eerder geschikt voor volwassenen
dan voor kinderen. De broeder
moord in de film is puur drama
en heeft iets weg van een Hamlet-
toneelstuk. Disney ziet zich ech
ter het jeugd-segment niet graag
afgenomen. „Kinderen zien te
genwoordig moord en doodslag
op tv. Ze zijn meer gewend dan
Disney ooit zal laten zien. En zit
het leven niet vol ups en downs,
ook voor kinderen?," zei Malcolm
Ross, vice-president van Eurodis
ney bij de première in Parijs.
Zijn de verwachtingen qua aan
tal filmbezoekers al hoogge
stemd, de opbrengst van de mer
chandising moet nog groter wor
den dan Disney gewend is. De
eerste indrukken daarvoor ko
men uit Amerika waar The Lion
King een enorme run veroorzaak
te op poppen, speelgoed, en alles
waar maar een sticker of een
plaatje van de Leeuwekoning op
zit. De cd met de filmmuziek (van
Elton John) werd in de maanden
dat de film draaide in Amerika de
beste verkochte cd. Sinds het
succes van de muziek van good
old Marj' Poppins (1964) heeft
Disney dat genoegen niet meer
mogen meemaken.
VERVOLG OP UITGIDS D4
Was het niet lekker? Jawel, het was, hoewel allemaal niet erg ver
fijnd, best lekker.
Was het niet genoeg? Nou en of, voor- en hoofdgerecht samen
maakten een dessert volkomen overbodig.
De bediening, was die dan niet in orde? Aan de bediening lag het
echt niet, die was informeel en erg vriendelijk, en een kleinigheid
je hou je toch.
En toch overvalt ons bij het verlaten van Huis Ten Bosch in Etten-
Leur dat gevoel van onvrede. Dat gevoel van eigenlijk nog niet zo
weinig betaald voor te weinig bijzonders.
Het is de stijl van dit restaurant die niet de onze is, die optelsom
van factoren die samen uitmaken of je je ergens lekker voelt of
niet.
Hotel-restaurant Huis Ten Bosch zit in een prachtig, ruim pand
aan de Markt in Etten-Leur. Binnen is het vooral bruin. En nog
eens bruin. Veel mooi gemetselde muren, waaraan koperen steel
pannetjes om de aandacht strijden met handwerktuig uit de tijd
dat boeren nog knechten hadden die hard moesten werken.
De kaart is omvangrijk. Zeven wildgerechten, zes vlees, vijf vis,
vijf grill, veel koude en warme voorgerechten, tussengerechten,
soepen, te veel bijna om goed te kunnen kiezen. Nou moet dat toch
(een menu kent de kaart niet) dus worden het escargots 16,75)
en kikkerbillen 14,50) voor, en varkenshaas 28,75) en T-bo-
ne-steak 34,50) als hoofdschotel. We drinken de fles beaujolais
die al op tafel stond 24,75), want die primeur was net deze
week garriveerd.
De kikkerbillen zijn best lekker maar flauw (flink peper en zout
helpt goed) evenals de 'zachtfluwelen' roomsaus waarin ze zwem
men. De slakken daarentegen zijn uitgesproken pittig. De vier
stukken stokbrood besmeren we royaal met de echte boter (zegt
het zilverpapieren dekseltje) uit het plastic cupje.
Bij de hoofdgerechten blijkt geen vierkante centimeter bord on
benut. Het vlees heeft moeten vechten om een plekje met: brocco-
li'onder kaas, witlof omwikkeld met een dikke plak ham, een car-
reetje lasagne, een onbestemde groentepuree en verschillende
soorten slabladeren.
Zoals gezegd best lekker allemaal, en erg veel, maar net niet af.
De varkenshaas nogal lang gegaard en daardoor droog, ondanks
het erom gewikkelde spek; ook de steak is voor onze smaak lang
gegrild. Inclusief aangeklede koffie en de glaasjes witte wijn
vooraf rekenen we 140 gulden af.
De krullebol die onze jassen had aangenomen blijkt spoorloos, zo
dat de ober ons even meeneemt naar de geïmproviseerde gardero
be in een gang achter de bar. Dat had hij beter niet kunnen doen.
Dan hadden we tenminste niet gezien hoe onze lange regenjas
driedubbel in een dotje op een plank was gefrommeld. P. O.
Hotel-restaurant Huis Ten Bosch, hoek Markt/Oude Bredaseweg, Etten-
Leur. Zeven dagen per week open.
I
