DE STEM
WELKOM!
EURO
CRUISES
595
ouwen in Noord-lerland
De Peel: een uniek gebied
De vlucht uit de DDR
Wantr
N
MEXICO^
miES
VNU Dagbladen
THAILAND
ENEMENTEN
VNU Dagbladen
W'S
w—m
Tequila werd
ontdekt toen de
bliksem een
agaveplant trof
2 MILJOEN
CONSUMENTEN
instructeurs/trices.
VAKANTIE?
CRUISES
DROOM
CRUISES
043-250808
1 1994
X
eizen en Rekreatie is een
ezamenlijke rubriek van de
NU Dagbladengroep,
dvertentiereserveringen-
il. 073-125225, fax 073-15700,
ostbus 449,5201 AK Den Boss
10 Korte aktieve STArw
VAKANTIES. Eigen-S
Reizen: 053-303435.
VAKANTIEPLANNEN?"
Reizen en Rekreatie!
23 dg MEXICO; vertr. 27/ir
5750,-. Verzorgde rei.
incl. ontbijt+diner. Tourlati!
Reizen 020-6643235 SGR
Akti?Ve. dagtochten
weekenden. Alle outdoor
aktiviteiten. Bel met Hf
specialist: CLUB ACTIF J
02526-87166/fax 7536n
Reizen en Rekreatie
de wekelijkse
vakantierubriek van de
Boordevol prettige
aanbiedingen
AANBIEDING THAILANC
Superrondreis met strand
17 dg.Ned.reisl.HP 2195
Vertr. op 21/10,4/11,18/1?
Kerst 14/12 3 wkn. 2795
20 OCT.DIA/INFQ-AV0ND
Weerter Travel Centre Te]
04950-37115 Anvr/Sgr
REIZEN EN REKREATIE
van de
CAMPERVERHUUR 2-5 p
Mulders-Gendt. Tel. 08812-
4225 b.g.g. 085-213666
STIPHOUT RECREATIE
verhuur en verkoop 4-5-f
pers. campers.Tevens ver
huur 4 p. tourcaravans. Ts
koop div. ex.-verhuur cara
vans, bouwjaar 1994. Vooi
info/folder 04750-36414.
Weekend
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1994 DEEL
Een gave van de natuur, toegewijde
mensen en lange ervaring liggen ten
grondslag aan bijna elke grote drank.
De agaves in Mexico, de krijtgrond
in Jerez de la Frontera, het schone
water in Finland zijn net zo bepalend
als bij voorbeeld de Britse
zee-oorlogen voor het ontstaan van
wereldberoemde danken.
Tien schrijvers - uit Nederland en
Vlaanderen - trokken naar gebieden
waar bekende dranken hun
oorsprong vinden.
Volgende maand verschijnt een
bundel, 'Vrij Reizen', met hun
verhalen.
Tessa de Loo ging op zoek naar de
wortels van de Tequila in Mexico.
Een voorpublikatie.
In het laboratorium van de te
quila-fabriek..
Campers t.h.: nog mog.
heden sept. okt. GLOBE
Camperverh. 04124-2508.
Te huur en te koop 4-5-6
pers. HYMERMOBILE bj.
93/94. ANWB voorw. inrui
mogeli|k 076-145488
LAAG TARIEF all-in pr
Campart Campers 2-6 p.
076-223075/01612-30251
T.k. 5 pers. CAMPEF
WEINSBERG meteor '92.
Info: 04997-74418.
De rubriek
Reizen en Rekreatie
verschijnt elke zaterdag in
de VNU Dagbladen.
Met uw advertentie in deze
rubriek bereikt u ruim
E)WIJS I II
iel, 6 avonden. Kosten 195,-.
school Nautilus 04183-2887.
vrijwilligers, min. 17 jaar, of zij
Officiële gratis instructeursopl.
in de herfstvakantie. Vereisten:
en/of windsurfen (nivo lil)
ilus, Kerkdrtel, 040-435847.
Laat geen TWEE MILJOEN
vakantiegangers voorbij
gaan! Bel 073-125225.
ANWB-Reisbureau:
Thuis in de hele wereld
3f ANW&;
Door Tessa de Loo
Zes vogelkooien of maar drie?
John Wayne trad op in Hol
lywood, in de Johnny Car-
sonshow (1972). Hij werd
geïnterviewd over een
award die hij die avond in
ontvangst zou nemen. Na
zijn five-minutes-appearance begaf
hij zich onder het uitspreken van
de woorden: „Now we can get
down for some serious celebra
ting," naar de bar van het Beverly
Hillshotel. Hij bestelde zijn favo
riete Tequila Sauza Conmemorati-
vo. Bedeesd bekende de barkeeper
dit niet in voorraad te hebben.
„What the hell you got back there
besides beer and milk...," mopper
de Wayne, „got any Tequila Sau
za?"
Na een zenuwachtige speurtocht
verdwaasd door een zeegroene aga
veplantage. De hemel is strak
blauw, het is 25 graden boven nul,
de avocado's hangen gebruiksklaar
voor de guacomole aan de bomen
en in de schaduw van een overdek
te patio bouwen vier Mexicanen
met hoeden en snorren onder een
mannelijk zwijgen aan een figuur
van dominostenen - de indruk
wekkend dat zelfs deze simpele
vorm van hersenarbeid op dit mid
daguur onmogelijke eisen stelt aan
hun intellectuele vermogens.
Ik ben in Mexico, 35 kilometer ten
noordwesten van Guadalajara, op
tweeduizend meter hoogte, in een
proeflokaal van Tequila Sauza
- dat zijn de geografische feiten.
Maar wat zijn feiten wanneer je je
Reizen en Rekreatie van oe
VNU Dagbladen bereiken
ruim TWEE MILJOEN men
sen!
op zonnige 8-daagse
22+29 sept.+ 6 okt. v.a-
FRANKRIJK'SARDINI/E
SICILI/E-TUNESI/E
MALLORCA'CORSIOA
info en folder v.d. cru[f
met MS 'Baltica'nu m-
ook in het weekend
*ZiE WEEKEND
Aan de haak geslagen.
kwam de barkeeper glimlachend
met enkele flessen Sauze Extra
terug: „Yes sir, mister Wayne." Hij
opende een fles en pakte een bor
relglaasje om een bescheiden hoe
veelheid af te meten. Maar Wayne
reikte met een lange gespierde arm
over de bar heen en greep de fles:
„Thanks anyway, but you just give
us some tall glasses en we'll get out
of your way here."
Later vertelde een van de leden uit
Wayne's gezelschap dat ze de vol
gende namiddag geheel gekleed in
hun eigen bed waren ontwaakt en
wensten dat ze dood waren. Alleen
Duke (Wayne) was vroeg opge
staan, had met smaak ontbeten en
wat telefoontjes afgehandeld. Hij
was toen zesenzestig jaar oud en
bevestigde weer eens zijn reputatie
van doorgewinterd drinker.
Esquire, 15 aug. 1985
Anderhalf etmaal nadat ik in de
diepte polders en sloten in zompig
heid heb zien wegzakken loop ik
in het paradijs gesmeten voelt?
Ik word ingewijd in het Tequilari-
tueel door een barkeeper die, in
tegenstelling tot de dominospelers,
een wakkere maar melancholieke
indruk maakt - hoewel zijn oren
niet naar beneden hangen heeft hij
de treurige gelaatsuitdrukking van
een spaniel die al dagen vergeefs
op zijn baas wacht. Een snufje zout
bovenop de hand, een schijfje ci
troen tussen duim en wijsvinger en
dan met de tong een flitsende be
weging van zout naar citroen, met
daartussen een slok Tequila. Wat is
de filosofie achter deze combinatie,
vraag ik, om hem te verlokken tot
een uiteenzetting over subtiele ge
waarwordingen van de smaakpa
pillen en magische, al bij de Toto-
naken en Tzotzilen in zwang zijnde
riten. Maar hij haalt defaitistisch
zijn schouders op: zo wordt het
gedronken. Sommige dingen zijn
nu eenmaal zo.
Naarmate hij toeneemt in ouder
dom smaakt de drank beter, om
zijn hoogtepunt te bereiken in de
Tres Generaciones, die vijf jaar in
eiken vaten heeft liggen rusten en
mij minstens zo delicaat en vol van
smaak voorkomt als een oude cog
nac - die ik overigens zelden drink.
„Een glaasje limonade is ook lek
ker," mompel ik wanneer ik voor
deze verleiding dreig te zwichten
- een calvinistisch overblijfsel uit
de tijd dat een krap vijftiger-jaren
huishoudbudget ons voortdurend
tot montere verzaking dwong en
wij onder het motto 'Het hoeft niet
per se haute couture te zijn' op de
markt een rol met een kilometer
onverslijtbare, roestbruine cordu
roy aanschaften waarvan het hele
gezin voor jaren gekleed kon wor
den.
Licht in 't hoofd daal ik van de
barkruk af. Hangen er zes vogel
kooien aan de muur of zijn het er
maar drie? Een man met ondoor
grondelijke Indiaanse trekken die
visioenen oproepen aan het offeren
van maagden en krijgsgevangenen
demonstreert hoe de agaveplant
geoogst wordt, daarbij een ronde
bijl met lange steel- hanterend
waarmee de puntige, stekelige bla
deren aan de basis worden afge
kapt. Wat overblijft is een zware,
op een ananas gelijkende bol die ik
zelfs met gezwollen biceps en een
door de Tres Generaciones opge
zweept zelfvertrouwen niet van de
grond krijg. De reus, een specimen
van de Agave Azul Tequilana We
ber, die alleen hier in het vulka
nisch gebergte van Jallisco gedijt,
heeft acht jaar oud mogen worden.
Volgens een Indiaanse mythe werd
de Tequila ondekt toen de bliksem
een agaveplant in het hart raakte,
openspleet en enkele seconden in
brand zette. Huiverend proefden de
Indianen het aromatische sap dat
eruit druppelde. Dit moest een ge
schenk van de goden zijn! Ze
noemden de spontaan gefermen
teerde nectar Pulque. Dit werd de
voorloper van Tequila, een witte
zurige drank die alleen bij speciale
feesten en ceremonies gedronken
mocht worden.
De Spanjaarden importeerden be
halve de pokken ook hun kennis
van het destilleerproces. Toegepast
op Pulque was het resultaat Mez-
cal, de drank waaraan de held in
'Under the Vulcano' te gronde gaat.
Het waarmerk van Mezcal is de
worm onderin de fles, Gusano de
Mezcal, de plaag van de agave. In
oktober strijkt hij vermomd als
zwarte vlinder met een blauwe kop
neer op de plant om vervolgens zijn
ware gedaante van worm aan te
nemen, verzot op alles wat de aga
ve te bieden heeft. Een omgekeerde
ontpopping. Marquez had het be
dacht kunnen hebben.
Als ik vroeger probeerde me een
Mexicaanse stad voor te stellen dan
verscheen daar altijd het droom
beeld van Tenochtitlan zoals Ber-
nal Diaz, een soldaat uit het leger
van Cortez, de in een meer gelegen
Aztekenhoofdstad vol tempels, ter
rassen en tuinen beschreef voordat
hij door de Spanjaarden met de
grond gelijk werd gemaakt: „Ze
zag eruit als een betoverde versie
van een stad uit de Amadis-ridder-
romans, sommige van onze solda
ten vroegen zich af of het geen
droom was wat we allemaal za
gen."
Het centrum van Guadalajara is
een aaneenschakeling van weidse
pleinen, vijvers en fonteinen
- daartussen een door cypressen
geflankeerde wandelpromenade
waar het verkeer geraffineerd on
derdoor wordt geloodst. Elke dag
lijkt zondag. Overal kuieren men
sen rond, ze liggen op banken en
trappen te slapen, het lijkt of nie
mand werkt, behalve de. schoen
poetsers en een kromgegroeide,
pokdalige Indiaan die met ijle, ge
barsten stem iets wat in de verte op
een lied lijkt ten gehore brengt,
zich begeleidend op een verweerde
gitaar. Op de stoep voor een winkel
waar televisies en geluidsappara
tuur verkocht worden zit een groep
Indianen naar een Amerikaanse
film te kijken die op drie showmo
dellen in de etalage vertoond
wordt. Een glazenwasser wast spe
ciaal voor hen de ruit opdat ze het
nog beter kunnen zien terwijl aan
de zijkant, wulps tegen een pilaar
leunend, een vrouw met zwart haar
tot op haar heupen en fel aangezet
te lippen hun aandacht probeert af
te leiden,
Signor Ruesga, belast met de bui
tenlandse betrekkingen van Tequi
la Sauza, leidt me rond door de
bottelarij in Guadalajara,'waar je
van de grond kunt eten en aan de
stralende werknemers niet is af te
zien hoe het is om per uur duizen
den identieke flessen te moeten
inspecteren om te voorkomen dat
bezinksel, een glasscherf of een
dooie muis het imago van Tequila
Sauza in verre landen overzee zou
kunnen verstoren.
Bij de herinnering aan soortgelijke
arbeid in mijn studententijd voel ik
weer de pijn in mijn voetzolen,
ruggemerg en hersenschors ten ge
volge van de nimmer eindigende,
alleen door een hapering van de
machine te verstoren regelmaat, de
wereld versmald door identieke be
wegingen van handen en ogen op
het ritme van oorverdovend achter-
grondgeratel, je kunt beter dood
zijn.
Met stemverheffing legt Ruesga uit
dat het welzijn van de werknemers
hier centraal staat: „Als je een
goede auto hebt, maar een ontevre
den bestuurder, dan heb je niets.
Wil je een perfect produkt, dan
moet je je mensen perfect opleiden,
wanneer je investeert in personeel
zullen ze van hun beroep houden.
Mijn definitie van kwaliteit is: doe
alles meteen goed. Moet je het in
drie keer doen dan kost het je drie
keer."
Ruesga, in wiens aderen Spaans,
Indiaans, Amerikaans en Duits
bloed stroomt, is in de Verenigde
Staten opgeleid, wat zijn zwaar
Amerikaanse accent verklaart.
Achter elke zin zegt hij: okay? Ik
knik dan braaf, zijn theorieën zijn
echt niet zo ingewikkeld en revolu
tionair als hij denkt. Overigens was
het de nieuwe direkteur die drie
jaar geleden deze filosofie lanceer-
dan Tres Generaciones) zal doen
grijpen om zijn frustratie weg te
drinken. Cenobio vergrootte de
produktie en besloot zijn familie
naam onsterfelijk te maken door
hem officieel als merknaam te ge
bruiken.
In 1873 kocht hij 'La Antiga Cruz',
een mezcalfabriek midden in het
stadje die al gauw toonaangevend
werd in de streek. In hetzelfde jaar
exporteerde hij voor het eerst drie
vaten en zes aardewerken kruiken
naar de Verenigde Staten. Decen
nia later zette zijn zoon. Eladio
Sauza, de firma voort. Tenslotte
was het de kleinzoon Francisco
Javier Sauza die, het werk van zijn
vader en grootvader uitbouwend,
een 'Appelation d'Origine' wist te
Het geschenk van de goden wordt geoogst, tot op het bot.
FOTO'S MARCO BAKKER
de, sindsdien is de levensstandaard
van de arbeiders flink gestegen.
Aan de muur in de gang hangen
kindertekeningen. Onlangs had
men een tekenwedstrijd georgani
seerd om ook de kinderen van de
werknemers bij het bedrijf te be
trekken: „Zodat ze er trots op zijn
dat hun vader bij Tequila Sauza
werkt.
De bouw van het Sauza-imperium
in Tequila is te danken aan de
ondernemingslust van een vijftien
jarige jongen, Cenobio Sauza, die
zijn geboorteplaats in Teocuitatlan
in Jallisco verliet om zijn geluk te
zoeken in het stadje Tequila en
werk vond in een destilleerderij
van Mezcal. Hij begon al gauw
voor zichzelf en kwam als eerste op
het idee de drank naar gemeentes
in de omgeving te vervoeren, waar
hij snel populair werd. Hierna is
het een ouderwets succesverhaal,
dat menig minder fortuinlijke jon
ge ondernemer naar de fles (neem
behalen waardoor de drank we
reldwijde bekendheid kreeg.
Het zijn nog de fabrieksgebouwen
van toen waar ik rondloop in de
hoop een chronologisch beeld te
krijgen van de produktie van Te
quila. Beter kun je Tequila drinken
in een koele patio op dit uur van de
dag. Er ligt een berg agavekernen
op een binnenplaats die verderop
in stukken gesneden worden om de
sappen eruit te winnen. Ik neem
een lik en ben niet onder de indruk.
Na het fermentatieproces wordt
het sap tweemaal gedestilleerd en
tweemaal gefilterd om de helder
heid te garanderen. Het eind van
dit proces is de witte Tequila, maar
daarmee begint het pas bij Tequila
Sauza.
Ik dwaal rond tussen metalen
tanks waarin 519.000 .liters van de
jongste Tequila drie tot elf maan
den 'rusten'. Daarna beland ik in
een eikenwoud van tanks waarin
de toekomstige Conmemorativo
drie jaar wacht op consumptie. Het
beste is voor het laatst bewaard. Ik
betreed een halfduister heiligdom
waar, als in een naar wierook geu
rende kerk, een bedwelmende at
mosfeer van Tres Generaciones
heerst. Hier, rond deze zevendui
zend tonnen, waart de geest van
vader, zoon en kleinzoon en vindt
hij, meer dan op het kerkhof waar
ze begraven liggen, rust.
Het landschap dat we op de terug
weg doorkruisen wordt beheerst
door zacht golvende agaveplanta
ges, waarmee de bergen ruw con
trasteren. Kruisen in de berm mar
keren de plaatsen waar verkeers
slachtoffers het leven lieten, Mexi
co heeft een hoog ongevallencijfer.
Tijdens onze tocht over de twee-
baansweg die de enige verbinding
is van Guadalajara met de kust,
ben ik getuige van adembenemende
staaltjes doodsdrift. Heeft hij een
maal een stuur in zijn handen dan
kan de Mexicaan het niet laten met
de dood te flirten, zoals hij ook
elders op vertrouwde voet met hem
omgaat: overal worden skeletten en
carnavalsmaskers verkocht met een
grijnzende schedel, op straat danst
de dood als een marionet aan
touwtjes en bij de banketbakker
ligt hij als suikergoed in de etalage.
Ik dank de goden dat ik een be
schaafde chauffeur getroffen heb
die niet de noodzaak voelt in het
verkeer te demonstreren dat hij een
man is, maar liever op melancho
lieke toon vertelt dat de laatste
Sauza van verdriet is gestorven
omdat geen van zijn nakomelingen
de fabriek wilde overnemen. Zijn
hele leven stond in dienst van Te
quila Sauza. Hij sponsorde televie-
sieprogramma's over muziek en
beeldende kunst; als liefhebber van
Mariachimuziek presenteerde hij
zelf 'Mucho Tapatias de Tequila
Sauza'. Hij was een charisma
tische, alom gerespecteerde figuur
die ondanks zijn status, het ruwe
van de Mexicaanse man had weten
te behouden.' Zijn privé barkeeper
die hem op zakenreizen, waarheen
ook ter wereld vergezelde om hem
persoonlijk van drank te voorzien,
denkt nog met weemoed daaraan
terug. Zijn baas droeg altijd een
pistool bij zich, dat hij in restau
rants naast zijn bord legde - dwars
door alles heen Conquistadór ge
bleven. Natuurlijk had hij ook een
zwak voor het andere geslacht.
Wanneer hij door Mariachi werd
toegezongen bestelde hij steevast
het lied 'Wat heeft de vrouw je
aangedaan?'
VERVOLG VOLGENDE PAGINA
I ZIE WEEKEND 3
ZIE WEEKEND 4
