DE STEM
Mooie Ilias in Transformatorhuis
Van janjurken en praatzieke parelsnoerrijgers
Franse polyfonisten
aanstekelijk gebracht
VTM wapent zich tegen
indringers op de kabel
Serie 'Millennium' duikt
in een schonere toekomst
Toneelgroep Amsterdam redt voorstelling na fricties met Stadsschouwburg
pE STEM
Je leert van confrontaties met
ongelovigen."
Henk Binnendijk, presentator EO
3 ids
Door Marjan Mes
Amsterdam - Het oude vervallen terrein van de Westergasfa
briek aan de Haarlemmerweg is in het mistige, regenachtige
duister niet onmiddellijk te herkennen. Je moet een bruggetje
over de Haarlemmervaart passeren voordat je het haveloze,
kaalgeslagen fabrieksterrein op kunt rijden. In de verte doemt
nog de schim van de gashouder op.
Plotseling verschijnt in dit troos
teloze industrielandschap anno
1900 een verlichte, vuurrode pijl.
Als een bliksemschicht markeert
het de voorgevel van het hoge
gebouw waar het voortaan alle
maal moet gebeuren: het Trans
formatorhuis van Toneelgroep
Amsterdam.
In de enorme, onttakelde ruimte
van dit oude fabrieksgebouw
met een speel vloer van 29 meter
lengte gaat 's lands grootste en
meest vooruitstrevende toneelge
zelschap voortaan een belangrijk
deel van zijn produkties uitbren
gen. Artistiek leider Gerardjan
Rijnders wilde per se een zwarte
dooseen kale ruimte zonder
toneellij st waarin de zitplaatsen
voor het publiek worden aange
past aan het karakter van de
voorstelling.
Het leidde tot fricties met de
Stadsschouwburg aan het Leid-
seplein dat zijn belangrijkste be
speler voor een deel kwijt raakt
en gemor in artistieke kringen
die hem sektarisme verweten.
Toch kreeg hij zijn zin, hoewel
150.000 gulden minder subsidie
van de gemeente Amsterdam in
verband met het verlies voor de
Stadsschouwburg en Theater
Bellevue (waar overigens ook
nog gespeeld blijft worden).
Wonderlijk genoeg regisseerde
Rijnders zelf niet de openings
voorstelling, Homerus' Ilias, in
het Transformatorhuis (TTA)
maar laat hij zijn nieuwe pro-
duktie, Klaagliederen, op 16 no
vember in première gaan op het
vermaledijde lijsttoneel van de
Stadsschouwburg aan het Leid-
seplein. Peter Oosthoek, de re
gisseur die eertijds met zijn to
neelgroep Centrum verantwoor
delijk was voor het mooiste Ne
derlandstalige toneel ooit ge
maakt, werd deze zomer ver
zocht om Ilias te monteren.
Het werd een persoonlijk en ar
tistiek drama. Twee weken gele
den strandde de onderneming op
de omvang van het project. Een
van de hoofdrolspelers, Hans
Kesting, de acteur wiens lichaam
gestaald is door body-building,
kreeg een hernia en toen barstte
de bom na repetities vol onvrede.
Zijn Achilles-rol werd redelijk
probleemloos overgenomen door
Hajo Bruins. Maar Oosthoek,
eerder succesvol als regisseur
van Philoktetes bij Toneelgroep
Amsterdam, moest opstappen.
Twee acteurs, Titus Muizelaar en
Gijs de Lange, namen de regie
over.
De belangrijkste TA-acteurs wil
den geen spektakelstuk, waarin
zij zich steeds meer begonnen te
voelen als 'een stel gymmende
heren'. In allerijl werd het hele
idee van de voorstelling omge
gooid. Het decor van Paul Gallis,
de muziek en de choreografie
werden geschrapt ten behoeve
van de taal. Was de Ilias zelf
immers niet voortgekomen uit de
orale traditie? De taal als voer
tuig van de handeling; daar ging
het om. De taal als stimulans
voor de verbeelding van de toe
schouwer, zonder spectaculaire
beelden.
Het mag een wonder heten dat
de voorstelling van Gerard Kool-
schijns samenvatting van de Ilias
in vijf toneelakten na de regie
wisseling geen mislukking is ge
worden. Integendeel, het is een
ijzersterk stuk spreektoneel van
ruim drie uur geworden, waarin
het prachtige eenvoudige Neder
lands van Koolschijn optimaal
tot zijn recht komt. De invloed
van Gerardjan Rijnders op het
artistiek vermogen van zijn ac
teurs heeft door de jarenlange
hechte samenwerking blijkbaar
zijn effect niet gemist.
Doeltreffend
Deze acteurs-Ilias herinnert in
zijn sobere mise-^en-scène, met
minimale maar doeltreffende
verplaatsingen van groepen
Grieken en Trojanen, beiden in
witte overhemden en lange
zwarte jassen, aan eerdere
spreektoneelvoorstellingen van
Rijnders, zoals Richard III. De
geestige rol van Pierre Bokma
als de lichtzinnige oppergod
Zeus die uit ordinaire willekeur
het gruwelijke lot van de oorlog
voerenden bepaalt, herinnert
zelfs aan diens rol van Richard
m.
Samen met zijn lichtzinnige en
genotzuchtige, kleurrijk uitge
doste familie zit de peenharige
Zeus als een verveelde nouveau
riche in rode fauteuiltjes, ru
ziënd met zijn doortrapte vrouw
Hera (Lineke Rijxman) en voetje
vrijend met zijn wulpse dochter
Afrodite (Janni Goslinga) terwijl
Grieken en Trojanen elkaar af
slachten. De strijd woedt al ne
gen jaar en de vooruitzichten
van de machtige Grieken op een
overwinning verbleken.
Opperbevelhebber Agamemnon
(een prachtig dubbelhartige Ti
tus Muizelaar) heeft Achilles
(Hajo Bruins) zijn Trojaanse
meisje Briseïs afgepakt waar
door het Griekse kamp verdeeld
is geraakt. Achilles' wrok is de
motor van het lange, verhalende
gedicht Ilias. Zwaar beledigd
trekt hij zich uit de oorlog terug
en treurt om de dood van zijn
geliefde vriend Patroklos (Hugo
Koolschijn). Om die reden keert
hij terug in de oorlog en doodt
de Trojaanse held Hector (een
indringende rol van Mark Riet
man) en staat diens lijk af aan
diens vader Priamus (Rik van
Uffelen), de koning van Troje.
Sigaretje
In het begin van dit jaar publi
ceerde de classicus Gerard Kool
schijn, befaamd om zijn literaire
talent, zijn ingekorte vertaling
van de Ilias als toneelstuk. De
verteller had hij vervangen door
de Muze, die de teksten spreekt
die nodig zijn om de verhaallijn
vast te houden en orde te schep
pen in de veelheid van optreden
de goden en mensen. Marjon
Brandsma is deze Muze, staande
achter een katheder, in simpel
blauw-zwart broekpak, af en toe
een sigaretje rokend.
Brandsma's sobere, vertellende
aandeel is essentieel en onder
streept op superieure wijze nog
eens extra de schoonheid van
Homerus' taal en de onmogelijk
heid om die in beelden om te
zetten. Ilias is de eerste echte
tragedie volgens de klassieke
wet van eenheid van plaats, tijd
en ruimte, maar ontbeert de dra
maturgie en psychologische
diepgang die wij heden ten dage
gewend zijn. Dat maakt het
moeilijk om het ingewikkelde
verhaal te volgen.
Toch is Toneelgroep Amsterdam
er ondanks de repetitie-strubbe
lingen in geslaagd om een impo
sant beeld te leveren van het
zinloze oorlogsbedrijf dat be
stierd wordt door lichtzinnige
machthebbers (de goden) die al
leen in hun eigen voordeel en
genoegens geïnteresseerd zijn.
Belangrijk
Ongetwijfeld is een belangrijk
deel van deze Ilias nog het werk
van Peter Oosthoek die samen
met dramaturge Dirkje Houtman
de 150.000 versregels van Ger
ard Koolschijn tot een kwart
heeft teruggebracht en weken
lang met de spelers heeft gerepe
teerd.
Oosthoek had twijfels over de
haalbaarheid van 'deze tantali-
Congres in Tilburg over de onbegrepen taal van de andere sekse
Door Jan Speelman
Mannen en vrouwen spreken
dezelfde taal, maar gebruiken
die anders. Ze denken daar
om dat ze elkaar begrijpen,
terwijl dat vaak niet het ge
val is. Gevolg: onbegrip en
miscommunicatie, omdat op
merkingen verkeerd worden
geïntepreteerd. Over het ver
schil tussen mannen- en
vrouwentaal en de gevolgen
ervan in de gezondheidszorg,
houdt de Koninklijke Neder
landse Maatschappij tot Be
vordering der Geneeskunst
vrijdag en zaterdag in Til
burg een congres met als the
ma 'De onbegrepen taal van
de andere sekse'.
„Vrouwen vloeken niet. Die zeg
gen jee, jeminee, gut of gommies.
En als mannen het hebben over
broek en zweten, zeggen vrou
wen pantalon en transpireren.
Want vrouwen zijn gevoelig, en
bedienen zich van nogal over
dreven aanduidingen als schat
tig, snoezig, en doddig." Al
thans, dat meende de Neder
landse taalkundige Jacques van
Ginneken, toen hij in 1915 het
taalgebruik van vrouwen pro
beerde te omschrijven. Mannen
moeten in bijzijn van vrouwen
op hun woorden passen, vond
Van Ginneken, want het taalge
bruik van de „heeren is een
gruwel voor haar kiesche ooren".
En maak het ook niet te inge
wikkeld, heeren, want de pyschi-
sche capaciteit van de vrouwen
is slechts beperkt. Waar mannen
ingewikkelde syntactische con
structies produceren, babbelen
vrouwen in simpele zinnetjes.
Van Ginneken vergelijkt het
vrouwelijk taalgebruik met een
snoer parels, waarin de ne
venschikkende woordgroepen
worden verbonden door een ein
deloze serie en's en dan's. Geluk
kig hoeven de dames voor een
boodschappenlijstje hun hersens
niet te pijnigen met ingewikkel
de bijvoegelijke bijzinnen.
Beleefd
Denk nu niet dat deze ideeën
inmiddels zijn achterhaald.
Ruim twintig jaar geleden publi
ceerden twee vooraanstaande
Amerikaanse taalwetenschap
pers, Mary Ritchie Key en Robin
Lakoff, artikelen met ongeveer
dezelfde strekking. Volgens hen
spreken vrouwen heel beleefd en
geven ze nooit directe bevelen.
Als verklaring geven de twee
- vrouwelijke - taalkundigen dat
vrouwen door hun omgeving in
geprent krijgen dat ze zich als
een dame moeten gedragen. Als
ze mannentaal gebruikten, zijn
ze kenau's, manwijven.
Serieuzer onderzoek naar dit on
derwerp heeft aangetoond hoe
communicatiestoornissen tussen
de seksen ontstaan. Zo zouden
volgens de Amerikaanse socio-
linguïste Deborah Tannen man
nen gericht zijn op onderlinge
competitie, maar vrouwen juist
op samenwerking. Mannen zien
taalgebruik als een soort wed
strijd, terwijl vrouwen commu
nicatie zien als een gezamenlijke
activiteit. Ze zijn dus meer ge
richt op een soepel verlopende
interactie.
Dit uit zich duidelijk in verzoe
ken. Als een vrouw zin heeft om
ergens iets te drinken, zou ze,
volgens Tannen, een indirect
voorstel kunnen doen als 'Heb je
zin om ergens iets te drinken?'.
Mannen, die gewend zijn om hun
voorstellen heel direct te uiten,
interpreteren dit voorstel als een
vraag. Hebben ze geen dorst,
dan reageren ze ontkennend,
omdat ze er niet bij stilstaan dat
hun gesprekspartner wél dorst
heeft. Het gevolg is irritatie.
Hetzelfde geldt voor de luister
signalen die worden gegeven tij
dens gesprekken. Het blijkt dat
vrouwen reacties geven als 'jaja',
om aan te geven dat ze luisteren.
Mannen interpreteren die reac
ties echter als blijk van instem
ming. Als achteraf blijkt dat ze
het er juist niet mee eens is,
ergert de man zich aan het wis
pelturige en onberekenbare ge
drag van de vrouw.
Ook bij vrouwen is het luisterge
drag van mannen soms een bron
van ergernis. Mannen zijn ge
neigd om vrijwel geen luistersig
nalen te geven, zodat de vrouwe
lijke gesprekspartners de indruk
krijgen dat de man niet luistert.
Het dominante communicatiege
drag van de heren leidt tot be
schamende bevindingen. Terwijl
nogal wat mannen beweren dat
vrouwen een tikkeltje praatziek
zijn, is gebleken dat het juist de
mannen zijn die over het alge
meen vaker en langer aan het
woord zijn. In gesprekken nemen
mannen namelijk vaker het
woord, en vallen ze vrouwen
vaker in de rede dan andersom.
Ook bepalen mannen vaker het
gespreksonderwerp
Lof
De vrouwen verdienen echter al
le lof. Omdat zij, zoals gezegd,
zijn gericht op het gesmeerd la
ten lopen van de conversatie,
treden ze op als 'goede luiste
raars'. Ze richten zich op de
interesses van de man en moedi
gen hem aan om door te gaan
door middel van luistersignalen.
Dit gaat echter ten koste van
hun eigen inbreng, zo blijkt uit
bevindingen van de Amerikaan
se onderzoekster Pamela Fish-
man.
Het voorbeeldige communicatie
gedrag van vrouwen manifes
teert zich ook in de gezondheids
zorg. In een onderzoek van de
Nederlandse taalkundige Ton
van der Geest werden vrouwelij
ke en mannelijke patiënten op
'nun verbale gedrag getest. Hier
uit bleek dat vrouwen meer be
trokken zijn bij hun ziek-zijn en
beter-worden dan mannen. Ook
zijn vrouwen concreter en meer
handelingsgericht dan mannen;
ze sporen artsen aan om geschik
te methodes te gebruiken. Vol
gens Van der Geest zijn vrouwen
hierin coöperatief en communi
catief, kortom: 'ideale patiën-
ten'.
Ook is er onderzoek gedaan naar
verschillen in de gesprekken van
mannelijke en vrouwelijke huis
artsen. De verwachting daarbij
was dat vrouwen zich meer op
de emotionele kant van de zaak
zouden concentreren. Ze zouden
zich daardoor minder zakelijk
opstellen dan mannen.
Voorbarig
Die verwachting bleek echter
niet te kloppen. Vrouwelijke
huisartsen blijken over het alge
meen juist meer objectieve infor
matie te geven dan hun manne
lijke collega's. Die trekken vaak
voorbarig conclusies en geven
sneller adviezen.
De mannelijke huisartsen kwa
men niet zo positief uit de bus.
Zo was één van de conclusies dat
vrouwelijke artsen beter luiste
ren naar de klachten van de
patiënt dan mannelijke. Ook zijn
mannen sterker geneigd het ge
sprek te sturen, en onderbreken
ze de patiënt als deze aarzelt.
De belangrijkste conclusie was
echter dat vrouwen zowel beter
zijn op het zakelijke als op emo
tionele vlak. Ze geven niet alleen
meer objectieve informatie,
maar laten ook beter merken dat
Luistert een vrouwelijke huisarts beter dan een mannelijke
foto archief de stem
ze meeleven met de patiënt.
Het onderzoek van Van Ginne
ken naar de woordkeus van
vrouwen is tachtig jaar na dato
nog eens uitgevoerd door de Nij-
megense taalwetenschapper Dé-
dé Brouwer. Zij vroeg een aantal
proefpersonen hun eigen taalge
bruik te beschrijven. Het bleek
dat mannen vaker krachttermen,
vloeken en obscene woorden ge
bruikten.
Ook moesten proefpersonen naar
gespreksfragementen luisteren
om vervolgens de sprekers te
typeren. De sociale status van
mannelijke sprekers werd conse
quent hoger ingeschat dan vrou
welijke. Daarnaast werden vrou
wen die met een Amsterdams
accent spraken aangeduid met
macho. Mannen die in Algemeen
Beschaafd Nederlands spraken,
werden vaker aangeduid met
halfzacht, als een janjurk.
Gedaald
Opmerkelijk is in dit verband
dat de Nederlandse taalkundige
Mirjam Tielen in haar proef
schrift uit 1992 concludeerde dat
vrouwen die hogere functies be
kleden, en bijvoorbeeld als ma
nager werken, mannen imiteren
in hun stemgebruik. De vrou
wenstem, die normaal één octaaf
hoger is dan die van de man, is
namelijk een halve octaaf ge
daald als vrouwen een mana
gersfunctie bekleden.
De bevindingen van Brouwer
over macho taalgebruik sluiten
aan op die van een andere on
derzoeker, Cheris Kramarae.
Over het algemeen wordt het
taalgebruik van vrouwen door
proefpersonen aangeduid met
„vriendelijk, correct, maar niet
zo belangrijk". Vloeken en schel
den verstoort deze vriendelijk
heid, zodat vrouwen maar beter
netjes kunnen spreken.
De lachwekkende observaties
van Van Ginneken, tachtig jaar
geleden, blijken dus nog weinig
aan zeggingskracht te hebben
ingeboet.
Het congres 'Als u begrijpt wat ik
bedoel: de onbegrepen taal van de
andere sekse' wordt op 18 en 19
november gehouden op de Katho
lieke Universiteit Brabant in Til
burg. Informatie en reserveringen:
03 0-474450 of 030-823202.
MAANDAG 14 NOVEMBER 1994 A}
Nederlands Kamerkoor weer in Breda
Scène uit 'Ilias' in het Transformatorhuis, het nieuwe onderkomen van Toneelgroep Amsterdam. Vooraan rechts: Hajo Bruins als
Achilles en Lineke Rijxman als de godin Hera. foto l. pief weyman
Breda-Antoniuskerk. Het Ne
derlands Kamerkoor olv Paul
van Nevel met het programma
'Polyfonie a-la-Franyaise'.
Gehoord op 13 november
1994.
Door Frans Baljeu
De nog steeds groeiende belang
stelling voor de concerten van
Het Nederlands Kamerkoor
vormt een aardige garantie voor
een blijvende relatie van dit
Concertgebouw van zangers met
Breda. Gisteravond presenteerde
het Kamerkoor in de Antonius-
kerk het programma 'Polyfonie
a-la-Francaise'.
Voor dit gespecialiseerde project
van Franse polyfonie uit de 16e
en 17e eeuw was Paul van Nevel
als dirigent aangetrokken. Al uit
zijn geanimeerd geschreven toe
lichting blijkt dat van Nevel veel
meer wil dan alleen noten zin
gen. Zijn grote vakkennis en zijn
inspirerende overdracht maken
dat van Nevel, ondanks zijn niet
altijd te volgen directie, het Ka
merkoor toch tot perfect me
dium van zijn bedoelingen weet
te maken.
Van Nevel besprenkelt de voor
velen onbekende muziek met een
aanstekelijk parfum, waardoor
de meesten er na één al avond
voor gewonnen zijn. Zijn inter
pretaties tillen de gezongen mu
ziek ver uit boven de kwalifica
tie: musicologisch interessant.
Zoals we gewend zijn bij
energieke Belg was ook dit pa
gramma met een leuke pendel
tussen 16e en 17e eeuw weit
goed doordacht opgebouwi
Tactisch is ook het plaatsen van
zeer aansprekende werken
voor de pauze en tegen het eindt
van het concert.
Een andere sterke troef was
aantrekken van de taalcoad
Eugene Green. Dankzij het
zong het Kamerkoor een zee
klankrijk oud-Frans, waarin di
klinkers helder geïntoneerd zijn
en waarin vooral de slotmede
klinkers een dominante p
hebben.
De mooie slotklanken bij Goudi-
mel, de per strofe wisselends
toonaard bij Aux Cousteaux
het van engelen wemelende Ho-
sanna van Boutry waren mooii
momenten voor de pauze. Hoog
tepunt was echter de pauzefina-
le, het Ah morior! van Bou-
zignac. Deze weeklacht tegen de
dood werd met tijdloos g
voor dramatiek gezongen. Peter
Dijkstra die van iets verderaf de
smartelijke uitroepen sli
ging fraai tot het uiterste van
wat deze muziek hebben kan.
Na de pauze ontroerde de door
zijn homofonie goed verstaanba
re kerstvertelling van de Coubes
door zijn volkse eenvoud,
odeur van Le Jeunes Belle Fleur
bleef als weldadige herinnering
in de Antoniuskerk hangen.
serende onderneming'. „Een we
reldpremière met meer dan der
tig spelers in een gebouw waar
de kinderziekten nog moeten
worden overwonnen - je moet er
niet aan denken." Het was dan
ook niet zonder enige opluchting
dat hij zijn opdracht in moest
leveren aan Gijs de Lange en
Titus Muizelaar.
Ook de vertaler zelf twijfelde,
zoals uit het voorwoord van zijn
boek blijkt. „Over de speelbaar
heid van de tekst maak ik me
weinig illusies. Opvoering zal
hooguit-mogelijk zijn in een pre-
industrieel tempo, sterk gesti
leerd." Hij toonde zich na afloop
van de première buitengewoon
ingenomen met het sobere maar
indrukwekkende resultaat.
I Op 18 en 25 november gaan er
vanuit Concordia Breda busrei
zen naar de Ilias in het Transfor
matorhuis op het Westergasfa-
briekterrein, Haarlemmerweg in
Amsterdam.
Door Anja van den Akker
'Millennium', de acht weken lange zoektocht naar een
schone toekomst, is vooral een blij programma. Dus vol
goed nieuws. De NCRV heeft in het verlengde daarvan
gekozen voor het 'frisse' gezicht Minoesch Jorissen als
presentatrice.
„Verrassende vindingen en
ontwikkelingen met het oog
op het magische jaartal 2000",
kondigt de NCRV het nieuwe
populair-wetenschappelijke
magazine enthousiast aan.
En over de blije toonzetting:
„Alarmerend nieuws over ons
milieu schetst een somber
beeld dat weinig hoop geeft.
Maar berichten over positieve
ontwikkelingen daarentegen
zijn spaarzaam." Vandaar dat
Jorissen laat zien op welke
fronten in de wereld van we
tenschap, technologie en mi
lieu wordt gewerkt aan verbe
teringen.
Een vuilniswagen met compu
ter, het frietje in een laborato
rium, fluisterbootjes in Giet
hoorn, beschermde diersoor
ten en Telemedia. Dat zijn de
onderwerpen van vanavond.
In Enschede deed de gemeente
een proef, waarbij de hoeveel
heid vuilnis per huishouden
werd gemeten. Via een code op
de vuilnisbak en een computer
in de vrachtwagencabine. Dit
met de bedoeling de grootste
vervuiler het meeste te laten
betalen.
Jorissen duikt vervolgens in
Minoesch Jorissen presen
teert 'Millennium' foto kippa
de wereld van het Bintje, de
belangrijkste leverancier voor
de 2,5 müjoen kilo frites, chips
en instant-puree op de win
kelschappen. Het Bintje heeft
te veel bestrijdingsmiddelen
nodig en daarom wordt er ge
zocht naar een aardappelras
dat beter is opgewassen tegen
bepaalde ziekten.
'Millennium',
18.58 uur
Nederland 1,
Van onze correspondent
Brussel - Het Vlaamse commerciële televisie-station VTM gaat
op 1 februari van start met een tweede net. De Vlaamse
Televisie Maatschappij wil de kijker niet alleen meer keuze en
kwaliteit voorschotelen, maar hoopt ook de buitenlandse
concurrentie de wind uit de zeilen te nemen.
VTM heeft haast gemaakt met
haar tweede net. De vrees dat
binnenkort ook RTL, Veronica
en het Zweeds-Amerikaanse
SBS bij de overheid aankloppen
om in Vlaanderen op de kabel té
mogen, lijkt gewettigd. Vooral
SBS is al volop bezig met het
inhuren van Vlaamse medewer
kers, met de bedoeling komend
voorjaar te gaan uitzenden.
VTM, dat in de vijf jaar van haar
bestaan de publieke omroep
BRTN op zowat alle fronten is
gepasseerd - zowel wat kijk
dichtheid betreft als in het pro
gramma-aanbod - gaat zijn
tweede net benutten om pro
gramma's met meer diepgang
aan te bieden. Ook jongeren
moeten meer aan bod komen.
Voor Kanaal 2, zoals het net is
gedooopt, zijn voor het meren
deel buitenlandse produkties
aangekocht. Het tweede net zal,
zo verwacht de VTM-leiding,
kijkers afsnoepen van het eerste
net en van de publieke omroep.
Het aanbod van het eerste VTM-
net is te vergelijken met wat
Veronica en RTL de Nederlandse
kijker voorschotelen.
Voor Kanaal 2 zijn Amerikaanse
en Britse satire en series aange
kocht, zoals Frasier, Roseanne
Empty Nest, Murphy Brown, Fes
Minister, Monty Python en
Blackadder. Het tweede VTM-
net wordt ook het speelfilm-ka
naal. Naast enkele Vlaamse se
ries, brengt Kanaal 2 nog infor
matieve programma's, waarvan
een met sexuologe Goedele Lie-
kens. VTM gaat op haar tweede
net ook voetbalwedstrijden uit
zenden. De commerciële zender
verwierf eerder dit jaar de rech
ten voor uitzending van compe
titievoetbal en uitwedstrijden
van de Rode Duivels.
Elke dag om 20 uur geeft VTM
op Kanaal 2 achtergronden bij
het nieuws. Dat is meteen het
'commerciële' antwoord op het
nieuwe BRTN-programma Te'
Zake, dat in september van start
is gegaan.
NEDERLAND 1
07 00 Tekst-tv
09.30 Nijntje en haar vriendjes (tot
09.45)
10.00 Huisje boompje beestje (tot
1°-20) u
10 30 (TT) Economie in beeld (tot
W.S0)
11.00 (TT) Eiectrische stroom (tot
11.21)
11.30 (TT) De opstand in de Neder
landen
11.55 Tekst-tv
16.19 Nieuws voor doven en
slechthorenden
,16.27 (TT) Oproep Spoorloos
16.33 Via Ria, discussie
17.29 Extra large, jeugdprogramma
waarin kinderen met bekende en onbe
kende medelanders praten
17.59 Roseanne, comedy
18.28 Topscore
18.58 Millennium, magazine over de
toekomst
19.28 (TT) Ha die pa!, comedy
20.00 (TT) Journaal
20.30 (TT) Spoorloos, vermiste men
sen opgespoord
21.26 Hier en nu, actualiteiten
22.01 De stoel, serie portretten
22.46 Dokument: Leven van de
straat, documentaire over zwervers in
Nederland
23.26 Miniatuur: Huub Oosterhuis
23.35 Journaal
NEDERLAND 2
10.30 Aquarelleren
11.00 (TT) Dromen
'11.30 TV Sport met om 12.00 Jour
naal
13.40 Sunday Music presents, do
cumentaire: Roots Rock Reggae en
14.30 Jazz, Sergio Salvatore and the
Jaxx piano
14.55 Musical Maniacs
15.00 Tennis ECC toernooi Antwer
pen
18.00 (TT) Journaal
18.08 Nederlandse kunst vanaf
1900, informatie
18.15 12 en verder... Kinderen in de
basisvorming
18.45 Amerikaans-Engels voor
beginners: Family Album
19.15 (TT) Houden van huisdieren:
Opvoeding en huisvesting
19.45 In de wetenschap: De kunst
van het lezen
20.00 Auto, magazine
20.30 Lucky Lotto informatief, ma
gazine waarin verslag wordt gedaan
van de goede doelen die gesteund
worden door de Lotto
21.00 Dat zeg ik niet, spelletje
21.35 Postcode Jackpot, spelletje
rond de Postcode-loterij
22.15 Klassiek jubileum concert,
symfonie nr. 2 opus 27 van Rachma-
ninov
23.19 De geheimen van het DNA:
Ziekte en afweersystemen
00.09 Journaal
00.14
slech
~~F
08.53
sled
17.40
18.1C
rie
18.1
18.3C
18.4C
19.0C
19.3C
serie
20.2;
verd
21.0!
lige
roenr
21.5'
22.0
22.1
22.3
NOS
23.2
met
F
07.01
08.31
07.0'
07.3
08.0
soap
08.3
09.3
soap
10.0
11.0
11.5
Foo:
Gen
12.5
13.4
14.1
14.4
15.2
16.1
17.0C
18.0C
18.15
18.31
19.00
19.30
20.01
20.31
21.01
21.51
tensc
22.35
try
23.30
24.0C
00.51
01.3!
16.55
soap
17.20
17.45
18.3!
SUSKE EN WISKE: DE AVERECH
HAMBONE
'HtTSPUTK
y/B MOB
W£6!
BOES
