Martin: de nieuwe Gerrit van der Valk Twee Haagsche knippende alweters stoppen t zijn al waar De Toekan-filosofie blijft onveranderd overeind TOBER 1994 VRIJDAG 7 OKTOBER 1994 De jonge Van der Valk-generatie werkt aan een nieuw imago. De huidige concern-leiding wil met alle instanties die een hardwerkende ondernemer tegen komt door één deur kunnen, met de gemeente Breda bijvoorbeeld, om de ambitieuze plannen met het Chassé-theater uit te kunnen voeren. Maar de beken de familie-traditie - hard werken, goed zorgen voor de klanten en elke Van der Valk een eigen zaak - blijft overeind. Het eerste interview met de nieuwe Gerrit: Martin van der Valk. jn hand tracht te zettm akt hem tot een mens dj, sse versierhand en verf k gedoe en weinig Waat. n een zalig bestaan heeft uwd. anneer op een bepaald t al zijn wapens zich te. mzelf beginnen te keren et leven eerder ongeniep oward laat als ondertoon chouwer voelen dat iedere rgens een acteur is als hef st en dat maakt het spel ueel. j komt nog dat deze au- n meester is in de dialoos - levensecht met iedere nieuw verrassende wen- Een flinke dosis humor ie maakt zijn teksten tot urrijk en smakelijk menu aptain Nijholt staat een an gelouterde acteurs oor het stuk, wat vrij lang vaart en spanning houdt, rds heeft voor enkele e types gekozen die de i in de pap zijn. Monica de secretaresse krijgt een toorbaar jasje van Gerrie r Klei, Ellen Röhrman zei ima Miss Erikson neer en de Moor vermaakt de zaal jn quasi gestoorde Roland rol. st in de 'normale' rollen itstekend op zijn plaats Roord als Joanna mag ns best iets aan haar te en niet altijd verstaanbare doen. 1 en aankleding van Friso rsma vormden een zeer ar- plaatje en verdienen een 'ment. heeft gehaald. Hij kan emotio neel reageren. Hij heeft dit be drijf groot gemaakt en als je dan als oude man het roer moet over dragen aan de nieuwe generatie kan ik me voorstellen dat je emotioneel wordt. Oom Gerrit wordt binnen de familie op han den gedragen. En dat hij een aanvaring heeft met justitie, tja ik heb ook wel eens een bekeu ring niet betaald. boor Jan Maarten Frequin GEKLEED in spijkerbroek en wollen trui houdt hij de werk zaamheden op de Scheveningse pier nauwgezet in de gaten. bouwvakkers. Zakt in een van de Zwolsman werd heropend, wil W JÊË^. Jfêr Martin wel. Wat de plannen kos- jwd ten? „Ik kan niet tellen." Als hij '\S"' JflPf MjfJfM alle vergunningen krijgt: vijftig HH miljoen. Inclusief het hotel, dat WÊm&r' Wf/fF uit de zee zal verrijzen. De bouw W van dat juweel op palen begint f MES in 1996. Heel zuinig is Martien. jtUBË jMBk Vooral met woorden. Typische WÊjm Van der Valk-houding. Ze wer- I I ken liever. En ook geen foto. 9Bf Terwijl oom Gerrit regelmatig de WÊÊ/F J^F publiciteit haalt wil zijn opvol- ger niets weten van de fotograaf. „Mijn nee, is nee. Geen foto. Als je mij fotografeert gaat dat toe stel de zee in." Zijn vrouw Mi- mmmmimmmmmimmmmmmmmummmmtimiimmmmmMimmm ham, ook al niet te stuiten in haar. werkdrift om het nieuwe restaurant op een van de eilan- m m jm*. jmmmk mok m it den op tijd klaar te krijgen, wil WkM f I wel bemiddelen om Martin op de SI BI I foto te krijgen. Maar ze kent m HHHI WKÊÊt JV" hem te goed: „Als ie eenmaal nee gezegd heeft, kun je het wel vergeten." V.. -.i.- De 42-jarige nieuwe topman van het Van der Valk-concern is di recteur van het vogelpark Avi- SB fauna en van het Toekan-motel in Alphen aan den Rijn. Martin is een van de zonen van Klaas van der Valk, die als hij nog zou' steeds meer plaatsen is het Toekan-symbool te zien. leven net als oom Gerrit en oom foto de stem/johan van gurp Ariebij de oude garde van 'advi seurs' zou behoren. Martin is een, clubje maakt de dienst uit, maar een van de familieleden met de van de 'schone Valken', bij wie wordt net zo makkelijk door de rechtzaak in het vooruitzicht on- de FIOD niet is binnen gevallen, familie teruggefloten als de verstandige dingen zegt. En ook al bagatelliseert hij het meerderheid er anders over. Dat er spanning heerst in de zeil, Martin is de nieuwe topman denkt. En zo besliste de Van der villa's van de Van der Valken van het horeca-concern. Zeg Valk-dynastie dat er over fami- mag duidelijk zijn. Nog steeds maar de nieuwe Gerrit van der liaire aangelegenheden niets grasduint justitie in de boekhou- Valk. naar buiten gebracht wordt. ding van de talrijke bv's van het Gerrit van der Valk laat zich wel concern. Waar zal de botsing Villa's eens verleiden tot ondoordachte met de fiscus en justitie op uit- kwinkslagen als hij tegen een draaien? Wat hangt de vijftien Hij zit in het 'jongerenbestuur', journalist aan loopt, maar verder familieleden en de administra- samen met Freek van der Valk blijft de Van der Valk-clan een teur, die een dagvaarding van de (Heerlen) en de beide zwagers gesloten front. In opdracht ook officier van justitie kunnen ver- Cees Polman (Eindhoven) en van de familie-advocaat Leo wachten boven het hoofd? Hoe Hans Heinriehs (Vught). Dit Spigt, die liever niet heeft dat het proces tegen de Van der Rust Martin, de nieuwe toekan-top man, wil ondanks de spannende periode die het familiebedrijf nu doormaakt, rust in de tent. „Wij willen gewoon goed werken. El ke zaak moet blijven draaien. Wij wiilen het de mensen naar de zin maken door goede kwali teit te leveren. Dat is in het belang van onze ondernemingen en van onze 12.000 medewer kers. Het publiek begint dage lijks over onze problemen met justitie, maar wij worden er niet op aangekeken. De tent brokkelt niet af, zoals oom Gerrit ooit beweerde. Integendeel. De fami lieband is sterker geworden. Wij zijn alleen maar bezig met waar we beresterk in zijp: werken. Dat is onze kracht. Doorgaan met ons eigen systeem: familie bedrijven in stand houden en zorgen voor tevreden klanten. En met alle instanties waar we mee te maken hebben in goed overleg tot oplossingen komen. Nee, dit zeg ik niet om de rechter te beïnvloeden. Die zal niets doen met teksten van Martin van der Valk. Het gaat me om de zaak, al onze werknemers en de gasten." Martin van der Valk, de nieuwe topman van het Van der Valk-concern is bij het werk aan de Scheveningse pier arbeider met de bouwvakkers. Typisch Van der Valk: hard werken, geen woorden maar daden; en ook geen foto. 'Als je mij fotografeert gaat dat toestel de zee in'. foto marc bolsius laatste hand gelegd aan de ver- de nieuwe bedrijfsfilosofie naar 'schillende restaurants en terras- buiten te brengen. Het Van der sen met een uitzicht waar elke Valk-imago krijgt ook een op- horeca-ondernemer stinkend ja- knapbeurt. loers op kan zijn. Op het derde „Maar dat moet je nog niet op eiland komt een vermaakcen- schrijven." trum. Heel moeizaam laat Martin tij- De eerste zestig palen die de pier dens zijn verhaal over de pier dragen hebben al een nieuwe wat los over die nieuwe bedrijfs- betonnen jas gekregen, want ze voering. „De Van der Valk-filo- hebben het de afgelopen dertig jaar zwaar te verduren gehad. Martin is er net als in Alphen aan den Rijn de baas. Zijn zoon krijgt straks de dagelijkse lei ding. Kortom: de Van der Valk filosofie heeft niets geleden on der de fraude-affaire. sofie blijft. Die lijn'laten we niet los. En wij willen zo goed moge- In de nas lijk samen werken met alle par- tijen die je als zakenman tegen- En al trapt 'foundingfather' ome komt. Of dat nou de gemeentelij- Gerrit zo nu en dan nog wel eens ke overheid is, de Keurings- tegen de schenen van de over- dienst van Waren of de fiscus, heid, de belastingdienst of justi- Dat is overigens geen nieuw be- tie, de nieuwe lijn binnen het leid." concern is die van een modern Geen nieuw beleid? Er ligt toch management. Daar is de nieuwe een reusachtig conflict dat wel "generatie heel duidelijk over. eens zou kunnen uitmonden in Ook al kan de motelketen reke- een onvoorwaardelijke gevange nen op een enorme populariteit nisstraf voor een aantal voor bij het publiek, een fraude-affai- 'aanstaande familieleden? Dan re zoals die nu loopt moet in de spreekt weer de echte Van der toekomst kost wat kost verme-1 Valk. Martin: „Dat er een con- den worden. Van der Valk in de flict ligt, moet nog blijken. Een pas. Er komt binnenkort zelfs Van der Valk blijft altijd hopen, een ontmoeting met de pers om Ja, inderdaad, je hoort van mij alleen maar dooddoeners. We zouden het toch over de pier hebben?" Valken ook zal uitvallen, de hechte familieband zal er 'alleen maar sterker van worden'. Martin wil uitsluitend praten over het nieuwste project van Van der Valk: de renovatie van de Scheveningse pier. Het oude en verslonste parade-paardje van de machtige Zwolsman uit de jaren zestig wordt binnen de kortste keren weer een van de grote trekpleisters van Neder lands bekendste badplaats. Martin van der Valk geniet van de wederopstanding van het oude pronkstuk van de legenda rische Zwolsman. De wandelpier Wilhelmina werd gebouwd in 1911. en is in de oorlog door de Duitsers in brand geschoten. De schatrijke Reinder Zwolsman ontfermde zich over het wonder in de branding en zorgde er voor dat de nieuwe pier met uitkijk toren in 1961 kon. worden hero pend. Toen Zwolsman zelf in de financiële problemen kwam zet te de verpaupering van de 375 meter lange pier in. Hotel Straks komt er ook nog een hotel op palen boven de zee. Met 200 tot 250 bedden. De toren zal dan afgebroken moeten worden. Op het grote eiland wordt nu de de Vrede kan de leiders tgaan. De grote vraag is ur krijgt en de naam van opnieuw de ronde. o Oe uit Japan, de Syrisch- ese dichter Adonis en Wis- Szymborska uit Polen. 91 won de Zuidafrikaanse na Gordimer, in 1992 de ibische schrijver Derek ott en vorig jaar Toni Mor- uit de VS. obelprijzen worden uitge- op 10 december, behalve de voor de Vrede, die op de- e dag in Oslo wordt over- igd. rs Paulrud, literatuurcriti- an het Aftonbladet, vindt ~oss moet winnen. „Hij is e 70 en zijn werk is in se talen vertaald. Hij jft historische romans, was riticus van het Sovjet-regi- n heeft een tijd in een kamp gezeten", aldus Paul- ns Paulrud is de val van de tunie nu al lang genoeg en om een schrijver uit dat d te belonen. Op handen Dat het Van der Valk-concern in zee zou zijn gegaan met onroe- rendgoedmagnaat René Coltof om zodoende van zware investe- ringen in gebouwen verlost te zijn is volgens Martin onzin. Oom Gerrit kwam met Coltof - al pratend op een bankje - tot aardige ideeën. En oom Gerrit is dan niet te beroerd om samen met Coltof het champagneglas te heffen voor de fotograaf van een populair landelijk dagblad. Als of hij nog steeds de dienst uit maakt. Gerrit is net als oom Arie niet meer dan een adviseur. Toch neemt volle neef Martin het graag op voor zijn verguisde en bewonderde oom Gerrit, die wellicht een lange gevangenis straf .boven het hoofd hangt. „Die man is niet slecht. Hij is een van de mensen die Neder land na de oorlog uit de rotzooi Laaiend Als Martin in de keuken in ge sprek is met leden van het bouw team legt de fotograaf aan. Ter wijl hij afdrukt en de lichtflits richting Van der Valk-baas schiet, duikt Martin met zijn gezicht de andere kant op. Hij is laaiend. Spreekt zeer dreigende taal. Maar het fototoestel vliegt niet de Noordzee in. In geen van-de Van der Valk vestigingen is een foto van Mar tin te vinden. „Een van de groot ste problemen binnen het con cern is hem op de foto te krij gen," zegt een medewerker. Martin kan wat dat betreft nog wel iets leren van oom Gerrit. DoorRinze Brandsma Den Haag - Een schokgolf gaat door journalistiek Ne derland. De dames van Haagsch Persbureau Matla stoppen ermee. Een uniek instituut, waar gene raties journalisten vaak zwaar op leunden, doet het onuitput telijk archief met miljoenen ge rubriceerde knipsels op slot, legt de scharen neer en staakt per 1 januari komend jaar de samenstelling en verzending van de wonderbaarlijk comple te, uitzonderlijke en secure Matla-agenda. Hoe moet dat nu verder? Juffrouw Wil Kortekaas, met 63 de jongste van de twee Haagse joffers die al meer dan veertig jaar het persbureau bestieren, gejaagd, gespannen: „We heb ben er zolang over geaarzeld. Wij worden ouder en de perso nele kosten zijn hoog gewor den." De wetenschap dat'er niet een tweede knipselarchief/pers dienst van hun soort bestaat en dat alle Nederlandse media van Matla afhankelijk waren, daar is ze zich van bewust. Ze laat doorschemeren dat door alle krantefusies het aantal klanten js afgenomen, 'maar het is de leeftijd die de doorslag geeft'. Juffrouw Gerda Huberts (75), die al voor de oorlog in dienst trad van de Haagse journalist Jean Hubert Matla, zit versla gen op haar werkplek in de "oge serre waar zij meer dan een halve eeuw knutselend met de taal de roemruchte Matla Agenda samenstelt. Vreselijk vindt ze het besluit om de tent dicht te gooien en het archief te verkopen. „Ellendig voel ik me. Weet u, i' is mijn leven. Ik ben hier elke dag, meestal ook in de Weekeinden. Prachtwerk is dit. I 16 - 14.30, 17 u. The next ate kid. u. Shadowlands. 30 u. Chasers. I 17 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. aissance man. I 18 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. al 19 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. be lies. al 20 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. e cliënt. al 21 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. e crow. al 22 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. cape from Absolom. ENT cascoop 30, 17, 20 en 22.30 u. Forrest imp. 30 u. Sugar Hill. 30, 17, 20 en 22.30 u. Wolf. 20 en 22.30 u. Leon. .30, 17, 20 en 22.30 u. True lies. f.30, 17, 20 en 22.30 u. Renais- nce man. .30, 17, 20 en 22.30 u. The client. .30, 17, 20 en 22.30 u. Speed. .30, 17, 20 u. Beverly Hills Cop .30 u. The Fïintstones. .30, 17, 20 u. 4 Weddings a neral. .30 u. The Aristocats. NOKKE iverly Sereens I en 22.30 u. Forrest Gump, en 22.30 u. True hes. I en 22.30 u. Wolf. en 22.30 u. Speed. zelf in het hoofd hebben. In de kathedraal van Oud Nieuws werd niets weggegooid, kwam alleen maar bij, dagelijks. Uit serieuze kranten èn uit flodde rige babbelblaadjes. Juffrouw Kortekaas kijkt graag naar quizzen als Triviant: „Dan weet ik wel veel antwoorden, ja." Twee jaar geleden bracht een vraag over het voortbestaan van hun persbureau de dames in grote verlegenheid. Ze dach ten niet aan stoppen, was het toen. De gedachte daaraan al leen al was onverdraaglijk. Juffrouw Huberts toen: „Ik zou het zó vreselijk vinden, dan gaat zoveel voor me verloren. Als ik zelf mijn archief niet meer heb, ik zou niet eens meer iets kunnen opzoeken." Verplet terd zwijgen na een nuchter 'maar dat hóeft dan toch ook niet meer' van juffrouw Korte kaas. „Ja, maar als ik in een gesprek met vrienden iets niet weet, zeg ik 'zoek ik morgen op kantoor wel even op'. Dat is een tweede natuur van me gewor den. Later hoor ik dan 'wat leuk, dat je dat weet'. Dat geeft een prettig gevoel. Ik ben onlos makelijk verbonden met dit persbureau elke persoon zit in een of meer envelopjes in bakken. Via ver wijzingen komen we aan verde re informatie in andere enve loppen. Wij zijn een soort leven de computers. En hoe wilt u deze drie verdiepingen vol stel lages met bakken vol miljoenen knipsels, nog uit de jaren dertig, in een computer stoppen?" De abonnee die het genoegen had, in de voorkamer van de dames zelf in de bakken infor matie op te spitten, kreeg als eerste altijd de klemmende vraag, nog voor hij zat, of hij eerst de stapel briefjes met ver wijzingen wilde doornemen. Dan konden de dames beneden de documentatie vanuit andere bakken en envelopjes voeden. En uiteraard waren die verwijs- briefjes ook van hergebruikt papier, gescheurd uit oude agenda's of uit binnengekomen drukwerk. De manier waarop de knipsels gevouwen waren, om in de nauwe envelopjes te passen, was onnavolgbaar ge raffineerd. En die lucht! In het grote pand van Matla hing het muffe en tegelijk geestverruimende aro ma dat uit de verzonden enve loppen vol knipsels opsteeg. Juffrouw Huberts reageerde verbaasd, als je begon over die lucht. Juffrouw Kortekaas, ruim een decennium jonger, knikte dan herkennend. „Als ik na het weekeinde of na een vakantie hier binnenkom ruik ik het wel. Dit huis is natuurlijk wel doortrokken van oude kranten. Net de lucht van een oud klooster." De dames geven toe dat zij veel van de inhoud van hun knipselbakken Mijn hart bloedt. Maar het is arbeidsintensief werk en daar mee kostbaar." Juffrouw Hu berts en juffrouw Kortekaas - want zo zijn de Dames van Matla altijd blijven heten - wil len geen interviews of foto's; het is zo al moeilijk genoeg. Ze zijn bezig het reusachtig ar chief van vele miljoenen knip sels en het grote pand in de Indische buurt te verkopen. Ze hopen dat het op een of andere manier lukt het archief toegan kelijk te houden voor abonnees, zoals nu. Maar zo punctueel vanuit kranten en tijdschriften alle bruine envelopjes met na men en onderwerpen bijhouden, zoals zij het met medewerksters deden, en die onmogelijk com plete dagelijkse Matla Agenda maand in maand uit samenstel len, dat wordt nog maar de vraag, beseffen zij zich. Het is twijfelachtig of deze kathedraal van oud nieuws open blijft, en of er nog wel dagelijks gecele breerd wordt. De dames hopen er op dat het lukt pand en archief als geheel in stand te houden, als particu lier of openbaar instituut. Afgelopen zal het in elk geval zijn met de ongelooflijk lange, geboetseerde zinnen in de Matla Agenda. Juffrouw Huberts maakte ze al in de tijd van Matla, 'Meneer', die bij het dic teren wel eens de draad kwijt raakte. „Vind ik haast het leuk ste aan dit werk," zei zij daar gepassioneerd over. „Beetje gekkigheid ook, om zoveel in één zin te stoppen." Willekeurig voorbeeld uit een agenda van een paar jaar gele den, tussen korte mededelingen over jubilerende aquariumver enigingen en jubilarissen bij al le mogelijke bedrijven: „24 25 juni is het 25 jaar geleden, dat achtereenvolgens Noord-Frank rijk, België en Nederland tij dens zware onweersbuien door twee windhozen werden getrof fen, waardoor in de departe menten Le Nord en Pas de Ca lais zeven mensen werden ge- een camping en boerderijen ver woestte, hetgeen aan twee men sen het leven kostte, terwijl de andere wervelstorm een uur la ter in het Betuwse dorp Tricht grote verwoestingen aanrichtte, waarbij vijf dodelijke slachtof fers en een twintigtal gewonden waren te betreuren en tientallen woningen onherstelbaar werden journalist Matla, als steun voor zijn haperend geheugen. Bij zijn dood in 1968 erfden zijn twee medewerksters het woonhuis annex bureau, om broodwin ning en pensioen veilig te stel len. Zo zetten zij zijn levens werk voort. Zij veranderden bijna niets aan werkwijze en interieur van het bureau van Wie de zending niet compleet terugstuurde, kreeg een kleine boete en kwam op de zwarte lijst. De misprijzing en veront waardiging van de dames bleef die collega dan achtervolgen. Want zat daardoor geen blij vend gat in het geheugen van de Nederlandse pers? Voor het opsturen gebruikten - 5 okt. hoopt mr.A.H.Korthals, *lid der Tweede Kamer, te Rotterdam zijn 50e verjaardag te gedenken. 13 okt. hoopt drs.D.F.van der Kei, oud-lid der Tweede Kamer, oud-staats secretaris van buitenlandse zaken en oud-vertrouwensman Oud- Militairen Indiëgangers, te De Meern-zijn ?Ce verjaardag te gedenken. 14 okt. ie het 100 jaar geleden, dat vioe-admiraal A.S.Pinke, eertijds commandant der zeemacht in het toenmalige Ned.IndlS en hoofd van het bureau wetenschappelijk onderzoek van de Marinestaf, die in mei 1940 tijdens de strijd om Rotterdam het bevel voerde over de "Van Galen" en die in 1966 te Den Haag overleed, te Keerde ■werd. geboren. 16 okt. is het 40 jaar geleden, dat de ïted.politicus "en vakbondsbestuur der Cornells Woudenberg, lid der Eerste Kamer, van 1929-1946 se cretaris-penningmeester van de 3DA? en van 1946-1949 algemeen secretaris van da Partij van de Arbeid, te Amsterdam overleed. 18 okt. hoopt Bertus Fennema, lid van gedeputeerde staten van Groningen, te Zuidhorn zijn, 50e verjaardag te gederiken. '22 okt, hoopt dra. F.H.von t-ïeijenfeldt, oud-lid der Eerste Kamer, oud- wethouder vart Groningen en oud-lxd van de provinciale staten van Groningen, te Groningen zjjn 75e verjaardag* te gedenken, 25 okt. hoopt lar.M.S.vars Oosten, oud-procureur-generaal in de Hoge Raad der Uederlanden te Den Haag, aldaar zün 85e verjaardag te gedenken. 26 okt. hoopt drs.M.Smits, lid der Tweede Kamer, te Den Haag zijn 50e verjaardag te gedenken, Óok juffrouw Huberts zelf kan het straks niet meer opzoeken in haar archief met de lucht van een oud klooster, haar kathe draal vol Oud Nieuws. Zij durft er nog niet echt aan te denken, net zo min als de trouwe afne mers van het Haagsch Persbu reau Matla. Dat wordt afkicken van die dikke enveloppen vol, die op afroep naar de krantere dacties gingen. Die onuitputtelijke bron staat straks droog. Hoe moet het ver der? Matla en de krant, ze kun nen elkaar immers niet missen, geen dag. Matla, grondlegger van het Haagse persbureau. FOTO ARCHIEF DE STEM de dames zelden een nieuwe envelop. Enveloppen, die bij hen binnenkwamen, werden uit een vooroorlogse zuinigheid hergebruikt. Het Haagsch Persbureau Matla werd in 1927 opgericht door de 'Meneer', zoals zij hem nog steeds met ontzag noemen. Matla opereerde uiteraard zon der computer, zelfs zonder kaartenbak of index. „Het zit in ons hoofd, het hele archief zelf is onze index. Elk onderwerp, dood en in het Belgische dorp Oostmalle en de streek van le per honderdentwee personen werden gewond, waarna één windhoos op zondag 25 juni om 16.30 uur het Noordbrabantse dorp Chaam bereikte en aldaar beschadigd." Zonder ademha len! En reken maar dat de gege vens klopten. Afgelopen is het ook met die fantastische zendingen knipsels. Originele, want kopieën, daar deed persbureau Matla niet aan.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 21