'Ik ga eerst puin ruimen
Van
linkerspits
tot
topatlete
uws kort
Bondscoach Tom van 't Hek rekent hockeyvrouwen nog tot wereldtop
B3
Mozambiquaanse Maria Mutola (21) voorlopig onaantastbaar op 800 meter
ne pakt titel
DE STEM
SPORT ZEELAND
EPTEMBER 1994
icavet
t legde tijdens het open
tun in Koekelare op een
meter lopen, 40 kilometer
e hij een tijd van 1 uur 33
was voor de Belg Danny
AY in Hulst
ig RKHAV houdt zaterdag
;elstoten/discuswerpen/sp.
ïoogspringen en versprin-
gorieën een sprintnummer
Sr op het programma. Voor
i 1000 meter. De wedstrij.
ijk sportpark beginnen om
ploeg
el uit van de Nederlandse
>en Run-Bike-Run op Tas-
and eind van deze maand
samen met Jaqueline van
rg
tiekvereniging Dynamo'70
rilometer van Middelburg'
orig jaar door Jan de Wilde
p de atletiekbaan aan de
in een kilometer zoekt men
de van vier en drie ronden
geschreven vanaf 13.00 uur
an.
ngen
rdwedstrijden wordt zater-
op het kunststof van het
Dit voor de categorieën
nmers op het programma,
en 200 meter, 800 en 3Ö00
ogspringen, kogelstoten en
[n. De vrouwen hebben met
iers (voor hen verspringen
ia. De wedstrijden, ieder
door Atletica en beginnen
jtoernooi
lotoernooi van Stormvogel
e vrouwen gewonnen door
i van Stormvogel eindigden
io de sterkste formatie. Al
er pakten de Stormvogel-
t districtstoernooi bij de
iserende Stormvogel 2 voor
EN
qua/Novio 2, 4. Stormvogel, 5.
Ganze, 4. Kaiserslautem.
3. Zuidwesthoek, 4. Neunkir-
ïeltle
ichelde opende sterk in de
t district. Met 2-20 werd in
ide gewonnen. Minder goed
de startblokken. In eigen
tekende Aegir meegeven,
erdag hun tweede duel en
mannen spelen vanavond,
egen de gelijknamige club
men aan tegen bekerwin-
uttige oefenpartij. Zo om-
t de opening van de beker
de al een stuk verder dan de
itieverband een klasse lager
n ook weinig problemen en
nen vallen. Dit na periode-
20. Rowena Witkamp liet
leden tijd zijn en prikte et
(6x), Martine Koster (3x),
ls maakten de twintig vol.
et Hans Murre onder de lat
gehele wedstrijd achter de
eerde Aegir is duidelijk een
rste periode met 1-4 af. Een
ode werd uitgediept tot 2-6
e Eindhovenaren het wel en
d gaf van het wedstrijdge-
aanzien geven. De produk-
1 door: Patrick Overgaauw
Cappendijk, Willy de Blaey
sse driebanden
eindstrijd binnenkomen en
prestatie zette Stanny
Ouden Arend uit St.-Jan-
:rde klasse driebanden van
Al voordat de slotparti]
ij de organiserende verent
de titel.
..partij tegen Piet Kentin in 4
irten met de cijfers 20-1
appe partijen, maar de bes
•tij kwam op naam van won
i den Bunder. Tegen Jac V
r'f had hij slechts 27 bend
hg om de winst met 20-
lig te stellen. Ook Verho i
orde in dat treffen een
■tijgemiddelde naar maatsta-
van deze klasse, maar wo
gen voor de sterke serie va
amboles waarmee Van
ider zijn partij voltooide,
igste serie was overigens v
ddet met 7 caramboles.
Heijne gaat niet naar
westelijke eindstrijd die
idag 14 tot en met zo»
ober in Kaatsheuvel
wordt. Daarvoor komt n
r twee, Alois van den Bun
lanmerking.
»TDSTAND öuden
Stanny la Heijne (Den yfl*
o* tio matcnp^,
ddelde
nd St.-Jansteen) 10 ma q
algemeen gemiddelde
- 0 ,tJnf
Dmotje) en hoogste serie ,jj0f
ss, 2 Aloïs van den Bunder^
Eede) 8-0,430-6 (P™®°al>)
Kentin (Dow 1 ern\\a^
,423-5 (promotie), 4. ,.«7 5.
ddet (SBC Sluiskil) 8-0,3? Wals.
irge van Puyvelde 0™rt And'
den) 8-0,345-5, 6. Piet1
s Vermaak L|m„SSiove«
372-4, 7. Guillaume Ver
bs Hoek) 4-0,346-6, 8. J»
f (De Kroon Hulst) 3-0,361
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1994
Tom van 't Hek is de
nieuwe bondscoach van
de Nederlandse hockey-
vrouwen. Hij is de opvol
ger van de na het WK in
Dublin opgestapte Bert
Wentink. De 36-jarige
huisarts uit Aalsmeer
heeft er een patiënt bij.
Door Hans Wagenaars
Utrecht - Twee jaar gele
den was Tom van 't Hek
zelf nog actief bij de
Utrechtse club Kampong,
die vorig seizoen (toeval?)
uit de hoofdklasse degra
deerde. Als speler verwierf
hij grote internationale
faam als pingelaar en als
jongleur op zijn favoriete
linkerspitspositie. Natio
naal werd hij om dezelfde
kwaliteiten geprezen,
maar bij teamgenoten en
pers was hij vooral geliefd,
omdat 'het vogeltje' zo
goed gebekt was.
Als coach maakte 'Tommie' van
't Hek nog sneller naam, want
zijn tweede jaar met de vrouwen
van Kampong bracht de landsti
tel al in Utrecht. „In coaches
met een geheim geloof ik niet,"
zegt hij. „Het is een kwestie van
slim omgaan met het materiaal
dat je hebt. Coaches maken eer
der iets kapot dan dat ze iets
toevoegen," drukt hij zijn rol in
het kampioenschap van Kam
pong naar de achtergrond.
Het jongste WK van Dublin was
nog geen geschiedenis of in het
geruchtencircuit rond de opvol
ging van de veel bekritiseerde
Tilburger Wentink dook de
naam van Tom van 't Hek al op.
Van 't Hek bleef op de achter
grond en liet zich niet verleiden
tot de van hem bekende dijen
kletsers. En ook nu, enkele we
ken na zijn benoeming tot
bondscoach, weet Van 't Hek
zich in toom te houden.
Strijdvaardig
„Als speler of als clubcoach is
het gemakkelijker oordelen dan
wanneer je op de stoel van de
bondscoach zit, maar strijdvaar
dig zal ik altijd blijven," merkt
hij daarover op. En voorzichtig
heid is een nog niet bekende
kant van Van 't Hek, die het met
zijn veel bekendere broer, de
cabaretier Youp, dus wel aan de
stok zal krijgen.
„Dat zal wel ja, maar hij heeft
me wel gebeld om me te felicite
ren. Hij wist wel - zei hij - dat ik
Tom. van 't Hek: „Sfeer is belangrijk en bij vrouwen moetje daar wat meer aandacht aan schenken dan bij mannen."
FOTO DO VISSER
de beste voor die job was. On
danks - of misschien wel dank
zij - het feit dat het m'n broer is,
kijk en luister ik graag naar
hem. Hij heeft een breed scala
aan slachtoffers; ik voel me dan
ook niet gauw aangesproken.
Over groepsgedrag, dus ook dat
van hockeyers, is altijd wel iets
leuks te zeggen."
Hoewel Tom van 't Hek de ter
minologie voor zijn doen zorg
vuldig kiest (de naam van zijn
voorganger wordt in het hele
gesprek niet genoemd en vaker
gebezigde, denigrerende termen
als 'PSV-duidelijkheid' en 'Bra-
bo's' komen niet over zijn lip
pen), is hij messcherp in de ana
lyse van wat er zoal fout was
aan het team dat in Dublin vol
ledig faalde.
.Met de zesde plaats ging niet
'alleen de wereldtitel verloren.
Oranje verspeelde ook zijn deel
neming aan het toernooi om de
Champions Trophy en is voor het
eerst sinds vele jaren verplicht
deel te nemen aan het Olympisch
kwalificatietoernooi.
Sfeer
Tom van 't Hek: „Sfeer is be
langrijk en bij vrouwen moet je
daar wat meer aandacht aan
schenken dan bij mannen. Vrou
wen zijn ook (te) volgzaam,
mannen zijn eigenwijzer. Maar
in Nederland is iets ontstaan van
'als het maar gezellig is'. We
hebben met 3-0 verloren, maar
het was zo leuk. Dat is
fout! Het streven moet gericht
zijn op goede resultaten en het is
de kunst om dat hand in hand te
laten gaan met een goede sfeer.
De sfeer verbetert dankzij goede
resultaten."
In de voorbereiding op het WK
in Ierland ging geen wedstrijd
verloren. Alles leek goed te gaan.
Tot het echt om de knikkers
ging. „De sfeer in het Neder
lands team was kunstmatig
goed. Het was een broos geheel,
dat bij de eerste de beste tegen
slag uiteenviel. Omdat er een
volstrekt gebrek was aan duide
lijke leiding. Alleen maar regel
tjes, padvinderij. Dan krijg je
zestien deelverzamelingen, die
aan landverovertje doen."
Lurkend aan een dampende si
gaar en heen en weer schuivend
op een plastic kantinestoel, zegt
Van 't Hek: „Leiding werkt pas
■als duidelijk is waarom iets
moet. In dit land gaan we onze
afval ook pas echt scheiden als
iedereen ervan overtuigd is dat
we er anders in kapot gaan."
Mentaliteit
„In Dublin stond een Nederlands
team, dat de optelsom was van
anderhalf jaar problemen," is
het oordeel van Van 't Hek. „De
mentaliteit was zwak, we zijn
van onze troon gestoten. Het
Nederlandse vrouwenhockey
heeft tien vette jaren gehad, het
ging bijna automatisch, maar op
dit moment moeten we niet doen
alsof wij het beste hockey spe
len. We zullen er energie in moe
ten stoppen om weer de beste te
worden."
„De mensen worden te snel goed
gemaakt, er zijn veel te weinig
speelsters met een lange carrière.
Dat is een probleem. We zullen
bij de vrouwen (en straks ook bij
de mannen) altijd met een jonge
groep zitten. Alleen bijvoorbeeld
al omdat studies tegenwoordig
sneller moeten zijn afgerond. Ik
kon mijn boeken nog wel eens 'n
paar dagen later open slaan, de
ze generatie niet meer. Boven
dien hebben ze te veel keuzes,
want we leven in een luxe land.
Ze zeggen wel eens dat kunst
wordt geboren uit leed. Dat is
ook van toepassing op sport,
denk ik."
Vermengd
Van 't Hek zal het er echter mee
moeten doen. „Maar amateuris
me is iets anders dan vrijblij
vendheid. Die twee begrippen
zijn in Nederland te veel ver
mengd geraakt. Het Nederlands
elftal moet weer iets worden
waar je graag bij wilt zijn. Ik
vind het ook een eer om bonds
coach te mogen zijn. Niet voor
het vaderland of zo, maar toch,
het Nederlands team is iets spe
ciaals. Bij de beste zestien van
het land horen en hart hebben
voor de zaak, dat is toch best
wel iets,"
Puin ruimen is vooralsnog het
eerst aan de orde. Dokter Tom
van 't Hek heeft er alle vertrou
wen in de patiënt snel weer op
de been te hebben. „Het is maar
goed dat ze een knauw hebben
gekregen en dat ze teleurgesteld
zijn. Het helpt niet om quasi
onverschillig aan het bier te
gaan zitten. Het is misschien wel
een voordeel dat ik een aantal
geknakte speelsters krijg. Mis
schien dat ik ze daardoor snel
voor me weet te winnen," klinkt
het zelfverzekerd.
Niveau
Zoals Van 't Hek er ook geen
twijfel over laat bestaan dat hij
het Nederlands team nog tot de
toplanden in de wereld rekent.
„Want qua hockey viel Dublin
me niet mee. Het was geen sterk
toernooi. Alleen Australië speel
de sterk en werd dan ook de
terechte wereldkampioen. Maar
het algemene niveau is voor ons
zeker haalbaar. Ik zou falen als
ik de groep niet op dat niveau
kon terugbrengen."
„Ik heb de keuze uit - de beste
hockeysters van Nederland; ik
mag me als coach dus niet ver
schuilen. Bovendien wordt er in
dit land goed en hard getraind.
Alle andere verhalen zijn lul
koek. Met wat er in Nederland
kan, met de bond, met de clubs,
moeten we kunnen terugkeren
aan de wereldtop. Met herken
baar hockey. 'Ha, dat is Neder
land', net zoals we in Dublin
zagen dat Australië en Duitsland
bezig waren. Het streven moet
weer gericht zijn op winnen. De
selectie moet maar twee dingen
willen: de kwalificatie voor de
Spelen afdwingen en in eigen
land een goed EK spelen."
Hoewel zijn contract in principe
voor drie jaar iS '•■afgesloten,
denkt Van 't Hek die tijd niet
nodig te hebben. „Meetpunten?
Allemaal lulkoek. Het gaat goed
of het gaat fout. Het staantribu-
ne-gevoel noem ik datf na tien
minuten weet je of iets goed gaat
of niet. Ik stuur ze nu toch niet
het bos in om zeker te weten dat
ze over vijftien maanden preste
ren! Wim van Heumen zei eens:
'De belangrijkste wedstrijd is de
volgende', en gelijk had hij. Weet
je, de simpele dingen herinner je
je later nog het beste."
Maria Mutola is de ko
mende jaren de grootste
concurrente van Olym
pisch kampioene Ellen
van Langen. De 800-me-
terloopster uit Mozam
bique wil volgend jaar in
Gothenburg haar we
reldtitel prolongeren en
in 1996 op de Olympi
sche Spelen (Atlanta)
een gouden medaille
winnen.
De 21-jarige Mutola
deed de afgelopen weken
twee pogingen om het
uit 1983 daterende we
reldrecord van de Tsje
chische Jarmila Kra-
tochvilova (1.53,28) te
verbeteren. Bij afwezig
heid van de geblesseerde
Ellen van Langen mis
lukten die voornemens
tweemaal.
Dit seizoen onderneemt
Mutola geen recordpo
gingen meer. De in de
Verenigde Staten stude
rende Mozambiquaanse
loopt nog enkele wed
strijden en richt zich
daarna op het WK'95 in
Gothenburg.
Een verhaal over een be
gaafde voetbalspeelster
uit Maputo, die een
voortreffelijk atlete
werd.
Door Eddy van der Beek
Zürich - Een dichter die
een piepjonge sportvrouw
overhaalt verder te gaan in
atletiek. Het overkwam
Maria Mutola in 1988. José
Graverinhas, een literaire
grootheid in Mozambique,
zag een tienermeisje voet
ballen in een arme wijk
van de hoofdstad Maputo
was meteen verkocht.
Hij adviseerde Mutola zich
aan te melden bij de plaat
selijke atletiekvereniging,
waar Craverinhas' zoon,
van beroep trainer, het ru
we diamantje voor het
eerst liet glanzen.
.oN*
Maria Mutola viert een overwinning.
Binnen enkele maanden greep
ze de nationale titels op de 400
en 800 meter. Deelname aan de
Afrikaanse kampioenschappen
was daardoor verzekerd en op
15-jarige leeftijd deed ze al mee
aan de Olympische Spelen van
Seoul. In de series werd Mutola
uitgeschakeld. Tijdens de Olym
piade in Barcelona (1992) reikte
de 1.62 meter lange Afrikaanse
niet verder dan een vijfde plaats
in de door Ellen van Langen
gewonnen finale. Sinds twee
jaar is Mutola op de 800 meter
ongeslagen.
Kort na de Olympische Spelen
van Barcelona werd ze in Ber
lijn wederom geklopt door Ellen
van Langen. Maar enkele weken
later was Mutola in het Brussel
se Heizel-stadion te sterk voor
de Olympisch kampioene uit
Hilversum.
„Ik vind het doodzonde dat El
len al zo lang aan het sukkelen
is," stelt Maria Mutola vast.
„Het ontbreken van een Olym
pisch kampioene tijdens grote
wedstrijden is geen goede zaak.
Ik weet niet precies v f e
heeft, maar wens haar maa/e voQ
beterschap." r js
4?
Frelimo
De laatste jaren is het leven van
Maria Mutola grondig veran
derd. In 1991 kreeg Maria de
Lurdes, zoals zij in eigen land
4/
een stuk zelfverzekerder gewor
den. Het succes heeft haar ka
rakter gelukkig niet veranderd.
Maria staat nog steeds met bei
de benen op de grond."
•Afkomstig uit een arm land,
waar analfabetisme een nor
maal verschijnsel is en het ge
middelde jaarinkomen niet
meer dan vierhonderd gulden
bedraagt, lijkt Maria Mutola
onder een gelukkig gesternte
geboren. Ze heeft het echter
niet voor niets gekregen. Als
jongste uit een gezin met zes
kinderen moest de 61 kilo we
gende atlete veel huishoudelijke
arbeid verrichten.
Haar kleine, maar krachtige ge
stalte doet denken aan het pos
tuur van wereldrecordhoudster
Jarmila Krachtochvilova. En
ook de Tsjechische moest in
haar jeugd als boerendochter
flink aanpakken.
Is er in het geval van Mutola en
Kratochvilova sprake van uiter
lijke overeenkomsten, met Ellen
van Langen heeft de Mozambi
quaanse iets anders gemeen.
Mutola stond in haar prille
jeugd te boek als één van de
beste linkerspitsen van Maputo.
Ze speelde op een gegeven mo
ment in het jongensteam van
Aguia de Ouro en scoorde de
ene na de andere belangrijke
treffer. Ellen van Langen heeft
in haar jongere jaren ook een
tijd gevoetbald. Bij de amateur
club Quick'20 in Oldenzaal.
Maria Mutola: „Toen ik een
aantal jaren geleden een video
bekeek met beelden van Carl
Lewis en zag hoe populair atle
tiek is, was ik meteen verkocht.
In dat wereldje wilde ik.ook wel
-•*
l£pen- «-•
Bemiddeld
Inmiddels heeft Mutola met
haar sport tonnen verdiend. Een
groot gedeelte van de dollars
gaat richting haar familie in
Mozambique. Een sponsorcon
tract met sportartikelenfirma
Nike en forse startgelden heb
ben van de studente aan de
Lane Community College in Eu
gene een bemiddelde jonge
vrouw gemaakt. Vorig jaar ont
ving Mutola als extra premie
voor haar wereldtitel in Stutt
gart een Mercedes. In haar land
kreeg ze een diplomatenpas-
poort en ze hoeft zich geen
zorgen te maken over parkeer
bonnen onder de ruitenwissers
van haar bolide.
Een verbetering van Kratochvi-
lova's wereldtijd zou Mutola's
financiële positie dit jaar nog
rianter hebben gemaakt, of
schoon geld niet haar voor
naamste drijfveer lijkt. Het na
tuurtalent, dat in een later sta
dium van haar carrière mogelijk
voor de 1500 meter gaat kiezen,
heeft geen dollartekens in de
ogen en reist lachend de wereld
rond. Haar antwoorden op vra
gen na de mislukte wereldre
cordpogingen in Zürich en Köln
zijn typerend voor haar vrolijke
levenshouding.
„De regen in Zürich maakte een
verbetering onmogelijk, in Köln
was de eerste ronde te langzaam
voor een toptijd. Volgende keer
beter," luidt de laconieke reac
tie van Maria Mutola. „Ik had
me wel degelijk goed voorbereid
en bewust weinig 800-meter-
wedstrijden gelopen. De beste
wereldseizoentijd in Zürich'
geeft wel aan dat ik op de goede
weg ben. Dit seizoen zie ik geen
mogelijkheden meer om een
aanval op het record te doen,
maar er komt een tijd dat ik
weer een poging zal wagen. Ze
ker weten."
