DE STEM
Kleurrijk eilandje in zee van verzakelijking
Zalm wil af van hapsnap bezuinigen
iploeg
is sterk'
tie van start
Schipper:
leden van de Staten-Generaal,
Van rekenmeester naar rekenminister
Lf-districtsbestuur houdt ook
Jt een aantal wielercomités en
Ititie die uit acht wedstrijden
pmen door A- en B-amateur*
frrouwen, ATB'ers, trimmers en
fcn sponsors, comités, verenigin
■n worden voor een aantrekkelijk
prijzen beschikbaar voor het
Iranen, recreanten en trimmers
I nieuwelingen en vrouwen 35
■raagt f 5,- per wedstrijd. Door
Tn en ATB'ers zonder licentie
worden aangeschaft. De prijs
alle acht wedstrijden mee in de
de regiokampioenschappen die
mburg worden gehouden. pet
Igekend voor een eerste plaats en
voor een vijftiende stek. In geval
;rd naar de laatste plaats en is
voor het eindklassement in de
,,'elnemers zijn.
jee bonuspunten toegekend aan
me aan alle wedstrijden is echter
gen van bonuspunten. De ATB-
*reden op een ATB of mountain-
ietsen zijn voor deelnemers in
Je prijsuitreiking van de veldrit-
Icember in de permanence van
len.
I 00 uur), amateurs A en B, profs en
Lwelingen en vrouwen (14.32 uur),
rogramma.
programma.
hioren, nieuwelingen, vrouweri (14.00
Jten, trimmers (15.00 uur).
■oren, nieuwelingen, vrouwen (13.30
Lten, trimmers (14.30 uur),
p, nieuwelingen, vrouwen (15.30 uur)
rimmers (14.30 uur).
[noren, nieuwelingen, vrouwen (13.30
Hen, trimmers (14.30 uur)..
junioren, nieuwelingen, vrouwen
■ecreanten, trimmers (14.30 uur).
Ide Voorde
left aanvoerder Harold Schipper
Titje al de derde jaargang in de
le tenniscompetitie voor mannen,
pnd.
jaren krijg ik ontzettend fijne
lessen van Jan-Willem Baars."
Aan de andere kant ambieert
Schipper zelf een maatschappe
lijke loopbaan als tennisleraar.
Hij heeft zojuist de ClOS-oplei-
ding in Goes afgerond waardoor
hij in het bezit is gekomen van
de B-licentie als tennisleraar.
„Onder het mom van stage lopen
geef ik al enkele jaren les bij 't
■e Halve Maantje en in Huybergen.
Van kleins af aan wilde ik al
tennisleraar worden. Als je iets
goed kan en je kunt van je hobby
je beroep maken dan is dat het
leukste wat er is. Het is de
bedoeling om ook mijn C-licen-
tie te halen maar daarvoor moet
je eerst een aantal jaren prak
tijkervaring hebben," zegt
Schipper.
De komende tijd gooit het minis
terie van defensie wellicht roet
in het eten. „Op 3 oktober moet
ik in dienst. Wel heb ik herkeu
ring aangevraagd, want ik ben
regelmatig geblesseerd aan mijn
rug. Ik ga er echter vanuit dat ik
in dienst moet. Hopelijk worden
mij dan de nodige faciliteiten
geboden."
ff Verhuisd
Harold Schipper werd onlangs
in Goes Zeeuws kampioen in het
dubbelspel, samen met Dennis
van 't Westeinde. In het enkel-
üe spel verloor hij de finale van
pe Marcel Schouw. De aanvoerder
van 't Halve Maantje typeert
pr zichzelf meer als een dubbelspe-
pp Ier dan als een 'singelaar'. Afge
lopen zomer was hij als dubbe-
laar actief op de hoofdschema's
van de A-toernooien van
Utrecht, Almere en Zuidwolde
De prestaties van de speler uit
Kloetinge, sinds kort is Harold
Schipper verhuisd uit Goes, wa
ren hier alleszins verdienstelijk
te noemen.
Volgens hem komt in Nederland
het accent in de toekomst nog
meer op de mannencompetitie te
liggen in plaats van op de
mixedcompetitie. „Er wordt
aantrekkelijk tennis gespeeld m
de mannencompetitie. Het zit te
gen het A2-niveau aan. In ande
re landen zie je allemaal man-
nencompetities. Eigenlijk is Ne
derland nog het enige land waar
mixedcompetitie wordt gespeeld-
De vraag is hoe lang dat nog
duurt. De mixedcompetitie heelt
natuurlijk ook zijn charme, maar
drie partijen spelen is gewoon
zwaar. Dan begin je 's morgens
om negen uur en ben je pas s
avonds om zeven uur klaar."
Wat het aanstaande seizoen
petto heeft voor het vlaggesctoP
van 't Halve Maantje is nog een
beetje een vraagteken. „Het 1
een ietwat afhankelijk van a
poule waarin je terecht kom
Uitgangspunt is 'handhaving e
na een aantal weken kijken w
of er nog meer in zit," ste
Harold Schipper.
Miljoenennota
Pitftig jaar 9eleden werden de eerste steden en dorpen van ons
ijd bevrijd. De wereldoorlog liep ten einde. Voor velen moest de
■gaarste beproeving, de hongerwinter, echter nog komen, en het
'•on nog longe tijd duren voordat het toenmalige Nederlands-lndië
uird bevrijd. In vele herdenkingen wordt nu stilgestaan bij die
moeilijke jaren. Herdenken is herinneren, maar ook inspiratie
mtten en lering trekken voor het heden en de toekomst. Werken
0H duurzame vrede, aan samenwerking binnen en buiten de
landsgrenzen, dat moet onze opdracht zijn.
Voormalige tegenstanders kwamen na de Tweede Wereldoorlog
tot elkaar in internationale organisaties; zo ontstonden er nieuwe
'structuren. In West-Europa namen zes landen het initiatief tot
iconomische integratie. De Europese Unie van thans twaalf lan
den hoopt op 1 januari aanstaande vier nieuwe leden te verwelko
men. De regering hecht grote waarde aan de belangstelling die
nieuwe democratieën in Centraal- en Oost-Europa hebben ge
loond voor het lidmaatschap. Verdere uitbreiding van de Europe
se Unie zal hand in hand dienen te gaan met institutionele hervor
mingen die de besluitvaardigheid waarborgen. Versterking van de
elementaire democratie is daarbij een belangrijk element.
Sinds de Tweede Wereldoorlog is in ons land een indrukwekkende
cerhoging van het levenspeil tot stand gebracht. De ervaring leert
ons dat de verworvenheden die daarmee verband houden niet on
aantastbaar zijn. Daarom kiest de regering voor versterking van
iet draagvlak voor duurzame werkgelegenheid. Meer mensen aan
ie slag, dat is het devies. Deze doelstelling wordt langs een drie-
tolwegen nagestreefd:
een vertrouwenwekkend macro-economisch beleid, gericht op
beheersing van de staatsschuld en de inflatie, en op verlaging van
ie arbeidskosten;
een beleid dat economische dynamiek, ondernemen, investeren
en innoveren aanmoedigt, waardoor de concurrentiepositie wordt
versterkt en de vraag naar arbeid toeneemt;
het stimuleren van arbeidsdeelname en een geringere afhanke
lijkheid van uitkeringen onder handhaving van de sociale be
scherming voor hen die daarop zijn aangewezen.
•De ontwerp-begroting die u heden wordt aangeboden, draagt het
karakter van soberheid en modernisering. Er is een beduidende
daling van de collectieve lastendruk voorzien, en de basis wordt
gelegd voor een vermindering van het financieringstekort in de
komende jaren.
De zorgwekkende verhouding tussen de aantallen inactieven en
actieven maakt het onontkoombaar dat volgend jaar wordt afge
zien van koppeling van minimumloon en uitkeringen aan de loon
ontwikkeling. Met flankerende maatregelen wil de regering eraan
bijdragen dat er toch een redelijk evenwichtig inkomensbeeld
ontstaat. Daartoe dienen onder meer de invoering van een inko
mensafhankelijke belastingaftrek voor ouderen en maatregelen in
de sfeer van de individuele huursubsidie, in het bijzonder voor ge
zinnen met kinderen. Het belastingtarief voor de eerste schijf in
ie loon- en inkomstenbelasting zal ter ondersteuning van een ge
matigde loononwikkeling worden verlaagd.
Door de invoering van een franchise in de premie Ziekenfondswet
worden de werkgeverslasten voor laagbetaalde arbeid vermin
derd.
De modernisering van het sociale stelsel wordt voortgezet. Om op
langere termijn de zekerheid te kunnen blijven bieden van een ge
garandeerd basispensioen en om solidaire regelingen bij arbeids
ongeschiktheid en werkloosheid in stand te houden, is een kriti
sche toets van het bestaande stelsel nu geboden. De regering doet
voorstellen in het kader van de kinderbijslag, waarbij een zwaar
der beroep wordt gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van
ouders. De toegang tot de Werkloosheidswet zal worden beperkt,
terwijl de duur van de vervolguitkering wordt verlengd.
FOTO ANP
Voorbereidingen worden getroffen om de nabestaandenwetgeving
'e wijzigen. Hierbij wordt rekening gehouden met de wenselijk
heid van een overgangsregeling. Na jaren van onafgebroken stij
ging van het beroep op uitkeringen bij ziekte en arbeidsonge
schiktheid doet zich gelukkig nu een keer ten goede voor. Om ver-
tere verbetering mogelijk te maken zal worden voortgegaan op de
weg van privatisering van de Ziektewet. In de Wet op de Arbeids-
onSeschiktheidsverzekering zal concurrentie in de uitvoering
worden toegelaten, waarbij de overheid verantwoordelijk blijft
f oor de polisvoorwaarden. De uitwerking zal zodanig vorm wor-
en gegeven dat een solide draagvlak voor sociale zekerheid voor
a hurgers in stand blijft, met solidariteit als kenmerk.
De regering is zich ervan bewust dat haar voornemens gevoelige
tnpassingen bevatten. Daar staat een lastenverlichting van ruim
miljard gulden voor burgers en bedrijven tegenover. Voorts
°mtm 1995 voor het eerst sinds jaren weer enige verbetering in
mt in de verhouding tussen aantallen inactieven en actieven.
,"f inQ van onze economie vraagt om een offensief beleid. En
te industrie en in het midden- en kleinbedrijf dient meer te
traen geïnvesteerd in de ontwikkeling en de toepassing van
i technologie. Daartoe zullen bedrijven nauwer worden
j ro hen bij het stellen van prioriteiten voor het .onderzoek dat
rieth over^eid wordt bekostigd. Ook zal worden voortgegaan
tech i ontw*hkelen van top-instituten op enkele veelbelovende
mo n?.^}e3ehieden. Aan het beroepsonderwijs zullen ruimere
Pnktijk m wor^en geboden om beter aan te sluiten bij de
VERVOLG OP ACHTERPAGINA
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1994 DEEL
FOTO ANP
Door Max de Bok
Of de koningin een mooie of
geen mooie japon droeg, een
toque of een hoed, of ze zich
versprak (mag het bij het het
lezen uit andermans dood
saaie werk?) of het meest ver
sleten cliche van Prinsjesdag -
het oranjezonnetje - scheen of
niet, het is me nooit gelukt er
met overtuiging over te schrij
ven.
Moet ik dan nu, uitgerekend na
mijn vierendertigste Prinsjesdag
van Drees tot Kok - of moet het
zijn: van Juliana tot Beatrix? - er
van verhalen? Omdat het mijn
laatste Prinsjesdag in loondienst
was? Nou en?
Daar komt nog iets bij. Wie het
nooit in de Ridderzaal, op het
Binnenhof en de straten daar om
heen heeft meegemaakt, zal nim
mer iets begrijpen van die won
derlijke, licht opgewonden sfeer
die daar op de derde dinsdag van
september heerst.
Als 'Den Haag' ooit onder een
kaasstolp leeft, dan wel op deze
dag. Wij in Den Haag denken dat
het voor iedereen Prinsjesdag is.
Maar zo is het niet, de rest van
Nederland werkt gewoon. Prins
jesdag is zo Haags als maar kan.
Onvertelbaar Haags.
Waarom is de derde dinsdag in
september eigenlijk een feestdag?
Wat valt er te vieren bij de stren
ge boodschappen die de regering
de koningin aan het volk laat
overbrengen? Waarom zouden we
feesten wanneer ons harder wer
ken tegen minder beloning in het
vooruitzicht wordt gesteld
Het komt allemaal door de konin
gin en de traditionele entourage
rondom haar. Het vertoon rond de
kroon ontneemt ons één dagje het
zich op de barre werkelijkheid
van het dagelijks bestaan. En dat
is eigenlijk niet de bedoeling.
Prinsjesdag, oorspronkelijk de
verjaardag van de prins, ontleent
zijn betekenis niet aan de konin
gin, de Gouden Koets, de gardere
gimenten, de toeters en bellen er
omheen.
De derde dinsdag in september is
een vast moment in de parlemen
taire democratie. Tot 1848, toen
de ministeriële verantwoordelijk
heid grondwettelijk gestalte
kreeg, de dag van de koning.
Daarna de dag van volk, gerepre
senteerd door zijn gekozen verte
genwoordigers.
Maar er is, door de aanwezigheid
van de koningin, die in de Troon
rede 'een uiteenzetting geeft van
het door de regering te voeren be
leid' altijd een mengvorm geble
ven. Pleidooien om niet de konin
gin maar de minister-president -
hij is als eerste staatsrechtelijk
verantwoordelijk voor de inhoud
- de Troonrede te laten voorlezen,
zijn altijd stukgelopen op de ver
dedigers van de traditie.
En zo moet het maar blijven. Het
ceremonieel hoeft niet, maar het
is wel aardig. Een kleurrijk ei
landje, begroeid met anachronis
men, in een zee van verzakelij
king.
Voor mij al die jaren door het
symbool van anachronisme vorm
de ook gisteren weer een deel van
de afzetting op het Binnenhof: de
studentenweerbaarheid. Altijd
heb ik me afgevraagd waar tegen
ze weerbaar zijn, deze kleine Von
Köpenicks.
Tegen Ritzen en Nuis vanwege
hun aanslagen op studiebeurs en
hoger onderwijs? En waarom mo
gen er geen studentes tot hun ge
lederen toetreden? Verkeren de
jongemannen nog in de veronder
stelling dat meisjes minder weer
baar zijn?
Ik had wel met ze te doen, zoals
ook met de echte militairen.
Urenlang stonden ze gisteren in
de gutsende regen. Net zoals de
vele honderden die, ondanks het
hondenweer, zich toch weer langs
de route hadden geschaard.
Niet, gelooft u mij, uit nieuwsgie
righeid naar wat in Troonrede en
Miljoenennota staat. De echte be
tekenis van Prinsjesdag kan hen
gestolen worden. Ze komen om al
was het maar een glimp op te van
gen van de koningin. Zij, prins
Claus en hun zonen trekken de
aandacht.
Een minister of kamerlid in het
wild zien, is mooi meegenomen,
maar maakt het dagje Den Haag
niet echt tot een succes. Al je 's
avonds thuis in Zeeland, Gelder
land of Brabant - want vanuit ve
le provincies komen ze in grote
getalen naar Den Haag - niet
kunt vertellen dat je de koningin
hebt gezien (en dat ze naar jou
wuifde, zoals een hijgend naast de
koets hollende radio-verslaggever
eens in opperste staat van opwin
ding uitriep) heb je voor niks een
natte jas gehaald.
Het was jammer dat het zo regen
de, want dat doet afbreuk aan de
vrolijke sfeer. De oranje strikjes
die de vele kleine neringdoenden
je opdringen zijn al doornat voor
dat ze goed en wel op je rever zit
ten. De vaandels hangen er slap
bij.
De ongedwongen reünie van mi
nisters, kamerleden en hun gasten
op het Binnenhof nadat de konin-
lijke stoet naar huis is vertrok
ken, waait en regent te vroeg uit
elkaar. De paarden rillen en drui
pen. Buiten is het twaalf graden.
Binnen zit de koningin. Droog en
warm in de Ridderzaal. De heren
en dames volksvertegenwoordi
gers - minus een handjevol oud
pacifisten met op deze dag één
leidend principe: de monarchie is
een verwerpelijke instelling -
hebben de wachttijd gedood met
onderlinge kout en vooral met el
kaar bekijken.
Want Prinsjesdag is een dag van
mensjes kijken. Hoe ziet de vrouw
(of misschien wel de vriendin) van
dat saaie kamerlid eruit? Wie
heeft een echte couturier in de
arm genomen, wie draagt een
hoed en vooral wat voor een? Had
ze die vorig jaar ook al niet op? De
Ridderzaal op Prinsjesdag gaat
steeds meer lijken op het Ascot
van Nederland. Hoeden, grote
hoeden, zijn in.
De Raad van State, het kabinet
treedt binnen. Het kijken gaat
door, het wie-is-wie spelletje be
gint. Is dat niet...? Nee, dat is
De commissie van in-en uitgelei
de, zwaar gebukt gaand onder
haar zware verantwoordelijk
heid, haalt de koningin op bij de
ingang.
Dit is het moment. Het koperk
wintet van het Residentieorkest
schalt een speciaal voor deze ge
legenheid gemaakte compositie
van Jurriaan Andriessen 'II dis
corso della Corona' ('De Troonre
de dus', heeft voorzitter Tjeenk
Willink, behulpzaam als steeds,
nog even meegedeeld) langs de
gewelven.
De Troonrede dus. Het staatsstuk
van het jaar. Voor de eerste maal
op 2 mei 1814 uitgesproken. De
175ste keer nu, want in de oor
logsjaren was er geen parlement.
Gedragen is het woord dat het
best aangeeft hoe eerst koningin
Juliana en nu al weer veertien
jaar koningin Beatrix de teksten
van hun ministers voorlazen. De
teksten zelf zijn minder hoogdra
vend geworden, het Nederlands
in de loop der jaren beter ver
zorgd, het jargon veel minder.
Maar nog altijd klinkt de leegheid
uit sommige zinnen op.
Nee, van de Troonrede moet je het
op Prinsjesdag niet hebben. Wat
de derde dinsdag in september al
thans in Den Haag tot een soort
gelegitimeerde spijbeldag maakt
zijn niet de woorden, maar de
mensen.
De spelers en de toeschouwers.
Van de koningin tot de bepruikte
palfrenier in achttiende eeuws li
vrei op de bok van de gouden
koets. Van Piet in jacquet tot Jan
met de pet. Traditie en symbool.
Een onbezorgd dagje ondanks de
bezorgdheid die de regering op
ons over tracht te brengen.
Het moet maar zo blijven.
Door Jan Greyn
Vanaf de zijlijn waarschuwde
prof. Gerrit Zalm de laatste jaren
herhaaldelijk zijn voorganger
minister Wim Kok van Finan
ciën. Deze stuurman aan de wal
mag het nu zelf proberen. „Och,"
relativeert hij zijn kritische kant
tekeningen van toen in zijn mi
nisteriële werkkamer op Finan
ciën, „mijn vermaningen richtten
zich niet tegen de persoon van
Kok, maar veel meer tegen de be
roerde positie van de begroting."
Minister Zalm - de voormalige
directeur van het Centraal Plan
bureau - wil niets weten van kri
tiek op zijn voorganger. Want: al
twintig jaar is er begrotingsellen
de en paniek in het koninkrijk.
Zalm: „En dat kun je afzonderlij
ke ministers niet verwijten. In de
jaren tachtig is het overheidste
kort veel te traag teruggedron
gen, want toen had er veel meer
gekund. En bij het aantreden van
het derde kabinet van Lubbers
ging de ploeg van start met te op
timistische verwachtingen; in
derdaad, daar was het Centraal
Planbureau onder mijn leiding
ook schuld aan."
Maar het moet nu anders. Beter.
Meer gecontroleerd. Behoedzaam
maar met ambitie. Maar kan het
ook?
De minister denkt van wel en ba
seert zich dan natuurlijk ook op
de goede economische vooruit
zichten. Deze regering is nog
maar nauwelijks aan de slag of er
is al een meevaller van ruim twee
miljard gulden. Dat is even wat
anders dan onder Lubbers en
Kok. Toen diende de ene na de
andere tegenvaller zich aan. „Je
kunt de ministers van dat kabinet
natuurlijk niet verwijten dat ze
bijna in voortdurend begrotings
overleg en bijna ononderbroken
op zoek naar nieuwe bezuinigin
gen waren."
Na de eerste besprekingen over
de begroting van volgend jaar in
het nieuwe kabinet opperde Zalm
om voortaan maar één keer 's
jaars te praten over meevallers -
of onverhoopte tegenvallers. En
daarmee geen hapsnap bezuini
gen meer, zo is de bedoeling. Dat
is een stuk rustiger, zowel voor
ministers als burgers. „En ieder
een van het kabinet was enthou
siast. Want die ene keer viel ze
kennelijk al niet mee," grinnikt
Zalm op de hem bekende wijze.
Hij lacht vanuit zijn keel, alsof
hij met snelle teugjes aan een si
garet trekt.
Drs. Zalm voelde zich vanaf de
eerste dag van zijn ministerschap
weer 'thuis'. Jarenlang werkte hij
als ambtenaar op Financiën.
Toen hij in 1975 in dienst trad
van het departement was hij nog
aanhanger van de sociaal-demo
cratische uitgangspunten en ac
tief PvdA-lid. Maar Zalms toene
mende ergernis over de toenmali
ge partijleider, Joop den Uyl, die
naar zijn mening de problemen
van het land steeds vaker ver
keerd analyseerde, zorgde voor
een breuk met de PvdA. De Pv-
dA-afdeling Enkhuizen raakte
haar voorzitter kwijt.
Sluimert er nog iets van de so-
ciaal-democratië in Zalms ge
moed? „Ik ben overtuigd lid van
de VVD, al een jaar of tien." Maar
hoe komt zo'n omslag tot stand,
van sociaal-democratie naar het
liberalisme? „Misschien verdui
delijkt het wat als ik vertel dat ik
al afstudeerde met een scriptie
over het 'marktsocialisme'. Leuk,
hé? Ik beschreef de mogelijkheid
om staatsbezit te combineren met
marktwerking."
„Kijk, ik ben geen gelovige in
ideologische zin. Ik denk liberaal,
maar ik weet dat de vrije markt
ook niet alles is. Maar juist de
laatste tien jaar lieten ook het
overheidsfalen zien. Die twee in
zichten probeer ik te combineren.
Daarom ben ik er zo voor om de
sociale verzekeringen ook onder
invloed te laten komen van zowel
de markt, als de overheid. Die
twee invloedsferen houden el
kaar in evenwicht. Ik durf daar
vrij ver in te gaan."
Maar de gesprekken over even
tuele aanpassingen van de sociale
zekerheid laten nog twee jaar op
zich wachten, zo spraken de coa
litiepartners in het regeerak
koord af. Het zal Zalm niet ver
hinderen om toch steeds op de
noodzakelijke veranderingen te
hameren. Maar met mate. „Ik
moet 't natuurlijk met iedereen
zien te vinden als minister van
Financiën. Daarom past natuur
lijk ook hier behoedzaamheid,
zonder de ambitie te laten va
ren.
Heeft Zalm al een beetje een
paars gevoel in het kabinet zon
der het 'eeuwige' CDA?
„Dat zegt me niets. Helemaal
niets. Het is inderdaad een kabi
net zonder het CDA. Maar om
daar een bijzonder gevoel aan te
ontlenen? Ik doe gewoon mijn
werk, loyaal aan het regeerak
koord. Ik let op de centen, want
daar ben ik voor ingehuurd. Maar
juist ook in de bijzondere positie
van minister van Financiën moet
ik voor ogen houden dat geld en
economie niet alles zijn. Anders
krijg je natuurlijk toch ruzie."
Zalm prijst zich gelukkig dat hij
als minister van Financiën zijn
handen meer vrij heeft dan zijn
voorganger, de huidige premier.
Het partijleiderschap van Kok,
gecombineerd met zijn taak als
vice-premier was ook „wel erg
moeilijk en zwaar," meent Zalm.
„Ik heb dat soort functies geluk
kig niet. Ik kan me op financieel-
economisehe kwesties concentre
ren. Dat is lastig genoeg."
Minister Zalm:
huurd.
,Ik let op de centen, want daar ben ik voor inge-
FOTO ANP
