Het extatisch profijt van XT(
Refer:
Grote tr
Kleine
Zweden zw<
Claes heeft fijne neus
voor machtsverhoudingen
Parijs flirt weer met Navo
4Tijd van het Brabantse amfetamineboertje is voorbij'
Een opgerolde XTC-multinational
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
'Raadsel'
dumpingen
vaten drugs
opgelost
PESTEM
Britse premier
President Ruanda
tegen dialoog
me' tde regime
ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1994
Van onze correspondent
Bert Schampers
Brussel - Willy Claes is de
grootste kanshebber voor
de functie van secretaris
generaal van de Navo. Als
hij wordt benoemd zou
Claes de tweede Belgische
socialist zijn, na Paul-Hen-
ri Spaak, die de hoogste
civiele functie bekleedt bij
het Noordatlantisch bond
genootschap.
De 55-jarige Willy Claes is
met een onderbreking van
bijna acht jaar jaar al sinds
1972 minister in verschillende
Belgische regeringen. Maar
liefst zeven keer was hij de
belangrijkste man op econo
mische zaken.
Bij het aantreden van het eer
ste kabinet-Dehaene in maart
1992 zag de politicus uit Has
selt zijn jongensdroom in ver
vulling gaan: Claes werd mi
nister van Buitenlandse Za
ken. En nu, in de herfst van
zijn politieke loopbaan, ligt
een fraaie gezaghebbende
functie bij de Navo binnen
bereik.
Willy Claes is een gewaar
deerd politicus. En niet alleen
omdat hij bij een ministers
conferentie in de hotelbar
steeds achter de piano kruipt
of bij elk buitenlands bezoek
een symfonie-orkest gaat diri
geren. Dat muzikale talent
erfde hij trouwens van zijn
vader Modest. Op zijn zestien
de won Willy Claes met virtu
oos pianospel de Prijs van de
Stad Hasselt.
Claes studeerde politieke en
diplomatieke wetenschappen
in Brussel. Hij was 34 toen.hij
in 1972 minister van Nationa
le Opvoeding werd in het ka
binet Eyskens-Cools. Daarna
bleef hij minister in opeenvol
gende Belgische regeringen.
Met de socialisten in de oppo
sitie verdween Claes begin ja
ren '80 uit beeld. Toen hij in
1986 voorzitter werd van het
nationaal verbond van de so
cialistische ziekenfondsen
bleek hij in een slangenkuil
terecht gekomen. De organisa
tie kwam in opspraak door
allerlei onfrisse praktijken.
Begin dit jaar kwam Claes in
opspraak toen zijn naam werd
genoemd in de Agusta-affaire
en recent in een smeergeld
zaak tussen socialisten en een
opiniebureau. Maar Claes kon
zich met succes verdedigen.
Claes wordt gekenmerkt door
een overlevingsdrift, hij is ie
mand die zijn slagen geduldig
en geslepen beraamt en meest
al wint.
Hij is ongemeen populair in
het eigen kiesdistrict Hasselt,
waar hij zijn carrière had
kunnen afsluiten als burge
meester. Maar de Navo be
schouwt hij vast als een veel
grotere eer. Zijn woordvoerder
vindt dat Claes de baan ver
diend heeft. De minister oogst
Claes
foto afp
internationaal veel respect
voor de Belgische inspannin
gen in bijvoorbeeld Somalië
en Centraal-Afrika. België is
ook bereid politiemensen naar
Haïti te sturen, indien de
Amerikanen met hun invasie
het militaire regime kunnen
verdrijven en de democratie
daar herstellen.
De socialist Claes blijkt niet te
beroerd de Amerikaanse
bondgenoot een handje te hel
pen. Dat is wel eens anders
geweest. In Washington werd
een beetje wantrouwig naar
Brussel gekeken, toen in 1992
een socialist op buitenlandse
zaken werd benoemd. Immers,
de partij van Willy Claes had
zich begin jaren '80 fel gekant
tegen de raketten die Was
hington overal in de Europesg
achtertuin wilde opstellen.
In de tijd van de Koude Oor
log was het ondenkbaar ge
weest dat Washington een so
cialist zou tolereren aan het
hoofd van de Navo, hoewel
zelfs in het heetst van de poli
tieke strijd rond de raketten
Claes niet degene was met de
grootste mond. Want in zijn
hart is Claes een Atlanticus,
een socialist van het midden,
die weliswaar hardop pleit
voor een sterke eigen Europe
se defensie, maar daarbij wel
de belangen van de Navo in
het oog houdt.
Claes is altijd een vurig verde
diger geweest van de Harmei-
doctrine. Pierre Harmei was
een Belgische minister van
Buitenlandse Zaken die hal
verwege de jaren '60 binnen
de Navo het initiatief nam
voor de ontspanningspolitiek
en opening naar Midden- en
Oost-Europa.
Een Vlaamse krant omschreef
.Claes als iemand die zich heeft
ontwikkeld van een koele Na-
vo-minnaar tot een real-poli-
ticus. Hij is zeker een talen
trijk politicus die een fijne
neus heeft voor de politieke
machtsverhoudingen, goed
geïnformeerd is, goede contact
heeft met het establishment en
iemand die zijn beleid op een
overtuigende manier kan be
argumenteren.
Door Aad Jongbloed
Brussel - Voor het eerst sinds generaal De Gaulle in 1966 de
Franse strijdkrachten uit de Navo terugtrok neemt op 29 en
30 september in Sevilla Frankrijk weer officieel deel aan
een Navo-vergadering van defensieministers. De bijeenkomst
is voor de Fransen een halte op de sluipweg die moet leiden
naar - opnieuw - een volwaardig Navo-lidmaatschap.
Officieel wil de Franse regering
het belang van de aanwezigheid
van minister Franpois Léotard in
Sevilla bagatelliseren door te
verklaren dat er geen aanwijzing
in gezien mag worden dat
Frankrijk weer volop wil mee
doen. Feit is dat Frankrijk weer
een rol binnen de Navo wil op
eisen nu blijkt dat de Ameri
kaanse bemoeienissen met Euro
pa steeds minder intensief wor
den als gevolg van het einde van
de Koude Oorlog.
In grote trekken is Frankrijks
recente flirt met de Navo ook het
gevolg van het aantreden van
Bill Clinton als Amerikaans pre
sident met steeds minder initia
tieven vanuit die richting èn het
verlangen van de Europese Unie
naar een stevige Europese defen-
siepoot. Frankrijk heeft door
middel van de Golfoorlog en het
Bosnië-conflict ervaren dat het
geen belangrijke - lees: leiding
gevende - rol kan spelen als het
geen invloed heeft op Navo-be-
slissingen.
Ook de Franse rol binnen een
andere defensie-organisatie, de
Westeuropese Unie, is gebleken
sterk afhankelijk te zijn van wat
in feite de Navo dicteert. Daar
naast is Frankrijk gewaar ge
worden dat het Partnerschap
voor Vrede, dat de Navo aan
bood aan onder meer voormalige
Warschau-Pact-landen, Navo-
lidstaten een kans bood tot meer
invloed in het Europese oostblok
en dat van Franse invloed min
der sprake zal zijn als het geen
volwaardig lid is van het bond
genootschap.
De sluipweg van de Fransen be
gon twee jaar geleden, toen
Frankrijk ermee akkoord ging
dat het Eurocorps, gevormd door
Franse en Duitse strijdkrachten,
zou aantreden voor vredestaken
in samenwerking met de Navo.
Zeker doordat de Europese Unie
nog steeds talmde om van de
Westeuropese Unie haar defen-
siepoot te maken, brak in Franse
kringen het besef door dat 'als je
een Europees defensiegebouw
wilt bouwen je dan de bouwste
nen bij de Navo moet betrekken',
aldus een Franse diplomaat.
Niettegenstaande de toenaderin
gen wil met name de Franse
president Franpois Mitterrand
nog doen voorkomen alsof hij de
Navo op armlengte houdt. Maar
binnen de boezem van de Franse
regering lijkt premier Edouard
Balladur het pleit gewonnen te
hebben. Balladur veronderstelt
dat tijdens de bijeenkomst in
Sevilla 'dramatische beslissin
gen' genomen zullen worden ten
aanzien van Bosnië en dat de
gevolgen daarvan Frankrijk niet
langer aan ,de zijlijn kunnen
houden.
Frankrijk zal zich in Sevilla nog
niet als de verloren zoon bij de
Navo terugmelden. Maar. het is
zo goed als zeker dat het einde
van het tijdperk-Mitterrand het
begin van een nieuwe Navo-rol
van Frankrijk zal inluiden. Het
is niet voor niets dat Frankrijk
zich binnen de Europese Unie
sterk maakt voor Willy Claes,
België's minister van Buiten
landse Zaken, als secretaris-ge
neraal van de Navo. Want, weet
Parijs, Claes zal zonder veel
plichtplegingen de deur voor de
Fransen wijd openen.
Van onze verslaggever
Rinze Brandsma
De 'feestpil' XTC/Ecstacy,
brengt niet alleen housen
de feestgangers in extase.
De verdiensten van de ille
gale producenten zijn
stukken verleidelijker en
verslavender dan de tren
dy partydrug zelf voor de
gebruikers.
Bij de in februari 1992 opgerolde
Randstedelijke XTC-bende van
Ton van D. becijferde de Centra
le Recherche Informatie CRI dat
de bende binnen verbluffend
korte tijd bijna 300 miljoen gul
den binnengehaald had.
Met een rekensommetje maakt
André Elissen, expert synthe
tische drugs bij de CRI, duidelijk
hoe gigantisch de verdienste in
het XTC-circuit kan zijn. De
kostprijs voor een pil, die bij
houseparties voor 25 tot 40 gul
den te koop is, moet hooguit 41
cent zijn, waarschijnlijker is 29
cent. „Maar het kan ook onder
een kwartje. Hoe groter de par
tij, hoe goedkoper de grondstof
fen."
XTC-pretpillen brouwen' stelt
niet veel voor, het kan in de
keuken. De expert kijkt om zich
heen in het CRI-gebouw in Zoe-
termeer, 'zo'n lab past met ge
mak in dit kamertje'.
Stel: een illegaal druglaborato
rium verwerkt een partij van
duizend liter grondstof. Die hoe
veelheid van de voornaamste
grondstof BMK (benzylmethyl-
keton) of PMK kost legaal aan
inkoop zo'n twee ton. Dat levert
500 kilo eindprodukt op. Uit een
kilo haal je 10.000 tabletten, dus
uit duizend liter PMK zijn vijf
miljoen pillen te maken. Per pil
doet XTC in de groothandel vijf
gulden, dat is voor de producent
dus 25 miljoen gulden voor die
ene bescheiden partij.
Tegenwoordig moeten de drug
producenten de grondstoffen
van verder weg halen. Dat gaat
niet meer naast de deur in Bel
gië, zoals voorheen. Maar via
internationale constructies is in
Duitsland, Frankrijk en vooral
de voormalige Oostbloklanden
nog volop aan grondstoffen te
komen. Desnoods is de synthese
ervan ook zelf te doen.
Connectie
Elissen, zelf met een Noordlim
burgse achtergrond, moet glim
lachen om het beeld dat nog
steeds om de produktie van am
fetamine en XTC hangt: een
Brabantse en Limburgse connec
tie. Het is wahr, dat amfetamine
sterke Brabantse wortels heeft.
Vroeger was de 'speed' als pep
middel in de wielrennerij popu
lair. Het klopt ook, dat in de
disco's'in het zuiden vaak heel
wat feestvierders stijf stonden
van de speed, dat er gold als 'the
poor man's coke', goedkoper en
met een langduriger effect dan
de chique uitgaansdrug cocaïne.
Maar het beeld van het illegale
amfetamine- of XTC-druglab in
een afgelegen boerderijtje is ach
terhaald. „Toegegeven, voor een
deel komen de amfetamine-labs
voort uit het illegaal alcohol sto
ken op het platteland in het
zuiden. Maar het Brabantse am
fetamineboertje, dat is voorbije
tijd." Net als het telen van ne
derwiet voor hasj is de produktie
van XTC en amfetamine over het
hele land verspreid. Tot in een
Amsterdamse flat zijn illegale
druglabs ontdekt.
De CRI merkt dat de producen
ten mobieler worden. Zij richten
steeds vaker hun lab in vracht
auto's of containers in, verande
ren om de haverklap van locatie,
produceren in gedeeltes.
Met XTC is veel te verdienen,
waardoor overal in het land cri
minele organisaties en kleinere
jongens zich op de produktie
toeleggen. De in beslag genomen
hoeveelheden van soms miljoe
nen tabletten tegelijk wijst er op
dat het hdog georganiseerde cri
minele groepen zijn, die produk
tie en distributie in handen heb
ben. De handel wordt niet langer
alleen vanuit Brabant geregis
seerd. Zij het dat het tot nu toe
Samen met het fenomeen houseparties heeft XTC een belangrijke plaats in de jongerencultuur verworven.
vooral Limburgse en Brabantse
affaires waren. Een kleine op
somming uit de kranten.
Boten
Zo werd in deze zomer in juni en
juli in West-Brabant nog een
XTC-lijn opgerold: lab op boten
bij Moerdijk en Drimmelen, bij
hoofdverdachten in Breda en
Sint Willebrord een half miljoen
aan contanten gevonden, siera
den, schilderijen, auto's en vuur
wapens. De betrokkenheid van
een chemisch bedrijf in Roosen
daal werd destijds gemeld; het
onderzoek loopt nog.
Ook andere opgerolde XTC- en
amfetamine-zaakjes hadden een
hoofdzakelijk zuidelijk stempel:
Weert, Sittard, 'pepfabriek' bij
Heythuysen, Echt, Simpelveld,
'grootste amfetamine-lab ooit in
Europa ontmanteld' op een kal
koenfarm bij Roermond, MDEA-
produktie (een XTC-variant) in
Landgraaf en op woonboten in
de Maastrichtse haven.
Nog wat recente recherche-suc
cessen, nog steeds in het zuiden:
Tilburgse amfetaminebende op
gerold (oktober 1991), strafzaak
tegen leden amfetaminebende
omgeving Heerlen (waaronder
fameuze 'Dikke Billy' uit Schin-
veld, maart 1992), grondstoffen
XTC onderschept in garage
boxen in Budel, Brabantse en
Limburgse verdachten (decem
ber 1992), amf-lab ontdekt in
zeecontainer op industrieterrein
Heerlen (januari 1993).
Schokkend was in maart van dit
jaar de bekentenis van de bril
jante vroegere medewerker van
('Aids'-)professor Buck, die een
topfunctie bij DSM Researcjj in
Geleen had. Deze had in op
dracht van een zuidelijke XTC-
bende op de laboratorium van de
Eindhovense TU in 1990 analy
ses gedaan voor XTC-produktie.
In die zuidelijke opsomming valt
alleen de Randstad-XTC-mega-
bende van Rotterdammer Ton
van D. uit de toon. En de zaak
van de Utrechtse politieagent die
de spil bleek te zijn van een
amfetaminebende (februari
1992).
Toch, zo weet de recherche-ex
pert bij de CRI, heeft de illegale
fabricage van XTC en amfetami
ne een landelijk karakter gekre
gen. En moet de CRI met
schaamte vaststellen dat ons
land uitblinkt in de fabrieksma
tige, professioneel georgani
seerde aanmaak en handel in
amfetamine- en XTC-pillen. De
export naar Westeuropese lan
den - vooral naar Groot-Brit-
tannië en Zweden - neemt niet
af, nu in heel Europa housepar
ties met bijbehorende feestpillen
populair zijn geworden. Er zijn
aanwijzingen dat die populari
teit langzamerhand over de top
heen aan het raken is.
Nederland telt enkele tientallen
professionele grote laboratoria
voor synthetische drugs. Volgens
Elissen van de CRI is een schat
ting van vijftig te hoog. Het
fabriceren van amfetamine en
XTC loopt door elkaar heen.
„Vandaag amfetamine, morgen
XTC. Het is als met het bakken
van cake: de ene keer gooi je er
krenten in, de andere keer gaat
er chocola door." De huidige
enorme vraag van XTC via de
houseparties betekent dat de
aanmaak van XTC die van amfe
tamine ver overvleugeld heeft.
De opsporingsdiensten zitten
sinds een aantal jaren op him
beurt harder achter de produ
centen en handelaars aan. De in
beslag genomen partijen amfeta
mine en XTC wisselen sterk. In
1991 werden drie illegale drug
laboratoria opgerold, in 1992
waren het er zes, in 1993 twaalf.
Rechercheurs van de Eindhovense politie bekijken tabletteermachines. De apparaten werden
gebruikt voor het maken van XTC-tabletten. foto anp
De geruchtmakende zaak
van de Randstad-XTC-ben-
de van Ton van D. is een
goed voorbeeld van de werk
wijze van een hoog-georga-
niseerde drugbende. Na
speurwerk van het inmid
dels door samenwerkings
problemen opgeheven Inter
regionaal Rechercheteam
(IRT) Noord-Holland/
Utrecht werd de bende in
februari 1992 opgerold: de
grootste bende op het gebied
van synthetische drugs, ooit
in Europa ontmanteld.
Op een adres werden alleen al
2,5 miljoen XTC-pillen gevon-
den, in beslag genomen waarde
in Nederland in totaal 130
miljoen, in Engeland het dub
bele. Daarnaast vuurwapens en
grote reiskoffers vol geld, Ne
derlandse en vreemde valuta ter
waarde van een dikke ƒ10 mil
joen.
De omzet van de interna
tionaal opererende bende moest
volgens de CRI zeker 300
miljoen geweest zijn. De ver
diensten waren geïnvesteerd in
onroerend goed (waaronder
buitenlandse vakantieprojec
ten) en handelsondernemingen
in de 'bovenwereld'. Bij wit
wasoperaties waren gerenom
meerde banken en wisselkanto
ren betrokken.
De bende transporteerde al an
derhalf jaar drugs, vooral voor
de Britse markt, werd strak
'geleid, had een cellenstructuur
met bijvoorbeeld een aparte
transportdivisie. Er werd zelfs
overwogen eigen helikopters
aan te schaffen. Er waren labo
ratoria in Vlaardingen en in een
boerderij tussen Brielle en Roc-
kanje.
Daar werden 250.000 pillen per
dag gefabriceerd, die via een
distributiecentrum in Rotter
dam (tevens zetel van 06-seks-
lijnen), opslag in 'safe-houses'
en overslag op parkeerterreinen
van hotels en ziekenhuizen in
en om Amsterdam met steeds
wisselende transportauto's en
bestuurders afgevoerd werden.
De partijen voor Engeland gin
gen, verstopt in bankstellen, in
een busje met de veerboot van
Vlissingen naar Sheerness. Mil
joenen ponden kwamen retour
in reservewielen of achter
wandpanelen. In oktober 1991
werd zo'n transport gepakt: 1,2
miljoen pillen zaten tussen
dubbele bodems in bankstellen,
waarde in Engeland bijna 70
miljoen gulden.
Van D. ontsnapte later uit de
Bijlmerbajes op sluwe wijze,
opgehaald door nep-recher-
cheurs met valse 'lichtingspa-
pieren'. Hij werd na een schiet
partij in Antwerpen met drie
top-bendeleden gepakt in au
gustus 1993. Na een - dankzij
gewiekste advocaten - reeks
opzienbarende processen wer
den lange gevangenisstraffen
gevonnist.
Een' op Hemelvaartsdag mei
1993 op de Amsterdamse ring
weg A 10 geliquideerde man
bleek de Belgische arts D.L.,
kopstuk van dezelfde opgerolde
XTC-bende, eerder ontsnapt
tijdens een proefverlof om de
begrafenis van zijn grootmoe
der in België bij te wonen.
Het eindprodukt mag handzaam
zijn en gemakkelijk te transpor
teren en af te zetten, de druglabs
kunnen gauw opvallen. Vaak
worden ze ontdekt omdat omwo
nenden letterlijk onraad ruiken.
Stankoverlast, een ammoniak-
achtig of ziekenhuisluchtje.
Vreemde activiteiten zoals druk
aan- en afrijden van bestelbusjes
met. chemicaliën en jerrycans.
Ongewoon lawaai van mixers en
tabletteermachines
Wat wel minder wordt is de
fabricage van amfetaminetablet
ten voor de Zweedse 'scene'. Die
bestaat al een kwart eeuw, voor
al in Limburg en de Peel. De
activiteiten van de Duitse pep-
koning Kalle Paucksch vanuit
het Zuidlimburgse in de jaren
'60 en '70 zijn legendarisch. Hij
verdiende aan de smokkel van
de peppillen naar Zweden vele
miljoenen, werd bij herhaling
gepakt, uitgeleverd, ontsnapte
en zat opnieuw gevangen en
leidt volgens kranteverhalen nu
een teruggetrokken bestaan in
Duitsland.
Polen lijkt de Scandinavische
miljoenenmarkt voor amfetami
ne steeds verder over te nemen
met 'speed' van hoge, zuivere
kwaliteit. Naar schatting van de
CRI is het Nederlandse aandeel
voor de Zweedse pepmarkt met
meer dan 10.000 verslaafden nu
nog- zo'n 60 procent. Ooit was
het meer dan 90 procent.
De CRI-experts zien in de onder
wereld van drugproducenten een
verschuiving naar handel in
meer drugs. Bendes die bij syn
thetische drugs betrokken zijn
handelen vaak ook in andere
soorten verdovende middelen.
Elissen: „Omdat je ook meer
poly-druggebruik hebt. En of het
nu cocaïne of hasj is, het draait
om geld. Hoog-georganiseerde
criminele groepen pakken alles
aan, het loopt allemaal door el
kaar heen. Het beginkapitaal
komt vaak uit prostitutie of au
todiefstallen. Ze zitten op veel
terreinen. Soms draaien ze ook
06-sekslijnen als dekmantel, zo
als ze om hun winsten wit te
wassen zich' proberen in te nes
telen in de legale bovenwereld."
Het moet de CRI-expert van het
hart dat XTC ten onrechte het
imago van een laagdrempelige
drug heeft gekregen. Het gaat
wel degelijk om hard drugs, die
niet voor niets op de verboden
lijst-1 van de opiumwet staan.
Het moet volgens Elissen maar
eens afgelopen zijn met het ge-
FOTOWIMKQOflJ
creëerde beeld van die
Onschuldig is die niet. De
hebben er de afgelopen jaj
niet wijs aan gedaan om in li
men van spannend, dans-, 1
fel- en feestdrug en 'ie
voor fuivende jongeren' ovei|
berichten.
Een modedrug, jazeker,
met het fenomeen housepi
heeft XTC in verschillende:
men en samenstellingen todnj
belangrijke plaats in de jong
rencultuur verworven.
CRI voorzien ze dat stee
we produkten ontwikkeld!
worden.
De markt is niet alleen
lijk, maar ook uiterst
met haar indiaantjes, varkenljj
Gorbatchovjes en duifjes:
bletteermachines zijn ge
Met wisselende samenstellinj)
en nieuwe stofjes hopen dep
ducenten van de trendy 'lts
ner's drugs' bovendien
biedende wetgever en (c
sporing via de opiumwet stee
een stap voor te blijven.
Raadselachtige dumpingetl
van vaten met vloeibare
drugs, kopten de kranten
eind vorige maand. Er werd
onthuld dat op zeven ver
schillende locaties in ,W|
land grote vaten met amfe
tamine aangetroffen waren,
ingegraven op stille plek
ken. Het Loetbos bij Lek-
kerkerk was een van die
plaatsen. Daar werden zes
tien vaten met ruim 11®
liter amfetaminehoudende|
vloeistof gevonden.
Na onderzoek bleek de ex
pert in synthetische drugs
bij de CRI het raadsel voor
een groot deel op te kunt®,
lossen. Het gaat om afval
met reststoffen van
grondstof BMK en amfeta
mine in geringe concentra
ties, Waarschijnlijk afkom
stig van illegale amfetann-j
ne-laboratoria.
Elissen: „Komt vaker voor.
Dan moeten ze van hun at-
val af. Vroeger loosden S
op de sloot of het riool N
de overheid alerter is °P
afvaldumpingen - het
een ernstig milieudelict'
raken ze hun afval moeilij
ker kwijt. Het gaat wel om
resten van een grote Proj
duktie van amfetamine 0
XTC
De politie onderzoekt de sa
menhang van de 'dumpi£
gen. Er zijn sterke vermoe
dens, dat het om een
drugorganisatie gaat.
Een echte verstopplek va»
pure amfetamine werd on
dekt in juli 1992 in een b®
bij Baarle-Nassau. In gm-
ingegraven kunststof to
nen werd daar 225 kilo v
het pepmiddel gevo
handelsvoorraad van
bende, met een gr00-
delswaarde van een nul]
gulden.
sold Z»,...-
den als het paradijs op aarde.
Zevenentwintig jaar lang hadden
1 sociaal-democraten het land
bestuurd en het een welvaart be
zorgd, die uniek genoemd mocht
vrwaren hoge belastingen dat
tel maar er was geen werkloos-
beid geen woningnood, er waren
7een staatsschulden en de koers
van de Zweedse kroon stond borg
voor een gezonde betalingsba-
Ms morgen de Zweden naar de
stembus gaan doen ze dat in het
besef dat het land er beroerd voor
ugj begrotingstekort bedraagt
13 9 procent van het bruto natio
naal produkt, de nationale schuld
is opgelopen tot 320 miljard gul-
Hen de banken verliezen in zojn
snel' tempo geld dat de overheid
vrijwel dagelijks te hulp moet
Belfast - De Britse premier John 1
schrijven over de toekomst van No
ge grondwettelijke veranderingen
van Noord-Ierland zullen onderd|
uitmaken:
Major zei tijdens een kort bezoek dJ
-aan Belfast dat het referendum ml
de uitkomst van de gesprekken st
zal zijn die hij van plan is te hou- Pi
den met de politieke partijen in te
Noord-Ierland. v<f
De opmerkingen van Major moe- st
ten als een geruststelling worden Ll
gezien voor dê protestantse meer- d(
derheid in Noord-Ierland, die w»
bang is dat de Britten akkoord st
gaan met een verenigd Ierland, M
zoals veel katholieken wensen. zd
„Ik wil tot alle mensen van bd
Noord-Ierland zeggen dat het re- vil
ferendum betekent dat jullie zelf Rl
kunnen bepalen of jullie de uit- or
slag van de besprekingen accep- ge
teren. Mijn betrokkenheid met T<
het vredesproces garandeert dat Fl
er geen geheime afspraken wor- te5
Den Haag (anp) - President Bizi- Hl
mungu van Ruanda omarmt het wj
idee van nationale verzoening sij
maar wijst een dialoog met de de
verantwoordelijken voor de mas- dJ
saslachtingen van afgelopen is-,
voorjaar van de hand. ni
Deze mensen moeten juist zo snel te-
mogelijk voor een internationaal dt
tribunaal gebracht worden, stel- In
de het staatshoofd gisteren tij- va
dens de conferentie over de we- to
derophouw van Ruanda in Den tal
Haag. E|
Bizimungu onderschrijft in grote
lijnen de oproep van minister van bij
Buitenlandse Zaken Van Mierlo, zq
die bij de opening van de confe- Ie
rentie een warm pleidooi hield vr
voor verzoening en een dialoog ml
tussen alle partijen. Iel
De Ruandese president was even- bil
wel resoluut in het afwijzen van h(
onderhandelingen met vertegen- he
woordigers van het oude Hutu- D
bewind die de wijk hebben geno- ct
men naar vluchtelingenkampen L
in de buurlanden. II
Het is ongerijmd om van zijn be- of
wind te verlangen dat het zich vr
1 ver2oeht met de oude machtheb- Di
bers terwijl deze in de kampen de II.
Hutu-vluchtelingen proberen k
aan te zetten tot een gewapende la
strijd tegen het nieuwe centrale II
gezag in Kigali, aldus Bizimun- d<
gu.
In plaats van een dialoog moeten tv
de verantwoordelijken voor de 01
genocide zo snel mogelijk door
een internationaal tribunaal W
worden berecht. De president
weest anders willekeurige
wraakacties van Tutsi's tegen
Hutu's. ti
ADVERTE
Bezoek 23 t/m 25 septembe
Rail '94 in de Brabanthallen te 's
vr/za. 11.00-18.00 uur en zo. 10.01
de NS-Railshow op het station vaj
bezoek meer dan waafd. De Rail:
van 11.00-18.00 uur. Combineert
profiteert u van een voordelig cc|
Kom met de trein om parkeerprc
Sponsors Rail '94: Techno Train Hobb
Philotrain, Roco, Vollmer, LGB, Tri
Minitrix, Pola.
