Amerika vernietigt paprika's van/opstal bedrijfsobjekten verhuren, verkopen, belegger worden? Nederlandse ondernemers en kamerleden gaan samen optrekken Wolkenkrabber-werk Ruimte Hoge Raad is in HCS-zaak beperkt Nutella viert dertigste verjaardag in stilte Amerikanen in paniek over rupsen op Nederlandse tuinbouw-produkten Familie Van der Valk ruziet over Pier Max Havelaar komt met eigen ^merkbananen' parkstraat 21 shuisvesting bv ECONOMIE A6 Doek valt definitief voor Y-markt Tilburg: Mattliijssen Van Santen alsnog failliet Geen uitstel snelheidsbegrenzer ECONOMIE KORT 19 OKTOBER 1994 A5 Toshiba Corp. 753,00 Union Carbide 33,80 33,90 Union Pacific 49,90 49,90 Unisys 10,90 10^60 Wall Street 17/10 18/10 allied signal 35% 35% amer.brands 35% 35% amer.tel.tel 53% 53% amoco corp 59% 59% asarco ine. 33 33 bethl. steel 19% 19% boeing co 44% 43% can.pacific 16% 16% chevron 42% 43 chiquita 13% 13% Chrysler 46 46% Citicorp 42 44% cons.edison 25% 25% digitequipm. 28% 29% dupont nemours 59% 59% eastman kodak 48% 49% exxon corp 59 59% ford motor 29% 28 gen. electric 50% 49% gen. motors 46% 46% goodyear 35% 35 hewlett-pack. 91 90% int bus.mach. 73% 74% int tel.tel. 84% kim airlines 27 27% mcdonnell 123 123 merek co. 36% 35% mobil oil 81% 81 omega financ. 25% 26 philips 33% 32% royal dutch 114 113% sears roebuck 47 47% sfe-south.pac. 14% 14% texaco inc. 63% 63% travelers 32% 33 united techn. 64% 63% westinghouse 13% 13% whitman corp 16% 16% woolworth 17% 17 Goud Goud onbewerkt 20,800-21,4(X bewerkt 23,000 laten Zilver Zilver onbewerkt 255-325 bewerkt 370 laten vk vorige koers sk slotkoersi a laten b bieden c exclaim e gedaan/bieden d ex dividend f gedaan/laten g bieden en ex dividend h laten en dividend k gedaan en laten ex dividend I gedaan en bieden ex dividend 60,00 859 0,20 0,10 60,00 217 2,40 1,90 57,50 567 1,80 2,10 b 70,00 256 13,30 a 13,90 47,50 206 1,20 1,00 47,50 240 3,20 2,70 50,00 222 2,80 2,60 210,00 205 0,60 a 0,20 170,00 310 2,50 2,40 165,00 360 1,20 1.15 150,00 422 5,00 4,50 160,00 502 2,50 a 2,20 16,00 330 1,10 a 1,00 17,00 790 0,30 0,20 17,00 202 1,50 1,50 17,00 710 0,90 a 0,90 17,00 287 1,00 1.10 14,50 500 0,90 a 1,00 405,00 406 5,10 2,20 410,00 1339 2,20 0,70 415,00 396 0,70 0,10 410,00 556 7,50 5,50 415,00 422 5,10 3,60 420,00 199 3,50 2,30 400,00 537 0,30 0,60 b 405,00 1896 1.10 2,00 410,00 301 2,80 b 5,30 b 400,00 467 3,50 4,50 b 405,00 844 5,40 6,30 80,00 .975 0,40 0,30 80,00 994 3,40 3,20 75,00 232 0,20 a 0,10 50,00 349 0,80 0,60 102,00 500 0,10 0,30 100,00 503 1,20 1,20 85,00 504 9,70 9,20 95,00 649 5,00 5,20 80,00 588 3,80 4,00 190,00 513 9,40 8,60 200,00 364 4,40 4,20 185,00 267 2,90 2,70 45,00 651 10,50 9,70 55,00 445 0,90 0,40 55,00 219 3,40 3,00 a 55,00 1233 0,40 0,70 60,00 360 6,10 6,40 b 760,00 258 15,00 11,50 200,00 306 1,80 1.10 200,00 198 1,30 2,00 200 0,82 a 0,59 a uimte totaal groot ca. 300 rrf. iverse kamers. De bedrijfshal m2. Vrije hoogte ca. 4,5 mtr. bereikbare bedrijfslocatie. De t kantoorruimte ca. 140 m2 en s, was- en toiletruimte, maga- tstroom, loopkat met hefver- uurvoorwaarden. I groot ca. 480 m2. De hal is deur. Vrije hoogte ca. 6.10 m. ca. 440 m2 eigen grond. Ind. 34 m2. Luxe inbouwkeuken. e Verd.: overloop, 4 slaapka- sruimte heeft een opp. van ca. 1-15 Telefoon 076-25 51 1t» DESTEM WOENSDAG 19 OKTOBER 1994 Van onze Haagse redactie pen Haag - Bijna de helft van de Tweede-Kamerleden gaat voor de periode van een jaar een koppel vormen met een Nederlandse onder nemer. In totaal 72 duo's zullen gedurende die periode pogen 'meer inzicht in en begrip voor' eikaars werkzaamheden te krijgen. jlinister Wijers (Economische Zaken) gaf gisteren het startsein voor dit pro ject, waarvoor Jong Management NCW het initiatief nam. Voor AOV-Kamerlid Jet Nijpels werd het bierbrouwer Bavaria, voor CDA- Kamerlid Van Rooy Henzo Foto-al bums, voor CDA-Kamerlid Lansink een rentmeesterkantoor en voor PvdA-Ka- merlid Zijlstra een Gronings aanne mersbedrijf. De belangstelling voor het project van uit het Binnenhof was zo groot, dat nog niet alle 72 Kamerleden weten bij welk bedrijf ze straks een kijkje mogen ne men. Het uitwisselen van ervaringen en wederzijdse ergernissen moet volgens het plan straks minimaal eens per kwartaal plaatsvinden. Jong Management NCW, een netwerk van ongeveer duizend ondernemers en managers tot veertig jaar in Het Neder lands Christelijk Werkgeversverbond, besloot het project 'Transfers Onderne mers en Politici' (TOP) op te zetten na afloop van het nationale debat over globalisering dit voorjaar. „Ondernemers maken politici nogal eens verwijten. Bijvoorbeeld over de spaghetticultuur van wet- en regelge ving. Daarom is het tijd voor TOP-be- raad," zei de voorzitter van het TOP- project Noordhoek gisteren. Dat ondernemers en politici elkaar niet altijd begrijpen, concludeerde ook mi nister Wijers van Economische Zaken. „Vooral de regelzucht van politici is het mikpunt van kritiek. De regels zouden overbodig zijn, contraproduktief, slecht op elkaar afgestemd, onderling strijdig en te duur." „Maar ondernemers hebben de neiging wetgeving alleen te bezien vanuit wat het voor de eigen onderneming bete kent." De minister herhaalde nog eens dat hij zich de komende vier jaar zal inspannen voor vereenvoudiging van de regels. Over een jaar zal duidelijk zijn of het TOP-beraad tot meer wederzijds begrip heeft geleid. Van onze redactie landbouw New York - Op het vliegveld John F. Kennedy in New York.zijn recent enkele partijen Nederlandse paprika's vernietigd, omdat er in de dozen naast paprika's ook enkele rupsen zaten. Het Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen in Nederland, dat opdraait voor de schade, heeft de balans inmiddels opgemaakt. Die paar rupsjes kosten drieëneenhalve ton. De Amerikanen kiezen voor dra conische maatregelen als het gaat om het buiten het continent houden van mogelijk schadelijke insecten. Op die manier worden echter ook de initiatieven van de Nederlandse tuinbouw, om mi lieu-vriendelijk te telen, onder- De rupsen in de 'Amerikaanse' paprika's kunnen namelijk het gevolg zijn van de biologische teelt die in Nederland op grote schaal wordt toegepast: plagen en insecten worden bestreden met andere insecten en niet met de gifspuit. Zo komen milieu vriendelijke teelt en export-be perking in eikaars verlengde te liggen. Volgens een woordvoerster van het CBT heeft de vernietiging van de paprika's te maken met het feit dat de tijd ontbreekt om te onderzoeken of de rupsen al dan niet schadelijk zijn: „Voor dat dat is uitgezocht zijn de paprika's verpieterd." Amerikanen doen behoorlijk pa- Amsterdam - Het doel valt definitief voor de Y-markt. Alternatieven voor de Derde Wereld-markt in Amsterdam blijken immers niet rendabel te zijn. Het college van b en w van Amsterdam heeft zich gisteren geschaard achter het voorstel van wethouder E. Peer van Eco nomische Zaken om de markt, die al op 1 september de deuren sloot, niet meer te heropenen. Volgens Peer zijn de twee onder zochte alternatieven niet levens vatbaar. Consumenten die de bananen kopen, steunen daarmee kleine en middelgrote boeren in Equa- dor en de Dominicaanse Repu bliek. v Max Havelaar brengt ook al kof fie en chocola op de markt, af komstig van kleine boeren uit ontwikkelingslanden. De stich- hng heeft tevens plannen thee, nomng en noten onder de eigen merknaam te verkopen. Bij de introductie van de Max Have- laar-banaan wordt samenge werkt met Solidaridad, de inter kerkelijke ontwikkelingsorgani satie voor Latijns-Amerika. e Verenigde Staten zijn een onderzoek begonnen naar 'dis- nminerende praktijken' van de uropese Unie tegen Ameri- aanse bananenhandelaren. Het nisch over import van mogelijk schadelijke insecten. Ter illus tratie: op de grens van Canada en de Verenigde Staten controle ren douaniers buspassagiers en nemen sinasappels in beslag die voor onderweg zijn meegeno men. Ze worden in een vuilnis bak geworpen, aan de Canadese kant van de grens wel te ver staan. Volstrekt haaks op deze insec ten-angst van de Amerikanen staat de export vanuit de Vere nigde Staten naar Nederland van immense hoeveelheden lie veheersbeestjes. In de Rocky Mountains worden deze beestjes tijdens hun winter slaap met een schop in houten kisten geladen, inclusief alles wat zich tussen de insecten nog aan andere organismen ophoudt. In Nederland worden de lieve heersbeestjes gebruikt in de tuinbouw, om luizen te lijf te gaan. 'Natuurroof' en 'fauna-verval sing' noemt de Stichting Natuur en Milieu deze handelswijze. Zelfs de importeur onderkent de risico's van zijn handel. Adjunct-directeur H. Rijsdijk van de RBT-veiling in Breda vindt dat de vernietiging van de paprika's niet al te hoog moet worden opgenomen: Overal wordt wel eens wat afgekeurd." Hij neemt het woord protectio nisme liever niet in de mond: „Maar het Amerikaanse beleid is niet goed te vatten. Van enige harmonisatie op het gebied van import-eisen is helemaal niets te merken. Alles wat bestemd is voor export naar Japan moet hier in Nederland voor de uit- klaring al onder de ogen van Japanners door." „Zij verlangen ook netten op elke doos, zodat geen enkel in sect zich kan verspreiden. An derzijds moet je daar ook niet te dramatisch over doen." Een elektricien hangt verlichting op in de nieuwste wolkenkrabber van Shanghai, China. De wolkenkrabber is volgens de makers de derde hoogste telecommunicatie-toren van de wereld. FOTO EPA Utrecht - De stichting Max Havelaar in Utrecht wil volgend jaar september Max Havelaar-bananen introduceren. Ameri ka heeft iondertussen felle kritiek geuit op het Europese bananenbeleid. Den Haag (anp) - Binnen de familie Van der Valk is onenigheid onstaan over de renovatie plannen voor de Pier in Scheveningen. Martin van der Valk, die de dagelijkse leiding over het concern voert na de Fiod-invallen in februari, houdt yast aan het plan voor de bouw van een hoteltoren. Voormalig topman Gerrit van der Valk, die voor zijn neef moest plaatsmaken, zou meer voelen voor een appartementencomplex. Ook over de financiering van het ambitieuze plan verschilt de 66-jarige Gerrit van mening met Martin. Gerrit vreest dat het concern in liquidi teitsproblemen komt door de dreigende belasting claim van 150 tot 200 miljoen gulden. Daarom wil hij de bouw gaan uitvoeren in samen werking met projectontwikkelaar René Colthof. Maar Martin wil de financiering van het project in eigen hand houden. Dat Colthof, die eerder het vakantiedorp Port Zélande aan het Grevelingenmeer bouwde, bij de financiering van de bouw wordt betrokken, is volgens architect Van der Breggen niet uitgesloten. „Wellicht dat hij in een later stadium instapt om het risico te dekken. Daarover is binnen het concern nog geen overeenstemming." De rol van Gerrit is nog niet uitgespeeld binnen het concern, meent Van der Breggen. „Hij vervult nog steeds een soort godfather-rol in de familie." De familie heeft inmiddels al meer dan 20 miljoen in de renovatie van de Pier gestoken. Het concern schat dat de resterende plannen nog eens 50 miljoen vergen. Een drie verdiepingen tellend restaurant is vorige week opgeleverd. In de plannen van Van der Breggen wordt het hotel ongeveer 60 meter hoog. het gaat ongeveer 150 kamers tellen, alle met uitzicht op zee. (ADVERTENTIE) onderzoek kan leiden tot vergel dingsmaatregelen als er geen op lossing komt via onderhandelin gen. Het onderzoek richt zich tegen de per 1 juli 1993 van kracht geworden Europese marktorde ning voor bananen. Die bevoor deelt de import van bananen uit voormalige Europese koloniën in Afrika en het Caribisch gebied boven invoer van zogenoemde dollar-bananen uit Latijns-Ame rika. De Amerikaanse bananen- handelaren Chiquita Brands en Hawaiian Banana Industry As sociation vroegen de regering in Washington vorige maand om een onderzoek. Zij hebben hun verkoop in de EU naar eigen zeggen met 50 procent zien ver minderen. Van onze verslaggever Tilburg - Het Tilburgse Elektro technisch Installatiebedrijf Mat- thijssen Van Santen BV (M S) dat vorig jaar in finan ciële problemen raakte is alsnog failliet. De nieuwe directeur ir. G. Schenk die sinds april het be drijf leidde heeft het faillisse ment vorige week zelf aange vraagd. Dat betekent ontslag voor de 25 man personeel. Vorig jaar 'november bezette dat personeel enkele dagen het be drijf aan de St. Ceciliastraat na dat men het vertrouwen had op gezegd in de oude directeur J. van Liempt. M S bestond uit drie bv's: Eletrotechniek, Telematica en Beveiligingen. Het is volgens di recteur Schenk de bedoeling dat de laatste twee bv's onder zijn leiding doorgaan in hetzelfde pand. Schenk verwacht dat dat werk voor vijf mensen oplevert. Het bedrijf leed vorig jaar een verlies van 1 miljoen gulden. Daar kwam dit jaar een verlies van 6 ton bij. Arrest van Hof geeft Openbaar Ministerie volop ruimte voor vervolging Van or|ze Haagse redactie Den Haag - Zware vrachtauto's voor binnenlands verkeer ®neten toch met ingang van 1 januari 1995 een snelheidsbe grenzer hebben. lister Jorritsma-Lebbink (Verkeer en Waterstaat) schrijft dat aan ansport en Logistiek Nederland, de ondernemersorganisatie voor et goederenvervoer. De minister neemt daarmee het standpunt over •an haar voorgangster Maij. e snelheidsbegrenzer is al per 1 januari 1994 verplicht voor nieuwe ook aU*°'S en bussen. Door het besluit van Jorritsma moeten nu Wo 6 6re vrack1wagens die Sinds 1988 op de markt zijn, voorzien rij j van een snelheidsbegrenzer. Zij kunnen dan niet harder 1 en dan tachtig kilometer per uur. tee ve'708rssector heeft de afgelopen maanden fors geprotesteerd on n ti invoering van de begrenzer. Daarbij werd vooral gewezen Een Ults, waar het apparaat pas in 1996 verplicht is. vers hiief kezwaar was dat de landen van de Europese Unie (j 'lende maximumsnelheden voor de begrenzer hanteren. De grenzer zou bovendien leiden tot extra brandstofverbruik. Van onze verslaggever Willem Reijn Breda - Joep van den Nieu- wenhuyzen rekent voor hon derd procent op een vrij spraak door de Hoge Raad. De vraag is hoeveel ruimte de Hoge Raad heeft om het ar rest van het Gerechtshof te Amsterdam te vernietigen. Het Hof lijkt de Hoge Raad al heel wat gras voor de voeten weg te hebben gemaaid, door een behoorlijk feiten vast te stellen, die niet meer kunnen worden veranderd. Feitelijk gaat het bij de Hoge Raad straks nog om één punt: de interpretatie van het Hof dat het begrip geheimhouding uit de wet niet aan het strafrecht refereert, maar aan de algemene opvattin gen in het zakelijke verkeer. De geheimhouding ging hier om de afspraken die de HCS-aan- deelhouders Van den Nieuwen- huyzen, Albada Jelgersma en Melchior, alsmede de banken maakten omtrent alle bijzonder van de reddingsoperatie voor het bijna failliet computerbedrijf. De rechtskundigen verschillen daarin nogal ruim van mening. De rechtbank meende, net als de verdediging, dat de geheimhou ding uitdrukkelijk moest zijn af gesproken. Die opvatting is geli eerd aan het strafrecht. De vermaarde Nijmeegse hoogle raar prof. W.C. van der Grinten, een autoriteit op het gebied van privaatrecht, had voor de recht bank deze opvatting ook ten vol le verdedigd. Van der Grinten, die als voorzitter van de com missie vennootschapsrecht aan de wieg van de wet tegen mis bruik van voorwetenschap had gestaan, is onlangs overleden. De verdediging meende voldoen de aangetoond te hebben dat ook de minister deze interpretatie heeft voorgestaan bij het invoe ren van de wet. Gezien het be lang van de interpretatie van de term geheimhouding zal hier de cassatie zich allereerst op rich ten. De kans dat de verdediging scoort op de vraag of Van den Nieuwenhuyzen c.s. het koers verloop redelijk hadden kunnen voorspellen, is aanzienlijk min der. De rechtbank vond welis waar van niet, maar de aanname van het Hof dat het de bedoeling was om de koers omlaag te krij gen en dat ze dat ook redelijker wijs konden verwachten, is moeilijk te bestrijden. Interessant is natuurlijk daarbij wel de vraag of de aandeelhou ders winst mochten verwachten door hun handelen. Die aanname is een stuk moeilijker. Er blijft alleen een hypothetische winst kans over: als de reddingsopera tie geheel was geslaagd en de koers van het aandeel HCS was hersteld, dan zou dat geld heb ben kunnen opleveren. In elk geval is bewezen dat zij een geweldig risico liepen. De drie groot-aandeelhouders heb ben samen tweehonderd miljoen gulden verlies geleden. De juridische betekenis van het vonnis van het Gerechtshof lijkt vooralsnog onbeperkt. Iedereen die in de top van een bedrijf zit en enigszins op de hoogte is van de gang van zaken bij zijn of andere bedrijven, doet er goed aan zijn handel in effecten on middellijk te staken. Want als het Openbaar Ministe rie de administraties van de ef fectenkantoren doorlicht, kan aan de hand van het arrest van het Hof een interessant werkge legenheidsproject worden ge creëerd en moet niet worden uitgesloten dat het in de top van het Nederlandse wemelt van de criminelen. Dat wil zeggen, als de Hoge Raad de uitspraak van het Ge rechtshof bevestigt. In praktijk is dit dus de komende twaalf tot achttien maanden geldend recht. De wetgever had wat dat betreft met nadrukkelijkere, eenduidige bepalingen een hoop rechtsonze kerheid moeten voorkomen. VN: Nederland schendt boycot Libië New York - De Verenigde Naties hebben Nederland terechtge wezen wegens schending van de boycot tegen Libië. De overtre ding betreft de levering van twee vliegtuigmotoren. Het ministe rie van Economische Zaken had begin september het Leidse bedrijf Schreiner Aviation Group toestemming gegeven de motoren aan het Noordafikaanse land te leveren. Die levering heeft inmiddels plaatsgevonden, maar Schreiner mag in de toekomst geen reserveonderdelen meer aan Libië leveren. Daar door komt op termijn een einde aan de Libische activiteiten van het bedrijf. Schreiner vliegt met twee toestellen binnen het Libische lucht ruim ten behoeve van oliemaatschappijen en verzorgt ook het onderhoud. Volgens de VN mag dit ook, maar leveranties die dit vliegen mogelijk maken, zijn weer niet toegestaan. Een woord voerder van Schreiner kon dinsdag niet zeggen op welke termijn het bedrijf zijn vliegactiviteiten in Libië zal moeten staken wegens gebrek aan onderdelen. Belgische veerdienst bestrijdt Kanaaltrem Brussel - De Belgische veerdienst Oostende Lines heeft dinsdag de strijd aangebonden met de Eurostar, de nieuwe treinverbin ding tussen Brussel en Londen via de Kanaaltunnel. Met stuntprijzen voor de periode van 20 oktober tot 9 januari probeert de rederij een eventueel succes van de Kanaaltrein in zijn proeftijd zoveel mogelijk te beperken. De Regie voor Maritiem Transport (RMT), die samen met een Britse partner een veerdienst tussen Oostende en Ramsgate onderhoudt, biedt vanaf donderdag een driedaagsretour Londen aan met draagvleugelboot en trein, voor iets meer dan 80 voor een volwassene. Activiteiten Noro gescheiden verder Zeist - Noro, de beleggingsclub voor zeer rijke mensen, heeft besloten de twee hoofdactiviteiten, vastgoed en durfkapitaal te scheiden. Het is de bedoeling beide fondsen zelfstandig te laten werken. Hiermee is een beter beheer van de gelden mogelijk. Noro voert als gevolg van dit besluit momenteel met diverse kandidaten gesprekken over mogelijke samenwerkingsvormen. Eén van de geïnteresseerden voor de vastgoedactiviteiten van Noro is het vastgoedfonds VIB. Vrouw hoofd van Russische centrale bank Moskou - President Jeltsin van Rusland heeft gisteren Tatjana Paramonova benoemd tot waarnemend president van de centra le bank. Zij neemt de leiding over van Viktor Gerasjtsjenko, die zich afgelopen vrijdag gedwongen zag af te treden wegens de crisis rond de roebel. De 44-jarige Paramonova geniet weinig bekendheid. Zij was tot nu toe één van de vice-presidenten van de centrale bank met in haar portefeuille het kredietbeleid. Jeltsin kon Paramonova per decreet aanstellen als waarnemend president. Voor een defini tieve benoeming is de instemming van het parlement nodig. IHC Calantl houwt Shell/Esso-tanker Rotterdam - Single Buoy Moorings (SBM), dochter van IHC Caland, heeft opdracht gekregen van Shell en Esso voor de bouw van een tanker alsmede produktie- en overslaginstallaties. Deze dienen voor de exploitatie van een aantal olievelden in het centrale deel van de Noordzee. Eerder dit jaar kreeg SBM al opdracht vóór het ontwerp van de installaties. In het eerste kwartaal van 1995 beslissen Shell en Esso over de uitvoering van de laatste fase van het project. Met de tweede fase is 650 miljoen gulden gemoeid. Het ontwerp was goed voor 35 miljoen gulden. ABN Amro en ING naar Mexico Mexico City - ABN Amro en ING-dochter Capital Holdings gaan bankieren in Mexico. De twee Nederlandse bankinstellin gen behoren tot de 52 buitenlandse financiële bedrijven die een vergunning hebben gekregen om zaken te gaan doen in het land. De vergunningen zijn afgegeven na de openstelling van de Mexicaanse grenzen in het kader van het vrijhandelsverdrag van Mexico met de VS en Canada (Nafta). De Nederlandse banken gaan zich op de traditioneel gesloten Mexicaanse markt toeleggen op dienstverlening aan het be drijfsleven. Daarnaast mikken zij ook op particulieren 'in het hogere segment'. Banken die in Mexico actief willen worden, moeten ten minste 35 miljoen aan kapitaal storten. Van onze correspondent Aart Heering Rome - Nutella, het chocoladen smeerbeleg uit Italië, bestaat dertig jaar. Het bedrijf viert deze verjaardag echter in alle stilte. Van grote aandacht van de media willen de fabrikanten niets weten. Dertig jaar geleden, op een herf stige namiddag in 1964, ont stond in het Noorditaliaanse stadje Alba een woord dat se dertdien de ontbijttafel van de ganse Westerse wereld heeft ver overd. Nutella, het mierzoete smeersel waar kinderen gek op zijn, wordt tegenwoordig in' Italië, Frankrijk, Duitsland, Zwitser land, Australië en de VS gepro duceerd, maar is van oorsprong een typisch produkt van het Noorditaliaanse gewest Piemon- te. De basis ervan werd gelegd in het jaar 1806, toen onder Napo leons Continentale Stelsel de in voer van cacao bijna tot nul werd gereduceerd. De chocola dewerkers van Turijn zochten daarop een goedkoper surrogaat om kleine hoeveelheden cacao mee aan te lengen. Zij vonden dat in de hazelnoten van de Langhe, een nabijgelegen gebied waarvan de heuvels nog altijd bedekt worden door hazel nootplantages en wijngaarden die een uitstekende Barbera voortbrengen. Het resultaat daarvan was de gianduiotto, een zachte bonbon van chocola met hazelnootpasta, die nog altijd het visitekaartje is van de snoepwinkels van Pie- monte. In 1949, toen Italië straatarm uit de oorlog was gekomen en cho cola weer een luxegoed was, be sloot een kleine snoepfabrikant in het in de Langhe gelegen Alba, Pietro Ferrero, om de plaatselijke specialiteit te ge bruiken als basis voor een nieuw en betrekkelijk goedkoop brood beleg. Hij mengde de dure cacao met goedkope noten, voegde er ko- kosboter en andere plantaardige vetten aan toe en verkreeg zo een smakelijk en smeerbaar mengsel dat hij Supercrema Giandujot noemde. Het produkt had een redelijk succes en de firma Ferrero groei de gestaag, maar om echt aan te slaan had de Supercrema haar moeilijke en al te regionale naam tegen. Michele Ferrero, de zoon en opvolger van Pietro, koos daarom in 1964 voor een gemak kelijker in het gehoor liggende naam met een internationale klank. Nut, het Engelse woord voor noot, werd de basis en -ella het opgewekte achter voegsel. Ferrero's ingeving bleek een doorslaand succes. De jaren '60 brachten in heel Europa wel vaart, wittebrood en duurder be leg, en daarmee ook Nutella. In Italië werd het produkt zo popu lair dat er tegenwoordig zelfs van de 'Nutella-generatie' wordt gesproken om de verwen de kinderen van vroeger aan te duiden die nu als dertigers pro blemen hebben om zich staande te houden in de maatschappij. Het fabriekje van de familie Fer rero is uitgegroeid tot een multi national die tevens bonbons (Mon Chéri en Ferrero Rocher), chocolade eieren en -tabletten vervaardigt. Het belangrijkste produktiecen- trum staat nog in Alba, maar formeel Wordt Ferrero vanaf de Nederlandse Antillen bestuurd, vanwege de fiscus en de discre tie. Want in tegenstelling tot andere Italiaanse ondernemers zijn Michele Ferrero en zijn fa milie, die het bedrijf nog steeds vast in handen hebben, niet ge steld op publiciteit.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 7