750.000 Nederlanders hebben rijangst
Huisv
'Liggen op de weg': Nieuw dodelijk spel
'Duitsland mag zich gaan verheugen op regeringswissel'
Nijmegen;
Steen
DE STEM-
l
DE STEM
Voorsprong
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Hoog en laag
Bang voor tunnel en snelweg? Er is iets aan te doen...
pESTEM
Rechtbank vindt
Man bekent rnai
ZATERDAG 13 AUGUSTUS 1994
De woorden van on
ze taal zijn niet al
leen dragers van
betekenissen maar vaak ook
tekens van ons maatschappe
lijk (voor)oordeel. Ook woor
den hebben een sociale status,
al schijnt die de laatste tijd
door een spontane of afge
dwongen grotere gemeen
zaamheid geleidelijk te ver
dwijnen.
Maar we hebben nog altijd de
hogere kringen, bij noodweer
voelen we ons afhankelijk van
hogere machten, een pauselij
ke of koninklijke onderschei
ding is ons een hoge eer, als
ons onrecht is aangedaan zoe
ken wij het hogerop, op hoge
poten proberen wij ons recht
te krijgen en ten slotte ver
wachten wij een eeuwig heil
in de hemel, hoog boven ons
hoofd.
De hel is ergens onder onze
voeten, wie daar uiteindelijk
terecht komt heeft waar
schijnlijk laag bij de grond
geleefd, is daardoor ook mo
reel aan lager wal geraakt,
heeft nooit geleerd een toon
tje lager te zingen, vertoonde
een laaghartig gedrag, was
mogelijk ook van lage ge
boorte, zodat men van boven
af op hem kon neerzien.
De tegenstellingen in het
maatschappelijk leven zijn, al
le communisme en socialisme
ten spijt, nog lang niet uitge
wist. Nog maar goed twee
decennia geleden publiceer
den in Duitsland de linke au
teurs Wallraff en Engelsmann
hun veelbesproken pamflet
Ihr da oben - wir da anten.
De afstand tussen hoog en
laag overbruggen wij met een
trap. Niet voor niets spreken
wij in de taalkunde van de
trappen van vergelijking. Wie
op de bovenste trede van die
ladder staat, is de beste, de
sterkste, de krachtigste, de
mooiste en de liefste. God
woont dan ook in de hemelen.
Hosanna in den hoge.
Ook vorsten hebben zich al
tijd verheven gevoeld boven
het alledaagse, platvoerse
volk. Koninklijke hoogheden
en hoogstderzelver adellijke
familie vertoonden steeds
hoogstaande karaktereigen
schappen en op hun verjaar
dagen en bij jubilea kunnen
wij hen alleen benaderen
door eerbiedig een trap te
bestijgen en die na de verrich
te plichtplegingen, met onze
voeten naar de treden tas
tend, achteruit lopend weer af
te dalen.
In de oude, statige patriciërs
huizen, die men nog wel aan
de grachten van onze oude
steden kan aantreffen, vindt
men op de begane grond de
laaggezolderde werkruimten
van het voormalige personeel.
Indrukwekkende trappen,
met gebeeldhouwde leunin-
gen waarin men bijbelse en
mythologische taferelen her
kent, leiden naar de woonver
trekken van hen dit tot de
betere kringen behoorden en
met hun monumentale trap
penhuizen de afstand tussen
de gegoeden en de onderge
schikten zichtbaar maakten.
Wie hogerop wil komen, zal
een trap moeten bestijgen.
Dat meende ook de monnik
Jan van Ruusbroec in de late
middeleeuwen al toen hij de
mystieke opgang van de mens
naar de zuivere beschouwing
van God beschreef in een
boek dat Van de seven trap
pen als titel kreeg. En blijkens
de roman De trap van steen en
wolken van Johan Daisne
moet men voor het rijk der
verbeelding nog altijd hoger
op.
Van mijn opa die timmerman
was, herinner ik me de uit
spraak dat een mens niet ho
ger moet klimmen dan een
boom kan groeien. Hij maak
te dan ook geen rechte en
wentelende draaitrappen die
hoger reikten dan een eerste
verdieping, vanwaar men
hooguit vanuit het trapportaal
verder kon naar de zolder.
Liften bestonden er in zijn
levensjaren nog niet. En hij
zou zich waarschijnlijk voor
geen geld op de hoekig ver
schijnende en verradelijk ver
glijdende treden van een rol
trap hebben gewaagd die ons
nu in de glazen vides naar de
hoogste etages van de waren
huizen dragen. Dat zou hij
stellig bij hoog en bij laag
hebben geweigerd.
In de buurt wordt een huis gebouwd. Een grote hoop bakstenen
wordt afgeladen op het trottoir. Er is ruimschoots doorgang over.
Elke avond kruit de zelfbouwer een tig aantal kruiwagens zijn
terrein op.
Toch slinkt de stapel op de stoep sneller. De doe-het-zelver vraagt
de buren een oogje in hel zeil te houden. Ze beloven hulp en
toezicht.
Op vrijdagnamiddag stopt een dame in sportauto. Ze belt bij een
der belendende percelen aan en vraagt of ze wat stenen mee mag
nemen. Het wordt geweigerd. Op zaterdagochtend vroeg stapt een
heer op fiets met zijtassen af. Hij begint, zonder op of om te kijken,
zijn fietstassen te beladen. Als hij gewaarschuwd wordt daarmee op
te houden, is hij zeer beledigd.
Op zondagnamiddag - de bouwer heiligt de eerste dag der week -
passeert een pickup, mindert vaart en keert terug. Twee- jongeman
nen eigenen zich een deel der voorraad toe. Voor iemand heeft
kunnen ingrijpen, zijn ze al weer verdwenen, 's Avonds zijn ze er
opnieuw. Als ze gemaand worden, stellen ze lachend een goed werk
te verrichten: 'De hoop is toch slechts een steen des aanstoots'. (CH)
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Haitians en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309.
Bezorgklachten en abonnementenadministratie:
Afdeling Lezerscontact 06-0226116 (gratis)
ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Postbus 65, 4600 AB;
S 01640-36850, fax 01640-40731, redactie 01640-37253.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Goes, Klokstraat 1, 01100-28030, fax 01100-21928.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Oosterhout, Bredaseweg 108,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 01184-19910, fax 01184-11446.
Openingstijden: van 8.30-17.00 uur.
(Middagpauze van 12.30-13.30 uur m.u.v. Oosterhout)
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 87.20, per half jaar 173.45 óf per jaar 337.30.
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 29.05,
per kwartaal 84.70, per half jaar 168.45 óf per jaar 327.30.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881. Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur 076-236881, fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911.
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van
de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345. s
Dit gebeurt. Je hebt je
rijbewijs, al jaren. Je
hebt in de bergen gere
den, Zuid-Europa ge
daan, gewoon honderd
duizenden kilometers rij
den achter de rug. Ach,
af en toe een deukje,
meer niet. Dan gaat er
iets mis, je weet niet wat.
Je wordt onzeker, je rijdt
te langzaam, je krijgt de
zenuwen van die vracht
wagen op je lip, je durft
niet meer de snelweg op,
zeker niet meer door die
tunnel. Rijangst. Drie
kwart miljoen Nederlan
ders hebben het. Maar
die angst is te verhelpen,
belooft rijschoolhouder
Jan Voerman.
Door Jan Koesen
DE DANKBRIEVEN stromen
binnen. 'Zojuist teruggekeerd
van een zonnige vakantie per
auto, iets wat ik vorig jaar voor
onmogelijk had gehouden...',
'Niet meer bang of panisch, durf
ook alleen ergens heen te
gaan...', 'Ik rij elke dag automa
tisch en zonder er bij na te
denken...', 'Het is Jan Voerman
gelukt wat een andere school
niet gelukt is...', 'Ik heb na zeven
maanden ruim 14.000 kilometer
gereden...', 'Had het jaren eerder
moeten doen...'
Over een paar weken komt zijn
boekje 'Rijangst is zó te
verhelpen'uit. (Van Holkema
Warendorf, Houten). Wijze
woorden, adviezen, heel veel si
tuatietekeningen. Het boekje is
een uittreksel van zijn eigen,
veel forsere werkboek dat op
zijn schoot ligt als hij 'rijles
geeft. Zijn klanten, zegt Voer
man (school in Nieuwegein, wo
ning in Maurik) komen tot uit
Groningen. Hij geeft vooral les'
in de regio Utrecht, maar doet
over een poos ook de regio's
Arnhem en Nijmegen aan.
In zijn auto is een speciaal spie
geltje zo opgesteld (Jat leerling
en instructeur oogcontact heb
ben. „Dat is prettiger voor ons
beiden. Anders zit je tegen een
profiel aan te praten. En boven-
Rijschoolhouder Jan Voerman uit Nieuwegein en Maurik heeft zich gespecialiseerd in mensen met rijangst. Verreweg het
merendeel, zegt hij, is te helpen. foto Raphael drent
dien kan ik zo zien of iemand
panisch is."
Lesmethode
Jan Voerman vond dat er nogal
wat aan de klassieke rij-instruc-
tie mankeerde. Die was te grof
en ging alleen van de techniek
uit. „Ik wilde wat meer na mijn
examen rijinstructeur, ik had
kritiek op de lesmethodiek. Heel
veel mensen rollen door hun rij
examen, oké, ze zakken enkele
keren, maar ze halen het. En
dan, na een poos, gaat het bij
sommigen mis. In Nederland zijn
er ongeveer zeven miljoen hou
ders van een rijbewijs, maar een
half tot driekwart miljoen durft
niet meer te rijden.
„Je kunt iets rottigs meegemaakt
hebben, een ongeluk of zo. En
dan is het logisch dat je bang
bent. Maar het kan ook een
vormloze angst zijn, of zelfs een
fobie. Driekwart van de mensen
met rijangst zijn' vrouwen die
überhaupt en sowieso in allerlei
situaties angsten hebben. Maar
daarnaast zijn er ook die opeens
niet meer de snelweg durven te
nemen, die hooguit op vertrouw
de binnenwegen durven te rijden
waar tachtig kilometer het
maximum is. En dat terwijl de
autosnelwegen veel veiligèr zijn
dan die landwegen.
„Ze hebben problemen met de
snelheid, ze kunnen zich niet
-verweren tegen opdringerige au
to's en ze hebben enorm veel
angst voor bumperklevers, een
tunnel, een -brug. Daar worden
ze zo panisch van dat ze op de
vluchtstrook gaan rijden, maar
ook daar moeten ze vroeg of laat
van af.
„Ze raken verkrampt als ze de
linkerbaan opmoeten, als ze een
grote rotonde moeten nemen en
daarop moeten weven van links
naar rechts en omgekeerd. Ze
gaan hyperventileren en dan,ko
men ze er helemaal niet meer uit.
Het heeft geen zin om hen te
zeggen dat hun angst onzin is, je
moet het anders aanpakken.
Fobie
„Het moeilijkste is de categorie
met een fobie, maar ik durf toch
te zeggen dat-zestig tot zeventig
procent van hen te helpen is. En
van de resterende groep kan ik
negentig procent van de rijangst
bevrijden."
Voerman: „Er zijn mensen die,
nadat ze hun rijbewijs hebben
gehaald, in geen jaren hebben
gereden. Het is logisch dat die
wat gespannen zijn. Ze moeten
alleen wat bijgespijkerd worden.
Maar je hebt er ook die zoveel
schrikbeelden hebben opge
bouwd dat ze er niet meer uitko
men.
„Het kan zijn dat er iemand op
je lip rijdt. Daar kun je zo bang
door worden dat je zelf dichter
bij het verkeer voor je gaat rij
den, dat je te weinig afstand
neemt. De gewone rijintructeur
heeft daar geen weet van. Die
kan zich niet in de gevoelens van
zijn klant indenken, die kan niet
inspringen op de specifieke eisen
van zijn klanten. Als mensen bij
me komen is het goed mis. Er
komt nooit iemand bij me die
maar éen angst heeft. Zo van, 'Ik
moet morgen in Londen rijden,
help me'. Zo'n verzoek krijg ik
niet."
Gesprek
Jan Voerman heeft eerst een
kennismakingsgesprek met zijn
bange leerling. Dat geschiedt op
een rustige plek. Als de pupil
gekalmeerd is, laat hij hem of
haar even rijden om aan de auto
te wennen en om te kijken wat
voor vlees hij in de kuip heeft.
„Als iemand zegt, 'Binnen de
bebouwde kom heb ik geen pro
blemen', dan gaan we de snelweg
op. We gaan rijden op terreinen
die duidelijk met het probleem
te maken hebben. Ik zie al heel
gauw wanneer ze verkrampt
gaan raken, wanneer de span
ningen- teveel worden, je ziet ze
persoonlijk reageren op het gt.
vaar. En dan ga ik praten. Hoeis
dit begonnen? dat soort ding®
En ik haal het werkboek erbij.
„Als het een hopeloos geval is
stop ik er bijtijds mee. Ja, ik zjj
er ook naast. Van de ene seconde
op de andere kunnen ze buit®
westen raken. Ik heb ook drie
pedalen, ik kan ook schakelen
ik kan een beetje het stuur rege
len. Dat is een prettig idee voor
hen. En we gaan natuurlijk nooit
hard de bocht in.
„Elke keer als je de vluchtstrook
oprijdt, houd ik hen voor, ver
sterk je je angst. Want vluchten
geeft opluchting en het bevestigt
je gevoel van: de vluchtstrook is
veilig, de snelweg is verkeerd.
Meestal krijgen ze tien tot twin
tig uur aangepaste les. Na vijf
tot zes uur weet ik het wel. Dan
bepaal ik of verder lessen zinvol
is of niet."
Ongeluk
Er zijn chauffeurs die door een
ongeluk bang zijn geworden, zo
als truckers die iets vreselijks
met hun twintigtonner hebben
meegemaakt. Voor hen is er niet
de rijschool van Voerman, maar
een instituut te Hillegom dat hen
van verkeerstrauma's moet be
vrijden.
Maar het gebeurt ook dat een
leerling moeite heeft met rijden
omdat hij vroeger tijdens een
ongeluk een familielid heeft ver
loren. '„Zo had ik een vrouu die
op die manier haar oma en een
ander familielid had verloren.
Dat is natuurlijk een heel ander
verhaal dan iemand met een fo
bie.
„Soms ben ik een halve psychia
ter, maar alleen in de lesprak
tijk. Ik hou niet van die riedels
van Freud. Ik probeer er alleen
achter te komen waarmee ik die
mensen praktisch kan helpen.
„Ik kan me heel goed in hen
indenken, want ik heb zelf een
fobie gehad, vele jaren geleden.
Ik had angst in gezelschap te
eten, ik verstarde als men naar
me keek, ik kon niet slikken,
maar dat mocht niemand mer
ken. Het heeft heel lang geduurd
eer ik daar van afwas.
„Ik heb nu begrip voor fobisten,
ik ken uit eigen ervaring die
vicieuze cirkel. En als ik een
fobiepatiënt in mijn wagen heb,
vertel ik hem meteen dat ver
haal. Dat weet hij dat ik hem
begrijp." -
Door Martijn Kamans (anp)
Den Haag (anp) - Een naam
heeft het spel nog niet, maar
het heeft voor zover bekend
al vier mensenlevens gekost.
Het uitgangspunt is simpel. Na
het nuttigen van de nodige gla
zen alcohol moeten de deelne
mers op de as van een weg gaan
liggen, waardoor auto's met een
flinke snelheid langsrazen. Als
alles goed gaat', levert dat een
enorme kick op. Die sensatie
zucht betekende de dood voor
een 21-jarige Amstelvener. Hij
overleed dinsdagochtend nadat
hij bij Callantsoog door een taxi
was overreden.
Het geval staat niet op zichzelf.
Op 24 april kostte een dergelij
ke stunt het leven aan de
18-jarige Sabine Hofman uit
Groenlo. Na een avondje stap
pen besloot zij samen met haar
17-jarige vriend het 'liggen op
de weg' uit te proberen.
De tweebaansweg voorbij Hup-
sel was niet verlicht. De twee
gingen op het deel van de
Twenteroute liggen op het mo
ment dat er vier auto's aankwa
men. In eerste instantie leek het
nog goed af te lopen, totdat een
van de auto's begon in te halen.
Het wisselen van weghelft had
fatale gevolgen.
Het meisje was op slag dood. De
jongen werd in coma overge
bracht naar een ziekenhuis. Hij
is inmiddels uit die coma ont
waakt, maar zal waarschijnlijk
nooit meer de oude worden.
De actie van de jongeren lijkt
sterk op een scène uit de Ameri
kaanse film The Program. In de
Verenigde Staten hebben vier
pubers - de scene nagedaan,
waarbij twee van hen werden
gedood. Het betreffende deel is
vervolgens uit de film geknipt.
In Nederland is de film niet te
zien, maar de Nederlandse
jeugd zou op het idee gebracht
kunnen zijn door een documen
taire die in oktober van het
vorig jaar over dit onderwerp
werd uitgezonden.
„Ik vraag me af waar we nou
helemaal mee 'bezig zijn," ver
zucht H. Ticheloven van Veilig
Verkeer Nederland (WN). „Te
gen dit soort acties kan onze
organisatie vrij weinig onderne
men. Het bewust spookrijden of
het tegen elkaar inrijden om te
zien wie het eerst uitwijkt zijn
in ons land incidentèn, maar
hiermee zetten de deelnemers
wel mensenlevens op het spel."
Een nieuwe campagne van WN
die met ingang van volgend jaar
van start gaat doet een beroep
op de waarden en normen van
verkeersdeelnemers. „Misschien
dat we met de appellerende
bopdschappen in die campagne
de jongeren bereiken die dit
soort onbesuisde acties onder
nemen. Ook zullen we een be
roep doen op de omgeving van
jongeren."
Met 'omgeving' bedoelt Tichelo
ven niet alleen de ouders van
jongeren. „Indirect hebben de
media ook invloed op dit soort
gedrag. Films, televisiepro
gramma's en jeugdbladen ma
ken het er soms niet beter op. In
een proefnummer van het jon
gerenblad Webber zie ik bij
voorbeeld artikelen over trein-
surfen (het op het dak van een
trein meerijden) en over het te
hard rijden met opgevoerde au
to's op 80-kilometerwegen.
Daar zijn we nou niet bepaald
blij mee."
Erik Basselier van Webber geeft
toe dat zijn blad op een specta
culaire manier aandacht be
steedt aan dit soort gevaarlijke
stunts. „Maar we geven vaak op
een even ludieke manier blijk
van ons verantwoordelijkheids
gevoel op dit gebied. We zeggen
niet: doe het niet want het is
gevaarlijk, maar we zetten bij
voorbeeld in het artikel 'aantal
doden: te veel'. Volgens ons
heeft dat wel degelijk invloed."
Volgens Marten Brouwer, ge
specialiseerd op het gebied van
massacommunicatie, hebben de
media een bepalende stem in de
manier waarop de jongeren te
gemoet komen aan hun behoefte
aan sensatie.
„Die behoefte is toch al aanwe
zig. Ze moeten het alleen in een
vorm gieten en daarbij worden
ze op ideeën gebracht door de
massamedia. De oorzaak van
het probleem ligt wat mij be
treft dan ook veel dieper. Het is
te makkelijk om alleen de me
dia de schuld te geven."
'Van onze correspondent
Frans Wijnands
Bonn - In de rijen van de
Duitse sociaal-democraten,
de SPD, is sinds enkele dagen
een opmerkelijke zelfverze
kerdheid, strijdbaarheid en
zelfs agressiviteit te bespeu
ren. Met name bij kanseliers
kandidaat Rudolf Scharping.
De doorgaans gelijkmatige uit
dager van zwaargewicht Helmut
Kohl, slaat sinds kort een toon
aan die men tot nu toe niet zo
van hem gewend was.
Bij de formele start van de SPD-
verkiezingscampagne maakte hij
het partij-kader duidelijk dat hij
zijn kansen 'niet kapot wil laten
praten' door onderling gekisse
bis over wat dan ook.
Kohl en zijn regering maakte hij
verantwoordelijk voor alles wat
er mis is in de Bondsrepubliek:
van de record-werkloosheid tot
de angstaanjagend gestegen cri
minaliteit. Een mogelijk tussen
tijds aftreden van Kohl - als hij
tenminste wordt herkozen -
vindt Scharping meer dan ver
werpelijk; een grote coalitie tus
sen SPD en CDU/CSU sluit hij
nèt zo nadrukkelijk uit als iedere
vorm van samenwerking met de
PDS, de erfgename van de com
munistische Eenheidspartij SED
ten tijde van de DDR.
De opdracht voor de SPD is
duidelijk: de lijn van de roemrij
ke politiek van Willy Brandt en
Helmut Schmidt doortrekken, en
daarbij vooral de sociale saam
horigheid tussen de burgers - in
oost en west - herstellen. 'Want
Scharping, komende man
niets is de laatste jaren in Duits
land sneller gegroeid dan het
egoïsme bij de mensen', consta
teert Scharping.
Wisseling
Voor de socialisten moet op 16
okotober een droom waar wor
den: weer aan de regering. Hel
mut Kohl is voor de SPD het
aanstaande verleden. Het is tijd
voor de wisseling van de wacht.
Niet in 1998 pas, zoals voorzich
tige SPD-ers nog wel eens hard
op suggereren, maar nü, be
zweert Scharping. Het is dan
ook de centrale slogan in de
verkiezingscampagne: 'Verheug
je op de wisseling, Duitsland'.
Vooral de kiezers die het nog
niet zo precies weten, moeten er
in de komende weken van wor-
foto epa Kohl, gaande man?
den overtuigd dat de regerings
wissel even onvermijdelijk als
wenselijk is, en voor het land een
goede zaak. De socialisten cite
ren te pas en te onpas steekproe
ven waarin een forse meerder
heid van de keizers zich uit
spreekt voor een wisseling in
Bonn. Verzwegen wordt daarbij,
dat een evengrote meerderheid
dat evenwel nog niet ziet gebeu
ren.
Een ander lievelings-percentage
bij de SPD is dat waaruit blijkt,
dat de huidige christen-demo
cratisch/liberale coalitie in de
enquêtes géén meerderheid meer
vindt bij de kiezers. Dat de aan
vankelijke voorsprong van de
SPD in die steekproeven inmid
dels weggesmolten is maakt de
sociaal-democraten niet onge
rust: het is beter vanuit een
'underdog-positie' te starten dan
in de favorietenrol, vinden ze.
En Scharping loopt zijn sympa
thie-achterstand op Helmut Ko
hl wekelijks in.
Rode gokken
Vooral in Oost-Duitsland be
staat sinds de Duitse eenwording
een nieuw scheldwoord: rode
sokken. Zo worden de talloze
meelopers van het vroegere regi
me en de SED genoemd. Omdat
in Nedersaksen onlangs een
rood-groene coalitie is gevormd
met de communistische PDS in
een gedoog-rol, wordt de SPD
verweten met die PDS gemene
zaak te maken. Daarom hing de
CDU een rode sok aan een was
lijn; op 100.000 affiches, met
daaronder de tekst: „Op weg
foto epa
naar de toekomst, maar niet op
rode sokken."
Die toespeling heeft veel kwaad
bloed gezet, vooral ook bij de
CDU-aanhang in de nieuwe
deelstaten. De SPD kaatst de bal
nu terug door erop te wijzen dat
Kohl vier jaar geleden met be
hulp van vele 'rode sokken' werd
gekozen. In een serie cartoon-
briefkaarten wordt de kanselier
in tal van situaties getoond, tel
kens met een rode sok op het
hoofd, inplaats van de spreek
woordelijke boter.
Twee jaar?
Kohl is volgens de SPD de ver
oorzaker van veel sociale onge
rechtigheid. Bijna 8 miljoen
Duitsers leven onder of op de
grens van de armoe; meer dan
500.000 kinderen hebben ge®
fatsoenlijk dak boven het hoofd;
ruim een miljoen kinderen is ofj
de sociale dienst aangewezen]
„Wat is dat voor een christelijke
verantwoordelijkheid, die zich
op naastenliefde baseert maar
zulke en andere sociale onge
rechtigheden duldt?" attaqueer
de Scharping de huidige rege-
Het zijn in een verkiezingsstrijd
voorspelbare uitspraken. Veel
lastiger voor de CDU is de open
lijke verdachtmaking dat .Hel
mut Kohl zich alleen maar wil
laten herkiezen om er na twee
jaar mee te stoppen. De na een
aanslag in een rolstoel zittende
Bondsdagfractieleider Wolfgang
Schauble zou hem dan moeten
opvolgen. „Maar miljoenen men
sen willen niet door hem worden
geregeerd. Door een man die het
nationalisme en het rechtS-con-
servatisme een pseudo-intellec-
tueel verfje geeft."
Kleurig, vrolijk
De SPD presenteerde deze week
haar verkiezings-affiches. Kleu
rig. Met uitsluitend vrolijke. ge"
lukkige mensen. En met de be
kende slogans die de Duitse
een sociaal paradijs beloven-
Over kiezers-afschrikkena
denkbeelden als een landelij
maximumsnelheid van 120
óók op de Autobahnen, en astr
nomisch hoge benzinepü)2
terwille van het milieu praten
socialisten liever niet, zoa n
ook op andere wezenlijke za
een slag om de arm hou
Alles op z'n tijd, als éérst
mut Kohl maar eens weg is-
Van onze verslaggeefster
Mijmegen - Bert van BaggumJ
fjijmegenaar die afgelopen dond
dag bij inzage van zijn BVD-dosl
slechts twee velletjes papier te A
jjjeeg op het ministerie van Binnl
landse Zaken, gaat bij de rechtb#
verhaal halen. Hij verwijt minid
pe Graaff-Nauta de wet openbal
beid bestuur (wob) te beperkt!
hebben uitgelegd.
Van Baggum heeft niet de inzage
kregen die hem door de minister tod
zegd was," aldus zijn advocaat G.
Groningen (anp) - De afdeling
bank in Groningen heeft het bezv
tegen het stopzetten van hun aal
gegrond verklaard. De bedrijfsvJ
keringen hadden stopgezet, gal
uitspraak in beroep.
De stopzetting van de uitkerin- bj
gen was het gevolg van een wij- hd
ziging van de algemene arbeids- da
ongeschiktheidswet per 1 juli bd
1991. Vanaf dat moment werd vrl
recht op een aaw-uitkering be
perkt tot van-jongs-af-aan-ge- sd
handicapten en arbeidsonge- D0
schikten die betaalde arbeid eq
hadden verricht. Deze wetswijzi- arl
ging was nodig omdat sinds 1988 bd
ook arbeidsongeschikte Vq
(huis)vrouwen - met een beroep
op het gelijkheidsbeginsel - een kd
aaw-uitkering konden claimen, re
Jaarlijks zou dat de staat bijna kd
200 miljoen gulden kosten. D|
Door nu het recht op een aaw- ge
uitkering afhankelijk te maken bd
van het verlies van arbeidsin- kd
komsten, kwamen arbeidsonge- ui|
schikte huisvrouwen niet langer vd
voor een aaw-uitkering in aan- ac|
merking. Daarbij zou geen spra- aa
ke zijn van discriminatie, omdat gel
de inkomenseis ook voor man- Ea
nen gold. Door de reparatiewet niJ
raakten 8000 aaw-gerechtigden, Wl
merendeels vrouwen, hun uitke- spl
ring kwijt. eel
In haar vonnis volgt de recht- wq
Amsterdam (anp) - De Amsterdl
arrestatie van de 19-jarige A.S. de
het paard Banjer tot een oplossing j
Het dier werd op 23 juli in Amsterdan
dat het overleed. S. heeft een bekentd
voor zijn daad is vooralsnog onduidelijl
Banjer werd in de bewuste nacht gestq
bond het dier niet ver daarvandaan i
vast aan een paar bomen. Vervolgens i
en vagina van het dier. Het paard raa
het zichzelf ophing aan het touw wa|
vastzat en stikte.
Het incident maakte bij dierenliefhebq
diging en afschuw los. De Dierenbesd
van 1500 gulden uit voor inlichting!
aanhouding van de dader. Of deze belol
gaan, is nog niet bekend.
A.S is opgespoord door informatie die I
De man bleek reeds ingesloten te zitta
strafbare feiten.
ECONOMISCHE omstandigheden ku
breken. Presenteert een nieuwe rege
een moment dat het economisch tij t
vast. De ministersploeg wordt ne
negatief beoordeeld.
Omgekeerd geldt uiteraard hetzelf
bezetting die in kwalitatief opzicht
zegeningen tellen wanneer het Nedi
wind gaat. Het frustrerende is dat D
beeft op die ontwikkelingen. Die wor
bigheden bepaald.
Op het punt van die belangrijke e
kabinet reeds een punt van voorspro
9rootste bedrijven van Nederland be
zichtbaar is. Het gaat beter met
Voorspellers blijven aan de voorzich
onmiskenbaar - in sommige gevallen
U|e positieve trend is voor de architec
9een reden geweest om harde ingrep
het ombuigingsbedrag van 18 miljarc
komende jaren zwaar gesnoeid en gel
oe sociale zekerheid, de gezondheids
staan in dat pijnlijke proces centraal.
ontkomen. Het regeerakkoord geel
h i z.?' verlopen. Dat is verstane
®'atn9rijke sectoren van de samenl
onternamiddag in elkaar gestoken
n net begrip 'vlucht vooruit' liggen
veel en te langdurig studeren k<
oorgenomen hervormingen uiteinde
ee /°fmateur en straks minister-pre
h_, bekwame ministersploeg in elkai
ïf'nbslieden zullen de brug moet
nterbannen bij de uitvoering van hu
I,.zoveel is duidelijk: de zwijgzaan
en .werk hebben verricht, heeft veel
yw,?e'angengroeperingen voelen zich
niet bijvoorbeeld heerst ongenoegei
b' onaangetast blijft. In de PvdA er
hei,? d over de snelheid waarme
Wad ontmanteld wordt.
vrJh.neer be1; maatschappelijk 'veld' z
Ver» 9ezet dan zal de hel nog hev:
rena erste,de bii de presentatie
leerprogramma.
