35, 29/ DE STEM Tamara Huilmand op zoek naar De Vrouw r dan ten 'Zonder verleden is er geen toekomst' Expo over de rol van Aktie Tomaat in de toneelvernieuwing Nieuw dansstuk 4Twee Vrouw' vandaag in première Thema-tv-station Euro 7 gaat vanmiddag van start Proces Taslima Nasrin begonnen in Bangladesh Portishead Alison Gross Cranes Mathilde Santing Grandmothers Film over toneel in verwoest Kroatië b; mêleerd polosweat- *Èm. 1 let zilverkleurige sier- II 1 24-35 jtr bij de C&A schoenenfilialen, te Lijn:020- 62 62 114 1900 tot 13.00 uur). itai \tocA.itootc(e£üjeA./ uieuaute massieve slaven band TW WA Briljant. \n fl. 3515,= arfl2515,= Het Ujkt wel of we op grote schaal mest zijn gaan verbouwen" Toon Klessens, landbouwer Gids [oor Marjan Mes Tamara Huilmand, danse- ,s en choreografe, lijkt lerug van weggeweest, jlaar zo is het toch niet jjelemaal. Met name in greda was zij weliswaar jarenlang niet meer te jien, maar elders werkte aj gewoon door. „Dat is jjet nadeel van lokatiepro- dukties", zegt zij, „dan verdwijn je uit het vaste zalencircuit en denkt men jat je niks meer uitvoert, gaar ik heb nu eenmaal een hekel aan reisvoorstel- lingen." jje 33-jarige choreografe uit Breda presenteert vanaf van- jaag 19 oktober tot enm met 21 oktober in Plaza Futura in Eind hoven de première van een nieuw dansstuk, Twee Vrouw - j woman's work is never done. Zij gaat daarin op zoek naar het ware gezicht van de vrouw, wat jat ook mag zijn. „Wat is het eigenlijk om vrouw te zijn? Dat is een moeilijke vraag, die ik niet eenvoudig kan beantwoorden. Niemand kan dat, vermoed ik." In danskringen had Tamara Huilmand onlangs veel succes met Number 101 terwijl zij de algelopen jaren ook grootschab- ge lokatieprojecten ondernam waarin zij haar danstaal ontwik kelde naar steeds soberder. Het dansblad Notes deed er regelma tig enthousiast verslag van. Maar in Breda waar zij haar eigen dansstudio heeft en haar produktiekern, Zuil van Volta, was het na Ons bed, de boot en le zeggen dat... akebg stil rond de choreografe. „Het is eigenbjk te gek voor woorden", zegt zij, „dat de Bre dase schouwburg geen band heeft met Zuil. van Volta. Met Raz trouwens ook nauwebjks en dat is toch de belangrijkste dansgroep van Brabant. Breda- naars weten nauwebjks dat wij er zijn. Moet je eens in Gronin gen kijken. Daar is dansgroep Keflex heel duidebjk aanwezig. Daar heeft men echt het gevoel van: dit is ons gezelschap." Roddels „Ik had in Breda wel met mijn nieuwe stuk naar Theater Ach terom kunnen gaan, maar die zaal is zo vervelend. Na de achtr ste rij verdwijnen de zichtbjnen. Ik moest wel naar Eindhoven met mijn nieuwe stuk omdat Concordia inmiddels gesloten is en het Chassé Theater nog niet open. Wat dat trouwens moet worden... ik zou het niet weten. Een theater moet er toch op de eerste plaats zijn voor zijn direc te omgeving." Tamara Huilmand weet waar over ze praat want zelf heeft ze vaak samengewerkt met het Tamara Huilmand (links) en Katarina Brown in het nieuwe dansstuk Twee Vrouw - a woman's work is never done.foto riekytakken Grand Theater in Groningen. „Daar doen dan weer roddels de ronde over waar ik ook niet veel mee opschiet", zegt ze. Tamara heeft namelijk een relatie met de directeur van dat theater. Sinds negen maanden hebben ze sa men een zoon: Jonathan. „Toen ik mijn lokatieproduktie in Groningen maakte, werd ik verliefd op Jan. Maar dat was voor mijn carrière helemaal niet zo leuk omdat subsidiënten en theaterdirecteuren nu als van zelfsprekend aannemen dat hij mijn produkties wel zal betalen. Of je krijgt te horen: 'nu snap ik dat zij daar in dat Grand Thea ter die produkties kan doen'. Druk „Zelfs de cultuurambtenaar van de provincie Noord-Brabant zei: je krijgt toch zeker wel geld uit Groningen. Jan is gewoon bang om mij in het Grand op te laten treden want dan lijkt het alsof hij mij voortrekt. De werkelijk heid is dat ik gewoon hard moet sappelen om nieuw werk te kun nen presenteren. Als je eens iets minder goeds maakt, is het met een moeilijk om een volgend werk te produceren. Op kleine dansgroepen en zelfstandige choreografen ligt een enorme druk. De subsidie stopt vaak meteen na een tegenvaller." Indertijd maakte Tamar Huil mand veel indruk met haar dy namische, repeterende bewe gingstaal in stukken als Zuil van Volta èn Chihuahua. Inmiddels zijn haar choreografieën zowel theatraler als soberder van dans- materiaal geworden, minder dans pur sang. Met reisvoorstel- lingen was zij gestopt omdat ze zo'n hekel had aan de opbouw dagen in de verschillende thea ters. „Dan is het net alsof je na een hele dag ook nog even een voorstelling doet. Maar als je niet meer reist dan ben je voor een deel van de buitenwereld gewoon verdwenen." Ode „Met het ontwikkelen van Twee Vrouw ben ik begonnen toen ik zwanger was. Er kwam toen nog weinig uit. Ik vermoedde toen zelf al wel dat ik zo bezig zou zijn met mijn vrouw zijn dat mijn voorstelling daar wel over zou gaan. Zo werkt dat bij mij, thema's komen vanzelf. Eigen lijk maak ik altijd weer dezelfde voorstelling met bepaalde the ma's die steeds terugkeren. Ik denk er niet bij na, tenminste niet zo bewust." Twee Vrouw wordt een ode aan De Vrouw en gaat over verschil lende vrouwbeelden. Vooral over het spanningsveld tussen de oer- vrouw en het ideale vrouwbeeld, zoals dat door de reclame wordt gedicteerd. De twee danseressen, Tamara Huilmand en Katrina Brown, vormen eikaars alter ego. De een in een roze peignoir en met een ordinaire blonde pruik, de andere in een lange chique fluwelen japon, als de klassieke diva met dito opmaak. „Er ontpoppen zich verschillen de vrouwelijke archetypen, in diverse gedaantewisselingen", aldus Huilmand. „Eigenlijk ga ik op zoek naar het wezen van het vrouw zijn, zonder pathetisch of feministisch te worden. Ik denk dat ik, nu ik ouder ben, meer humor en zelfspot gebruik. Vroe ger nam ik mezelf zo vreselijk serieus." Tamara Huilmand denkt zelf dat Twee Vrouw beeldend en associ atief zal zijn en daarmee toegan kelijk voor een breed publiek, zelfs voor kinderen. Zij is geluk kig met de muziek van Petra van der Schoot, die net als zij 'plot seling dingen uit de werkelijk heid laat klinken en daarmee af en toe even de illusie stilzet om stil te staan bij het hier en nu, de realiteit van het podium." De provincie Brabant was na Num ber 101 dermate enthousiast dat zij 30.000 gulden subsidie heeft verstrekt voor dit nieuwe dans stuk. Luguber Aan Tamara's stuk Zuil van Vol ta kleeft nog een lugubere anec dote. Of liever gezegd: aan het affiche. „Dat hing jarenlang voor een raam in Groningen", vertelt de choreografe. „Dat in trigeerde mij zo dat ik dacht: Ik moet daar toch eens aanbellen om te weten wie er woont. Maar dat kwam er nooit van en toen las ik in de krant dat de vrouw die daar woonde gruwelijk was vermoord." „Ik was geschokt maar zal dat thema waarschijnlijk nooit ge bruiken in een voorstelling." Toch zal gewelddadigheid een rol spelen in haar volgende stuk. „Gewoon omdat ik het zelf ook meemaak. In Rotterdam werd ik met een mes bedreigd. Of ik maar even mijn Nikes wilde af geven. Ik ben op mijn sokken de tram in gegaan. Een andere keer werd onder mijn ogen mijn por temonnee uit mijn tas gehaald door een bruine jongen. Toen ik hem terugvroeg, kreeg ik te ho ren: jij discrimineert, stomme trut." Kind Choreograferen en optreden, lukt dat als je een kind hebt? „Jonathan wordt door verschil lende mensen verzorgd. Ik heb tot nog toe het gevoel dat hij dat erg leuk vindt, omdat hij van die mensen veèl liefde krijgt en zo. Mocht ik het idee krijgen dat hij er ongelukkig van wordt dan verzin ik wel iets anders. Hij is bij mij en af en toe zijn we samen in Groningen. Ik vind het fijn als ik daar ben, maar het is ook heel prettig om ^lleen te zijn." 'Twee Vrouw' van Tamara Huil mand is op 1 november ook te zien in Schouwburg Tilburg. Op 8 no vember is 'Number 101' in De Kring in Roosendaal. STEL JE voor: Een nachtclub tegen sluitingstijd, de laatste bezoekers roken nog een sigaret en staren met lege blikken naar bet podium waar een in zichzelf gekeerde band onwerkelijke klanken voortbrengt, terwijl een verlopen kelner de asbak ken leegt en de barman zichzelf een dubbele whiskey inschenkt. Zo zou een videoclip van Por tishead er uit kunnen zien. Zelf leggen ze de link met Twin Peaks en inderdaad enkele nummers op de debuut-cd Dummy hadden zo kunnen die nen als soundtrack voor de suc cesvolle tv-serie van David Lynch. Portishead is een Engels duo, bestaande uit klankenkunste naar Geoff Barrow en zangeres Beth Gibbons. Ondersteund met enkele gastmuzikanten, maakt het duo mysterieuze (pop)mu- ziek met jazzy elementen, lome hiphopbeats en electronische foefjes. Vooral bepalend voor de ®uziek is onderkoelde zang van Beth Gibbons. Ook het ham- Mond-orgel - de ene keer ge zwollen, dan weer messcherp - drukt een stempel op de plaat. Vergelijkingen dringen zich op: Locteau Twins, Neneh Cherry, Massive Attack, maar dan alle maal net anders. Meer nog dan genoemde artiesten maakt Por tishead zeer intense muziek. Er neerst een voelbare spanning, we wordt echter nergens ontla den, jammer want het had de Muziek een vleugje soul meege geven. Dat laatst is geen min puntje, meer een kwestie van smaak, want zonder twijfel is Dummy een sterke, mooie en vooral dromerige cd. (GolBeat/ Phonogram). PAUL VERLINDEN ■LE NIEUWE R.E.M.' zouden we hier kunnen roepen en dat is voorlcpig genoeg kabaal om wat aandacht te krijgen voor het veelbelovende debuut van de Nederlandse band Alison Gross, Sit with the Guru. ,De op de hoes als overjarige hippies uitgedoste Amsterdam mers - zangeres/bassiste Muriel Brugman, drummer Paul van Rijswijk en gitarist Erwin Wol- ters - halen met hun vrolijke popdeuntjes herinneringen op aan R.E.M. van vóór de Grote Populariteit. Dezelfde songstructuren, hetzelfde ge luid, en vooral dezelfde zweem van melancholie door de muziek heen. Sterk melodieuze songs, die minder oppervlakkig zijn dan ze op het eerste gehoor misschien klinken. Aantrekkelijk is de duur van de plaat: 12 nummers van gemid deld vier minuten, met een uit schieter aan het eind. The way you choose duurt maar liefst zeven volle minuten en geeft je toch niet het idee dat je naar Pink Floyd zit te luisteren. De hippie-uitdossing van de hoes heeft dan ook weinig met 's bands muziek te maken. Hooguit is er hetzelfde vrolijke optimisme, iets waaruit ook de bonus-track geboren is: All I need is everything, een knipoog naar Queen. Compleet met Brian May-achtige akkoorden en -overgangen, gillende ach tergrondzang en een afsluitende gong. Van deze band gaan we nog meer horen. Read my lips. (VAN Records) GERARD VAN DEN BROEK De BRITSE band The Cranes - een viermansformatie rond broer en zus James en Allison Shaw - heeft alles in zich om de noemer 'intellectuele band' te krijgen: wat zwaar op de hand zijnde poëten die hun teksten baseren op literatuur en met hun muziek een poging doen het zwerk te bereiken. Op alle voor gaande platen van de groep was de zwartgalligheid en het doem denken niet van de lucht. Je kreeg er ademnood van. Nu is er dan Loved en er lijkt zowaar wat zonneschijn in het leven van The Cranes te zijn gekomen. De cd is het meest toegankelijke produkt van de band tot dusver. Er wordt nog steeds veel plek ingeruimd voor uitgesponnen sfeerstukken, maar er is genoeg afwisseling in aanpak en melodie om geboeid te blijven. Hier en daar neigt de muziek wat naar doemwave, maar vaak zijn de nummers luchtiger. De vaste kenmerken van The Cranes zijn nog steeds de sterk poëtische teksten, het kinder stemmetje van Allison Shaw en het loodzware pianospel van broer James. Deze keer wegen deze zaken echter niet meer zo zwaar door op de muziek. Extra vermelding verdient het heerlijk donkere geknor van de bas. Zo als ik vroeger als peuter einde loos geïntrigeerd kon raken van het diepe, gonzende geluid van de trillende veren van een in klapbare zoldertrap, zo trad de nostalgie in bij het horen van de baslijnen van The Cranes. Je Mathilde Santing: eindelijk alles uit de kast. foto roy tee kunt maar ergens van houden. (Dedicated) GVDB DE PLATEN van Mathilde Santing hadden soms de handi cap dat ze veel mooizingerij en weinig echte emotie bevatten. Composities en begeleiding wa ren op haar specifieke vocale aanpak afgestemd, om niet te zeggen eraan ondergeschikt ge maakt. Santings nieuwe cd Under a blue roof zal voor de liefhebbers van een lieflijk zingende Ma thilde even slikken zijn, want samen met haar nieuwe begelei dingsgroep The Whole Band gaat de zangeres bij tijd en wijle flink te keer. Nummers als I don't blame you at all van Smokey Robinson en Love and affection van Joan Armatrading klinken voor Mathildes doen heel ruig, maar die ruigheid staat haar uitstekend. Ze houdt zich moeiteloos'staande in dat steviger werk en als luisteraar word je geconfronteerd met een altijd al zeer getalenteerde zan geres die nu eindelijk eens alles uit de kast haalt. Rustige stukken zijn op de plaat nog steeds in de meerderheid, maar ook daarin gaat Mathilde, misschien wel door de intensere begeleiding, dieper dan voor heen. Haar stem krijgt er meer reliëf en de plaat als geheel er meer diepgang door. Under a blue roof is naar mijn smaak dan ook veruit de beste plaat die Mathilde Santing tot op heden maakte. Ze heeft het kneuterige etiket 'Hollands mooist zingende zangeres' afge schud en zal daardoor eindelijk door kunnen stoten naar de ca tegorie van internationale to partiesten. (Columbia) WIM VAN LEEST DE LAATSTE Nederlandse toer van de Grandmothers viel voor dat - gezelschap met wat ex- Mothers of Invention in de gele deren wel heel 'gunstig'. Frank Zappa was 'net dood en onder de noemer 'A tribute to Frank Zappa' konden ze dus ongehin derd met zijn materiaal romme len. Who could imagine is de titel van de cd waarop de muziek van die toernee is vastgelegd. Muziek die gespeeld en gezon gen wordt door ex-Mothers Jimmy Carl Black, Don Preston en Bunk Gardner een zich Ener Bladezipper noemende Neder landse bassist en gitarist Sandro Oliva, een Italiaan die in uiterlijk en speelstijl op wij len FZ probeert te lijken. De Grandmothers mixen oude Mothers-nummers met eigen werk dat in het verlengde daar van ligt. Dat eigen werk is evenwel weinig meer dan hele matige imitatie en wordt net als het Zappa-materiaal tamelijk belabberd gespeeld. Dat belab berde niveau valt des te meer op als je de Grandmothers verge lijkt met de groep jonge muzi kanten waarmee Zappa zich de laatste jaren dat hij op het po dium stond, omringde. Die jon ge gasten lieten horen hoe die krakkemikkig gespeelde com posities uit de jaren zestig echt moesten klinken. De Grand mothers halen het peil van vroeger niet eens. En als ze nou in het tekstboekje van hun miezerige cd-tje nog maar ergens een regeltje in me- moriam of eerbetoon hadden opgenomen, dan zou ik er nog vrede mee kunnen hebben, maar nee, dat was kennelijk te veel gevraagd. Op de voorkant van het cd- boekje persifleren de Grand mothers op een foto het schilde rij De anatomische les van Rembrandt. De lijkschennis op de cd zelf is van een veel beden kelijker niveau. WOENSDAG 19 OKTOBER 1994 DEEL Natuur, wijn en geneeskunst Van onze rtv-redactie Panorama van Australië luidt vanmiddag de start in van Euro 7, het nieuwe Nederlandse commerciële tv-station. De nieuweling is via de kabel in 250.000 huizen te ontvangen. - Dat aantal moet in de loop van het jaar uitgroeien tot 2,3 miljoen huishoudens. Ook is het station .met een satel lietontvanger op het scherm te krijgen. De Hilversumse bur gemeester J. Kraaijeveld- Wouters kondigt om 14.00 uur het eerste programma aan en drukt op een startknop. Het thema-tv-station zendt drie uur per dag uit. Docu mentaire-series vormen het hart van de programmering, die op werkdagen een vast stramien kent. Panorama van Australië voert de kijker door een spectaculair landschap met vele gezichten. De éerste aflevering draait om Centraal Australië: van uitgestrekte, rotsige vlakten tot bergkam men met unieke flora en ravij nen vol vogels en andere die ren. Daarna volgen Het journaal van de aarde, waarin antropo loog Richard Leaky naar plaatsen reist waar de natuur bedreigd wordt. Wijn expres, een onconventionele kijk op de wijnindustrie, Kijk op de natuur die bedreigde dieren en streken onder de loupe neemt en De kunst van het genezen over traditionele en natuurlij ke geneeskunst in Europa, Amerika, China en India. In het weekeinde ligt het ac cent in de documentaires op buitenlandse culturen. Op zondagmorgen is dominee Schuller terug met The Hour of Power, dat een tijdje te zien was op RTL5. Euro 7,14.00 uur Van onze rtv-redactie Ivica Simic reist met zijn theatergezelschap Mala Scena in een oude bus door het deels verwoeste Kroatië. Vooral voor de gevluchte kinderen heeft hij een stuk geschreven. „Ze moeten het verleden niet vergeten, want zonder verleden is er geen toekomst. Daar gaat het stuk over. We willen hun herinnerin gen wakker schudden." In deze boodschap zit de titel verborgen van de documentaire die Rob Hof over de theater groep maakte in het voormalige Joegoslavië: Zonder verleden geen toekomst. De Humanisti sche Omroep Stichting zendt de film vanavond uit in een reeks die in het teken staat van de herinnering. Ze haakt in op een uitspraak van de Spaanse regis seur Luis Bunuel: „Leven zonder herinnering is geen leven." De negen acteurs van het gezel schap uit Zagreb trekken voort, langs kapotgeschoten huizen, kerken en wegversperringen. Ze komen terecht op bizarre plek ken, waar de vluchtelingen zijn ondergebracht: in goederenwa gons en in een zomerkamp waar de Joegoslavische jongeren in de jaren '60 eenheid en broeder schap werden bijgebracht. „Der tig jaar gelden bouwden ze dit voor de toekomst. Welke toe komst?", vraagt Simic zich af. De voorstelling is voor de kinde ren een welkome afwisseling. Het publiek geeft blijk van her kenning, lachend, soms huilend. Regisseur Ivica Simic haakt in op het gevoelsleven. „De reali teit kent iedereen wel. Mij is het te doen om de gedachten, gevoe lens, herinneringen, hoop en angsten." Nederland 1, 22.55 uur Amsterdam (anp) - Het Theater Instituut Nederland in Amsterdam besteedt tot en met eind februari met een speciaal programma onder de titel 'Tomaat in perspectief' aandacht aan de theatervernieuwing in de jaren zestig en zeventig. De opening van een tentoonstel- helpen dat de Aktie Tomaat een ling in het instituut vormde het kwart eeuw geleden veel slacht- eerste onderdeel van de manifes tatie. Daarbij nam de actrice Elisabeth Andersen het eerste exemplaar van een bundel in ontvangst over theatervernieu wing in de jaren zestig en zeven tig en de betekenis daarvan voor het huidige theater. De Aktie Tomaat speelde zich af tussen juni 1969 en juni 1970. Eigenlijk startte zij op 9 oktober 1969 toen tijdens het slotapplaus van Shakespeares De Storm door de Nederlandse Comedie in de Amsterdamse Stadsschouw burg met tomaten naar het to neel werd gegooid. Het was een protest tegen wat als de verstar de toneelpraktijk van met name de Nederlandse Comedie werd beschouwd. Op de tentoonstelling zijn vooral foto's en ander documentatiema teriaal rond de gewraakte en de vernieuwende voorstellingen uit die tijd te zien. Het theaterinsti tuut wil met de manifestatie on der meer de mythe uit de wereld offers heeft gemaakt onder de grote acteurs uit de jaren zestig, zoals Han Bentz van de Berg en Ank van der Moer. Ook wil het instituut af van het idee dat met de actie de vernieuwing pas zou zijn ingezet. Naast de expositie voorziet het programma in acht bijeenkom sten op maandag over verschil lende theaterdisciplines in de betreffende periode, zoals toneel, dans, cabaret, mime, mu ziektheater en pop. In het week einde van 10 en 11 december is een doorlopend videoprogramma te zien met opnamen van voor stellingen uit de jaren zestig en zeventig. Op 25 november vindt de conferentie Context van de Podiumkunst plaats. Het theate rinstituut wil daarmee de dis cussie aanzwengelen over wat. het derde Kunstenplan van dej rijksoverheid, dat in 1997 van start moet gaan, voor. de po diumkunsten zou moeten inhou-. den. Dhaka (dpa) - Het proces tégen de inmiddels in Zweden in ballingschap levende schrijfster Taslima Nasrin is maandag begonnen in Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh. Aan het begin van het proces eiste de aanklager, die de schrijfster beschuldigt van godslastering en belediging van de islam, dat Nasrin terugkeert naar haar vaderland. „Nasrin moet zich ter beschikking stellen voor het proces en bewijzen dat zij onschuldig is", zei hij. De 32-jarige schrijfster laat zich vertegenwoordigen door advocaten. Zij verliet Bangladesh na twee maanden ondergedoken te zijn geweest en het arrestatiebevel tegen haar was opgeheven. De beschuldiging van blasfemie is „niet serieus te nemen en is onge grond", zei hoofd-verdediger Sarah Hussein. „Mijn cliënte heeft alleen haar persoonlijke mening uitgedrukt en wilde niet de gevoe lens van gelovigen kwetsen", zei zij. Volgens de rechtbank kan Nasrin, die met de dood wordt bedreigd door religieuze fanatici, indien zij schuldig wordt bevonden tot twee jaar gevangenisstraf worden veroordeeld.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 19