Noord-Korea relatief godsdienstvrij
Marl
Religieuze leiders ingezet tegen aids
Katholieken in Sarajevo vrezen islamisering"
Abdellaou
Geen plaats
Onenigheid roi
DE STEM
GEESTELIJK LEVEN
Wereldraad verwacht weinig verandering voor kerken na dood Kim Il-sung
Duitse kerk wil
onafhankelijke
legerpredikanten
GEESTELIJK LEVEN KORT
vpZ-3ÏÏ weigert zich de wet voor te
heia weinig keuze. In dat
Jvw»f cndernemingen af," klonk het s1
mnpit "Ja' voorzitter van de Spaans
wnrn-A gemoederen tot bedaren
Dprc i--,van Liceras overdreven,
het titel hebben gesproken.
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1994 A8
Door Yuli Ismartono, IPS
Jakarta - Het islamitische In
donesië is voor veel landen in
de Derde Wereld een gidsland
als het erom gaat, hoe reli
gieuze leiders kunnen worden
ingeschakeld bij het uitvoeren
van geboortebeperkingspro
gramma's. Experts op het ge
bied van de aidsbestrijding
willen nu graag dat dezelfde
aanpak wordt toegepast bij de
'preventie van aidsbesmetting.
In Indonesië is nog geen sprake
van een aidsepidemie, zoals in
Thailand of India. Maar medi
sche experts menen dat Indonesië
wel de kans loopt op een grote
toename van het aantal aidsbe-
smettingen, als er niet snel maat
regelen worden genomen. Vol
gens hen is het aantal hiv-be-
smettingen in werkelijkheid veel
groter dan uit de officiële cijfers
blijkt.
„Een succesvolle anti-aidscam-
pagne hangt sterk af van de mo
bilisering van alle-middelen, met
inbegrip van de islamitische lei
ders", meent Michael Merson, di
recteur van het Mondiale Aidsbe-
strijdingsprogramma van de We
reldgezondheidsorganisatie
(WHO). Hij was onlangs in Ja
karta voor overleg met de Indo
nesische autoriteiten.
Volgens hem zou de voorlichting
scampagne over aids op dezelfde
manier moeten worden opgezet
als de gezinsplanningcampagne.
De Indonesische overheid slaag
de erin, aldus Merson, om het ge
boortecijfer van 2,9 procent in
vijftien jaar omlaag te brengen
tot nog geen 2 procent.
Gezinsplanning en geboortebe
perking, die in kringen van con
servatieven taboe waren, werden
aanvaardbaar vanaf het moment
dat de islamitische geestelijke
leiders (ulama's) hun toestem
ming gaven en het ambitieuze re
geringsprogramma gingen steu
nen.
Ruim 85 procent van de 183 mil
joen Indonesiërs zijn moslims, en
internationale organisaties zoals
het Bevolkingsfonds van de Vere
nigde Naties (Unfpa) hebben ge
probeerd om het succes van Indo
nesië te imiteren door ook in an-
dere landen de ulama's in te
schakelen, zoals bijvoorbeeld in
Pakistan.
Gemeenschapsactiviteiten in In
donesië zijn georganiseerd rond
de moskeeën in de steden en dor
pen. Via dit netwerk hebben de
autoriteiten met steun van de
plaatselijke geestelijk leiders di
verse sociale programma's met
succes gelanceerd. Geboortebe
perking, vaccinatieprogramma's
en verplicht lager onderwijs zijn
enkele voorbeelden van activitei
ten waarmee Indonesië opzien
heeft gebaard.
Regeringsfunctionarissen zijn
begonnen met het nemen van
stringentere maatregelen tegen
de verspreiding van aids, nadat
uit statistieken was gebleken dat
het aantal besmettingen met hiv
(het aidsvirus) fors was toegeno
men. Medische deskundigen in
Indonesië zeggen dat er nu 20.000
hiv-besmettingen zijn geconsta
teerd. Dit aantal zou in 1995 tot
een half miljoen kunnen oplopen,
meent men.
President Soeharto heeft eerder
dit jaar een interdepartementale
werkgroep ingesteld, die de cam
pagne tegen aids moet coördine
ren. De commissie kondigde on
langs aan dat ze op plaatselijk ni
veau een intensieve landelijke
voorlichtingscampagne zal be
ginnen.
De regering zórgt slechts voor
een dekking van 30 procent van
de totale uitgaven voor de volks
gezondheid. Particuliere organi
saties en internationale organisa
ties moeten voor de ontbrekende
gelden bijspringen. Merson heeft
toegezegd dat hij bij donorlanden
en hulporganisaties zal aanklop
pen om geld voor de aidsbestrij
ding in de archipel.
Toezeggingen om te helpen heeft
Merson naar zijn zeggen al van
Japan, de Verenigde Staten en de
Europese Unie en van het Ont
wikkelingsprogramma van de
Verenigde Naties (UNDP). De
WHO heeft de afgelopen vijf jaar
drie miljoen dollar geïnvesteerd
in de aidsbestrijding in Indone
sië.
Pogingen om de aidsbestrijding
in Indonesië te coördineren stuit
ten aanvankelijk op weerstand
van de conservatieve religieuze
leiders, omdat het thema sek
sueel beladen was. Daarom heeft
de overheid eerst veel energie ge
stoken in het overhalen van deze
ulama's om hun steun aan de
campagne te geven.
Hoewel het aantal aidsslachtof-
fers in Indonesië in vergelijking
met andere Aziatische landen
nog tamelijk gering is, maakt de
regering zich ernstige zorgen
over de gevolgen van een moge
lijke aidsepidemie voor de econo
mie van het land. Uit wereldwij
de statistieken blijkt immers dat
aids mensen treft, wanneer ze
zich in hun meest produktieve ja
ren bevinden.
De stijging van het aantal aidsge-
vallen in Afrika kwam voort uit
een hoge graad van tien jaar oude
hiv-besmettingen, constateert de
WHO. Maar in Zuid-Azië en
Zuidoost-Azië is de tijd die ver
strijkt tussen het moment, dat ie
mand besmet raakt met het virus
en het moment dat die persoon
daadwerkelijk aids krijgt, veel
korter. Het gevolg is dat er op het
Aziatische continent een explo
sieve stijging is waar te nemen.
Het hoogste aantal aidsslachtof-
fers valt overigens nog steeds in
Afrika.
Op mondiale schaal wordt het
aantal aidsslachtoffers geschat
op vier miljoen. Dat is het dubbe
le van vorig jaar. In Azië is het
aantal aidsgevallen in een jaar
verachtvoudigd, van 30.000 naar
250.000 gevallen. Thailand, In
dia, Birma, Laos en China heb
ben-in verband met de daar aan
wezige sexindustrie de hoogste
aantallen, constateerde de WHO
in een recent rapport. De econo
mische schade ten gevolge van de
ziekte zou voor een land als Thai
land tegen het jaar 2000 wel eens
tegen de 11 miljard dollar kun
nen lopen, aldus de WHO:
Genève (epd) - De Wereldraad
van Kerken verwacht na de
dood van dictator Kim Il-
sung geen snelle verandering
in het lot van kerken en chris
tenen in Noord-Korea. Ook
onder leiding van diens zoon
Kim Jong-il zal het nog vele
jaren duren, voordat buiten-
- landse zendelingen in het
communistische land worden
toegelaten.
Twintig jaar geleden durfden de
christenen in de volksrepubliek
zich voor het eerst te bundelen in
de Federatie van Koreaanse
christenen. Pas in 1984 mocht het
bestaan van de federatie ook offi
cieel bekend worden. Dertig jaar
na de Koreaanse oorlog (1950-
1953) konden in de atheïstische
staat voor het eerst bijbels en ge
zangboeken gedrukt worden.
Er is in het land sprake van een
„relatieve godsdienstvrijheid",
zegt de Azië-expert van de We
reldraad," de Zuidkoreaanse
Kyung-seo Park. De christenen
kunnen zich redelijk vrij bewe
gen, „zolang ze zich maar niet
bemoeien met de politiek". De
Zuidkoreaan 'ziet zeker vooruit
gang, maar'het gaat wel lang-
zaam.
Hij wijst erop dat de hoofdstad
Pyongyang inmiddels twee pro
testantse en een rooms-katholie-
ke kerk rijk is. De Wereldraad
zelf ondersteunde de bouw van
kerkgebouwen en droeg finan
cieel bij aan kerkbanken en or
gels. Sinds 1988 mogen de kerken
hun eigen voorgangers opleiden.
Ongeveer twintig predikanten
hebben de opleiding afgerond.
Tien jaar
Een kleine tien jaar geleden be
richtte de Wereldraad, na afloop
van zijn eerste officiële bezoek
Na de dood van Kim Il-sung zal er voorde kerken weinig veranderen.
aan het land, dat slechts zwakke
tekenen van kerkelijk leven in
Noord-Korea te ontdekken wa
ren. Er werden geen kinderen ge
doopt, er waren geen voorgan
gers en het avondmaal werd
slechts een of twee keer per jaar
gevierd in een gewoon woonhuis.
Aan de wand hing geen kruis,
maar het portret van de inmid
dels overleden Grote Leider.
Het leek erop dat de Koreaanse
oorlog het christendom in het
noorden de nekslag had toege
diend. Voor de oorlog waren er
ongeveer 120.000 christenen,
overwegend protestanten. Het
noorden telde circa 1.400 kerken
en had zijn eigen theologische in
stituten en bijbelscholen. In
Pyongyang waren van de 400.000
inwoners ongeveer 20.000 chris
ten; in plaats van de huidige drie
waren er zeventig kerkgebou-
FOTO ANP
wen.
'Op dit moment noemen ongeveer
13.000 van de 25 miljoen Noord-
koreanen zich christen. Bij de Fe
deratie staan er volgens Park of
ficieel 8.000 geregistreerd. De
rest hoort bij de niet door de
overheid erkende zogenoemde
huiskerken.
De kaalslag onder de christenen
werd tijdens de oorlog door beide
partijen ideologisch uitgebuit. Zo
verweet het communistische
noorden de Verenigde Staten bij
de systematische bombardemen
ten op de steden christenen ge
dood te hebben, die hun toe
vlucht hadden gezocht in kerkge
bouwen. De Zuidkoreaanse pro
paganda daarentegen sprak van
grootscheepse christenvervol
ging, zuiveringen en concentra
tiekampen in het noorden.
In werkelijkheid zijn veel Noord-
koreanen het atheïstisch regime
ontvlucht in de richting van
Zuid-Korea of de Verenigde Sta
ten, zegt Park. In Zuid-Korea
zijn de kerken in rap tempo ge
groeid. Op dit moment tellen ze
ongeveer tien miljoen leden.
Onmogelijk
Contact tussen christenen uit
Noord en Zuid was lange tijd on
mogelijk. In het noorden leefden
zij in een volstrekt isolement, in
het zuiden deden ze driftig mee
aan de anti-communistische het
ze. Acht jap;.geleden kwam on
der auspiciën van de Wereldraad
een eerste officiële ontmoeting
tot stand. Eind dit jaar heeft de
vierde bijeenkomst plaats.
Als mijlpaal in de betrekkingen
geldt de Verklaring over Natio
nale Hereniging en Verzoening,
die de kerken in 1988 opstelden.
Daarin erkennen de Zuidkore
aanse christenen dat ze de haat
jegens het noorden hebben aan
gewakkerd.
De kerken hebben bovendien het
jaar 1995 uitgeroepen tot Jubel
jaar van vrede en hereniging. Ge
zien de traagheid van de veran
deringen, lijkt dat ook de Zuid
koreaan Park een erg optimis
tisch toekomstbeeld.
Utrecht (anp/cip) - De
rooms-katholieken in Sara
jevo vrezen steeds meer de
toenemende islamisering van
de Bosnische bevolking. Zo is
de geestelijk leider van de
moslims, de gematigde Seli-
movski, de stad uitgewerkt
en vervangen door Ceric, die
veel meer op de moslimlijn
zit.
Tot deze conclusie kwam Jan ter
Laak, secretaris van de r.k. vre
desbeweging Pax Christi Neder
land, tijdens een bezoek aan Sa
rajevo. Ook de intellectuelen in
Sarajevo, van oudsher een open
stad, maken zich volgens hem
zorgen over de islamisering.
Voor de kunstenaars die uit de
stad zijn gevlucht, zijn vluchte
lingen van het Bosnische platte
land gekomen. Daardoor is het
aanzien van de stad veel dorpser
geworden, zegt Ter Laak, die
vorig jaar met Kerst voor het
laatst in Sarajevo was.
„Je ziet nu gesluierde vrouwen
op straat, je merkt het aan het
alcoholverbod, maar vooral aan
de onrust onder de rooms-ka
tholieken en verlichte moslims."
In hoeverre hun vrees wordt be
waarheid, is moeilijk te beoor
delen, zegt Ter Laak.
Rekening
Hij merkt bij de rooms-katho
lieken, ongeveer 10 procent van
de bevolking, een ontwikkeling
om zich sterker als culturele
eenheid te organiseren. Zij voe
len dat het voortbestaan van de
Kroatische (rk) gemeenschap in
Sarajevo en Bosnië afhankelijk
is van het voortbestaan van de
federatie tussen Moslims en
Kroaten. Als die weer met el
kaar oorlog gaan voeren, beta
len de rooms-katholieken de re
kening, zo had aartsbisschop
ken in Bosnië.
Danneels was pas de vierde kar
dinaal die Sarajevo heeft be
zocht. De Franse curiekardinaal
Roger Etchegaray, aartsbis
schop Jean-Marie Lustiger en
Kardinaal Godfried Danneels
Puljic van Sarajevo gezegd.
De Pax Christi-delegatie, onder
leiding van internationaal voor
zitter kardinaal Danneels van
Mechelen-Brussel, kreeg het
dringende verzoek mee bij de
westerse landen te pleiten voor
druk op Kroaten en Moslims om
de federatie niet op te geven.
„Een hernieuwde oorlog bete
kent het doodvonnis voor de ka
tholieke gemeenschap in Sara
jevo en centraal-Bosnië", zegt
Ter Laak.
Zowel moslimleider Ceric als
aartsbisschop Puljic ging ak
koord met het voorstel, dat Pax
Christi een week van dialoog
tussen Islam en Christendom in
Sarajevo organiseert. Deskun
digen uit West-Europa zouden
het gesprek tussen de godsdien
sten op een hoger niveau kun
nen brengen. Verder werden er
afspraken gemaakt over het op
zetten van een Pax Christi-afde-
ling in Sarajevo.
Woestijn
Kardinaal Danneels noemde op
een persconferentie in Mechelen
de R.K.-Kerk in Sarajevo „een
kerk in de woestijn", zonder
perspectieven en zonder be
gaanbare wegen. Hij zei getrof
fen te zijn door het uitzichtloze
lijden van Sarajevo en de be
dreigde positie van de katholie-
aartsbisschop Franjo Kuharic
gingen hem voor. Dat er niet
meer kerkelijke leiders de reis
naar Sarajevo ondernemen, is
voor de rooms-katholieken daar
een enorme teleurstelling, zei
Ter Laak.
In de gesprekken met de rooms-
katholieken en moslims was het
Danneels opgevallen dat geen
van de betrokken partijen nog
tot een afstandelijke benadering
in staat is.
„Het is alsof geen gesprek meer
mogelijk is zonder een flinke
scheut adrenaline." Elke vorm
van zelfkritiek is volgens hem
uitgesloten.
Hannover (epd) - Het bestuur
van de Evangelische Kerk in
Duitsland wil dat legerpredikan
ten niet langer in dienst van het
leger zijn, maar in dienst van de
kerk komen. Over dit voorstel
moet de synode in november dit
jaar een besluit nemen. Vervol
gens moet de EKD met de rege
ring onderhandelen.
De geestelijke verzorging onder
militairen is een kerkelijke opgaJ
ve, aldus het EKD-bestuur. De
Evangelische Kerk in de vroegere
DDR is tegen voortzetting van de
huidige situatie, waarbij leger
predikanten een militaire rang
hebben. Ook in West-Duitsland
zijn er voorstanders van een
nieuwe opzet van de geestelijke
verzorging in de krijgsmacht. Af
gelopen november kon de EKD-
synode nog niet tot een besluit
komen. De voortdurende discus
sie leidt echter tot onzekerheid
en irritaties, zowel bij legerpre
dikanten als bij militairen. Daar
om moet er volgens het bestuur in
november een beslissing worden
genomen. Verder uitstel is niet
langer verantwoord.
Er zijn in Duitsland ongeveer 130
legerpredikanten. Sinds de Duit
se hereniging geschiedt de gees
telijke verzorging in Oost-Duits-
land door gewone gemeentepre
dikanten. Uit afkeer van de com
munistische staat hebben de ker
ken in de DDR altijd geweigerd
legerpredikanten aan te stellen
die in dienst van het leger waren,
zoals in West-Duitsland (en ook
in Nederland) gebruikelijk is. Na
de kerkelijke hereniging is hier
over binnen de EKD een felle
strijd gevoerd. Naar het zich laat
aanzien, wint het Oostduitse mo
del in deze zaak, die overigens de
enige is waarin de veel grotere
Westduitse kerk ideeën of struc
turen van de Oostduitse kerk
overneemt.
Voor Anglicanen blijft God een man
York (epd) - God blijft in de Anglicaanse Kerk een Vader en een
hemelse Koning. In nieuwe gebedenboeken mag God geen Moe
der heten, de vrouwelijke aanspreekvorm blijft taboe. Dat heeft
de algemene synode in York onlangs besloten. De Anglicaanse
commissie voor liturgische kwesties riep echter wel op tot een
grotere gevoeligheid voor sekse, etnische achtergrond en leeftijd
bij het herschrijven van religieuze teksten. De synodeleden gin
gen ook niet akkoord met een door feministen gevraagd verbod
op het gebruik in gebedenboeken van het Engelse woord „man"
in de betekenis van „mens", en van het woord „mankind" in de
betekenis van „mensheid".
Wereldwijd ruim 12,8 miljoen joden
Jeruzalem (afp) - Het aantal joden in de wereld bedraagt ruim
12,8 miljoen. Dat blijkt uit een brochure van het studiecentrum
voor hedendaags jodendom van de Hebreeuwse universiteit in
Jeruzalem. Volgens de brochure wonen er 4,1 miljoen joden in Is
raël en 8,7 miljoen in „de diaspora". De joden vormen 0,24 pro
cent van de wereldbevolking. In Amerika is dat percentage 2,12;
in Europa 0,24. Het aantal joden bedroeg in 1939 16.145.000, al
dus een document van enkele jaren geleden.
4% Jonge Chinezen gelooft in God
Peking (kna) - Vier procent van alle jonge Chinezen gelooft in het
bestaan van God. Dat blijkt uit een enquête van het tijdschrift
„Jong China". 18 Procent van de ondervraagde personen tussen
de 18 en 35 jaar, verspreid over heel China, denkt dat er „mis
schien een of ander God" bestaat. Ruim de helft van de jonge Chi
nezen zegt atheïst te zijn, terwijl bijna een kwart „hevig twijfelt"
aan het bestaan van God. De rest van de ondervraagden (2 pro
cent) wilde deze vraag niet beantwoorden.
Fransen geloven meer in de duivel
Parijs (afp) - Steeds meer Fransen doen afstand van hun geloof,
maar de hel en de duivel blijven vrees inboezemen. Dat blijkt uit
een enquête. Het aantal ondervraagden dat in de duivel en in de
hel gelooft, is zelfs met 10 procent gestegen ten opzichte van acht
jaar geleden, toen een vergelijkbare enquête werd gehouden.
Het aantal Fransen dat opgeeft geen godsdienst aan te hangen, is
in die periode gestegen van 15,5 tot 23 procent. Het percentage
ondervraagden dat verklaart katholiek te zijn, daalde van 81 naar
67 procent, het percentage „gelovigen uit overtuiging" van 30
naar 24 procent. Bijna 90 procent is ervan overtuigd dat „het niet
nodig is een godsdienst te hebben om goed te kunnen functione
ren". Van de Fransen meent 57 procent dat hun geloofsovertui
ging van weinig of geen belang is in hun dagelijkse leven.
Tegelijkertijd geeft 71 procent van de Fransen toe „niet klaar" te
zijn met het geloof. Vooral de jongeren onder hen geloven meer
dan vroeger in de duivel, astrologie, buitenaardse wezens en hel
derzienden. 33 Procent van de Fransen is in meer of mindere ma
te overtuigd van het bestaan van de duivel en de hel. Wonderen
bestaan volgens 57 procent van de ondervraagden.
Overgrote meerderheid Zwitsers gelooft
Genève (anp) - De Zwitserse bevolking is religieuzer dan de ker
ken dachten. 81 Procent is overtuigd van het bestaan van God,
terwijl de helft van de Zwitsers rekent op een eeuwig leven. Acht
op de tien Zwitsers vinden troost in gebed. Bijna een op de drie
bidt dagelijks. Tegelijkertijd is slechts een kleine minderheid
geïnteresseerd in de dogma's en de leerstellingen van de kerk.
Dat blijkt uit een enquête van het onderzoeksbureau Link. On
danks wijdverbreide ontevredenheid zou 84 procent van de be
volking de kerk niet willen missen. Slechts 6 procent heeft het
lidmaatschap opgezegd, hoewel 23 procent wel eens met de ge
dachte heeft gespeeld de kerk te verlaten.
Hoewel velen vraagtekens plaatsen bij doop-, trouw- en begrafe
nisdiensten, gaat 14 procent van de Zwitsers nog wekelijks naar
de kerk. De meesten krijgen echter in de kerkdiensten geen plau
sibele antwoorden op hun zinvragen. De kerk is volgens de meer
derheid van de Zwitsers te belerend en te bekrompen. Tegelijker
tijd gelooft 39 procent van de Zwitsers in engelen en is een bijna
even grote groep bang voor de duivel.
De kerken moeten concurreren met het veelkleurige aanbod van
andere religieuze stromingen. Volgens cijfers van het tijdschrift
Schweizer Beobachter voelt 15 procent van de bevolking zich
aangesproken door de esoterie en de filosofie in plaats van door
de kerk. 11 procent heeft zich bij een andere religie aangesloten.
Eenderde van de Zwitsers gelooft dat de mens na zijn dood her
boren wordt. Dat hangt volgens de krant samen met de toene
mende invloed van Oostaziatische religieuze stromingen in Zwit
serland, vooral het Tibetaanse boeddhisme.
„In bed meer gebeden dan in kerk"
New York (epd) - In de Verenigde Staten wordt waarschijnlijk
meer in bed gebeden dan in de kerk. Uit een enquête van het on
derzoeksbureau Gallup blijkt dat Amerikanen zich vooral thuis
persoonlijk tot God wenden. Van de ondervraagden gaf 34 pro
cent te kennen dat vooral voor het inslapen te doen in bed.
Van de Amerikanen bidt 87 procent minstens één keer per week.
Slechts een tiende doet dat in kerk, synagoge of moskee. Bijna de
helft van de ondervraagden bezoekt regelmatig een kerkdienst.
98 Procent bidt voor zijn familie, 92 procent vraagt God om ver
geving. 5 procent zei ervoor te bidden dat anderen iets vervelends
overkomt. De meesten zijn ervan overtuigd dat bidden hen tot
„betere mensen" maakt.
Vaticaan dwarsboomt benoeming theologe
Münster/Düsseldorf (kna) - Het Vaticaan dwarsboomt de benoe
ming van de Duitse theologe Teresa Berger tot hoogleraar litur
giewetenschap aan de universiteit van Münster. De congregatie
voor katholiek onderwijs heeft haar de leerbevoegdheid gewei
gerd. De 37-jarige theologe was benoemd door het ministerie van
Wetenschappen van Nordrhein-Westfalen. De katholieke theolo
gische faculteit was zeer ingenomen met haar komst. Decaan dr.
K. Richter toonde zich ontzet over de gang van zaken.
Aan de wetenschappelijke kwaliteiten van Berger kan het niet
liggen, aldus Richter, die van het Vaticaan geen toelichting op het
besluit heeft ontvangen. Hij houdt het erop dat de kerkleiding
vooral bezwaren heeft tegen Bergers pleidooien voor meer ruimte
voor vrouwen en oecumene in de liturgie.
De regering van Nordrhein-Westfalen verlangt opheldering van
de Rooms-Katholieke Kerk over de weigering. Met een verwijzing
naar het verdrag tussen kerk en staat heeft minister Anke Brunn
van wetenschappen aan bisschop Hubert Luthe van Essen ge
vraagd de maatregel toe te lichten. Alleen op die manier valt na te
gaan of de bisschop niet buiten zijn boekje is gegaan, aldus
Brunn. De minister heeft de bisschop verder gevraagd.de theolo
ge het recht te geven gehoord te worden. Daarbij kunnen de be
zwaren tegen haar opvattingen worden uiteengezet. Berger krijgt
dan de mogelijkheid zich te verweren.
Twee jaar geleden hield het Vaticaan de benoeming van Berger
aan de universiteit van het Zwitserse Freiburg tegen, toen de bis
schoppen al toestemming hadden gegeven. Berger is op dit mo
ment docent oecumenische theologie aan de Duke universiteit in
Durham in de Verenigde Staten. Twee jaar geleden promoveerde
zij aan de Universiteit van Münster als eerste vrouw in Duitsland
in het vak liturgiewetenschap.
EKD veroordeelt zegening homopaar
Düsseldorf/Keulen (epd) - De Evangelische Kerk in Rijnland
heeft de kerkelijke zegening van een homopaar scherp veroor
deeld. De predikant die in de dienst voorging, hangt disciplinairs
maatregelen wegens ambtsmisbruik boven het hoofd. Onlangs ze
gende ds. Hans Mörter van de Evangelische gemeente in Keulen
met instemming van de kerkeraad de relatie van twee homosek
suele mannen in.
Hij gaf als reden dat hij het paar niet wilde discrimineren. Boven
dien verklaarde hij dat hij ook in de toekomst homoseksuele en
lesbische paren de mogelijkheid van een kerkelijke inzegening'
wil bieden.
Volgens de Rijnlandse kerk voorziet de kerkorde niet in de inze
gening van homoseksuele relaties. Bovendien zet de dienst ffl
Keulen van vorige week de meningsvorming van kerkraden en
classes (regionale kerkvergaderingen) over homoseksualiteit on
der druk. Op de regionale synode van januari volgend jaar staa
de houding van de kerk ten aanzien van homoseksualiteit op de
agenda.
Van onze verslaggever
Helsinki - Alleen Britten zijn
op de Europese atletiekkam-
pioenschappen in Helsinki
kennelijk in staat het niveau
nog enigszins op te krikken.
Na Linford Christie was het
gisteren de beurt aan Colin
Jackson op de 110 meter hor
den en Sally Gunnell op de
400 meter horden. Beiden
zijn wereldrecordhouder,
Olympisch en wereldkampi
oen. Gunnell miste echter nog
een Europese titel. Gistera
vond voltooide ze de trilogie.
Als Sally Gunnell woord houdt,
stopt ze nu ook onmiddellijk,
want drie jaar geleden kondigde
ze na de wereldtitelstrijd in To-
Uitslagen EK
MANNEN
800 m, halve finales (eerste vier
naar finale): eerste serie: 1. Ben-
venuti (Ita) 1.47,01, 2. Douglas
(Noo) 1.47,15, 3. Cerez;o (Spa)
1.47,24, 4. Winrow (GBr) 1.47,24,
5. Koers (Ned) 1.47,52 (uitgescha
keld); tweede serie: 1. Motchebon
(Dui) 1.45,75, 2. Rodal (Noo)
1.45,80, 3. D'Urso (Ita) 1.45,88, 4.
De Teresa (Spa) 1.45,89.
110 m horden, halve finales
(eerste vier naar finale): eerste
serie: 1. Jackson (GBr) 13,04
(beste wereldseizoenprëstatie), 2.
Philibert (Fra) 13,45, 3. Boroi
(Roe) 13,53, 4. Fenner (Dui) 13,55;
tweede serie: 1. Jarrett (GBr)
13,32, 2. Schwarthoff (Dui) 13,38,
3. Edorh (Duï) 13,47, 4. Haapa-
koski (Fin) 13,52; finale: 1.
Jackson 13,08, 2. Schwarthoff
13,16, 3. Jarrett 13,23, 4. Edorh
(Dui) 13,41, 5. Fenner (Dui) 13,53,
6. Haapakoski (Fin) 13,54, 7. Phi
libert (Fra) 13,54, 8. Boroi (Roe)
13,61.
3000 m steeple, finale: 1. Lam-
bruschini (Ita) 8.22,40, 2. Carosi
(Ita) 8.23,53, 3. Van Dijck (Bel)
8.24,86, 4. Rowland (GBr) 8.26,00,
5. Pronin (Rus) 8.26,33, 6. Strege
(Dui) 8.26,36, 7. Svenoy (Noo)
8.28,12; 8v Panetta (Ita) 8.28,25, 9.
Baumermeister (Dui) 8.32,58, 10.
Hanlon 8.36,06.
Discuswerpen, geplaatst voor fi
nale: Sjevtsjenko (Rus) 62,46 m,
Liakhov (Rus) 62,26, Doebrovsts-
jik (WRu) 62,00, Seelig (Dui)
61,28, Horvath (Hon) 60,96, Gra-
su (Roe) 60,64, Schuit (Dui) 60,62,
Zintsjenko (Oek) 60,40, Sweeney
(Ier) 59,34, Riedel (Dui) 58,66,
Valvik (Noo) 58,50, Lukashok
(Isr) 57,78.
Kogelstoten, geplaatst voor fina
le: Gudmundsson (IJsl) 19,69 m,
Bagach (Oek) 19,65, Peric (Joe)
19,64, Klimenko (Oek) 19,45, Hal-
vari (Fin) 19,29, Virastjoek (Oek)
19,25, Dal Soglio (Ita) 19,23,
Koistinen (Fin) 19,05, Kleiza (Lit)
18,77, Hoff (Noo) 18,69, Herbrand
(Dui) 18,65, Fantini (Ita) 18,64.
Tienkamp, stand na de eerste dag
(resp. totaal, 100 m, ver, kogel,
hoog, 400 m): 1. Hamalainen
(WRu)
4512-10,77-7,54-15',70-2,08-47,28,
2- Dagard (Zwe)
4351-10,69-7,45-14,93-1,93-46,71,
B
Programma
ZATERDAG 13 AUGUSTUS
08,30: start 50 km snelwandelen M
08.30: tienkamp 110 m horden M
09.30: tienkamp discüs M (groep A)
11.00: tienkamp discus M (groep B)
11-50: finish 50 km snelwandelen M
12.30: tienkamp polshoog M
15.00: tienkamp speer M (groep A)
16.20: tienkamp speer M (groep B)
17.10: finale hinkstap M
17.20: series 4X100 m V
17-35: finale 4x100 m M
17.50: finale 10.000 m V
18-00: finale kogelstoten M
15
15
Van onze verslaggever
Breda - Yassine Abdellaoui had
bij Willem n de reputatie dat hij
zelden op tijd verscheen, op zijn
eerste werkdag bij NAC was dat
Pamplona (anp) - Zijn voorbereic
is in volle gang, voor de werel
Miguel Indurain helemaal niets
an 'n Spanje echter niet alles
grote vedette op Sicilië in actie
oe individuele race tegen
i\/rCeïas <^ur^e Indurain zelfs
feedoen aan de wereldtitelstrijd
Rf Sr°te Spaanse kampioen reageer
n oe tweede man van de Spaanse
TT "Het lijkt me dom mij te ve
niot T°mt mi-'rl v°orbereiding op de
7oh S°ede, ontneemt me eigenl
r 6 j' -federeen wist al een tijdje da
Ti. ,aan vallen. De voorberei
ssendoor naar Sicilië gaan, is a
sanesto geïrriteerd.
weigert zich de wet
)erpllcht. heh ilr i™,™
de
net voltallige bestuur."
