1 Italië chanteert EU-lidstaten Europese Commissie verbiedt scheepvaartkartel met Nedlloyd Nederland ergert zich aan 'beloning' voor te veel produceren melk 'Detailhandel moet een inhaalslag maken' Kwaliteitsprijs weer naar Engeland, aanmoedigingsprijs voor Ericsson Ondernemers gaan gebukt onder lokale heffingen Chemie-sector houdt vast aan warmtekrachtcentrales UITENLAND kort DE stem ECONOMIE A5 ECONOMIE kort /RIJDAG 21 OKTOBER 1994 winkels uit ver de drempel van de Hoop van na„s donderdag de Nederlandse winkel! ïandels waren de eerste dag binne irraad heen. n ste druk besloeg 40.000 exemplaren nu nog eens 20.000 drukken. De totale in 21 talen en 39 landen is gepublj miljoen exemplaren. Internationale paus met zijn bestseller Karl Marx (Het le boekje) achterna gaat. neer naar Golf )nd de Iraakse troepenbewegingen in de volgens de Verenigde Staten zodanie epen en materieel niet naar de Golf len. Dat betekent dat 19.000 militairen rs en twaalf vliegtuigen van het tvpe de Golf worden gestuurd. Dit verklaar- het Amerikaanse ministerie van Defen- irikaanse troepenmacht in de Golf, die werd begonnen als reactie op Iraakse 1 de grens met Koeweit, zal worden Itroepen, 274 vliegtuigen en een vlieg- hter akkoord met VS anse autoriteiten stemmen in met het rd dat hun onderhandelaars eerder deze ilegatie van de Verenigde Staten. Het :ie van Buitenlandse Zaken deelde mee Genève te zullen ondertekenen. Presi- atteerde de overeenkomst al eerder loord-Korea zijn kernprogramma open le inspectie. In ruil daarvoor zullen de 'ongyang helpen met de modernisering llaties. Noord-Korea wordt ervan ver- 'illen maken. ontkent verduistering an Buitenlandse Zaken van Ruanda, gijimana, die door zijn regering gezocht .87.000 dollar vandoor zou zijn gegaan, ijk. Hij ontkent dat hij het geld heeft loor Tutsi's gedomineerde regering, die tingen van Hutu's op Tutsi's de macht er bewijzen beschikten dat Ndagijima- had. Ndagijimana is van plan om irug te keren, maar hij vreest voor zijn afspraken over 'Beek' inister van Verkeer Leo Kelchtermans tamse onderhandelingen over de hoge- te bemoeilijken als er niet eerst goede akt over de uitbreiding van het Lim- en dat hij verschillende dossiers wil .del gebruiken, als er bij de uitbreiding west baan en het toestaan van nacht rekening wordt gehouden met de aan de Belgische kant van de grens. De op 7 november met zijn Nederlandse iterstaat, Annemarie Jorritsma. met kernproeven nog een aantal kernproeven doen voor internationale moratorium op experi- eking zegt voorstander te zijn van een :ernwapens. Het wil echter pas ophou- s er een definitief verdrag is dat het ïfexplosies regelt. p vooruitlopend op dat verdrag al sinds neer. Een Chinese onderhandelaar gaf lat zijn achterstand ten opzichte van altijd bevroren' blijft. urger niet vermoord' imse politie ontkent dat de dertigjarige 'ilburg door geweld om het leven is ilitie-onderzoek is hij verdronken toen t Brokopondo-stuwmeer. Ook zou het dant bij het voormalig Junglecomman- pp, de in Nederland wonende adviseur nhangers, beweerde woensdag dat zijn ympathisanten van Desi Bouterse is rkiezingen Macedonië Gligorov is bij de eerste algemene 1 de voormalige Joegoslavische Repu- 44 procent van de stemmen tot presi- ge Gligorov versloeg zijn voornaamste Ljubisa Georgijevski van de extreem- artij voor de Macedonische Nationale Deze kreeg volgens de kiesraad 14,47 De opkomst was 77,76 procent van de IK MÉT --£-SLUIT}N6cSWeT. VRIJDAG 21 OKTOBER 1994 Brussel (anp) - De Europese Commissie heeft deze week j,et akkoord tussen vijftien ruropese, Amerikaanse en Aziatische scheep va artcon- (erns, waaronder het Neder landse Nedlloyd, over het tontainervervoer tussen Eu- mpa en de Verenigde Staten onwettig verklaard. De vervoerders meldden zelf de zogeheten Transatlantische Overeenkomst (TAA) in augustus 1992 bij de Commissie aan. De TAA bevat afspraken over tarie ven en transportcapaciteit. Volgens de Commissie- zijn de afspraken in strijd met de Euro pese concurrentieregels. De vijf tien bedrijven beheersen tachtig procent van het transatlantische containervervoer. De prijsafspraken zouden zeer nadelig zijn voor exporteurs en verladers. De Commissie wijst er bovendien op, dat de prijsaf spraken ook gelden voor gecom bineerd vervoer (schip/vracht wagen). Inmiddels is de looptijd van de overeenkomst ten einde. De on dernemingen hebben ondertus sen een nieuw akkoord gesloten (TACA), dat nog door de Euro pese Commissie wordt bestu deerd. De verladersorganisatie EVO toont zich verheugd over de be slissing van de Europese Com missie. EVO adviseert haar leden alleen nog zaken te doen met individuele rederijen, nu het kartel verboden is. De organisatie zal zich overigens ook verzetten tegen het nieuwe TACA-akkoord. De verladers vinden dat deze overeenkomst dezelfde doelstelling en werk wijze heeft als de TAA en snel verboden moet worden. Een woordvoerder van Nedlloyd Lijnen wilde niet inhoudelijk reageren op de uitspraak van de Commissie. „We hebben het do cument nog niet gezien. Eerst willen we kennis nemen van de inhoud. Dan pas zullen we rea geren. De woordvoerder schrok wel van de sterke koersdaling van de aandelen Nedlloyd op de Am sterdamse beurs van 3,70 giste ren. „Dat is wel een fikse daling, ja. Ik denk dat we toch zo snel mogelijk met een reactie naar buiten zullen komen." Van onze correspondent Bert Schampers Brussel - De Europese ministers van Financiën komen vandaag in spoedoverleg bijeen over de Italiaanse melk- affaire. De kwestie houdt de Europese Unie al maanden bezig. Italië wil af van een hoge boete wegens het produceren van te veel melk en chanteert de lidstaten door de goedkeuring te blokkeren van de EU-begroting voor volgend jaar. De Italianen moeten Brussel een boete van 5,5 miljard gulden betalen wegens het produceren van te veel melk de afgelopen [aren. Om uit de impasse te raken stelde de Duitse minister van Financiën eerder deze uaand voor, de opgelegde boete net 1,3 miljard gulden te verla gen. Italië wil alles bij mekaar aiet meer dan 2,6 miljard gulden optafel.leggen. De problemen in Italië spelen al sinds de invoering van de super- beffing in 1984. De zuidelijke lidstaat bleek niet in staat cor rect om te gaan met het door Brussel toegewezen melkquo tum. Dat werd herhaaldelijk overschreden. Italië betaalde echter nimmer de boetes die uit de regeling voortvloeiden. Home vond dat de Italiaanse boeren een veel te laag quotum hadden. -Inmiddels is Brussel aan die wens tegemoet gekomen en mogen de Italianen 900.000 ton melk extra produceren. Het standpunt van Italië is dat Brussel eêrder had moeten over gaan tot verruiming van het quotum. De boete zou dan, aldus Rome, veel lager zijn uitgevallen. De Europese Commissie toonde terder begrip voor dit argument en schold de helft van de boete kwijt Het Verenigd Koninkrijk stapte daarop naar het Europees hof om het besluit te laten ver nietigen. Weinig begrip Verschillende lidstaten, waaron der Nederland, hebben maar weinig begrip voor het Italiaanse probleem. Het feit dat Italië in de Europese ministerraad met zijn vetorecht zwaait en zodoen de de financiële meerjaren-af spraken in de Unie blokkeert om van zijn melkboete af te komen, wekt in Den Haag grote wrevel. Toch stuurt EU-voorzitter Duitsland nu aan op een com promis, wat in sommige hoofd steden tandenknarsend wordt uitgelegd als een beloning voor de fraude van een lidstaat. Ne derland herinnert er graag aan dat zijn boeren de afgelopen ja ren wel keurig hun boetes, in totaal zo'n 2,1 miljard gulden, hebben betaald. De Duitse minister van Finan ciën Waigel is er veel aangelegen de EU-begroting voor 1995 er door te krijgen. Hij wil de Italia nen een kwart van hun boete kwijtschelden en vraagt de Brit ten de rechter erbuiten te hou den. Ministerraad De Italiaanse kwestie verdeelt ook de ministers van zuivelland Nederland. Minister Van Mierlo van Buitenlandse Zaken zou principieel tegen een afkoopsom voor de Italianen zijn. Staatsse cretaris voor Europese Zaken Patijn en landbouwminister Van Aartsen zouden wel bereid zijn water in de wijn te doen. De affaire en de daaruit voort vloeiende gevolgen voor de Eu ropese begroting staan vandaag ook op de agenda van de minis terraad. De Tweede Kamer moet uiteindelijk instemmen met ver hoging van de eigen middelen die aan de Europese Unie wor den toegekend. Uit de reeds op de Europese top van Edinburgh afgesproken ver hoging van de eig;en middelen moet de extra steun aan de zui delijke lidstaten worden bekos tigd. Spanje, dat zelf ook ruim 3 miljard gulden aan superheffing moet betalen, heeft al eens ge dreigd de toetreding van Oosten rijk, Finland, Zweden en Noor wegen tegen te houden als er niet meer geld uit de Brusselse vleespotten naar Madrid wordt overgemaakt. Of de Europese minister van Fi nanciën vandaag tot een com promis komen werd gisteren nog erg onwaarschijnlijk geacht. Deventer (anp) - Voor ondernemers rijzen de lasten van heffingen van de lagere overheid de pan uit. Dat blijkt uit onderzoek van MKB-Nederland, de organisatie die is ontstaan door een fusie van KNOV en NCOV. b veertig gemeenten zijn de lasten onderzocht die vijftien verschil lende heffingen en belastingen met zich brengen. Het reinigingsrecht Sing dit jaar met gemiddeld 14,4 procent omhoog, de lozingsvergun ning werd gemiddeld 19,6 procent duurder. Bovendien bestaan er extreme verschillen tussen gemeenten. Zo moet voor eenzelfde lozingsvergunning in Den Haag 3567 gulden worden betaald en in Haarlem 37,50 gulden. In Dronten steeg het bedrag van 'oO gulden vorig jaar naar 1000 gulden dit jaar. Dt reinigingsrechten bedragen in Den Haag 1030 gulden, dat is twee keer zoveel als het gemiddelde en veel meer dan in het Brabantse Iden (240 gulden). Ook het geld dat ondernemers moeten neertellen als ze een milieuvergunning nodig hebben, verschilt sterk. stoke stijging van de tarieven is het gevolg Van minder uitkeringen van het Rijk aan provincies en gemeenten, die meer jaken hebben gekregen en meer vrijheid om een eigen tarievenbeleid voeren. Ook de verscherpte milieu-eisen leiden tot hogere kosten yoor de ondernemers. FOTO COR VIVEEN Jan Spackler: 'Als detaillisten niet op veranderingen inspelen, worden ze opgeslokt door de grote jongens.' Detavisie 94: 'De dag van morgen is de realiteit van vandaag' Van onze verslaggever Paul Verlinden Breda - Van de detaillisten die nu nog zelfstandig zijn, blijft hooguit twintig procent in de volgende eeuw op eigen benen staan. De rest wordt of overge nomen of ontkomt niet aan een vorm van samenwerking. Jan Spackler, manager bij de Euretco Adviesgroep in Breda, doet een grove schatting met deze bewering. Maar het geeft een indicatie van veranderingen die er in de detailhandel aan zitten te komen. „Alleen de bedrijven die heel hoog in de markt zitten, de échte specialisten, overle ven als zelfstandige zaak, óf juist de be drijven die heel laag op de markt opereren, de dumpers," meent Spackler. Wil de detailhandel niet ten ondergaan in een genadeloze concurrentiestrijd dan is nu het moment daar voor een structurele bezinning op de toekomst, vindt Spackler. Met dat doel wordt zondag t/m dinsdag de manifestatie 'Detavisie 94' in het Expo Center in Houten gehouden. De manifesta tie wordt georganiseerd door Euretco, een organisatie waar ruim 2000 bedrijven bij zijn aangesloten. Euretco verzorgt voor die ondernemingen onder meer inkoop, recla me en verkoopconcepten. Logistiek 'De winkel van de toekomst opent z'n deuren'. Zo wordt de kleine ondernemer naar Houten gelokt. 'Winkel van de toe komst' doet denken aan een science fic- tion-achtige manifestatie, maar dat is niet het geval. „De dag van morgen is de realiteit van vandaag," zegt Spackler, die niet om fraaie spreuken verlegen zit. Spackler: „Op de Detavisie worden geen nieuwe uitvindingen gepresenteerd. Nee, het gaat om systemen, technieken en visies die al bestaan maar die de detailhandel nog niet gebruikt Philips presenteert in zijn stand bijvoorbeeld de mogelijkheden die cd-i biedt, een aantal banken gaat in op de manieren van elektronisch betalen en computerbedrijven laten toepassingen van automatisering zien." Op de manifestatie zijn ruim honderd bedrijven aanwezig, er worden tegen de tienduizend bezoekers verwacht, voorna melijk uit de non-food-detailhandel. „De food-sector loopt tien jaar vooruit op de overige detailhandel. Dat is een heel ande re doelgroep," zegt Spackler. „De food is bijvoorbeeld veel verder op het gebied van logistiek. Kijk naar de Albert Heijn-super- markten. De vers-afdeling wordt daar drie keer per dag aangevuld." Volgens Spackler speelt de non-food-de- tailhandel veel te traag in op nieuwe ontwikkelingen. Hij haalt er zelfs de Itali aanse filosoof Machiavelli bij, die in de 16e eeuw zei: 'Omdat zij in rustige tijden nooit aan een verandering van de toestand ge dacht hebben, waren ze er toen er tijden van tegenspoed aanbraken, alleen maar op bedacht te vluchten en niet om zich te verdedigen.' Opgeslokt Spackler zet het zwaar aan, maar dat moet ook, vindt hij. „Als detaillisten niet op veranderingen in spelen, gaan ze er aan. Dan worden ze opgeslokt door de grote jongens." „Maar veel detaillisten zijn conservatief, ze denken 'ach, de economie trekt aan, dus met ons komt het ook wel goed.' Maar daar kun je niet nu meer vanuit gaan. De veranderingen maken momenteel een boom door. Als een van de veranderingen noemt hij het onvoorspelbare consumenten-gedrag. „De consument is niet meer eenduidig. Hij draagt een pak van Hugo Boss, koopt zijn overhemden bij de Hema. draagt C&A- sokken en rijdt een Eend omdat dat zo alternatief is." Andere veranderingen zijn van meer logis tieke aard. „Leveranciers zitten nu met een eindvoorraad, de winkelier met een begin- voorraad. Als computernetwerken straks gemeengoed zijn, krijg je continue bevoor rading." Detaillisten zullen daarnaast hun kosten verder moeten drukken. Dat kan bijvoor beeld door gezamenlijk in te kopen, of zich aan te sluiten bij een franchise-organisa- tie. „Ze zullen een stuk zelfstandigheid moeten inleveren." Opmars Spackler wijst ook op de nieuwe mogelijk heden voor winkelvestiging. Door de zoge noemde perifere detailhandel, winkels aan de rand van de stad, krijgen de onderne mers in traditionele winkelcentra met een nieuwe vorm van concurrentie te maken. Spackler voorspelt zelfs dat winkelen vol gens het Kijkshop-idee een opmars gaat maken. „Er worden al experimenten ge daan met supermarkten, waarin de klanten de produkten niet mee uit de schappen halen, maar op een apparaatje aangeven wat ze willen hebben, dat apparaatje ver volgens bij de kassa afgeven en de bood schappen laten thuisbezorgen." De visies, technieken en strategiën die op Detavisie gepresenteerd worden, mogen dan in veel commerciële sectoren niet nieuw zijn, volgens Spackler zijn ze dat voor veel kleine ondernemers wel degelijk. „Wat dat betreft moet je de manifestatie zien als een inhaalslag. Wij vragen van de detaillist dat hij een één dag anders tegen de werkelijkheid aankijkt en dat hij inder daad overtuigd raakt van de noodzaak tot verandering." Van onze verslaggever Amsterdam - Philips-presi dent Jan Timmer vatte een j>ag confereren over Total vuality Management gisteren prachtig samen. „Het pro- Neem van kwaliteit is dat je t moet doen." Die kwaliteit werd gisteren beloond met de Europese Kwaliteitsprijs'. e hoofdprijs ging echter °or de derde opeenvolgende «er naar Engeland. In Ne erland kreeg Ericsson in yen de aanmoedigingsprijs. ovL. forumdiscussie kwaliteisprijs werd dit til de European Founda- 1 f°r Quality Management (EFQM) gehouden in Amster dam. Total Quality Management is het recept waarmee Europa de con currentie in Japan en de Vere nigde Staten naar de kroon wil steken. Veertien Europese be drijven waaronder Philips en KLM richtten in 1988 de Euro pese organisatie voor kwaliteits management op. Na zes jaar moet de Total Qua lity Management-doctrine op passen niet te verworden tot de modegril van de tweede helft van de jaren '80. Organisatie voorzitter Louis Schweitzer, topman van Renault, kwam er gisteren zelf mee. „Binnen de principes van integrale kwali teitszorg passen veel andere ma nagement-doctrines van nu," vindt Schweitzer. Integrale Kwaliteitszorg is on derdeel van het normale werk, althans zou dat moeten zijn, zo viel gisteren regelmatig te be luisteren. De directeur van de Britse fabrikant van printplaten D2D kwam er op terug, en ook vice-president ing. C. Pannekoek van Ericsson telecommunicatie in Rijen. Beide bedrijven vielen gisteren in de prijzen. D2D, dochterbe drijf van het Japans-Britse com puterconcern ICL won de Euro pean Quality Award. De Neder landse equivalent was voor Ot- ra-dochter Technische Unie, met Philips Stadskanaal als nummer twee. Ericsson in Rijen kreeg de kwaliteitsonderscheiding, een waardering die is gebaseerd op snel gerealiseerde verbeteringen in de organisatie. Pannekoek noemde gisteren een aantal concrete uit kwaliteits zorg voortgekomen verbeterin gen. De klachten die Ericsson kreeg over het functioneren van telefooncentrales zijn binnen een jaar gehalveerd. Kortdurende storingen met computergestuur de centrales zijn ook met een aantal factoren teruggebracht. „En de klanten zijn tevreden, terwijl er ontevredenheid was," zei Pannekoek. De forum-deelnemers blonken gisteren niet uit in het ontvou wen van nieuwe visies op inte grale kwaliteitszorg. „Er is niets nieuws. Mensen die vandaag zijn gekomen om iets nieuws te ho ren, moet ik teleurstellen," hield Philips-topman Timmer gisteren zijn 900 collega-managers voor. „Kwaliteit, efficiënt werken, de klant tevreden stellen: wat zou een bedrijf nog meer moeten willen." Timmer herhaalde gisteren nog eens dat de zorg voor kwaliteit bij Philips een tweede natuur moet worden, ingebed in het werk van alledag. Fout is de reactie die hij regelmatig van werknemers hoorde over de her steloperatie Centurion: „Wan neer stop je nu eens met dat verschrikkelijke programma en wanneer kunnen we terug naar ons normale werk". Kwaliteit leveren kan alleen als Milieuschade tankcleaning ingedamd Rotterdam - De overheid zal de kosten voorschieten voor de maatregelen, die moeten worden genomen om een milieuramp te voorkomen bij het failliette afvalverwerkings- en scheeps- schoonmaakbedrijf Tankcleaning Rotterdam (TCR). Daar zorgt een installatie met een slecht leidingenstelsel en een inhoud van 14.000 ton schadelijk chemisch afval voor een milieu-tijdbom in het Botlekgebied. Die zal onschadelijk worden gemaakt door het afval uit de installatie volgens de regels te laten verwerken. De kosten daarvan worden geschat op enkele tienduizenden gul dens. Northwest boekt recordresultaat St. Paul - Northwest lijkt de wind goed in de zeilen te hebben. De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij waarin KLM een be lang van 25 procent bezit, noteerde in het derde kwartaal de grootste winst in een driemaandsperiode in de geschiedenis van het bedrijf. Het resultaat kwam uit op 170 miljoen dollar en daarmee verdiende Northwest in één kwartaal nog meer dan de onderneming ooit in één jaar heeft binnengehaald. In juli, augustus en september noteerde Northwest een winst groei van 54 procent vergeleken met de winst van 111 miljoen dollar in het derde kwartaal van vorig jaar. Illegalen opgepakt bij naaiatelier Amsterdam - De politie heeft gisteren bij een confectieatelier in Amsterdam 15 mensen opgepakt. In het atelier waren 24 personen aanwezig van Turkse, Marokkaanse, Bulgaarse en Pakistaanse origine. Het merendeel van hen bleek niet in bezit van de juiste verblijfspapieren. Tegen de leiding van het atelier wordt proces verbaal opgemaakt. Van de 1000 illegale naaiateliers in Nederland zijn er volgens de belastingdienst sinds februari 600 gesloten. Hiermee zijn 5000 tot 10.000 arbeidsplaatsen verdwenen, zo stelt een woordvoer der van het Inspraak Orgaan Turken in het blad Contrast, een uitgave van het Nederlands Centrum Buitenlanders. General Motors boekt whist Detroit - General Motors, de grootste autoproducent in de wereld, heeft in het derde kwartaal van dit jaar een nettowinst geboekt van 552 miljoen dollar. In dezelfde periode van het vorig jaar was het resultaat nog 113 miljoen dollar negatief. De omzet van GM steeg van 30,1 miljard tot 34,5 miljard dollar. De prestaties lagen in de lijn van de verwachtingen van deskundi gen. Over de eerste negen maanden behaalde GM een omzet van 112,4 miljard dollar tegen 101 miljard in de periode januari-sep- tember 1993. Het nettoresultaat voor de eerste negen maanden kwam uit op 3,3 miljard dollar tegen 1,2 miljard dollar het voorgaande jaar. IBM presteert boven verwachting New York - De Amerikaanse computerproducent International Business Machines (IBM) heeft in het derde kwartaal beter gepresteerd dan deskundigen verwachtten. Het concern boekte een nettowinst van 689 miljoen dollar tegen een verlies van 87 miljoen dollar in dezelfde periode van het voorgaande jaar. Per aandeel bedroeg de winst 1,18 dollar, een kwart meer dan was geraamd. Over de eerste negen maanden kwam het resultaat uit op 1,67 miljard dollar tegen een negatief saldo van 464 miljoen dollar in de periode januari-september 1993. Voor het eerst sinds het tweede kwartaal van 1992 kon IBM weer spreken van een groei van de omzet van centrale computers. Surséance DAF Finance verlengd Eindhoven - De rechtbank in Den Bosch heeft de surséance van betaling van DAF Finance Company en haar Nederlandse dochters deze week met anderhalf jaar verlengd. Bij de afwikkeling van de schulden van DAF Finance Company en haar Nederlandse dochters is een verschil van mening ontstaan, doordat de ABN Amro en de ING Bank zich in een voordelige positie proberen te manoeuvreren ten opzichte van andere banken. De banken hebben naast hun eerdere vorderin gen op het bedrijf ook nog eens een claim van 361,5 miljoen neergelegd bij DAF Finance. Kopeke neemt Antwerp Shiprepair over Antwerpen - Nadat het failliete Antwerpse scheepsreparatiebe- drijf Antwerp Shiprepair veertien maanden heeft stilgelegen, wordt het nu eindelijk overgenomen. De handelsrechbank heeft gisteren haar fiat gegeven voor vier ondernemingen om geza menlijk in de acht dokken aan afvalolie-verwerking, scheeps herstelling en scheepsbevoorrading te doen. Het gaat om de Nederlandse internationale groep Kopeke, Kopeke Belgium, Kubo Supply Services en Belgium Oil Services. Kopeke, die nu voor het eerst zelf over droogdokken zal beschikken, zal op termijn zijn scheepsreparatie-activiteiten die ze nu in Rotterdam doet overhevelen naar Antwerpen. Van onze redactie economie Arnhem - De chemieconcerns Akzo Nobel, Dow en DSM zetten de hakken in het zand nu de elektriciteitssector wil dat ze gas terug nemen met hun plannen voor nieuwe warmte krachtcentrales. Akzo Nobel zegt benieuwd te zijn hoe EnergieNed en Sep de nadelen van uitstel of vermindering van de geplande capaciteit willen compenseren. werknemers emotioneel betrok ken zijn, verwees Timmer naar de periode voor Centurion. „Ons vorige kwaliteitsprogramma ging ten onder door de crisis. Het was gebaseerd op systemen en procedures. Kwaliteit moet je niet isoleren. Het moet onderdeel zijn van je totale programma om •te winnen. Je kunt niet winnen' zonder kampioen in kwaliteit te zijn." Timmer ging zelfs zo ver kwali teitszorg een belangrijke plaats toe te dichten in de overlevings- strijd van de onderneming. „Zonder kwaliteit geen tevreden klanten. Zonder tevreden klan ten heb je weer een crisis en dan kun je opnieuw beginnen. Als je ten minste genoeg geld en tijd over hebt." Dow in Terneuzen ziet 'geen aanleiding af te wijken' van de plannen. Aanpassing ervan zou 'zeer forse bedragen' gaan kos ten, aldus een woordvoerder, omdat onder meer 'de onderde len al onderweg zijn'. DSM in Heerlen schat dat het •beoogde uitstel met twee jaar jvan de bouw van een nieuwe wkk-centrale in Geleen 'tiental len miljoenen guldens' per jaar gaat kosten. In Limburg sluit men schadeclaims niet uit. Be halve dat er reeds kosten zijn gemaakt, wijzen de concerns er ook op dat hun exploitatielasten hoger worden door bijvoorbeeld uitstel. De stroomsector wil een hantal industriële projecten voor warm tekrachtinstallaties, waarvan zg- wel de stoom als de stroom nut tig wordt gebruikt, aanpassen om een overschot aan produktie- vermogen te voorkomen. Akzo Nobel wil in Delfzijl een wkk- installatie van 170 megawatt uitbreiden tot 460 megawatt. Dat moet in 1998 gebeurd zijn. DSM laat energiebedrijf EPZ een fabriek van 230 megawatt bouwen en Dow heeft 400 mega watt op stapel staan. De Sep heeft als bijdrage in het voorkomen van overcapaciteit zelf een 600 megawatt zware kolenvergasser die voor 2002 stond gepland afgestreept. De Sep schat de overcapaciteit, na dat er deze week al 900 mega watt definitief is afgevoerd, voor de komende jaren op 1400 mega watt. Deze koepel van de vier grote elektriciteitsproducenten en de organisatie van distributiebe drijven EnergieNed gaan nu de onderhandelingen in met Akzo Nobel, Dow en DSM. Nieuwbouwplannen die niet door Sep en EnergieNed worden geaccepteerd lopen een groot fi nancieel risico. Een distributie bedrijf dat van een geaccepteer de installatie stroom inkoopt hoeft minder bij te dragen in de landelijke kosten van de stroom voorziening. In het geval dat die stroom afkomstig is van een on gewenste wkk-centrale loopt het die korting mis. Daarnaast wordt bij installaties die tegen de zin van Sep en EnergieNed zijn neergezet even tueel minder betaald voor de stroom die aan het openbare net wordt geleverd. Dat kan als op dat moment geen behoefte bestaat aan die elektri citeit. Wkk-installaties die met instemming van Sep en Energie- ned zijn gebouwd krijgen daar entegen altijd het volle pond.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 5