Zuid-Afrika wordt ongeduldig
Ontspannen terrorist Carlos in staat van beschuldiging gesteld
lllittl
^CSe£~Shond"-
Rusland hult zich in stilzijgen over plutonium-smokkel
ropa.
Mandela honderd dagen aan de macht, zwarten zijn wachten op resultaat beu
Freco
Uitgaansverbod Sri Lanka na sluiten stembussen
BUITENLAND
A4
selectie
irvice!
3 JAAR EXTRA
VN: 'Nieuwe
zuiveringen
door Serviërs'
Woodstock 94 telt z'n geld
BUITENLAND KORT
1994
DESTEM
WOENSDAG 17 AUGUSTUS 1994
Van onze redactie buitenland
Parijs - De terrorist Carlos is giste
ren officieel in staat van beschuldi
ging gesteld wegens de aanslag van
22 april 1982 in de Rue Marbeuf in
Parijs.
Bij deze aanslag, die plaatshad op de
g dat Carlos' levenspartner Magdale-
na Kopp tot vier jaar gevangenisstraf
Kerd veroordeeld, viel een dode en
liepen 63 mensen verwondingen op.
lilich Ramirez Sanchez, bijgenaamd
Carlos, werd gisteren twee uur door
onderzoeksrechter Bruguière verhoord.
pe 44-jarige, in Sudan opgepakte terro
rist, met krullend grijs haar en snor,
maakte een ontspannen indruk.
Terwijl hij op Bruguière wachtte,
praatte hij in vloeiend Frans met zijn
bewakers over hun wapens. „Wij had
den Sama's (het Franse legergeweer) in
Libanon, ze zijn goed."
Toen de rechter arriveerde zei de Vene
zolaanse advocatenzoon: „Daar is hij,
dit is de rechter, hoe gaat het met u?"
Toen de rechter naar Carlos' toestand
informeerde, zei deze: „Ik ben nog in
leven en voor heel lang," waarna hij
zich naar de hem begeleidende politie
mensen draaide en zei dat de rechter
'een ster' was. De ondervraging is vol
gens een van zijn advocaten in een zeer
harmonieuze sfeer verlopen.
Carlos wordt verdedigd door de advo
caten Mourad Oussedik en Jacques Ver-
gès. De laatste is bekend geworden als
verdediger van oorlogsmisdadigers als
Klaus Barbie en Paul Touvier. Ook
verdedigde hij Carlos' levenspartner,
die op 22 april 1982 als lid van de
Duitse terreurgroep Rote Armee Frak-
tion in Frankrijk tot vier jaar gevange
nisstraf werd veroordeeld, maar in 1985
vervroegd werd vrijgelaten. Vergès, een
linkse radicaal, heeft de reputatie van
een briljante en provocerende advocaat
die altijd bereid is schijnbaar onverde
digbare zaken op zich te nemen.
Carlos, die door verscheidene landen
werd gezocht, zou de hand hebben
gehad in aanslagen waarbij in totaal
zeker 83 doden vielen, van wie ten
minste vijftien in Frankrijk.
De Franse minister van Binnenlandse
Zaken Pasqua heeft met kracht sugges
ties van de hand gewezen dat hij het
voor de uitlevering van de terrorist op
een akkoordje heeft gegooid met de
fundamentalistische regering in Sudan.
Sudanese diplomaten bevestigden de
zienswijze van Pasqua.
Advocaat Oussedik heeft de Franse re
gering beschuldigd van een koehandel
met de Sudanese regering. Hij zei dat
zijn cliënt het slachtoffer is geworden
van een ontvoering door de Sudanese
garde, die met zijn bewaking was be
last. Hij zou zijn vastgebonden, be
dwelmd en aan boord gebracht van een
Frans vliegtuig waar agenten van de
Franse contra-spionage op hem wacht
ten.
De Franse krant Libération schreef dat
de Franse regering het bewind in Khar
tum hulp zou hebben beloofd in de
strijd tegen de rebellengroeperingen die
in Zuid-Sudan strijden voor onafhan
kelijkheid.
De arrestatie van Carlos heeft in Vene
zuela tot een stormloop van journalis
ten en andere nieuwsgierigen op het
huis van zijn ouders geleid. Hoewel
Carlos' vader advocaat was, wonen zijn
ouders in een armoedig, midden op een
parkeerplaats gebouwd huisje in San
Cristobal bij de Colombiaanse grens.
i i i
cc motor en het
rvoor dat u zich
lehalve misschien
u graag op weg.
5 58 50.
i 4, 01146 - 18 41.
Cafetaria
te Teteringen vraagt
met spoed part-timer(s
voor 25 uur per weeK.
Liefst enige ervaring.
Inlichtingen 076-7166
Lijkt het je leuk
om te werken a's
Visagiste
Bel dan nu: 03440-30
ook na 18.00 uur enop'
bereikb. Erv. niet noodzaK
lijk. Opleiding mogeiiJ^
Van onze correspondent Raymond Hasselerharm
Kaapstad - De roep om ingrijpende veranderingen in
Zuid-Afrika wordt steeds groter. President Mandela is
vandaag op de kop af honderd dagen aan de macht, en
kan terugzien op een rustige vreedzame periode.
FLINKE zelfst. ^'P.^eïen!
met 3 schoof kindere
v. 4 dagdelen. 076-4
..Maar vooral de zwarte bevolking
is het wachten beu en wil con
crete resultaten zien.
-Mandela beloofde bij zijn aan
treden ingrijpende veranderin-
a met behulp van een omvang-
rijk Reconstructie en Ontwikke-
lings Programma. Dat behelsde
de bouw van één miljoen huizen,
aanleggen van elektriciteit
voor 2,5 miljoen huishoudens,
gratis onderwijs, grootschalige
landdistributie en 2,5 miljoen
nieuwe banen.
Na honderd regeerdagen blijven
de concrete resultaten beperkt
■tot gratis medische zorg voor
zwangere vrouwen en kinderen
tot zes jaar en over twee weken
begint voedsel-verstrekking aan
de allerarmste schoolkinderen.
Verder zijn allerlei commissies
en raden gevormd die het pro
gramma moeten uitvoeren, maar
voor veel zwarten is dit te wei-
nig. „Er is niets veranderd aan
onze situatie, het lijkt wel of
Mandela niet de economische
macht heeft om echt wat voor
ons te doen," zegt Milly Dlepu,
een 34-jarige werkloze inwoon
ster van de zwarte wijk Gulu-
letu. Zij woont in een barak met
golfplaten, zonder water of ele-
Criciteit en wil dat er wat veran
dert aan haar situatie. „Ik stel
geen hoge eisen. Ik wil geen auto
of groot huis, maar ik wil schoon
leidingwater en elektriciteit."
Mandela heeft trouwens wel ge
waarschuwd niet te rekenen op
te snelle veranderingen. Immers,
zijn erfenis laat geen snelle op
lossingen toe: de bevolking
groeit met 2,5 procent per jaar,
meer dan de helft van de be
roepsbevolking is werkloos en
achttien miljoen van de veertig
miljoen inwoners leven in huis
houdens waar minder dan vier
honderd gulden wordt verdiend.
De economie begint slechts lang
zaam uit een diepe recessie op te
babbelen en buitenlandse be-
I drijven zijn wel geïnteresseerd
maar investeren nog steeds niet
massaal.
Van onze redactie buitenland
Sarajevo - De Bosnische Ser
viërs hebben zondag 86 moslims
u>t het dorp Bijeljina in het
noordoosten van Bosnië verdre
ven en beroofd van al hun bezit
tingen.
Volgens de VN-vluchtelingenor-
ganisatie hebben sinds half juli
inmiddels 385 mensen het dorpje
moeten verlaten.
De mensen die zondag verdreven
ijl)1!, arriveerden gisteravond in
Noordoostbosnische stad
t-erak. De VN-woordvoerder
meldde dat de vluchtelingen
ï°°r de doorreis ieder 100 tot
DM voor de doorreis moes
ten betalen.
Volgens VN-medewerkers heb-
de Serviërs hun politiek van
msche zuivering weer opgevat,
wat de internationale gemeen-
c ap het jongste vredesplan
™or Bosnië lanceerde, waarin 49
P ocent van het Bosnische
p Sebied onder controle van
l e "e°mt en 51 procent onder
oer van de federatie van
™aten en moslims. De Ser-
B,\ mimeiitel 70 procent
B°®ië in handen hebben,
In a n Vutregeling af.
iwru sniscDe hoofdstad Sara-
kW. het gisteren alsof sluip-
's nauwelijks meer actief
Vv n' j n woordvoerder van de
siVo constateerde
tW ag maar twee overtre-
schntf' maar 's avonds waren de
Niem aS °P grote schaal actief.
'amand raakte gewond.
maaJf en moslims sloten
eSag efn akkoord «n
Geduld is dus geboden maar en
kele landelijke stakingen hebben
al duidelijk gemaakt dat vooral
de vakbonden nu al dividend
willen hebben van hun jarenlan
ge strijd tegen de apartheid.
Er zijn dit jaar al meer produk-
tiedagen verloren gegaan dan
enig ander jaar sinds 1987 en
300.000 mijnwerkers besluiten
binnenkort of ook zij het werk
neerleggen om hogere salarissen
af te dwingen.
Toch mag de prestatie die de
afgelopen maanden door de
Zuidafrikaanse regering is gele
verd niet worden onderschat.
Want vooral de gebeurtenissen
die niet plaatsvonden waren cru
ciaal voor een land dat even
verdeeld is als het voormalige
Joegoslavië. Er is geen burger
oorlog uitgebroken met rechtse
blanken en de traditionele aarts
rivalen, het Afrikaans Nationaal
Congres (ANC) en de Zulu-be-
weging Inkatha, zitten nog
steeds samen in de regering.
De eerste honderd regeringsda-
gen van de nieuwe coalitie wor
den vooral gekenmerkt door het
staatsmanschap van Mandela,
die een symbool is geworden van
tolerantie en integriteit. „Hij
had het niet beter kunnen doen,"
zegt zelfs Buthelezi, Inkatha-lei-
der en minister van Binnenland
se Zaken.
De blanken zijn zeer tevreden
over de zwarte meerderheidsre
gering. Hun situatie is veelal
verbeterd. De ambtenarij wordt
nog net als voorheen gedomi
neerd door blanke Afrikaners,
die volgens de nieuwe grondwet
niet ontslagen mogen worden.
Waar wijzigingen wel mogelijk
en noodzakelijk waren, bleven ze
uit. Zo is de woordvoerder van
het door het ANC bestuurde mi
nisterie van Veiligheid nog
steeds dezelfde beruchte politie
man die vroeger iedere misstand
bij de racistische politie goed
praatte.
Ook in de zakenwereld blijven
de blanken de dienst uitmaken
De politie hield de zaak tijdens de verkiezingen goed in de gaten.
FOTO AP
Colombo - De regering van Sri Lanka
heeft gisteravond, twee uur na het slui
ten van de stembussen voor de parle
mentsverkiezingen, een uitgaansverbod
van 33 uur afgekondigd.
Vandaag en morgen zijn tot officiële vrije
dagen uitgeroepen. Volgens president
Wijetunga is dat besloten om politie en leger
middelen te verschaffen om uitbarstingen
van geweld na het bekend worden van de
uitslagen te voorkomen.
De verkiezingsstrijd heeft de afgelopen we
ken aan zeker negentien mensen het leven
gekost.
Aan de verkiezingen voor 225 leden van het
parlement heeft een onverwacht groot aantal
Srilankanen deelgenomen. Waarnemers in
de hoofdstad Colombo gaan uit van een
opkomst van 80 tot 85 procent van de 11
miljoen Srilankanen. Tegen de middag had
reeds 55 procent van de stemgerechtigden de
gang naar de stembus gemaakt. Vooral in de
door de oppositie geregeerde westelijke en
zuidelijke provincies van de eilandstaat als
mede in het centrale Hoogland was de
opkomst hoog.
Waarnemers zien de hoge opkomst als een
aanwijzing voor een mogelijk vernietigende
nederlaag van de regerende Verenigde Na
tionale Partij (UNP), die Sri Lanka al zeven
tien jaar regeert.
Zij zou dan plaats moeten maken voor de
oppositionele Volksalliantie onder leiding
van Chandrika Bandaranaike Kumarana-
tunga (49), van wie beide ouders premier van
het land zijn geweest.
Afgezien van enkele incidenten zijn de ver
kiezingen rustig verlopen. Alleen in het
oosten van het land werd een aanhanger van
een islamitische partij onder onduidelijke
omstandigheden doodgeschoten.
In het door de Tamils bewoonde noorden
van het eiland brachten duikers van de
afscheidingsbeweging Tamil Tijgers voor de
Bevrijding van Eelam (LTTE) twee schepen
van de Srilankaanse marine tot zinken. De
ongeveer 600.000 inwoners van het schier
eiland Jaffna, dat voor het grootste deel in
handen is van de LTTE, hebben hun stem
niet uit kunnen brengen.
Van onze correspondent
Kees Elenbaas
Moskou - De Russische pre
sident Jeltsin heeft nog met
geen woord gerept over de
plutonium-affaire die in
West-Europa veel beroering
teweeg brengt.
En dat terwijl zijn goede
vriend, de Duitse bondskanse
lier Kohl, hem al ernstig heeft
aangesproken op deze zaak.
Russische media verwoorden
wel de nogal bozige en van
irritatie doordrenkte commen
taren van het ministerie voor
Atoomenergie en de Russische
veiligheidsdienst op de publi-
katies over nucleaire smokkel
in de Europese pers.
Beide instellingen zijn nog
steeds bolwerken van voormali
ge Sovjet-structuren en het is
dan ook niet zo vreemd dat
juist van die kant de aloude
complottheorie weer te horen
is.
Volgens die theorie zijn er twee
redenen voor de heibel die in
het Westen wordt gemaakt over
het opduiken van kleine hoe
veelheden plutonium.
De eerste is een economische en
zou erop gericht om zijn om de
positie van Rusland op de we
reldmarkt te verzwakken.
De tweede reden is politiek en
heeft als doel aan te tonen dat
de Russen niet langer in staat
zijn hun nucleair potentieel af
doende te bewaken zodat su
pervisie van buitenaf noodza
kelijk zou worden.
Het klinkt als de oude Sovjet-
retoriek, maar de eerlijkheid
gebiedt te zeggen dat de manier
waarop in de Duitse media met
een beschuldigende vinger naar
Rusland wordt gewezen, ook
veel doet denken aan de gelui
den uit de tijd van de Koude
Oorlog.
De Russen zijn terecht veront
waardigd over het feit dat ze
nog geen officiële documenten
van Duitse kant hebben ont
vangen over de plutonium-
vangsten in de laatste maanden.
Verder zijn er in de afgelopen
periode twee speciale telefoon
lijnen aangelegd, één met de
Duitse veiligheidsdienst en de
ander met de Amerikaanse FBI,
om onmiddellijk overleg te
kunnen plegen over activiteiten
van de georganiseerde misdaad.
Maar tot nu toe hebben die
telefoons niet gerinkeld. De
Russen zien dat als gebrek aan
vertrouwen en onwil om samen
te werken.
Het antwoord op de poging, die
dezerzijds werd ondernomen
om enige helderheid over de
affaire te krijgen bij de Russi
sche geheime dienst (de opvol
ger van de KGB) is sprekend.
„Waarom denkt u eigenlijk dat
wij daar met u over zouden
willen spreken. Dat gaat u hele
maal niets aan, dat zijn uw
zaken niet. Uw verzoek om ie
mand hier te spreken is hiermee
afgewezen," klonk het agressief
van de andere kant van de lijn,
voordat de hoorn op de haak
werd gegooid.
Ook al beweert het Russische
ministerie dat er geen pluto
nium wordt vermist, de meeste
experts zijn het erover eens dat
het departement gewoonweg
geen betrouwbare gegevens
heeft over de werkelijke hoe
veelheid plutonium die in voor
raad is.
De Russische Federale Dienst
voor Toezicht op Nucleaire en
Radioactieve Veiligheid heeft
ondertussen haar ongerustheid
uitgesproken over het feit dat
de douane-autoriteiten niet of
nauwelijks beschikken over de
tectors die straling kunnen me
ten. Deze dienst sluit dan ook
niet uit dat nucleair materiaal
het land uitgesmokkeld wordt,
aangezien de douane geen mid
delen heeft dit tijdig te ontdek
ken.
Wat verder door niemand
wordt uitgesproken maar wel
als een algemeen gegeven geldt,
is het feit dat in het huidige
Rusland alles te koop is. Voor
grote hoeveelheden dollars zijn
hoge militairen, veiligheids
mensen en andere functionaris
sen te koop. Dat maakt een
sluitend veiligheidssysteem
praktisch onmogelijk.
Afgezien daarvan is er nog het
probleem van de Russische
trots, of nog gevaarlijker, de
gekrenkte Russische trots.
Het is te hopen dat het Westen,
i De gevonden plutonium in Bremen.
foto ap
eind deze week reist een Duitse
missie naar Moskou om over de
zaak te spreken, niet al te hard
tegen Russische schenen zal
schoppen. Het Russische nucle
aire potentieel is en blijft on
derdeel van de nationale trots
en Westerse inmenging wordt
niet geduld. Anders zouden de
Russen wel eens alle deuren
voor overleg en samenwerking
dicht kunnen gooien.
De internationale persbureaus
melden voorts dat in het Duitse
Bremen een 34-jarige man is
gearresteerd, die twee gram
plutonium bij zich had.
Een politieman is erin geslaagd
onder het pseudoniem Peter de
internationale nucleaire maffia
te infiltreren. Op de Duitse te
levisie werd gisteren een vraag
gesprek met de gemaskerde
Peter uitgezonden, waarin deze
vertelde over de 'aankoop' van
70 gram plutonium. Toen de
voorbereidingen voor de trans
actie bijna waren afgerond en
Peter een monster van twee
gram werd aangeboden, gaf
justitie opdracht de operatie te
stoppen en de verkoper te ar
resteren. „68 gram plutonium
zwerft sindsdien door Noord-
Duitsland," verwijt Peter de
Bremense justitie.
Volgens Peter hebben voormali
ge medewerkers van de Staats-
sicherheit en Nationaal Volks
leger, de geheime dienst en het
leger van de voormalige DDR,
een actieve rol in de internatio
nale atoommaffia die vooral in
de Duitstalige landen actief is.
Zij gebruiken hun Sovjet-con
tacten uit de tijd van de Koude
Oorlog om aan radioactief ma
teriaal te komen.
Saugerties - Muziek. Modder. Drugs. Chaos. Tot zover kan
Woodstock 94 de vergelijking doorstaan met het festival in 1969.
Maar bij het tellen van de centen houdt iedere vergelijking op.
Waren er in 1969 geen centen meer om te tellen, ditmaal
verwachten de organisatoren van het commercieel groots aange
pakte festival een 'bescheiden winst'.
De onkosten bedragen volgens John Scher, president van
Polygram Diversifies Entertainment, meer dan 30 miljoen
dollar. Maar, rekent hij, 200.000 betalende bezoekers a raison
van 135 dollar per kaartje leveren alleen al 27 miljoen op. Daar
bovenop komen nog eens de reclame-inkomsten, het geld van de
abonnee-tv, het sponsorgeld en de opbrengst van de later dit
jaar uitkomende documentaire en dubbel-cd. Tel uit de winst.
In 1969 gingen de organisatoren Michael Lang, Joel Rosenman
en John Roberts hopeloos failliet.
Wat zichtbaar overbleef van Woodstock 94 verschilde niet van
25 jaar geleden. Een grote modderpoel met daarin verloren
gegane schoenen, slaapzakken, flessen, blikken en blikjes,
dekens, rauwe hot dogs, strandstoelen en zelfs complete tenten.
Op het oorspronkelijke festivalterrein, Saugerties ligt daar bijna
100 km vandaan, werd afgelopen weekeinde ook een herden
kingsconcert gegeven, onder de naam Bethel, met artiesten die
25 jaar geleden ook al in Woodstock optraden. Daar kwamen
zo'n 25.000 mensen op af.
47 nieuwe arrestaties in Parijs
Parijs - De Franse politie heeft in de nacht van maandag op
dinsdag in de hoofdstad opnieuw grootschalige identiteitscon
troles uitgevoerd met het doel islamitische fundamentalisten op
te'sporen. Bijna tweeduizend mensen werden gecontroleerd. Er
zijn 47 arrestaties verricht. Sinds het begin van de 'geruststei-
lings-operatie' op 6 augustus naar aanleiding van de moord op
vijf Fransen in Algiers zijn 25.000 mensen gecontroleerd, 9400
auto's doorzocht en 530 mensen aangehouden.
Rechts wint verkiezingen Guatemala
Guatemala - De parlementsverkiezingen van zondag in Guate
mala zijn een duidelijke zege geworden voor het rechtse
Guatemalteekse Republikeinse Front (FRG) van Rios -Montt.
Aan de verkiezingen nam slechts 20 procent van de 3,4 miljoen
stemgerechtigden deel. De voormalige militaire dictator behaal
de 32,5 procent van de stemmen, terwijl de pro-ondernemers
Partij van de Nationale Voorhoede (PAN) van de vroegere
burgemeester van Guatemala-Stad, Alvaro Arzu, 25 procent
scoorde. Van de overige partijen komt de Christen-Democrati
sche Partij (PDCG) op 11 en de Unie van het Nationale Centrum
(UCN) op 10 procent, aldus de voorlopige einduitslag. De twee
laatste partijen domineerden tot nu toe het Congres, dat uit 116
zetels bestond maar nu tot tachtig is gereduceerd.
Rechtszaak Abiola weer vertraagd
Abuja - Rechter Abdullahi Mustapha van het federale hoogge
rechtshof van Nigeria, die voorzat in het proces tegen de
oppositionele presidentskandidaat Abiola wegens hoogverraad,
heeft gisteren tijdens de zitting bekendgemaakt dat hij zich uit
deze rechtszaak terugtrekt. De beklaagde en zijn advocaten
hadden twijfels geuit over zijn onpartijdigheid. De rechtszaak
tegen Abiola die de binnenlandse spanningen de afgelopen
weken hoog deed oplopen, loopt verdere vertraging op. omdat
de president van het hof nu een nieuwe rechter met de zaak
moet belasten.
Cubanen ontruimen olietanker
Mexico-Stad - Honderden Cubanen hebben maandag een olie
tanker verlaten die zij hadden bezet in een poging naar de
Verenigde Staten te vluchten. Zo'n 700 mensen waren zondag in
de haven van Mariel aan boord gegaan van de Jussara, een
onder Maltese vlag varende tanker. Alle vluchtelingen verlieten
het schip uiteindelijk vrijwillig. De bezetting van de tanker was
het jongste incident in een serie vluchtpogingen die Cubanen
ondernamen om de Verenigde Staten te bereiken. De afgelopen
twee weken is drie maal eerder een boot gekaapt om het land te
ontvluchten.
Op Elvis-bedevaart
Massa's bloemen op het graf van Elvis, in de tuin van zijn
landgoed Graceland in Memphis. Gisteren was het zeventien
jaar geleden dat de zanger overleed. foto ap
'Hekmatyar gewond bij bombardement'
Kabul - Premier Hekmatyar van Afghanistan is vrijdag ernstig
gewond geraakt bij een bombardement van zijn hoofdkwartier,
45 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Kabul. Het officiële
Afghaanse persbureau Bakhtar, dat op de hand is van Hekma-
tyars tegenstander, president Rabbani, heeft dit gemeld, maar
de vertegenwoordiger van de premier in de Pakistaanse hoofd
stad Islamabad heeft het onmiddellijk tegengesproken. Volgens
het persbureau is Hekmatyar gewond aan een wang en aan zijn
hals. Hij zou in een ziekenhuis in de provincie Logar zijn
opgenomen.
PKK-leider: onderhandelen met Ankara
Ankara - De leider van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK),
Abdullah Oyalan, heeft gisteren gepleit voor onderhandelingen
met de Turkse regering over een politieke regeling van het
conflict tussen de Koerden en Turkije. „De situatie is nu meer
dan ooit rijp voor een staakt-het-vuren en het vinden van een
redelijke politieke procedure is niet moeilijk," zei Ofalan
gisteren in een televisieinterview. Het was maandag tien jaar
geleden dat de PKK de Turkse regering de oorlog verklaarde. De
strijd heeft aan meer dan 12.000 mensen het leven gekost.
