Ondei
India is een open riool
Partij commissie rekent af met oligarchie in CDA
Lokale autoriteiten gaan onzorgvuldig om met pest-epidemie
Weerzien
DE STEM
A2 I DE STEM
Bevolking tegt
uitkering na w
DE STEM
Roomse krijgs
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Rapport: unive
Een krantebericht
over een treinramp
in Brazilië waarbij
honderden doden te betreu
ren zijn, wordt door een be
lendend artikel over de geste
gen prijs van de benzine al uit
onze aandacht weggewist.
Een verkeersongeval waarbij
we een slachtoffer met een
bloedende hoofdwond op de
straatstenen zien liggen,
brengt ons daarentegen ge
heel en al van de kook. Het
blijkt dat ook de grote ge
schiedenis die, in standaard
werken vastgelegd, verhaalt
van veldslagen, congressen en
wapenstilstand wordt ver
drongen door de mondelinge een bom beantwoord zou'
verhalen over de krijgshande- worden, verdween ook voor
lingen die zich, hoewel veel ons de padvindersromantiek
kleinschaliger, in onze eigen van het vrolijke soldatenle-
buurt en straat voltrokken. ven. Wij weten maar al te
In de laatste van de dertiger goed hoe desastreus Hitier
jaren scheen de oorlog nog zich aan zijn woord heeft ge-
veraf. Natuurlijk hadden we houden,
in de krant wel over de An-
schlufi van Oostenrijk bij nnrlnockpiikpn
Duitsland gelezen en de foto "OriUgSK.cUK.eil
gezien van Chamberlain die
in het najaar van '38 als een Intussen woedde de oorlog
vredesduif uit München te- ver van onze deur. Sabotage-
rugkeerde, we wisten dat in handelingen werden door de
het voorjaar daarop Tsjecho- pers verzwegen, het verzet or-
Slowakije eveneens door Hit- ganiseerde zich in stilte. Dat
Ier was geannexeerd en dat hij de Wehrmacht bij Stalingrad
nu ook nog de corridor bij de strijd moest opgeven, werd
Danzig opeiste. Maar de oor- als een strategische beslissing
log kreeg voor ons toch pas uitgelegd. Halverwege de be-
een gezicht toen de Wehr- zettingstijd, toen eten en drin-
macht in de eerste september- ken, kleren en kolen steeds
nacht van 1939 Polen binnen- schaarser begonnen te wor-
viel en ook het Nederlandse den, werd er naast onze lage-
leger werd gemobiliseerd. re school van grauwe steen
Al eerder waren er door ons een bouwsel opgetrokken dat
leger manoeuvres gehouden al spoedig een gaarkeuken
waarbij de brede straat voor bleek te zijn. En in de laatste
onze kerk opeens vol veld- oorlogsjaren, toen op de dis-
groene voertuigen stond. Sol- tributiebonnen steeds minder
daten met hoge kepi s op en te.krijgen was en de schappen
met strakgewonden puttees in' <je winkels leeg begonnen
om hun onderbenen liepen te raken, stonden daar avond
daar met hun etensgerei naar aan avond mensen in de rij
de veldkeuken, die uit een om tegen een zeer geringe
paar enorme etensketels be- vergoeding een warme maal-
stond waaruit een lauwe lucht tijd te halen,
van bonensoep opsteeg. We De ontberingen die de Duitse
kenden wel het liedje waarin soldaten in de Russische
rats, kuch en bonen op het sneeuw moesten ondergaan,
soldatenmenu stonden maar voelden wij voor een klein
de damp die uit die open- deel aan den lijve als we met
luchtkeuken naar ons toe een pan 0f een klein emmer-
kwam, beloofde kampvuur- tje in de rij aan de deur van
achtige avonturen zoals wij de gaarkeuken stonden, waar
die alleen uit de films uit de bet als een publiek geheim
patronaatszaal kenden. De gold dat jonge meisjes of
vertrouwde groentesoep en knappe vrouwen in het rant-
de aardappelen met botersaus soen dat in hun pan werd
en een zachtgekookt ei had- geschept, meer vlees aantrof-
den niets van doen met de fen dan wij, schooljongens,
beloftevolle spanning die uit die in ónze te dunne kleren
de oorlogsberichten uit de geduldig stonden te kleumen,
krant en de radio naar ons toe Toch heb ik me later zelden
kwam, die vonden we wel te- nog zo solidair gevoeld met
rug in de kille herfstlucht on- mijn buurtgenoten die ook op
der de bomen van de straat een schep stamppot of een
waar tot laat in de avond halve liter gortepap stonden
militaire wagens af en aan te wachten. En ik vergeet
reden en telkens nieuwe sol- evenmin de knagende teleur-
daten rond de dampende stelling als ik aan .de beurt
veldkeuken samendromden. was en de grote gamellen ge-
Pas toen Hitier provocerend heel en al leeggeschraapt wa-
brieste dat iedere bom met ren.
Soms heb je van die begrafenissen of crematies mei twee gezichten.
Na het afscheid met de plechtige woorden, de diepe droefheid en de
stille emoties, krijgt de bijeenkomst weer kleur in een geroezemoes
van herkenning, wordt de sfeer gezellig en zelfs ongegeneerd
plezierig. Mensen die elkaar weerzien door het verlies van een
gemeenschappelijke vriend of collega, maken er een reünie van.
Het stoort geenzins. Het is voor de nabestaanden juist iets om
tevreden over te zijn: zó veel mensen die deze dag eikaars bestaan
herontdekken, is mogelijk gemaakt door een levenslange inspan
ning van de overledene. (HC)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
S 076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309.
Bezorgklachten en abonnementenadministratie:
Afdeling Lezerscontact 06-0226116 (gratis)
ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 upr.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Postbus 65,4600 AB;
01640-36850, fax 01640-40731, redactie 01640-37253.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Hulst, Steenstraat 14, S 01140-13751, fax 01140-19698.
Oosterhout, Bredaseweg 108B,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 01184-19910, fax 01184-11446.
Openingstijden: van 8.30-17.00 uur.
(Middagpauze van 12.30-13.30 uur m.u.v. Oosterhout)
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 87.20, per half jaar 173.45 óf per jaar 337.30.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 29.05,
per kwartaal 84.70, per half jaar 168.45 óf per jaar 327.30.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice S 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de
Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. als
mede de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345.
ZATERDAG 1 OKTOBER 1994
yan onze verslaggever
Arnhem - De militaire recht
bank in Arnhem heeft vijf
ex-cadetten van de Konink
lijke Militaire Academie
(KMA) in Breda geldboetes
van 300 gulden elk opgelegd,
omdat zij in hun blootje 'een
losbandige sfeer hebben be
werkstelligd' op een slaap
zaal in december vorig jaar.
Pe cadetten zijn inmiddels van
de academie verwijderd en ont-
OQ Door Max de Bok
Hans van Mierlo
foto de stem johan van gurp
Politieke partijen belichamem
door middel van gekozen volks
vertegenwoordigers de demo
cratie. Democratie is in de let
terlijke betekenis: volksmacht;
het volk regeert zichzelf.
In de praktijk is democratie
geworden tot uitoefening van de
volksmacht door gekozen verte
genwoordigers en daarmee tot
een systeem van gedelegeerd
vertrouwen. Bij de wijze waar
op deze staatsvorm gestalte
krijgt, worden door de eeuwen
heen steeds weer vraagtekens
geplaatst. Hoe groter die vraag
tekens, hoe sterker de drang
naar vormen van directe demo
cratie, waarbij het volk het
weer zelf en dus niet door mid
del van zijn vertegenwoordigers
te vertellen heeft.
Zo is bijvoorbeeld de roep om
referenda - volksraaplegingen -
uiting van onvrede over het
functioneren van de vertegen
woordigende democratie.
De zorg die politieke partijen
hebben over het functioneren
van de democratie loopt in in
tensiteit nogal uiteen. Voordat
D66 op het politieke speelveld
verscheen, was er nauwelijks
sprake van een debat op dit
punt. De Democraten komt in
elk geval de eer toe dat ze het
debat hebben aangezwengeld en
het meer dan een kwart eeuw
telkens weer leven hebben we
ten in te blazen.
Of dat debat uiteindelijk uit
mondt in concrete vernieuwin
gen van ons democratisch sys
teem, blijft twijfelachtig. Bij de
vorming van het kabinet Lub
bers III, waaraan D66 niet
mocht/wilde deelnemen, kreeg
Van Mierlo als troostprijs de
commissie-Deetman. Die com
missie herkauwde nog weer
eens alle ideeën over staatsrech
telijke vernieuwing, voegde er
enkele nieuwe aan toe en vroeg
clubs van deskundigen om zo
concreet mogelijke uitwerkin
gen.
Op grond van die studies greep
Van Mierlo bij de vorming van
het kabinet-Kok zijn kans om
in het regeerakkoord het stre
ven naar versterking van de
directe invloed van burgers op
de machtsuitoefening vast te
leggen. Of dat streven zijn ver
taling vindt in meer dan voor
stellen, moet worden afgewacht.
Maar als er werkelijk wettelijk
verankerde vernieuwingen tot
stand komen, dan kan de ver
dienste niet aan D66 worden
ontzegd.
De Democraten hebben sinds
hun oprichting ook model ge
staan voor vormen van interne
partijdemocratie. Binnen D66
kan niemand een (vertegen
woordigende) functie krijgen
zonder dat hij/zij zich heeft on
derworpen aan de wetten van
de directe democratie binpen de
partij.
Men moet zich voor elke func
tie, of dat nu is lid van een
partijcommissie, van partijbe
stuur of kamerlid, kandideren.
Vervolgens kunnen alle leden,
hetzij direct op een congres het
zij via schriftelijke stemming,
aangeven naar welke kandidaat
hun voorkeur uitgaat of in wel
ke volgorde kandidaten voor de
Eerste of de Tweede Kamer op
de kandidatenlijst worden ge
plaatst.
Slechts één wijziging is in dit
systeem een aantal jaren gele
den doorgevoerd. Om te voorko
men dat het resultaat van de
rechtstreekse aanwijzing van
kandidaten zou leiden tot one
venwichtig samengestelde frac
ties, zijn twee schriftelijke
stemrondes ingevoerd. Na de
eerste ronde brengt een com
missie advies uit over de meest
gewenste samenstelling van de
kandidatenlijst.
Geen van de andere partijen
past deze directe democratie
toe. De wijze waarop partijbe
stuurders, kandidaten voor ver
tegenwoordigende lichamen en
politiek leiders worden gerecru-
teerd en gekozen verschilt van
partij tot partij.
In lang niet alle gevallen vol
doen de gebezigde systemen aan
criteria van democratie, waar
onder in dit verband wordt ver
staan: de beslissingsbevoegd
heid van de gewone partijleden.
Bij bijvoorbeeld het CDA heeft
het systeem nogal wat kenmer
ken van een oligarchie: een
handjevol partijbonzen bedis
selt de zaken. Weliswaar wordt
een deel van de gewone partijle
den de kans geboden aan de top
genomen besluiten formeel te
bekrachtigen, maar dat roept
alleen maar het beeld van een
schijndemocratie op.
In andere partijen is men sinds
enige jaren het pad van de in
terne democratie op gegaan. Zo
is bijvoorbeeld in de PvdA en in
de VVD de invloed van de afde
lingsvoorzitters, de partijbaron
nen, aanzienlijk teruggedron
gen. GroenLinks was het verst
gevorderd op het pad van de
interne democratisering.
Voor de recente kamerverkie
zingen werden de lijsttrekkers
voor het eerst bij referendum
gekozen. Elk partijlid kon zich
kandidaat stellen. Het experi
ment is niet geslaagd.
Dat heeft niet te maken met het
referendum als in beginsel ge
schikte methode om tot de keu
ze van een lijsttrekker te ko
men. Het zicht op de vraag of
een referendum bruikbaar is,
wordt vertroebeld door de om
standigheden waaronder het
experiment werd uitgevoerd.
Grootste vertroebelingsfactor
stak in het feit dat tegelijkertijd
werd geëxperimenteerd met het
duo-lijsttrekkerschap en dat
twee duo's, die elkaar het poli
tieke licht niet in de ogen gun
den, tegenover elkaar in het
krijt traden.
De ervaring met het experiment1
leert overigens wel dat het aan
beveling verdient om een voor
selectie te maken van kandida
ten die zich aanmelden voor de
hoogste politieke functie. Het
lijkt erg democratisch om ieder
een de gelegenheid te geven zich
voor de leeuwen te werpen,
maar als rijp en groen mee kan
dingen is het risico levensgroot
aanwezig dat de partijleden zelf
het referendum niet serieus ne
men. Daardoor wordt de positie
van de uiteindelijke winnaar al
bij voorbaat verzwakt.
In het CDA komt nu ook een
discussie op gang over de inter
ne democratisering. Die is ove
rigens niet aangezwengeld als
gevolg van de verkiezingsneder
laag. De commissie Appèl en
Weerklank II werd al anderhalf
jaar geleden ingesteld. Uit wat
is uitgelekt valt op te maken dat
de commissie wil afrekenen met
de olichargie.
Het partijbestuur moet terug in
zijn hok, de leden moeten de
uiteindelijke zeggenschap krij
gen. Zij moeten de fractievoor
zitter en de partijvoorzitter kie
zen, zij moeten de volgorde op
de kandidatenlijst bepalen.
Omdat slechts onderdelen van
het rapport zijn uitgelekt, blijft
de mate van democratisering
van de partij nog ongewis.
Voormalige partijbestuurders
hielden strak en stijf vol dat die
zeggenschap er altijd is ge
weest. Het CDA-congres mocht
toch altijd de partijvoorzitter en
de lijsttrekker kiezen? Zij ver
warden de applausmachine met
de stemmachine.
Intussen lijkt binnen het CDA
de ruimte aanwezig voor forse
stappen voorwaarts op de weg
van de interne democratisering.
Want de partij heeft een aantal
pijnlijke ervaringen opgedaan.
Denk alleen al eens aan de
'keuze' van Brinkman als opvol
ger van Lubbers. Daar kwam
geen gewoon partijlid aan te
pas. Maar ook blijkt uit het
rapport-Gardeniers en alle an
dere evaluaties van wat er mis
is in het CDA, dat het gewone
partijlid de afstand tussen tus
sen bestuurders en leden als een
echte kloof ervaart.
Te verwachten is dus dat de
leden elke kans die het rapport
van de commissie Appèl en
Weerklank biedt om de partij
op meer democratische leest te
schoeien met beide handen zul
len aangrijpen.
Den Haag (anp) - De Nederlanc
len kunnen een stuk doelmatig
universiteiten is een efficiëntie
procent mogelijk, in het hog
oplopen tot zeventien procent.
Dat-blijkt uit een rapport van
het Instituut voor Onderzoek
van de Overheidsuitgaven (IOO)
en het Centrum voor Studies van
het Hoger Onderwijsbeleid.
In geld omgerekend komt dat
volgens een van de onderzoekers
neer op een mogelijke besparing
bij de universiteiten van 200
miljoen gulden; en bij de hoge
scholen van 350 miljoen.
De onderzoeksinstituten vergele
ken de kosten en de doelmatig
heid van het hoger onderwijs in
Nederland, Duitsland en Groot-
Brittannië. Bij het vaststellen
van de efficiëntie werd in de drie
landen de doelmatigst werkende
instelling als norm genomen. Ge
keken werd naar de verhouding
tussen kosten enerzijds en het
aantal studenten en publikaties
anderzijds. Het onderzoek is ver
richt op verzoek van het ministe
rie van Onderwijs, Cultuur en
Wetenschappen, dat meer duide
lijkheid wilde hebben over de
uitgaven aan het hoger onder
wijs in enkele West-Europese
landen. De uitkomsten zijn ge
baseerd op gegevens uit 1990.
De resultaten zijn opmerkelijk
omdat enkele instanties (waar
onder het IOO) momenteel in
opdracht van de ministers Ritzen
(Onderwijs) en Zalm (Financiën)
een onderzoek verrichten naar
de haalbaarheid van de voorge
nomen kabinetsbezuiniging van
500 miljoen op het hoger onder
wijs.
Den Haag (anp) - Acht van de I
niet mee eens dat een uitkering
gestaakt bij werkweigering. Tw
wel moet kunnen.
Dat blijkt uit een enquête van
het Nipo naar opvattingen over
bestraffing van werklozen die
werk weigeren en de aard van
het werk dat zij moeten aanne
men.
In Nederland is het al gebruik
dat werklozen die aangeboden
werk weigeren, worden bestraft
met een verlaging van hun uitke
ring. Ruim acht op de tien men
sen zijn het met deze bestaande
praktijk eens.
In de Sociale Nota die minister
Melkert en staatssecretaris Lin-
schoten van Sociale Zaken op
Prinsjesdag hebben gepresen
teerd, wordt nadrukkelijk de
mogelijkheid opengelaten bij
werkweigering de uitkering he
lemaal in te houden. Bovendien
Een politieman regelt met zakdoek voor mond en neus het verkeer in het centrum van Surat. Niet alle inwoners van deze door pest geplaagde stad nemén die
voorzorgsmaatregelen tegen besmetting. foto epa
Vrouwen en blote kin
dertjes verdringen zich
om een waterpomp in een
van de honderden jhug-
gi's, de dichtbevolkte
sloppenwijken van de In
diase hoofdstad New
Delhi. Pal naast de'
pomp, waar de vrouwen
de was doen en drinkwa
ter halen, bevindt zich
een stinkende afvalberg.
Tien meter verderop doet
een jongetje in het open
baar zijn behoefte. Iets
beneden de vuilnisbelt
stroomt een grijs en al
even onwelriekend open
riool.
Door onze correspondent
Floris van Straaten
De jugghi vormt het paradijs
voor ratten op aarde. En waar
ratten zich thuis voelen, laten de
besmettelijke ziekten meestal
niet lang op zich wachten. De
longpest heeft zich hier nog niet
aangediend, maar het was in
identieke omstandigheden dat de
uiterste besmettelijke ziekte en
de niet' minder gevaarlijke bui
lenpest de afgelopen tien dagen
om zich heen hebben kunnen
grijpen in India. Eerst in de
armste wijken van de stad Surat
aan de westkust, maar inmiddels
ook in andere delen van het
land.
Het aantal gevallen van mensen
met de symptomen van de ziekte
- ademhalingsmoeilijkheden,
pijn in de borst, bloed in het
speeksel en hoge koorts - staat
inmiddels voor heel India op
1500. Het oficiële dodental be
loopt 47 maar veel artsen schat
ten het werkelijke aantal sterf
gevallen op zeker het dubbele
omdat veel mensen thuis zijn
gestorven zonder dat de regering
daar weet van had.
Anders dan in de Middeleeuwen
in Europa houdt Magere Hein
ditmaal wel halt bij de deur van
de rijkeren. De doden waren tot
nu toe bijna allemaal afkomstig
uit enkele sloppenwijken in Su
rat. De rijken leven meer hygië
nisch en worden zo minder door
de rattenvlooien bedreigd. Bo
vendien gaan ze sneller naar een
ziekenhuis, als ze de ziekte al
krijgen, en kunen ze zich de
aanschaf van goede medicijnen
veroorloven.
Ook het regeringscentrum in
New Delhi blijft voor de ziekte
niet gevrijwaard. Er zijn intus
sen achttien gevallen van long-
pest gesignaleerd en van nog
eens enkele tientallen anderen
wordt onderzocht of ze daad
werkelijk aan de pest lijden. De
autoriteiten van de hoofdstad
hebben een grote schoonmaak-
operatie aangekondigd om de
besmettelijke ziektes de pas af te
snijden. Maar in de eerder ge
noemde jhuggi valt daarvan nog
bitter weinig te merken.
In een steegje tussen de krotten
van losse planken, golfplaat-en
plastic zeggen de bewoners, die
voor het grootste deel afkomstig
zijn uit de straatarme deelstaat
Bihar, in koor dat ze de afgelo
pen dagen geen enkele vuilnis
man in hun buurt hebben gezien.
„Het is hier nog precies even vuil
als altijd," zegt een jonge man.
Negeren
Het is niet de eerste keer dat de
Indiase politici meer beloven
dan ze waarmaken. In de reus
achtige havenstad Bombay, dat
net als Surat aan de westkust
ligt, ging het nauwelijks anders.
Ook daar verzekerden de autori
teiten vorige week vrijdag al dat
ze het vuilnis binnen een paar
dagen zouden opruimen. Dagen
later is daarvan nog weinig te
bespeuren. In een arme wijk die
zit ingeklemd tussen een groot
modern kantorencomplex en een
marinebasis, ligt het vuil nog
overal op straat te rotten. Hier
en daar ligt ook een dode rat,
waaraan een paar kraaien zich
te goed zaten te doen.
Zelfs in Surat zijn een week na
het uitbreken van de longpest
het vuilnis en de kadavers van
allerlei dieren nog steeds niet
ovefal weggehaald, dit tot woede
van de bewoners. Vuilnismannen
in veel grote steden negeren de
vuile jhuggi's systematisch om
dat die formeel geen deel uitma
ken van het terrein dat ze moe
ten bestrijken. De meeste jhug
gi's zijn namelijk illegaal ge
bouwd en vallen dus buiten de
officiële economie.
'Isolatie'
Dat de overheid zich dikwijls
van holle woorden bedient,
wordt schrijnend duidelijk in het
ziekenhuis voor besmettelijke
ziekten in New Delhi. Daar zijn
inmiddels tenminste 47 gevallen
opgenomen van mensen met
symptomen die duiden op de
pest. De mannen, want het gaat
hoofdzakelijk om mannen, lig
gen in een zaal die als de 'isola
tiekliniek' wordt omschreven.
Buitenlandse bezoekers die dit te
horen krijgen, kijken elkaar on
gelovig aan. Van isolatie van de
zeer besmettelijke patiënten is
immers in de verste verte geen
sprake. De 'deuren van het ge
bouwtje staan wagenwijd open
en ook via de ramen staat de
ziekenzaal rechtstreeks in ver
binding met de buitenlucht. Al
lerlei mensen, al dan niet beho
rend tot het medisch personeel,
lopen in en uit. Een camerateam
van een buitenlands televisiesta
tion maakt op zijn dooie gemak
opnamen.
Af en toe hoest een van de
patiënten rochelend in de rich
ting van zijn zaalgenoten.
Slechts een deel van de mannen
draagt een mondkapje om het
gevaar van besmetting te ver
minderen, zodat de bacillen van
de werkelijk zieken de minder
zieken zonder veel moeite kun
nen bespringen.
De meeste patiënten liggen in
hun geworie kleren op hun bed,
vermoedelijk dezelfde plunje
waarin ze Surat enkele dagen
geleden verlaten hebben. Want
het overgrote deel van de geval
len heeft de ziekte in Surat op
gedaan. Slechts een minderheid
is eraan gekomen via contacten
met mensen die in Surat waren
geweest.
Vies
De dubbelzinnige houding van
de autoriteiten bleek eerder deze
week ook duidelijk in New Del
hi, toen de voornaamste epide
mioloog van het Nationale Insti
tuut voor Besmettelijke Ziekten
in New Delhi, die op bezoek was
geweest in Surat, zelf de symp
tomen van longpest ontwikkelde.
De heer in kwestie weigerde zich
echter in quarantaine te laten
stoppen met de andere patiën
ten, die veelal van lagere komaf
waren. De zaal was te vies, von
den hij en zijn familieleden.
Toen de ziekenhuisautoriteiten
hem geen alternatieve ruimte
wilden bieden, verwisselde hij
domweg het .hospitaal voor zijn
eigen huis, met alle besmettings
gevaren vandien.
Een verpleegster volgde het
voorbeeld van de epidemioloog.
De autoriteiten keken even
machteloos toe als toen vorige
week vele tientallen patiënten
ontsnapten uit het ziekenhuis in
Surat.
Doen de autoriteiten dan hele
maal niets goed? Dat ook weer
niet. Ze besproeien sommige
deelstaten, in het bijzonder Ma
harashtra, kwistig met gif om de
rattenvlooien, de dragers van de
ziektekiemen, uit te roeien. Ver
der speuren ze intensief naar
pestlijders op stations.
Voortdurend wordt er op grote
stations omgeroepen dat passa
giers die koorts hebben en pijn
in hun borst onmiddellijk con
tact moeten opnemen met artsen
in kleine kliniekjes die speciaal
voor dit doel zijn opgezet op de
stations. Op deze manier zijn er
al enige tientallen patiënten met
de verdachte symptomen onder
schept.
Het ging meestal om gastarbei
ders die op weg waren van Surat
naar hun dorpen in de arme
deelstaten in het oosten van het
land. Aangetrokken door de re
latieve welvaart van Surat, dat
over een uitgebreide industrie
beschikt, waren ze naar die stad
getogen.
In tijden van nood, of het nu
gaat om godsdiensttwisten of om
een uitbraak van longpest, ple
gen ze echter weer snel naar hun
dorp of stad voor oorsprong te
rug te keren. In dit geval vormen
ze echter een groot gevaar voor
hun omgeving.
Het is niet alleen de longpest die I
zorgen baart. Ook de builenpest,
in Europa beter bekend als de I
Zwarte Dood, rukt op. Dat geldt
vooral voor Maharashtra, waar-
■van Bombay, de hoofdstad is.
Daar zijn al ettelijke honderden
gevallen vastgesteld, maar ook
in de buurstaat Gujarat, waartoe
Surat behoort, zijn er zulke pa
tiënten. Naar wordt gevreesd is
er intussen zelfs al een geval van
de ziekte in New Delhi, opgedo
ken.
Zowel bij de builenpest als bij de I
longpest deden de Indiase auto
riteiten het reeds na een paar
dagen voorkomen alsof de brand I
geheel onder controle was en er I
nog slechts wat nabluswerk
moest worden verricht. Niette-1
min blijven beide ziektes ziel
nog steeds gestadig uitbreiden.
Weliswaar blijft het dodental I
vooral de laatste dagen beperkt,
maar het gevaar dat de ziekten
zich alsnog ontwikkelen tot heu
se epidemieën blijft levensgroot
aanwezig.
De les voor India, voor zowel I
politici als jhuggi-bewoners, is
dat men vuilnis en kadavers
de lange duur niet ongestraft I
kan laten ophopen. Het is een
oude waarheid, waarvan nie
mand minder dan Mahatma
Gandhi zich een kleine eeira
geleden al ten volle bewust was.
Ook hij ergerde zich aan de
vanzelfsprekendheid waarmee I
Indiërs hun omgeving vervuilden
en wees hen op de gevaren daar
van. Ware hij nog onder de ie-1
venden geweest, dan zou hij on
getwijfeld lang voor het uitbre-1
ken van de longpest zelf met een
schep naar de eerste, de beste
jhuggi zijn getogen in zijn strijd
voor reinheid-
HET LEGER is geen getto meer. G||
de maatschappij, maar een beroi
vrouwen die haar best doet zich t,
gebruiken van het normale social^
Vandaar dat toen enige manneli|
Misdroegen in het bijzijn van
serieus genomen werd. Het is ni
maatse internaatslol, zoals die ge
mannengemeenschappen. Net t
waar ongewenste intimiteiten aL
jjelfs bedreigend worden ervaren.
Misschien zelfs wel te hoog.
[wee procedures werden aange..
rijn van de Koninklijke Militaire Ai
Hoogste leiding uit het leger o
affaire voor de militaire recht'
v°prmalig-aankomende officierer-
ÜBldstraf die dubbel zo hoog uitl
Qeëist had.
vb motivering spreekt voor zich
Sfnstige inbreuk gemaakt op de
vereiste omgamgsvormen en beta
moeten weten."
pet is juist, maar is het ook juis
9sstraft moesten worden? Zou e
"eld hebben? Temeer omdat 'schi
pan justitie stelde, 'op de KMA ve
oaarom de leiding van het institu
aan te pakken.
re krijgsmacht vermaatschappel
°omser dan de paus wordt, is eer
v
