Vreedzame invasie in Haïti SPERZIEBONEN EN RUNDERVINKEN. hen gestaakt I Smokkel radio-actieve stoffen naar Nederland neemt toe In Haïti zal niets veranderen, vrezen inwoners Carter doet het beter buiten dan in het Witte Huis Hypotheekrente drie ING-banken omhoog Tipgeld gebruikelijk bij overheidsdiensten evenslang or bij geveld Oesterstroper aangehouden Deltan niet alleen in zee met WOV Boete geëist ex-KMA'ers Nederlandse soldaat Bosnië ernstig gewond Topondernemers willen geen minister worden Finale EK '98 in Nederland Gerulaitis overleden Leger van junta legt Amerikaanse soldaten geen strobreed in de weg Erica Terpstra: 'Ik kan falen' Voor informatie uit criminele milieu Asielcentrum beschoten 's Lands grootste kruidenier blijft op de kleintjes letteh. SEPTEMBER 1994 g alle adverteerders 0p di agina's te zetten. Die ergebleven adverteert erd dan maar onder de co mn geschreven. En daarov» wamen nogal wat reacties 10. dereen dacht immers dat Vai ijk Zn het vorige stukje ha eschreven en daar was me iet zo blij mee. Maar toe erd uitgelegd dat Van Dij echts eronder vermeld stom anwege plaatsgebrek was hel rima. Deze keer dus weer eei olumn en om alle misverstan. en te voorkomen heeft de co- mnist zich nu maar Off-sidê enoemd. Van Dijk geeft a elemaal niks om. Die heetl og nooit zoveel gratis onbe- aaide reclame gekregen en op. ieuw stond zijn naam eronder. N KOEWACHT is adverteren angs de zijlijn met reclamebor en blijkbaar toch winstge- end. Bij die borden heel wat udjes. Zelfs discotheek Stippie taat er nog steeds op een borc ermeld en die is al jaren van et strijdtoneel verdwenen. Ns tippie kwam Krisis en ook die s nu al weer weg. Volgens nsiders blijft een reclamebord evenslang geldig. Dat is n< eens sympathiek en bij de tijd. indredactie: Ton Koomen. ijdragen: Eddy de Schrijver. O, voorafgaand aan Ajax-AC oor het Amsterdamse publiek graag terug. Ik heb me erop ten staat. Wat? Zeg ik niet, je Tegelijk ben ik ervan over- kan maken. Niet in de zin van t uit op revanche. Gewoon blij zijn opstappen bij Oranje: „De prijs dat ik in mijn moeilijke raken. Ik heb iedereen getoond sitter van Milan, de Italiaanse door niemand gebruiken. Ook ou niet van de coalitie waar 'kt, klaar. Maar ik weiger me n. Ik weet er te weinig van, da's ijn sport. En daar is voetbal me egts in De Volkskrant: „Wij "et vierkante wielen te duwen, wen en duwen, dan gaat het een j staat de hele boel weer stil." m van 't Hek in De Telegraaf: is of stofzuigen, maar ik geniet onder anderen van Ellen van eb nooit getwijfeld aan mezelf, ampioene kon worden en heb zonder meer goed. Dat klinkt ie het gewoon." aaf: „Mijn geluk is dat ik van regen." van het afdelingsvoetbal o n twintigtal minuten voor he an Sluis, Serge Jansen, wer steek van een bij. De dienst thout uit Kloosterzande, ver toedienen Van een injecti lozema uit Oost-Souburg he' verder te spelen. meter geen fout maakte en daar mee een punt voor zijn equipi verdiende. SDO-SLUIS 3-4 - (gestaakt 70e minuut). Peter Slits zorgdf voor 0-1, Jacky Carniere voo: 0-2 en Peter Slits voor 0-3. Marl Staal meldde zich voor 1-3. The( Eysackers voor 2-3, Johnnj Jonkheim voor 3-3 en Donali Roels voor 4-3, waarna zoal. boven gemeld het duel werd ge- staakt HANSWEERTSE BOïS-KWA DENDAMME 4-0 - Alle treffer: vielen na de thee. Marcel de Nif opende de-winnende serie. Jscij Keizer scoorde 2-0, Ronald d< Vogel 3-0 en Marcel de Nijs 4-' door een strafschop onhoudbaar binnen te schieten. noormannen-schoondij KE 1-3 - Waar Noormannen faalde of pech had, slaagde Schoondijke er wel in te scoren. Daarbij hadden de gasten he geluk dat doelman Pascal Kin, goot in supervorm stak. Hij nnh zijn team op de been door alle- uit zijn hok te ranselen. Pas 3-0, via treffers van Guust Smit, Claude Cornells en Fran Steyaert, moest hij op een schot van Tonno Wonderghem capita leren. n TERHOLE-BIERVLIET 1-1 eindstand was reeds bij de ru bereikt. Wim Verdoorn maas 0-1, waarna Frank Man pi voor 1-1 tekende. Het duel ke merkte zich door veel balver" met een gelijkwaardige eers termijn en een tweede he waarin de thuisclub iets °e dan Biervliet acteerde. Dit 1 rumti'/i„-"1 niot letstekoop aan -te bieden Mot oen ..kleintje" in De Stem heeft u absoluut het meeste succes Immers vele tienduizenden Stemlezers/leze- ressen (ruim 6 van de 10) hebben speciale be langstelling voor onze ..kleintjes -rubriek j ..Te koop aangeboden 134e JAARGANG HET VtfEER MIN./MAX. I™» Jodelahaiti mw/'i" Regen Na een redelijke dag, valt er vandaag opnieuw regen. Vanaf morgen gaat een hogedrukgebied het weer bepalen. Geleidelijk meer zon en hogere temperaturen. Verseke - De politie heeft giste ren bij Bruinisse opnieuw een oesterstroper aangehouden. De man, een 22-jarige inwoner van Yerseke, wilde eerder op de dag bij Dreischor zeven zakken met oesters aan land brengen. Een personeelslid van Staatsbosbe heer betrapte hem op heterdaad. Oesterstroperij vormt een groei end probleem in de Oosterschel- de. Middelburg - Het Zeeuwse nuts bedrijf Deltan gaat de exploitatie van de nog aan te leggen tunnel onder de Westerschelde niet al leen doen. Financieel zou het niet haalbaar zijn. De Zeeuwse Sta ten weigerden gisteren acht ton extra uit te trekken voor de voor- bereidingskosten van het project. ZIE ZEELAND - C1 Arnhem - De officier van justitie heeft Voor de militaire kamer van de Arnhemse rechtbank een boe te van 150 gulden geëist tegen rijf voormalige cadetten van de KMA in Breda. Tijdens een oefe ning hadden ze zich volgens de officier 'oneerbaar' gedragen te- er.o 'er hun vrouwelijke colle ga's. De officier vindt dat de vijf door hun ontslag bij de KMA al genoeg zijn gestraft. B ZIE BINNENLAND-A3 Srebrenica - Een 19-jarige Ne derlandse beroepssoldaat is in de Bosnische moslim-enclave Sre brenica ernstig gewond geraakt toen zijn voertuig in een ravijn reed. Hij is overgebracht naar het Noors hospitaal in Tuzla. De chauffeur van de auto, een 25-ja- nge sergeant, bleef ongedeerd. I ZIE OOK BUITENLAND - A4 ben Haag - Driekwart van de Nederlandse topondernemers wil geen minister worden. Bijna de helft weigert een overstap naar een kabinet vanwege de slechte betaling, blijkt uit een onderzoek van het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond. ZIE ECONOMIE-A5 Zeist/Brussel - Als Nederland en België gezamenlijk het Europees voetbalkampioenschap in 2000 krijgen toegewezen, wordt de fi nale volgens de plannen van de voetbalbonden van beide landen in Nederland gehouden. ZIE SPORT - B1 New York - De politie van Long bland (New York) heeft de voor malige tennisvedette Vitas Geru- laitis (40) dood aangetroffen in de woning van een vriend. Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen die een misdrijf doen vermoeden, ZIE SPORT - Bi Van onze verslaggever Den Haag - Nederland krijgt in toene mende mate te maken met smokkel van radio-actieve stoffen. Vanaf half '92 zijn bijna 130 meldingen binnengekomen van illegale handel in ra dio-actief materiaal. Zo'n tien tot vijftien maal hebben tips ge leid tot de opsporing van soms honderden kilo's Oosteuropees nucleair materiaal. Dat zegt M. Visser, vice-voorzitter van de werkgroep radio-actief afval van de inter nationale politie-organisatie Interpol. Hij is nauw betrokken bij onderzoek naar de atoomsmokkel in Nederland. Op de zwarte markt wordt volgens Visser een verscheidenheid aan stralingsgevaar- lijke stoffen aangeboden. Zoals: cesium 137, osmium, kobalt, natuurlijke uranium, rubidium en scandium. De aangeboden partijen variëren van grammen tot kilo's. De radio-actieve stoffen worden aan lega le afval-makelaars en kopers uit Derde Wereld-landen aangeboden door crimine len, illegale afval-makelaren, maar ook gevestigde zakenlieden die 'een nieuwe markt willen aanboren.' De handel in atoommateriaal kan bijzon der winstgevend zijn. Tien kilo uranium 235 is bijvoorbeeld op de zwarte markt minstens 300,000 dollar waard. Het nucleair materiaal, dat op de Neder landse markt wordt gedumpt, blijkt onge schikt voor kernenergieprogramma's. Desalniettemin blijken er genoeg afne mers. Ze denken zonder uitzondering met het radio-actief afval veel geld te kunnen ver dienen. Bijvoorbeeld door als tussenhan delaar op te treden voor kopers uit Derde Wereld-landen. De Nederlandse inlichtingen- en opspo ringsdiensten vrezen dat Nederland in na- Van onze verslaggever Dirk Mellema Port-au-Prince - De invasie van het Amerikaanse leger in Haïti verloopt vreedzaam. Helikopters voeren onafge broken materiaal en soldaten aan op het vliegveld nabij de hoofdstad Port-au-Prince, vanaf marineschepen in de baai. Aan het einde van de week zullen 15.000 manschappen in Haïti zijn. De Haïtiaanse soldaten kijken onwennig tegen de vreemde troe pen. aan, maar leggen hen geen strobreed in de weg. De Amerikaanse generaal Shel don overlegt in 'goede sfeer' met de Haïtiaanse junta-leider Raoul Cédras over een goed verloop van de invasie. Gistermorgen (Nederlandse tijd) heeft de Haïtiaanse junta zich op het laatste moment bereid ver klaard af te treden en zich neer te leggen bij de terugkeer van pries ter-president Jean-Bertrand Aristide. Het akkoord houdt in dat de jun ta op 15 oktober aftreedt, nadat het (schijn)parlement een amnes tiewet heeft aangenomen, waar door de junta vrij-uit gaat. In het akkoord is met opgenomen dat de junta het land moet verla ten. Woordvoerders in Washing ton zeiden gisteren dat de VS wel verwachten dat de junta-leden zullen vertrekken, maar ze kun nen hen met daartoe dwingen met het akkoord in de hand. Veel Haïtianen zijn er niet gerust op dat Cédras mag blijven. „Niets belet hem om zich nog kandidaat te stellen voor het pre sidentschap," zegt een aanhanger van Aristide voor het paleis in het centrum van Port-au-Prince. Veel waarnemers vrezen dat de man gelijk heeft. Het akkoord laat veel ruimte over voor vertra gingen van de kant van de junta. Bovendien is het de vraag of het leger Aristide als hoogste macht in het land accepteert terwijl Cé dras nog in het land is. Ook over het ontwapenen van de gevreesde geheime politie, de zo genaamde Tonton Macoutes - te genwoordig ook wel Attaches ge noemd - staat niets in de over eenkomst. Vooral voor de arme Haïtianen is dat een teleurstelling. De ge vreesde Attaches terroriseren de bevolking. Ze roven, verkrachten en moorden tot nu toe staffeloos. Iedere nacht klonken er schoten, 's Morgens worden dan de lijken op straat gevonden. Binnen twee weken zal de wetti ge president Aristide uit balling schap terugkeren. Tot dan zal de feitelijke macht in de eilandstaat van 7 miljoen - goeddeels straat arme - inwoners liggen bij de commandant van de Amerikaan se troepen, luitenant-generaal Hugh Shelton. VANDAAG IN DEZE KRANT Als Kamerlid kun je je sterk maken voor een zaak. Maar als staatsse cretaris moet je bereid zijn je nek uit te steken, zegt de nieuwe staatsse cretaris Erica Terpstra. 'Ik realiseer me dat ik risi co's loop. Dat ik kan fa len.' ZIE BINNEN/BUITENLAND - A2 INHOUD 2 KATERNEN Binnen-/Buitenland A2 Binnenland A3 Buitenland A4 Economie A5/A6 Beurs A5 Sport deel B Zeeland deel C Gids deel D RTV-programma's D2 Terwijl Amerikaanse solda ten posities hebben ingenomen op de landingsbaan van het vliegveld van Port-au-Prince, zoekt een helikopter een plaats om te landen. Hoewel het een vreedzame in vasie betreft nemen de Ameri kanen toch voorzorgen om het aantal slachtoffers tot een mini mum te beperken. Na de landing controleerden de soldaten iedere mannelijke Haitiaan die ze tegenkwamen op wapens. FOTO AP ■OP BUITENLAND - A5: Clinton baadt in glorie Van onze verslaggever Dirk Mellema Port-au-Prince - Gelaten zien de Haïtia nen een Amerikaanse legermacht hun hoofdstad binnentrekken. Een enkeling zwaait naar de laagvliegende groene helikopters, die de hele dag troepen aanvoeren op het nabijgelegen vliegveld. De oorlogsschepen trekken alleen nieuwsgierige aandacht. f Ze vergapen zich aan de hi-tech-apparatuur en de mooie auto's, de landingsvaartuigen of aan de grote vliegtuigen, die als een haai hun bek openen en hele tanks naar buiten spu wen. De Haïtianen rijk of zeer arm, mulat of zwart, ze zijn vooral blij dat ze deze morgen geen ra telende machinegeweren in hun straten ho ren. Want dat hadden ze verwacht toen ze gisteravond naar bed gingen. Dat hadden de militairen zelf gezegd. De door het leger gehate priester Aristide, de 'volkshetzer', zouden ze samen met zijn Ame rikaanse vriendjes de zee injagen. Maar gisteravond ging de Haïtiaanse junta alsnog overstag. Aristide mag terugkeren, de Amerikanen mogen komen. Sindsdien lopen de Haïtiaanse soldaten met een ongelovige blik rond. De gevreesde gehei me politie, de Attaches, houden zich koest. Hun wapens hebben ze verborgen, hun blik staat op onschuldig. Afgelopen nacht klojiken er ook veel minder schoten dan de afgelopen Jimmy Cartervertelt onder het oog van jyresidetit. Clinton hoe hij de Haïtiaanse junta tot inkeer heeft kunnen brengën. FOTOEPA Door Henk van 't Klooster (anp) Den Haag - Oud-president Jimmy Carter lijkt bezig voor goed zijn naam te vestigen als vredestichter. Afgelopen weekeinde slaagde hij erin een akkoord te bereiken dat op het nippertje een invasie van Haïti heeft afgewend. Voordat hij de Haïtiaanse junta zover kreeg dat zij onder druk van een naderende militaire ope ratie afstand deed van de macht, boekte hij in juni van dit jaar al groot succes met een missie naar Noord-Korea. In gesprekken met de Noordko- reaanse president Kim Il-Sung wist Carter toen een begin van een oplossing te bereiken van het conflict tussen Noord-Korea en het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie over de in- '1 spectie van de nucleaire installa ties in dat land. De rol van internationale bemid delaar die poogt dreigende crises in de wereld af te wenden, lijkt Carter beter te liggen dan die van president van Amerika. De ooit machtigste man van de wereld oogt nu meer ontspannen dan ooit. Dat was dertien jaar geleden wel anders. Toen verliet Jimmy Car ter ontmoedigd en verguisd het Witte Huis. De 39e president van de Verenig de Staten had enkele maanden eerder een smadelijke verkie zingsnederlaag geleden tegen Ro nald Reagan. De kiezers waren de Camp-Davidakkoorden die vrede tot stand brachten tussen Egypte en Israël vergeten en stel den Carter verantwoordelijk voor de malaise in Amerika. De presidentsverkiezingen wer den gehouden terwijl in de am bassade in Teheran 52 Amerika nen werden gegijzeld. Iran liet hen pas vrij op de dag dat Reagan als president werd geïnstalleerd. Na zijn vertrek uit het Witte Huis herrees de diepgelovige baptist uit de zuidelijke staat Georgia. Hij reisde door de wereld om de wereldvrede dichterbij te bren gen en de rechten van de mens te verdedigen. De afgelopen jaren bemiddelde hij onder meer tussen Somalië en Ethiopië en was hij waarnemer bij verkiezingen in Paraguay, To go, Panama, Nicaragua en ook Haïti. Hij voerde campagne tegen een tropische ziekte in Guinee en no digde de rivaliserende groepen in het zuiden van Sudan uit om in Georgia vredesbesprekingen te 8 710311 000218 DINSDAG 20 SEPTEMBER 1994 volging van Duitsland binnen afzienbare tijd zal worden geconfronteerd met de komst van hoogwaardig splijtstofmateri aal op de zwarte markt, zoals aan verrijkt uranium, plutonium en litium. Het radio-actief materiaal komt volgens Visser uit mijnen, ziekenhuizen, fabrieken en kerncentrales uit de Oosteuropese sta ten. Vooral na de ineenstorting van de Sovjet- Unie is die levensgevaarlijke smokkel naar het Westen razendsnel toegenomen. Interpol is volop bezig met het in kaart brengen van de illegale handel van radio actieve stoffen binnen en buiten Europa. LOS EXEMPLAAR: MAANDAG T/M VRIJDAG: 1,75 - ZATERDAG: 2,00 Amsterdam (anp) - De drie hypotheekverstrekkers van de In ternationale Nederlanden Groep (ING) verhogen hun hypo theektarieven met 0,3 procent voor contracten op de middel lange termijn. Het gaat om de Postbank, ING Bank en Nationa le Nederlanden. De rente van hypotheken met een looptijd tot drie jaar gaat met 0,4 procent omhoog. Aanleiding voor de stijgingen is het aantrekken van de rente op de geld- en kapitaalmarkt. De verhoging van de hypotheek rente van de Postbank gaat van daag al in. De goedkoopste hypotheek komt dan op 6,8 procent, voor een tweejarig contract met gemeen tegarantie, ING Bank en Nationale Neder landen laten hun stijging morgen ingaan. De goedkoopste hypo theek van Nationale Nederlan den, op tweejarige basis, krijgt een rentepercentage van 6,9 pro cent. Hypotheken met een rente- duur van tien, vijftien of twintig jaar gaan met 0,2 procent om hoog. De rente bij ING klimt met 0,3 procent voor hypotheken met een looptijd van vijf, zeven, tien en twaalf jaar. Kortere contracten van één, twee of drie jaar stijgen met 0,4 procent. Volgens een woordvoerster van de Postbank is er vooralsnog geen sprake van een 'trend'. „Maar het blijft natuurlijk altijd moeilijk de rente-ontwikkelin gen te voorspellen. Den Haag (anp) - Vrijwel alle opsporings- en inlichtingendien sten hebben een potje waaruit zij tipgeld betalen aan infor manten uit het criminele milieu. Behalve de recherche gaat het om de Algemene Inspectiedienst (AID), de Fiod (fiscale politie), de Binnenlandse Veiligheidsdienst BVD, de milieu-inspectie en de militaire inlichtingendiensten. Goed ingevoerde bronnen uit het justitiële circuit bevestigen dat Procureur-generaal Gonsalves, belast met de bestrijding van de georganiseerde misdaad, ver klaarde afgelopen weekeinde dat Justitie beschikt over een geheim fonds van anderhalf miljoen gul den per jaar, waarmee de recher che informatie koopt. Ook zou er nog een miljoen gul den beschikbaar zijn als 'toon geld' voor pseudo-aankopen van bijvoorbeeld drugs. Een deel van de Tweede Kamer heeft daarop verbaasd en bezorgd gereageerd. CDA en VVD willen van minister Sorgdrager van Justitie precies weten hoe de vork in de steel zit. PvdA en D66 wachten liever eerst het rapport af van de ka mercommissie-Van Traa, die een vooronderzoek verricht naar de opsporingsmethoden van de polh tie. Dat rapport verschijnt half oktober. Het is niet bekend hoeveel geld de verschillende opsporings- en inlichtingendiensten tot hun be schikking hebben voor tips. De BVD heeft bovenop haar begro ting van 65 miljoen gulden een fonds voor geheime uitgaven tot vier miljoen per jaar. maanden het geval was. In Cité Soleil, een doolhof van vuilnisbelten, krotten en mod derpoelen, waar zo'n honderdduizend arme sloebers wonen, heerst een vrolijke stemming. „Aristide komt terug, Aristide komt terug", juicht een opgeschoten knaap zonder voor tanden. Hij buigt voorover en drinkt wat uit de goot. Geen wonder dat het sterftecijfer van kinde ren in dit deel van Port-au-Prince 50 procent is. Toch is de stemming hier vandaag optimis tisch. Enkelen dansen zelf op vrolijke Caribi sche klanken uit krakkemikkige luidspre kers. Aan de andere kant zijn vooral de ouderen sceptisch. „In Haïti zal niets veranderen," vreest een man. Van onze verslaggever Goes - Het asielzoekerscentrum in Goes is in de nacht van zon dag op maandag beschoten. Daarbij zijn de ruiten van de loop brug naar het gebouw geraakt. Volgens de politie zijn de schoten waarschijnlijk gelost met een zware luchtbuks of met een vuurbuks. Het bureau technische onderzoeken van de politie Zeeland stelt een onderzoek in. Volgens woordvoerder J. van der Hoef van de politie in Goes zijn de resultaten daarvan nog on bekend. Niemand heeft de daad voor zich opgeëist. Persoonlijke onge lukken deden zich niet voor. Het is de derde keer in korte tijd dat Set asielzoekerscentrum wordt getroffen. Twee weken geleden is brand gesticht in het centrum aan de Reigerstraat en vorige week zijn er 24 ruiten vernield. Dat laatste door een bewoner van het centrum, die een meningsverschil had met de leiding, is inmiddels gebleken. ADVERTENTIE Sperziebonen, 500 gram Rundervinken, kilo JL&9Ü 15.90 100 gram mm Aanbiedingen gelden t/m zaterdag 24 september a.s. voeren. Over het algemeen vinden de Amerikanen dat de rol van oud president de pindaboer uit Geor gia beter ligt dan die van presi dent. Al in 1989 schreef het weekblad Time dat 'Carter mis schien de beste oud-president was die ooit heeft geleefd.' Het is niet gebruikelijk dat een Amerikaanse ex-president nog zo actief is in de wereldpolitiek. De meeste oud-presidenten kiezen voor een rustig en teruggetrok ken bestaan na het vervullen van het zware ambt. Henry Truman en Lyndon John son trokken zich terug op hun boerderij, Gerald Ford is vaak op de golfbaan te vinden, Ronald Reagan spreekt af en toe voor veel geld een rede uit en George Bush werkt in alle rust aan een boek. Dit woord is vandaag in het nieuws. Een van de vele. Een krant vol. Nu de daad bij het woord: een echte Parker Roller-pen voor u. met uw woord(en) naar keuze erin gegraveerd, als u een nieuwe abonnee opgeeft. U de pen, de nieuwe abonnee om te beginnen twee weken de krant gratis. Noteer als nieuwe abonnee: Naam: Adres: Postcode:, Plaats:, Telefoon (voor controle bezorging): De nieuwe abonnee betaalt per: kwartaal acceptgiro 87.20 o maand automatisch 29.05 De Parkerpen zenden aan: Naam: Adres: Postcode kwartaal automatisch 84.70 bankAjironr Plaats:. In de pen moet komen te staan: (max. 15 letters) De pen wordt opgestuurd zodra wij het eerste abonnementsgeld ontvan gen hebben. Stuur deze bon in een open envelop zonder postzegel naar Dagblad De Stem, Antwoordnummer 112, 4800 VB Breda. E STEM. EEN KRANT DIE JE WAT ZEGT

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 1