it'
'Toelages politietop herzien'
Nieuwe procedure tegen opvangcentrum Maastrichtse junks
De paarse berg ging vier-sterrengeneraal Van der Vlis te hoog
de stem
Paars wil maandag bij koningin op de stoep
[Onrust binnen politiekorps over beloning hoofdcommissaris Nordholt
e^elFd
leumoe
pESTEM
BINNENLAND
A3
'ris
1
V?
BINNENLAND KORT
Man zwaargewond na spel om sigaret
AID sluit op clenbuterol in Sittard
Pleumeekers geen CDA-voorzitter
Rechter wil Israëliër uitzetten
COMMENTAAR
iUSTUS 1994 a2
DINSDAG 16 AUGUSTUS 1994
foto persburo busink
aar
igen
i n
zeg
lan
«ij
ijn
je
was
in n:_
ipeltje
gram
cliëri
die s
[kans
wil
jordet.
s Kiss.
ichadelijk i
Ook
ik
ler dag
lurlijk
ikjes
an je
t denk
kunt
Kiss
zal
én lijn
van j
enkele
van
,Zo
geen
Maastricht (anp) - De bewo
ners van de villawijk Sint
pieter in Maastricht zullen
opnieuw gerechtelijke stap
pen
rden: „Ik wil de politie
tergronden en toekomst-
inze onderneming uitleg-
gegevens bij het onder
in kunnen worden. Maar
niet te spreken."
van enkele foto-journa-
ollemans vorige week nog
en, die door justitie ver-
it de haven van Moerdijk
t. Hollemans zwom, want
een meter of tien uit de
er dan een nat pak leverde
it niet op, want alle toe-
it schip zijn dichtgelast,
den geleden al was de
lord van het schip. Holle-
imensen en een controleur
o-controledienst kwamen
e machtiging van de radi-
lar zo'n apparaat hadden
liet aan boord dus dat was
Ze hebben ook nog wat
icontroleerd van Hongaar-
"s, maar voor het lab had-
hkele belangstelling."
rug
nderen wil Chris Matthijs-
llen terug. Maar Justitie
nog niet over. Zijn advo-
mingsveld: „Eerst heb ik
ischreven. Daar wordt niet
igeerd. Dan maar een pro-
rt. Daarin doet de politie
ilijk. Tijdens een zitting op
:overt Justitie ineens een
al op tafel waarin staat dat
g genomen auto niet van
is, maar van een onderne-
Matthijssen er overigens
gereden heeft. Dus moet
jehoord worden of hij be
tegen teruggave van de
eeft hij nota bene zelf om
i moet er een nieuwe zit-
is de zaak weer een maand
ouden."
paring heeft de Dordrecht-
mr. W. Jurgens, raadsman
ss. Hij zegt: „Telkens wan-
rechter-commissaris of de
justitie een verzoek om
ng of om teruggave van
dan krijg ik drieregelige
De zaak is in behande-
irt nog van ons. Dat begint
uit te hangen. Als dat
ek niet veranderd is, depo-
klaagschrift bij de -recht-
ondernemen tegen de
vestiging van een opvangcen
trum voor drugverslaafden in
hun wijk.
Daartoe heeft de vorige week
„pgerichte vereniging 'Leefbaar
heid Sint Pieter' gisteren beslo
ten, aldus voorzitter drs. J. Nijs-
ten.
De vereniging gaat nu een pro
cedure aanspannen bij de be
stuurskamer van de rechtbank
om de vestiging van het opvang
centrum voor junks definitief te
voorkomen.
De bewonersorganisatie, die in
middels al meer dan 700 leden
telt, spande vorige week een kort
geding aan tegen de gemeente
om de voorgenomen vestiging
van het opvangcentrum in een
leegstaand pand aan de Prins
Bisschopsingel te verhinderen.
De waarnemend president van
de rechtbank, mr. A. Adelmeijer,
wees die eis af en verwees in
haar vonnis de bewonersvereni
ging naar de bestuurskamer van
de rechtbank voor eventuele ver
dere stappen tegen de gemeente.
Dat advies heeft de vereniging
nu overgenomen. Mr. Adelmeijer
besloot overigens wel dat het
centrum niet voor 1 september
opengesteld mocht worden.
Volgens voorzitter Nijsten is het
voornemen van de gemeente in
strijd met het geldende bestem
mingsplan. Bovendien zegt hij
dat er wel andere, meer geschik
te plaatsen in Maastricht te vin
den zijn voor een opvangcen
trum. Naar analogie van Heerlen
zou zo'n centrum gevestigd kun
nen worden naast het politiebu
reau.
Een andere mogelijkheid zou
zijn om drugverslaafden op te
vangen op een platte boot op de
Maas op voldoende afstand van
woonbuurten of in een mobiele
verblijfseenheid.
Het pand waar het opvangcen
trum ingericht zou worden is
overigens op het moment on
bruikbaar omdat het vorige
week in brand werd gestoken.
De brandstichters zijn voorals
nog onvindbaar. De gemeente
laat het pand herstellen en is nog
steeds van plan er zo snel moge
lijk, maar na 1 september, junks
op te vangen.
Inmiddels is een werkgroep ge
formeerd die in overleg moet
treden met de bewonersvereni
ging. Gisteravond kreeg Nijsten
een uitnodiging van de gemeente
om vandaag op het stadhuis te
komen praten.
van onze verslaggever
Rinze Brandsma
Amsterdam - De minister moet opnieuw kijken naar de
toelages die de politiechefs ontvangen. Volgens de
Nederlandse Politiebond (NPB) is daar alle aanleiding
toe.
^B-voorzitter J.van Duijn:
„Wij willen daar met de minister
over spreken. Er moeten heldere
criteria voor de beloning van
hoofdcommissarissen komen."
Ook de Politiebond van de CNV,
de ACP, vindt dat de toelages
van de hoofdcommissarissen ter
discussie moeten komen. Volgens
een woordvoerder van de ACP is
I het 'absoluut niet eerlijk' dat een
zorpschef een 'enorme, buiten
alle proporties, hoge toelage'
mag behouden, terwijl de poli
tiemensen onder hem bij de reor
ganisatie hun toelages kwijt zijn
geraakt.
Onrust
Bij de ACP zijn gisteren signalen
I binnengekomen dat binnen het
Amsterdamse korps onrust is
ontstaan over de onthulling van
de hoge toelage aan de chef.
De politiebonden zeggen dat
naar aanleiding van de aanzien
lijke toelage die de Amsterdamse
hoofdcommissaris van politie
Nordholt sinds zijn benoeming
in 1987 blijkt te ontvangen: per
jaar in totaal 60.000, bovenop
zijn gewone cao-salaris van
ƒ180.000.
Volgens NPB-voorzitter Van
Duijn zit de politie nu niet te
wachten op een discussie over
hoge toelagen voor topfunctio
narissen. Hij is er ongelukkig
mee, dat een nieuwe affaire-
Nordholt is ontstaan. „Het is
niet uit te leggen aan de man in
de straat en niet aan de gewone
agent die op straat werkt. Het is
triest en treurig."
'Flauwekul''
De politiebond-voorzitter vindt
dat Nordholt publiekelijk af
moet zien van de'verschrikkelijk
je toelage; hij is tenslotte de
fflige die zóveel krijgt'. „Dat zou
net meest sterke van hem zijn,
dat hij zou zeggen: ik begrijp dat
die hoge toelage niet past in de
nuidige tijd, ik zie er van af. Dat
zou een geweldig gebaar van
hem zijn."
Van Duijn weigert de uitleg van
de nieuwe burgemeester van
Amsterdam, Patijn, voor de toe
lage te geloven. „Het is flauwe
kul, dat ze Nordholt in 1987
zoveel extra moesten betalen om
hem over te halen van Gronin-
1 naar Amsterdam te komen.
Alsof hij voor 20.000 minder
met was gekomen. Ik weiger te
""'oven dat de toelage zo hoog
est zijn om hem naar de
hoofdstad te halen. Het ging
tt natuurlijk ook om het aan
zien."
Van Duijn bevestigt dat Nord
holt daar ambitieus genoeg voor
was.
Omdraaien
Ook de collega-politiebond ACP
vindt dat Nordholts hoge toelage
opnieuw tegen het licht moet
worden gehouden.
De ACP-woordvoerster ver
wacht dat Nordholt alsnog mee
zal werken aan een regeling,
waarin zijn toelages afgebouwd
worden. „Zoiets is ook elders bij
politiefunctionarissen gebeurd.
Nordholts woordvoerder K. Wil
ting van het Amsterdamse poli
tiekorps wijst er op dat er her en
der in het land wel meer hoofden
■van gemeentelijke diensten zijn,
die bovenop hun cao-salaris wat
extra krijgen, omdat men ze zo
graag wilde hebben.
Burgemeester mevrouw J.Kraa-
ijeveld-Wouters van Hilversum
wil, als woordvoerder van het
overkoepelend landelijk Korps
beheerdersberaad van de Politie,
geen oordeel uitspreken over de
nieuwe affaire-Nordholt. Wel
wijst zij er op dat bij de politie
'elk dubbeltje moet worden om
gedraaid, dat we daar goed met
het beschikbare geld moeten om
gaan'.
„Laat ik het zo zeggen: de nieu
we regeling voor extra toelagen
voor leidinggevenden bij de poli
tie die er nu ligt, daar sta ik
achter. Dat moet nu ons beleid
zijn. Alle korpsbeheerders zijn
daar moreel aan gebonden. De
toelagen zijn zoveel .mogelijk
verwerkt in de salarisschalen.
Die zijn helder aangegeven en
dat moet het dan zijn. Wij heb
ben ons gezamenlijk achter de
nieuwe richtlijnen gesteld. Ook
de nieuwe burgemeester van
Amsterdam, Patijn, heeft dat als
korpsbeheerder van harte ge
daan."
Ontslag
Op 21 juni van dit jaar stuurde
het Korpsbeheerdersberaad een
uitvoerige brief rond met aanbe
velingen over toelagen, uitkerin
gen en vergoedingen van leiding
gevenden. Dat gebeurde naar
aanleiding van een met de nieu
we affaire-Nordholt sterk verge
lijkbare zaak in Apeldoorn.
De hoofdcommissaris Bakker
daar werd in de ontstane rel
echter niet, zoals Nordholt, ge
steund door zijn burgemeester.
Hij nam zelf ontslag, toen gecon
stateerd werd dat de forse extra
toelagen maatschappelijk on
aanvaardbaar waren.
aringen
zijn mening over de
en die de politie heeft
naar aanleiding van de
zegt Jurgens: „Op het laak-
druk ik mij voorzichtig
beperk tot mijn eigen
i alleen sporen gevonden
dat tot begin mei van dit
as en sindsdien illegaal-
niet meer. En dan zou er
zijn gevonden waar
verboden spul zat,
cliënt bij hoog en bij laag
stempel niet eens op Qe
- zijn."
Jurgens ook nog we
lordeel geven over de han-
„Mijn morele gre®
eujk is voor de volks-
k al rook ik zelf nie'
me niet voorstellen da
schadelijk is. Maa,
anders voor iemano
per dag rookt, he
van hoofdpijn verlos;
k dat je van een he
gaan. Ik denk ove
zich altijd van ande
moeten bedienen a
fabrikanten waarmee
.stelt."
justitie mr. W. K° P
wijze reageren op
de verdachten en
lang het onderzo»
enkele mededeling-
Van onze Haagse redactie
Den Haag - Formateur Kok
en de drie paarse onderhan
delaars maken haast met de
samenstelling van het kabi
net-Kok van PvdA, WD en
CDA. Ze willen dat het nieu
we kabinet maandag bij de
koningin op de trappen van
Huis ten Bosch staat.
Gisteren hebben Wallage
(PvdA), Bolkestein (VVD) en Van
Mierlo (D66) met de formateur
een eerste verkennende ronde
gemaakt over de verdeling van
de ministersposten over de drie
partijen en de mogelijk daarbij
behorende kandidaten. Vandaag
praten ze verder. Mededelingen
zullen pas worden gedaan als
Kok - wellicht vandaag al - be
gint met het polsen van kandida
ten.
De makers van het kabinet pra
ten tegelijk over de zetelverde
ling en over kandidaat-minis
ters. Ze zijn afgestapt van het
gebruik om eerst een akkoord
over de zetelverdeling te sluiten,
waarna iedere fractievoorzitter
afzonderlijk kandidaten aan de
formateur presenteert. Om de
noodzakelijke samenhang bin
nen de nieuwe ministersploeg te
bevorderen, oordelen zij tezamen
over door ieder van de fractie
voorzitters genoemde kandida
ten voor een bepaalde post.
Na hun gesprek met de forma
teur hebben de drie onderhande
laars hun fracties de gelegenheid
gegeven wensen over de zetel
verdeling kenbaar te maken. Zij
hebben zich echter door hun
fracties niet laten binden.
In de vergadering van de PvdA-
fractie tekende zich een duidelij
ke meerderheid af om claims te
leggen op Sociale Zaken en Ont
wikkelingssamenwerking, waar
voor minister Pronk opnieuw be
schikbaar is. De fractie vindt dat
de PvdA zelf het voortouw moet
nemen bij de ingrijpende wijzi
gingen van het sociale stelsel.
Daarom gingen er veel stemmen
op niet een staatssecretaris,
maar de nieuwe minister zelf
- de naam van het kamerlid Mel-
kert wordt vaak genoemd - de
eerste verantwoordelijkheid te
laten dragen voor de sociale ze
kerheid. Vooral ook met het oog
op de afspraak dat het kabinet
in de zomer van 1996 zal bekij
ken of verdere ingrepen nodig
zijn.
Verder wil de PvdA verantwoor
delijkheid dragen voor het mi
lieubeleid. De voorkeur gaat
daarom uit naar het ministerie
van Volkshuisvesting, Ruimtelij
ke Ordening en Milieubeheer.
Als die voorkeur niet houdbaar
is, gaat de belangstelling uit
naar Verkeer en Waterstaat. In
de fractie bestaat ook een sterke
aandrang om de minister van
Volksgezondheid (WVC) te leve
ren.
Alle drie de fracties willen graag
de nieuwe minister van Binnen
landse Zaken leveren, maar de
VVD dringt hier het sterkst op
aan. Binnenlandse Zaken zou
wel op het lijstje van onderhan
delaar Wallage staan, maar de
fractie is op dit punt verdeeld.
Dat heeft te maken met de posi
tie van oud-minister Van Thijn.
Er is een stroming die vindt dat
Van Thijn zelf niet zou moeten
willen terugkeren nadat hij in
mei, beschadigd door de IRT-af-
faire, moest aftreden.
Het PvdA-congres, dat het laat
ste woord heeft over de deelna
me van de partij aan het nieuwe
kabinet, komt volgens de laatste
plannen zaterdag bij elkaar De
Jonge Socialisten (JS) hebben al
laten weten dat zij zich tegen
deelname van de partij aan het
Als Brinkman als commissaris bij Arscop net zo n
toelage had gekregen als Nordholt als commissaris van
Amsterdam dan had de CDA-leider wel beter uitge
keken en zou hij nu niet in de oppositie gezeten
hebben.
Wat zou nou het effect geweest zijn als Brandpunt in de
aanloop naar de verkiezingen deze 'affaire-Nordholt'
bekend zou hebben gemaakt en pas afgelopen zondag
gekomen zou zijn met onthullingen omtrent Brink
man?
Ik denk dat we dan nu een CDA-VVD-kabinet
zouden hebben, een andere commissaris van politie in
Amsterdam en we zouden waarschijnlijk ook het fijne
weten van dat IRT-gedoe.
Geen wonder dat criminelen Nordholt thuis afgeluis
terd hebben. Dat was niet omdat hij veel van politie-on-
derzoeken af zou weten (met zulke aardse zaken houdt
een dusdanig gesalarieerde zich niet bezig), maar
omdat.er in huize Nordholt veel te halen viel.
Zo'n toelage bedingen is niet strafbaar en ook als je
als burgemeester van Amsterdam zo'n bonus cadeau
doet, valt je formeel gesproken niets te verwijten.
Maar in de ogen van veel gewone mensen ben je dan
wel een ordinaire zakkenvuller.
Volgens mij moeten er op hoge openbare posten geen
figuren zitten die gevoelig zijn voor geld.
MERIJN
VVD-onderhandelaar F. Bolkestein maakt op het Binnenhof een praatje met PvdA-collega J. Wallage. Geen van beide politici zal
naar alle waarschijnlijk in het nieuwe kabinet zitting nemen. Bolkestein en Wallage prefereren het fractie-voorzitterschap. foto anp
kabmet-Kok zullen uitspreken.
Ze hebben onoverkomelijke be
zwaren te hebben tegen de be
zuinigingen op de sociale zeker
heid, het hoger onderwijs en de
studiefinanciering.
Het hoofdbestuur van de WD is
tevreden over het regeerakkoord
voor de paarse coalitie. Wel
moet de VVD straks in de rege
ring enkele punten, zoals defen
sie en de sociale zekerheid 'in de
gaten houden'. Het hoofdbestuur
vergaderde gisteravond met de
•voorzitters van de kamercentra
les over het akkoord.
Het hoofdbestuur heeft vooral
moeten slikken bij de forse be
zuinigingen op Defensie. „Maar
in een onderhandeling moet je
nu eenmaal water bij de wijn
doen," zei voorzitter Hoekzema.
De CD A-fractie heeft gisteren
afgesproken om 'opbouwend'
oppositie te gaan voeren tegen
het paarse kabinet. „We gaan
niet elk plan afkraken alleen
maar omdat het van het kabinet
afkomstig is," zei voorzitter
Brinkman na afloop van een
fractievergadering. „We bekij
ken ieder plan op zijn eigen
merites en we zullen stimule
rende adviezen geven aan het
kabinet."
Rotterdam - Een 19-jarige Rotterdammer is zondagnacht
zwaargewond geraakt toen zijn 22-jarige vriend hem met een
historisch wapen een loden kogel in het hoofd schoot. De twee
mannen hadden de gewoonte om als een van hen een sigaret
opstak, de ander op dwingende toon ook een sigaret vroeg. Dat
machtsspelletje pakte zondagnacht verkeerd uit, toen de
22-jarige zijn eis met een antiek geweer wilde benadrukken. Hij
hield het op anderhalve meter afstand van het hoofd van zijn
vriend, toen de trekker afging. De kogel drong boven een
wenkbrauw het hoofd binnen en bleef tegen de schedelwand
zitten. De toestand van de man is redelijk. Zijn vriend is
gearresteerd.
Sittard - De Algemene Inspectiedienst (AID) van het ministerie
van Landbouw heeft een Sittardse stierenmester voor de tweede
maal betrapt op het gebruik van het verboden groeimiddel
clenbuterol. De man hangt sluiting van zijn bedrijf boven het
hoofd. Vorig jaar maart stelde de AID vast dat de veehouder
drie runderen had behandeld met het verboden hoestmiddel. Op
3 augustus nam de dienst bij dezelfde man 28 runderen in
beslag, nadat in urinemonsters sporen van clenbuterol waren
aangetroffen. De 28 runderen zijn in beslag genomen en worden
binnenkort afgemaakt. De dieren zijn ongeveer een ton waard.
Heerlen - Heerlens burgemeester Sjef Pleumeekers is niet
beschikbaar voor het voorzitterschap van het CDA. De naam
van Pleumeekers wordt in landelijke CDA-kringen genoemd als
een van de kandidaten voor de opvolging van de vanwege de
aow-rel van voor de Tweede Kamerverkiezingen afgetreden
Wim van Velzen. Het voorzitterschap wordt sindsdien waarge
nomen door de Limburgse Tineke Lodders.
Een CDA-commissie zoekt naar een geschikte opvolger. Op 24
september adviseert de commissie aan het partijbestuur. Behal
ve Pleumeekers wordt ook voorzitter Van Gennip van het
wetenschappelijk bureau van het CDA genoemd als kandidaat.
Pleumeekers zelf zegt dat het onmogelijk is om het partijvoor
zitterschap te combineren met zijn drukke baan in Heerlen.
Den Haag - Pogingen van de Israëliër S.M. om te worden
vervolgd in de zogenoemde Gouden-Kalfzaak - de actie tegen
malafide wisselkantoren in Amsterdam - lijken vruchteloos. De
man wil als verdachte in die zaak veroordeeld worden, omdat
hij op die manier uitzetting naar zijn geboorteland kan voorko
men. Israël heeft om zijn uitlevering gevraagd wegens zijn rol in
een internationale drugbende. De Haagse rechtbank heeft echter
laten doorschemeren geen reden te zien de man langer in
Nederland te houden.
In Israël hangt de 42-jarige man circa 18 jaar cel boven het
hoofd. Als 'redmiddel' wil hij rond krijgen dat de Nederlandse
Justitie hem gaat vervolgen als verdachte in de Gouden-Kalf
zaak. Justitie werpt echter tegen dat M. weliswaar vaak in het
gezelschap van verdachten in de Gouden-Kalfzaak vertoefde,
maar zélf geen verdachte is. De drugsmokkel waarvoor hij in
Israël gezocht wordt, heeft ook niet in Nederland plaatsgevon
den.
'evens kennen geen mode. In de politiek ligt het
™ers. Wat vandaag prioriteit heeft, staat morgen niet langer op
agenda. Men is erover uitgepraat, hoe belangrijk het thema
jjok moge zijn.
r Jeu 'suit, net als de afgelopen voorjaarsmode. Het nieuwe
geerakkoord bewijst het. Nauwelijks een woord over bescher-
heri Vaun natuur °f de verbetering van de levensomstandig-
Tochli ar z''n werk' tekorten en economie die nu tellen,
over '3ec'enker van paars, n°9 veel mooie woorden
PvdA h°r m'"eu 'n het eigen verkiezingsprogramma. VVD en
I DaJJ b®steedden er minder aandacht aan, maar ook voor die
Nu j!f nJeekmi'ieu nog enig belang te hebben,
niet h f6 t paaltie komt, blijkt wat het zwaarste weegt en dat is
interne ieu- Jarenlang hebben bestuurders, organisaties en
miliei l?nale over'e9organen erop gehamerd dat natuur en
verand 5sc'lermc' moesten worden, dat produktieprocessen
'eefba moesten worden, willen we onze kinderen nog een
minstp6 were'c' na kunnen laten en dat naast welvaart welzijn
actie a rfven bëlangrijk is. Greenpeace voert nog dagelijks
schonn unaren komen op de fiets, jeugd veegt de straten
milieurrfoe pers s^e'den hun afval. Maar de politiek is het
nieuwp°0r ^.°.ven gepredikt, bewijzen de grondleggers van de
fearmp lt,e- 's een nieuwe prioriteit, die van werk, en
'feeën Verva"en a's b') de Parijse modeshows alle voorgaande
fet nipt We ?ns c'an wellicht zand in de ogen laten strooien en is
9ewonpZ° 9.esteld met het milieu? Of zijn politici ook maar
kunnen tTbb58? P'et meer C'an een C''n® te9el''k aan ^un kop
Luitenant-generaal Adrie
van der Vlis: voortdurende
worsteling tussen loyaliteit
aan politiek en aan de krijgs
macht. FOTO ANP
Paars heeft zijn eerste
slachtoffer gemaakt. Een
verrassend slachtoffer
omdat het geen politicus is
maar Nederlands hoogste
militair. De
opperbevelhebber van de
strijdkrachten,
vier-sterrengeneraal Arie
van der Vlis (53) pakt zijn
biezen omdat hij de extra
paarse bezuinigingen op
Defensie niet voor zijn
rekening kan en wil nemen.
Door Henk Bouwmans
Voor ingewijden is de ontslag
name van Van der Vlis geen
echte surprise. De luitenant-ge
neraal kondigde in feite zijn
ontslag in februari al aan in een
vraaggesprek met het weekblad
Vrij Nederland. Van der Vlis zei
toen dat nieuwe bezuinigingen
op Defensie een reden voor hem
zouden zijn om ontslag te ne
men.
Letterlijk zei Van der Vlis: „Stel
dat Defensie - wat God verhoe
de - met nieuwe, grote bezuini
gingen wordt geconfronteerd,
dan kom ik in een heel moeilij
ke situatie te verkeren. Wij
kunnen geen nieuwe bezuini
gingen meer verdragen. Het kan
gewoon met meer. Het was dui
delijk dat we na de Koude Oor
log moesten afslanken. Dat is
wat mij betreft nu echt gebeurd.
Het vredesdividend is op."
Van der Vlis moest na de ver
kiezingen zijn hoop vestigen op
VVD en D66 om nieuwe aansla
gen op Defensie te voorkomen.
De PvdA - nota bene de partij
van de minister van Defensie
Ter Beek- propageerde juist
extra bezuinigingen. Beide libe
rale partijen verzetten zich te
gen nieuwe bezuinigingen.
Maar in het afgelopen vrijdag
door formateur Kok gepresen
teerde paarse concept-regeerak
koord bleek dat dat verzet tot
niets had geleid.
Defensie krijgt voor 1995 een
extra korting van 120 miljoen
gulden voor de kiezen. Automa
tisch betekent dat voor 1998,
het einde van de kabinetsperio
de, een extra korting van 500
miljoen. Met de reeds door het
oude kabinet van CDA en PvdA
afgesproken bezuinigingen be
tekent dat voor Defensie in
1995 een bezuiniging van 438
miljoen en in 1998 een korting
van 914 miljoen gulden.
De VVD-fractie sputterde nog
wel even tegen. Maar uiteinde
lijk nam de liberale onderhan
delaar Bolkestein - zelf de laat
ste minister van Defensie die in
1989 nog extra geld voor Defen
sie kon claimen - in de laatste
onderhandelingsronde genoegen
met de defensiekortingen.
Van Mierlo - ook al oud-minis
ter van Defensie - had zijn ver
zet al eerder gestaakt. „Wij
kunnen leven met de bezuini
gingen," vond de D66-leider.
Toen zaterdagavond het licht op
groen ging voor het paarse re
geerakkoord wist Van der Vlis
dus dat nieuwe bezuinigingen
op Defensie onontkoombaar
waren. Zijn besluit stond daar
mee vast. Voor Van der Vlis, in
zijn vrije tijd een enthousiast
bergwandelaar, ging deze paar
se berg te hoog. Daarom diende
hij zijn ontslag in als chef-de-
fensiestaf. En voegde hij de
daad bij het woord.
Als opperbevelhebber heeft Van
der Vlis geen gemakkelijke pe
riode gehad. Hij trad aan op 14
mei 1992. Defensie dacht op dat
moment redelijk zicht te hebben
op de toekomst van de krijgs
macht. Maar door de ultra-snel
le ontmanteling van de Sovjetu
nie en de toenemende bijdrage
aan vredesoperaties van de VN
werd Defensie gedwongen tot
nieuwe aanpassingen en bezui
nigingen. Dat resulteerde in de
zogeheten Prioriteitennota.
Die nota kwam niet zonder slag
of stoot tot stand. Vooral de
afschaffing van de dienstplicht
vormde een heet hangijzer. Van
der Vlis wilde de dienstplicht
handhaven. Hij wilde zelfs
daarvoor aftreden, maar bleef
zitten. „Mijn afweging was dat
het heel slecht voor de krijgs-
macht-in-verandering was als
ik op zou stappen," verklaarde
Van der Vlis zijn aanblijven.
Maar dat was niet het enige
gewetensprobleem voor de mili
tair Van der Vlis die loyaal
wenste te blijven aan de poli
tiek. Defensie raakte steeds
meer betrokken bij de oorlog in
ex-Joegoslavië. Dat conflict kan
volgens Van der Vlis alleen door
politici en niet door militairen
worden opgelost. Van der Vlis
stelde daarom zeer grote vraag
tekens bij de noodzaak van uit
zending van de luchtmobiele
brigade naar de moslim-encla
ves Srebrenica en Zepa.
De worsteling van Van der Vlis
toont aan dat de Defensietop
moeite heeft met èe veranderde
rol en positie van de krijgs
macht. Defensie moet nog
steeds wennen aan het feit dat
het net als alle andere departe
menten elk jaar moet inleveren.
De legertop heeft daarbij de
pech van een zwakke minister
in de persoon van Ter Beek, die
niet op terugkeer hoeft te reke
nen. Ter Beek riep wel altijd dat
'er nu niet meer bezuinigd kan
worden op Defensie', maar als
puntje bij paaltje kwam, hiel
den die woorden geen stand.
Dat deed geen goed aan de
verhoudingen tussen de leger
top en de politieke leiding.
Illustratief was het inci
dent enkele weken geleden toen
luitenant-generaal Couzy, de
hoogste baas van de landmacht,
aankondigde dat de politiek
niet op de loyaliteit van het
leger hoefde te rekenen in het
geval van nieuwe bezuinigin
gen. Eerst niet, maar later wel,
besloot Ter Beek Couzy daar
voor op het matje te roepen.
Of Ter Beek dat nog zal doen, is
hoogst twijfelachtig. Begin vol
gende week - wanneer Couzy na
terugkeer van vakantie bij de
minister wordt verwacht - is er
waarschijnlijk al een nieuw ka
binet, zonder Ter Beek. Maar
ook de nieuwe minister zal wil
len weten of Couzy de nieuwe
bezuinigingen voor zijn reke
ning wil nemen. Van der Vlis
zou daarom wel eens niet de
enige generaal kunnen zijn die
opstapt.
