Amerika doet 'het' eens per week
Privé
V DIENST"
>53/236255
At random: almaar wisselend bladen-abonnement
Nostalgische expositie 'Romantische Scheepsreizen'
EET wijzer
06-96.88
06-96.80
Blad i-Magazine richt zich
op de nieuwe communicatie
Kunstzinnig koken (5)
doorschakelen
direct contact
Gratis telefoonsex
voor vrouwen
06-4366 of 4622
Escort He She
HEB
ïformatie en tarieven:
3r)schilder
'6-236253/236255
t De Wolf tel 076-143553
/aliteit biedt?
6-236253/236255
pESTEM
SURPLUS
f:2
Erfgenamen
Vooroordelen
Misplaatst
Uitkomst van seks-peiling in Verenigde Staten is niet erg opwindend
Omvangrijk
Aids
Verwenreizen
Grote vraag
DE BUITENDIJK
Dag loof
Champignons a la Provencale
Gevulde paprika's op zijn Spaans
94 J(*
LIVE-sex! nyniw'
vrouwtjes, direct aparti
ven hun adres en t~i -J 2e'
jwijeb, airect apart"
ven hun adres en tel nr
06-34035080 (SQ^J
RIJPE vrni i\A/arUTT~ r~-~
ons uu-u-ruuouou igUgpW
VOLRIJPE vrouwërrz^r-
anoniem, niet-commercS
sexkontakt 06-9656 7Rrpl
SNEL 't bed in rniT^
lekkere meid? Bel dan n
sda 06-9695 slechts 75cp^
REAGEER! op dTli^g
vrouwen bel de vernieuwd!
afspreeklijn 06-9696 TScpn!
NIEUW! Sexdoorschakèfc
Vrouwen willen direkt
bel nu: 06-9.750 (75cpm)
RIJPE vrouwen zoeken jon
gens voor een slipperti(1
06-9760 (75cpm) Aktieju 1
DIREKT een lekkere"^
aan de lijn, vraag haar tel
nr.! Bel 06-97.95 (75cpm)
ZIN in n wip? bel diTgS*"
lige dames direkt: or-qh 77
(75 cpm).
RIJPE vrouwen wiiièïTsèJ
kontakt (niet commercieel:
06-98.90 (75cpm)
ZOEK je rijpe vrouwen voor
sexkontakt? (niet commer
cieel) 06-350.266.59 (igpm)
homokontakteKFI^;
je 'n lekkere hete jongen'
Gaydating 06-9518 (75Cpmi
PRIVE-telefoonnummers
van hete meiden thuis? Bel
nu 06-9536 (75cpm)
SM-kontakten: direkt apart
met meester of dienaar, bel
nu: 06-95.37 (nu 75cpm)
(nu 50cpm)HOMO-DIRECT:
06-9538. Snel heet gay.
sexcontact. Anoniem!
SEXGESPREK mëT~hète
vrouw, alleen voor jou
06-9566 (75cpm)
(NIEUW! 75cpm) Rijpe
vrouwen willen sexkontakt
(niet commercieel) 06-9.567
LET op! Blind date via de
telefoon. Direkt apart, leuke
meiden, 06-95.95 (75cpm)
DIREKT apart met 'n leuk
meisje (18+). In prijs ver-
laagd! Bel: 06-9600, 75cpm
Naar dames thuis
door het hele land
24 u/p.d. 100 c.p.m.
met dames uit heel
Nederland. Geheel Privé
thuis doorgeschakeld.
24 u/p.d. 100 c.p.m.
mannen bellen voor 1,- p/m
telefoonsex 06-9713
super sex 06-9716
sex direct 06-9718
sexcontact 06-9635
sex plezier voor 2 06-9894
live sex 06-320.325.00
regiosex 06-320.325.92
ROOSENDAAL, 2 vr. ontv.
privé ma. t/m vrij. Iedere vr.
aktieprijs. Tel. 01650-58051
Eenzame hete vrouwen
zoeken anoniem-sexkon-
takt Bel 06-9511 (75cpm)
Klundert zelfde Tel. ander
adres Privé en fotoboek 11-
22u 01682-2167 dame gevr
Bekend van Lief Leed
01184-70705 ass gevr.
i«
ENBESCHERMING BREDA £0' 076-712712
076-222590
'ER EN JONGERENTELEFOON 06-0432
iUKLACHTEN (STADSGEWEST BREDA): 076-205205
DERS VOOR MOEDERS 06-0228070
IALE OMBUDSMAN 070-3563563
G BREDA 076-241000
7ILUGERSWERK BREDA, 076-215744
k van Dagblad DE STEM
zorgt ervoor dat uw klanten
eken naar de informatie over
onder deze rubriek is simpel.
EVERKOOP DE STEM
Bent u de
en In deze tijd??? Laat het onze
entiele klanten, weten door een
r deze rubriek te plaatsen.
LEVERKOOP DE STEM
sine zelfstandige zoekt nog
dakgoten om schoon te maKg_
at snelle service heeft en eer
ilang dat mensen uw boodschap
snst is dè manier om uw k^n
de informatie over uw bedrijf
LEVERKOOP DE STEM
VRIJDAG 14 OKTOBER 1994
Door Lout Donders
Veel mensen kennen het pro-
bleem. Je hebt wat abonne
menten op tijdschriften maar
je hebt het ook druk, druk,
jruk. Dus blijven van tijd tot
tijd die tijdschriften in het cel
lofaan, om na een paar weken
ongelezen met het oud papier
mee te gaan.
Of ze gaan op de stapel: 'nog 'ns
keer lezen', wat er vaak niet meer
van komt. Öf het aanbod in de
kiosk is zo groot dat je door de
bomen het bos niet meer ziet.
Filmmaker Martin Lagestee uit
Amsterdam heeft daarvoor een
oplossing bedacht: At Random.
het nieuwe keuzeabonnement.
Het is simpel. Het pakket van At
Random bestaat uit vier weekbla
den (VN, HP/De Tijd, De Groene,
Time) en zeven maandbladen (El-
le, Quote, Esquire, Avant Garde,
Penthouse, Elle Wonen en Opzij).
Wie een abonnement neemt op At
Random moet drie weekbladen en
zes maandbladen uitkiezen.
Maandelijks krijgt de abonnee
dan drie verschillende weekbla
den en (elke maand een ander)
maandblad in de bus.
„Nieuw in Nederland? Neen,
nieuw in de wereld. We zijn ook
bezig in een groot aantal andere
landen," zegt initiatiefnemer La
gestee. „In mijn vak moet je goed
geïnformeerd zijn en dus veel le
zen. Op zaterdag dus even snel
naar de kiosk waar je inmiddels
tegen een wand van tijdschriften
aankijkt. Je weet niet wat je moet
kiezen, je koopt er teveel en komt
er nauwelijks aan toe om ze alle
maal te lezen. Zo kwam ik dus op
het idee."
De meeste tijdschriftenuitgevers
waren enthousiast en werkten
mee, behalve de grootste, de VNU
Tijdschriftengroep. Theo Bouw
man, voorzitter van de directie
van de VNU Tijdschriftengroep,
zegt daarover: „Wij vinden het
dus niet zo'n goed idee. En als we
het wél goed zouden vinden, zou
den we het met onze 34 tijdschrif
ten zelf doen."
Ondanks de afwezigheid van
VNU-tijdschriften als Playboy,
Avenue Box, Cosmopolitan of
Nouveau, heeft At Random in
middels na één week adverteren
zo'n 75 abonnees, die 247 gulden
per jaar betalen. De vergelijking
met de aloude leesmap vindt La
gestee niet passen: „Die zijn
meestal niet actueel. Bovendien
mogen onze abonnees hun tijd
schrift houden."
De kans is groot dat een abonnee
nét die week een tijdschrift mist
waar voor hem/haar interessante
dingen in staan. „Klopt," zegt La
gestee, „dat is dus pech hebben,
maar het leven is hard.Maar wie
met dat probleem zit, kan nog al
tijd op zaterdag even naar kiosk.
'Cruise is pure verwen-reis'
DoorJohan van Grinsven
Het moet voor velen de
droomreis van hun leven zijn
geweest: de wekenlange boot
tocht naar Nederlandsch-In-
die. Confetti en serpentines
bij vertrek. Luxe en enter
tainment aan boord en onder
weg exotische havens aan
doen.
,Zo'n droomreis per oceaansto
mer meemaken kan, al is het in
een surrogaatvorm. Oude tijden
herleven in het Nederlands
Scheepvaartmuseum in Amster
dam; daar vindt vanaf vandaag
tot en met 5 juni de expositie Ro
mantische scheepsreizen, van
Holland naar Indië 1900-1940
plaats.
De bezoeker van de tentoonstel
ling begint zijn reis in het passa
gekantoor, daar waar de oude af
fiches en folders te vinden zijn.
Een winkel toont de tropenkle-
ding uit die tijd.
Scheepsmodellen van oude
oceaanreuzen geven een indruk
van de schepen waarop naar In-
diè werd gevaren. De route langs
nagebouwde hutten, eetzaal, sa
lon en promenadedek vertelt
over het sociale leven aan boord.
Videocopieén van oude films
kleuren de hoogtijdagen van het
scheepsvervoer verder in.
Wie denkt dat het gedaan is met
oc ouderwetse scheepsreizen,
vergist zich. Cruises zijn de erf
genamen van de romantische
scheepsreizen van weleer, de
tochten naar 'de Oost' en 'de
"est Natuurlijk is er tussen
vroeger en nu een groot verschil.
In het verleden werden passa
ges (landverhuizers, ambtena
ren) per lijndienst vervoerd en nu
gaat het om vakanties op een
boot.
De cruise kwam er uit noodzaak:
he basis onder de passagiers-
scheepvaart ('een brug over den
oceaan') werd eind jaren vijftig,
egin jaren zestig weggeslagen
oor de komst van de straalvlieg-
nrgen Die waren niet alleen be-
rouwbaar, maar ook nog eens
veel goedkoper dan de schepen,
e scheepvaartmaatschappijen
«vamen in de problemen en
noesten dus omschakelen.
hedendaagse scheepsreizen
worden omgeven met hardnekki
ge vooroordelen, aldus directeur
H°utenbos van reisorganisatie
«etours Cruises, in Nederland
leider op het gebied van
cruises.
chique, saai en alleen
oor oude mensen. Maar 34 pro-
,Van onze passagiers is jon-
dan vlJftig jaar, 60 procent
onze passagiers heeft mid
delbaar of hoger onderwijs geno
ten en 37 procent is gewoon in
loondienst. En een derde deel
van onze boekers heeft een inko
men dat minder is dan 60.000
gulden per jaar."
Waarom kiezen mensen voor een
cruise? De charme van het varen,
de verwachting bij het binnenko
men van een onbekende haven,
het bezoeken van exotische ei
landen, een afvaart bij zonson
dergang, het vertrouwde deco
rum 's avonds aan het diner en
natuurlijk vanwege de rust op
zee. Of omdat ze het cliché van
de televisieserie 'Love Boat'
maar niet van hun netvlies kun
nen krijgen.
De redenen zijn divers, aldus
Houtenbos, maar wie op zoek
gaat naar de nostalgie van vroe
ger, die vangt bot.
Die weemoed is ook misplaatst.
Want de scheepsreizen van vroe
ger waren alleen voor de elite
ook luxe-reizen en dan nog vele
malen minder comfortabel dan
de huidige cruises. In het verle-
Luxe aan boord van een voor
oorlogse oceaanstomer.
den waren de klasseverschillen
aan boord erg groot.
Zo was de Nederlandse schrijver
E. du Perron - in 1936 op weg
naar de Oost - hevig verontwaar
digd toen hij onderweg van een
Deense naar een Nederlandse
maatschappij overstapte en
merkte dat zijn Indische bedien
de ('onze boy Rasidi') geen eigen
hut kreeg, maar aan dek moest
slapen en geen koffie of thee
kreeg, alleen water, rijst en een
stukje vis.
Standsverschillen zijn er tegen
woordig niet meer. Iedereen
krijgt tijdens een van de zes da
gelijkse maaltijden hetzelfde
eten; iedereen kan aan alle acti
viteiten deelnemen. Zelfs de eer
ste klas van vroeger was nog
niets vergeleken met de voorzie
ningen aan boord van de huidige
generatie cruiseschepen. Biblio
theek, theaterzaal, disco's,
zwembaden, sauna's, fitness
ruimten, een overladen sportief
programma en bioscopen moet er
Door Mare de Koninck
Washington - Amerikanen
hebben over het algemeen
een conservatief seksueel ge
drag. Hun seksuele relaties
zijn meestal langdurig en mo
nogaam. Ze doen niet veel
aan 'exotische' variaties op
de meest gangbare vormen
van geslachtsgemeenschap.
Ze zijn veelal seksueel tevre
den in hun relatie. En ze doen
'het' gemiddeld eenmaal per
week.
Dat eenmaal per week lijkt nog
al zuinig, maar is een gemiddel
de dat bij ontleding toch ook
meer florisante kanten blijkt te
hebben. Zo heeft 41 procent van
de gehuwden in de VS tweemaal
per week of vaker gemeenschap.
Daar staat bijna dertig procent
van de volwassenen - inclusief
vrijgezellen - tegenover die in
het hele voorbije jaar slechts en
kele keren of helemaal niet de
daad hebben verricht.
Een en ander vormt de niet erg
opwindende uitkomst van het
meest omvangrijke en weten
schappelijk verantwoorde on
derzoek naar seksueel gedrag
dat volgens experts ooit in de
Verenigde Staten is uitgevoerd.
Het gaat om een studie van we
tenschappers van de Universiteit
van Chicago, die 3400 Amerika
nen uitvoerig schriftelijk én
mondeling - onder de waarborg
van volkomen anonimiteit - heb
ben ondervraagd.
De uitkomst spreekt de resulta
ten tegen van tal van eerdere
studies in de VS die suggereer
den dat huwelijkse ontrouw en
seksuele experimenten meer re
gel dan uitzondering waren ge
worden in het land. Veel nuchte
re Amerikanen hadden die stu
dies - van onderzoekers als Kin-
sey, Masters en Johnson, Hite en
het blad Playboy - altijd al ge
wantrouwd. 'Ons onderzoek be
vestigt het gezond verstand dat
zegt dat de meeste mensen ge
woon de tijd en de energie niet
hebben om een baan, een gezin,
en tijd in de file te combineren
met een hartstochtelijke gehei
me relatie', aldus prof. John
Gagnon, een van de uitvoerders
van het nieuwe onderzoek.
Andere bevindingen van de stu
die zijn:
Negentig procent van de Ame
rikanen tussen 18 en 60 jaar
heeft gedurende zijn/haar leven
minder dan tien sekspartners ge
had. Vijftig procent had er vier
of minder.
Negentig procent van de ge
huwde vrouwen en 75 procent
van de gehuwde mannen zegt al
tijd volkomen trouw te zijn ge
weest in het huwelijk.
Bijna zeventig procent van zo
wel de gehuwde of samenwonen
de vrouwen als mannnen is 'te
vreden' over hun seksleven.
Veertig procent is zelfs 'uiterst
tevreden'.
Dertig procent van de vrouwen
en 65 procent van de mannen be
reikt 'altijd of bijna altijd' or
gasme bij het vrijen.
Vier procent van de vrouwen
en negen procent van de mannen
zegt ooit een homoseksuele erva
ring te hebben gehad. Maar
slechts 1,4 procent der vrouwen
en 2,8 procent van de mannen
noemt zichzelf homoseksueel. In
vroegere, minder representatie
ve, studies zei vijf tot tien pro
cent homofiel te zijn.
Vaginale geslachtsgemeen
schap is voor zowel vrouwen als
mannen veruit de meest populai
re seksuele praktijk. Op de twee
de plaats in de 'ranglijst van op
windendheid' komt 'het zien hoe
de ander zich uitkleedt'. Pas op
een afstandelijke derde plaats
komt 'orale seks'.
Van de vrouwen zegt 22 pro
cent 'ooit door een man gedwon
gen te zijn tot iets seksueels'.
Maar van de mannen zegt maar 3
procent ooit een vrouw tot iets
gedwongen te hebben. ('We ne
men aan dat beiden de waarheid
vertellen zoals zij de waarheid
zien', zegt mede-onderzoeker dr.
Edward Laumann.)
De studie concludeert dat aids
zich niet snel onder de hetero
seksuele bevolking zal versprei
den, mede omdat er weinig sek
sueel verkeer is tussen diverse
cultureel, etnisch en economisch
bepaalde groepen. Zestig pro
cent van de Amerikanen wordt
door een gemeenschappelijke
kennis voorgesteld aan een toe
komstige sekspartner, die dan
ook meestel uit eenzelfde milieu
komt in termen van leeftijd, ras,
opleiding en godsdienst.
Volgens de onderzoekers uit
Chicago zijn hun bevindingen
een goede weerspiegeling van de
werkelijkheid omdat de 3400 on
dervraagden lukraak zijn gese
lecteerd en daarom representa
tief zijn voor de gehele bevol
king. Meer dan vier van de vijf
benaderden hebben willen deel
nemen. Vroegere studies waren
vooral afhankelijk van vrijwilli
gers die zich meldden om onder
vraagd te worden over hun seks
leven.
Golfend en tennissend onder
weg naar de Oost.
FOTO'S NEDERLANDS
SCHEEPVAARTMUSEUM
voor zorgen dat de passagier zich
geen seconde verveeld. In de ja
ren dertig was een bad in iedere
hut niet eens gewoon. En toen
dat wel het geval was, werd de
kuip nog geruime tijd gevuld met
zeewater.
Houtenbos: „Een cruise is iets
heel anders dan de lijndiensten
van vroeger. Maar de stijl en
klasse van toen zijn nog wel be
waard gebleven. Cruises zijn pu
re verwenreizen."
Cruises zijn er al vanaf enkele
dagen en een paar honderd gul
den, maar die vakanties zijn niet
te vergelijken met de romanti
sche scheepsreizen van voor de
Tweede Wereldoorlog.
Wel vergelijkbaar zijn de zoge
naamde 'wereldcruises' die di
verse maatschappijen verzorgen;
de Holland Amerika Lijn bij
voorbeeld maakt er iedere winter
een schip voor vrij. Reizen van
zo'n drie maanden, waarbij een
groot aantal exotische havens
wordt aangedaan en de evenaar
diverse malen wordt gepasseerd.
Kosten: vele tienduizenden gul
den. Deeltrajecten meevaren is
ook mogelijk.
Het aanbod aan grote tochten
groeit ieder jaar, omdat het aan
tal cruisegasten ook steeds stijgt
(in 1966 wereldwijd 400.000, vo
rig jaar zo'n zes miljoen). In de
sector 'ouderwets lang en luxe'
zijn er bijvoorbeeld cruises - in
allerlei varianten - vanuit Am
sterdam naar het Caribische ge
bied (36 dagen) of zestigdaagse
cruises naar Australië/Nieuw-
Zeeland.
„Dit type cruise is minder hec
tisch, langer, duurder ook. Dus
meer voor de beter gesitueerden.
En ook dat is weer net als vroe
ger," aldus Houtenbos.
Als nieuwe trend op cruisegebied
gelden de cruises naar 'de Oost';
de vraag is groter dan het aan
bod. Cruises van Bangkok via
Singapore naar Bali bijvoor
beeld. „Er zijn daar meer oude
bezienswaardigheden dan in het
Caribisch gebied. Zeker voor Ne
derlanders is het Verre Oosten
interessant gezien onze histori
sche banden", aldus Houtenbos.
De expositie 'Romantische scheepsrei
zen' is van 14 oktober tot en met 5 juni
1995 te zien in het Nederlands Scheep
vaartmuseum, Kattenburgerplein 1,
Amsterdam (nabij Centraal Station).
Open: dinsdag tot en met zaterdag
10.00 tot 17.00 uur, zon- en feestdagen
12.00 tot 17.00 uur. Informatie over
cruises is te vinden bij elk reisbureau.
Opeens is de akker ach
ter ons huis bruin. Niet
gewoon herfstbruin,
maar alsof er een brand heeft
gewoed. Het aardappelloof
dat er tot voor kort nog mooi,
frisgroen bijstond is veranderd
in een dorre massa. Zeven
hectaren verschroeide aarde.
In een week tijd. De aardappe
len kunnen de grond uit.
Ik zal er de betreffende boer
niet hard om vallen. Want
voor hem en veel van zijn vak
genoten is het anno 1994 de
normaalste zaak van de we
reld. Toen menskracht nog be
taalbaar was ging je met een
riek en een mand het aardap
pelveld in en was het loof geen
beletsel. Maar toen het rooien
gemechaniseerd werd, was
loof een lelijke hindernis.
Sinds mijn vroegste jeugd zie
ik de gifspuiten over de akker
gaan. Toen, in de jaren zestig,
waarschijnlijk ook nog met
DDT, het middeltje dat tegen
alles hielp. Zelfs tegen men
sen. Gif was een wondermid
del, de spuit het beste en sim
pelste middel om schimmels,
ziekten, schadelijke insecten
en wat al niet meer om zeep te
helpen.
Vandaag de dag wordt toch
wat anders tegen gif aangeke
ken. Hoe onbespotener hoe
beter. De consument eist dat
en dus gehoorzaamt de boer.
Sterker: 's lands grootste krui
denier legt zijn leveranciers
milieu-eisen op, om bij de
klanten in het gevlei te blijven.
Toch wil de consument de ui
terste consequentie niet voor
lief nemen: een slak in de sla,
een wormsteek in de appel,
een beestje in de bloemkool.
Of gewoon produkten met een
minder fraai uiterlijk. Het bes
te bewijs komt uit de hoek van
de wereld van het biologisch-
dynamische, dus absoluut gif-
vrije winkelcircuit. Het markt
aandeel blijft gewoon steken
in de marge. Want je moet al
heel milieu-bewust zijn om vijf
gulden neer te tellen voor een
onooglijke, maar absoluut gif-
vrije bloemkool. En je moet er
ook de centen maar voor over
hebben.
De overheid laat zich inmid
dels ook niet onbetuigd. Het
Meerjarenplan Gewasbe
scherming - let op de verhul
lende naam - moet het gebruik
van landbouwgif terugdringen.
De landbouw en de industrie
die er omheen hangt, kunnen
niet achterblijven en doen hun
best. Want wat de Duitsers en
Door Mariëtte Mulkens
sinds kort ook de Engelsen
mogen denken over de smaak
van onze kasgroenten, gif
wordt er amper meer gebruikt
onder het glas. Gekweekte,
onschadelijke insecten vreten
de schadelijke insecten op. Op
de akkers wordt ondertussen
weer volop, zij het mecha
nisch, geschoffeld in plaats van
gespoten. En intussen wordt
ook serieus gedokterd op het
mechanisch verwijderen van
aardappelloof. Ik heb me laten
vertellen dat die experimenten
niet allemaal even geslaagd
zijn. Maar ze voegen wel nieu
we begrippen toe aan de vol
gende uitgave van de Dikke
van Dale: loof trekken en loof
klappen.
Voorlopig gaat het meestal
nog met de spuit. In dat ver
band kwam ik laatst een ad
vertentie tegen in een land
bouwblad: 'Met Reglone rooit
u 't altijd'. Zes kleurenfoto'
geven ongegeneerd het effect
weer van het wondermiddel op
een aardappelveld, exact het
proces dat ik de afgelopen da
gen vanuit onze huiskamer
heb kunnen volgen. Over de
foto van de zesde dag, de dag
van de verschroeide aarde,
staat m kapitale letters ge
drukt 'DAG LOOF'.
Zelfs in de kleine lettertjes
rept de advertentie niet over
de eventuele gevolgen voor
het milieu. Wél over het feit
dat het loof binnen enkele da
gen is afgestorven en kort
daarna ook de stengels. En
passant wordt ook nog Phy-
tophtora, ofwel aardappel
moeheid direct stopgezet. Het
spul is bovendien binnen tien
minuten regenvast.
Goei poeier, dus. Ik denk dat
we de komende dagen veel
rijst en spaghetti eten. Hoewel
je nooit weet wat Reglone of
zijn concurrent met die pro
dukten hebben uitgespookt.
Internet, multimedia, interactief. Hot items waaraan de media de
laatste maanden zeer veel aandacht besteden. Voor mensen die zich
willen oriënteren in deze elektronische wereld, is het nieuwe tijd
schrift i-Magazine verschenen. Het eerste exemplaar van dit tien
maal per jaar verschijnende blad behandelt onderwerpen als CD-I
en CD-rom, videotex, het Internet, interactieve tv. het is bedoeld
voor ondernemend Nederland. Informeren, overleggen, kopen en
amuseren, ze zijn allemaal aan het veranderen door de nieuwe elek
tronische communicatievormen, zegt hoofdredacteur en uitgever
Guy Price. „Niet over vijf jaar maar nu, en vooral vanaf nu. We zien
ook een hele nieuwe categorie bedrijven en bedrijfjes ontstaan, van
infrastructuurbeheerders, marketeers en tovenaarsleerlingen. Daar
zouden we graag Lijfblad van willen worden."
i-Magazine is voor 16,50 in de kiosk te koop, een abonnement
kost 130 exclusief btw. Uitgever is Funda in Deventer.
Door Marijke Prins
Ik ben de gelukkige bezitter van 'Avonturen met een pollepel' van
de dichter/schrijver/journalist J.W.F. Werumeus Buning
(1891 -1958). In een tijd dat nootmuskaat en peper zo'n beetje de
enige kruiden waren in een modaal Nederlands huisgezin en pa
prika nog tot de absolute exotica behoorde, schreef Werumeus
Bumng, door Vestdijk venijnig 'die keukenmeid' genoemd, gloed
vol over aubergines, linzen en champignons. Werumeus Buning
schreef voor zichzelf het grafschrift (waaronder hij overigens niet
rust):
Hier ligt de man, zoo wordt verteld,
die knoflook heeft in eer hersteld
en in land, litteratuur en huis
weer aardsche geur gaf aan het fornuis
Het is moeilijk om een recept van Werumeus Buning te geven, om
dat hij zijn receptuur in omslachtige, bloemrijke verhandelingen
verpakt. Uitzondering daarop volgt zijn verrassend moderne re
cept voor:
Daarin is - het kan niet anders - knoflook verwerkt (de schrijver
zegt het niet maar ik denk dat hij een 'A pond bedoelt in het re
cept): 'De champignons worden rauw en schoongemaakt in
tweeen gesneden en dan gemarineerd met een lepel of twee olijfo
lie, zout gemalen peper en een teentje gehakte knoflook. Na een
uur, of langer, laat men ze, goed afgedroogd, springen in een pan
met een laagje flink hete olie; als ze mooi van kleur zijn strooit
men er gehakte peterselie over, men perst er wat citroensap over
en dient op met gebakken brood.'
Een even beknopt en lekker recept voor restjes is:
'Men maakt een vulling van fijngehakt lamsvlees of kip, gaarge-
smoorde fijngehakte ui, broodkruim, kruiden, knoflook voor de
verstandigen en stoutmoedigen; men vult daarmee de ontsteelde
en voorbereide hele pimentos voorzichtig, besprenkelt ze met olie,
en maakt ze in een kwartier, twintig minuten gaar in de oven'.
Tot slot een citaat dat illustreert wat de kok met 'voorbereide' be
doelt en dat tevens zijn wat bombastische, maar sympathieke
schrijfstijl illustreert:
'Een hete oven, vuur van boven, bekwaam gehalveerde of aan de
steel geopende paprika's op het rooster, en in een minuut of vijf is
de huid bruin gebladderd en gebarsten, men haalt ze eraf met een
mesje, brandt zich de vinger en doet het de tweede maal beter; de
derde keer als de beste Spaanse of Italiaanse dienstmeid. Men kan
zich bij kleine paprika's deze moeite besparen, het is overigens
een kwestie als bij tomaten, de schil zal u niet vergiftigen, maar ze
geeft geharrewar op het bord van uw gast. Het hóórt zonder huid,
het is beleefder.'
