882!'
TENTIEÜ!
1
Ecoloog
Dolf de Groot:
4We zijn een
dief van eigen
portemonnee'
19.750.-
c Bouwmarkt
eren halve prijs!!!
redelijk tarief.
Moestem
SURPLUS
gewenste resul-
aatsing aan
aken- en han-
gewenste re-
>én gratis her-
plaatsingsda-
n.
in combinatie
r 1994.
Es
wwmaterialen
en om de tuin
/ans/Kamperen
en
Onderhoud/rep.
extra
Kleintje
rat CL 2 liter,
ieuw model.
PP6NDIJK
6RNEUZ6N
I Een prachtige, volle eik.
I Daar gaat de cirkelzaag
I in. Na enkele minuten
stort de woudreus ter
aarde. De boom wordt
verzaagd, gaat op de
vrachtwagen, de hout
hakker rekent nog wat
transport- en andere kos-
'en en de boom die wel
honderden jaren nuttig
en mooi stond te wezen
in het bos, wordt ver-
swanseld voor een hab-
bekrats.
1994
Xj58
VRIJDAG 21 OKTOBER 1994
bouwmaterialen o.a. hout nieuw en
meranti, sanitair, c.v installaties,
nen, straatwerk, staal, div, deuren
nz. Alles kan op maat geleverd en
ohaafd worden. Tel. 01155-62342.
ndiging. Maten 1.50 tot 3.00 meter,
jomp met leidingen te koop.
losterhout. Tel. 01620-60612.
t.k. caravan HOBBY classic
de luxe. Bj.'94 geheel
compl. zoals warmelucht
circ. voort., 3 wkn gebr.
vaste pr. 19.000,- tel.
01153-1346 info. na 19.00U
rcedes
pers.
b-g.g.
da,
499.
s.
n.
1749.
Voor alle voorkomende
werkzaamheden in- of om
het huis. V. Vogel
01147-2067 alleen Z-VI.
SONY CCD V200PRO
schoudercamera tas 6
bat ass groothoek en
telelens, 1.950,-. Sony
RME300 VHS/S-VHS mont/
contr titgen, 600,-. Tel.
01650-82706 bgg en na
18.00 uur 076-870587.
Maak een
reclame met een
Het helpt.
ikerblauw met. 96.000 km.
deling, stuurbekrachtiging,
eerklapbare achterbank.
49. Tcrncii/cn, iel: 0II50-974**.
I
Door Jan Koesen
Fout, helemaal fout, zegt de de
zer dagen gepromoveerde Wage-
ningse ecoloog Dr. Rudolf de
Groot. Die boom moet op econo
mische gronden veel en veel
meer opbrengen, misschien wel
het vijf- tot tienvoudige. Want
de milieukosten zijn niet ver
werkt in de rekening.
Een boom geeft meer dan plan
ken na zijn dood. Levend zuivert
hij de lucht, biedt kost- en inwo
ning aan ontelbare levensvor
men, verschaft schaduw, regelt
water- en bodemhuishouden en
is bovendien een - schoonheid.
Honderden jaren heeft de natuur
aan die boom gewerkt. Probeer
maar eens dezelfde moeite, tijd,
grondstoffen en energie te stop
pen in die boom als de natuur
Honderden jaren heeft de natuur aan die wondermooie boom gewerkt. Die is veel meer waard dan de opbrengst van wat planken.
heeft gedaan. En dan hebben we
het nog maar over een boom in
een bos, een boom die misschien
nooit eerder door een mens is
gezien en derhalve geen emotio
nele waarde bezit.
Die mooie eik in het bos moet
dan wel goedkoper zijn dan een
even mooie maar veel schaarsere
eik op een dorpsplein, want die
verschaft de mens nog veel meer
bijna onmeetbare voordeeltjes
van bijvoorbeeld sociale, cultu
rele en historische aard. Onder
die boom midden in het dorp
hebben Henk en Marie elkaar
leren kennen, hij heeft schaduw
en koelte geboden aan de ge
sprekken van de dorpsoudsten,
hij heeft de lucht rond het dorp
splein gezuiverd, aan zijn voet
heeft het dorp zich ontwikkeld
van vlek tot woongebied. Die
boom is veel meer dan een boom,
maar hoe zet je daar een prijs
kaartje op?
Dat heeft Dr. De Groot, verbon
den aan het Centrum voor Mi
lieu- en Klimaatstudies van de
Landbouwuniversiteit gedaan.
Met tegenzin. Aan het einde van
het gesprek vraagt hij bijna ne
derig of de krant wel wil vermel
den dat hij in eerste instantie
ecoloog is en blijft en geen eco
noom. Maar helaas, alleen maar
milieu-argumenten scoren nau
welijks, de mens is vooral gevoe
lig voor een forse rekening. En
veel milieu-ridders vinden het
Prijskaartje
aan de natuur
gênant om pure natuur te kop
pelen aan een geldbedrag.
Zo bedraagt volgens de metho
de-De Groot de totale kapitale
waarde van onze Wadden 67,5
miljard gulden, anders gezegd
een kwart miljoen per hectare.
Daarin is niet eens de intrinsieke
waarde van dit ecologische El
Dorado meegerekend, want die
is niet in geld uit te drukken. Al
die olieboorders moeten toch
maar eens hun rekenmachines
trekken en hun sommetjes her
zien voordat ze de korte termijn
winst pakken.
En een armoedig Derde Wereld
land zou wel eens veel rijker
kunnen zijn dan men denkt. De
Groot heeft natuurlijk niet zo
maar met het natte vingertje
gewerkt. Hij heeft 37 functies
van de natuur in vier typen
verdeeld en daar een prijskaartje
aan gehangen.
Zijn eco-economie heeft hij ge
stalte gegeven in een boekwerk
'Functions of Nature', twee jaar
geleden uitgegeven bij Wolters-
Noordhoff te Groningen en dat
boek is de voorloper geweest van
zijn vorige week verschenen dis
sertatie 'Evaluation of environ
mental functions as a tool in
Volgens de methode-De Groot bedraagt de totale kapitale waarde van onze Wadden 67,5 miljard gulden, anders gezegd een kwart
qoen per hectare. foto anp
planning, management and deci
sion-making.'
Het groene kapitaal van de
Wadden, becijferd met die 37
functies, levert jaarlijks per hec
tare het volgende rendement op:
kraamkamer voor vissen f 250,
visvangst 900, natuurlijke zee
wering i.p.v. dijken 1000, bio-
energie en natuurlijke waterzui
vering 7500, winnen bouwma
teriaal zoals zand en schelpen
50, toeristische en recreatieve
inkomsten 1000 en overige zo
als edukatie en werkgelegenheid
1800, in totaal dus per hectare
een jaarlijkse opbrengst van
12.500.
De natuur, doceert de Groot,
heeft onder meer de volgende
functies: hij beschermt tegen
kosmische invloeden als straling,
meteoorinslag enz, hij regelt de
energiebalans en de samenstel
ling van de atsmosfeer en ocea
nen. Hij verzorgt opvang en op
slag van water, beschermt de
kusten, voorkomt erosie, regu
leert de sedimentatie, legt zon-
neënergie vast in biomassa, ver
zamelt en recyclet organisch ma
teriaal, verwerkt afval, is broed-
kamer en rustplaats voor dieren,
handhaaft de biologische en ge
netische diversiteit, is woonge
bied voor inheemse volken, is
geschikt voor cultivatie, recrea
tie en toerisme, produceert zuur
stof, water en voedsel, levert
grondstoffen en brandstoffen en
biedt voorts esthetische, spiri
tuele, religieuze, historische, cul
turele, educatieve en artistieke
informatie. En dat mag best wat
kosten.
Horloge en appels
De Groot wil dat een prijs voor
een natuurprodukt anders wordt
berekend. De consument moet
veel meer betalen voor grond
stoffen, soms wel vier tot vijf tot
tien maal zoveel. Benzine mag
veel duurder worden. Van de
andere kant moet arbeid minder
belast worden, want die is pro-
duktief en creatief. Niet de helft
van je loon naar de belasting,
maar zeg maar een kwart of
minder.
„Neem mijn horloge, als dat ka
pot gaat, moet ik het weggooien
want reparatie is door de hoge
loonkosten duurder dan vervan
ging. Maar als loon veel goedko
per wordt en de grondstoffen
tegelijk duurder, dan wordt het
voor mij wel aantrekkelijk om
mijn horloge te laten repareren.
„De eco- en bio-appels in de
supermarkt kosten nu misschien
wel 20 procent meer dan bespo
ten vruchten. De consument
moet toch 'voor onbespoten eten
kiezen, al was het maar voor zijn
gezondheid, om niet geleidelijk
vergiftigd te worden. Dan zien
die bio-appels er misschien niet
zo mooi uit als die bespoten
appels, maar dat verschil is al
leen kosmetisch. Ze smaken toch
ook veel beter. Wat is belangrij
ker? En als dat consequent ge
beurt, kan het zelfs zijn dat
onbespoten groenten en fruit
foto epa
meer voor tandenstokers gebrui
ken. Er wordt dan minder bos
gekapt, Japan zal dan naar al
ternatieven gaan zoeken en Boli
via komt en passant toch aan
zijn deviezen."
De boodschap van Dolf de Groot
is al redelijk overgekomen bij
diverse ministeries, maar politie
ke partijen zoals Groen Links
doen nog weinig met zijn toch in
hun straatje passende filosofie.
„Een land als Duitsland is hierin
toch verder. Met 'der grüne
Punkt' wordt tenminste een deel
van de werkelijke kosten voor
het milieu in de prijzen verre
kend. De prijs van grondstoffen
moet omhoog, die van arbeid
omlaag. Nu gedragen we ons als
een weggooimaatschappij, le
vend op kosten van onze kinde
ren en kleinkinderen. Milieuver
vuiling en verlies van volksge
zondheid zijn ook factoren die
doorberekend moeten worden.
Het prijsmechanisme moet op de
consumptie worden gericht."
Eens was er sprake van een boos
plan om de Waalbochten van de
Ooy bij Nijmegen af te steken
ten behoeve van duwbakken.
Dat kon niet, oordeelt de jonge
doctor. „De meanderende, rond
slingerende rivier zoals de Waal
in de Ooy voorkomt overstro
ming. Als de Maas in Limburg
'niet zo recht was getrokken, had
hij de regen kunnen bufferen en
hadden ze daar niet die ellende
met de watersnood gehad.
„Neem ski-pistes. Voor die ski
hellingen zijn bomen gekapt, bo
men die de grond van een berg
vasthouden en het water regelen.
straks goedkoper is dan bespo
ten spul.
„We zijn een dief van eigen
portemonnee. Een land als Boli
via heeft een paar miljoen hecta
re tropisch regenwoud verkwan
seld aan Japan die daar 48 dol
lar per hectare voor betaalt. In
werkelijkheid is de kapitale
waarde van een hectare tropisch
regenwoud royaal het tienvoudi
ge. Bolivia moet tegen Japan
zeggen, je mag best mijn hard
hout hebben, maar daar betaal
je voortaan veel en veel meer
voor. En Japan zal zich dan
achter de oren krabben, zal
voortaan geen tropisch hout
Nu hebben we daar erosie en
lawines en moet de bevolking in
de Alpen reusachtige hekken
aanleggen. Al die kosten hadden
voorkomen kunnen worden. Een
ski-kaartje moet veel en veel
duurder. Door het skién zijn we
gen aangelegd, hotels gebouwd,
allemaal ten koste van het voor
malige bos. Kijk, alles heeft zijn
prijs, maar tot nu toe is de
berekende prijs een fractie van
de werkelijke kosten."
De Groot is voor kleinschalig
heid en tegen kortzichtig den
ken. „We gaan uit van het korte,
snelle geld, we vergeten dat we
daardoor op den duur veel duur
der uit zijn. Willen wij later
herstellen wat verdwenen is door
een verkwistend gebruik van
grondstoffen, dan moeten wij de
portemonnee veel meer open
trekken. Preventie is goedkoper
dan provisorisch herstel. We be
talen nu voor de vervuiling van
twintig jaar geleden zoals bo
demsanering. Veel geld wordt nu
besteed om de oorspronkelijke
situatie te herstellen.
„We halen olie en kolen uit de
grond voor onze energiebehoef
te, daar waar we ook met duur
zame wind-, water- en zonne-
nergie toekunnen. Maar omdat
de milieukosten niet in de eind-
prijs verwerkt zijn, vragen we nu
een onrealistisch, belachelijk
klein bedrag voor die grondstof
fen. We rekenen in feite alleen
vervoer en bewerking, we ver
werken niet wat het de natuur
heeft gekost om die kolen en olie
in de grond te krijgen. Onze
behandeling van de aarde heeft
tot gevolg dat er tegen het jaar
2000 wel een half miljoen dier
en plantesoorten zijn verdwe
nen."
Vuilnisbak
De natuur wordt niet als fabriek
gezien. Dat is net zo verkeerd als
bij de produktie van een auto
niet de kosten van arbeid en
kapitaal door te berekenen in de
vraagprijs. Onderwaardering
van de natuur leidt tot over-ex-
ploitatie van grondstoffen en de
natuur is dan alleen maar goed
als een kolossale vuilnisbak.
„Als je aan de pomp staat, besef
je niet wat voor een enorme
keten aan die benzine is vooraf
gegaan. We moeten goed naden
ken voor we iets doen. Toen
Tsjernobyl werd aangelegd, ver
gaten de Russen de latere ont-
mantelingskosten die nu miljar
den bedragen. Zulke schade is
niet verdisconteerd in de prijs
die uit het stopcontact komt. En
hoge schoorsteenpolitiek expor
teert alleen maar de vervuiling.
Lichtpuntje
De Groot 'constateert overigens
een lichtpuntje. In de aansprake
lijkheidswetgeving gehanteerd
bij het toekennen van schade
claims, voortgekomen uit het lo
zen van olie door een tanker
worden de 'externe effecten'
steeds meer meegenomen. Toen
Exxon de kust van Alaska ver
giftigde door wegstromende olie
uit een supertanker, hoefde de
oliereus naast een paar miljard
aan schoonmaakkosten nog twee
miljard extra storten in een soort
'compensatiefonds.'
Ook is daar de International So
ciety for Ecological Economics,
kortweg de ISEE genaamd, waar
ecologen en economen met el
kaar praten en waar onder meer
instanties als de Wereldbank in
zitten. Zo is Al Gore, de Ameri
kaanse vice-president, gastspre
ker van deze club en verkondigt
dr. Hueting van het Centraal
Bureau voor de Statistiek al tien
jaar dat ecologie verwerkt moet
worden in het Nationaal Bruto
Produkt, het bedrag dat alle Ne
derlanders bij elkaar verdienen.
