Weekend
kleint
'N KLEir
076-2368
VanSoe
2 sept t/m 10 sept
Speciale aanbiedir
20 verse rozen
RECTIFICATIE
OPGAVEBON
DE STEM
,„z
In de eerste oorlogsjaren was hij
NSB-burgemeester in Maastricht,
dus een landverrader. Op de dag
van de Duitse capitulatie was hij
lid van de Waffen-SS, dus een
nazi. In 1946 werd mr. Louis
Peeters tot acht jaar strafkamp in
Eygelshoven veroordeeld. Na vier
jaar kwam hij vrij en in 1951
verkaste de in Weert geboren
advocaat naar een
bananenplantage in Equador. Nu
woont hij - 88 jaar oud - in
Brugge, in zijn geliefde
Vlaanderen. Interview met de
laatste nog levende gouwleider
van het facistische Nationaal
Front in Nederland. „Als ik straks
in de hemel ben en ik zie dat ze
me hier op aarde zwart maken
dan denk ik: Puh, ik heb geen
vuile handen."
SS-soldaat en
N SB-burgemeester
Louis Peeters (88)
van Maastricht
heeft nergens spijt
van
'De wijze waarop
jullie in Nederland
de oorlog en het
anti-Duitsland-
gevoel cultiveren,
is ziekelijk'
Te koop aangebode
Houtkachels
Inbouwvuren
Gashaarden
Gevelkachels
Open Haarden
Schoorsteenkanalen
Centrale Verwarming
Zonliefhebbers
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1994
Door Ron Buitenhuis
"»i
- writ?..
Het appartement op de
zesde etage kijkt uit
over de buitenwijken
van het Belgische
Brugge. Midden in de
woonkamer staat een
oude home-trainer. De wanden zijn
behangen met tientallen familiefo
to's, waarvan sommigen halverwe
ge de vorige eeuw gemaakt zijn.
Vanuit de aangrenzende keuken
komt een oude man aanlopen. Mr.
Louis Peeters is kleiner dan de
verhalen doen vermoeden. Pas als
de oud NSB-burgemeester van
Maastricht plaats neemt in een ho-.
ge fauteuil, valt het oog op een
groot portret van de Spaanse dicta
tor generaal Franco. Oude liefde
roest niet.
Met z'n 88 jaar is Peeters de laatste
nog levende gouwleider van het
'Landverraad? Onzin'
fascistische en extreem antisemiti
sche Nationaal Front (NF). In 1941
werd het Front verboden omdat de
Duitsers geen behoefte hadden aan
een min of meer onafhankelijk fas
cistisch Nederland. Peeters was
toen al overgestapt naar de NSB.
Om vervolgens in oktober van dat
jaar door Reichskommissar Seyss-
Inquart tot burgemeester van
Maastricht te worden benoemd.
Het zou het functionele hoogtepunt
van een oorlogscarrière worden,
die op 7 mei 1945 eindigde als
SS-soldaat in Berlijn. Maar daar
over straks meer.
De ontvangst door mr. Louis Peet
ers en zijn tweede vrouw Georgette
Sassen (82) in residentieflat Ter
Linden in Brugge is allerharte
lijkst. Hun inrichting ademt iets
van 'de betere kringen'. Hun gast
vrijheid en beleefde taalgebruik
verraden iets van etiquette. Hun
wandbrede boekenkast toont iets
van belezenheid.
De 88-jarige Peeters heeft het ge
rimpelde gezicht dat bij zijn leef
tijd hoort, maar zijn bewegingen
zijn nog opvallend soepel. Achter
een bril met dikke glazen, nemen
priemende ogen de bezoeker op.
„Zo, u schrijft stukjes voor de
krant?"
Dit wordt een van de weinige keren
in vijftig jaar dat Peeters bewust
een boekje open doet over zijn
oorlogsverleden. Aanvankelijk te
rughoudend, maar gaandeweg zon
der bedenkingen. Ofschoon zijn
vrouw het er niet mee eens is
('Vader, we moeten aan de reputa
tie van onze kinderen denken. Nee,
geen foto's'), praat Peeters honder
duit en zonder schroom.
Na drie uur beklijft het beeld van
een oud-SS'er die niet wordt ge
kweld door gevoelens van spijt. En
mocht dat op sommige punten wel
zo zijn, dan heeft Peeters de afgelo
pen vijftig jaar voldoende tijd ge
had om voor z'n eigen gemoedsrust
allerlei morele alibi's bijeen te
sprokkelen. Alibi's die niet altijd
uitmunten in geloofwaardigheid of
logica.
Peeters: „In de ogen van ver
zetsmensen en anderen ben ik mis
schien een landverrader, een nazi.
Het zij zo. Toch heb ik mijn vader
land niet verraden, want in mijn
hart heb ik mij nooit Nederlander,
maar Vlaming gevoeld."
Of deze: „Als kind had ik al een
zwak voor verliezers. Daarom ben
ik in '43 naar het oostfront gegaan,
want het ging niet goed met de
Duitsers in Stalingrad."
Nog zo een: „Als ik had geweten
wat die schoft van een Hitler met
de joden deed, dan was ik niet bij
de NSB, maar in het verzet ge
gaan".
Een opmerkelijke uitspraak voor
een prominent lid van het Natio
naal Front, dat de anti-joodse wet
ten van de nazi's destijds van harte
onderschreef. Een man die boven
dien tegen het eind van het inter
view de aard en omvang van de
Holocaust, die zes miljoen joden
het leven kostte, bagatelliseert met:
„Ach, ze zeggen zo veel. Ze zeggen
ook dat Hitier er niks van wist".
Een uitnodiging om met de ver
slaggever in de bioscoop van Oos
tende naar de Spielberg-film
Schindler's list te gaan, wijst Peet
ers echter af. „Daar heb ik stukjes
van op tv gezien. Nee dank je, dat
is mij te luguber."
Ondanks zijn hoge leeftijd is Peet
ers zeer bij de pinken. De situatie
in Bosnië, Zuid-Afrika of de Gaza-
strook kan hij even scherp in beeld
brengen als de moeizame kabinets
formatie in Nederland.
Ook lichamelijk is de 88-jari-
ge nog kwiek: „Ik fietst nog
elke dag dertig kilometer,
vandaar die home-trainer.
Maar als het effe kan fiets ik
buiten, door mijn geliefde Vlaande
ren."
Een liefde die volgens hem de kiem
is van zijn levensloop.
Louis P.J. Peeters wordt in 1905 in
Weert geboren, waar zijn vader
arts is. De wortels van de familie
liggen echter in het Belgische
Neeroeteren, waar opa Peeters
eveneens als arts werkte. Louis
volgt het gymnasium aan het Bis
schoppelijk College in Roermond
en behaalt in 1930 in Nijmegen zijn
meestertitel in de rechten. Studie
genoten uit Roermond en Nijmegen
zullen later nog een belangrijke rol
in Peeters leven spelen. Maar eerst
vestigt hij zich als advocaat in
Eindhoven.
Mede door zijn 'Vlaams bloed' ont
popt hij zich als een groot voor
vechter van de Dietse; oftewel de
'Groot-Nederlandse' gedachte. Een
beweging die streeft naar een fede
ratief staatsverband tussen alle
Nederlandstaligen in Nederland,
Vlaanderen, Luxemburg, delen van
Noord-Frankrijk, de overzeese ko
loniën, alsmede het in 1902 verlo
ren gegane Zuid-Afrika.
Als krachtigste exponent van de
Dietse utopieën in Nederland ont
wikkelt zich eind jaren dertig het
fascistische en extreem antisemiti
sche Zwart Front, in 1940 omge
doopt tot Nationaal Front (NF).
Grote voorbeelden van de bewe
ging zijn het Spanje van Franco en
(later) het Italië van de Duce Mus
solini en Vichy-Frankrijk. Peeters
is in 1940 gouwleider in Brabant en
vertrouweling van NF-leider en jo
denhater Arnold Meijer. Het NF
prijst zich in die eerste oorlogsja
ren aan als het autoritair-conser-
vatieve alternatief voor de verachte
NSB van Anton Mussert. De orga
nisatie - die hoopt na de oorlog in
de Nieuwe Europese Orde een
'Groot-Nederlandse' westgouw te
worden - telt op het hoogtepunt
12.000 aanhangers, vooral in Bra
bant en Limburg.
De Duitsers wantrouwen echter
Dietse-adept en NF-leider Meijer,
en in 1941 wordt de organisatie
verboden. Een paar maanden eer
der is Louis Peeters - die vergeefs
probeerde het NF op een meer
pro-Duitse koers te krijgen - over
gestapt naar 'concurrent' NSB.
Peeters nu: „Dat had weinig met
principes te maken. Ik was een
avonturier, een vrijbuiter. Ik geef
het eerlijk toe: ik wilde macht,
privileges en vrijheid. Een vinger
in de pap in geval van een Duitse
overwinning. Als NSB'er had ik
meer kans op succes dan als Fron-
ter."
„Maar het was ook een beetje een
reactie op mijn kinderjaren. Thuis
was ik door ons streng katholieke
geloof te vaak vernederd en ge
dreigd met de hel. Ik had me voor
genomen nooit meer op de knieën
te gaan, voor niemand. Door bij de
NSB te gaan hoefde ik niet te
buigen voor de Duitsers, zeker niet
toen ik later ook nog eens lid werd
van de Waffen-SS."
tn oktober 1941 wordt Peeters
door rijkscommissaris Seyss-
Inquart tot burgemeester van
Maastricht benoemd, zeer te
gen de zin van NSB-leider Anton
Mussert en de toenmalige provin
cie-commissaris Max de Marchant
et d'Ansembourg ('de zwarte
graaf'). Beiden zien het NSB-lid-
maatschap van Peeters als een
mengeling van eerzucht en oppor
tunisme.
Nu, vijftig jaar later in zijn appar
tement in Brugge, probeert Louis
Peeters zijn burgemeesterschap te
verkopen als een zegen voor de
stad Maastricht. „Als in die tijd
een échte NSB'er aan de macht was
gekomen....", zegt hij met waar
schuwend vingertje. Peeters gaat er
nog altijd prat op dat onder zijn
bewind heel wat zaken uit handen
van de Duitsers zijn gebleven: fiet
sen, de kerkklok van de St.Servaas
en een mierencollectie van het na-
tuur-historisch museum „waarop
die raszuiveraar van een Himmler
zijn oog had laten vallen."
Als hij merkt dat de verslaggever
nauwelijks onder de indruk is,
brengt Peeters nieuwe wapenfeiten
in stelling: „Ten tijde van de mijn
staking in Heerlen in 1943 kreeg ik
van de Duitsers de opdracht een
lijst met vijf namen op te stellen,
van Maastrichtenaren die in geval
van ongeregeldheden uit wraak
zouden worden gefusilleerd," her
innert Peeters zich. „Dat heb ik
geweigerd, dit in tegenstelling tot
de 'goede' burgemeester Michiels
van Kessenich die op de eerste
oorlogsdag de Duitsers gehoorzaam
tien namen overhandigde."
„Vertel hem van al die banen die je
hebt gered," stuurt zijn vrouw Ge
orgette hem.
„In de tijd dat ik in het Oostenrijk
se Klagenfurt een opleiding bij de
Waffen-SS volgde, probeerde graaf
de Marchant et d'Asembourg op
het gemeentehuis tientallen Maas
trichtse ambtenaren te vervangen
door fanatieke NSB'ers. Zaken die
ik bij mijn terugkeer meteen heb
teruggedraaid. Kijk er de archieven
maar op na."
Dat doen we. Edoch, persoonsdos
siers in het Maastrichtse gemeente
archief zijn niet openbaar. Maar
zelfs als ze dat wel waren, dan nog
zijn Peeters' beweringen niet te
checken. „Het dossier Louis Peet
ers is helemaal leeg," zegt Paul
Bronzwaer (58) schrijver van de
historische boeken Maastricht be
vrijd en toen... „Voor mijn onder
zoek heb ik talloze dossiers mogen
inzien, maar in dat van Peeters zat
alleen een klein kattebelletje. Ik
kan niks bewijzen, maar het gevoel
dat de NSB'er na de oorlog via
oude relaties zijn dossier heeft la
ten verdwijnen, laat me niet los."
Hoe dan ook. Vast staat dat Peeters
vanaf 1943 met de schwere Pantzer
van de Waffen-SS aan het oost
front vecht. Zijn trouw aan Hitier
valt af te lezen aan zijn SS-koppel:
Meine Ehre heisst Treue. Tussen
door keert hij nog enkele keren
terug naar Maastricht, waar hij in
januari 1944 wordt opgevolgd door
NSB-burgemeester A.C. de Leij
van Schaesberg. Peeters blijft eer
zuchtig en vecht door tot het bitte
re einde. „Op 7 mei 1945 ben ik in
Berlijn door de Engelsen uit een
bunker gehaald, vlak bij die van
Hitier."
Na zes maanden in een Brits
krijgsgevangenenkamp in Duits
land, wordt de artsenzoon door het
Bijzonder Gerechtshof in Maas
tricht tot acht jaar cel veroordeeld
wegens dienstneming in een bui
tenlandse krijgsmacht (SS).
Peeters nu: „Hmmm, ik mocht niet
klagen. De advocaat-fiscaal baron
Van Voorst tot Voorst (familie van
de huidige gouverneur, red) had 19
jaar geëist. Acht jaar cel voor mijn
SS-aandeel viel mee, als je bedenkt
dat NSB-graaf De Marchant twin
tig jaar kreeg." \j
Met de kwalificatie 'oud-nazi
heeft Peeters na al die jaren geen
moeite, maar hij wenst geen 'oor
logsmisdadiger' genoemd te wor-,
den. „Ik heb nooit iemand ver
moord." De tegenwerping dat hij
als SS'er toch geen boterbloempjes
ging plukken aan het oostfront,
beantwoordt hij weinig overtui
gend met: „Ik was een soldaat van
niks. Ik heb in de tanks alleen de
stuurknuppel in handen gehad,
nooit een granaat afgevuurd."
Peeters houdt vol dat het
etiket 'nazi' hem in zijn ver
dere leven nooit problemen
heeft opgeleverd. Moreel
noch praktisch.
„Ik heb mijn straf van '46 tot '50
uitgezeten in Eygelshoven. En of
schoon koningin Wilhelmina had
verkondigd dat er in de Nederland
se samenleving geen plaats meer
was voor NSB'ers, kreeg ik na mijn
vrijlating in september 1950 door
het toenmalige KVP-Tweede Ka
merlid Frans van Thiel (van '63 tot
'72 Kamervoorzitter) meteen een
toppositie bij de Staatsmijnen in
Heerlen aangeboden. Van Thiel
kende ik uit mijn studententijd in
Nijmegen. Ik wilde echter weg uit
Nederland."
Peeters belandt in Equador, waar
hij samen met z'n vrouw Georgette
een bananenplantage gaat runnen.
Georgette is de dochter van Wim
Sassen, vóór de oorlog loco-burge
meester van Geertruidenberg en
actief aanhanger van het Nationaal
Front. Na de oorlog staat Georgette
terecht als medewerkster van de
door de bezetters gecontroleerde
radio in Vlaanderen en de Duitse
Europa Sender in Stuttgart.
In Equador wordt het Nederlandse
echtpaar geen strobreed in de weg
gelegd. Peeters komt naar eigen
zeggen zelfs op de loonlijst van de
Nederlandse Bank Unie ter plaatse.
Over zijn oorlogsverleden doet in
het Zuidamerikaanse land - „waar
ik heel wat oud-SS'ers tegen het
lijf ben gelopen" - niemand moei
lijk. „Ik ben ooit zelfs op aanbeve
ling van de Nederlandse consul
gevraagd als procuratiehouder van
een joodse textielfabriek. Later
zijn de joodse Cohens van de groot
ste supermarkt van onze woon
plaats Quito, onze beste vrienden
geworden."
13 augustus 1942. NSB-burgt.
meester Louis Peeters (staand bi
microfoon) spreekt in de hal mj
het Maastrichtse stadhuis twtj
prominente leden van zijn b
ging toe: provinciecommissatis
Max graaf de Marchant et d'At.
sembourg (zittend links) en
delijk NSB-leider Anton Musset
(zittend midden).
FOTO GEMEENTEARCHIEF MAASTIRCK
Voor het bisdom Roermond is Peel
ers' SS-verleden blijkbaar
geen probleem meer. „In de jarea
vijftig, toen tientallen Limburgs
emigranten noodgedwongen Indo
nesië moesten verlaten, vroeg bis
schop Hanssen (een oud-studiegti
noot van het college in Roermont,
red.) mij te bemiddelen. Veel terug,
keerders waren boeren en Hanssej
dacht dat die misschien in Equado:
of Bolivia aan land geholpen kon.
den worden."
Peeters zou zijn goede relatie mi
de Roermondse bisschop in Equa
dor zelfs als dwangmiddel hebba
gebruikt. In zijn dagboek memo
reert de Maastrichtse diplomaal
Alexander Stols, die van '51 tot '53
in Equador werkte: 'Peeters mat)
te het onze toenmalige vice-coial
jhr.Elias wel eens lastig, o.a. toe
prins Bernhard een bezoek m
Quinto bracht en Peeters op li
officiële receptie wilde komen, ffi
dreigde dat hij anders de bisschoi
van Roermond daarvan in kerm
zou stellen'. Nu, veertig jaar 1
beweert Peeters de prins nooit
moet te hebben.
In 1965 verhuist het echtpaar Peel
ers naar Barcelona. In 1972 s
de oud-nazi er in zijn Nederlands
nationaliteit terug te krijger
„Dries van Agt was toen ministe
van justitie en ik kende zijn vader
Die deed een goed woordje vooruit
bij zijn zoon," verklaarde Peeten
ooit in Elsevier. Een uitspraak dit
hij thans afzwakt. „Ik kende
ouwe heer Van Agt van de Letter-
kundige Kring, uit de tijd dat ik
advocaat was in Eindhoven.
of dat een rol heeft gespeeld bij hel
herkrijgen van de Nederlandse na-
tionalteit?"
Sinds 1985 wonen Louis en Ge
orgette Peeters in een appartemerl
in het Vlaamse Brugge. Vol
beiden weten veel mensen in
omgeving dat Louis bij de Waffen-
SS was. „Daar maken ze hier
punt van. Vlaanderen heeft de oor
log veel beter verwerkt dan Neder
land. De nog altijd voortdurendi
consternatie en hetze tegen hen dit
'fout' waren, is typisch Nederlands
Hier in Vlaanderen hebben colla
borateurs later zelfs hoge staats-
posten gekregen. Of neem Frank
rijk, daar heeft Giscard d'Estaiij
destijds zelfs de bevrijdingsdag al-
geschaft. Daar moet je in Neder
land mee aankomen. De wijs
waarop jullie de oorlog en tó
anti-Duitslandgevoel na vijftig jaa
cultiveren, is ziekelijk. Het is tod
te zot dat een man van 88, na e®
halve eeuw, nog altijd met de nek
aangekeken wordt, omdat hij
was in de oorlog."
Peeters heeft daar zo zijn
verklaring voor. „Na de oorltf
heeft het verzet in België en Frank
rijk op verschrikkelijke, zeg maar
gerust barbaarse wijze huisgeW
den. Honderden collaborate®
zijn, terecht of onterecht, afgeran
seld of geëxecuteerd. Heel ander
in Nederland. Daar zijn de mee®
verraders keurig netjes berecï
stuk voor stuk juweeltjes van p»
cessen. Maar blijkbaar zijn daar
mee de wraakgevoelens van W
volk nooit bevredigd."
Terugkijkend zegt Peeter5
„Toch typisch. Al tweed®;
zend jaar wordt gestreffi
naar één groot Europa.
zie, wat de Romeinen, de pa®
Napoleon, Hitler en Stalin
voor elkaar hebben gekregen, 1*
nu de grote multi-nationals.
met kannonnen niet is gelukt, w
nu via de macht van het geld."
Staande in de deuropening, op®
drempel van het afscheid, toont»
oud-NSB'er opeens een ander f
zicht. „Fout is als je fout was
fout blijft. Ik en m'n vrouw, we®,
geëvolueerd. We hebben geen sp-,
van ons leven, maar nu we achten
alles weten, kijken we heel and®
tegen Hitier en de nazi's aan.
waren misdadigers. Trouwens,
je zoals wij, twee van de vijf ldnc;
ren hebt verloren (door motorrf
luk en kanker, red.), dan word®
alle politieke discussies over fas®
me, socialisme of communism®
dan wordt alles bijzaak."
ZATERDAG 3 SEPTEMB
0^
Fax: 076-236405. afd Rubrieksadverten
Postadres: De Stem. Antwoordnummer i
480Q VB Breda, afd. Rubrieksadvertentie
(geen postzegel nodig).
Rubrieken
02 Vermist/gevonden
03 Te koop aangeboden
04 Personeel-aanbod
06 Personeel-vraag
07 Onroerend goed
11 Autoverhuur/leasing
13 Oproep/reunie
14 Bruinkuren/sauna
16 Bedrijfsruimte
18 Woningruil
20 Kamers
23 Bouwmaterialen
24 Onderhoud/reparatie
25 Speelgoed
26 Hobby/doe-het-zelf
28 Geldzaken
29 Zaken en transacties
30 Landbouw/veeteelt
32 Auto's
33 Sloopauto's
34 Auto ABC
35 Bedrijfswagens
38 Motoren/scooters
39 (Brom)fietsen
42 Te huur aangeboden
43 Te huur gevraagd
44 Wintersport
46 Watersport
47 Sport sp
48 Vakantie/re
49 Caravans/l
51 (Huis)diere
53 In en om d
54 Opleidinge
56 Huweli|k/k{
57 Relatieberr
58 Mode totae
59 Baby kle
62 Wonen tota
64 Radio-/afs[
65 (Home)con
66 TV/video
67 Huish. app
69 Muziek
70 Foto/film
72 Verzamelin
73 Boeken/lite
74 Kunst an
76 Braderie/m
77 Bingo/kiem
79 Te koop gr
80 Diversen
81 Vereniging
82 Privé/clubs
Fotokleintje
Een Kleintje met foto/logo en/of afbeeldin
van foto/logo en/of afbeelding 20 of 40 m
1 of 2 kolommen
Kleurkleintje
Een Kleintje met kleur in de Kleintjeskran
onder de rubrieken: Te koop aangebode
Onroerend goed, Caravans/Kamperen
Brieven onder nummer
Als u wilt reageren op een advertentie mi
briefnummer, vermeldt dan het briefnumi
envelop en stuur deze naar: De Stem, Po
4800 MB Breda t.a.v. afd. Brieven onder
Afsluittijden
2 dagen voor plaatsing 17.00 uur De Kle
zaterdag: donderdag 16.30 uur.
Tarieven
Voor particuliere rubrieksadvertenties: zie
opgavebon elders in deze Kleint|eskrant
zakeli|ke rubrieksadvertenties: tariefkaart
Voor advertenties onder nummer is de to
incl. B T W. De rubrieken 18 Woningruil.
Te huur gevraagd, 82 Privé/Clubs/06 kur
tegen contante betaling en/of met legitim
geplaatst Na plaatsing ontvangt u de rel
contante betaling is mogelijk dmv een I
girobetaalkaart of een éénmalige rnachtu
opgavebon).
Bi] 3 ongewijzigde plaatsingen binnen 7
3e plaatsing gratis.
O
Verwarming
Showroom: Ceresstraat 33G, Breda. Tel.
Nu volop verse droogbloem*
Kooy, Vianendreef 93 in Prinsenbeek, r
Er kan een Philips Sunmobil worden
type HB 851 voor 2 weken a
Wil je na die 2 weken een nieuwe kopen,
betaalde huur in mindering gebracht. K
zonnehemel of bank en wil je de lampen l_
dan hebben wij de beste en veiligste
Philips Cleo veilige snelbruinlampen a
Nieuwe starters indien nodig 2,b
Gratis bezorgen en plaatsen. Tel. 011
Door een interne fout is Zaterdag 27
U in De KLEINTJESKRANT een v<
Invulbon geplaatst voor het opge
KLEINTJES. De juiste bon met de
advertentieprijzen treft U heden in de
Voor de eventuele ontstane verwarr
wij U onze oprechte excuses
Afdeling Rubrieksadvertenti
v
