Nieuw gebouw,
nieuwe confrontaties
DE STEM
Kunstacademie Sint Joost vindt onderdak in voormalig seminarie IJpelaar
Grote Gids
VRIJDAG 28 OKTOBER 1994
DEEL D
Toegangspoort van het atrium naar de eigenlijke academie
De nieuwe overkapte binnenplaats van Sint Joost, het atrium
FOTO'S DE STEM JOHAN VAN GURP
Van onze verslaggever
Hans Rooseboom
Op vrijdag 4 november
opent koningin Beatrix de
nieuwe behuizing van Sint
Joost in het voormalige
grootseminarie IJpelaar
aan de rand van Breda. De
afgelopen drie jaar heeft de
verhuizing van de kunsta
cademie in stukjes en beet-
jesplaatsgevonden.
De verhuizing is eindelijk vol
tooid, alle opleidingen van Sint
Joost zitten voor de eerste maal
in één gebouw bij elkaar. „Wij
sluiten een periode van 36 jaar
verbrokkeling en dislocaties af",
aldus directeur M.J.M. Regouin.
Sint Joost, kunstacademie voor
Zuidwest-Nederland maar ook
voor studenten van ver daarbui
ten, is een instituut voor hoger
'beroepsonderwijs. Men kan er
zich professioneel bekwamen in
■tien richtingen van de visuele
kunst. Dat zijn - in de volgorde
die Sint Joost in zijn eigen bro
chure aanhoudt: schilderkunst,
grafische kunsten, sculptuur,
monumentaal, publiciteits- en
grafische vormgeving, mode
vormgeving/mode-illustratie, fo
tografische vormgeving, audiovi
suele vormgeving/programma
maken (voorheen film) en archi
tectonische vormgeving/interi
eur.
E'at hele pakket van vrije (auto-
ome) en toegepaste kunst huist
nu in een enorm pand aan de
rand van de stad Breda. Het ge
bouw, tot voor kort in gebruik als
sociale academie, had een op
knapbeurt van 17 miljoen gulden
nodig.
„Er is een eind gekomen aan de
verspreide huisvesting van de
academie in Breda", aldus direc
teur Regouin. „Het is een nieuwe
start, een nieuwe eenheid. We
hebben hier veel jaren met span
ning naar uitgekeken. We kun
nen op deze manier de verkoke
ring van de verschillende deel-
opleidingen tegengaan. In de ou
de situatie kwam het voor dat
studenten en docenten tijdens de
hele opleiding elkaar niet zagen.
Vanaf nu kunnen de studenten
van de verschillende richtingen
baat hebben bij de confrontatie
tussen eikaars disciplines".
Park
Met de vestiging in het voormalig
seminarie IJpelaar - met omrin
gend park - beschikt Sint Joost
naar alle waarschijnlijkheid over
het mooiste onderkomen van alle
Nederlandse kunstacademies. Op
zijn minst het mooist gelegen.
Reden wellicht waarom de Ne
derlandse monarche de uitnodi
ging voor de opening direct heeft
aanvaard. Haar voorliefde voor
de visuele kunsten zal er ook wel
niet vreemd aan zijn.
Het grote pand IJpelaar is ener
zijds uitstekend geschikt voor het
kunstonderwijs, en heeft ander
zijds een aantal ingrijpende wij
zigingen moeten ondergaan. Die
geschiktheid hangt samen met de
onderwijsfunctie die IJpelaar al-
tijd heeft ge
had. Het is im
mers gebouwd
als seminarie.
Herenking
Een klein stuk
je geschiedenis.
Vanaf 1878
stond het
grootseminarie
van het bisdom
Breda op dit
landgoed IJpe
laar. Daarvoor
stonden er ette
lijke kastelen
en landhuizen,
teruglopend tot
vóór 1280. Van
1878 tot 1940
bloeide het se
minarie, maar
tijdens de be-
vrijdingsstrijd
in oktober 1944
brandde het ge
bouw volledig
af. Het vuur
laaide zo hoog
op dat het tot in Etten te zien
was. Omdat het afgebrande semi
narie tot een symbool van de be-
vrijdingsstrijd is geworden, her-
De kunststofwerkplaats
denkt de gemeente Nieuw-Gin-
neken op deze plek die halve
eeuw bevrijding. IJpelaar ligt na
melijk nog altijd op Nieuw-Gin-
Een nieuw semi
narie, het huidi
ge gebouw, werd
na de oorlog ont
worpen door de
architecten Sa-
venije, Siebers
en Van Dael. In
de jaren '50 von
den nog uitbrei
dingen plaats,
maar de daling
van het aantal'
priesterstuden
ten was onaf
wendbaar. In
1969 deed het
bisdom het pand
over aan de (ka
tholieke) Sociale
Academie, die er
tot 1993 gebruik
van maakte.
Grote ingrepen
waren al die tijd
niet nodig. Met
Sint Joost als ge
bruiker veran
derde dat.
Adjunct-direc
teur A. C. M.
nekens grondgebied, hoewel de Tacke: „Het gebouw heeft voor
grijpgrage annexatieklauwen Sint Joost grote voordelen. Zo is
van Breda op zeer korte afstand er veel tarra-oppervlak, dat is
voelbaar zijn. oppervlak dat voor het ministerie
niet meetelt. Er is veel ruimte
omdat de gangen breed zijn; die
kunnen we gaan gebruiken voor
exposities. Verder zijn de ruim
ten hoog. Voor een kunstacada-
mie is dat gunstig. Een ander
aantrekkelijk aspect aan IJpelaar
is de tuin. Het hele park wordt
gereconstrueerd. Een nieuw tuin
plan moet het park geschikt ma
ken voor tentoonstellingen".
Dat zijn de ingebouwde voorde
len zoals Sint Joost die kant en
klaar aantrof. Maar er diende
ook veel aan het pand te gebeu
ren, voordat het als kunstacade
mie geschikt was. Tacke: „Toen
de vorige gebruiker, de Sociale
Academie, eruit trok lieten ze
voor miljoenen guldens achter
stallig onderhoud achter. Dat
was geen kwade opzet, want ze
wisten al heel lang dat ze eruit
gingen, dus er werd niets meer
aan gedaan."
Gymzaal
„Om te beginnen hebben we alle
ruimten, alle gangen en gewelven
wit gesausd. Wat de verbouwin
gen betreft, is de entree helemaal
vernieuwd. In de keuken uit de
seminarietijd, die nog helemaal
intact was, zit nu de afdeling mo
de. De oude gymzaal is verdeeld
in drie werkplaatsen. En er is een
hieuwebronsgieterij tegenaan ge
bouwd."
De werkplaatsen van Sint-Joost
zorgen voor extra, praktische
problemen. „Sint Joost is onder
meer een serie werkplaatsen. Dat
zijn in feite kleine bedrijfjes", al
dus adjunct-directeur Tacke.
„Een zeef drukkerij, lithografisch
bedrijf, bronsgieterij, keramisch
stoken, houtwerkplaats, kunst
stofwerkplaats, enzovoort. Een
stuk of tien. Daar moet je alle
maal vergunningen voor hebben,
want ze moeten voldoen aan de
Arbowet."
„Op de bovenste verdieping zijn
de slaapzalen van de voormalige
priesterstudenten verbouwd tot
audio-video studio, met een pro-
ductieburo voor externe produc
ties. Die afdeling is met alle tech
nologische faciliteiten een doos
in het geboixw geworden.
„De elektrische leidingen en aan
sluitingen in het hele gebouw
moesten uitgebreid worden. Er
moest bovendien een afzuigin
stallatie gekomen, waarvoor pij
pen onder het gebouw door ge
trokken zijn."
De meest spectaculaire ingreep is
de overkapping van de binnen
plaats, het atrium. Buitenruimte
is daarmee binnenruimte gewor
den: een hal voor tentoonstellin
gen en modeshows.
Het atrium is niet alleen voor
Sint Joost bedoeld, maar voor de
hele Hogeschool West-Brabant,
voor recepties, feesten en ont
vangsten.
Deze nieuwgeschapen ruimte
wordt één met de voortuin. De
voorpui kan namelijk maximaal
open.
De herbestemming van IJpelaar
is zonder ingrijpende construc
tie-ingrepen gebeurd.
VERVOLG OP PAGINA GIDS 2
