Golan houdt Israël volop bezig
Politiek prestige Amerikaanse president loopt nieuwe deuken op
In discussie
Fundamentalisten dreigen Frankrijk met nieuwe acties
Debat over teruggave hoogvlakte aan Syrië laait opnieuw op
Serviërs roven weer wapens uit VN-magazijnen
Discussie over verdelen
geld van Ruanda-actie
DE STEM
BUITENLAND
A5
Nederlandse
au pair op
bergtocht vrij
Palestijnse
politie opgeleid
in Nederland
BUITENLAND KORT
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1994
Vin onze redactie buitenland
Washington - Het prestige van de
Anerikaanse president Clinton, dat
gdet op recente opiniepeilingen
tch al niet zo groot is, is verder
bischadigd na een afgang in het
Hiis van Afgevaardigden.
Eikele uren nadat Clinton in het Huis
vai Afgevaardigden een gevoelige ne-
derlaag had geleden met de afwijzing
vai zijn anti-misdaadwet, besloten de
ümocraten in het Huis het debat over
di hervorming van de gezondheidszorg
uit te stellen.
De anti-misdaadwet en de gezondheids
zorgplannen worden beschouwd als de
hoofdpunten van Clintons politieke
programma.
Clintons misdaadwet werd donderdag
verrassend door het Huis van Afgevaar
digden afgewezen. Met 225 tegen 210
stemmen weigerden de afgevaardigden
het ruim 55 miljard gulden omvattende
wetsvoorstel op de agenda te plaatsen.
Onder de tegenstemmers waren bijna
alle Republikeinen en 58 Democratische
afgevaardigden. Volgens Clinton, die
duidelijk was aangeslagen, hebben de
tegenstemmers zich voor het karretje
laten spannen van de machtige wapen
lobby, de NRA, de National Rifle Asso
ciation.
In het voorstel werd onder meer een
verbod van kracht op negentien types
semi-automatische wapens. Clinton zei
te zullen onderzoeken met welke aan
passingen de wet alsnog kan worden
aangenomen.
De Republikeinen stemden massaal te
gen het voorstel, omdat de wet volgens
hen te veel nadruk legt op sociale
programma's en te weinig op de directe
misdaadbestrijding.
Volgens opiniepeilingen is misdaadbe
strijding in de ogen van de Amerikanen
het belangrijkste thema waarover de
politiek zich moet buigen.
Wat betreft de gezondheidszorg had
Clinton het Congres gevraagd de her
vormingsplannen zo snel mogelijk in
behandeling te-nemen, zodat een defini
tieve tekst voor het najaar gereed is.
Het uitstel kan ertoe leiden dat de
hervormingen niet voor de tussentijdse
verkiezingen van november van kracht
worden.
In de Senaat, dat zich tegelijk met het
Huis van Afgevaardigden over de ge
zondheidszorg buigt, wordt de weer
stand tegen Clintons voorstellen steeds
groter. De Republikeinen wezen don
derdag ook een compromisvoorstel van
de hand omdat daarmee de belastingen
nog te veel zouden worden verhoogd.
Volgens Clinton moet een reorganisatie
van de gezondheidszorg ertoe leiden dat
er een ziektekostendekking komt voor
de circa 35 miljoen Amerikanen die nu
niet verzekerd zijn. Hij wil dit onder
meer financieren uit premie-afdrachten
van werkgevers. Maar het ziet ernaar
uit dat Clintons plannen veel verder
gaan dan Huis en Senaat willen.
Vun onze redactie buitenland
Jeruzalem - In Israël is opnieuw het debat opgelaaid
over een eventuele totale terugtrekking van de Golan-
Roogvlakte in het kader van een vredesakkoord met
Sjrië.
Aaileiding vormt de recente
roidreis van de Amerikaanse
miiister van Buitenlandse Za-
kei Christopher. Volgens diverse
medingen zou premier Rabin
tijdens Christophers bezoek een
nieuw aanbod voor een volledige
Israëlische terugtrekking hebben
De Israëlische televisie meldt dat
het zou gaan om een plan voor
een gefaseerde terugtrekking die
is uitgesmeerd over een periode
van ner jaar. Dit voorstel zou
nog niet aan de Syriërs zijn
overgebracht, onder meer omdat
Chriftopher zelf eerst nog plan
nen zou willen uitwerken voor
een demilitarisering van de
hoojvlakte en van een 'symbo
lische strook land' aan de Israë-
lisèe kant van de grens met
Syrië.
Rèin ontkende gisteren echter
it hij zijn goedkeuring zou
hèben geven aan een totale Is
raëlische terugtrekking.
Israëlische kranten meldden dat
Damascus de Golan-hoogte in
itder geval terug wil hebben
por er in 1996 in Israël nieuwe
lerkiezingen worden gehouden,
pe Syrische president Assad zou
lang zijn dat er weer een rechtse
legering aan de macht komt, die
aspraken zou kunnen terug-
daaien. Volgens de krant Davar
zoi hij om die reden zich bij het
beoek van Christopher akkoord
heben verklaard met een Israë-
lishe terugtrekking in twee
jar. Syrië zou verder een Israë-
ilshe terugtrekking eisen uit de
Isnëlische 'veiligheidszone' in
Zud-Libanon.
DeLikud-oppositie in Israël be-
diade de Syrische leider giste-
rei op zijn wenken door naar
aaleiding van alle geruchten te
veidaren dat zij geen enkel ak-
tord van de huidige regering
me Syrië zal respecteren als dat
tenggave van de Golan inhoudt.
„As we met Gods hulp aan de
maht komen, zullen we de Go
lan hoogte niet opgeven," zei
Mohe Katzav, leider van de Li-
kui-fractie in de Knesset. „En
als t een dergelijk akkoord is,
Leeburg - De Nederlandse
au oair, die in de VS van
®ocrd op een baby wordt
beschuldigd, is gisteravond
op lorgtocht vrijgelaten.
Dat gebeurde nadat de rechter
akkiord was gegaan met een
verliging van de aanvankelijke
borjsom tot tienduizend dollar.
Ongveer een uur na de uit
sprak van de rechter kwam de
aegntienjarige Anna, die haar
oraije gevangenispak had inge-
riül voor een blauwe spijker-
brok en witte blouse, aanlopen,
'iel haar vader en nicht Ada
Keller om de hals.
i J werden omringd door een
e§T' van fotografen, came-
repoegen en (Nederlandse) jour-
Dalsten.
|bua zei niets, dat had zij ook
jjiffins de rechtszitting niet ge-
De advocaat maakte duidelijk
bat zij geen enkele vraag zou
beatwoorden. Alleen nicht Ada
ecankte de Nederlanders die
Sa in de buidel getast hadden
j®.1[e borgsom van tienduizend
°U;r bijeen te brengen,
aarna vertrokken ze met onbe
kende bestemming.
bet gerechtsgebouw bleef
i,.. ,,een dame achter die met
kleine kinderen een bord
1 °°S hield. Daarop stond te
r. geen borg voor moorde-
B van kleine kinderen. Op de
SL waarom zij dat harde
w 'I"1' innam antwoordde de
uv kwaad: „Hoe zou u reage-
i'ordS?"W vermoord zou
dan moet de regering van' Syrië
weten dat zo'n akkoord ons tot
niets verplicht en dat we eraan
zullen werken het te verande
ren."
De teruggave van de Golan is
hèt hete hangijzer bij uitstek in
de Israëlisch-Syrische onderhan
delingen.
Israël heeft in het verleden een
gedeeltelijke terugtrekking aan
geboden in ruil voor normalisa
tie van de betrekkingen en uit
wisseling van ambassadeurs,
maar Syrië heeft dat steeds van
de hand gewezen.
Bij het laatste bezoek van Chris
topher was de Syrische bood
schap opnieuw 'dat er over te
ruggave niet kan worden gemar
chandeerd', zei de Syrische mi
nister Farouq al-Shara eerder
deze week.
Tussen Israël en Libanon is het
evenmin pais en vree.
De Israëlische strijdkrachten
hebben gisteren voor het eerst
gronddoelraketten ingezet bij
beschietingen op bolwerken van
de Hezbollah-beweging in Zuid-
Libanon.
Ooggetuigen meldden drie enor
me knallen. Brokstukken kwa
men neer in dorpen die meer dan
twee kilometer van de heuvel
liggen. Een vrouw raakte ge
wond. De paniek onder de bewo
ners was groot.
Van onze verslaggever
Den Haag - Het ministerie
van Ontwikkelingssamen
werking wil Palestijnse po-
litietrainers een opleiding in
Nederland laten volgen.
Het plan, onderdeel van de
ontwikkelingshulp aan de
Gazastrook, moet de Pales-
tijnen helpen een goede po
litiemacht op poten te zet
ten. Een onderzoek moet
aan het eind van het jaar
uitwijzen hoe deze hulp tot
stand kan komen.
Nu zijn ongeveer driedui
zend Palestijnse politieman
nen en soldaten actief in de
Gazastrook. Maar de orga
nisatie laat nog te wensen
over.
Verschillende landen, waar
onder Zweden, Verenigd
Koninkrijk, Frankrijk,
Spanje en Nederland, heb
ben toegezegd de politie in
Gaza de helpende hand te
bieden.
Een Palestijnse vrouw debatteert met een Israëlische politieman over de vrijlating van haar zoon. De jongen werd gisteren, bij
relletjes in Hebron, gearresteerd. foto epa
Sarajevo (ap) - De Serviërs
bij Sarajevo hebben gisteren
een houwitser geroofd die
werd bewaakt door de VN.
Oekraïense blauwhelmen bij het
VN-depot buiten de Bosnische
hoofdstad waar het stuk geschut
werd bewaard traden kordaat
tegen de roof op en slaagden erin
het snel weer terug te krijgen.
De blauwhelmen ontdekten dat
bij een inzamelingspunt bij Kri-
voglavci, 5 km ten noordwesten
van Sarajevo, een 105 mm-hou-
witser met munitie weg was. De
Oekraïners namen onmiddellijk
contact op met de officieren van
de Bosnische Serviërs.
Die leverden aanvankelijk een
kleiner stuk geschut zonder mu
nitie in, maar toen de blauwhel
men voet bij stuk hielden droe
gen de Serviërs het geroofde wa
pen plus munitie over. Het klei
nere stuk geschut namen zij ech
ter mee terug, hoewel dat een
duidelijke schending is van het
verbod op zware wapens binnen
een straal van 20 km.
De nieuwe wapenroof tekent de
weer opgelopen spanningen rond
Sarajevo. Een dag eerder werd
de luchtbrug met hulpgoederen
gestaakt, omdat twee vracht
vliegtuigen op de luchthaven
door sluipschutters werden be
schoten.
Verleden week voerden Navo-
toestellen luchtaanvallen uit op
een anti-tankwapen om de Ser
viërs te dwingen de eerder door
hen geroofde wapens over te
dragen, wat na de luchtactie
gebeurde.
De VN-commandant in Bosnië,
Rose, en het hoofd voor civiele
zaken, Andrejev, hadden in Pale
inmiddels een gesprek met de
leiders van de Bosnische Ser
viërs. Doel van het gesprek was
een einde te maken aan de
voortdurende beschietingen door
sluipschutters en de wegen naar
en vanuit Sarajevo weer open te
krijgen.
VN-functionarissen uitten ook
hun zorg over een grote concen
tratie van militairen ten noorden
van Sarajevo.
Dit gebied is de afgelopen dagen
toneel van hardnekkige gevech
ten. Een groep van 3.000 militai
ren van de moslim-regering wil
daar een bres slaan in de belege
ring van Serviërs, die Sarajevo
sinds het begin van de oorlog
van de rest van het land hebben
afgesneden. De Bosnische rege
ring zegt dat haar troepen daar
de afgelopen tien dagen 35 vier
kante km terreinwinst hebben
geboekt.
Majoor Armink, woordvoerder
van de VN-troepen bij Sarajevo,
bestempelt de situatie in het
noorden als zorgwekkend. „Elke
toename van de aantallen kan de
balans verstoren."
Ruim twee weken geleden sloten
de Bosnische Serviërs alle weg
verbindingen naar Sarajevo af.
Mensen met voldoende geld kun
nen voorlopig nog wel aan voed
sel komen. Maar voor de minder
bedeelde bewoners van de
hoofdstad kan de voedselsituatie
snel nijpend worden, aldus een
woordvoerder van de VN-vluch-
telingenorganisatie.
De Amerikaanse president Clin
ton overweegt de VN toestem
ming te vragen om het wapene
mbargo voor voormalig Joego
slavië niet langer van toepassing
te verklaren voor de Bosnische
regering.
Hij wil de Bosnische Serviërs
daarmee verder onder druk zet
ten in te stemmen met het inter
nationale vredesplan voor
Bosnië.
Van onze redactie buitenland
Parijs - De Algerijnse Gewa
pende Islamitische Groep
(GIA) heeft gisteren nieuwe
dreigementen geuit richting
Frankrijk.
De moslim-fundamentalisten
willen dat alle Fransen uit Alge
rije vertrekken en dat de rege
ring in Parijs iedere steun aan de
huidige Algerijnse regering stop
zet.
Als de Fransen niet aan deze, en
nog vier andere eisen voldoen,
meldt de GIA aan een Arabische
krant, dan volgen nieuwe aan
slagen volgen op Franse belan
gen in Algerije.
In reactie hierop heeft de Franse
regering in Parijs twee Islamiti
sche boekhandelaren gearres
teerd, die ervan worden verdacht
de strijd van het Islamitisch
Reddingsfront (FIS) te steunen.
Ze worden onder meer beschul
digd van wapensmokkel. Boven
dien is een nieuwe moslimfunda
mentalist vastgezet in het
Noordfranse Folembray. In de
kazerne wachten nu 23 sympa
thisanten van het FIS op hun
uitzetting.
Frankrijk heeft verder zijn nach
telijke controles uitgebreid.
Werden eerst alleen in Parijs en
omgeving identiteitscontroles
uitgevoerd, nu worden ook in
steden als Lille, Lyon, Marseille
en Bordeaux inspecties gehou
den. Alleen al in Parijs werd de
identiteit van 17.000 mensen na
gegaan. Iets meer dan 200 men
sen werden aangehouden. Tot nu
toe is niemand gearresteerd in
verband met terroristische acti
viteiten.
De recente gebeurtenissen heb
ben in Frankrijk een debat uit
gelokt over de vraag of het wijs
is van de Franse regering om de
huidige Algerijnse machthebbers
de hand boven het hoofd te hou
den.
Vooral de socialistische opposi
tie heeft haar bezorgdheid geuit
dat Frankrijk zich in gevaarlijk
vaarwater begeeft door te weinig
afstand te nemen van het 'dicta
toriale, corrupte en inefficiënte'
leiderschap in Algiers. Sommi
gen vragen zich af of Frankrijk
er niet in Algiers op zou moeten
aandringen een gesprek te be
ginnen met gematigde elementen
binnen het FIS.
Minister van Buitenlandse Za
ken Juppé zei donderdag dat
Parijs zich nooit onvoorwaarde
lijk achter de regering in Algiers
heeft gesteld maar haar heeft
gevraagd een opening te bieden
voor een politiek perspectief.
Zijn collega van Binnenlandse
Zaken Pasqua zei gisteren in een
interview met Le Figaro even
eens dat het wijs zou zijn als de
Algerijnse autoriteiten hun 'de
mocratische basis zouden ver
breden'.
Maar Pasqua toonde zich tegelij
kertijd sceptisch over de vraag
of er wel gematigde leden van de
oppositie te vinden zouden zijn.
„Als er gematigde fundamenta
listen zijn, laten ze dan van zich
horen. Laten ze de aanslagen
veroordelen," zei Pasqua. „De
waarheid is echter dat de islam
die men in Algerije wil introdu
ceren agressief is en gericht op
verovering. Frankrijk kan daar
niet onverschillig tegenover
staan."
Wat betreft de veiligheidsmaat
regelen die Frankrijk heeft geno
men, zei Pasqua dat 'er nog meer
Folembrays zullen komen als dat
noodzakelijk mocht zijn'.
Algerijnen protesteerden gis
teren bij de Franse ambassade
in Londen tegen de Franse
politiek jegens hun landgeno
ten. foto epa
Hoogste rechter ex-DDR vervolgd
Berlijn - De Duitse justitie heeft gisteren besloten tot vervolging
van de voormalige president van het hoogste gerechtshof in de
ex-DDR, Töplitz. De vroegere rechter en een andere jurist staan
onder verdenking van rechtsverdraaiing en vrijheidsberoving,
meldt Justitie. Het duo zou in 1962 en 1967 hebben meegewerkt
aan rechtszaken die door de communistische machthebbers
waren opgezet als zogeheten showprocessen met uitsluitend een
politiek doel. De Duitse justitie spreekt dan ook over een
schending van de mensenrechten.
Gevechten Sri Lanka: 57 doden
Colombo - Bij gevechten tussen regeringssoldaten en opstande
lingen van de Tamil-beweging LITE zijn de afgelopen twee
dagen in het noorden en oosten van Sri Lanka zeker 57 mensen
om het leven gekomen, waarvan het overgrote deel guerrillas
trijders. Dat is vernomen uit militaire en regeringsbronnen in de
hoofdstad Colombo. De opleving van het politieke geweld in Sri
Lanka houdt verband met de parlementsverkiezingen komende
dinsdag. Volgens een militaire woordvoorder proberen de Ta-
mil-rebellen de verkiezingen in de war te sturen. In Sri Lanka is
al ruim elf jaar een oorlog tussen de rivaliserende bevolkings
groepen Singalezen en Tamils aan de gang, die al aan meer dan
dertigduizend mensen het leven heeft gekost. De Tamils streven
naar afscheiding van Sri Lanka.
Hess-herdenking in Stuttgart
Stuttgart - In de Duitse deelstaat Baden-Württemberg zijn
gisteren twee eerder afgekondigde samenscholingsverboden op
geheven. Rechters bepaalden dat de maatregelen, gericht tegen
de extreemrechtse Nationaal-Democratische Partij van Duits
land (NPD), niet kunnen worden gehandhaafd in Stuttgart en
Heilbronn. De NPD houdt in deze plaatsen zaterdag Rudolf-
Hessherdenkingen.Spreker op beide bijeenkomsten is NDP-lei-
der Günter Deckert. Positieve uitlatingen van rechters in
Mannheim over Deckert, bij hun motivatie voor een lichte straf
wegens aanzetten tot rassenhaat, hebben tot een storm van
protest geleid in de Bondsrepubliek. Neonazi's willen zaterdag,
ondanks het verbod van de autoriteiten, op verschillende
plaatsen de dood van Rudolf Hess herdenken. Hess was een
nationaal-soeialist van het eerste uur en gold als mogelijke
plaatsvervanger van Adolf Hitler.
Toeristen gewond in Istanbul
Istanbul - Negen mensen, onder wie drie toeristen, zijn gisteren
in Istanbul gewond geraakt door een bomaanslag op een
busstation in het Europese deel van de stad. De verantwoorde
lijkheid voor de aanslag is tot dusverre niet opgeëist. De
fragmentatiebom was in een vuilnisbak geplaatst in het bussta
tion van Bayrampasa. Zes Turken, een Tsjech, een Roemeen en
een Zweedse raakten door de explosie gewond. In de maanden
van maart tot juni zijn drie doden gevallen bij zeker zes
bomaanslagen, waarvan er vier in Istanbul plaats vonden. De
Koerdische Arbeiderspartij (PKK), die sinds 15 augustus 1984
een guerrilla-oorlog voert in het zuiden en zuidoosten van het
land, heeft vorig jaar een terreurcampagne tegen toeristische
belangen aangekondigd. Mogelijk komen de daders uit kringen
van de PKK.
Iran in tegenaanval tegen Argentinië
Nicosia - Vier Iraanse ex-diplomaten tegen wie een Argentijnse
rechter een arrestatiebevel heeft uitgevaardigd in verband met
een anti-joodse aanslag, dienen een klacht in wegens smaad. Dat
heeft Iran gisteren officieel meegedeeld. Bijna honderd mensen
kwamen om het leven bij de aanslag van half juli op een kantoor
van de joodse gemeenschap in Buenos Aires. In Paraguay is een
man met een Libanees paspoort gearresteerd. Kranten in het
Zuidamerikaande land schrijven dat hij mogelijk te maken heeft
met de aanslag van vorige maand.
Indonesië: praten over Oost-Timor
Jakarta - Het Indonesische leger is bereid te praten over
Oost-Timor met groeperingen die strijden voor onafhankelijk
heid van de voormalige Portugese kolonie, heeft een woordvoer
der gisteren bekendgemaakt. Hij ging daarmee in op een
voorstel van de rooms-katholieke bisschop van Oost-Timor.
„Wij zijn gereed en bereid te praten met iedereen," zei majoor
Simbolon vanuit de Oosttimorese hoofdstad Dili. Hij verwel
komde het aanbod van bisschop Carlo Belo om bij onderhande
lingen te bemiddelen. Hij verwierp echter diens beschuldigingen
over moorden in Oost-Timor en de noodzaak voor een referen
dum over de toekomst van het gebied.
Surinaamse politie laat Zeeuw gaan
Paramaribo - Luitenant-kolonel Marcel Zeeuw, een van de
hoofdverdachten in het cocaïneschandaal dat Suriname al
enkele weken beheerst, is gisteren vrijgelaten.
Zeeuw en Dino Bouterse, zoon van Desi Bouterse, werden twee
weken geleden gearresteerd op verdenking van onder meer
betrokkenheid bij drugshandel. Bouterse jr. en de overige elf
verdachten blijven nog wel achter slot en grendel.
Marcel Zeeuw, die in 1980 tot de coupplegers behoorde, werd
ervan verdacht samen met Dino Bouterse een overval op drie
drughandelaren op touw te hebben gezet, met de bedoeling hen
twee kilo cocaïne afhandig te maken. Omdat ze de drugs niet
konden vinden, zou het drietal door Zeeuw en Bouterse zijn
gegijzeld en mishandeld.
Zeeuw is vrijgelaten, zegt een politiewoordvoerder, omdat
Justitie onvoldoende bewijzen tegen hem op tafel kon krijgen.
Dat komt vooral omdat getuigen verklaringen hebben afgelegd
die het voormalige hoofd van de Militaire Politie vrijpleiten.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Ondertussen is er in Nederland
een discussie losgebarsten tussen
de diverse hulporganisaties over
de verdeelsleutel die gehanteerd
wordt bij de 54 miljoen gulden
die bij de recente tv-actie voor
Ruanda is opgehaald.
Artsen zonder Grenzen (AZG)
heeft de overige hulporganisaties
gevraagd of ze een groter aan
deel van de opbrengst van de
Ruanda-actie kan krijgen.
AZG krijgt volgens een bepaalde
verdeelsleutel 11 procent van de
opbrengst; dat is bijna zes mil
joen gulden. Het Rode Kruis ont
vangt 16,7 procent en Novib 14,5
procent. AZG heeft haar colle
ga's gevraagd voor nog eens vier
miljoen gulden bij te springen.
Volgens de Novib-woordvoerder
zal er volgende week een gesprek
gevoerd worden over het geld.
„Meer organisaties hebben ge
vraagd om deelname, zoals de
Islamic Relief Organisation.
Maar niet iedereen wordt toege
laten, dat bekijken we heel pre
cies." Of AZG meer geld krijgt,
hangt af van de discussie. „AZG
doet heel belangrijk werk op
noodhulpgebied. Maar er zijn
ook andere organisaties die niet
zo zichtbaar proberen het leven
van de vluchtelingen leefbaar te
maken."
De televisie-actie voor Ruanda
heeft in Vlaanderen nog niet het
verwachte bedrag van 5,5 mil
joen gulden opgebracht. Woens
dag was er nog maar 330.000
gulden binnen op het speciale
rekeningnummer, gistermiddag
bleek dat bedrag al verdubbeld
tot 660.000 gulden. De verwach
ting is dat er de komende dagen
nog wat bijkomt.
Erik Todts, woordvoerder na
mens de vier hulporganisaties
Oxfam, Artsen zonder Grenzen,
Rode Kruis en Caritas, erkende
gisteren dat de raming van afge
lopen zondag - 5,5 miljoen gul
den - natte vingerwerk was.
„Ik baseerde me mede op het
aantal telefoontjes uit Vlaande
ren tijdens de televisie-uitzen
ding. Dat was een gok. Ik heb nu
de indruk dat de giftencurve
zeer kort is." Todts gelooft des
ondanks nog dat de televisie-ac
tie in Vlaanderen zo'n 60 miljoen
frank - 3,3 miljoen gulden - op
brengt.
