rKermis-exploitanten bepalen zelf de hoge pachtgelden5
mom
Bleekscheten
kregen
vroeger
strenge kuur
nieuws
pj DE STEM
REGIO
C4
:ort
ISportweekend
lin Sluis
(ens
jiokke moet
>r festival
<38
19.30 uur
(Amstel-cup)
egen R.B.C.
op uw steun!
AUGUSTUS 1994
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1994
Irckhoven, J. M. Bach
lecht en C. Ph. E. Bach. Ge
in de sfeervolle kerkruimte
i de hervormde kerk en het
visselende programma be-
[oft het een bijzonder concert
lworden. Aanvang 20.00 uur
toegang bedraagt vijf gU^,
[estdorpe
JD PAPIER - Aanstaande
Lterdag, 27 augustus, wordt
It oud papier in Westdorpe
Ter opgehaald door bestuur
leden van voetbalvereni-
tig RIA. Zij beginnen hier-
lee om 09.00 uur.
lootse wijze zal worden ge-
|erd.
an de nieuwe competitie ne-
len eveneens 42 teams deel,
prdeeld over vier klassen. In
derde klasse hield het team
bn ABN/Amro het voor ge
len en in de derde klasse B
lopte Deltan 3. Twee nieuwe
lams, te weten Wabeko en
evore, nemen de opengeval-
fen plaatsn in. Op de wacht-
Ijst staan nog twee teams,
\ster 2 en PSV 3.
I/oor dit seizoen zijn eveneens
Tie nodige naamsveranderin
gen. Dit uiteraard in verband
piet de sponsoring. Scharmga
yordt Artlan Artland, PTT/
Post wordt Scheldesport,
Bliek Vos gaat spelen onder
Visser Smit Haneb en
[uchtland wordt FOAKS.
De nieuwe competitie wordt
veer in zijn geheel afgewerkt
In sporthal 't Zwaantje. Als
Voorbereiding houdt Deltan 23
augustus in 't Zwaantje 'een
pogenaamd warming up-toer-
hooi. Zestien teams uit de Be-
JoBo zullen er aan deelnemen.
Tuust de Waele en Freddie
ban Mulm tekenen voor de
organisatie. Na een lange en
nooie zomer staan de recrea-
kieve volleyballers weer te po
pelen om te beginnen.
■Sluis - Het Sluise sportweek-
lend, georganiseerd door de
■plaatselijke sportraad, was
[opnieuw een succes. Voor de
I recreatieve Wallenloop over
14300 meter kwamen vrijdag
(zeventig deelnemers aan de
start.
[De zaterdagmorgen stond er
leen recreatieve toertocht per
fiets op het programma met
[een lengte van een twintigtal
[kilometer, die liep via Zuid-
zande en Terhofstede. Voor dit
onderdeel meldden zich veer-
tig deelnemers. Het klapstuk
was ongetwijfeld het kajakken
1 en kanoën zaterdagmiddag in
I de Sluise vaart.
bgische wetenschappen: Hanny
uzen.
it en met zaterdag 27 augustus I
plaats. Met medewerking van
den deze week in de zalen van
:rum Scharpoord en het Casino
ind.
Woensdag 24 augustus: Beverly:
20.30: Man in a Uniform; Schar
poord: 20.30: The Verdict, 23.00:
Left handed Gun; Casino: 21.00:
Angie.
Donderdag 25 augustus: Beverly.
20.30: Blown Away; Scharpoord:
20.30 en 23.00: Shorts Marathon;
Casino: 21.00: Fille d'Artagnan
Vrijdag 26 augustus: Beverly
20.30: Chasers; Scharpoord:
20.30: the Stiong; Casino: 21-0
Clear Pr. Danger.
Zaterdag 27 augustus. Beverly-
23.00: The Client; Scharpoord:
20.00: Evenement: Hard Days
Night, 21.30: Film: Backbeat:
23.30: Evenement: Nachtradio, j
Casino: 21.00: True Lies.
(ADVERTENTIES)
Ma.-vr. 07.00-21.00
Za. 08.00-21.00
Zo. 09.00-21.00
Servicestation WALTHER DE DLDCK
OUDE ZOUTDIJK 2-4. 4561 HP HUW -
telefoon 01140-12058. telefax 01140-W
Spookhuis eigenaar H. Roels is tegen harde acties en wil de romantiek van de kermis levend
houden. foto's de stem/johan van gurp
Kermisexploitanten klagen steen en been. Het gaat
slecht in de branche. De beschuldigende vinger gaat
richting gemeenten die te hoge pachtgelden zouden
vragen, de kermisvakbonden die te veel achterover
geleund blijven zitten en - natuurlijk - het weer. Een
rondje kermis leert echter dat ook de ondernemers
zelf niet vrijuit gaan. Bang zichzelf de kaas van het
brood te laten eten, houden ze hun mond over
inschrijfgelden waardoor die ongestraft steeds hoger
kunnen worden. Als het op echte solidariteit aan
komt, geven kermisexploitanten niet thuis en kiezen
ze voor hun eigen tokootje.
Volgens M. Hinzen is het tijd om het oude volksvermaak boven de romantiek uit te tillen en veel
zakelijker te benaderen.
Van onze verslaggeefster
Els Grosfeld
Oosterhout - Hoge pachtgel
den nopen kermisexploitan
ten de ritprijzen te verhogen.
Was het vijftien jaar geleden
nog mogelijk om voor twintig
gulden de nodige vette hap
pen te kopen en die, misselijk
gedraaid in rups of octopus,
voor hetzelfde geld weer uit
te kotsen; tegenwoordig mag
je blij zijn als je met dat
bedrag een derde van de at
tracties op een kermis van
gemiddelde grootte kunt uit-
proberen.
Kermisgangers zijn selectiever in
tan keuze, de exploitanten
I draaien minder omzet. Tel hier
bij op de pech die ze dit jaar
hebben gehad met het natte
voorjaar dat mensen thuishield,
extreem warme zomer die de
I .Vederlanders naar de kust dreef
:n plaats van naar de kermis en
wereldkampioenschappen
voetbal en de vraag rijst hoe
lang ze het nog vol- kunnen hou
den.
Volgens de Nationale Bond Van
Kermisbedrijfhouders (Bovak)
stevenen enkele tientallen van de
in totaal elfhonderd Nederlandse
exploitanten af op faillissement.
Heeft de kermis nog toekomst?
Verstand
„Alleen als we ons verstand ge
bruiken," vindt M. Hinzen. Hij
staat met het duizelingwekkende
'happy monster' en de dit voor
jaar aangeschafte 'magie' op de
Oosterhoutse kennis. Naar zijn
mening moet het roer om, is het
tijd om het oude volksvermaak
boven de romantiek uit te tillen
en veel zakelijker te benaderen.
„We moeten een andere richting
op. Wat mij betreft, kunnen de
twee vakbonden opgeheven wor
den ten gunste van een juridi
sche instantie die echt voor ons
gaat vechten. Laten we daar per
jaar vijfduizend gulden de man
contributie aan betalen. Voor
dat geld moeten de juristen er
voor zorgen dat gemeenten hun
pachtgelden omlaag brengen zo
dat wij als exploitanten de rit
prijzen aan banden kunnen leg
gen. Er moeten keiharde regelin
gen komen voor exploitanten
met een uitkering. Die moeten
gewoon niet meer meereizen. Ze
houden plaatsen bezet voor an
deren en eten bovendien van
twee walletjes. Kermislui die
zestig zijn, moeten verplicht
worden ermee op te houden. Ze
kunnen uit de contributiegelden
een toelage krijgen."
Onzin-
„Onzin," vindt Bovakdirecteur
B. Donks. „Zoals elke zelfstandi
ge ondernemer moet de ker
misexploitant zelf zorgen voor
zijn oude dag. Als iemand op
zijn zestigste nog goed draait,
zou hij wel gek zijn ermee op te
houden. En dat er mensen zijn
met een uitkering die ook nog
met een kraam of attractie ker
missen afreizen, is ons wel be
kend. Maar wij weten niet wie
dat zijn en bovendien zijn we
geen controle-apparaat."
Over de hoge pachtgelden: „Die
klacht horen wij ook altijd maar
de exploitanten vergeten dat ze
die zelf bepalen. Ze zouden
daarover ook onderling iets af
kunnen spreken. Maar ja, als het
over geld gaat, zeggen ze niet zo
veel met het oog op de concur
rentie. En een gemeente zou wel
gek zijn als ze niet voor de
hoogste inschrijver koos."
Hinzen is reëel genoeg om, als
hij het heeft over de vakbonden
die 'te weinig doen', inderdaad
de hand in eigen'boezem te ste
ken. „De bonden, dat zijn wij
zelf. We moeten de handen in
eenslaan. Laat de boel maar eens
ergens klappen, sluit allemaal de
tent als de gemeente weigert mee
te werken zodat wij inkomsten
mislopen."
Tilburg
Hij haalt het voorbeeld aan van
de Tilburgse kermis waar de ge
meente dit jaar weigerde de
sluittijd met een uur te verlen
gen. „Belachelijk. Of de kermis
nou om een of om twee uur sluit,
maakt niet uit voor eventuele
overlast. Ons had het een hoop
geld meer opgeleverd. Dat moet
je met zijn allen staken of af
spreken om volgend jaar niet in
te schrijven. Maar krijg dat maar
eens voor elkaar."
„Nee, dat lukt niet," zegt spook-
Tiuiseigenaar H. Roels. „Negentig
procent doet mee, de andere tien
procent ziet zijn kans schoon.
Dat heb je met zelfstandige on
dernemers." Van hem hoeft het
ook niet zo nodig. Hij is tegen
harde acties en wil de romantiek
van de kermis levend houden.
„Zo'n harde opstelling bezorgt
ons een slecht imago en dat is
nou net waar we niet op uit
zijn."
Eenvoudig
Volgens hem is de oplossing een
voudig. „Gemeenten verlagen
hun pachtgeld, wij verlagen de
prijzen en er komen meer men
sen. In verschillende plaatsen
worden er piekendagen gehou
den: alles voor een gulden. Het
zijn de drukste dagen. Dan zie je
de minima verschijnen en plezier
hebben. Maar ook deftige lui die
net doen of ze'niet weten dat het
goedkoop tarief is. Geeft alle
maal niks, belangrijkste is dat
mensen betaalbaar plezier kun
nen hebben."
Hinzens kritiek op de bonden
deelt Roels niet. „Ze hebben het
in een paar gemeenten voor el
kaar gekregen om de sluitings
tijd te verlengen en gaan ook
onderhandelen over de pachtgel
den. Ik vind wel dat gemeenten
moeten bedenken dat kermis een
cultureel feest is. Daar hoeven ze
niets aan te verdienen, dat hoeft
alleen kostendekkend te zijn.
Dan is iedereen tevreden: ge
meente, exploitant en kermis-
ganger."
Behalve onderhandelen over
pachtgelden en sluitingstijden,
gaat de Bovak ook met de ge
meenten in de slag over risicos
preiding. Directeur Donks: „In
Hoorn en in Eindhoven bijvoor
beeld hebben we het dit jaar al
voor elkaar gekregen dat de ker
mis een weekend langer mocht
draaien. Dan ben je niet zo af
hankelijk van het weer in een
weekend. Feit blijft dat wij, net
als boeren of de strandhoreca,
seizoensgebonden werk hebben,
waarbij het weer roet in het eten
kan gooien. Dat is het risico van
het vak. Maar één slecht seizoen
betekent niet het einde van de
hele branche."
Zowel Roels als Hinzen, beiden
telgen van echte kermisfamilies,
zeggen dat het vooral nieuwelin
gen en jongere ondernemers zijn
die in de problemen komen. „Ze
nemen te veel hooi op hun vork.
Concurrent
Kopen een dure attractie met
geld van de bank, draaien een
slecht seizoen en zitten in het
schip. Want ze hebben niets ver
diend maar moeten wel de bank
betalen. Oude rotten zoals wij
.zullen niet zo snel failliet gaan.
Wij kennen het klappen van de
zweep, gaan verstandiger met
investeringen om."
Geen van de kermismensen ziet
de pretparken met hun toene
mend aantal kermisattracties als
concurrent. „De grootste concur
renten zijn je medestandplaats-
houders van dat moment. Pret
parken dienen een heel ander
doel dan een kermis. Ze trekken
families die een dagje uit gaan,
de kermis is een dorpsgebeuren,
daar gaat het om meer dan de
attracties. Je loopt er eens over
heen, je ontmoet bekenden,
maakt een praatje en pikt hier
en daar een ritje mee of waagt
een gokje. Pretparken missen te
allen tijde die typische kermis-
sfeer. Ze zijn dan ook op geen
enkele manier debet aan even
tuele faillissementen van ker
misexploitanten," aldus Donks.
Volgens hem zullen degenen die
echt in moeilijkheden verkeren,
in de winter proberen in het het
buitenland nog wat te verdienen.
„En lukt ook dat niet, dan zit er
denk ik niets anders op dan zich
failliet te laten verklaren en he
lemaal opnieuw te beginnen,"
aldus Donks.
Van onze verslaggever
Jan van Zuilen
Dongen - Als je haar nu ziet, kun je nauwelijks geloven dat
mevrouw Petra Quick-Huijbregts (49) uit Dongen als kind vel
°w been was. Zo erg dat ze naar een gezondheidskolonie
tverd gestuurd om aan te komen. Niet van armoe of uit
gebrek, maar doodgewoon omdat ze een bar slechte eter was.
-tt kon geen hap door mijn keel
•vijgen. Op school moest ik tij-
Mis het speelkwartier bijna al
tijd binnen blijven om de rest
v-an mijn ontbijt op te eten."
■egenwoordig wuiven huisartsen
adsen van consultatiebureaus
nachten van ouders over kinde-
die niet willen eten, haast
achteloos weg. „Ze is toch ge-
and, mevrouw. Maakt u zich
vooral geen zorgen. Door de
strot duwen heeft geen zin. Als
acht honger heeft, eet ze heus
We'. maar m de tijd dat me-
siouw Quick een kind was (eind
Jaren .veertig, begin jaren vijftig)
Werd daar nog heel anders over
gedacht.
jW s'ot van rekening lagen toen
e tijden van ondervoeding door
te armoe of gebrek uit de
«isisjaren dertig en de Tweede
Ji. r'0g no8 vers ha het
Spartaans
JWndien trad de jeugdzorg
l"'" vee' bevoogdender op. Een
I a dat niet at, moest maar
en eten en als de ouders daar
niet in slaagden, werd het
i een tehuis gestuurd om te
p ten P^t gebeurde ook met
a of liever Piëta zoals ze in
n' Jeijgdjaren in Breda werd
huiPP 0p indicatie van haar
I acht305 verDienf ze als kind van
in, neSen maanden in de
„^"^'dskolonie Sint Egbert
I p Schiermonnikoog, in de
volksmond tehuis voor bleek
scheten genoemd. Een belevenis
van heb-ik-me-jou-daar voor
een meisje dat tot die tijd amper
een voet buiten haar geboorte
plaats Breda had gezet.
Het beeld dat mevrouw Quick
schetst is naar de huidige nor
men gemeten spartaans. Toen
werd het echter volstrekt nor
maal gevonden. Mevrouw Quick
heeft aan haar kuur op Schier
monnikoog ook zeker geen trau
ma of ander geestelijk onbeha
gen aan overgehouden.
Integendeel; haar herinneringen
zijn overwegend positief. „Het
was een lange vakantie van veel
eten en veel slapen en tussen
door een beetje leren. En je
kwam nog eens ergens. Helemaal
met de trein naar Leeuwarden,
dan met de boot naar Schier
monnikoog. Iedere dag spelen op
het strand en in de duinen. Hoe
veel van mijn leeftijdsgenootjes
maakten dat mee. Natuurlijk
waren er strenge regels, maar
dat was toen overal. Op school
vond ik ze zelf strenger dan op
Schiermonnikoog.
Heimwee
Het enige nare vond ze dat ze al
die negen maanden haar ouders
en twee broers niet mocht zien.
„De eerste weken ging ik kapot
van heimwee, maar daar hadden
de andere kinderen net zo goed
last van. Je zat allemaal in het
zelfde schuitje. Dat maakte het
een stuk makkelijker. Je mocht
Petra (uiterst links) op achtjarige leeftijd voor de ingang van het tehuis op Schiermonnikoog
Petra Quick-Huijbregts mijn hele leven gelijnd
wel schrijven, maar dat moest je
wel eerst hardop voorlezen en
ook brieven die je van thuis
kreeg, werden eerst door de lei
ding gelezen. Ik denk dat ze
bang waren dat er weieens iets
in kon staan waardoor je heim
wee zou kunnen krijgen."
Het dagritme was eentonig en er
werd heel strikt de hand aan
gehouden, ,,'s Morgens om half
zeven opstaan, wassen, bed op
schudden. Dan ontbijten. Een
bord havermout met van die vie
ze vette melkvellen en vier bo
terhammen, drie met kaas en
vlees en de laatste met jam of
hagelslag. Daarna drie uur les,
rekenen, taal en lezen, net ge
noeg om te zorgen dat je niet te
ver achter raakte op school."
Middagdutje
„Om twaalf uur middageten,
eerst soep, daarna aardappels,
vlees en groente, altijd verse, en
pap. Dan van half twee tot drie
uur een middagdutje en oh-wee
als je je bed uitkwam. Daarna
foto de stem/johan van gurp
spelen op het strand, weer of
'geen weer. Om zes uur weer
warm eten. Dan nog een spelletje
en een verhaaltje en om acht uur
ging het licht uit. Zeven dagen in
de week. Alleen op zondag kre
gen we als extraatje een glaasje
ranja en vier snoepjes en o ja op
vrijdag kregen we een half ei in
plaats van vlees".
Regelmaat en streng toezicht
waren de basis van het succes
van de kuur. „Ze lieten je net
zolang aan tafel zitten tot je je
bord leeg had, maar als je dat
een tijdje achter elkaar goed
deed, kreeg je een beloning. Dan
mocht je bijvoorbeeld een dagje
met de leiding naar Leeuwarden.
Dan kreeg je een ijsje of mocht je
een frietje kopen. Dat was na
tuurlijk een groot feest, daar
deed je toch extra goed je best
voor. Beter dan thuis."
Muizen
Bij binnenkomst werden de kin
deren gewogen. Dat werd om de
zes weken herhaald. Wie vol
doende was aangekomen, mocht
naar huis, zo niet, dan kreeg je
er weer zes weken bij. Mevrouw
Quick kuurde in totaal negen
maanden en toen was ze nog
maar drie kilogram aangeko
men. „Veel te weinig, maar ik
denk dat het ziekenfonds het
toen wel welletjes vond en niet
langer meer wilde betalen."
Ze is tot op de dag van vandaag
een slechte eter gebleven. „Pap
krijg ik nog steeds niet door mijn
keel en zelfs met lekkere dingen,
zoals Chinees, zit ik te muizen".
Met een verlegen blik op haar
maten zegt ze. „Ik was altijd
maatje 36, tot ik in verwachting
raakte van onze tweede. Toen
schoot ik ineens door naar maat
46 en dat heb ik er nooit meer
vanaf gekregen. Lijnen heeft
geen zin. Dat doe ik mijn hele
leven al."
Gezondheidskolonies als Sint
Egbert op Schiermonnikoog wa
ren er voor en na de Tweede
Wereldoorlog legio in ons land.
Sint Egbert heeft bestaan van
1921 tot 1965. Het instituut is
destijds opgericht door een so
ciaal bewogen, bemiddeld echt
paar.
Later werd het een stichting on
der katholieke vlag. Het had
aparte afdelingen voor jongens
en meisjes. In 1965 zijn de ge
bouwen verkocht aan een Duitse
charitatieve instelling. Het is
nog steeds een soort kuuroord,
alleen kunnen tegenwoordig ook
particulieren een arrangement
boeken.
De aanleiding voor' mevrouw
Quick om haar verblijf in Sint
Egbert op te rakelen is dat ze
betrokken is bij een initiatief
van een lotgenote om een reünie
te organiseren. Die wordt vol
gend jaar september gehouden.
Voor aanmelding en nadere in
formatie:
Mevrouw Hetty Gommans
Wijk aan Zeeërweg 101
1972 NN IJ muiden
tel. 02550-36485
Mevrouw Quick is bereikbaar
onder telefoonnummer
01623-14808.
