Latijns-Amerika
marcheert niet meer
Caraïbisch gebied speelt hoofdrol in doorvoer cocaïne
Libische leider Gaddafi blijft ondanks embargo vast in het zadel
ONDERNEMERS <f
Verdedigers 2
DE STEM
BUITENLAND
Generaals schikken zich met moeite naar de nieuwe democratische beginsels
Bella figura
Russische mariniers wonen
gedwongen op schepen
VAN RIEL autobe
Oranje zonder
Bergkamp
tegen Tsjechië
DONDERDAG 10 NOVEMBER 1994
Bridgetown (ips) - Politiemensen in
het Caraïbisch gebied maken zich
steeds meer zorgen over de drug
handel in de regio. De laatste maan
den is uit vangsten komen vast te
staan dat het Caraïbisch gebied zich
ontwikkelt tot een belangrijk door
voergebied voor drugs van Latijns
Amerika naar Europa.
„Het is een recente ontwikkeling in het
Caraïbisch gebied dat de Colombiaanse
drughandelaren hun aandacht naar het
Caraïbisch gebied hebben verlegd om
dat het transport langs andere wegen te
sterk wordt gecontroleerd door interna
tionale drugbestrijdingsdiensten," zegt
Simon Baptiste, het hoofd van het
drugbestrijdingsteam op Barbados.
De laatste tijd zijn in het Caraïbisch
gebied grote hoeveelheden cocaïne en
andere drugs in beslag genomen.
Douanefunctionarissen in de Jamai-
caanse badplaats Montego Bay hebben
onlangs nog een partij marihuana en
hasj-olie gevonden ter waarde van 14
miljoen dollar. Het schip dat de partij
aan boord had, was op weg naar Miami.
De politie op het eiland Antigua nam
onlangs een partij cocaïne in beslag van
3,5 miljoen dollar. Al eerder was in
augustus op het eiland een cafetaria
houder aangehouden met een hoeveel
heid cocaïne ter waarde van 900.000
dollar.
Ook op het Franse deel van St. Maarten
is de politie in staat van paraatheid om
de verwachte drugaanvoer te onder
scheppen.
De Amerikaanse Drugsbestrijdings
dienst (DEA) heeft de Caraïbische auto
riteiten gewezen op het toenemende
belang van het gebied voor de doorvoer
van drugs naar Europa. Uit grote cocaï
nevangsten in Europa was namelijk
komen vast te staan dat de transporten
via Caraïbische tussenhavens op Barba
dos, Trinidad/Tobago, en Antigua-Bar-
buda waren verlopen.
In de jaren tachtig hebben de Verenigde
Staten de Caraïbische eilandstaten aan
zienlijke geldbedragen en technische
hulp gegeven om de strijd tegen de
drugsmokkel aan te kunnen gaan. Hoe
wel dit programma niet erg succesvol
bleek, leidde dit initiatief wel tot een
vermindering van de drugtransporten
door de regio.
Volgens de DEA-agent Thomas Cash is
de in beslag genomen hoeveelheid drugs
slechts een fractie van wat er in de
regio wordt doorgevoerd. Ook wees hij
erop dat, gezien de enorme hoeveelhe
den die in de regio circuleren, een
aanzienljk deel op de plaatselijke markt
zal worden aangeboden. In een gebied
met een chronische werkloosheid onder
jongeren maakt men zich daarover ern
stige zorgen.
Ook de aanvoer van cocaïne in Neder
land verloopt voor een deel via de
Nederlandse Antillen en Suriname. Vol
gens gegevens van de narcotica-afde
ling van de Centrale Recherche Infor
matiedienst (CRI) was in 1993 11 pro
cent van de in Nederland in beslag
genomen cocaine via de Antillen (vooral
Curasao) naar Nederland vervoerd. Nog
eens 11 procent kwam via Suriname het
land binnen en 19 procent had Venezu
ela als overslaghaven.
Zevenendertig procent van de in Neder
land in beslag genomen cocaïne kwam
rechtstreeks uit Colombia, aldus de ge
gevens van de CRI. In 1993 werden in
totaal 3720 kilo opgespoord, tegen 3433
kilo in 1992.
De cocaïne wordt volgens de CRI zowel
per koerier als per container naar Euro
pa vervoerd. Andere aanvoerlanden van
Colombiaanse cocaïne zijn Panama,
Marokko, Libanon en Rusland.
Door onze correspondent Frans
Lindenkamp
Latijns-Amerika zit zonder meer
op de juiste weg. De tijd lijkt
definitief voorbij dat generaals
zich profileren als 'redders van
het vaderland'. In het verleden
lieten zij hun tanks door de
straten rollen om de natie van de
'ondergang' te behoeden.
De motieven om de democratie
omver te kegelen waren talloos,
maar bijna altijd klonk het argu
ment dat het rode gevaar op de
loer lag. Decennia lang mar
cheerden soldaten de kazerne
uit, omdat de Cubaanse alleen
heerser Fidel Castro met subsi
die van de voormalige Sovjetu
nie zijn tropische variant van het
communisme naar de rest van
Latijns-Amerika exporteerde.
Een coup gebeurde vrijwel altijd
met instemming van de Verenig
de Staten en niet zelden) gaf deze
supermacht zelfs logistieke
steun.
In vele Latijns-amerikaanse lan
den leverde het leger jarenlang
een verbeten strijd met linkse
guerrillagroeperingen. Dat bij
deze gevechten - die bekend
■staan als de 'vuile oorlog'- hon
derdduizenden onschuldige bur
gers in massagraven verdwenen
was volgens de generaals de prijs
die de natie diende te betslen om
■niet onder het juk te komen van
het communisme.
In de jaren tachtig bezweken de
meeste militaire regimes onder
hun eigen gewicht. Het enige
wapenfeit waar de dictators prat
op konden gaan was dat zij de
guerrilla gedecimeerd hadden,
maar ondertussen lieten zij een
sociaal en economich geruineerd
land achter.
Onder druk van massale
volksprotesten en op aandringen
'van de VS - die met de afname
van de communistische dreiging
de democratische principes ho
ger in het vaandel waren gaan
dragen - droop het leger met de
staart tussen de benen af. Sinds
die tijd hebben burgerpresiden
ten de touwtjes in handen, hoe
wel nogal wat generaals over de
schouders van het wettig geko
zen staatshoofd blijven 'meekij
ken'.
Beperkingen
In tal van landen heeft de leger
leiding de grootste moeite om
zich te schikken naar de nieuwe
democratische gedragscodes en
niet zelden leidt dit tot aanva
ringen.
In Chili laat ex-dictator Pino
chet - die nog steeds opperbevel
hebber van het leger is - te pas
en te onpas merken waar hij wel
of niet van gediend is. Zodra een
rechter tornt aan de door hem
doorgedrukte amnestiewet staat
de generaal op zijn achterste
benen. Het meest recente geval
dateert van een half jaar gele-
Langzaam maar zeker
begint de democratie in
Latijns-Amerika wortel
te schieten. Met de
triomfantelijke terugkeer
vorige maand van de in
1991 verdreven Haitiaan-
se president Aristide
loopt alleen Cuba nog uit
de pas op het continent
dat een verleden van
bloedige staatsgrepen en
onderdrukking met zich
meezeult. Sinds de demo
cratiseringsgolf van de
jaren '80 hebben alle lan
den waar dictators de la
kens uitdeelden twee of
meer regeringswissels ge
had zoals het draaiboek
van de democratie dat
voorschrijft.
den, toen politiechef Stange zich
moest verantwoorden voor de
moord op drie communisten tij
dens de dictatuur.
Het Openbaar Ministerie ver
weet hem medeplichtigheid. De
minister van justitie zette Stange
op non-actief, maar drie maan
den later na vermanende woor
den van Pinochet keerde de al
lerhoogste politiebaas op zijn
post terug alsof er niets was
voorgevallen.
Ook in Peru weet staatshoofd
Fujimori - die in 1992 met steun
van enkele generaals het Con
gres sloot en de rechtelijke
macht naar huis stuurde- dat
zijn presidentiële volmacht be
perkt zijn. Aanvankelijk stemde
hij in dat een burgerrechter de
officieren zou veroordelen die in
1992 op eigen initiatief negen
studenten en een docent van La
Cantuta universiteit hadden ver
moord.
Nadat in legerkringen dreigende
taal was geuit ging Fujimori
overstag en uiteindelijk handel
de een militair tribunaal de zaak
af. De Guatamalteekse president
De Léon Carpio ziet zich even
eens geplaatst tegenover de be
perkingen die het civiele presi
dentschap in dit Middenameri-
kaanse land met zich meebrengt.
Deze voormalige procureur voor
de mensenrechten - die vorig
jaar het hoogste ambt aanvaard
de na de mislukte zelfcoup van
president Serrano - beseft dat
zijn machtbasis uiterst smal is
en dat hij moeilijk kan aanstu
ren op een veroordeling van mi
litairen die verdacht worden van
moord op onschuldige burgers in
de al ruim dertig jaar voortsle
pende burgeroorlog. De voor
standers van een harde lijnpoli-
tiek zullen dit nooit toestaan.
Ook in El Salvador blijft het
leger de burgerregering voor de
voeten lopen. Ondanks het in
januari 1993 gesloten vredesak
koord met het FMLN-verzet
blijven de doodseskaders actief.
Een onderzoekscommissie con
cludeerde in juli dat leden van
de politie en de strijdkrachten
nog immer deel uitmaken van
deze 'moordmachines'. President
Calderón Sol heeft passende
maatregelen aangekondigd,
maar tot op heden zijn het
slechts beloftes.
En ook in buurland Honduras
maakt het leger nog steeds dui
delijk waar de grenzen liggen.
Toen president Carlos Reina on
langs de openbare aanklager op
dracht gaf om te onderzoeken of
hoge legerofficieren zich schul
dig hebben gemaakt aan corrup
tie en drugssmokkel gromden de
generaals lelijk.
De aantijgingen waren volgens
de opperbevelhebber van de
strijdkrachten - generaal Alonso
Discua - een lastercampagne
van linkse elementen binnen de
regering.
Zelfs in Venezuela en Columbia
-landen die voor Latijnsameri-
kaanse begrippen 'gevestigde'
democratieën zijn- blijven de
strijdkrachten een machtsfactor
die niet te negeren valt. Zo kon
digde de Venezolaanse president
Caldera een generaal pardon af
voor de deelnemers aan de twee
mislukte staatsgrepen in 1992.
Met deze amnestie wilde de
nieuwe president toekomstige
onrust binnen het leger voorko
men.
Identiteitscrisis
De voorbeelden zijn legio. In
praktisch alle landen van de re
gio laat de legerleiding op gezet
te tijden haar tanden zien aan
het burgerlijke gezag. Dat wil
evenwel niet zeggen dat daarmee
direct een coup in de lucht
hangt. De botsingen zijn onder
deel van het machtspel binnen
de nog altijd fragiele democratie.
De generaals delen speldeprik-
ken uit aan degenen die al te
duidelijk laten merken dat hun
invloed voorbij is. Het is het
principe wie kaatst kan de bal
verwachten.
In veel landen die een terugkeer
naar democratie maakten droe
gen de militiairen met het
schaamrood op de kaken de
macht over. Terug in de kazerne
sloeg de identiteitscrisis toe, die
zelfs in Argentinië tot op de dag
van vandaag voortduurt.
De Argentijnse generaals verlo
ren de oorlog om de Falklands,
veranderden de economie van
het land in een enorme puinhoop
en de door hen veelbezongen
zege op guerrilla's van de Mon-
teneros en de ERP bleek van nul
en gener waarde omdat de be
volking het leger kwalijk nam
dat zij (minimaal) negenduizend
Militairen intimideren een Peruaanse burger. Oplossen van oude conflicten heeft in veel
Zuidamerikaanse landen een groot leger overbodig gemaakt. foto epa
landgenoten de dood in hadden
gejaagd.
Ook Brazilië, Bolivia, Uruguay
en Paraguay en in mindere mate
Chili kregen te maken met een
identiek mechanisme.
Uitgespeeld
Voor de strijdkrachten in Latijns
Amerika valt het moeilijk te ver
kroppen dat hun rol in de poli
tiek is uitgespeeld, 'hoewel de
generaals lijken te beseffen dat
hen geen andere keuze rest. De
tol voor anti-democratische
avonturen is simpelweg te hoog.
Zeker nu de regio met steun van
de VS economische integratie
nastreeft kan geen enkel land
zich permiteren tegen de stroom
in te roeien. Bovendien is de
koude oorlog voorbij. De dog
ma's van het door de guerrilla's
zo felbevochten communistische
paradijs zijn achterhaald.
Ook de subversieven van weleer
zijn dat gaan inzien. Velen van
hen hebben de mitrailleur afge
zworen en gebruiken nu vrediger
methodes om maatschappijver
anderingen door te voeren. In tal
van landen hebben voormalige
verzetsleiders een politieke par
tij opgericht.
Decennia lang zagen de gene
raals zichzelf als de 'redders van
het vaderland. Dat fabeltje ge
looft praktisch niemand meer. In
vrijwel alle landen op het conti
nent zet het economisch herstel
door en voor de prille democra
tieën is dat een enorme hartver
sterking.
Verdediging
De enige primaire taak die het
leger voor zichzelf ziet wegge
legd is de landsverdediging,
maar ook daaraan valt in tijden
van vrede weinig eer te behalen.
In rap tempo halen de democra
tisch gekozen burgerpresidenten
de onderlinge betrekkingen aan
en begraven oude conflicten.
Daarmee verdwijnt de noodzaak
om een groot leger op de been te
houden. Naast de bezuinigingen
en de saneringen is dit een van
de redenen waarom de defensie
budgetten van veel landen onder
druk staan. Regeringen lossen nu
eenmaal liever de sociale schuld
in, dan dat zij geld uittrekken
voor het leger.
Hierin schuilt voor veel staats
hoofden een pijnlijk dilemma,
het is de keuze tussen een riole
ring of een straaljager. Toch zijn
'nieuwe speelgoed' en salarisver
hogingen - voor de overigens
zwaar onderbetaalde militai
ren - dringend gewenst. Niet al
leen om mogelijke onrust voor te
zijn, maar ook om te voorkomen
dat de generaals zich met de
landspolitiek blijven bemoeien.
Door Miriam Sami (ap)
Tripoli - Een taxi-chauffeur wijst
enthousiast naar de statige witte
huizen en de supermarkten in het
centrum van Tripoli. „Kijk eens
naar de straten, de huizen en de
winkels," zegt hij. „Dat hebben we
nooit gehad."
Het leven van taxi-chauffeur Abdel-
Karim el-Ghadban is er veel beter op
geworden sinds Moammar Gaddafi 25
jaar geleden de macht greep in Libië.
El-Ghadban kwam als jonge man van
uit een woestijndorpje naar de hoofd
stad Tripoli. Nu heeft hij op z'n zestig
ste zijn eigen Mercedes en hebben zijn
drie zonen en twee dochters een univer
siteitsdiploma op zak.
Gratis onderwijs en gezondheidszorg,
goedkope huisvesting en overheidsba
nen zijn een aantal troeven in de han
den van Gaddafi om de 4,7 miljoen
Libiërs blijvend tevreden te houden en
aan de macht te blijven.
Maar Gaddafi doet meer dan oliegeld
pompen in zijn op Arabische leest ge
schoeide socialistische -heilstaat. Hij
houdt het leger strak in het
smoort kritische geluiden in de kiem en
zorgt ervoor dat niemand zoveel macht
krijgt dat hij een bedreiging vormt voor
zijn eigen positie. Deze andere kant
maakt dat veel Libiërs weigeren hun
naam te noemen als ze over hun leider
praten.
Sommigen schamen zich voor zijn ex
centrieke optreden of zijn woedend over
de geïsoleerde positie van Libië in de
wereld. De VN-Veiligheidsraad heeft
een diplomatiek, economisch en lucht
vaartembargo tegen het land ingesteld
in een poging Gaddafi te bewegen om
de twee Libiërs uit te leveren die wor
den beschuldigd van de aanslag op de
Pan Am Vlucht 103 boven het Schotse
Lockerbie in 1988.
„Het zou een droomland kunnen zijn
met het oliegeld, op een lokatie aan de
Middellandse Zee in de buurt van Euro
pa en een kleine bevolking," zegt Mo
hammed Jibril, een oppositieleider die
in ballingschap in Egypte woont. „Kijk
eens wat hij ons heeft aangedaan, die
idiote gek."
Gaddafi was 27 toen hij koning Idris op
1 september 1969 via een vreedzame
coup van zijn troon stootte, een daad
die nu wordt betiteld als 'revolutie'. Nu
heeft de 52-jarige leider zijn haren
zwart geverfd en is hij niet langer de
jonge nationalist, maar een godvruchti-
ge vaderfighuur.
In die laatste rol vertoont hij zich
regelmatig op de staatstelevisie om
ringd door aanhalige jonge vrouwen,
een wonderlijk schouwspel in een land
waar sommige vrouwen nog steeds de
traditionele 'farashia' dragen die slechts
een oog onbedekt laat.
Gaddafi schildert zichzelf graag af als
de enige Arabische leider die een vuist
durft te maken tegen het westen. De
Verenigde Staten beschuldigen de Lib-
sische leider van steun aan terroristsi-
che groeperingen. Hij speelt de bal
terug door Washington te betichten van
imperialisme.
Gaddafi zei onlangs nog dat de Ameri
kaanse president Clinton beter af kon
treden dan in te grijpen in Haiti omdat
de invasie een 'nieuwe bedreiging van
de mensheid' zou zijn. „Het is duizend
maal beter dat een democratische presi
dent aftreedt dan dat hij over lijken
gaat van onschuldige mensen van kleine
landen," zei Gaddafi.
Gaddafi beroept zich erop dat zijn land
geen traditionele regering heeft maar
wordt geregeerd door de 'volkscomités'.
„Mijn rol is uitgespeeld sinds de macht
werd overgedragen aan het volk in
1977," corrigeerde Gaddafi een journa
list die hem kortgeleden 'meneer de
president' noemde.
Maar iedere Libiër weet dat Gaddafi de
onbetwiste leider is. Zijn naam valt om
de haverklap in radio- en televisieuit
zendingen, in liederen wordt hij bezon
gen als de Arabische havik en frage-
menten uit zijn toespraken worden keer
op keer herhaald.
Een Europese diplomaat zei dat Gadd
afi Libië beter kent dan wie dan ook.
Hij reist voortdurend door het land en
kiest leiders uit van de verschillende
stammen om de traditionele Libische
stammenpolitiek in stand te houden.
Hij bemoeit zich tot op het laagste
niveau met de benoeming van militai
ren en overheidspersoneel, om te voor
komen dat iemand onverhoopt zijn po
sitie in gevaar brengt. Hoge officieren
gaan vroeg met pensioen en krijgen
gewoonlijk voldoende geld mee om een
winkel of restaurant te openen.
Toch heeft Gaddafi enkele couppogin
gen niet kunnen voorkomen. In 1993
liet hij de luchtmacht nog korte metten
maken met een muiterij in militaire
bases in het oosten van Libië.
Maar dergerlijke opstanden zijn eerder
uitzondering dan regel. Gaddafi ge
bruikt de olie- en gasopbrengsten, die
ongeveer een derde van het Libisch
BNP vormen, om goed voor het leger en
de burgers te zorgen. Maar de oliein
komsten van het land zijn sterk terug
gelopen door de daling van de olieprij
zen op de wereldmarkt.
Bovendien begint het land de gevolgen
van de VN-sancties te voelen die in
april 1992 van kracht werden en vorig
jaar werden aangescherpt. Arbeiders
klagen dat ze geen ingevoerde artikelen
meer kunnen kopen nu de waarde van
de Libische dinar gedaald is.
Officieel is de munt nog drie dollar
waard, maar op de zwarte markt is er
niet meer dan 30 dollarcent voor te
krijgen. Zakenmensen klagen dat het
luchtembargo hen dwingt om lange rei
zen door de woestijn te maken. Maar
het embargo lijkt Gaddafi niet te deren.
Door er constant op te hameren dat
Libië bedreigd en gekoeioneerd wordt
door het Westen, blijft de bevolking op
zijn hand.
Maar meneer!
Daarmee kunt u
toch geen bella fi-
gura maken!", riep de bloe-
menkoopman bij mij- in de
straat verontwaardigd uit toen
ik hem vroeg of hij mij geen
rozen in de knop kon leveren.
Daarmee werd ik weer eens
geconfronteerd met het we
zenlijk verschil tussen de Ne
derlandse en de Italiaanse
volksaard.
Terwijl de Nederlandse koop
man zijn boeketten fris in de
knop aanbiedt, omdat ze dan
nog wekenlang meegaan, zijn
die van zijn Italiaanse collega
steevast al in volle bloei, zo
dat de gulle gever verzekerd
is van een moment van glorie
wanneer hij het vertrek be
treedt met een uitbundig
ogende kleurenpracht.
Dat die al ras zal verflensen,
is daarbij van geen belang,
want waar het omgaat is in
derdaad het 'far bella figura'.
Dit is een zeer Italiaanse be
grip dat maar gedeeltelijk
wordt gedekt door het Neder
landse 'een goed figuur slaan'
en het beste kan worden om
schreven als indruk maken
door uiterlijk vertoon.
La bella figura is kenmerkend
voor Italië zoals soberheid dat
is voor Nederland. Italiaanse
vrouwen behangen zich met
gouden sieraden en pronken
met de duur ogende merkkle
ding, terwijl hun Nederlandse
seksegenoten voor zilver kie
zen en trots voorrekenen hoe
veel ze hebben bespaard in de
uitverkoop.
Italianen zijn graag geziene
gasten in het buitenland, om
dat ze in hun vakantie in luxe
wensen te baden, terwijl Ne
derlandse bezoekers in de
ganse wereld berucht zijn om
hun schraperigheid.
Overal in Italië paraderen op
straat mannen met hypermo
derne draadloze telefoons. In
Nederland zijn daarvan in
verhouding meer, maar is dit
tafereel vrijwel onbekend om
dat de eigenaars niet zo te
kijk wensen te lopen. En waar
Nederland nu wordt gere
geerd door een uiterst degelij
ke en wat saaie man, hebben
de Italianen hun vertrouwen
geschonken aan een exube
rante en steenrijke verkóper
van gebakken lucht.
Het verschil stamt voor een
belangrijk deel uit de zeven
tiende eeuw, toen zowel in
Nederland als in Italië de han
dels-aristocratie politiek en
cultureel de toon aan gaf.
Maar waar in de calvinistische
Nederlanden de heiligen beel
den waren vernietigd en de
kerkmuren blank gewit, werd
in het Italië van de contra-re-
formatie de macht van de
triomferende kerk verzinne
beeld met alle mogelijk
pracht en praal.
En terwijl je aan Rembrandts
staalmeesters en gasthuisbe-
stuurders zowel kunt zien dal
zij het tentoonspreiden van
hun rijkdom als godslaster
lijke hovaardij veroordeelden,
maten de Italiaanse patriciërs
zich met elkaar in een geld
verslindende wedstrijd in luxe
en overdaad die heel wat
vooraanstaande families in
het bankroet heeft gestort.
De Britse historicus Peter
Burke heeft vastgesteld dal
het 'leven in pracht' voor de
rijke Italiaan een morele
plicht was en voorwaarde
voor de toetreding tot de re
gentenklasse. Burke heeft in i|
het Italië van de zeventiende
eeuw maar liefst negen ver
schillende termen gevonden
om een weelderige levensstijl
te omschrijven, die allemaal
een positieve bijklank had
den.
Door Aart Heering
We zijn nu driehonderd jaar
verder, maar in de geschiede
nis van idee en mentaliteit is
dat niet eens zo lang. Nog
altijd wordt in Italië groot
belang gehecht aan het uiter
lijk vertoon van welstand,
veel meer althans dan in Ne
derland. Met dit verschil dat
de cultuur van de weelde (of
van de verspilling) door de
toegenomen welvaart en
dankzij de moderne commu
nicatiemiddelen inmiddels
voor een breed publiek toe
gankelijk is geworden.
Bezit mag en moet getoond
worden in Italië en de daaruit
voorvloeiende gedachte, dat
je bent wat je hebt, is onge
twijfeld een van de oorzaken
geweest van het succes van
Berlusconi, die maar al te
graag pronk met zijn miljar
den, zijn voetballers en zijn
villa's op een manier die in
Nederland vermoedelijk ook
nu nog als patserig en protse
rig zou worden beschouwd.
Maar gelukkig beperkt de es
thetiek van de bella figura'
zich niet tot Berlusconi. Zij
uit zich ook in de fraaie en
met zorg gekozen geschenken
waarmee gasten aan komen
zetten en in de adembene
mende gewaden van willekeu
rige voorbijgangsters. En dat
is dan weer het positieve
aspect.
Door Dave Carpenter (ap)
Kronstadt - Elke morgen klauteren meer dan twintig
kinderen over het dek en een steile stalen trap naar hun
school in het vooronder van de PM-30, een bevoorradings
schip in de haven van het Russische marine-eiland
Kronstadt voor de Finse kust.
Veel van de deze zomer uit
Litouwen en Letland terugge
komen Russische marinege
zinnen zijn het slachtoffer van
de woningschaarste. Men had
hun appartementen beloofd.
In plaats daarvan leven ze nu
noodgedwongen met hele ge
zinnen in kazernes en op ma
rineschepen.
Volgens de autoriteiten wonen
nu zo'n 2300 marinegezinnen
op marinebases in Sint Peters
burg, Lomonosov en het ei
land Kronstadt. De marine
heeft noch het geld, noch de
ruimte voor passender onder
komens.
De PM-30 ligt in de haven van
Kronstadt naast de oude,
zwarte onderzeeers die zij
vroeger bediende. Het schip
keerde in juni terug uit Litou
wen en veranderde in een drij
vend opvanghuis voor de be
manning en hun 20 vrouwen
en 30 kinderen.
De bemanning van bevoorra
dingsschip PM-30 gaat ge
woon door met de dagelijkse
taken, maar iedereen vraagt
zich af wanneer hij voorgoed
met zijn gezin aan land kan
wonen.
Onderofficier Valery Minkatsj
toont de kleine hut, die hij
deelt met zijn vrouw en hun
twee kinderen van zes en acht
jaar. Kronstadt is nog altijd
amper toegankelijk voor bui
tenlanders. Maar Minkatsj en
een collega smokkelden een
Amerikaanse verslaggever aan
boord om hun levensomstan
digheden te laten zien, die
zelfs voor Russische maatsta
ven uiterst armoedig zijn.
Kinderfietsjes liggen opgesta
peld in een kleine alkoof van
een smal halletje. De dertig
kinderen, onder hen een vier
maanden oude baby, hebben
een kleine, kale ruimte als
speelplaats.
bezoek onze Hyund
I ^Showweek van 14 t/r
Gen. Maczekstr. 6-14
Breda tel. 076-213825
i Milaan/Genua (anp) - Hui-
I jend nam Alessandro Melli af
scheid van zijn ploeggenoten
bij Sampdoria, door de ach
terdeur verdween Ruud Gullit
bij AC Milan. De triomfante
lijke terugkeer bij de club
waar hij eerder zes mooie ja-
jen had beleefd, eindigde
woensdag in een persoonlijk
drama. Milan bleek Milan niet
meer te zijn, oude vrienden
gedroegen zich ineens als
scherpe critici, het publiek
deed met de week vijandiger
tegen de aanvaller.
Eind
Van onze verslaggever Chris van Ni
Breda - Groot nieuws in Br
voor het eerst sinds 27 april w
I petitie. Met 3-0 zegevierde de
geflatteerd over Go Ahead Ef
ge peil van het duel vergeten
loze wedstrijd was en bleef h
De runner-up van vorig seizoen
won het treffen met de Deventer-
naren overigens verdiend, het ver
schil in doelpunten was alleen wat
aan de hoge kant. NAC dwong
echter meer kansen af en mocht
alleen al op basis van twee scho
ten op de paal zonder enige gêne
de twee punten op zak steken.
Voor de objectieve toeschouwer,
onder wie een uur lang een aan
dachtige Wim Kieft, was het een
povere wedstrijd. Met name NAC
leed ontelbare keren balverlies.
„We moeten rustiger worden,"
sprak Spelbos. „Vorig seizoen
stichtte elke bal naar voren ge
vaar. Dat is nu even niet aan de
orde. Daar moet de ploeg aan
wennen."
Zijn elftal startte bijzonder ner
veus en Pierre van Hooijdonk,
vrijwel altijd één van de beste
mensen bij NAC, was ongelukkig
in de meeste van zijn balcontac
ten. Go Ahead ving de Bredanaars
perfect op, maar was alleen slor
dig in de omgang met de enkele
kansen die NAC per definitie
weggeeft. De 'Eagles' hadden
zich, zoals dat dit seizoen in Breda
steeds gebeurt, goed ingesteld op
de tegenstander. De prima spelen
de verdediger Steinmann was be
wust voor zijn defensie gepos
teerd, waardoor van een over
wicht op het middenveld, dat
NAC nog weieens pleegt te koes
teren, ditmaal geen sprake was.
In de eerste helft bleven een rom
melig NAC en een te voorzichtig
Eagles zonder goals in evenwicht.
Wel schoot Lammers voor de eer
ste keer op de paal. Via de binnen-
Kisten met de meubels en an
dere bezittingen van de gezin
nen staan opgeslagen in het
vochtige ruim. De ongeveer
vijfendertig vrouwelijke be
woners moeten een badkamer
delen.
„Welkom in ons huis," zegt
onderofficier Viktor Kropots-
jev met een grijns en hij opent
de deur naar een hut met de
afmetingen van een groot uit
gevallen meterkast. Het aan
rechtje met kookplaat, de klei
ne tafel en de smalle kooien
aan weerszijden, een televisie
en een radio, het past allemaal
net.
Kropotsjev heeft het nog rede
lijk getroffen: hij deelt de
ruimte met een andere offi
cier. Hij hoeft er niet met een
heel gezin te wonen, zoals veel
van zijn collega's. Kropotsjevs
vrouw en drie kinderen wonen
bij zijn zus in het noorden van
Rusland.
„Voor een militair zijn dit
soort levensomstandigheden
normaal, maar voor de gezin
nen is dit verschrikkelijk,"
zegt hij, terwijl hij zenuwach
tig van onder zijn blauwe offi
cierspet de omgeving in de
gaten houdt.
Hij zegt dat hij en zijn gezin
amper kunnen rondkomen van
de 360.000 roebel (ongeveer
200 gulden) die hij per maand
verdiend.
De vrouw van Minkatsj zal
ook spoedig verdwijnen. Ze
klaagt over hoofdpijn, de dun
ne wanden, schokken door
statische elektriciteit, de con
stante ruzies tussen de vrou
wen onderling en de gevaarlij
ke levensomstandigheden voor,
de kinderen.
Minkatsj en zijn vrienden
kunnen het haar niet kwalijk
nemen. Minkatsj overweegt
om ontslag te nemen en poli-
tie-agent te worden.
Van onze verslaggever
Milaan/Zeist - Naast Mare
Overmars ontbreekt volgen
de week ook Dennis Berg
kamp in het Nederlands
voetbalelftal tijdens het EK-
duel met Tsjechië in Rotter
dam. Bergkamp pauzeert
verder met een liesblessure.
Overmars had zich met die
zelfde kwaal al afgemeld.
Wim Jonk, de clubgenoot
van Bergkamp bij Inter Mi
laan, komt wel over naar Ne
derland. Beiden zijn bij hun
club aan hevige kritiek on
derhevig. Bayern München
probeert inmiddels Berg
kamp alsnog tot een transfer
naar de Duitse landskam
pioen te verleiden.
Tijdens de laatste interland
van Oranje, op 12 oktober in
Oslo tegen Noorwegen (1-1),
werd Bergkamp door bonds
coach Dick Advocaat in de
tweede helft gewisseld, om
dat hij onvoldoende pres
teerde.
In de eerste EK-interland
(uit tegen Luxemburg, 0-4)
ontbrak Bergkamp ook al
wegens een blessure. John
Bosman (Anderlecht) was
toen zijn vervanger.
Gaston Taument, die na het
WK niet meer werd geselec
teerd, keert vrijwel zeker als
vervanger van Overmars in
de Oranje-selectie terug. Ad
vocaat is van plan zijn selec
tie voor het duel met Tsjechië
vandaag bekend te maken.
Wellicht moet hij nog een
slag om de arm houden, om
dat Feyenoord vanavond nog
in actie komt tegen NEC.
De voorbereiding van Oranje
begint morgen in Noordwijk
aan Zee. Zaterdag oefent
Oranje twee keer 35 minuten
tegen Volendam.
