DE STEM Nieuwe wegen voor Bon Jovi Rondreizen is voor musici een eerste levensbehoefte Henk van Os in de greep van middeleeuwse kunst 6Oog in oog met de dood' zesdelige serie bij RTL4 Architect H. Hertzberger naar Bredaas symposium Nirvana Love Rockets Sky Cries Mary Deep Purple Dead Can Dance DE STEM 'al ontmoet!? „Het eerste wat je doet by een vervalsing, is erin trappen" Jan Pieter Glerum, veilingmeester Gids Ooit traden ze -naar ver luidt- zes jaar lang vrij wel nonstop op. En daar na kwamen er nog een paar wereldtourtjes. Maar genoeg hebben ze er nog steeds niet van: komende zomer de zo veelste stadion-tour. Of er voor die tijd nog een nieuwe plaat komt, is niet helemaal zeker, wel dat de nu in de winkel liggende verzamelaar een periode in het leven van de hardrockende heren moet afsluiten. Luister naar gitarist Richie Sam bora. Door Peter Borgers Dagelijks schalt Always uit de radio, de zoveelste hit van Bon Jovi is een feit. De hoeveelste hit? Moeilijk te tellen, sommige songs zijn immers meerdere ke ren uitgebracht. In ieder geval leverde Bon Jovi voldoende hits voor een cd vol: Cross Road, the best of Bon Jovi. Richie Sambora zit in een luxe stoel in een luxe kamer van een luxe hotel, hij kan het aflemaal best hebben. Het leven is niet slecht als je zo'n slordige veertig miljoen cd's hebt verkocht. De gitarist vormt samen met zanger Jon Bongiovi de creatieve spil van de groep. Nou ja, creatief: op Cross Road staat behoudens het nieuwe Always enkel oud materiaal. Terwijl de Bon Jovi toch bekend staat als een groep je workaholics, hoe zit dat? „Always is nieuw, en we hebben voor verschillende persingen en singles ook Livin' on a prayer '94 opgenomen. Dat is een nieuwe versie van de bekende hit. Goede songs leiden een eigen leven: ze veranderen - nee; groeien - iede re keer dat je ze speelt. Deze versie verschilt zo van het origi neel dat we het de moeite waard i Zanger Jon Bon Jovi (links) en gitarist Richie Sambora: straks meer recht op de man af. vonden om 'm eens op de plaat te mikken." „Maar de reden om een verza melaar uit te brengen, wordt eigenlijk een beetje duidelijk uit de titel: Cross Road. De cd is voor ons een afsluiting van een periode. We gaan in de toekomst andere wegen inslaan." Zwangerschap Aha, nu worden we nieuwsgie rig: andere wegen! Welke wegen? Richie glimlacht op z'n allerbe minnelijkst, maar schudt dan zijn hoofd. Hij wil niets zeggen. Even voorzichtig doorvragen: zijn er al plannen om wat van dat materiaal op te nemen? „Nee, dat hoeft niet, want we hebben al een hele cd klaarlig gen. Nee ik wil er niet te veel over zeggen en ik durf geen titel te noemen. Want dan zul je zien dat we het ding op het laatste moment een andere naam geven. Ik kan alvast verklappen dat de muziek meer recht op de man af is dan onze fans gewend zijn. Een beetje terug naar de roots." Daar moeten we het dan mee doen. Hoelang gaat het duren voor we die cd in het laatje van de speler kunnen kwakken? De plaat komt pas uit na de Cross Road - wereldtournee, vertelt Sambora. Daarna begint hij aan een uitleg over hoelang die tour nee zal duren. Daarbij smijt hij met termen als marketingplan nen en de verwachte levensduur van singles (in de hitparade), om vervolgens te komen met een antwoord als een zwangerschap: negen maanden. Maar het kan ook een jaar duren, voegt hij er aan toe. Makkie Een jaar onderweg, dat lijkt een makkie. Zeker als je de verhalen kent over de slopende tournees die Bon Jovi in het verleden afwerkte. „We weten nu dat één jaar zo ongeveer de maximale duur is van een tournee. In het verleden keken we niet zo nauw, we de den altijd langdurige wereld- tournee's. We kwamen ooit terug in de VS na een slopende tour, toen de platenmaatschappij ons liet weten dat de reis meer had gekost dan ze had opgebracht. foto roy tee Dus Jon zegt: 'Fijn, dan doen we gewoon nog een tour om het, gat te dichten.' Touren is belangrijk, voor musici is het een eerste levensbehoefte. Zonder tournee's krijg je nooit fans, dus hebben we altijd en overal gespeeld. Maar na onze grote doorbraak met Slippery when wet werd het wel te gek. Ik geloof dat we op een gegeven moment zes jaar onderweg waren. Dat was echt te lang." Solo Sambora is een gehaaide prater, die zich niet snel klem laat zet ten. Neenee, verzekert hij, de groepsleden werden niet ziek van elkaar na zo'n lange tijd op eikaars lip te hebben gezeten. Al IEDEREEN DIE wel eens zap pend bij MTV uitkomt, kent de fameuze unplugged-sessies die de popzender enkele jaren gele den introduceerde. Inmiddels zijn daar al diverse overbodige cd's uit voortgekomen, met het "oubollige gekwijl van Eric Clapton als beste voorbeeld. Enkele MTV-optredens waren het echter wel waard op cd vastgelegd te worden, zoals het indrukwekkende concert dat Nirvana op 18 november 1993 gaf. Unplugged in New York is een mooi afscheidsdokument van de groep die in april dit jaar ophield te bestaan na de zelfmoord van zanger/gitarist Kurt Cobain. De meeste nummers op de plaat mogen inmiddels als bekend worden beschouwd want MTV blijft het concert (en delen er van) almaar herhalen. Toch is het mooi de 14 songs nog eens op een rijtje te hebben staan, temeer omdat luisteren naar het concert toch anders is dan kij ken. Waar de beelden een jammende rockband laten zien, overheerst op de cd de melancholieke sfeer, die vooral opgeroepen wordt door het gekwelde stemgeluid van Cobain - dan weer ingeto gen, dan weer schreeuwend - en de droeve tonen van de veelal aanwezige cello (knap bespeeld door Lori Goldston). De acht songs op de plaat die door Cobain zelf geschreven zijn laten nog eens diens kwali teiten als songschrijver horen, met als hoogtepunt het midden van de cd als achtereenvolgens Dumb, Polly en On A Plain ten gehore worden gebracht. Fraai zijn ook de zes covers op de cd. Met name de drie country-ach- tige songs van (en met!) The Meat Puppets geven de cd tegen het einde een prettige opfrisser. „I hope I don't screw up," zegt Cobain een paar keer tussen de nummers door. Dat doet hij ze ker niet en tot aan het einde van de cd haalt hij alles uit de kast. Pas als het applaus na het laat ste nummer langzaam wegebt, besef je dat een groot talent zojuist zijn laatste akkoorden aansloeg. (Geffen/MCA) PAUL VERLINDEN EIND JAREN zeventig, begin tachtig was de Britse groep Bauhaus een van de voorlopers' van wat tegenwoordig 'gothic' heet: theatrale, bombastische muziek in het verlengde van Siouxi the Banshees en Kil ling Joke. Postwave als het wa re. Bauhaus maakte een vijftal wisselvallige platen en viel uit eindelijk in '85 uiteen. Zanger Peter Murphy ging zijn eigen weg, maar bassist David Jay (of David J.), gitarist Daniel Ash en drummer Kevin Haskins richtten Tones of Tail op. Deze groep kende nauwelijks succes en in 1985 werd de naam veran derd in Love Rockets. De ex-Bauhausers maakten vier platen, die vooral in de VS goed liepen. Hun muziek was feite lijk een voortzetting van het oude Bauhaus-geluid, al klonk het een stuk gelikter en minder doemerig. Sinds de laatste cd heeft het vijf jaar geduurd eer er een opvol ger kwam. Die is er nu met Hot trip to heaven en de 'gothische' wave heeft plaatsgemaakt voor ambient muziek. Het klinkt al lemaal erg bezwerend, met zang die vanuit het heelal lijkt te komen of kreuntjes en zuchtjes van gast-zangeres Natacha At las (Transglobal Underground). Rustige muziek over het alge meen, nergens te opdringerig, want de gillende gitaren die sporadisch te horen zijn, blijven op de achtergrond. Het doet hier en daar zelfs denken aan de geluidscollages die David Byrne (Talking Heads) destijds met Brian Eno op band zette. (Beg gars Banquet/Play it again Sam) GERARD VAN DEN BROEK AL EVEN ambient, maar min der onderhoudend is de muziek van de Amerikaanse groep Sky Cries Mary, een gezelschap rond het duo Roderick en Anisa Ro mero. Zij omschrijven hun muziek zelf als 'psychedelische space-rock'. Ik zou niet weten wat dat moet betekenen en afgaand op hun cd This timeless turning weten ze het zelf ook niet. Turning is een wat merkwaar dige mengeling van zoetige duetjes These old bones), funk- rap-nummers als Every Iceberg is Afire, of agressieve gitaarpar tijen die het op je trommelvlie zen gemunt hebben Stretched en Scapegoat). Erg onsamen hangend allemaal, hooguit met als gemeenschappelijke noemer: vreselijk bombastisch. Deze be- Nirvana: laatste akkoorden. ker mag aan mij voorbijgaan. (SubPop/Rough Trade) GVDB KUNNEN LIVE-PLATEN van overjarige rockbands nog leuk zijn? Jawel hoor, als ze net zo klinken als Come hell or high water van Deep Purple dan is er zelfs helemaal niets op tegen. Come hell or high water is een weergave van de conterttoer die de beste Deep Purple-formatie (Lord, Blackmore, Gillan, Glover en Paice) vorig najaar ondernam ter ondersteuning van de cd The battle rages on. Wat je te horen krijgt, zijn klas siekers als Highway star, Black night, Child in time, Speed king en Smoke on the water plus wat nieuwere dingen. Je hoort geen band aan het werk die er zich makkelijk van af maakt, nee, met name het klassieke werk wordt intens en soms zo zinde rend vertolkt dat het een genot foto ap ,is om naar deze oer-vaders van de hardrock te luisteren. Come hell or high water steekt, zeker door zijn goede opnamekwali teit, een plaat als Made in Ja pan op sommige momenten zelfs naar de kroon. De Purple-leden die vorig jaar met elkaar op het podium ston den, zijn inmiddels weer elk huns weegs gegaan. Rouwig moeten we daar niet om zijn, want de kracht van deze Deep Purple ligt in het verleden. Het is leuk om dat nog eens voor eens en voor altijd via Come hell or high water terug te ho ren, maar meer zit er niet in. Een volgende reünie kan alleen maar minder leuk zijn, dus het is mooi geweest zo. Ze hebben de fans een fijn afscheidscadeau gegeven. (RCA) WIM VAN LEEST ALS JE de muziek van Dead Can Dance moet typeren, dan heb je het al gauw over een mengeling van Europese mid deleeuwse en renaissance-klan- ken, Ierse en Engelse volksmu ziek en ritmische klanken uit Noord-Afrika en het Midden- Oosten, voorzien van poëtische teksten. En daar doe je Brendan Perry en Lisa Gerrard, het duo dat Dead Can Dance vormt, toch nog mee te kort, want hun mu ziek is meer dan de som van die afzonderlijke delen. De onlangs verschenen live-plaat Toward the within laat horen dat Dead Can Dance die verschillende in vloeden aaneen smeedt tot een overdonderend geheel waar je als luisteraar stil van wordt. Dead Can Dance barst van de pretenties. In muziek en tekst, maar ook in het verpakkings materiaal van hun platen en in de keuze van hun onderwerpen, zijn ze voortdurend in de weer 'met symboliek en mystiek. Er schuilen een diepere bedoeling en betekenis achter de manier waarop Perry en Gerrard mu ziek benaderen. Wie het duo op de zes tot nog toe verschenen studio-albums heeft gevolgd, weet dat de groep daar heel ver in gaat. Toch is de muziek van Dead Can Dance ook op een nuchter der niveau de moeite waard. Toward the within, een regis tratie van een concert in de VS waarvan ook een video ver schijnt, is daar het bewijs van. Vergezeld van vijf muzikanten laten Gerrard en Perry op het podium muziek horen die ver stild klinkt, maar desondanks energiek genoeg is om de toe hoorder in haar ban te houden. Voor de fans is Toward the within verplichte kost, want bij de vijftien nummers zitten er maar vier die op eerdere studio platen verschenen. (4AD, Play It Again Sam) WVL WOENSDAG 23 NOVEMBER 1994 DEEL D die verhalen moeten we niet ge loven. Het was meer Romario: een beetje moe. Feit is dat de groep twee jaar stil lag, en dat de heren met solo-platen voor de dag kwamen. „De solo-periode is erg belang rijk geweest voor onze ontwik keling. Voor mij persoonlijk was het iets dat ik doen moest, ik móest mezelf als zanger horen. Door onze afzonderlijke doelen te verwezenlijken, werden we uiteindelijk een sterker team. Daarom kijk ik nog steeds met tevredenheid terug op die tijd. Ondanks het feit dat mijn sol oplaat juichende kritieken kreeg, maar voor geen meter verkocht. You can't win 'em all!" Revolutie Op den duur zagen alle groepsle den in dat ze het best uit de verf kwamen als lid van een groter geheel. Dus herrees Bon Jovi uit zijn as met een nieuw succesal bum: Keep the faith. Die come back stond haaks op de verande ringen in de muziekscene. Bon Jovi's muzikale generatie -the Hair - bands, aldus Sambora- moest plaats maken voor de grauwe gelederen der Grunge- groepen. „Dat was een revolutie, een meltdown voor onze soort groe pen. Ik denk dat wij het over leefden omdat we nog steeds veel fanatieke fans hadden. Ik kijk met gemengde gevoelens naar de gebeurtenissen, want ik voel weinig muzikale verwant schap met Grunge en de Grunge- golf heeft de dood van heel wat getalenteerde hardrockgroepen op haar geweten. Maar ik ben wel voorstander van de snelle manier van opnemen, die sinds Seattle opgang heeft gemaakt. Want een jaar lang in de studio sleutelen aan elk rammeltje is ook niet alles. Stel je voor dat je één jaar in de studio zit en één jaar rondtoert om die cd te pro moten. Dan heb je dus twee jaar van je leven gespendeerd aan twaalf songs, een uurtje muziek. Da's zonde van je tijd." Van onze rtv-redactie Voor Henk van Os, directeur van het Rijksmuseum, gaat een droom in vervulling. Hij heeft tientallen middeleeuw se kunstschatten samengebracht voor een expositie in Amsterdam. In Close-Up praat hij vanavond over zijn fascinatie. De tentoonstelling Gebed in schoonheid zal een van de laatste grote in ons land zijn. Vervoers- en verzekeringskos- ■ten lopen de spuigaten uit. Vastberaden haalde Van Os de kunstwerken (tijdelijk) uit plaatsen als Baltimore, Ber lijn, Dordrecht en Siena. De zoektocht van Van Os komt uitgebreid in beeld. De camera volgt al zijn etappes en registreert uiteraard zijn verwondering. Zo zien we beelden uit het Groningse Ha ren, waar de museumdirecteur opgroeide met intrigerende Je zuïeten als buren. Van Os vertelt hoe hij geleide lijk in de ban raakte van reli gie en kunst. Hoe hij zich destijds nestelde in Toscane, de bakermat van de middel eeuwse religieuze kunst, om zich Siena eigen te maken: „Je hebt plekken waar je thuis komt zonder dat je er ooit eerder bent geweest." Van Os ziet zijn leermeester in Tosca ne terug. Hij snuffelt in de bibliotheek en het klooster en legt moeiteloos verbanden tus sen Groningen en Siena. Op de hei in Drente: „Je hebt rust nodig om na te denken Henk van Os: „Je persoon lijke fascinatie moet niet gaan overheersen.foto anp over wat je wilt met een ten toonstelling. Je persoonlijke fascinatie moet niet gaan overheersen. Er moet ook ruimte zijn voor de fascinatie van de bezoekers." Gebed in schoonheid heeft veel weg van een extra lange aflevering van Museumschat ten en is de mooiste en langste reclamespot voor een tentoon stelling. Nederland 1,22.43 uur Presentatie Willibrord Frequin Door Maarten van de Bakt „Voor mij is een aflevering geslaagd als kijkers de angst voor de dood, die ik zelf ook had, een beetje kwijt raken. Ik heb gemerkt dat mensen, nadat ze met de dood geconfronteerd zijn, het leven toch weer positief kunnen oppakken. Dat willen wij laten zien. Mensen moed geven." Zo motiveert Willibrord Frequin zijn nieuwe zesdelige reeks Oog in oog met de dood. Daarin spreekt hij met mensen die de dood in de ogen hebben gekeken of anderszins aan den lijve met de dood te maken gehad. „Zij hebben stuk voor stuk boeiende, verrassende, interessante en soms zeer emotionele verhalen. Hoe is het om op het randje van het leven te balanceren? Wat gaat er door je heen als je ie mand verliest?" „Ik heb door mijn werk veel met de dood te maken gehad. In de jaren dat ik verslaggever in het buitenland was, heb ik meerdere malen zelf oog in oog met de dood gestaan. Zo kwam ik eens in Biafra middenin een bombar dement terecht. Situaties waarin e dood een belangrijke rol speelt, hebben me altijd gefasci neerd", licht Frequin toe. „Het is intrigerend te zien hoe mensen met de dood omgaan. Een documentaire over het cre matorium in Velsen liet me in zien dat de dood bij het leven hoort. We moeten er niet licht zinnig maar ook niet te zwaar moedig mee omgaan. De dood moet bespreekbaar zijn. We wil len het taboe doorbreken." Veerboot In de eerste aflevering zitten Stephan Duyndam, de vracht wagenchauffeur die de ramp met veerboot Estonia overleefde, Guus van Bladel, de sociaal raadsman van Johannes van Damme die twee maanden gele den in Singapore werd opgehan gen, en Jacob Sietsema, die een graftombe laat restaureren en alvast een gestoffeerde kist uit zoekt. In de serieuze-luchtige mix ver schijnen de komende weken on der anderen Ronald-Jan Heijn, de zoon van Gerrit-Jan, Gerrit Van onze verslaggever Breda - Op donderdag 24 november vindt in de gehoorzaal van de kunstacademie St. Joost te Breda een symposium plaats over 'architectuur en fotografie'. De organisatie is in handen van de afdelingen Fotografie en Architectonische Vormgeving van St. Joost. Tussen 10.00 uur en 17.30 spreken achtereenvolgens de tentoonstel lingsmaker Moritz Küng (Reale en Mediale Waarneming van Archi tectuur), beeldend kunstenaar Hans Biezen (De Waarneming van Ruimte) en de fotografen Rien Zilvold, Jannes Linders en Hans Werlemann (over hun werk als fotograaf en het Chassé Theater). Laatste spreker is architect Herman Hertzberger, de ontwerper van het Chassé Theater. Vanaf 16.00 uur zal Hertzberger onder meer over zijn Bredase project spreken. den Braber die vrolijke graf schriften schrijft, Jan en Nellie Valkenaar die op zee werden overvallen door Haïtiaanse pira ten en uitvaartverzorger Jan Bos die grappig over zijn vak spreekt. Gemakkelijk „Het benaderen van mensen is achteraf heel gemakkelijk geble ken", vertelt Frequin. „We zijn er weken mee bezig voor we op iemand afstappen. De mensen vinden het fijn om hun verhaal te vertellen. De angst die we daarvoor hadden, is helemaal omgeslagen. We hadden ons een hoop tijd kunnen besparen, als we dat geweten hadden." Step han Duyndam kon kiezen uit een handvol talkshows, maar ging met Frequin in zee. De programmamakers bezweren het onderwerp de dood 'met aandacht en zorg te hebben om ringd.' Dramatiek Soms druipt de dramatiek even wel van het scherm, zoals bij het relaas van de 63-jarige André Lange in de tweede aflevering. Hij kon zijn vrouw niet uit de brandende auto redden. Gezwol len muziek, een brandende wa gen waar een cameraman om heen draaft, de stem van Jos van Bergenhenegouwen die door gaans wervende teksten uit spreekt voor RTL4. „Een kwestie van maatvoering", noemt eindredacteur Niels Rood de aankleding van het program ma. Aangedikt of overdreven is het in zijn ogen allerminst: „Je moet het toch aanschouwelijk maken. Per onderwerp kijken we hoe we ermee omspringen. Ja, het kan soberder." RTL4, 22.40 uur NEDERLAND 1 07.00 Tekst-tv 09.00 Ik mik LORELAND (tot 09.20) 09.30 Koekeloere 09.45 Tekst-tv 16.28 Nieuws voor doven e^ slechthorenden 16.35 Studio op stelten, kinderen 17.31 Robbedoes, animatieserie 18.00 Perfect Strangers, comedy 18.28 Topscore, spelletje 18.58 Ik dacht bij mezelf, seril 19.30 Ik heb al een boek, literal 19.50 PP: Uitzending Unie 55+ 20.00 (TT) Journaal 20.24 Weeroverzicht 20.31 Hear my Song, speelfilm 22.16 Frasier, comedy 22.43. Close-up, prof. dr. Henk van Ol over religieuze kunst in Middeleeuwen 23.39 Journaal NEDERLAND 2 07.00 Journaal 07.06 Lingo, spelletje 07.30 Journaal 07.33 Ontbijt TV (met Journaal) 08.30 Journaal 08.33 Topscore, spelletje 09.00 Journaal 09.07 PP: Uitzending PvdA 09.10 Kook TV 09.28 Via Ria, discussie 10.18 Bijna 30, serie portretten 10.43 Werkervaring 10.54 20 punt 40, serie over maat schappelijke ontwikkelingen 11.08 O ja, de NCRV in beeld 11.51 Cum laude, spelletje 12.29 Dat zeg ik niet, spelletje 13.00 Journaal 13.07 Lopende zaken 13.32 The Wonder Years, serie 13.57 Villa Achterwerk 16.00 (TT) Journaal 16.09 The Yearling, tekenfilmserie 16.32 Kingdom Adventures, pop pen 17.01 Deepwater Haven, jeugd serie 17.28 De windjammers 17,58 (TT) 2 vandaag, actualiteiten met om 18.00 Journaal; 18.39 Sportjournaal en 18.47 Hoofdpunten uit het nieuws gevolgd door het weer 18.55 (TT) Onderweg naar morgen 19.26 Ik weet het beter, spelletje 19.54 (TT) Hyena's van de Serengeti, natuurdocumentaire 20.46 Nederland zingt 21.14 (TT) Vrouw-zijn, magazine 21.36 PP: Uitzending WD 21.40 Wat is er aan de hand?, kunstmagazine 22.06 Antenne, documentaire over vrouwenbesnijdenis in Soedan 22.52 De wereld vandaag 23.01 Fitariek, Arabisch s 23.32 Klantgericht ondernemen 00.02 PC zakelijk en creatief 00.07 Journaal 00.12 Nieuws voor doven en slechthorenden SUSKE EN WISKE: DE AVE Hallo, JU-52:un xi tnxi op het spoor Jtfomtn op it tuhsnilutt itn fnhhm Ürusstl! 7i uoritn ahttr achttrmlöi l motor mtl jiispan I Uit nin achhr-1 L volftrs HAMBONE WB Heb&EN BLKAAR TOCH\ BOES ONTDEK DE VERSCHILLEN

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 16