DE STEM
Nieuwe wegen voor Bon Jovi
Rondreizen is voor musici een eerste levensbehoefte
Henk van Os in de greep
van middeleeuwse kunst
6Oog in oog met de dood'
zesdelige serie bij RTL4
Architect H. Hertzberger
naar Bredaas symposium
Nirvana
Love Rockets
Sky Cries Mary
Deep Purple
Dead Can Dance
DE STEM
'al ontmoet!?
„Het eerste wat je doet by een
vervalsing, is erin trappen"
Jan Pieter Glerum, veilingmeester
Gids
Ooit traden ze -naar ver
luidt- zes jaar lang vrij
wel nonstop op. En daar
na kwamen er nog een
paar wereldtourtjes.
Maar genoeg hebben ze
er nog steeds niet van:
komende zomer de zo
veelste stadion-tour. Of
er voor die tijd nog een
nieuwe plaat komt, is
niet helemaal zeker, wel
dat de nu in de winkel
liggende verzamelaar een
periode in het leven van
de hardrockende heren
moet afsluiten. Luister
naar gitarist Richie Sam
bora.
Door Peter Borgers
Dagelijks schalt Always uit de
radio, de zoveelste hit van Bon
Jovi is een feit. De hoeveelste
hit? Moeilijk te tellen, sommige
songs zijn immers meerdere ke
ren uitgebracht. In ieder geval
leverde Bon Jovi voldoende hits
voor een cd vol: Cross Road, the
best of Bon Jovi.
Richie Sambora zit in een luxe
stoel in een luxe kamer van een
luxe hotel, hij kan het aflemaal
best hebben. Het leven is niet
slecht als je zo'n slordige veertig
miljoen cd's hebt verkocht. De
gitarist vormt samen met zanger
Jon Bongiovi de creatieve spil
van de groep. Nou ja, creatief:
op Cross Road staat behoudens
het nieuwe Always enkel oud
materiaal. Terwijl de Bon Jovi
toch bekend staat als een groep
je workaholics, hoe zit dat?
„Always is nieuw, en we hebben
voor verschillende persingen en
singles ook Livin' on a prayer '94
opgenomen. Dat is een nieuwe
versie van de bekende hit. Goede
songs leiden een eigen leven: ze
veranderen - nee; groeien - iede
re keer dat je ze speelt. Deze
versie verschilt zo van het origi
neel dat we het de moeite waard
i Zanger Jon Bon Jovi (links) en gitarist Richie Sambora: straks meer recht op de man af.
vonden om 'm eens op de plaat
te mikken."
„Maar de reden om een verza
melaar uit te brengen, wordt
eigenlijk een beetje duidelijk uit
de titel: Cross Road. De cd is
voor ons een afsluiting van een
periode. We gaan in de toekomst
andere wegen inslaan."
Zwangerschap
Aha, nu worden we nieuwsgie
rig: andere wegen! Welke wegen?
Richie glimlacht op z'n allerbe
minnelijkst, maar schudt dan
zijn hoofd. Hij wil niets zeggen.
Even voorzichtig doorvragen:
zijn er al plannen om wat van
dat materiaal op te nemen?
„Nee, dat hoeft niet, want we
hebben al een hele cd klaarlig
gen. Nee ik wil er niet te veel
over zeggen en ik durf geen titel
te noemen. Want dan zul je zien
dat we het ding op het laatste
moment een andere naam geven.
Ik kan alvast verklappen dat de
muziek meer recht op de man af
is dan onze fans gewend zijn.
Een beetje terug naar de roots."
Daar moeten we het dan mee
doen. Hoelang gaat het duren
voor we die cd in het laatje van
de speler kunnen kwakken? De
plaat komt pas uit na de Cross
Road - wereldtournee, vertelt
Sambora. Daarna begint hij aan
een uitleg over hoelang die tour
nee zal duren. Daarbij smijt hij
met termen als marketingplan
nen en de verwachte levensduur
van singles (in de hitparade), om
vervolgens te komen met een
antwoord als een zwangerschap:
negen maanden. Maar het kan
ook een jaar duren, voegt hij er
aan toe.
Makkie
Een jaar onderweg, dat lijkt een
makkie. Zeker als je de verhalen
kent over de slopende tournees
die Bon Jovi in het verleden
afwerkte.
„We weten nu dat één jaar zo
ongeveer de maximale duur is
van een tournee. In het verleden
keken we niet zo nauw, we de
den altijd langdurige wereld-
tournee's. We kwamen ooit terug
in de VS na een slopende tour,
toen de platenmaatschappij ons
liet weten dat de reis meer had
gekost dan ze had opgebracht.
foto roy tee
Dus Jon zegt: 'Fijn, dan doen we
gewoon nog een tour om het, gat
te dichten.' Touren is belangrijk,
voor musici is het een eerste
levensbehoefte. Zonder tournee's
krijg je nooit fans, dus hebben
we altijd en overal gespeeld.
Maar na onze grote doorbraak
met Slippery when wet werd het
wel te gek. Ik geloof dat we op
een gegeven moment zes jaar
onderweg waren. Dat was echt
te lang."
Solo
Sambora is een gehaaide prater,
die zich niet snel klem laat zet
ten. Neenee, verzekert hij, de
groepsleden werden niet ziek
van elkaar na zo'n lange tijd op
eikaars lip te hebben gezeten. Al
IEDEREEN DIE wel eens zap
pend bij MTV uitkomt, kent de
fameuze unplugged-sessies die
de popzender enkele jaren gele
den introduceerde. Inmiddels
zijn daar al diverse overbodige
cd's uit voortgekomen, met het
"oubollige gekwijl van Eric
Clapton als beste voorbeeld.
Enkele MTV-optredens waren
het echter wel waard op cd
vastgelegd te worden, zoals het
indrukwekkende concert dat
Nirvana op 18 november 1993
gaf. Unplugged in New York is
een mooi afscheidsdokument
van de groep die in april dit
jaar ophield te bestaan na de
zelfmoord van zanger/gitarist
Kurt Cobain.
De meeste nummers op de plaat
mogen inmiddels als bekend
worden beschouwd want MTV
blijft het concert (en delen er
van) almaar herhalen. Toch is
het mooi de 14 songs nog eens
op een rijtje te hebben staan,
temeer omdat luisteren naar het
concert toch anders is dan kij
ken.
Waar de beelden een jammende
rockband laten zien, overheerst
op de cd de melancholieke sfeer,
die vooral opgeroepen wordt
door het gekwelde stemgeluid
van Cobain - dan weer ingeto
gen, dan weer schreeuwend - en
de droeve tonen van de veelal
aanwezige cello (knap bespeeld
door Lori Goldston).
De acht songs op de plaat die
door Cobain zelf geschreven
zijn laten nog eens diens kwali
teiten als songschrijver horen,
met als hoogtepunt het midden
van de cd als achtereenvolgens
Dumb, Polly en On A Plain ten
gehore worden gebracht. Fraai
zijn ook de zes covers op de cd.
Met name de drie country-ach-
tige songs van (en met!) The
Meat Puppets geven de cd tegen
het einde een prettige opfrisser.
„I hope I don't screw up," zegt
Cobain een paar keer tussen de
nummers door. Dat doet hij ze
ker niet en tot aan het einde van
de cd haalt hij alles uit de kast.
Pas als het applaus na het laat
ste nummer langzaam wegebt,
besef je dat een groot talent
zojuist zijn laatste akkoorden
aansloeg. (Geffen/MCA)
PAUL VERLINDEN
EIND JAREN zeventig, begin
tachtig was de Britse groep
Bauhaus een van de voorlopers'
van wat tegenwoordig 'gothic'
heet: theatrale, bombastische
muziek in het verlengde van
Siouxi the Banshees en Kil
ling Joke. Postwave als het wa
re. Bauhaus maakte een vijftal
wisselvallige platen en viel uit
eindelijk in '85 uiteen.
Zanger Peter Murphy ging zijn
eigen weg, maar bassist David
Jay (of David J.), gitarist Daniel
Ash en drummer Kevin Haskins
richtten Tones of Tail op. Deze
groep kende nauwelijks succes
en in 1985 werd de naam veran
derd in Love Rockets. De
ex-Bauhausers maakten vier
platen, die vooral in de VS goed
liepen. Hun muziek was feite
lijk een voortzetting van het
oude Bauhaus-geluid, al klonk
het een stuk gelikter en minder
doemerig.
Sinds de laatste cd heeft het vijf
jaar geduurd eer er een opvol
ger kwam. Die is er nu met Hot
trip to heaven en de 'gothische'
wave heeft plaatsgemaakt voor
ambient muziek. Het klinkt al
lemaal erg bezwerend, met zang
die vanuit het heelal lijkt te
komen of kreuntjes en zuchtjes
van gast-zangeres Natacha At
las (Transglobal Underground).
Rustige muziek over het alge
meen, nergens te opdringerig,
want de gillende gitaren die
sporadisch te horen zijn, blijven
op de achtergrond. Het doet
hier en daar zelfs denken aan de
geluidscollages die David Byrne
(Talking Heads) destijds met
Brian Eno op band zette. (Beg
gars Banquet/Play it again
Sam)
GERARD VAN DEN BROEK
AL EVEN ambient, maar min
der onderhoudend is de muziek
van de Amerikaanse groep Sky
Cries Mary, een gezelschap rond
het duo Roderick en Anisa Ro
mero.
Zij omschrijven hun muziek zelf
als 'psychedelische space-rock'.
Ik zou niet weten wat dat moet
betekenen en afgaand op hun cd
This timeless turning weten ze
het zelf ook niet.
Turning is een wat merkwaar
dige mengeling van zoetige
duetjes These old bones), funk-
rap-nummers als Every Iceberg
is Afire, of agressieve gitaarpar
tijen die het op je trommelvlie
zen gemunt hebben Stretched
en Scapegoat). Erg onsamen
hangend allemaal, hooguit met
als gemeenschappelijke noemer:
vreselijk bombastisch. Deze be-
Nirvana: laatste akkoorden.
ker mag aan mij voorbijgaan.
(SubPop/Rough Trade)
GVDB
KUNNEN LIVE-PLATEN van
overjarige rockbands nog leuk
zijn? Jawel hoor, als ze net zo
klinken als Come hell or high
water van Deep Purple dan is er
zelfs helemaal niets op tegen.
Come hell or high water is een
weergave van de conterttoer die
de beste Deep Purple-formatie
(Lord, Blackmore, Gillan,
Glover en Paice) vorig najaar
ondernam ter ondersteuning
van de cd The battle rages on.
Wat je te horen krijgt, zijn klas
siekers als Highway star, Black
night, Child in time, Speed king
en Smoke on the water plus wat
nieuwere dingen. Je hoort geen
band aan het werk die er zich
makkelijk van af maakt, nee,
met name het klassieke werk
wordt intens en soms zo zinde
rend vertolkt dat het een genot
foto ap
,is om naar deze oer-vaders van
de hardrock te luisteren. Come
hell or high water steekt, zeker
door zijn goede opnamekwali
teit, een plaat als Made in Ja
pan op sommige momenten
zelfs naar de kroon.
De Purple-leden die vorig jaar
met elkaar op het podium ston
den, zijn inmiddels weer elk
huns weegs gegaan. Rouwig
moeten we daar niet om zijn,
want de kracht van deze Deep
Purple ligt in het verleden. Het
is leuk om dat nog eens voor
eens en voor altijd via Come
hell or high water terug te ho
ren, maar meer zit er niet in.
Een volgende reünie kan alleen
maar minder leuk zijn, dus het
is mooi geweest zo. Ze hebben
de fans een fijn afscheidscadeau
gegeven. (RCA)
WIM VAN LEEST
ALS JE de muziek van Dead
Can Dance moet typeren, dan
heb je het al gauw over een
mengeling van Europese mid
deleeuwse en renaissance-klan-
ken, Ierse en Engelse volksmu
ziek en ritmische klanken uit
Noord-Afrika en het Midden-
Oosten, voorzien van poëtische
teksten.
En daar doe je Brendan Perry
en Lisa Gerrard, het duo dat
Dead Can Dance vormt, toch
nog mee te kort, want hun mu
ziek is meer dan de som van die
afzonderlijke delen. De onlangs
verschenen live-plaat Toward
the within laat horen dat Dead
Can Dance die verschillende in
vloeden aaneen smeedt tot een
overdonderend geheel waar je
als luisteraar stil van wordt.
Dead Can Dance barst van de
pretenties. In muziek en tekst,
maar ook in het verpakkings
materiaal van hun platen en in
de keuze van hun onderwerpen,
zijn ze voortdurend in de weer
'met symboliek en mystiek. Er
schuilen een diepere bedoeling
en betekenis achter de manier
waarop Perry en Gerrard mu
ziek benaderen. Wie het duo op
de zes tot nog toe verschenen
studio-albums heeft gevolgd,
weet dat de groep daar heel ver
in gaat.
Toch is de muziek van Dead
Can Dance ook op een nuchter
der niveau de moeite waard.
Toward the within, een regis
tratie van een concert in de VS
waarvan ook een video ver
schijnt, is daar het bewijs van.
Vergezeld van vijf muzikanten
laten Gerrard en Perry op het
podium muziek horen die ver
stild klinkt, maar desondanks
energiek genoeg is om de toe
hoorder in haar ban te houden.
Voor de fans is Toward the
within verplichte kost, want bij
de vijftien nummers zitten er
maar vier die op eerdere studio
platen verschenen. (4AD, Play
It Again Sam)
WVL
WOENSDAG 23 NOVEMBER 1994
DEEL D
die verhalen moeten we niet ge
loven. Het was meer Romario:
een beetje moe. Feit is dat de
groep twee jaar stil lag, en dat
de heren met solo-platen voor de
dag kwamen.
„De solo-periode is erg belang
rijk geweest voor onze ontwik
keling. Voor mij persoonlijk was
het iets dat ik doen moest, ik
móest mezelf als zanger horen.
Door onze afzonderlijke doelen
te verwezenlijken, werden we
uiteindelijk een sterker team.
Daarom kijk ik nog steeds met
tevredenheid terug op die tijd.
Ondanks het feit dat mijn sol
oplaat juichende kritieken kreeg,
maar voor geen meter verkocht.
You can't win 'em all!"
Revolutie
Op den duur zagen alle groepsle
den in dat ze het best uit de verf
kwamen als lid van een groter
geheel. Dus herrees Bon Jovi uit
zijn as met een nieuw succesal
bum: Keep the faith. Die come
back stond haaks op de verande
ringen in de muziekscene. Bon
Jovi's muzikale generatie -the
Hair - bands, aldus Sambora-
moest plaats maken voor de
grauwe gelederen der Grunge-
groepen.
„Dat was een revolutie, een
meltdown voor onze soort groe
pen. Ik denk dat wij het over
leefden omdat we nog steeds
veel fanatieke fans hadden. Ik
kijk met gemengde gevoelens
naar de gebeurtenissen, want ik
voel weinig muzikale verwant
schap met Grunge en de Grunge-
golf heeft de dood van heel wat
getalenteerde hardrockgroepen
op haar geweten. Maar ik ben
wel voorstander van de snelle
manier van opnemen, die sinds
Seattle opgang heeft gemaakt.
Want een jaar lang in de studio
sleutelen aan elk rammeltje is
ook niet alles. Stel je voor dat je
één jaar in de studio zit en één
jaar rondtoert om die cd te pro
moten. Dan heb je dus twee jaar
van je leven gespendeerd aan
twaalf songs, een uurtje muziek.
Da's zonde van je tijd."
Van onze rtv-redactie
Voor Henk van Os, directeur van het Rijksmuseum, gaat
een droom in vervulling. Hij heeft tientallen middeleeuw
se kunstschatten samengebracht voor een expositie in
Amsterdam. In Close-Up praat hij vanavond over zijn
fascinatie.
De tentoonstelling Gebed in
schoonheid zal een van de
laatste grote in ons land zijn.
Vervoers- en verzekeringskos-
■ten lopen de spuigaten uit.
Vastberaden haalde Van Os de
kunstwerken (tijdelijk) uit
plaatsen als Baltimore, Ber
lijn, Dordrecht en Siena.
De zoektocht van Van Os
komt uitgebreid in beeld. De
camera volgt al zijn etappes
en registreert uiteraard zijn
verwondering. Zo zien we
beelden uit het Groningse Ha
ren, waar de museumdirecteur
opgroeide met intrigerende Je
zuïeten als buren.
Van Os vertelt hoe hij geleide
lijk in de ban raakte van reli
gie en kunst. Hoe hij zich
destijds nestelde in Toscane,
de bakermat van de middel
eeuwse religieuze kunst, om
zich Siena eigen te maken: „Je
hebt plekken waar je thuis
komt zonder dat je er ooit
eerder bent geweest." Van Os
ziet zijn leermeester in Tosca
ne terug. Hij snuffelt in de
bibliotheek en het klooster en
legt moeiteloos verbanden tus
sen Groningen en Siena.
Op de hei in Drente: „Je hebt
rust nodig om na te denken
Henk van Os: „Je persoon
lijke fascinatie moet niet
gaan overheersen.foto anp
over wat je wilt met een ten
toonstelling. Je persoonlijke
fascinatie moet niet gaan
overheersen. Er moet ook
ruimte zijn voor de fascinatie
van de bezoekers."
Gebed in schoonheid heeft
veel weg van een extra lange
aflevering van Museumschat
ten en is de mooiste en langste
reclamespot voor een tentoon
stelling.
Nederland 1,22.43 uur
Presentatie Willibrord Frequin
Door Maarten van de Bakt
„Voor mij is een aflevering geslaagd als kijkers de angst voor
de dood, die ik zelf ook had, een beetje kwijt raken. Ik heb
gemerkt dat mensen, nadat ze met de dood geconfronteerd
zijn, het leven toch weer positief kunnen oppakken. Dat
willen wij laten zien. Mensen moed geven."
Zo motiveert Willibrord Frequin
zijn nieuwe zesdelige reeks Oog
in oog met de dood. Daarin
spreekt hij met mensen die de
dood in de ogen hebben gekeken
of anderszins aan den lijve met
de dood te maken gehad. „Zij
hebben stuk voor stuk boeiende,
verrassende, interessante en
soms zeer emotionele verhalen.
Hoe is het om op het randje van
het leven te balanceren? Wat
gaat er door je heen als je ie
mand verliest?"
„Ik heb door mijn werk veel met
de dood te maken gehad. In de
jaren dat ik verslaggever in het
buitenland was, heb ik meerdere
malen zelf oog in oog met de
dood gestaan. Zo kwam ik eens
in Biafra middenin een bombar
dement terecht. Situaties waarin
e dood een belangrijke rol
speelt, hebben me altijd gefasci
neerd", licht Frequin toe.
„Het is intrigerend te zien hoe
mensen met de dood omgaan.
Een documentaire over het cre
matorium in Velsen liet me in
zien dat de dood bij het leven
hoort. We moeten er niet licht
zinnig maar ook niet te zwaar
moedig mee omgaan. De dood
moet bespreekbaar zijn. We wil
len het taboe doorbreken."
Veerboot
In de eerste aflevering zitten
Stephan Duyndam, de vracht
wagenchauffeur die de ramp met
veerboot Estonia overleefde,
Guus van Bladel, de sociaal
raadsman van Johannes van
Damme die twee maanden gele
den in Singapore werd opgehan
gen, en Jacob Sietsema, die een
graftombe laat restaureren en
alvast een gestoffeerde kist uit
zoekt.
In de serieuze-luchtige mix ver
schijnen de komende weken on
der anderen Ronald-Jan Heijn,
de zoon van Gerrit-Jan, Gerrit
Van onze verslaggever
Breda - Op donderdag 24 november vindt in de gehoorzaal
van de kunstacademie St. Joost te Breda een symposium
plaats over 'architectuur en fotografie'. De organisatie is in
handen van de afdelingen Fotografie en Architectonische
Vormgeving van St. Joost.
Tussen 10.00 uur en 17.30 spreken achtereenvolgens de tentoonstel
lingsmaker Moritz Küng (Reale en Mediale Waarneming van Archi
tectuur), beeldend kunstenaar Hans Biezen (De Waarneming van
Ruimte) en de fotografen Rien Zilvold, Jannes Linders en Hans
Werlemann (over hun werk als fotograaf en het Chassé Theater).
Laatste spreker is architect Herman Hertzberger, de ontwerper van
het Chassé Theater. Vanaf 16.00 uur zal Hertzberger onder meer over
zijn Bredase project spreken.
den Braber die vrolijke graf
schriften schrijft, Jan en Nellie
Valkenaar die op zee werden
overvallen door Haïtiaanse pira
ten en uitvaartverzorger Jan Bos
die grappig over zijn vak
spreekt.
Gemakkelijk
„Het benaderen van mensen is
achteraf heel gemakkelijk geble
ken", vertelt Frequin. „We zijn
er weken mee bezig voor we op
iemand afstappen. De mensen
vinden het fijn om hun verhaal
te vertellen. De angst die we
daarvoor hadden, is helemaal
omgeslagen. We hadden ons een
hoop tijd kunnen besparen, als
we dat geweten hadden." Step
han Duyndam kon kiezen uit een
handvol talkshows, maar ging
met Frequin in zee.
De programmamakers bezweren
het onderwerp de dood 'met
aandacht en zorg te hebben om
ringd.'
Dramatiek
Soms druipt de dramatiek even
wel van het scherm, zoals bij het
relaas van de 63-jarige André
Lange in de tweede aflevering.
Hij kon zijn vrouw niet uit de
brandende auto redden. Gezwol
len muziek, een brandende wa
gen waar een cameraman om
heen draaft, de stem van Jos van
Bergenhenegouwen die door
gaans wervende teksten uit
spreekt voor RTL4.
„Een kwestie van maatvoering",
noemt eindredacteur Niels Rood
de aankleding van het program
ma. Aangedikt of overdreven is
het in zijn ogen allerminst: „Je
moet het toch aanschouwelijk
maken. Per onderwerp kijken we
hoe we ermee omspringen. Ja,
het kan soberder."
RTL4, 22.40 uur
NEDERLAND 1
07.00 Tekst-tv
09.00 Ik mik LORELAND (tot 09.20)
09.30 Koekeloere
09.45 Tekst-tv
16.28 Nieuws voor doven e^
slechthorenden
16.35 Studio op stelten, kinderen
17.31 Robbedoes, animatieserie
18.00 Perfect Strangers, comedy
18.28 Topscore, spelletje
18.58 Ik dacht bij mezelf, seril
19.30 Ik heb al een boek, literal
19.50 PP: Uitzending Unie 55+
20.00 (TT) Journaal
20.24 Weeroverzicht
20.31 Hear my Song, speelfilm
22.16 Frasier, comedy
22.43. Close-up, prof. dr. Henk van Ol
over religieuze kunst in Middeleeuwen
23.39 Journaal
NEDERLAND 2
07.00 Journaal
07.06 Lingo, spelletje
07.30 Journaal
07.33 Ontbijt TV (met Journaal)
08.30 Journaal
08.33 Topscore, spelletje
09.00 Journaal
09.07 PP: Uitzending PvdA
09.10 Kook TV
09.28 Via Ria, discussie
10.18 Bijna 30, serie portretten
10.43 Werkervaring
10.54 20 punt 40, serie over maat
schappelijke ontwikkelingen
11.08 O ja, de NCRV in beeld
11.51 Cum laude, spelletje
12.29 Dat zeg ik niet, spelletje
13.00 Journaal
13.07 Lopende zaken
13.32 The Wonder Years, serie
13.57 Villa Achterwerk
16.00 (TT) Journaal
16.09 The Yearling, tekenfilmserie
16.32 Kingdom Adventures, pop
pen 17.01 Deepwater Haven, jeugd
serie
17.28 De windjammers 17,58 (TT)
2 vandaag, actualiteiten met om 18.00
Journaal; 18.39 Sportjournaal en 18.47
Hoofdpunten uit het nieuws gevolgd
door het weer
18.55 (TT) Onderweg naar morgen
19.26 Ik weet het beter, spelletje
19.54 (TT) Hyena's van de
Serengeti, natuurdocumentaire
20.46 Nederland zingt
21.14 (TT) Vrouw-zijn, magazine
21.36 PP: Uitzending WD
21.40 Wat is er aan de hand?,
kunstmagazine
22.06 Antenne, documentaire over
vrouwenbesnijdenis in Soedan
22.52 De wereld vandaag
23.01 Fitariek, Arabisch s
23.32 Klantgericht ondernemen
00.02 PC zakelijk en creatief
00.07 Journaal
00.12 Nieuws voor doven en
slechthorenden
SUSKE EN WISKE: DE AVE
Hallo, JU-52:un xi tnxi op het spoor
Jtfomtn op it tuhsnilutt itn fnhhm
Ürusstl! 7i uoritn ahttr achttrmlöi l
motor mtl jiispan
I Uit nin achhr-1
L volftrs
HAMBONE
WB Heb&EN
BLKAAR TOCH\
BOES
ONTDEK DE VERSCHILLEN