De onbevangenheid van een kind
Ik wü GROOT zijn
BOEKENLEGGER EJ THEATER
KINDERBOEKEN 9
POPPODIA I
SPEELFILM
Verknipt meisje op
mannenjacht
bij Tama Janowitz
Voskuil, Vogels, Weijde
Pamfletboek van Taslima Nasrin in Nederlandse vertaling
Dieren, kleuren en seizoenen
Theaterseizoen
met 'Faustus' e
'Carmina Bur
Wubbe in Mid
Concertagendi
Bekroonde Cr
DE STEM
BOEKEN
Oi DE STEM
Thriller in
nadagen van
het fascisme
Strips en
oorlog
'Wilde boomgaard': onvoorspelbare roman van Huub Beurskens
Tom Robinson
in De Media
VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1994
In de zomer van 1943 landen de
Engelsen en Amerikanen op Si
cilië. Mussolini wordt door de
Italiaanse politie gearresteerd en
naar de gevangenis op de Gran
Sasso gebracht. Duitse parachu
tisten bevrijden hem, waarop hij
de wijk neemt naar het noorden
van Italië. Daar sticht de Duce,
min of meer gedwongen door
Hitier, de Italiaanse Republiek
Salo, een vazalstaat van Duits
land.
De Duitsers denken dat ze het
voor het zeggen hebben. Op het
platteland strijden leden van
oude fascistische milities en een
allegaartje van voormalige cara
binieri met de partizanen om de
macht. De partij beschikt over
de Zwarte Brigaden om de anti
fascisten aan te pakken en de
politieke leiders hebben privé-
legertjes die niet van roversben
den zijn te onderscheiden. In de
steden is er de Republikeinse
Politie die de dienst uit wil ma
ken. Tot dit korps behoort com
missaris De Luca, hoofdpersoon
van de thriller Carte blanche van
Carlo Lucarelli.
In deze chaotische machtssitua
tie moet De Luca uitzoeken wie
een vooraanstaande fascist met
een brievenopener heeft ver
moord. Al snel blijkt dat het
slachtoffer, Vittorio Rehinard,
een oorlogsprofiteur was, een
vrouwenjager en een handelaar
in morfine die het einde van de
Republiek zag naderen en nog
even voor zichzelf wilde zorgen.
Het opmerkelijke van de thriller
is dat niemand op de uitkomst
van het onderzoek van De Luca
zit te springen omdat de gealli
eerden al onder Bologna zitten
en Mussolini's bolwerk op in
storten staat. Een naar thriller
maatstaven aardige bijkomstig
heid is dat De Luca toch nog
flink wordt tegengewerkt, wat
flitsende confrontaties en span
nende achtervolgingen tot ge
volg heeft.
Op de dodenlijst van een comité
dat 'Noord-Italië wil bevrijden
staat Dé Luca hoog. 'Als het hier
fout loopt, als het gespuis de
straat verovert, dan staan we
binnen een uur tegen de muur,'
krijgt hij van één van zijn supe
rieuren te horen. In de periode
dat de roman speelt - van 17 tot
en met 19 april 1945 - zijn
bomaanslagen en politieke
moorden aan de orde van de dag.
Het blijft merkwaardig dat De
Luca zich met die ene moord
bezighoudt. Waar maakt hij zich
eigenlijk druk om?
De commissaris lijkt in alles op
een integere politieman, wat in
deze politieke situatie vreemd is.
Het is wel een van de charmes
van het boek. De achterflap be
looft 'een beklemmende thriller',
maar dat maakt Lucarelli niet
waar. Ook al is de plot zwak,
Carte blanche is een onderhou
dende thriller die het vooral
moet hebben van het tijdsbeeld
van de nadagen van het Italiaan
se fascisme.
Carlo Lucarelli: 'Carte blartche'.
Uitg. Goossens", prijs f 29,50.
Amsterdam (anp) - In de stripsa
loon Lambiek in Amsterdam
wordt van 16 tot en met 21
september de strip-tentoonstel
ling 'Getekend door de oorlog'.
Op deze tentoonstelling is werk
van meer dan dertig stripteke
naars en illustrators, onder an
dere, uit Kroatië, Servië, Slove
nië, Nederland en Italië te zien.
Van het werk op de tentoonstel
ling wordt een boek uitgegeven.
De opbrengst daarvan gaat naar
de striptekenaars en illustrators
in Kroatië, Servië en Slovenië.
Door Marjan Mes
Tien jaar geleden werd de piep
jonge Newyorkse schrijfster Ta-
ma Janowitz plotseling een we
reldster door de publicatie van
haar korte verhalenbundel, Sla
ves of New York. In die tijd
stortte zij zich veelvuldig in het
nachtleven van Manhattan. Sa
men met Andy Warhol en Deb
bie Harry stroopte zij in cock
tailjapon de nachtclubs, parties
en galeries van de swingende
metropool af op zoek naar sen
satie, seks en intellectuele bevre
diging.
Ze ving flarden van gesprekken
op, observeerde de nieuwste mo
degrillen en bizarre menselijke
drama's en verwerkte die in
drukken in korte verhalen,
waarvan er een paar in het toon
aangevende blad The New Yor
ker verschenen. Pardoes was Ta-
ma Janowitz een mediaster.
Haar gebundelde verhalen, Sla
ves of New York, werd een inter
nationale bestseller, die boven
dien werd verfilmd.
De excentrieke schrijfster werd
meteen ingedeeld bij het kringe
tje van Bret Easton Ellis, David
Leavitt en Jay Mclnerney, de
jonge auteurs voor wie de Ne
wyorkse tegencultuur met zijn
sex, drugs en rock 'n roll de
enige inspiratiebron vormde.
Tien jaar later beweert Tama
Janowitz vooral geïnteresseerd
te zijn in de 19e eeuwse auteurs
Jane'Austen, Thomas Hardy en
Edith Wharton.
Haar roman, Een man is ook
maar een mens, (The Male Cross-
Dresser Support Group) zojuist
in Nederlandse vertaling ver
schenen, doet niet alleen qua
omvang (450 pagina's) aan deze
auteurs herinneren. Maar ook
door de ellenlange uitweidingen,
al zijn die van een geheel andere
orde dan bij haar Victoriaanse
voorgangers.
Tama Janowitz schrijft in een
natuurlijk soort spreektaal over
een bizar, marginaal leven in
eigentijds New York waar al
leenstaande en getrouwde vrou
wen op mannen jagen en man
nen op vrouwen zonder er veel
wijzer van te worden of er echt
plezier aan te beleven. Allemaal
zijn het min of meer slachtoffers,
ook als ze rijk en succesvol zijn.
De mannen zijn bijna allemaal
zonder uitzondering impotent,
homoseksueel, verknipt of ver
krachters. Verknipt maar wel
sympathiek is de vrouwelijke
hoofdpersoon, Pamela Trowel,
dochter van gescheiden joodse
ouders, die hun kind met tegen
strijdige adviezen opzadelen. Pa
mela is behoorlijk contactge
stoord en eenzaam. Een anti-hel
din, anti-huisvrouw en anti
moeder wier absurde verlangen
om het iedereen naar de zin te
maken haar in de meest bizarre
situaties doet belanden.
Pamela, die een snertbaantje
heeft bij het tijdschrift De Jager
en zijn Wereld, struint doorlo
pend parties af waar zij als raar
buitenbeentje wordt beschouwd.
Andere vrouwen beschikken tot
haar verbazing over een gewel
dige bagage en conversatie die
'stuk voor stuk handelt over het
Vervalsen van Cycladische
Kunst, het Marketen van Bron
water, de Meest Recentelijk Ver
taalde Arabisch Auteur en de
voortdurende herhaling van een
pas gepubliceerd artikel over de
pikante seksgewoonten van de
president'.
Champignons, pannekoekjes, ka
viaar, kikkerbilletjes en andere
delicatessen spelen om de haver
klap een rol in Pamela's leven en
Janowitz' grappige maar wel
eindeloos uitvoerige beschrijvin
gen. Vergiftigde paddestoelen
zijn er trouwens de oorzaak van
dat Pamela's vader en stiefmoe
der omkomen.
Wanneer Pamela uit eenzaam
heid het zwerfjongetje Abdoel in
huis neemt, is ze nauwelijks in
staat om hem naar behoren te
verzorgen. Na een krankzinnig
incident dat haar ongewild tot
terrorist bestempelt, moet ze
New York ontvluchten, samen
met Abdoel die echter wordt
ontvoerd. Ze vinden onderweg
ook nog een afgehouwen hoofd
zodat Pamela steeds verdachter
wordt terwijl ze eigenlijk de on
schuld zelve is.
Gekapt en gekleed als man ('Ik
wilde geen lesbienne zijn, ik wil
de gewoon een tijdje ondervin
den hoe het andere geslacht leef
de') keert Pamela terug naar
New York om Abdoel te zoeken.
Als ze een beeldschone homo
mee naar huis neemt, wordt dat
uiteraard ook weer een misluk
king want wat moet een homo
met een verklede vrouw? Al eer
der moest Pamela constateren:
'Het leven is kort, psychoanalyse
duurt lang. Uiteindelijk is de
dood de enige genezing. Onder
tussen, zoals mijn moeder altijd
zei, waren plezier maken en je
als mens ontwikkelen de belang
rijkste doelen van het bestaan.'
Een man is ook een mens is een
soms vermakelijke schelmenro
man over het laat 20ste eeuwse
New York, leuk geschreven maar
naar mijn smaak te hol en te
weinig kernachtig om voor de
volle 450 pagina's te boeien. In
haar korte verhalen slaagde Ja
nowitz er beter in om haar ob
servaties puntig te houden.
Tama Janowitz: 'Een man is ook
maar een mens'. Uitg. In de
Knipscheer, prijs f 39.90.
Door Johan Diepstraten
De nog jonge hoofdpersoon in
de nieuwe roman Wilde boom
gaard van Huub Beurskens
zoekt zijn bed op en is vastbe
sloten om er niet anders uit te
komen 'dan als behoorlijk be
jaard en daardoor niet meer
serieus te nemen mannetje, ie
mand die de volwassenheid
achter de rug had, de school, de
baan, de dood van de ouders,
zelfs het huwelijk als dat had
gemoeten, alles, voor eens en
altijd. En dat lukte.'
Natuurlijk lukt dat, want de
romanschrijver heeft het voor
het zeggen. Het is typerend
voor de literaire wereld van
Beurskens dat hij allerlei din
gen laat gebeuren die in de
werkelijkheid onmogelijk of
onwaarschijnlijk zijn. Het is ui
teraard onmogelijk dat iemand
in het hiernamaals terug kan
keren naar de levenden op aar
de, zoals in de verhalenbundel
Sensibilimente (1991) gebeurt.
Onwaarschijnlijk is het dat een
automatiseringsdeskundige
plotseling verliefd wordt op een
Arabische prostituée, haar ach
tervolgt tot in Caïro en, een
maal terug in Amsterdam, door
haar beschermer aan een hek
wordt gespiest, zoals in de .ro
man Leila (1993) is beschreven.
Maar juist al die onwaarschijn
lijkheden en onmogelijkheden
maken het werk van Huub
Beurskens zo onvoorspelbaar.
In Wilde boomgaard bespeelt
hij alle registers van het absur
de: de hoofdpersoon is een
kind, vervolgens een oude man
en aan het einde van de roman
een 44-jarige, de leeftijd van
Beurskens. In het slothoofdstuk
is het kind Lerrie een volwas
sen getrouwde man die op va
kantie de dorpsgenoten van
vroeger ontmoet: zijn onderwij
zer pater Gregor Warner die
inmiddels is uitgetreden en aan
de haal is gegaan met het mooi
ste meisje van het dorp, de
bakkersdochter Lona.
Ex-pater
'Me pater T.(O.E.S.A.) heugend'
luidt de opdracht aan het begin
van de roman. Beurskens zal
dit niet bedoeld hebben als een
vriendelijke geste naar een be
staande ex-pater - diens rol is
niet om trots op te zijn - maar
als een verwijzing dat wel de
gelijk echte voorvallen de basis
zijn van de absurde fantasieën
in de roman.
Het grootste gedeelte van Wilde
boomgaard is vanuit het per
spectief van de kleine Lerrie
Huub Beurskens
geschreven, - en dus vanuit de
onbevangenheid van een kind.
In werkelijkheid heeft een be
heerder van een kleine privé-
boekerij zijn huis en biblio
theek in brand gestoken en zich
in de nok van het laaiende huis
verhangen. Hij had eerst het
hondje van de bakkersdochter
gelokt en geprobeerd Lona aan
te randen. In de beleving van
Lerrie is er iets heel anders
gebeurd: hij heeft het maltezer
teefje gedood om te voorkomen
dat Lona zijn geheime schuil
plaats - de wilde boomgaard -
zou ontdekken. Op dit verhou
dingsgewijs marginale gegeven
is de hele roman gebaseerd.
Kindschap
Het is nog maar de vraag of
deze samenvatting correct is,
want schijn en werkelijkheid
lopen voortdurend door elkaar.
De roman is een demonstratie
van het motto van René Char
dat Beurskens heeft opgeno
men: 'De schaarse momenten
van vrijheid zijn die waarin het
onbewuste bewust en het be
wuste onbeduidend (of wilde
boomgaard) wordt'.
De verwarring van wat hem in
het echte leven overkomt, is zo
groot dat Lerrie al vroeg be
sluit 'tot levenslang kindschap'.
Het boek De tuin der lusten -
'voortdurend verschikkelijk één
vlees-wordend vlees van twee
of soms wel drie mensenlijven'-
doet hem beseffen dat er zoiets
bestaat als erotiek en dat nako
melingschap een 'welhaast le-
venstijdvullende onder
houdsplicht' met zich mee
brengt. In de belevingswereld
van Lerrie is dat een gruwelijk
vooruitzicht, maar waarom dat
zou zijn, wordt niet-echt duide
lijk.
Onbekommerd
Hij wil maar één ding: alleen
zijn en genieten van geurende
wilde thijm, fluitende nachte
galen in de populieren en wild
wegzwenkende vissen in het
water. Dit is het onbekommer
de leven dat Lerrie voorstaat,
maar dat wordt hem onthouden
omdat hij nu eenmaal volwas
sen moet worden. Geen wonder
dat hij zich voortdurend terug
trekt in zijn wilde boomgaard
waar hij argeloos alles kan be
schouwen.
Het is een literair thema dat tot
verrassende inzichten kan lei
den, zoals andere schrijvers
hebben laten zien: in Wilde
boomgaard klinken verschillen
de echo's door. Van de memoi
res van een kind Eerste in
drukken) van K. Schippers bij
voorbeeld, maar ook van Een
vlucht regenwulpen van Maar
ten 't Hart, waarin een tot
isolement gedoemd kind een
even hartstochtelijke aandacht
voor de natuur blijkt te bezit
ten. De kleine Lerrie is met zijn
angsten en neurotische trekken
foto chris van houts
geen vreemde in de Nederland
se literatuur.
Vergrootglas
Wel volstrekt nieuw is de ma
nier waarop Beurskens de ge
voelswereld van zijn hoofdper
soon beschrijft. De roman is
fragmentarisch opgezet en dat
betekent dat Beurskens enkele
episoden uit het leven van Ler
rie, die symptomatisch voor het
geheel moeten zijn, onder een
vergrootglas legt. Op zoek naar
de verbanden herkent de lezer
het conflict van Lerrie dat in de
filosofie met de term solipsisme
wordt aangeduid: het liefst zou
hij alleen met zichzelf willen
leven, zonder een buitenwereld.
Bij Beurskens leidt dat ertoe
dat de hoofdpersoon met zijn
eigen binnenwereld in discussie
gaat: de lever, de maag, de milt,
de ziel en het hart voert Beurs
kens sprekend in. Dat is alle
maal mogelijk in een roman.
Hoe fantasierijk Wilde boom
gaard ook is, het kost aanzien
lijk veel moeite om mee te gaan
in de verbeelding van de kleine
Lerrie. De roman bevat tref
fend geschreven hoofdstukken,
maar evenzeer fragmenten die
stilistisch moeizaam zijn gefor
muleerd. Wat de thematiek be
treft overheerst toch het gevoel
dat Beurskens zich aan het on
derwerp enigszins heeft vertild.
Huub Beurskens: 'Wilde boom
gaard'. Uitg. Meulenhoff, prijs
f 29,90.
Geruchten over een Europese
toernee van de Bengaalse
schrijfster Taslima Nasrin kan
Jan van Willegen, directeur van
Uitgeverij De Kern, niet beves
tigen. „Als de verhalen waar
zijn, komt ze in oktober naar
Nederland", zegt hij. „Uit pro
motioneel oogpunt zou dat na
tuurlijk fantastisch zijn. Maar
de rompslomp, de extra veilig
heidsmaatregelen die zo'n be
zoek met zich meebrengen, zul
len verschrikkelijk zijn."
Eind deze week verschijnt de
Nederlandse vertaling van het
boek van de 'bekendste ongele
zen auteur van het moment' bij
uitgeverij De Kern/Novib. La-
jja-Schaamte, zoals de Neder
landse titel luidt, werd vorige
week in het Frans gepubli
ceerd. In Duitsland zijn de on
derhandelingen over de verta
ling nog gaande. Ook de Britten
hebben het boek nog niet kun
nen lezen. De Engelstalige
Penguin-editie uit India is in
Groot-Brittannië niet verkrijg
baar.
De 32-jarige Taslima Nasrin is
sinds enkele maanden een be
kende schrijfster. De Salman
Rushdie van Bangladesh wordt
ze wel genoemd omdat fanatie
ke moslims vorig jaar een fatwa
tegen de schrijfster uitspraken.
Haar roman zou godslasterlijk
zijn. Rushdie trof ruim vijf jaar
geleden hetzelfde lot voor zijn
roman De Duivelsverzen.
Sindsdien houdt de Britse
schrijver zich schuil.
Ook Nasrin dook onder nadat
moslimfundamentalisten een
doodvonnis uitspraken en ook
de Bengaalse regering een ar
restatiebevel uitvaardigde. Na
een onderduikperiode van zes
tig dagen vertrok Nasrin begin
augustus naar Zweden waar ze
sindsdien te gast is van de
schrijversorganisatie PEN.
In Bangladesh is Nasrins boek
niet meer te koop. De regering
verbood het vijf maanden na de
verschijning in februari 1993,
omdat het de godsdienstvrede
zou verstoren. Vóór het verbod
waren er 60.000 exemplaren
van verkocht.
Optimistisch
De eerste druk van de Neder
landse versie kent een oplage
Taslima Nasrin op het moment dat de Bengaalse rechtbank
haar op borgtocht vrijliet. De literaire kwaliteit is niet zo
hoog', zegt de uitgever over haar geruchtmakende boek. foto ap
van zevenduizend exemplaren.
Dat is 'karig', erkent Van Wil
legen, „maar we herdrukken
liever dan dat we met een sta
pel blijven zitten." Over de ver
koop is de uitgever optimis
tisch. Hij denkt binnen een
maand tienduizend exemplaren
te verkopen. „Het is een erg
leesbaar en interessant boek."
De literaire kwaliteit is niet zo
hoog, geeft hij volmondig toe.
„Maar dat kan ook niet, want
Nasrin schreef het binnen drie
weken. Dan moet je geen litera
tuur verwachten." Het boek,
getypeerd als pamfletroman, is
geschreven als een aanklacht,
een protest tegen de vervolging
van de hindoes, een religieuze
minderheid in Bangladesh,
door de moslim-meerderheid.
Nasrin schreef het kort nadat
de moslims de Babri Masjid in
Ayodhya vernielden.
Vóór Schaamte publiceerde de
schrijfster verschillende andere
(literaire) boeken. Ook schreef
ze schreef columns en poëzie.
Zes jaar lang was ze arts. Begin
dit jaar werd ze full-time
schrijver nadat de Bengaalse
overheid haar paspoort inna
men, zo vertelde ze onlangs in
een vraaggesprek met PEN-
voorzitter Gabi Gleichmann.
De papieren kreeg ze ondanks
haar verzoek niet terug; als
dokter en werknemer van de
overheid mocht ze het land niet
verlaten, kreeg ze te horen. Di
rect daarna stopte ze uit pro
test met haar werkzaamheden
als arts.
Plannen om ook het oude werk
van de schrijfster in het Neder
lands te vertalen, zijn er vol
gens Van Willegen niet. „Die
boeken zijn waarschijnlijk niet
zo interessant voor het Neder
lands publiek." Wel wil de uit
geverij Nasrins volgende boek,
over haar ervaringen na het
uitspreken van de fatwa, uitge
ven. Het wordt een literair
werk. Wanneer het uitkomt is
niet bekend. „Ze neemt er de
tijd voor", aldus Van Willegen.
Academischer
De Nederlandse vertaling van
Schaamte wijkt iets af van het
origineel. Maar in tegenstelling
tot eerdere berichten krijgt de
Nederlandse lezer geen gekuis
te versie. Het Nederlandse boek
is wèl academischer dan
Nasrins werk. Dat komt omdat
de vertaler gebruik maakte van
de Engelstalige Penguin-editie,
die minder populair geschreven
is dan het oorspronkelijke
boek. Die aanpak was geen idee
van de uitgeverij. Taslima
Nasrin opperde het volgens de
uitgever zelf omdat een verta
ling uit het Bengaals veel tijd
zou kosten.
Aanvankelijk luidde de titel
van het boek Schande. Lajja
(spreek uit: Loddja) betekent
zowel schande als schaamte. De
uitgever koos in eerste instantie
voor het eerste. Toen de media
het boek consequent aanduid
den onder de titel Schaamte,
besloot De Kern 'niet tegen de
stroom in te roeien'. Een nieuw
probleem diende zich toen wel
aan. Ook Salman Rushdie
schreef ooit een boek onder die
naam. Als oplossing heet
Nasrins roman nu Lajja-
Schaamte.
De publikatie van het boek ver
oorzaakt in Nederland naar
verwachting geen groot protest
van moslimzijde. De uitgever
heeft geen extra veiligheids
maatregelen getroffen. Ook
boekhandelaren doen dat niet,
zo leert een rondje bellen.
„Destijds bij Rushdie gebeurde
er ook niks", zegt er één. „Nu
verwachten we dat ook niet."
Die laconieke houding blijkt
ook uit het feit dat geen enkele
boekhandelaar heeft geweigerd
het boek te verkopen. De Bijen
korf weerde De Duivelsverzen
van Rushdie destijds nog uit de
schappen uit vrees voor een
aanslag. Bij Nasrins boek be
staat die vrees blijkbaar niet.
Het boek Bij nader inzien van
J.J. Voskuil is een onuitputtelij
ke bron en niet alleen als het
gaat om met kracht neergezette
romanfiguren. Frida Vogels, een
van de door Voskuil beschreven
studenten, werd zelf schrijfster.
Haar reeks De harde kern kreeg
een vaste groep bewonderaars.
Om de zaak nog ingewikkelder
te maken heeft de figuur Frans
uit De harde kern ook weer een
boek geschreven. Hij heet Bert
Weijde en zijn debuut Onder het
ijs wordt uitgegeven door Van
Oorschot, die ook de boeken van
Vogels op de markt brengt.
Voskuil draagt bij Vogels de
naam Jacob en wordt door Bert
Weijde M. genoemd, naar Maar
ten, de verteller in Bij nader
inzien. Bij de titel vermeldt Van
Oorschot: 'bezorgd door Frida
Vogels', zodat we mogen aanne
men dat Weijde een pseudoniem
is Vogels, de mysterieuze schrijf
ster die zich nooit laat fotografe
ren of interviewen.
De hoofdpersoon in het boek van
Weijde is mislukt als leerling-ty-
pograaf, zoekt psychiatrische
hulp. „Het enige dat hem rest, is
pen en papier", zo schrijft de
uitgeverij. „Hij observeert, no
teert, redeneert, laat zich geen
detail, hoe vluchtig en schijn
baar onbetekenend' ook, ont
gaan, in een voorlopig uitzicht
loze poging zichzelf en de
waarin hij beland is te I
pen."
Onder het ijs van Bert 1
telt 400 bladzijden en verschil
in november. 11
Frida Vogels kan overigens vj
de tweede keer dit jaar een W
raire prijs van 100.000 guhjJ
winnen. De auteur van De Harll
Kern 2 behoort bij de zes ge J
mineerden voor de vernieu\J
AKO Literatuur Prijs, zo bl
deze week. Eerder dit jaar »t.|
Frida Vogels met dit b
Libris Literatuur Prijs.
Frida Vogels is de enige aut J
die voorkomt op de genomineJ
denlijstjes van zowel de Librijl
Prijs als de AKO Literatuur!
Prijs. Haar boek De Harde fo,
2 heeft het afgelopen jaar noga'
in de belangstelling gestaan.nietl
in de laatste plaats omdat jJ
schrijfster stelselmatig weiger,
om in de openbaarheid te trederj
Omdat de AKO met de prijs J
richting uit wil van auteurs 4i(
een groot publiek aanspreker,
lijkt niet Vogels maar F. Sprit
ger favoriet. Springers korte ro-|
man Bandoeng-Bandung is go
onthaald en goed verkocht.
Springer is een uitgesproket
verhalend auteur, die ook
zijn vorige boeken een b:
publiek wist te boeien.
-J
V" "r i
Omslag van 'Ik wil GROOT zijn' van Tony Ross
Door Muriel Boll
De plank met prentenboeken die
nog op bespreking wachten,
moet nodig uitgedund worden
om plaats te maken voor de
nieuwe boeken die in deze tijd
van het jaar in razend tempo
verschijnen. Prentenboeken dus.
Een aantal jaren geleden maakte
Tony Ross het charmante boekje
Waar is mijn potje dat elke peu
ter wel zal kennen. Nu de kleine
prinses uit dat verhaal zindelijk
is, vindt ze het hoog tijd om
groot te worden. Wat daarbij
komt kijken, laat Ross zien in Ik
wil GROOT zijn.
Wees aardig als je vader, zegt
moeder. Lief als je moeder, zegt
vader. Dapper, zegt de generaal
die op een stoel zit te trillen
vanwege een paar muisjes. En zo
komen er nog adviezen van de
kok, de eerste minister en de
admiraal. De kleine prinses kan
niet meer op haar vingers aftel
len wat ze moet doen. Ik wil
gewoon de grootste zijn, ver
zucht ze. En dan, op de laatste
bladzij is er ineens de kleine
prins die zegt: 'Maar je bent al
de grootste'. Einde van dit verte
derende verhaal.
Zoals altijd zitten de tekeningen
van Ross ook nu weer vol vaart
en zijn ze helder en vrolijk van
kleur. Hij heeft maar weinig
lijntjes en weinig woorden nodig
om een sterk en humoristisch
boekje te maken. De gouden
kroon op het hoofd van een
prinses die er doodgewoon uit
ziet, maakt dat elke peuter zich
een prinses of prins kan voelen,
een mooie vondst. Achterin het
boek zit een vrolijke groeimeter,
zodat een kind de stand van
groot worden goed kan bijhou
den.
Een poster als verrassing zit ook
in het geestige telboek Beestach
tige optocht van Jakki Wood.
Tellen gaat bij hem veel verder
dan tot 10. Tot 15 en met grote
sprongen zelfs tot 20, 25, 50, tot
101 maar liefstWat daartussen
zit, moet je zelf ontdekken. Wie
de uitklapposter met 101 olifan
ten ziet, zal ze allemaal willen
tellen. Ik gaf het op bij 20,
peuters hebben aanzienlijk meer
geduld en tijd.
Wood begint met bekende die
ren: 1 schuchtere schildpad, 2
hoppende hazen, 7 kletsende
zwetsende toekans, met het op
lopen van de getallen worden de
woorden moeilijker en de dieren
minder bekend, bovendien ne-
TM HET Torka Theater in Ant-
ijprnen (Reyndersstraat 7) loopt
rSuctie Faustus' van Chri-
stopher Marlowe. Een heden-
Haaese versie van regisseur Ro-
hart Sian van de figuur Faustus,
Hie de persoonlijke beperking en
He nietigheid van de menselijke
kennis beu is en een contract
met de duivel tekent. Vierent
wintig jaar lang beschikt hl]
oVer magische krachten en dan
Hraaien de rollen voor altijd om.
fe zien op 17, 20, 22, 23 en 24
Het'Eigentijdse Werkgroepteater
in Deurne/Antwerpen speelt tot
en met 22 oktober elke donder
dag vrijdag en zaterdag om
20 30 en zondag om 15.00 uur de
satirische comedie van Ayek-
bourn 'Van je vrienden miet je
Het cabaretduo Komirül Foo be
staat uit de broers Raf en Mich
Walschaerts, bekend van het
BRT tv-programma Morgen
Maandag, waarin ze het huisor
kest vormden. De broers treden
zondagavond op in cultureel
centrum De Herbakker m Eeklo.
Ze brengen een uitgebalanceerde
mengvorm van cabaret, mime en
muziek in hun programma
'Plank'. De voorstelling zit vol
absurdistische en originele scè
nes, vol visuele' grappen. Zondag
18 september, aanvang 20.30
uur.
men ze steeds meer ruimte ii
beslag. Een opzet die doet den
ken aan dat bijzondere telboek
van de Japanner Anno, dat zo'n
vijftien jaar geleden verscheen.
'Het Grote Vogel-ochtendkoor'
valt direct op door de schitte
rende kleuren. Het begint al op
de schutbladen, op een mooie
blauwe ondergrond fladderen
kippetjes in de mooiste kleuren.
Haan vindt zichzelf geweldig, hij
zorgt er toch maar voor dat de
zon elke dag opkomt. De haan
zal weieens bewijzen dat hij het
in zijn eentje doet. Om twaall
uur" 's nachts zal hij -de zon
opkraaien. Er zijn sterren, een
vallende ster zelfs, er is de maan,
maar geen zon. Gelukkig komt
die tot ieders opluchting, bege
leid door haan en groot vogel-
ochtendkoor, 's morgens gewoon
op, zoals altijd. Judith Riches
tovert je een adembenemend
kleurenpalet voor ogen; dat is
puur genieten, Ragnhild Scamell
schreef het aardige verhaal. Sa
men maakten ze een beeld van
een prentenboek over opgewekt
kibbelende dieren en de groots
heid van de natuur.
Over de natuur gaat het ook in
Waar is de zon vannacht? Een
jongetje probeert het naar bed
gaan, uit te stellen, door zij»
oma steeds nieuwe vragen te
stellen. Gaat de zon ook slapen,
waarom is die warm, en de
maan, is die ook een groot vuur,
enzovoort, enzovoort. Oma weet
overal antwoord op. De maan
zorgt dat er eb en vloed is, da'
het water heen en weer gaat als
je adem en de wind. De seizoe
nen, de regen komen ter sprak,
al die gewone natuurverschijnse
len blijken met elkaar samen te
hangen. Dan vindt oma het ge
noeg, bedtijd I
Op de illustraties in heldere
kleuren komen geen lijntje'
voor, de kleuren staan direk'
naast elkaar en geven daardoor
een dromerige indruk. Zo word'
een informatief verhaal, poëtisch
weergegeven in grote en klein6
platen, die naast elkaar staan en
soms ook over elkaar heen.
Tony Ross: 'Ik wil GROOT zijn
Uitg. Altamira, prijs 21.90
Jakki Wood: 'Beestachtige °P
tocht'. Uitg. Zirkoon, prijs f 22.9p
IR. Scamell en J. Riches:
'Het
Grote Vogel-ochtendkoor'. Gitfl-
Lemniscaat, prijs 22.50
R. Lindbergh en S. Larri»"-
'Waar is de zon vannacht u»
Lemniscaat, prijs 22.50. Alle bo
ken vanaf 3 jaar.
HET MIDDELBURGSE theaterseiz
ber van start met de meeslepende d
van choreograaf Ed Wubbe op de ge
Het is een reprise van de voorstel
overrompelend geheel van muziek,
gaand aan de Carmina Burana i
choreografie van Ton Wiggers op
Pergolesi.
In De Piek in Vlissingen treedt van
het programma '125 jaar 250 ki
achter de schermen van de driekop
Scènes en liedjes vloeien organise
ergens over.
Aanvang Carmina 20.00 uur, Trio de
I -John Denver 16 september in
Gent (Sportpaleis) en 17 septenjber
in Rotterdam (Ahoy)
-Mississippi Delta Blues Festival,
17 september in Greenville (USA)
met naast BB King, Little Feat en
Dr. John onze eigen Zeeuwse Juke
Joints
-Bright Blue Gorilla, 17 september
in Raamsdonksveer (tijdens de Veer-
se Dag)
-Amy Grant, 20 september in Den
Haag (Congresgebouw)
-Roxette, 20 en 21 september in
Rotterdam (Ahoy)
-Todd Rundgren Interactief, 23
september in Amsterdam (Beurs van
Berlage)
-Walter Trout Band, 24 september
in Utrecht (Tivoli) en 25 september
in Geleen (Hanehof)
-StadhuisPop, 24 september in
Eindhoven (terrein aan de Smalle
Haven) met Toon en de Tontjes,
Prodigal Sons en Hans Dulfer
-After Dark Live-Metalopolis, 25
september in Merkspals, nabij Turn
hout (B) (in zaal Van Dijck) death-
metalfestival met Disscarred, Dysu-
ria, Enthroned, Pentacle, In-Quest,
Sacramental Sachem, Blood, Occult
en Ancient Rites
-David Byrne, 26 september in
Utrecht (Vredenburg)
-Joe Cocker, 27 september in Rot
terdam (Ahoy) Voorverkoop start 11
juni
DE GROOTSTE hit uit zijn car
rière scoorde de Engelse zanger
Tom Robinson alweer tien jaar
geleden, met 'Listen to the ra
dio'. Zijn roem is echter voor
altijd bijgeschreven in homo
kringen door zijn 'Glad to be
gay', dat zowat het lijflied van
de beweging is geworden.
In totaal bracht Robinson twaalf
albums/cd's uit en na een perio
de van stilte is het vooral zijn
laatste, 'Love over Rage', ie
alom weer wordt bejubeld. Zijn
come-back gaat gepaard met een
tournee, waarbij hij vanavond
De Media in Eeklo aandoet. De
toegang tot het concert bedraagt
350 Bfr.
Vrijdag 16 september, aanvang
21.00 uur.
PRESA Y Chocolate' is de reces
Gutierrez en Juan Carlos Tabio
Latijns Amerikaanse Filmfestiva
Grote Juryprijs in Berlijn.
Het is het aangrijpende verhaal o
mannen. David is student socio!
tranaar- De een probeert zie
stellen voor vriendschap. De anc
mscriminatie. 'Fresa y chocolate'
ctuele Cubaanse samenleving,
tolerantie in Cuba, geplaatst in
een en weer worden geslingei
ogma's en nieuwe moraal,
e film is morgenavond te zi
öchuttershofstraat, in het kader
hot d Pis er een gesprek van K
t Parool in Mexico, met gasten
aterdag 17 september, aanvang
r
