ABC lonkt al
jaren
naar Europa
DE STEM
De enige man die mocht vloeken
Tineke op bezoek in
ondergrondse tempel
Bold Beautiful-stars
in Rotterdamse Ahoy
SCHIJF
Kindernet ook voor ouders
Veronica komt met
filmpagina op Teletekst
iaan ervoor.
'Strategische alliantie' weggegooid geld
VPRO-stem van Cor Galis voor altijd vastgelegd
Swingle Singers
Der Freischütz
Vollenweider
Toon Hermans
Prix Goncourt
voor schrijver
Van Cauwelaert
X 51
iuceert NS een
It reizen per trein
leze reisregels te
u weet waar het
Ier binnenkort het
stations kaartauto-
npas kunt betalen.
|et loket gesloten is.
i een kaartje bij de
leer tijd krijgt voor
|r controleren. Niet
en uitstappen. Het
Ie bewaart totdat u
alleen toegankelijk
ven we het perron
g: de plek waar onze
vaaid worden, want
Ier kaartje in de trein
hef bij de conducteur
In aan het loket,
it u in de trein stapt.
ig-
ingen die niet van de
naar wel gaandeweg
en camerabewaking,
terde schoonmaak en
lit om van de stations
t.
n vindt u uitgebreid
•egels van NS'. U vindt
we u naar de algeme-
tn personen en hand-
we reisregels van NS
Ik wil liever al mijn ideeën uitwerken
"voor wat minder geld, dan dat ik één
klus in het jaar doe voor miljoenen"
Pieter Jan Rens, presentator
Door Anja van den Akker
Joop van den Ende en John de Mol praten met ABC, een van
de grootste commerciële netwerken van de Verenigde Staten.
De één wil de Amerikaanse markt op, de ander de Europese.
Er zijn ongekende mogelijkheden. Samenwerken in of buiten
Europa, het opzetten van een onafhankelijke Amerikaanse
Endemol-poot, het co-procuderen van programmaformules.
De Amerikaanse mediaholding
Capital Cities/ABC, die het
Amerikaanse netwerk ABC
overkoepelt, lonkt al jaren naar
de Europese markt. En niet
zonder succes.
De holding is inmiddels voor
éénderde eigenaar van Eu
rosport en voor de helft van het
Duitse Tele-München. Endemol
zou, zeker nu het een miljoe
nengarantie van de publieke
omroepen heeft gekregen, een
prachtige Amerikaanse voet
tussen de Nederlandse omroep-
deur betekenen. Niet vanwege
de internationaal gezien kleine
omvang, meer vanwege strate
gische belangen.
In Zweden, waar ABC voor 25
procent aandelen bezit van SBS
(Scandinavian Broadcasting
System) betekende de Ameri
kaanse bemoeienis destijds een
uitbreiding van het aantal ver
strooiende programma's, infor
matie en sport.
Ook al komt er geen deal tussen
Endemol en ABC, dan stemt een
en ander tot nadenken over de
'strategische alliantie' die de
publieke omroepen hebben ge
sloten met Endemol en Veroni-
Deze houdt in: het delen van de
sportrechten, het uitwisselen
van programmagegevens en een
gegarandeerde afname van En-
demol-prodjjlri.ejL tussen de 40
en 70 miljoen'gulden. Het ve
nijn zit 'm in de staart: er zijn
géén afspraken gemaakt over
welke programma's Endemol
voor dat bedrag zal leveren.
Natuurlijk betogen de publieke
omroepen dat zij tenslotte de
opdrachtgever zijn, maar wat
gebeurt er als zij op een gegeven
moment nog niet voldoende op
drachten hebben verstrekt? Dan
kan Endemol eenvoudigweg
wat (Amerikaans) spul in Hil
versum 'dumpen'.
Die situatie is niet denkbeeldig.
De Tros, nu goed voor een jaar
lijkse afname van 18 miljoen
gulden bij Endemol, wil uit het
bestel stappen. De VPRO wei
gert principieel iets bij Endemol
te bestellen. Blijven over: Avro,
KRO. NCRV, NOS en Vara.
Want ook de EO zal niet voort
durend zitten springen om het
Endemol-jolijt zonder goddelij
ke boodschap.
Kunnen die vijf omroepen dat
wel betalen? Zijn ze bij de klei
nere producenten niet goedko
per uit? En: is er genoeg werk
voor het eigen personeel als zo
veel wordt uitbesteed?
De miljoenen die nu zijn uitge
trokken voor de strategische al
liantie - allemaal met de bedoe
ling RTL buitenspel te zetten -
lijken weggegooid geld. Het ef
fect ervan wordt overschaduwd
door twee 'gevaren'.
Ten eerste. Als het geen ABC
wordt, zal Endemol heus niet
stilzitten bij het zoeken naar
andere internationale partners.
Het gat in de omzet doordat
RTL geen zaken meer doet met
Endemol, wordt niet goedge
maakt door de 'strategische al
liantie' uit de koker van NOS-
voorzitter André van der Louw.
Ten tweede. Als RTL en Tros
het eens worden, haalt RTL via
een achterdeur Endemol weer
binnen. De Tros en John de Mol
kunnen het samen uitstekend
vinden. Via de Tros krijgt RTL
weer toegang tot De Mol en dus
tot Endemol.
Er zijn nog vier voordelen voor
RTL.
De programmabladen van de
Tros - de TV Krant en Tros
Kompas - kunnen in samenwer
king met uitgever VNU eenvou
digweg worden omgebouwd tot
een omroepgids voor Tros en
RTL samen. Want een commer-
cieLe Tros zal dezelfde aanspra
ken kunnen maken als Veroni
ca. Dat alles bespaart RTL een
vertragende juridische procedu
re.
Ander voordeel voor RTL: de
'sterren' van de Tros verhuizen
mee, zoals Linda de Mol, Jaap
Jongbloed, Martijn Krabbé en
consorten. Als de Tros afziet
van een verdrag met het Zweed
se SBS, waarvan sprake was,
scheelt dat RTL bovendien een
concurrent.
RTL gaat er tot slot vanuit dat
Den Haag het aantal publieke
netten terugbrengt tot twee, zo
dra ook de Tros uit het bestel
stapt. Dat betekent dat er jaar
lijks zo'n 170 miljoen gulden
reclamegeld vrij komt, te beste
den door onder meer RTL.
Het banenverlies dat NOS-
voorzitter André van der Louw
in dat geval vreest, zal worden
gecompenseerd doordat veel
mensen zullen overgaan naar de
commerciële concurrentie.
Gids
i Cor Galis (84): furore na zijn pensioen
Hilversum (anp) - Cor Galis doet zijn
mond op de radio pas open sinds hij met
pensioen is. Twintig jaar later is hij De
Stem. Van de VPRO, het mannetje van
de radio. Voordien werd zijn stem via
ether en kabel niet gehoord; de omvang
van zijn publiek was lang niet zo mas
saal als nu.
Veertig jaar is Galis (84) bij de VPRO. Het is
een aardige gelegenheid om de stem defini
tief vast te leggen. Hij was twintig jaar
hoofd propaganda bij de omroepvereniging,
er was geen zaaltje of zijn stem haalde wel
de achterste rij. Nadat hij met pensioen ging,
kwam Galis de eerste jaren om negen uur
naar zijn werk, in plaats van half tien.
'De mening van Cor Galis' is een boekje en
een cd. 'Met de onvergetelijke stem en tek-,
sten van Cor Galis', schrijft uitgever Balans.
Dat is een beetje misleidend, want de door
Galis uitgesproken teksten zijn door anderen
geschreven. Boek en cd omvatten twintig
jaar teksten.
Bijna veertig minuten achtereen klinken de
meningen, anders dan portiegewijs op de
radio. Dertien stukjes, columns desgewenst,
vormen een waar bombardement. De 88
stukjes in het boek missen weer die hoogst
noodzakelijke stem. Boek en cd kunnen dus
niet zonder elkaar.
Mal
Galis mag dan een uitgesproken mening
hebben, voor het opschrijven ervan heeft hij
zijn jongens. Tien minuten voor de uitzen
ding krijgt hij te lezen wat hij moet zeggen.
Malle teksten vaak en nogal eens volstrekt
onbegrijpelijk. Die jongens, onder wie Peter
Flik, hebben hem er destijds toe verleid
achter de radiomicrofoon plaats te nemen.
Andere tekstschrijvers van de verzamelde
stukjes zijn Wim Noordhoek, Ischa Meijer,
Anton IJdo, Chris Kijne, Ronald van den
Boogaard en Rogier Proper.
Bij de VPRO hopen ze stilletjes dat Galis het
eeuwige leven heeft. Cor Galis forever - zo
staat in een van de stoeptegels, die naar de
kantine van de omroep leidt.
„Iedereen kent Cor Galis der VPRO", schrijft
Jan Haasbroek in zijn inleiding bij het
boekje. „Timbre uit duizenden. Schrik der
logopedie. Berucht, barok, basaal, basalt. Op
temperatuur gebracht met rasp en schraap,
Zo'n dertig jaar geleden ontke
tenden ze een kleine revolutie:
de Swingle Singers. Een groep
je virtuoze zangers en zange
ressen onder leiding van de
Amerikaanse Fransman Pierre
Swingle stak bekende nummers
van Bach in een nieuw jasje.
Dat ze daarbij een jazzmatige
ritmesectie niet schuwden,
schoot veel Bach-fanaten in het
verkeerde keelgat.
De Swingle Singers waren ui
terst muzikaal, hun vocale
prestaties boven elke twijfel
verheven. In wisselende samen
stelling hebben ze overigens de
jaren overleefd. Zonder Pierre
Swingle, maar mét de oor
spronkelijke naam, hebben ze
zojuist de cd 'Bach Hits Back,
A new a cappella tribute' uitge
bracht.
De Swingle Singers in de hui
dige vorm is een vocaal dubbel-
kwartet, zonder ritmesectie.
Ritme hoor je wel, maar 'de
Swingle Singers produceren al
le geluiden op deze cd; er zijn
geen instrumenten gebruikt', zo
zegt het boekje. De zacht swin
gende brushes die hier en daar
te horen zijn worden door de
menselijke stem voortgebracht.
De cd bevat een paar oude
succesnummers, zoals de Badi-
nerie en de Aria op de g-snaar.
Verder staan er virtuoze bewer
kingen van orkestmuziek op
(zoals het eerste deel van het
derde Brandenburgse Concert)
1° de bekende
dabadabadabada- techniek.
MUZIEKRECENSIES
Daarnaast zingen ze een aantal
nummers mét tekst: het koraal
uit de cantate Wachet Auf en Et
Resurrexit uit de Hohe Messe.
Iets minder geslaagd is wellicht
de zetting van Bist du bei mir,
in modern close-harmony-idi-
oom.
Maar de Swingle Singers zijn
een feest om naar te luisteren.
(Virgin 7243 5 45049 2 1)
HANS ROOSEBOOM
In de 'Romantische Oper in drie
Aufzügen' Der Freischütz van
Carl Maria von y/eber (1821)
hoor je aan één stuk aanzetten
tot Wagner. Het is bekend dat
Richard Wagner in zijn vroege
jeugd verpletterd werd door
deze opera, uitgevoerd onder
leiding van de componist zelf.
Maar dat de beïnvloeding van
Wagner door Weber zo diep
gaand was, is toch een verras
sing.
In Der Freischütz worden reeds
alle vernieuwingen in orkestra
tie, klank en sfeer die Wagner
vooral in de Ring realiseerde
aangekondigd. In het licht van
de geschiedenis heeft Wagner
zijn grote voorbeeld overvleu
geld. Maar zonder Weber zou
hij misschien wel ergens, maar
dan toch zeker ergens anders
beland zijn.
Niet alleen op Wagner maakte
Der Freischütz grote indruk.
De opera was een inslaand suc
ces in heel Europa, terwijl het
toch een zeer 'Duitse' opera is.
De strekking en de sfeer sprak
de mensen aan in die tijd vlak
na de Napoleontische turbulen
ties.
Muzikaal mag Webers
Freischütz progressief zijn
(luister eens goed naar die
meesterlijke Ouverture, één en
al romantiek zoals nooit eerder
vertoond), maar inhoudelijk
past het werk helemaal in de
sfeer van restauratie die in Eu
ropa heerste. Na de overspan
nen idealen van de Franse re
volutie met z'n rampspoed,
bloed, zweet en tranen werd
hier een wereld voorgetoverd
van een ordelijke plattelands
samenleving, met jagers, hout
vesters, boeren en landheren.
Plus de nodige tovenarij en
spoken en het Diepe Woud
waarvoor vooral Duitsers zo'n
ontzag hebben.
Een nieuwe Freischütz is een
gebeurtenis. Onder leiding van
Marek Janowski worden de
hoofdrollen gezongen door
Andreas Schmidt, Sharon
Sweet, Ruth Ziesak en Kurt
Rydl. Het gelukkig niet al te
massale koor en het Deutsches
Symphonie-Orchester Berlin
worden door Janowski in be
heerste banen geleid. (RCA Vic
tor Red Seal 09026 62538 2)
HR
NA EEN reeks zeven studio-al
bums komt de Zwitserse harpist
Andreas Vollenweider nu met
een live dubbel-cd. Andreas
Vollenweider Friends Live
1982-1994 heet die plaat. In
ruim twee uur muziek zijn
bloemlezingen uit een drietal
concerttoernees vastgelegd.
Op zijn studio-platen ontwik
kelde Vollenweider zich van
een harpspeler die zich door
een paar percussiemuzikanten
liet begeleiden, tot een musicus
die een steeds complexer en
instrumentaal gevarieerder ge
heel liet horen. De new age-
achtige verstilling van de eerste
platen groeide uit nadh een
bonte, maar niettemin zeer
geïnspireerd klinkende menge
ling van stijlen, waarin naast
etnische invloeden uit het Verre
Oosten op de laatste platen ook
steeds meer Middeneuropese
volksmuziek te horen was.
Ook live was er sprake van een
soortgelijke ontwikkeling al
was van meet af aan het po
diumgeluid wel veel steviger
dan de soms wat verstilde sfeer
van de grammofoonplaten.
De live dubbel-cd is enerzijds
een aardig carrière-overzicht
en anderzijds een imponerende
registratie van hetgeen waartoe
een gezelschap gelijkgestemde
musici in staat kan zijn. Meer
nog dan de virtuositeit zijn het
de hoorbare speelvreugde en de
haast tastbare energie waarmee
wordt gespeeld die deze dubbe-
laar zo de moeite waard maken.
Van plaat bekend werk plus
een aantal improvisaties wor
den schitterend vertolkt en niet
zelden overtreffen de live-ver
sies de originelen. (Columbia)
WIM VAN LEEST
ER IS maar één Toon Hermans.
Zolang je die zijn eigen liedjes
nog kunt horen en zien zingen,
is er eigenlijk geen reden om ze
door andere artiesten te laten
uitvoeren. Niemand kan dat
tenslotte leuker en beter dan
hijzelf. Moderniseringen met
drukke arrangementen vol
zwijmelende violen of dreunen
de rocktempi kunnen die sim
pele liedjes nooit charmanter
maken dan zij van zichzelf al
zijn.
Toch heeft de Avro het waag
stuk ondernomen met de cd
Een Nieuwe Jas. Vijftien liedjes
worden door evenzovele arties
ten in bewerkte versies uitge
voerd. Het levert een potpourri
op waarbij er slechts enkelen
zijn die recht doen wedervaren
aan Toons versjes. En dat zijn
nu juist niet degenen van wie je
dat het meest zou verwachten.
Simone Kleinsma weet samen
met The Dutch Swing College
Band onverwacht Vader gaat
op stap aardig te typeren. Hans
Dorrestijn met zijn zwaarmoe
dige, gebarsten stemgeluid
slaagt er zowaar in om het wat
weemoedige Café Biljart een
nieuw eigen karakter geven. De
Nits komen een heel eind met
het zonnige en kabbelende Me-
diterranée en de Jazzpolitie
maken van Pijpestelen een
smakelijk nummer.
Liesbeth List weet als geen an
der een tekst expressief te ver
tolken en Karin Bloemen kan
er ook wat van, maar liever
hoor ik toch Toon zelf. Hetzelf
de geldt voor de 24 Rozen door
Ramses Shaffy. Het ope
ningsnummer Een Ballonnetje
door violiste Emmy Verhey, de
Maastrichter Staar en veel vio
len mag men wat mij betreft
helemaal onbeluisterd laten.
Astrid Seriese, Mathilde San-
ting en Angela Groothuizen
zingen helder en toegewijd
Toons teksten, maar toch...
Eerder verscheen Een Nieuwe
Jas met liedjes van Annie M.G.
Schmidt die evenmin de ono
vertroffen versies door o.a. de
oervertolkster, Conny Stuart,
konden doen vergeten. Toon
noch Annie lenen zich voor
popsongversies omdat zij caba
retkunstenaars zijn wier liedjes
bovendien een tijdstempel dra
gen. Toon zelf was ontroerd
toen hij de lijst van uitvoerende
artiesten zag die hem wilden
vertolken. Heel begrijpelijk,
want de schijf is zonder meer
een eerbetoon van prominente
artiesten aan een grote klein-
kunstcollega.
marjan mes
WKÊKÊÊÊÊÊÊÊKÊÊÊÊÊÊË
WtKÊÊÊÊKmm
DINSDAG 15 NOVEMBER 1994 DEEL
Van onze rtv-redactie
Het televisie-station Kindernet heeft uitbreidingsplannen. Naast de
programma's voor kinderen wil Kindernet zich ook gaan richten op
jonge ouders.
Directeur Dick van Leeuwen zegt in het reclame-vakblad Adforma-
tie dat hij vooral denkt aan 'niet te zware' programma's over
opvoeding, gezondheid, welzijn en entertainment. Met name adver
teerders die spotjes via Kindernet uitzenden, schijnen behoefte te
hebben aan een dergelijke uitbreiding.
Het station heeft geen plannen om ook 's avonds te gaan uitzenden.
Kindernet is in 5,4 miljoen Nederlandse huishoudens te ontvangen
en heeft daarbinnen een bereik van 96%. Kindernet scoort het hoogst
in de leeftijdsgroep van drie tot vijf jaar.
Van onze rtv-redactie
Spiritisten, Jomanda, telepathie, hypnose, helderziendheid,
vuurlopen, bijna-dood-ervaringen en een jongetje van vijf dat
een vliegtuigongeluk voorspelde. Tineke struint vanaf van
avond verder in de paranormale wereld.
ondergrondse tempelstad. Nu de
kardinaal van Ivrea dreigt de
kunstwerken te laten vernieti
gen, hebben de bewoners van
Damanhur de publiciteit ge
zocht. Als enige buitenlanders
mochten Tineke en haar ploeg
naar binnen.
Verder spreekt Tineke in de stu
dio over de gevolgen van aard-
stralen en leilijnen, die onder
woningen doorlopen.
RTL4, 22.00 uur
Ze bezoekt een ondergrondse
stad in de buurt van Turijn. In
La Citta Sotteranea komen drie
energiestromen samen. Een
groep Italianen stichtte er de
woongemeenschap Damanhur.
De bewoners houden zich bezig
met zaken als astraal reizen,
hypnose en natuurlijke genees
kunst.
Met schepjes en emmertjes hol
den ze zestien jaar lang een berg
uit en schiepen een prachtige
FOTO 'T STICHT
Hilversum (anp) - Met ingang van 19 november start Veronica een
wekelijkse filmpagina op Teletekst. De pagina is elk weekeinde op
pagina 348 te vinden.
'Veronica Filmtext' bevat nieuwe films en video's, die de komende
week worden uitgebracht. De pagina bestaat uit vijf deelpagina's. In
het filmnieuws is onder meer een box office top tien opgenomen, de
best bezochte films in de Nederlandse bioscopen.
galm en gier, vloek en zucht, rochel en kuch.
Cor kraait oproer en zaait verwarring."
Onkreukbaar
Waarom werd Cor toch zo beroemd, vraagt
Haasbroek zich af. „Zijn stem alleen kan het
niet zo zijn", veronderstelt de hoofdredac
teur van de afdeling radio der vrijzinnigen.
„Vooreerst is daar zijn onkreukbare afkeer
van modes, rages en kapsones. Daar komt bij
dat hij van teksten wordt voorzien door zijn
jongens. Jaren jonger dan De Stem en stuk
ken onbekookter."
Vroeger was Cor Galis bij de vrijzinnig-pro
testantse radio-omroep de enige die mocht
vloeken. In de tijd dat niemand dat mocht,
toen de dominees het nog voor het zeggen
hadden. Destijds schreef hij nieuwe leden in.
Die joeg hij later weg. Waarschijnlijk niet
met die stem. Maar omdat zijn tekstschrij
vers hem nog wel eens een ferme vloek door
de ether lieten schallen.
Gelokt door de klank van de stem, verbazen
bezoekers van de VPRO-studio zich over de
verschijning van Galis. Ze treffen geen oude
dikke man aan of een mopperkont, zoals
verwacht. Galis is de vriendelijkheid zelve,
een lange, slanke heer.
Het Bold Beautiful-kwartet in slagorde, v.l.n.r. Jeff Trachta,
John McCook, Sally Spectra en Bobbie Eakes.
FOTO HENNY MILTENBURG
Van onze rtv-redactie
Macy stapt in de nieuwste afleveringen van The Bold the
Beautiful definitief uit de modewereld. Ze groeit uit tot een
wereldberoemde zangeres. Macy maakt een Europese toernee
onder meer langs Rotterdam. Zo lopen fictie en realiteit
naadloos in elkaar over.
De beelden van het Rotterdamse
optreden, verwerkt in de popu
laire Amerikaanse soap, zijn pas
over enkele jaren op RTL4 te
zien. Vanavond brengt dit com
merciële station een registratie
van Bold Beautiful in Concert,
een tweedaags evenement dat
vorige maand plaatsvond.
Twintigduizend fans kwamen in
sportpaleis Ahoy tesamen om
hun idolen te zien en horen zin
gen, drie 'Forresters' en een
'Spectra' in wisselende samen
stelling: Jeff Trachta (Thorne),
Bobby Eakes (Macy), John Mc
Cook (Eric) en Darlene Conley
(Sally). De laatste presenteerde
de gladde show, die twee uur
duurde.
Het kwartet kon putten uit Bold
Beautiful-repertoire, dat eer
der op twee cd's is vastgelegd: de
duetten van Bobby en Jeff, de
lovesongs van John. Het wach
ten is nu op een kerst-cd van de
hele bezetting.
Behalve van het concert zijn ook
beelden te zien die achter de
schermen zijn gemaakt van de
vier soapsterren. Ook is' er ge
filmd bij hun aankomst op
Schiphol en in hun hotel. Voor
de camera vertellen Thorne, Ma
cy, Eric en Sally onder meer wat
voor verpletterende indruk het
Nederlandse publiek bij hen
heeft achtergelaten. Absolutely
fabulous, vindt Jeff. Ook komen
fans aan het woord, die voor vier
tientjes de avond van hun leven
hebben. Met aanstekers en arm
gezwaai verhogen zij de feest
vreugde.
Tussen de liedjes door voeren de
acteurs dialoogjes op, die doen
denken aan de soap. Thorne: „Je
ziet er echt geweldig uit, Macy."
Macy: „Jij ook Thorne, jij ziet er
ook gewéldig uit. Je bent zeker
weer naar de fitness geweest."
Thorne: „Ja, dames en heren,
ziet Macy er niet geweldig uit?
Veel sexier dan op televisie. Die
jurk die je aan hebt, veel onthul-
lender dan op televisie. Echt
sexy hoor."
RTL4, 20.30 uur
Parijs (afp/dpa) - De Prix Gon
court, de meest prestigieuze lite
ratuurprijs in Frankrijk, is
maandag aan de auteur Didier
van Cauwelaert uitgereikt voor
zijn boek Un Aller Simple (Een
Enkele Reis). Dat heeft de jury
bekend gemaakt. Een andere be
kende prijs, de Prix Renaudot,
ging naar Gillaume Le Touze
voor zijn roman Comme ton Père
(Zoals je Vader).
De 34-jarige Van Cauwelaert,
een in Nice wonende Vlaming,
kreeg voor zijn boek ëen symbo
lische prijs van 50 francs (15
gulden). De Goncourt is echter
een garantie voor hoge oplages.
Zijn boek kreeg vijf stemmen
voor en vijf tegen, waarbij die
van juryvoorzitter Hervé Bazin
dubbel telde.
