Sint M
n
'Aanblijven Kinkel goed voor Nederlands-Duitse relatie
Meerderheid Duitse kiezers speelde op zeker; dus op Kohl
'Winkels
75 uur gei
SPD valt coalitie aan over 'belachelijke meerderheid'
-DE STEM-
Duitse kiezer moet niets
weten van extreem-rechts
DE STEM
Homo sovjeticu
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
u FLODDERS
Q
Burl- en groteske rijmen (39)
Stank
Stinkend lui
Slaapzaalwekkers
Paardesoep
Sint Hubertus Broodjes
Wat heet Oxymoron?
pESTEM
Bijna 60 procent
Minister Wij er s laat
I Wijers bereidt overeenkomstig De
I akkoord de verruiming van de Koil
I openingstijden van winkels voor. meJ
I den volledig vrijlaten. Maar dat rus|
I stuit op grote bezwaren van on- blei
MAANDAG 17 OKTOBER 1994
Door John O'Mill
Twintig eeuwen heeft het geduurd
vóór de mens in de gaten had
dat stank, niet in 't vat
veel lol verzuurt,
maar geen ziektekiem bevat.
Flaubert raadde vriend en vijand aan
om juist met stank door 't leven te gaan.
Schijt en pis en kots maar raak,
want stinken, zei hij, is 'n goede zaak.
Laat daarom luid uw boeren knallen,
Laat daarom luid uw scheten schallen.
Bulk uw naasten, waar g'ook gaat
Uw knoflook boeren in het gelaat.
Bedenk dat vaak des hemels dank
verpakt zit in uw aardse stank.
(Vrij naar Gustave Flaubert)
Hoewel niet zo nijver als de mier
is de luiaard niet het luiste dier.
Dat is de bunzing! Had u dat gedacht?
Ik ken 'n bunzing en ik zeg het maar zacht
hoe vreemd het ook moge klinken,
die nog te lui is om te stinken.
Snurkers wekken soms heel de zaal
nou ja, nagenoeg, nooit echt allemaal
omdat snurkers ook bij playbacken
vreemd genoeg zichzelf nooit wekken.
Ober, er ligt 'n paard in mijn soep
niet enkel een haar uit zijn staart.
U hebt toch, meneer, tsjoe hong besteld
wat hier als een delicatesse geldt.
Een zeewild soep met als component
voor 'n kenner die de taal ook kent
(zie anders bijgaand kaartje)
Tsjoe hong is namelijk oud Chinees
voor 't Nederlands zeepaardje.
Mottok un nupke?
.vroeg ik nun vrimde mens
en toen dieje mens zee: gère,
liever as unne botteraam,
toen wies ik dattieje vrimde mens
ok uit Broabaant kwaam.
Een jeugdige grijsaard
een volwassen kind .1 >j
en wat verder een moron
nog oxy vindt.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309.
Bezorgklachten en abonnementenadministratie:
Afdeling Lezerscontact 06-0226116 (gratis)
ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Postbus 65, 4600 AB;
01640-36850, fax 01640-40731redactie 01640 3.
Etten-Leur, Markt 28,® 01608-21550, fax 01608-178.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19603.
Oosterhout, Bredaseweg 108B,® 01620-54957, fax C1620-34782.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 61150-96554.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 01184-19910, fax 01184-11446.
Openingstijden: van 8.30-17.00 uur.
(Middagpauze van 12.30-13.30 uur m.u.v. Oosterhout)
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 87.20, per halfjaar 173.45 óf per jaar 337.30.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 29.05,
per kwartaal 84.70, per half jaar 168.45 óf per jaar 327.30.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de
Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. als
mede de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345.
Den Haag (anp) - De verkie
zingsuitslag in Duitsland is
volgens Nederlandse politici
niet ongunstig voor de be
trekkingen tussen beide lan
den.
Hoewel de grote partijen wisse
lend over de uitslag denken, vin
den zij het met name een goede
zaak dat FDP-leider Kinkel mo-
geljk aanblijft als minister van
Buitenlandse Zaken. Kinkel
heeft zich de laatste tijd flink
ingespannen voor verbetering
van de betrekkingen met Neder
land.
WD en CDA zijn tevreden dat
bondskanselier Kohl kan doorre
geren, zij het met een minieme
meerderheid. CDA-kamerlid De
Hoop Scheffer noemde Kohl een
'Europese kanselier', die veel
meer dan een SPD-regering in
staat is te zorgen voor stabiliteit
in Europa.
Kohl wil Duitsland in tegenstel
ling tot de SPD ook een volwas
sen rol laten spelen in de wereld,
onder meer door deelname aan
VN-acties, aldus de CDA'er.
„Die zaken zijn ook voor Neder
land van uitermate groot be
lang."
Weisglas (WD) denkt ook dat
voortzetting van de Duitse coali
tie een gunstige invloed zal heb
ben op de stabiliteit in Europa.
Bij een andere regeringssamen
stelling is dat volgens hem veel
onzekerder.
Milieu
De PvdA vindt het jammer dat
de SPD geen bondskanselier kan
leveren. Volgens kamerlid Van
Traa is het overigens nog maar
de vraag of Kohl het met zo'n
nipte meerderheid in het parle
ment kan houden. Veel zal af
hangen van de stabiliteit van de
sterk verzwakte FDP.
„Een wisseling van de wacht zou
ondanks de verdiensten van Ko
hl een goede zaak zijn geweest.
Als democratisch beginsel, maar
ook omdat de PvdA denkt dat
met de SPD in de regering in
Europa een beter sociaal en mi
lieubeleid te voeren is," aldus
Van Traa.
Van D66 had er een coalitie van
SPD en FDP mogen komen.
„Dat zou voor Duitsland het
beste zijn," zegt D66-kamerlid
Van den Bos. „Gelet op het ver
lies van de huidige coalitie is de
Duitse bevolking kennelijk echt
ontevreden. Maar er is geen echt
alternatief voorhanden. Links is
te verdeeld."
Van den Bos vindt dat de FDP te
veel aan de CDU hangt. „Zij zijn
geen middenpartij meer."
In alle Nederlandse reacties
klinkt tevredenheid over het
slechte resultaat van de rechts-
extremistische Republikaner.
CDA'er De Hoop Scheffer: „De
Duitse kiezer verdient een com
pliment. Ultra-rechts heeft het
daar slechter gedaan dan Jan
maat hier en dan in Frankrijk,
België en Italië."
'Zeer blij'
Ook Europees commmissaris
Hans van den Broek zei gistera
vond 'zeer blij' te zijn dat de
liberale FDP de kiesdrempel
heeft gehaald.
Van den Broek feliciteerde
bondskanselier Helmut Kohl en
de liberale minister van Buiten
landse Zaken. „Ik weet hoe hard
mijn collega Kinkel heeft ge
werkt om naast het voorzitter
schap van de Europese Unie ook
zijn partij over die drempel heen
te krijgen. Ik ben blij dat dat
gelukt is."
Van den Broek verwacht dat de
huidige regeringscoalitie van
christen-democraten en libera
len zal worden voortgezet. Als
dat gebeurt 'kunnen wij verze
kerd zijn van een duidelijke Eu
ropese politiek van Duitse zijde',
aldus de commissaris.
De voorzitter van de liberalen in
het Europees Parlement, de Ne
derlander Gijs de Vries, ver
klaarde gisteravond 'opgelucht'
te zijn over de uitslagen in
Duitsland. Het behoud van de
positie van de liberale FDP in de
Bondsdag en waarschijnlijk ook
in de regering is volgens hem
niet alleen belangrijk voor
Duitsland, maar ook voor Ne
derland als belangrijke handels
partner en voor de rest van Eu
ropa.
„Voor een evenwichtige en voor
spelbare Duitse politiek is het
midden van groot belang. Daar
om is heel Europa gebaat bij
deze uitslag," onderstreepte De
Vries.
Aangepast aan het feestgedruis confetti in het haar - tjj
de FDP-minister Klaus Kinkel het feit dat zijn partij de coalj
met de CDU/CSU van Kohl kan voortzetten.
Bonn (dpa) - De Duitse kiezer wil duidelijk niets weten van
extreem-rechts. De Republikaner vergaarden bij de verkiezin
gen gisteren ongeveer twee procent van de stemmen en zijn
daarmee duidelijk onder de kiesdrempel van vijf procent
gebleven.
Evenals vier jaar geleden blijven de rechtsradicale Republikaner
zonder vertegenwoordiging in het nationale parlement. In 1990, bij
de eerste verkiezingen na de Duitse eenwording, kwam extreem
rechts op 2,1 procent.
De partij, die in 1983 in München was opgericht, had al maanden
metf tegenslagen te kampen. Bij zes regionale verkiezingen slaagde de
partij er niet in over de kiesdrempel te komen, wat ook gold voor de
Europese verkiezingen in juni dit jaar. Zelfs in het stamland Beieren
kwamen de Republikaner eind september niet verder dan 3,9
procent.
Door de tegenvallende resultaten groeide binnen de partij ontevre
denheid over haar leider, de oud-SS'er Franz Schönhuber (71). Hij
raakte eveneens omstreden door zijn contacten met de uiterste
racistische Duitse Volksunion DVU. Het partijbestuur besloot hem
op 1 oktober af te zetten, maar een rechter maakte die stap vorige
week ongedaan.
De Republikaner verloren klaarblijkelijk aan populariteit door een
aanscherping van de asielwet, waardoor het verzet tegen buitenlan
ders en asielzoekers aan actualiteit verloor.
)oor Frans Wijnands
3onn - Het slechtste verkie
zingsresultaat van de CDU/
CSU sinds het bestaan van
ie Bondsrepubliek en een
flinterdunne regeringsmeer
derheid van een handvol ze
tels in de 656 afgevaardig
den tellende Bondsdag. Maar
die harde feiten konden de
vreugde bij de Duitse chris
ten-democraten gisteravond
geen moment temperen.
„We hebben voor de tweede
achtereenvolgende keer de ver
kiezingen in het herenigde
Duitsland gewonnen, de CDU is
in alle Oostduitse deelstaten -
op Brandenburg na - de groot
ste partij en we gaan door met
dezelfde coalitie." Dat laatste is
vooral voor de buurlanden en
de rest van de wereld een zekere
geruststelling, gezien de uiterst
loyale EU-, Navo- en VN-koers
Ygn de regering-Kohl.
Al tegen half acht bevestigde
een triomfantelijke Bondskan
selier Helmut Kohl in het CDU-
hoofdkwartier in Bonn zijn zo
veelste politieke overwinning:
hij blijft ook de komende vier
jaar kanselier. In regeringsjaren
overtreft hij daarmee al zijn
voorgangers, Konrad Adenauer
inbegrepen.
Het is geen overtuigende partij
overwinning. Het is duidelijk
dat veel kiezers, bewust op Kohl
hebben gestemd en minder
overtuigd op zijn CDU. Niet
partijen of programma's be
paalden de uitslag van deze ver
kiezingen, maar de kandidaten
hoogst persoonlijk. Het autori
taire optimisme van Kohl heeft
de meeste kiezers aangespro
ken. Zij speelden op continuï
teit en stabiliteit. Voor een
rood-groen avontuur was net te
weinig animo.
Niettemin kunnnen de twee
linkse democratische partijen
niet echt ontevreden zijn. De
socialistische SPD mag dan te
leurgesteld zijn dat hun Rudoli
Scharping niet de nieuwe kan
selier wordt, de partij won er in
de moeilijke verkiezingsstrijd
enkele procentpunten bij. Dat
levert een krachtige oppositie
op, wat hoe dan ook een winst
punt is voor de parlementaire
democratie, en een goede uit
gangspositie voor de volgende
verkiezingen.
De Groenen kunnen uiterst te
vreden zijn om het loutere feit
dat ze overtuigend over de 5
procent kiesdrempel kwamen.
Onderdelen van hun program
ma - vooral op gebied van de
fensie en buitenlandse politiek -
moeten everjwel zelfs veel links-
Bondskanselier Kohl en SPD-lijsttrekker Scharping /lowta)
hun stembiljet nog even op voor de fotografen. Kohl te I
tevreden zijn want hij blijft aan de macht, Scharping to
enigszins tevreden zijn want hij kan door zetelwinst eei
sterkere oppositie voeren. foto's ap en epa
«int Maarten/Den Haag (anp) op':
De bevolking van Sint kerl
Maarten wil in meerderheid M
L>1 blijven uitmaken van het °er1
verband met de andere Antil- H
liaanse eilanden. Byna 60 g.l
Leent .van de stemmers l
Left zich bij het referendum hanl
van vrijdag uitgesproken
meip
voor handhaving van deze sa- Mirt
menwerking. kH
Een derde van de kiezers wil dat het I
«int Maarten zich via een 'status bevl
anarte' losmaakt uit het eilands- Eild
verband. Maar weinig kiezers uitgl
-ün voor volledige onafhanke- ge
?heid- p fi
De uitkomst van het referendum kied
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Winkels moeten vanaf
75 uur open zijn. „Dat is het minin
nog verder gaan," aldus minister H|
Zaken) gisteren in het tv-prograr—
de afspraak in het paarse regeer- ZaH
Het liefst zou hij de openingstij- Koll
1 der meer de vakbonden voor liet]
winkelpersoneel. Dat bleek toen niel|
onlangs bekend werd dat Wijers I
voorstander was van ruimere yr i
i openingstijden, bijvoorbeeld ook 1
j open op zondag. D61
I Een ambtelijke werkgroep moet perl:
daarom alle bezwaren tegen zo'n Avijj
1 verruiming - en die al in vele vinl
rapporten op papier zijn gezet - de
nog eens bekijken. De werkgroep het]
moet zich volgens Wijers onder ovei
meer buigen over de vraag of kela
winkels 75 of 112 uur open mo- Koll
I gen zijn; op dit moment staat de vanl
winkelsluitingswet maar 55 uren goe
I toe. de
Zinnig
Ook moet de werkgroep de be- drijl
zwaren tegen ruimere openstel
ling op zondag nader onder de De
loep nemen. „Er moet nog een datJ
keer zinnig worden nagedacht," ken
aldus de bewindsman. Wijers pen
hoopt met het plan van de amb- dee!
telijke werkgroep in de hand arbl
meer steun te krijgen in het Oolf
kabinet voor een zo groot moge- wiif
lijke verruiming van de ope- zijn
jiingstijden. doe
georiënteerde kiezers schrik
aanjagen. Met een minder ge
prononceerd programma zou
den de Groenen voor veel meer
kiezers een acceptabeler coali
tiegenoot van de SPD kunnen
zijn.
Terwijl het profiel van de Groe
nen de afgelopen tijd steeds
scherper werd, vervaagde dat
van de liberale FDP. De partij
komt weliswaar opnieuw in de
Bondsdag, en mag - met ver
moedelijk nog minder ministers
- verder meeregeren. Maar de
liberalen beseffen maar al te
goed dat zij dat te danken heb
ben aan veel welgezinde CDU-
kiezers die met hun eerste stem
op Kohl stemden, maar hun
tweede stem aan de liberale
coalitiepartner gaven, of 'leen
den'. Voor de FDP was het
ondanks die opluchting een
'zwarte zondag'.
In drie, tegelij
kertijd gehouden deelstaatver
kiezingen struikelden de libera
len over de kiesdrempel van 5
procent.
De PDS - de door iedereen
verfoeide opvolgster van de
DDR-communisten r- komt
dankzij een aantal verrassende
'Direktmandaten' royaal in de
Bondsdag, maar speelt daar tot
opluchting van alles en iedereen
géén politiek beslissende rol. De
zeer, zeer krappe meerderheid
van CDU/CSU en FDP was vol
doende om de vorming van een
rood-groene coalitie met ge-
doogsteun van de PDS te voor
komen.
Het PDS-Bondsdaglid Gregor
Gysi sprak weliswaar van een
'historische -gebeurtenis', maar
alle uitslagen van gisteren to
nen aan dat de partij voorals
nog een puur Oostduitse partij
is, die landelijk niet aanslaat.
Het moet de grote gevestigde
partijen niettemin ernstig te
denken geven, dat de PDS ook
bij de gisteren gehouden deel
staatverkiezingen in Mecklen-
burg-Vorpommern en Thürin-
gen opzienbarende winsten be
haalde.
Klaarblijkelijk slaat de Wester-1
se democratie in oostelijk
Duitsland nog niet zó aan
waren de vele stemmen voorde l|
CDU vier jaar geleden voorna- j
melijk een 'dankjewel' van
opgeluchte Oostuitsers aan
'kanselier van de eenheid'. Inde
Bondsdag zal de PDS
de rol van de luis in de
kunnen spelen. Die luizige rol
hebben zelfs de 'Republikaner'
niet toebedeeld gekregen. Ex- j|
treem-rechts is politiek in 1
Duitsland afgeschreven, en
is misschien wel het groot
pluspunt van deze Bondsdag
verkiezingen.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
„Wij hebben de tweede verkie
zingen in het verenigde Duits
land gewonnen. Een meerder
heid van acht zetels is zeker een
leefbare meerderheid en wij zul
len de regeringscoalitie voortzet
ten," zei een triomferende en
glunderende Kohl gisteravond in
feen reactie.
Ook de leider van de liberale
FDP Klaus Kinkel was blij met
met de uitslag. „Het is gelukt, ik
ben blij en gelukkig." In de aan
loop naar de verkiezingen zag
het ernaar uit dat de FDP het
misschien niet zou halen en
bondskanselier Kohl zijn coali
tiepartner kwijt zou raken.
Bij de sociaal-democratische
SPD was er wel enige teleurstel
ling. De partij had weliswaar
stemmen gewonnen, maar niet
genoeg om de coalitie CDU-FDP
te dwarsbomen. Gerhard Schro
der, SPD-premier van Nieders-
achsen, riep zijn partij echter
toch tot winnaar uit: „Tegen de
zin van de sociaal-democratie
kan het land niet worden gere
geerd. Met deze belachelijke
meerderheid (van de huidige
coalitie) kan Duitsland niet wor
den geleid."
Waarnemers hebben deze uit
spraak geïnterpreteerd als een
pleidooi voor een Grote Coalitie
van CDU/CSU en SPD. SPD-lei-
der Scharping heeft echter altijd
-overigens net CDU-leider Ko
hl- een dergelijke coalitie bij
voorbaat van de hand gewezen.
Historische
Volgens Gregor Gysi, de leider
van de PDS, heeft zijn partij een
'historische prestatie' geleverd,
tegen 'de onheilige alliantie van
alle andere partijen en een deel
van de media' in.
Pikant is wel dat PDS-kandi-
daat Stefan Heym de eerste zit
ting van de 13e Duitse Bondsdag
zal voorzitten. Het oudste parle
mentslid, zit volgens een onge
schreven parlementaire regel de
constituerende zitting van de
Bondsdag voor, totdat een geko
zen Bundestagsprasident de
voorzittersbei overneemt. Heym
is 81.
Het feit dat een vooraanstaande
persoonlijkheid uit de ex-DDR
deze functie uitoefent, heeft een
symbolische waarde: het toont
aan dat de PDS, de opvolgster
van de communistische staats
partij SED, zich een vaste plaats
heeft verworven binnen het par
lementaire stelsel van de vergro
te Bondsrepubliek.
Heym vluchtte voor de nazi's
naar de VS en nam als Ameri
kaanse soldaat deel aan de op
mars door Duitsland. In 1952
koos hij uit overtuiging voor de
DDR, waar hij de eerste jaren
werd gerespecteerd en onder
scheiden. In de loop van de jaren
'70 kwam Heym echter steeds
meer in botsing met het SED-be-
wind en werd een symbool voor
het intellectuele verzet tegen de
dictatuur.
De PDS heeft zich in het oosten
op een overtuigende manier we
ten af te zetten tegen het dicta
toriale SED-verleden. Architect
van de imagoverandering was de
advocaat Gregor Gysi, die in het
kiesdistrict Hellersdorf-Marza-
hn, eveneens in de voormalige
DDR-hoofdstad, met meer dan
45 procent van de stemmen de
SPD-kandidate en voormalige
DDR-dissidente Angelika Barbe
versloeg.
Gysi werd in 1948 in Berlijn
geboren. Zijn vader, Klaus Gysi,
was in de DDR staatssecretaris
voor Kerkzaken. In 1988 werd
Gregor Gysi voorzitter van de
vereniging van advocaten in de
DDR. Als advocaat zette hij zich
in voor dissidenten zoals Robert
Havemann en Rudolf Bahro. On
der zijn leiding kreeg de SED
van Erich Honecker stapsgewijs
een nieuwe naam: In december
1989 werd het SED-PDS; in fe
bruari 1990 werd de 'foute' eer
ste helft van de dubbele naam
geschrapt.
Ondanks het gescheld van Kohl
op de 'rode sokken' en de 'rood
geverfde fascisten' die 'een ande
re republiek' zouden willen, blij
ven de gekuiste communisten ze
ker tot 1998 een factor in de
landelijke Duitse politiek. In het
grootste deel van de voormalige
DDR zijn zij nu al, na CDU en
SPD, de grootste partij in het
regionale parlement.
Deelstaten
De Bondsdagverkiezingen kre
gen gisteren extra dimensie door
gelijktijdig plaatsvindende deel
staatverkiezingen in Mecklen-
burg-Vorpommern, Thüringen
en Saarland.
In alle drie deze deelstaten bleef
de liberale FDP onder de kies
drempel. Daarmee zijn de libera
len voor de tiende keer op een rij
uit deelstaatparlementen gewipt.
In Saarland kreeg SPD-minis-
ter-president Oskar Lafontaine
onverwacht een gevoelige tik, ai
blijft hij de sterk winnende CDU
nog altijd de baas. Lafontaine
verloor met 48 procent zijn abso
lute meerderheid (was 54,4). De
CDU boekt een forse winst met
41 procent van de stemmen (was
33,4). De FDP bereikt met 2
procent een uiterst mager resul
taat (was 5,6). Bündnis '90/Die
Grünen doet opnieuw zijn intifl
de in het parlement in Saar-
brücken met 6 procent (was 2,«l
In Mecklenburg-Vorpomm®
bleven SPD en CDU in ster»
ongeveer gelijk: CDU 40 proc»
(was 38) en SPD 30 procent («-\
27). De PDS is hier de
winnaar (21 procent, was
16),
ten koste van FDP (4 procent)®
Grünen (3 procent).
In Thüringen blijft de CDU «J»
45 procent de grootste par,j(
Premier Bernhard Vogel ra"
echter zijn coalitiepartner I
kwijt. De SPD krijgt 29 Pr°ctj!J
van de stemmen (was 23),
ex-communistische PDS 15 PU
cent (was 10). Bündnis 90AM
Grünen is met 5 procent net»
de Landdag vertegenwoordigd-
Omdat eigenlijk niemand met
PDS wil samenwerken, zouZ
ker in Mecklenburg-Vorpo
mern wel eens coalitie tuss'
CDU en SPD gevormd nwc
worden. Ook bij de ëem^en.n.
raadsverkiezingen in N°° L
Westfalen is de FDP uit tal
gemeenteraden verdwenen.
EXTREMEN RAKEN elkaar, zegt de
Europese verkiezingsuitslagen van
denken dat het volk gelijk heeft. In E
Oostenrijk eveneens, maar in de
Bondsrepubliek behalen, net als
ex-communisten de meest aansprekf
Zijn Habsburgers zulke andere mens
uitslagen toch voort uit een overeei
laatste is het waarschijnlijkste.
Een behoorlijk deel van het kiezersv
gen der stem niet leiden door
algemeen belang. Zij kiezen voor
bergen of op zijn minst een goudgr
soort burger werd in het oude Oosti
term homo sovjeticus aangeduid. I\
naken, geen eigen iniatitief vertone
vaandels en de leuzen van wie hei
boterham garandeert.
Zo lang dat in West-Europa de me
sociaal-democratie was, koos de ar
De kleine zelfstandige zocht het, van
'aog, in liberale of christen-dêmocrt
was nauwelijks een bewust ideoloi
onmondige die zijn stem gaf aan de
Nu het in West-Europa door de econ
gaat en de traditonele partijen daart
e(en schild op te houden ter beschei
afhankelijk voelt, voelt de Westeurof
oe steek gelaten en zoekt daarom
oestaan niet alleen ter extremer
rechts is in het voordeel. West-Er
e lende een toevluchtsoord gewor
vluchtelingen van politieke of eco
ouitenlandse toevloed voelt de hom<
oestaan bedreigt en uit angst dat zijl
vroegere 'broodheren' gevuld kan v\
extreem-rechtse alternatief,
n het vroegere Oostblok is in het es
Praktijk tegengesteld. Na de val van
ertegenwoordigers van het oude vt
gevaagd. Zij waren verantwoordelijk
oor het falen van het economische
nieuw verkozenen faalden even
ekerheid, werk en inkomen. Het
est-Europa dreef de Oosteuropes
ouw. Extreem-rechts is nauwelijks
hB ft een Sevaarlijke, nationalistisc
omdat er bijna geen buitenl
eimg aantrekkingskracht. Vandaar
°e9ei"e vastigheid, die weliswaai
moede maar toch een dagelijks bo
mJj® 0!? terug te keren naar dieger
Ub k'SC zor9' onderwijs en sociale
I nomo sovjeticus kiest niet op ba
ionn St Voor een hongerende maa
belo ft61 °Pen monc' z'in stem aar
7
