DE STEM
Dow streeft naar meer openheid
Groep protestanten boycot dagblad PZC wegens seksadvertenties
Onbekende soldaat
van Axel krijgt na
50 jaar naam terug
Trage besluitvorming Oostburg stelt Hennekeij teleur
Chemisch concern wil omwonenden regelmatig informeren over activiteiten
4 Situatie niet honderd
procent door kunstwerk'
Zeeuws keurmerk wordt
zaak van heel inst ituut
DANSLES?
Meer rendement
op uw spaargeld.
VSB'BANK
Heao in Vlissingeii
houdt reünie
Beurs paranormale
therapeuten in Goes
Zeeland
WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1994 DEEL1
Van onze verslaggever
s Gravenpolder - Een groep Zeeuwse protes
tanten, uiteenlopend van leden van het Volle
Evangelie tot leden van de Gereformeerde Ge
meente, heeft het Zeeuwse dagblad Provincia
le Zeeuwse Courant (PZC), tot 'een besmet me
dium' verklaard en opgeroepen abonnementen
op te zeggen.
Dereden is de plaatsing van seksadvertenties, aldus
een gisteren verzonden persbericht.
Het is dezelfde groep die vorig jaar 1800 handteke
ningen verzamelde om 'eigen' orthodoxe schrijvers
te krijgen in een levensbeschouwelijke rubriek in de
krant. Dat is uiteindelijk niet gelukt. Woordvoerder
van de groep is J. van Leeuwen uit 's Gravenpolder.
Van Leeuwen: „De krant weigerde in te gaan op on
ze verzoeken, ook ingezonden stukken werden niet
meegenomen. Maar nu namen ze in de maand au
gustus wel seksadvertenties op, dat kon wel. Daar
hebben we ook een brief over geschreven, waar we
niets van terughoorden. Dus zeggen wij nu: de deur
staat open voor verloedering en met zo'n krant wil
len wij niets te maken hebben."
Van Leeuwen kon niet vertellen of de groep die hem
deze keer steunt ook uit 1800 mensen bestaat.
Van Leeuwen: „Ach, als wij echt zouden willen zou
de groep veel groter nog kunnen zijn, maar hoeveel
mensen nu achter ons staan, weet ik echt niet, maar
het zijn er wel veel."
De PZC is in augustus begonnen, maar ook gestopt
met de plaatsing van de gewraakte advertenties (die
vele andere kranten, ook De Stem, plaatsen). Een
woordvoerder van de directie van de PZC kon niet
zeggen waarom met plaatsing gestopt was. Ook niet
of de brief van de verontruste abonnees wellicht de
aanleiding vormde.
De woordvoerder wist evenmin of er in de toekomst
nog seksadvertenties geplaatst zullen worden, „Dat
is intern beleid", aldus de woordvoerder.
Van onze verslaggever
Terneuzen - Dow Benelux
in Terneuzen wil in de toe
komst beter inspelen op de
angsten en vragen die bij
omwonenden leven ten
aanzien van het chemisch
bedrijf. Dow streeft daarbij
naar meer openheid.
Dat is het doel van het imago-on
derzoek dat Dow liet uitvoeren
door het bureau Motivaction uit
Amsterdam.
Een van de plannen om het stre
ven vorm te geven is de uitgave
een paar keer per jaar van het
personeelsblad Dow Nieuws,
speciaal gericht op informatie
aan de omwonenden.
Uit het imago-onderzoek onder
761 Zeeuws-Vlamingen en 14
opinieleiders in de streek (be
stuurders, onderwijsgevenden,
journalisten en woordvoerders
van milieugroeperingen) blijkt
onder meer dat het imago van
Dow in belangrijke mate wordt
bepaald door de economische be
tekenis.
Dow komt naar voren als een
groot, goed georganiseerd en fi
nancieel bedrijf dat van groot be
lang is voor de regionale werkge
legenheid. De onderneming
wordt verder gezien als een 'ver
antwoordelijk' bedrijf dat veel
aandacht besteedt aan veiligheid
en ruim voldoende aandacht
schenkt aan milieu-technische
zaken.
Keerzijde
De sterke economische kracht
van Dow heeft echter ook een
keerzijde. Zo menen de opinielei
ders dat er in de regio een zekere
mate van afhankelijkheid van het
bedrijf is ontstaan. Positieve,
maar ook negatieve ontwikkelin
gen bij Dow zijn direct voelbaar
in de economische situatie in
Zeeuws-Vlaanderen.
Kritiek hebben de opinieleiders
op de wijze waarop het van oor
sprong Amerikaanse bedrijf rea
geerde op de recente economi
sche recessie. Die manier van op
treden past niet bij een bedrijf
van die omvang, oordeelden de
opinieleiders. 'Wees minder en
thousiast als de zaken goed gaan,
en meer sociaal voelend als de za
kelijke resultaten afnemen', luid
de het advies.
Tweederde van de ondervraag
den is verder van mening dat
Dow geloofwaardig is in de be
richtgeving aan het publiek. Op
vallend is niettemin dat meer dan
een derde (39 procent) denkt dat
het bedrijf rapporten achter
houdt. Ook vindt een derde dat
de chemiereus zelf meer informa
tie kan en moet geven.
Dow bedient die kritikasters met
de opstelling van een communi
catieplan voor de omwonenden
vaar in staat dat het bedrijf meer
j rekemng houdt met hun menin-
I gen en gevoelens.
Het bedrijf is verder van plan om
Paar jaar opnieuw een imago-
erzoek te laten uitvoeren om
!e c°ntroleren of de doelstellin
gen worden bereikt en in hoever-
re bijstelling van het beleid nodig
's Bij Dow zijn de resultaten van
e' eerste onderzoek volgens
woordvoerder Willem van Loon
prettig verrast' ontvangen. „Erg
emoedigend Hoewel we dus wel
i °8 een en ander moeten en ook
zuilen verbeteren aan de geloof-
waardigheid."
advertentie
Vanaf f25.000,- op deVSB
HoogRendement-rekening.
Volledige opnamevrijheid.
Effectief rendement bij ongewijzigde rent"
^°'-r kom je verder mee.
Van onze verslaggever
Jan van Zuilen
Axel - Op de kop af vijftig
jaar na dato heeft het graf van
de onbekende soldaat in Axel
weer een naam gekregen.
De 'unknown soldier' onder het
kruis op het speciale hoekje van
oorlogsgraven op het Axelse
kerkhof, is de Pool Franciszek
Kopiec. Hij sneuvelde op 17 sep
tember 1944 als lid van het 10e
bataljon Dragonders van de le
Poolse Pantserdivisie bij het
oversteken van het kanaal van
Axel naar Hulst.
Dat de onbekende soldaat weer
zijn eigen identiteit heeft terug
gekregen is te danken aan de
vasthoudendheid van Jos van Al
phen uit het Brabantse Dorst.
Van Alphen is een van de vele
Nederlanders die hun levenswerk
hebben gemaakt van het tot in
detail toe ontrafelen van de oor
logsgeschiedenis. De Dorstenaar
concentreert zich daarbij voor
namelijk op de Poolse bevrijders
van Nederland.
„Omdat die ook mij bevrijd heb
ben. Als jongetje van twaalf jaar
heb ik de Polen mijn geboorte
dorp Den Hout bij Oosterhout
zien binnentrekken". Hij laat een
paar relikwieën zien, emblemen
die hij kreeg van een Poolse sol
daat. „Die man is de volgende
dag gesneuveld en wat ik ook ge
probeerd heb, zijn identiteit heb
ik nooit kunnen achterhalen. Van
veel anderen wel".
Zijn interesse voor de Poolse be
vrijders brengt Van Alphen ook
al sinds jaar en dag naar de jaar
lijkse herdenking in Axel, waar
hij dan keer op keer in oog kwam
te staan met dat ene graf, waarop
geen naam prijkte, alleen maar
de woorden 'unknown soldier'.
Stukje bij beetje heeft Van Al
phen kunnen achterhalen dat de
onbekende soldaat Franciszek
Kopiec moet zijn geweest. „Dat is
een kwestie van geduld hebben
en veel puzzelen. Iedere keer ont
dek je een nieuw feitje en dat
combineer je met andere feitjes,
net zo lang tot de stukjes ineen
passen".
Het eerste wat van Alphen over
Kopiec aan de weet kwam, was
dat hij eerder begraven was ge
weest bij wat in Axel bekend is
als het Dragonderskruis. Het
Dragonderskruis, tegenwoordig
bevrijdingsmonument, markeert
de plek waar Poolse dragonders
op 17 september 1944 ten koste
van veel verliezen het kanaal van
Axel naar Hulst overstaken. De
Duitse weerstand was zo hevig
dat de Polen in eerste instantie
zelfs teruggeslagen werden. Bij
dat kruis hebben, ontdekte Van
Alphen vervolgens, oorspronke
lijk nog vier andere graven gele
gen.
Die vier graven zijn in mei 1946
overgebracht naar het grote Ca
nadese oorlogskerkhof in het
Belgische Adegem. Dat van Ko
piec niet. Zijn graf is in 1948
overgebracht naar de Algemene
Begraafplaats in Axel. Waarom
het graf van Kopiec aanvankelijk
bleef liggen, is Van Alphen een
raadsel.
„Ik kan er alleen maar naar gis
sen. Ik vermoed dat zijn naam
onleesbaar was geworden en de
Canadezen hadden duidelijk in
signe gekregen om graven van
onbekenden ongemoeid te laten.
Op zich terecht, want als je met
het graf van een onbekende gaat
sjouwen, wordt het alleen maar
moeilijker om zijn identiteit te
achterhalen".
Bij het vergelijken van de namen
van alle in Axel gesneuvelde mi
litairen met de namen van alle
officieel begraven Polen, kwam
de naam Kopiec bovendrijven,
maar daarmee was Van Alphen
22-8-1811
17-8-1944
Het graf dat nu, na een halve eeuw, de naam draagt van de gesneuvelde Poolse soldaat Kopiec.
FOTO CAMILE SCHELSTRAETE
er nog lang niet. Toen moest hij
nog zien te bewijzen dat die Ko
piec dezelfde was als de onbe
kende soldaat van Axel. Een ont
moeting met de Poolse aalmoeze
nier Stopa op een herdenking in
Normandië bracht Van Alphen
en stuk dichterbij zijn doel. Sto
pa herinnerde zich nog dat hij in
Axel langs een kanaal vijf solda
ten had begraven en dat hij daar
van overlijdensactes had opge
maakt.
Toen Van Alphen daar vervol
gens, na veel moeite, inzage in
kreeg, wist hij zeker dat hij op
het goede spoor was. „Uit de
overlijdensacte van Kopiec bleek
namelijk dat hij opdezelfde dag
en op dezelfde plek begraven was
als die vier anderen. Het vijfde,
onbekende graf, moest dus wel
het graf van Kopiec zijn".
Van Alphen ontdekte bij bestu
dering van de overlijdensacte van
Kopiec nog iets anders: Kopiec
stond bij het Poolse regiment in
geschreven onder het pseudo
niem Stokkosa. Dat betekent vol
gens Van Alphen vrijwel zeker
dat Kopiec een overloper uit het
Duitse leger was. Op zich niet
iets om van te schrikken. „Dat
gebeurde vaak. Veel Polen dien
den in het Duitse leger, soms ge
dwongen, maar ook als vrijwilli
ger. Je moet niet vergeten dat het
voor veel Polen lood om oud ijzer
was. Hun maakte het niet uit of
ze nu door de ene of door de an
dere dictatuur werden gebeten.
Ze wisten niet beter. Daarom lie
pen ze ook makkelijk over. De
geallieerden wisten dat. Als ze
Duitse eenheden krijgsgevangen
maakten, vroegen ze ook altijd in
het Pools of er Polen bij waren.
Degenen die dan hun vinger op
staken moesten nog even een
testje doen, het Onze Vader in het
Pools bidden of zo. Slaagden ze
dan kregen ze het aanbod om
dienst te nemen bij het geallieer
de leger. Zo gebeurde het dat Po
len de ene dag nog met de Duit
sers meevochten en de andere
dag met de geallieerden".
Het spitwerk van Van Alphen is
een paar weken geleden gehono
reerd door de Nederlandse oor
logsgravenstichting, die ook de
oorlogsgraven op de Axelse be
graafplaats onderhoudt. Het graf
van de onbekende soldaat heeft
enkele dagen geleden de naam
Kopiec gekregen.
Aalmoezenier Stopa gaat voor tijdens een herdenking bij de oorlogsgraven. Een foto uit 1949.
Franciszek Kopiec.
Van onze verslaggever
Middelburg - Provinciaal gedeputeerde J. Henneke
ij (Verkeer en Waterstaat) is teleurgesteld over de
trage besluitvorming binnen de gemeente Oostburg
over het demonstratieproject Duurzaam Veilig. Dat
is het maatregelenpakket om het wegennet in West-
Zeeuws-Vlaanderen zodanig om te vormen dat er
zestig tot tachtig procent minder verkeersslachtof
fers vallen.
De uitvoering van het project staat of valt met de finan
ciële medewerking van het Rijk.
Zowel het ministerie van Verkeer en Waterstaat als het
parlement staan positief tegen de uitvoering van het de
monstratieproject in West-Zeeuws-Vlaanderen.
Maar dat is niet genoeg. Het Rijk moet tevens bereid zijn
op te draaien voor het leeuwedeel van de kosten. De lan
delijke overheid zou de helft, honderd miljoen gulden, di
rect op moeten hoesten en daarnaast nog eens vijftig tot
negentig procent subsidie moeten geven aan de andere
overheden die bij de (gefaseerde) uitvoering zijn betrok
ken. Dat zijn de provincie Zeeland (vijftig miljoen gul
den), de (straks nog) twee West-Zeeuws-Vlaamse gemeen
ten Sluis/Aardenburg en Oostburg (28 miljoen gulden) en
Waterschap Het Vrije van Sluis (22 miljoen gulden). De
afspraak tussen partijen luidde dat de knoop al dan niet
mee te werken in augustus zou worden doorgehakt. Gede
puteerde Hennekeij is teleurgesteld dat Oostburg er tegen
die afspraak in nog niet in is geslaagd het sein op groen te
zetten voor Duurzaam Veilig.
Palen belemmeren uitzicht automobilist
Van onze verslaggever
Terneuzen - De betonnen palen die in Cadzand-Bad het
langste en misschien wel minst begrepen kunstwerk van
Zeeuws-Vlaanderen vormen, hebben een Oostburgse auto
mobilist in juli van vorig jaar parten gespeeld.
Rijdend in het schemerdonker
zag hij een drietal brommers
niet aankomen, toen hij van
Boulevard de Wielingen linksaf
wilde slaan. Deels omdat twee
van hen geen verlichting voer
den, deels ook omdat de kunst-
palen zijn uitzicht belemmer
den. „Ik heb ze niet gezien. An
ders was ik natuurlijk gestopt",
vertelde M.G. gisteren tegen de
kantonrechter in Terneuzen.
Een van de brommers raakte de
bumper van zijn auto en botste
daarna tegen een van de palen.
De bestuurster en haar passa-
giere liepen respectievelijk een
gebroken been en dito sleutel
been op.
G. had na het ongeval nog wel
naar de meisjes geïnformeerd,
maar dat was bij een keer ge
bleven, omdat hij de indruk
had dat zijn telefoontje niet op
prijs werd gesteld.
Kantonrechter Klarenbeek
kende de palen niet en vroeg
zich verwonderd af waar die
dan wel stonden en hoeveel het
er waren.
Officier van justitie Van Nooij-
en kende ze wel, maar had ze
niet als kunstwerk herkend.
„Er staan er vrij veel, maar
waartoe ze dienen, weet ik ook
niet", leidde ze haar eis in. Die
was mild, omdat ze er rekening
mee hield dat 'de situatie niet
honderd procent was'. Conform
de eis werd G. veroordeeld tot
het betalen van een boete van
250 gulden.
Van onze verslaggever
Middelburg - Het Zeeuwse keurmerk waar in het provinciaal
bestuur al zoveel over te doen is, wordt geen simpel stempeltje
op een agrarisch produkt met de vermelding 'Goed Zeeuws,
goed rond' of zoiets. Nee, het wordt een heel instituut met een
stichtingsbestuur, medewerkers en een heuse kwaliteitslabel
commissie.
Zoals bekend is het momenteel
wachten op Europees geld omdat
het keurmerk als steunproject
voor het Zeeuwse platteland is
voorgedragen in Brussel. Binnen
kort verwacht men een besluit.
Ondertussen hebben statenleden
tal van vragen gesteld en is de
vraag al gevallen of de consu
ment zo langzamerhand niet moe
is van allerlei etiketjes en keur
merken op producten om eem ex
tra kwaliteit aan te prijzen.
'Nee,' antwoordden Gedeputeer
de Staten gisteren, 'het project
Kwaliteit, Controle en Markt, het
Keurmerk dus, richt zich op vijf
tot vijftien procent van de nor
male markt, waar men meer wil
betalen voor topkwaliteit.'
Vlissingen - De oud-studenten-
veremging 'Synergie' van de heao
in Vlissingen houdt op vrijdag 16
september een seminar en een
reünie in het kader van het vijf
tienjarig bestaan van de hoge
school. Thema van het seminar is
'Iso-9000...een start, geen finish'.
Er zijn sprekers van adviesbu
reaus en uit het bedrijfsleven.
Na het seminar is er 's avonds een
feest in de kantine van de Hoge
school Zeeland. Ruim 1700
(oud-)studenten hebben daar
voor een uitnodiging ontvangen.
Op het programma staat een op
treden van 'Fragment', een ka-
raoke-show en een cabaretoptre
den van 'Purple Tulips'.
Het Zeeuwse Keurmerk wordt
gebaseerd op het Agro-Keurmerk
zoals dat momenteel wordt ont
wikkeld door het Centrum voor
Landbouw en Milieu.
De eerste drie produkten die het
Keurmerk zullen krijgen, zijn het
brood de Zeeuwse Vlegel,
Zeeuwse suikermais en Zeeuwse
tafelaardappelen. Het instituut
rond het Keurmerk gaat kwali
teitseisen formuleren, dit contro
leren en ook adviseren over de
verkoop. Daarom moet er veel
aan promotie en marktverken
ning worden gedaan.
Goes - In de Zeelandhallen in
Goes is van 9 tot en met 11 sep
tember de beurs 'Para Norma'.
De beurs biedt dan onderdak aan
paranormale en alternatieve the
rapeuten. Er zijn consulten, de
monstraties en informatie over
spirituele cursussen, -vakanties
en -voeding. Er zijn ruim hon
derd deelnemers aan Para Nor-
ma, die voor de derde keer in de
Zeelandhallen onderdak vindt.
Openingstijden zijn vrijdag van
14.00 tot 22.00 uur en zaterdag en
zondag van 10.00 tot 18.00 uur.
advertenties
zie enze advertentie elders
in dit blad. 0
danscentrum
bilderbeek verberkmoes
REPRO JOHAN VAN GURP
De besluitvorming vindt daar volgens een medewerkster
pas in oktober plaats. „Dat is een belemmering", aldus
Hennekeij. „Want we liepen tot nu toe voorop en dat wil
len we graag zo houden. Ik had graag gezien dat Oostburg
zich aan de afspraak had gehouden."
Overigens is de opgelopen vertraging volgens de gedepu
teerde niet verontrustend. Het is niet zo dat Zeeland de
bijdrage van het Rijk erdoor mis dreigt te lopen. Dat zou
wel het geval zijn als het plan in Oostburg ter discussie
stond. „Maar dat is voor zover ik begrepen heb niet het
geval. Alleen de invoering van dertig kilometer-zones is
daar nog een punt van discussie." Volgens Hennekeij is
het echter altijd nog mogelijk daarover in debat te gaan
en gaat het er nu slechts om in te stemmen met de hoofd
lijnen van het project.
Op Alle Monturen Vanaf F100,-. Tot 16 Oktober. Voor Pearle Adressen Zie Gouden Gids.
