'Het is nu tijd voor erkenning' 4Een bijna buitenaardse zorgvuldigheid' DE STEM Veronica en Tros promoten Earring Aids als spelletje Zanger Gordon verlaat met 4Now is the time' het Nederlandstalig repertoire Eric Jurgens bepleit een nationale omroep 4De val van de Muur' thema-avond bij VPRO Fons de Poel over het bedrijfsbelang van de KRO en onthullende reportages TROS praat met Zweedse zender Al 25.000 bezoekers Mondriaan- expositie Open dag St. Joost ZIE RAGAZZI OP DE ACHTERPAGINA Gids Met 'Kon ik maar even bij je zijn' werd de zan ger Gordon wereldbe roemd in Nederland. Sindsdien behoort hij tot de categorie Bekende Ne derlanders. Gordon zat dan ook niet stil. Hij scoorde meer hits, alle maal Nederlandstalig, net als z'n gigantische debuutsucces. Maar in tussen bleef hij dromen van Engelstalig repertoi re. Z'n nieuwe cd heet 'Now is the time'. Het buitenland toont belang stelling. Wordt Gordon wereldberoemd? Door Tom Smeets De eerste Engelstalige cd van de zanger Gordon, 'Now is the time', werd gelanceerd met een droompresentatie. Er was niet alleen een met veel drank over goten feest voor vele collega's uit het vak, Gordon trad ook echt op. Drie achtergrondzangeres sen, een dansgroep, een heus gospelkoor en een Griekse zuil stonden hem daarbij terzijde. De meest internationale Neder landse ster, Linda de Mol, over handigde de zanger het traditio nele eerste exemplaar. Gordon: „Ik vind het een eer dat zij het deed. Ze doet het eigenlijk nooit, maar wij hebben een bepaalde band. Een hele goeie band. Bui ten dat is ze ook nog een keer een hele grote fan van mij. Ze is al vaker naar een optreden van mij gekomen en ik heb ai een paar keer in haar programma gestaan." In haar toespraak zei Linda on der meer: „Hij is een heel groot talent. Hij heeft een hele grote stem. Hij heeft een hele grote bek. En hij heeft een groot ge voel voor humor." We praten nog even door over die humor. Gordon: „Ik heb af en toe wel eens het idee dat tv-producenten mij gewoon voor de gezelligheid uitnodigen, ook al vinden ze de plaat niet zo heel erg goed. 'Heeft Gordon een nieuwe plaat? O, bel hem maar, dan wordt het tenminste gezellig in de studio'." Gordon: „Ik had op mijn succes kunnen blijven ten Ernstig vervolgt hij: „Eigenlijk is dat voor mij niet zo goed. Soms heb ik wel eens momenten dat ik m'n stem echt moet spa ren. Dan ben ik druk aanwezig en dan komt hèt moment en dan kan ik een bepaalde noot niet halen... Volgens mij kan ik beter mijn bek houden de laatste twee uur voor een optreden. Maar ja, ze komen allemaal de kleedka mer binnen, gezellig even bijpra ten. Het is altijd lachen, gieren, brullen met z'n allen." Hij ziet echter ook de positieve kant. „Het is wel goed voor je naam. Je kunt als artiest ook binnenkomen en je verder met niemand en nergens mee be moeien en alleen maar je kunstje doen. Ik denk dat je dat zeker in het kleine Nederland niet moet doen. Dat je juist een bepaalde goodwill moet opbouwen, ook met het oog op een periode dat het wat minder kan gaan en je juist zo'n tv-producent nodig hebt om weer in beeld te ko- Bevoorrecht Zo'n periode heeft hij echter nog niet meegemaakt. „Ik ben na tuurlijk een reuze bevoorrecht mens, omdat het alleen maar beter gaat. Ik heb me kunnen handhaven in deze keiharde bu siness en kan meedraaien aan de top van de Nederlandse ar tiestenwereld. Ik kan goed voor de dag komen. Dat is voor mij rOTÖ CNR MUSIC een eerste vereiste geweest. Dat ik vastigheid onder mijn voeten heb. Dat ik niet na twee jaar opgebrand zou zijn." Daarom heeft hij nu ook de stap naar het Engels gezet. „Ik vind het nu tijd worden om gewoon iets heel anders te doen. Het is een droom die ik al vanaf het allereerste begin heb gehad. Maar die droom kan alleen maar uitkomen als andere mensen er achter gaan staan." Koor Bij zijn platenmaatschappij kreeg Gordon in eerste instantie alleen maar sceptische geluiden te horen. Ze waren bang dat Gordon een soort tweede René Froger of Gerard Joling wilde worden. „Zij brengen middle of •the road muziek. Maar dat wil ik niet. Ik wil meer soul en rhythm blues, met een vleugje gospel. In elk geval met een groot koor." Hij heeft overigens alle begrip voor de houding van zijn platen maatschappij. Hij was immers succesvol en scoorde met 'Kon ik maar even bij je zijn' een dikke nummer één hit. Maar toch: „Ik heb geleerd dat je wordt gestraft met zo'n nummer één hit. Daar kom je nooit meer overheen. Het was het hoogste dat ik kon be reiken. Hoger kun je niet komen. Het enige dat nog zou kunnen is dat je de grens overgaat. Maar dat kon ik niet met Nederlands talige muziek. Wil je je markt uitbreiden, dan moet je dus de stap naar het Engels nemen." Vergaderingen Ook al droomde hij altijd van het Engels, hij heeft echter nooit een hekel gehad aan z'n Neder landse repertoire. „Ik heb ook nooit nummers opgenomen tegen mijn zin in. Dat had ik niet gekund. Ik denk ook dat dit de voornaamste reden is geweest dat het zo is aangeslagen. Ik bracht hele andere Nederlands talige muziek dan het gebruike lijke hoempa-haak-maar-in- werk. Ik heb er niet voor niets mijn hele ziel en zaligheid in gelegd. Maar op gegeven mo ment raakt het uitgeput. Dat is bij mij gebeurd na twee cd's." Hij benadrukt dat hij makkelijk had kunnen kiezen om verder te gaan met Nederlandstalige num mers. „Ik had op mijn succes kunnen blijven teren. Dat had makkelijk gekund. Ik had ge woon elk jaar een Nederlandsta lige cd kunnen opnemen. Dan had ik gewoon doorgekabbeld, net zoals zoveel andere collega's. Maar dat zit er bij mij niet in." Na zijn tweede cd stond het voor hem vast: nu moet het gebeuren. „Inderdaad, daarom heet de cd ook 'Now is the time'. Ik wil laten horen dat ik heel wat meer in mijn mars heb dan ik op die twee andere cd's heb laten ho ren. Dat heb ik willen bewijzen." Maar eerst moest hij door de sceptische houding van zijn pla tenfirma heen. „Vergadering, vergadering, vergadering, verga dering... Al die vergaderingen Door Anja van den Akker Iets van dat sprankelende is verdwenen sinds Fons de Poel twee jaar geleden eind redacteur werd van 'Brand punt'. Onthullingen over Brinkman, Nordholt, Van Thijn en Lubbers zijn hem met in de koude kleren gaan zitten. „Op dat niveau mag je absoluut geen fouten maken. Het vergt een bijna buiten aardse zorgvuldigheid", zegt hij. Daarnaast rukt de che queboek-journalistiek og; wie wil er tegenwoordig nog gratis zijn mond opendoen?. Een gesprek met Fons de Poel, een bevlogen journalist met zijn intuïtiè als kompas. Het echte vuurwerk bleef uit. De laatste Brandpunt-uitzending die onthulde hoe Helmut Kohl middels chantage verhinderde dat Ruud Lubbers voorzittel werd van de Europese Commis sie, zette de Nederlands-Duitse betrekkingen niet onder druk Geprikkelde politieke reacties bleven uit. „Toch ben ik tevre den", zegt De Poel. „Dit nieuws rolt wel door. Vragen als: 'Wie is de baas in Europa' en 'Mag Kohl zo met macht omgaan' zullen grotendeels in diplomatieke ach terkamers worden uitgevoch ten." Wat De Poel niet incalculeerde, was de commotie over het uitstel van zijn tweedelige documentai re, die aanvankelijk twee weken eerder stond geprogrammeerd. Niet de onthullingen zelf, maar het feit dat Lubbers daarover bij partijgenoot en KRO-voorzitter Braks zou hebben aangeklopt, trok de meeste aandacht van de media. Dat doet hem zeer. „Ik ben gevoelig voor het be drijfsbelang van de KRO", geeft hij toe. „Als journalist was dat een moeilijke keuze. Dat er van uit mijn eigen redactie verzet was tegen uitstel, begrijp ik heel goed. Maar als eindredacteur heb ik, met pijn in het hart, een andere afweging gemaakt. Ik wilde het programma uitgezon den hebben en onder geen be ding in het schootsveld bren gen." Brinkman Herinneringen aan de Brink- man-affaire doemen op. Onthul lingen over de betrokkenheid van Brinkman als commissaris bij BV Arscop waarin het fami lievermogen van de aangetrouw de oom Arie V. werd beheerd, de verdenkingen van fraude bij het verwante Hevatex BV. Door de rubriek 'Reporter' naar buiten gebracht op een moment dat Brinkman het absoluut niet kon hebben. Vlak voor de yerkiezin- gen. Dus was het CDA laaiend op de KRO. En wist KRO-voor- zitter Braks als vooraanstaand CDA-lid niet zo gauw welke kant hij moest kiezen. „Wat ik ervan heb geleerd, is dat je dit soort journalistiek met de grootst mogelijke terughoudend heid moet doen", blikt De Poel terug. „Ik ben stil geworden van alle tegenstand. Maar het zou ernstiger zijn geweest als we een inhoudelijke fout hadden ge maakt. Op de feiten is nooit afgedongen. Wel op de vorm en de timing. Het was niet onze keus dat Brinkman-verhaal uit te stellen. Er lag een zeer drin gend advies van Justitie. Daar werd gezegd: Jullie blokkeren justitieel onderzoek als je het eerder brengt. Daar achtte ik mij als staatsburger en journalist aan gebonden." Leuk heeft hij het allemaal niet gevonden. „Maar dat aanvaard ik als de prijs van de journalis tiek. Je kunt gelijk hebben, maar je moet ook gelijk krijgen. Ik heb nog steeds niet de neiging om sorry te zeggen." Dit soort kwesties grijpen diep in. Geven hem bij tijd en wijle iets tobberigs. „Wat denk je. Je verbindt je hele lijf en leden aan een uitzending. Ik ben het ge zicht. De pion in de wind. Dat is altijd moeilijk. Het feit dat jezelf ineens nieuws kunt worden, is voor een journalist en presenta tor een hele vreemde ervaring." Concurrentie Er is meer veranderd. De toene mende concurrentie. Collega programmamakers die een dikke portemonnee trekken om aan in formatie te komen. Hoe houd je je daarin staande? „Je kunt hoogstens je maximale charme inzetten. Mensen ervan overtui gen dat jij het betere verhaal zult vertellen. En als dat niet lukt? Dan moet je bepaalde bronnen gewoon afschrijven." „Onze bronnen zijn zo geprofes sionaliseerd tegenwoordig. De een weet dat er een prijskaartje aanhangt, de ander beseft dat je media tegen elkaar kunt uitspe len. Die calculerende burgers zie je niet alleen in het criminele circuit. In de politiek, de sport, overal. Waar kan ik ongestraft mijn boodschap uiten? Het wordt steeds moeilijker om me ningen tegenover elkaar te zet ten. Dat stelt nieuwe eisen aan de manier waarop je verhalen componeert. Wat wij daarom met enige regelmaat doen, is programma's maken over men sen die daar zelf helemaal niet in voorkomen. We praten met vele bronnen, om te checken of alles klopt." Een uit nood geboren formule geeft hij toe. „Omdat mensen heel goed hun belangen calcule ren en denken dat televisiepodia Fons de Poel: „Ik ben stil geworden van alle tegenstand. daarvoor beschikbaar zijn. Dan moet je zo eigenzinnig zijn om te zeggen: Als jij niet wilt, betekent dat niet dat wij het verhaal niet 'vertellen. Dat betekent dat je aan bronnenonderzoek gaat doen, in de visualisering naar alternatieve mogelijkheden op zoek gaat. Foto's, artikelen, lege vergaderzalen, een reconstruc tie." Een verloedering van het vak? „Het is misschien wel een ver sterking", werpt hij tegen. „Jij beweert heel veel. Maar wie is die ander die dat bevestigt? Dus moeten al die beweringen uit ten minste drie, vier bronnen komen. En die moeten later niet terug krabbelen. Ik denk dat je zo komt tot een veel journalistieke- re vorm dan alleen maar quo- tjes halen en die aan elkaar snijden. Deze nieuwe vorm van verslaggeving raakt de grenzen van televisie. Van de andere kant: het maakt je wel kwets baarder." Het ware verhaal. Maar op een andere manier. „Bij de BBC gaan ze zover dat ze scènes na- FOTO DIJKSTRA spelen. Ik heb daar weieens een instant-Gorbatsjov gezien met een rode vlek op zijn hoofd. Dat moeten wij vooral niet doen. Naarmate je minder 'normale' tv kunt maken, zul je in de vormge ving terughoudender moeten zijn", beseft hij. „Je moet oppas sen dat het nieuws niet onder vuur wordt gelegd vanwege de vormgeving. Het verhaal moet zó goed zijn, dat het je meetrekt." Een riskante operatie. „De kij ker is het niet gewend. Die ver wacht dat je met een dampende camera voor de deur staat en je afvraagt waarom je niet naar binnen mag. Dat is de gemakke lijkste vorm van tv-journalistiek die er bestaat." Zorgvuldigheid Fons de Poel heeft zichzelf, door schade en schande wijs gewor den, een ijzeren zorgvuldigheid opgelegd. Hij en zijn mensen mogen op het niveau waarin machtsstructuren onder vuur worden gelegd absoluut geen fouten maken. „Dat is een klem. ZATERDAG 29 OKTOBER 1994 DEEL 'hebben meer tijd gekost dan het opnemen in de studio. Uiteinde lijk waren ze bereid om een paar demo's te laten maken. Toen was het ijs gebroken en hoorden ze eindelijk wat ik wilde, dat het iets heel anders was. Iets waar mee ze konden concurreren met de grote buitenlandse namen. Iets wat een kans had om over de grens te gaan." Gospelkoor Hij kreeg zelfs de kans om vier nummers in Los Angeles te gaan opnemen met een echt gospel koor. „Tien dagen LA, dat is een geweldige ervaring geweest die ik nooit zal vergeten. Alleen al die studio was een droom. Goud en marmer op de vloer..." Hij werd er overigens niet met gejuich binnengehaald. „Dat koor had eerst zo het idee van 'daar heb je weer zo iemand uit Europa die zo nodig moet'. Ik kom daar binnen en een van de koorleden begint een gospel te zingen om zijn stem te warmen. Ik begin mee te zingen. Ik zag die koorleden kijken, zo van: verrek, die gozer kan het ook. Op gegeven moment stonden we met z'n allen voluit te zingen. Ik heb daar de leukste dagen van mijn hele muzikale loopbaan ge had, echt waar." Verrassing Op 2 december verzorgt hij met het Metropole Orkest een tv- concert voor de EO, nog zo'n verrassing. En volgende maand neemt hij in de RAI, eveneens met het Metropole Orkest, voor Veronica een oudejaarsavond show op. „Dat is natuurlijk een prachtige eer." België, Noorwegen en Spanje hebben z'n cd al ingekocht. Een buitenlandse carrière staat voor de deur. In eigen land staat voor volgend jaar een theatertournee gepland. Het kan haast niet op. Gordon, zelfverzekerd: „Ik ben er klaar voor. Ik kan het dragen, ik wil het gewoon doen. Het is tijd voor erkenning, in plaats van herken ning. Herkenning is er al, ik wil nu zo graag erkenning hebben. Alles wat er gebeurt ervaar ik als een grote les. Waar ik steeds meer van leer. En hoe meer ik leer, des te hoger wordt het trappetje." Hilversum/Amsterdam (anp) - Een nationale omroep, waarin alle huidige omroeporganisaties van het publiek bestel opgaan, is volgens de vroegere NOS-voorzitter Erik Jurgens 'de laatste kans' voor een niet-commercieel Nederlands bestel. Deze nationale omroep, naar het voorbeeld van de BBC, zou ook niet meer dan twee tv-ka- nalen en drie radiostations moeten willen bedienen, in plaats van de drie tv-kanalen en vijf radiostations van nu. De omroepwereld is in op schudding geraakt door de be slissing van Veronica om per 1 september 1995 uit het bestel te stappen. De TROS ontkende vrijdag het bericht dat deze omroep het voorbeeld van Veronica gaat volgen. Een woordvoerder noemde specu laties dat de TROS ook com mercieel zou gaan voorbarig. TROS-voorzitter K. van Doodewaerd heeft deze week in Zweden wel gesprekken ge voerd met SBS, een station van Scandinavisch/Ameri- 'kaanse origine. „De TROS praat met iedereen," aldus de woordvoerder. „In ons stand punt is de laatste twee weken niets veranderd. We hebben de tijd tot 15 januari wanneer de omroepverenigingen een licen tie moeten hebben aange vraagd." In het bestuur van de NOS stemde Van Doodewaerd vori ge week tegen de zogeheten strategische alliantie. Daarin staat dat de publieke omroep een overeemkomst aan gaat met Endemol en de program magegevens uit de traditionele radio- en tv-gidsen aan het blad van Veronica verkoopt. Een commerciële stap van de TROS zou het voortbestaan van het huidige aantal van drie publieke tv-netten in ge vaar brengen. Als de TROS na Veronica besluit commercieel te gaan, rest op Nederland 2 als 'grote' omroep slechts de EO. De vroegere minister van WVC, H. d'Ancona, heeft be paald dat dan het derde tv-ka- naal uit de lucht gaat. Staats secretaris Nuis (OCW, met media in zijn portefeuille) heeft daarover nog geen standpunt ingenomen. Jurgens, van 1975 tot 1985 voorzitter van de NOS, ziet de nationale omroep als een uit komst en de beste manier de commerciële uitdaging het hoofd te bieden. Hij schrijft dit deze week in het tijdschrift Tijd Taak. „Pleiten voor een nationale omroep is in Hilver sum gelijk aan vloeken in de kerk," schrijft hij. Toch ziet hij in de bundeling de enige mogelijkheid om met succes te knokken op de markt van de tv-produkties. „Grote allian ties met Endemol of IDTV le veren een zwakke omroep uit aan deze monopolisten." 'Binnenpluralisme' noemt Jur gens de situatie die hij beoogt. Dat is volgens hem veel doel matiger dan het 'buitenplura- lisme' van afzonderlijke om roeporganisaties. Naar zijn mening holt Hilversum de laatste jaren te veel achter de werkelijkheid aan. Intussen schrijdt ook in het publiek bestel de commercialisering voort. Veel verschil tussen de publie ke en de commerciële tv-kana len ziet Jurgens al niet meer. „Echt commercieel gaan, bete kent alleen nog dat de op brengsten van al die reclame niet alleen terugvloeit in de programma's maar ook in de zakken van de aandeelhou ders. Twee jaar na de openstelling van de Berlijnse Muur, op 9 november 1989, waren alle communistische regimes in Oost- Europa verdwenen. De Engelse tv-producent Brian Lapping zocht vijf jaar na dato de hoofdrolspelers van het drama op. Absoluut", beaamt hij. „Je maakt je op televisie zoveel ma len meer kwetsbaar dan als jour nalist bij een krant." Het trekt een behoorlijk zware wissel op zijn persoon. Wordt het over een aantal jaren niet tijd iets anders te gaan doen? Het is voor het eerst tijdens ons gesprek even stil. ,„Daar moet ik te lang over na denken", weert hij af. Dan weer een stilte. Heel lang zelfs voor zijn doen. „Ik zou gemakkelijk elders mijn brood kunnen ver dienen als ze me willen hebben", zegt hij tenslotte. „Maar op dit moment vind ik het nog te leuk en te belangrijk. Je kunt je in derdaad afvragen of je dit in lengte van jaren blijft volhou den. Ik heb in de actualiteiten nog nooit iemand oud zien wor den met hetzelfde vrijmoedige gezag wat ik nu nog een beetje heb. Ik ben Het Moment nog voor. Maar soms denk ik: Mijn hemel, waar zou ik het allemaal voor doen? Vind ik dit wel leuk? Waar is iemand moe gestreden? Dat geldt trouwens voor de ge hele journalistiek." Gevoelig Fons de Poel is een gevoelsmens. Begrijpt niet dat sommige kij kers hem als arrogant afschilde ren. „Ik heb weieens gehad dat ik na een aangrijpende reportage even niets meer kon zeggen. Ik probeer me in zo'n geval te ver mannen, omdat ik vind dat de kijker daar niets mee te maken heeft. Het enige waar ik moeite voor doe - en dat lukt mij lang niet altijd - is het een beetje rustiger doen. Ik wil het alle maal zo graag vertellen, dat ik soms een beetje speedy overkom. Wat ik ook belangrijk vind, is dat mensen mij aardig vinden. Ik ben een beetje te gevoelig, geloof ik." Zonder een blad voor de mond te nemen reconstrueren zij voor de eerste maal de ineenstorting van het communisme: waarom viel de Muur en waarom op dat mo ment? De eerste stap na de val van de Muur werd gezet in Hongarije. Hervormers in de Communisti sche Partij wisten zich te verze keren van financiële steun uit het toenmalige West-Duitsland. De druk op de Oostduitse rege ring en partijsecretaris Erich Honecker nam sterk toe. Het regime maakt, zo blijkt, kapitale blunders. De val van de Muur bevat zon dagavond interviews met direct betrokkenen en archiefmate riaal. Deze beloven samen een onthutsend en onthullend beeld te geven van de recente geschie denis. Aan het woord komen onder anderen de kopstukken Gorbatsjov, Krenz, Nemeth, Genscher en Jakos. Producent Brian Lapping was ook verantwoordelijk voor The Second Russian Revolution en Watergate, die de VPRO eerder uitzond. Deze omroep vertoont De val de Muurwaarvan hij co-producent is, in de reeks maandelijkse thema-avonden. (Nederland 3, 21.22 uur) Van onze rtv-redactie Hilversum - Veronica en Tros maken zich op voor enkele speciale weekeinden op Radio 3. Vandaag en morgen s+aan het teken van de Golden Earring. Hoogtepunt van dit weekeinde is de primeur van de nieuwe Ear- ring-cd Face It. Luisteraars ma ken kans op een tatoeage van' Middelburg - De Mond- riaan-expositie in het Zeeuws Museum heeft al meer dan 25.000 bezoekers getrokken. Gisteren werd de 25.000e bezoeker feestelijk verwelkomd. De tentoonstelling over Mondriaan en zijn tijdgeno ten in hun Domburgse pe riode werd op 15 september geopend. Eerder deze maand verwelkomde het Marie Tak van Poortvliet Museum in Domburg al de 10.000e bezoekers bij een expositie daar over Mond riaan. Beide tentoonstellingen lo pen nog tot 15 januari 1995. henk Schillmacher, die 0Vv..e>.u- komt met de hoes van de cd, en op een kaartje voor een besloten Earring-party in Amsterdam Face It is het 25ste album uit de 33-jarige carrière van de Golden Earring. De elf nummers verte genwoordigen verschillende gen res: van elektronische rock tot country western en ballads. Zaterdag 5 en zondag 6 novem ber is gebombardeerd tot Eag- les-weekeinde. Dit naar aanlei ding van hun nieuwe cd Heil Freezes Over. Daarop staan de unplugged opnamen en vier nieuwe nummers. Van het Stevie Wonder-weekein de is een week later te genieten Ook dan staat weer een nieuwe cd in de schijnwerpers: Conver sation Peace. Daarop onder meer duetten met Prince en Ani ta Baker. Fragmenten uit een exclusief interview worden uit gezonden. In de krant van gisteren hebben we abusievelijk gemeld dat de open dag op de Bredase kunsta cademie St. Joost wordt gehou den op 26 oktober. Dit moet zijn 26 november.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 41