Vogelboek voor beleidsmaker en leek
Drie ton voor verbetering van deel centrum Aardenburg
TC Axel onderuit in
sterrittenc ompetitie
Subsidie werkgroep
gehandic aptenbeleit
PLAATSELIJK NIEUWS
UITSLAGEN
DAG KLAPPER
Tweede edi
DE STEM
ZEELAND
Clinge
BKC wil
nieuw
clubgebouw
Drie Zeeuwen
volbrengen zware
tocht in bergen
De eigen tijd
DINSDAG 9 AUGUSTUS 1994
Van onze verslaggever
Aardenburg - Burgemeester en
Wethouders van Aardenburg willen
drie ton uittrekken voor een deel
van de herinrichting van het cen
trum.
Het gaat om het gedeelte van de West
straat dat ligt tussen het vorig jaar
opnieuw ingerichte kruispunt met de
Sassenstraat/Marktstraat en de Bus
schietersstraat.
De bestrating en de trottoirs worden
vernieuwd. Tevens worden weer enkele
boompjes geplaatst en de openbare ver
lichting aangepast. Ondernemersvereni
ging Warvo stelt voor om rustieke lan
taarns te plaatsen. Het geheel wordt
opgezet in dezelfde trant als het kruis
punt Weststraat-Marktstraat-Sassens-
eraat.
Het wegvak wordt dit jaar aangepakt.
Volgens het college wordt hiermee,
naast de herinrichting van de School
straat en een deel van de Brieversstraat
in Eede, een belangrijke bijdrage gele
verd aan de herinrichting van straten
zoals vastgelegd in de dorpsplannen
voor Aardenburg en Eede. De herin
richting is noodzakelijk als gevolg van
achterstallig onderhoud.
Op 3 augustus vond een hoorzitting
voor omwonenden plaats. Deze hoorzit
ting gaf geen aanleiding het plan we
zenlijk te veranderen. Er wordt uitge
gaan van een investering van drie ton. B
en W streven ernaar om zoveel mogelijk
voor dat bedrag te realiseren. Er zijn
geen bijzondere voorzieningen opgeno
men voor het verwerken van eventueel
vervuilde grond. Het college gaat ervan
uit dat dit niet nodig zal zijn maar
daaromtrent komt eerst zekerheid na
dat een onderzoek heeft plaatsgevon
den.
Het voorstel komt donderdag 11 augus
tus aan de orde tijdens het konsultatief
overleg van raadsleden. De vergadering
begint om 20.00 uur in het gemeente
huis.
Door Ronald Verstraten
Bij de Koninklijke Ne
derlandse Natuurhisto
rische Vereniging
(KNNV) in Utrecht is
onlangs het boek 'Broed-
vogels van Zeeland' ver
schenen. Het is de weer
slag van een provinciaal
onderzoek dat tussen
1983 en 1991 heeft
plaatsgevonden. In het
boek worden 24 Zeeuw
se broedvogelgemeen-
schappen besproken. Uit
de tellingen blijkt dat
het goed gaat met de
soorten die ook landelijk
veel voorkomen. Minder
goed gaat het met vogels
van typisch Zeeuwse
landschappen, zoals wa
tersnip en grote stern.
Zelfs de patrijs gaat in
aantal achteruit.
DE LATE namiddagzon ver
warmt het Zeeuwsvlaamse land.
Van een polderwoning staat de
keukendeur open, een zacht
briesje zorgt voor verkoeling in
huis. Plotseling valt er een
schaduw over het raam. Even
wordt de maaltijd verduisterd,
dan is het weer weg. Wat was
dat? Verbaasd lopen de bewo
ners naar het raam.
Op de openstaande deur zit een
enorme roofvogel. De gele klau
wen stevig om het houtwerk
geklemd, wordt hij de mensjes
al vlug gewaar. Met een ruk
draait hij zijn kop en kijkt hen
vol minachting aan. Vluchtig
geprevelde excuses, woorden
vol ontzag, ze maken op hem
geen indruk. Hij vliegt weer op,
landt nog even in de noteboom
en vertrekt dan definitief.
Nog weken daarna vallen ze
familie, vrienden en collega's
lastig met hun opgewonden ver
haal over de buizerd die op de
keukendeur zat. Sommigen rea
geren sceptisch. Een buizerd? In
Biervliet? Het zal wel een sper
wer geweest zijn, of een kieken
dief. Maar de polderbewoners
krijgen statistisch gelijk. In hun
gebied is er nul tot één territo
rium van de Buteo buteo, zoals
de buizerd wetenschappelijk
heet.
Het staat op een kaartje in het
boek 'Broedvogels van Zeeland',
het tweede deel in de serie 'De
Avifauna van Nederland', die
wordt uitgegeven door de KN-
In Oost Zeeuws-Vlaanderen is de roerdomp nagenoeg uitgestorven.
NV. Commissaris der koningin
W. van Gelder schreef het voor
woord, want de provincie Zee
land en het Anjerfonds Zeeland
betaalden mee aan de uitgave.
Belangstelling
Van Gelder bespeurt een toege
nomen belangstelling voor na
tuur en landschap. Dat stoelt
volgens hem op een economisch
principe: als een goed schaarser
wordt, neemt de belangstelling
ervoor toe. Veranderingen in
het landschap hebben gevolgen
voor flora en fauna, en Zeeland
is veranderd. „Als je de kaart
van Zeeland rond 1900 verge
lijkt met nu, is bijna geen vier
kante meter hetzelfde geble
ven", zegt hij.
Het beeld dat opdoemt uit de
inventarisatie is volgens Van
Gelder niet zo fraai. Een aantal
vogelsoorten, waaronder de
grote stern, de steenuil en zelfs
de patrijs, is sterk in aantal
afgenomen. Andere, zoals het
woudaapje, de grauwe kieken
dief en de geelgors vrijwel ge
heel verdwenen. „Toch is Zee
land nog steeds rijk aan broed
vogels," schrijft hij. „In de afge
lopen decennia zijn veel natuur
waarden verloren gegaan, maar
Zeeland kan nog steeds bogen
op een rijke avifauna." Behou
den wat.er nog is en nieuwe
natuurwaarden creëren, is zijn
boodschap.
Onderzoek
Om dat te kunnen doen, heb je
gegevens nodig. Dat vonden ze
bij de provincie in de jaren
zeventig ook al en ze lieten
onderzoek doen naar flora, ve
getatie en broedvogels. Veldon
derzoeken die inmiddels zijn af
gerond en waarvan alle gege
vens bij de provide zijn opge
slagen.
Maar vanaf het begin
was het ook de bedoeling dat
belangstellenden er kennis van
moesten kunnen nemen. Toen er
een boek uitkwam over broed
vogels in Noord-Holland, bleek
dat precies de vorm die Zeeland
zocht.
Het 432 pagina's tellende boek
legt eerst uit hoe de gegevens
werden vergaard en hoe ze wer
den uitgewerkt. Ook het tweede
hoofdstuk is vooral voor de be
leidsmaker en de serieuze voge
laar, met analyses en nabewer
kingen. Vervolgens komen de
verschillende types van vogel
gemeenschappen aan bod: be
schrijvingen van duinvogelge-
meenschappen, tot die van bos-,
water- en schorgemeenschap
pen toe.
Voor de liefhebbende leek
wordt het pas echt leuk met de
soortbesprekingen, die tweeder
de van het boek innemen. In de
inleiding worden een aantal be
grippen uitgelegd, zoals wan
neer een vogel als uiterst
i schaars (1 tot 3 territoria per
jaar) en wanneer hij als uiterst
talrijk (35.000) wordt aange
merkt, inclusief alle tussenlig-
gende stadia. Het percentage
dat de Zeeuwse populatie als
aandeel in die van Nederland
als totaal heeft, wordt bij iedere
soort vermeld, evenals de Rode
Lijst (bedreigde soorten) en de
Trend, dat wil zeggen of een
archieffoto de stem
soort in aantal is toegenomen,
gelijk gebleven of achteruit ge
gaan.
Come-back
Neem nu bijvoorbeeld de bui
zerd. Hij komt in Zeeland wei
nig voor en maakt slechts een-
tiende procent uit van de Ne
derlandse populatie. Door het
gebruik van pesticiden heeft de
soort het in de jaren vijftig en
zestig niet gemakkelijk gehad,
maar in de jaren zeventig begon
hij aan zijn comeback. Vanuit
Belgie kwam hij 'overzomeren'
en vanaf 1973 broedde hij
„waarschijnlijk vrijwel jaar
lijks" op het Groot Eiland, tus
sen Axel en Hulst.
In de jaren tachtig nam het
aantal broedgevallen toe, een
overloop vanuit Vlaanderen en
Brabant, waar de populatie
sterk was toegenomen. Voorals
nog broedt hij alleen in Oost
ZeeuwsVlaanderen en nog
niet in het - minder bosrijke -
westen. Hoewel, hier houden de
onderzoekers een slag om de
arm. Er zijn overzomerende
buizerds gesignaleerd bij het
Braakmanbos en „mogelijk is
een broedgeval over het
hoofd gezien."
Voor de buizerd mag de trend
dan 'plus' zijn, voor de patrijs is
hij duidelijk 'min.' Industriali
sering van de landbouw, her
verkavelingen, schaalvergro
ting, monocultures en dan nog
het gebruik van de nodige be
strijdingsmiddelen, zijn de be
langrijkste oorzaken. In de laat
ste 50 jaar nam het aantal in
Nederland met 95 procent af. In
Zeeland hield de soort nog re
delijk lang stand, maar sinds
begin jaren zeventig is het ook
hier mis, al blijft Zeeuws
Vlaanderen er met twee tot vier
broedparen per honderd hectare
positief uitspringen.
Roerdomp
Het boek bevat tal van wetens
waardigheden over honderden
vogelsoorten die in Zeeland
broeden. Over de ransuil die in
opkomst is en de steenuil die
achteruitgaat en nu op de Rode
Lijst staat. Of de veldleeuwerik
die ook is afgenomen, maar zich
nu lijkt te stabiliseren. Soms
kom je verrassende informatie
tegen. De roerdomp, die meester
van de camouflage, blijkt zich
niet alleen in NoordNeder
landse plasgebieden te verstop
pen. Ook in Zeeland zijn er nog
steeds enkele broedparen.
Gejuich dat al snel verstomt,
-want zo goed gaat het niet met
de roerdomp. Verlaging van het
waterpeil in de kreken, versto
ring door sportvissers en enkele
strenge winters zorgden ervoor
dat het aantal sinds 1970 is
gehalveerd. In Oost Zeeuws-
Vlaanderen staat hij op het
punt van uitsterven.. Zijn enige
hoop is het Zeeuwse Natuurbe
leidsplan. Dat kan ervoor zor
gen dat hij minder wordt ge
stoord en meer ruimte (meer
water- en rietgebied) krijgt. Op
de uitwerking van dat plan
heeft ook Van Gelder zijn hoop
gevestigd: "Zelfs verloren gega-
ne waarden kunnen deels her
wonnen worden."
Broedvogels van Zeeland. J.W.
Vergeer, G. van Zuylen, Provincie
Zeeland. Uitgeverij KNNV/SOVON,
Utrecht. Geb. f 59,50. ISBN
9050110673.
De buizerd is bezig aan een come-back.
foto oe stem/dick de boer Sinds begin jaren zeventig is het in Zeeland mis met de patrijs.
archieffoto de stem
je moet naar een dier k
een individu
Bob, Talbot, onderwal
HENGELEN - Aan de door de
Clingse Hengelaarsvereniging
gehouden wedstrijd namen 27
personen deel.
Uitslag: 1. D. Bertram, ClinJ
5000 gram; 2. P. Everix, Beveretl
3500; 3. M. Kegels, KieldrecJ
3100; 4. L. Persiau, Hamme 225fll
5. E. van Geyt, Hamme 205J
gram.
Schietingen
's-Heerenhoek - Verenigde socië
teiten, 63 schutters. Wip 1: hoge
vogel: J. Platschorre, eerste zijvo
gel: J. Smallegange, beiden Zorg-
vlied; tweede zij vogel: I" Helm-
strijd, Juliana; derde zijvogel: P.
Vette, Concordia; grootste aantal
(7): M. Verdonk, Concordia. Wip
2: eerste hoge vogel: V. Merksem,
België; tweede hoge vogel: C.
Nijsten, Vrije Schutters; eerste
zij vogel: N. van de Driesa, Eens
gezindheid; tweede zij vogel: C.
Jeremiasse, Zorgvlied; derde zij
vogel: A. Meeuwse, Spes Nostra;
vierde zijvogel; H. van de Dries,
Eensgezindheid; grootste aantal
(6): L. van Dijke, Ravensteijn.
Oudelande - Organisatie Verenig
de Sociëteiten met 20 personen.
Wip 1: hoge vogel: H. van Leeu
wen, eerste zijvogel: K. Dirkx,
tweede zijvogel: E. Maat, grootst)
aantal (6): N. Schouwenaar. Wipl
2: eerste hoge vogel en vierjl
zijvogel: J. Boelens, tweede hogel
vogel: J. Vermeule, eerste, tweedel
en derde zij vogel: H. Boonman!
grootste aantal (6): J. de Rijke.
Koersbal
Hulst - Zaal De Lieve. Mat 1;
Kegels/Taelman, 2. Govaert, 3I
Van Vlierbergen/De Vos. Mat 2: ll
M. Baeyens/C. Baeyens, 2. Ke-|
gels/Govaert, 3. De Vos/Smet,
Bollingen
IJzendijke - 42 deelnemers: 1. 3I
van Limmen-F. Blaakman, 2. A.l
Paepe-Th. Vermeulen, 3. K. del
Wit-Th. de Looze. Tweede bo]J
ling: 1. R. van Lent-S. Vermeulen!
2. R. Goossens-J. Dhaens.
HENGSTDIJK
-Café Royal, 14 uur, vleeskaar-
ting.
KLOOSTERZANDE
- Café De Reizende Man, 19.30
uur, vleeskaarting.
ST.-JANSTEEN
- Café 't Centrum, 13.30 uurj
schieting voor bejaarden.
HULST
- Zaal De Lieve, 13.30 uur,|
jokeren.
Van onze correspondent
Axel - In de Zeeuws-Vlaamse
sterrittencompetitie werd de ze
gereeks van TC Axel onderbro
ken. Iets wat pas de tweede keer
dit seizoen het geval was. Het
was de Wielertoerist die nu voor
dit feit zorgde en in de TIO-ster-
rit een kleine twee punten meer
pakte dan de Axelaars die overi
gens onbedreigd het klassement
blijven aanvoeren.
TC Westdorpe, dat aan de Oost-
burgse weegbrug derde eindigde,
verstevigde ook die derde plaats
in de algemene stand. TC Zwin
hoeve, dat in het dagklassement
op een eervolle vierde plaats
beslag legde, nestelt zich in het
algemeen klassement net bij de
eerste tien. Met 129 deelnemers
was deze TIO sterrit een vanj
best bezette van het huidige s
zoen. Komende woensdag is li
der TC Axel organisator. Ér ki
dan tussen 18.30 en 20.301
worden afgestempeld in hun cl
blokaal, café Cambrinus, aanj
Axelse markt.
UITSLAG
1. Wielertoerist 80,56 punten, 2,ll
Axel 78,86, 3. TC Westdorpe 63,1
4. TC Zwinhoeve 58,00, 5. Pres
heel'79 55,87, 6. TC HAS 53,8
TC Aardenburg 43,40, 8. WTC
35,00, 9. RTC Delta 31,42, 10.1
28,50.
Stand na 13 sterriten: 1. TC 1
1019,12, 2.. Wielertoerist (Eed
835,62, 3. TC Westdorpe 661,12,1
Freewheel'79 (Schoondijke) 599.ll
5. RTC Delta (Terneuzen) 548,99,1
WTC Aloy (Graauw) 519,75, 7.1
HAS (Sluiskil) 518,12, 8. TIO (0
burg) 445,60, 9. TC Breskens 348.(1
10. TC Zwinhoeve (Retranchemeq
318,00 punten.
Het college maakt dit gebaar
omdat de werkgroep een aandeel
heeft in een goede uitvoering
van de wet voorzieningen gehan
dicapten (wvg).
Regeling
Het subsidieverzoek werd in eer
ste instantie doorgezonden naar
de 'gemeenschappelijke regeling
samenwerkingsverband welzijn
West-Zeeuws-Vlaanderen'. Toen
ging het om een bedrag van 875
gulden. Daar kwam men tot de
conclusie dat deze aanvraag
daar niet officieel thuishoort.
Ook de Subsidieverordening
Aardenburg 1991 kan volgens
het college hier niet worden toe
gepast.
Maar het college ziet het belang
in van deze werkgroep en wil
een waarderingssubsidie geven
van 750 gulden. Het voorstel
komt donderdag 11 augustus
Van onze correspondent
Breskens - De Breskense
Korfbal Club (BKC) uit Bres
kens wil het huidige clubhuis
op sportcomplex Baersande
met eigen handen vervangen
door een nieuw onderkomen.
Om dat te realiseren is een
bouwcommissie gevormd onder
leiding van de nieuwe voorzitter
R. Leentfaar. BKC heeft een be
groting opgesteld van 50.000
gulden om het plan te realiseren.
In dit bedrag zitten voorname
lijk materialen verwerkt.
Van dat bedrag heeft BKC zelf
al 25.000 gulden in de portemon
nee zitten. De andere helft pro
beert het bestuur los te weken
van particulieren en bedrijven
uit Breskens. Ook is een verzoek
om subsidie richting provincie
gegaan. Het bestuur vindt dat
een kleine club, ongeveer hon
derd leden, zich niet al te diep in
de schulden mag steken. De
Breskense korfbalclub is volgens
de voorzitter hoopvol gestemd
over de medewerking van de
Breskense bevolking omdat BKC
zich in het vissersdorp al meer
dan zestig jaar inzet voor de
jeugd.
aan de orde tijdens het consull]
tief overleg van raadsleden.
Tijdens deze vergadering woii
ook gesproken over het voors:}'
een subsidie te geven van i
37.000 gulden aan het
Kerkbestuur voor de restaural
van het schip van de monumej)
tale kerk aan de Weststraat f
Aardenburg. De totale restaur
tiekosten, die v.oor subsidie
aanmerking komen, zijn t
op 742.646 gulden. Het Rijksu]
sidieert tot tachtig procent,
provincie Zeeland tot vijf puj
cent en het is gebruikelijk r'
ook de gemeente tot vijf-procei]
subsidie geeft.
Het Aardenburgse college i
het een goede zaak dat ook b
schip van de kerk wordt p
taureerd. „Als de restauratie!]
afgerond, verkeren alle
monumenten in de gen
Aardenburg in een goede #1
zeer goede staat en mag words!
verwacht dat restauraties als ikf
ze voor een lange reeks van ja'
niet aan de orde zullen zijil
meent het college in het voorsts|
De exacte omvang van de s
die kan pas na het gereedkom*!
van de restauratie worden vasll
gesteld. Daarom stelt het collejj
voor een voorschot te geven a
het Kerkbestuur tot tachtig pm|
cent van het geraamde bedrag.
De vergadering van het konsull
'tatief overleg van raadsleden tel
gint donderdag om 20.00 uuri'|
het gemeentehuis.
IJzendijke - Drie Zeeuw®!
hebben met succes de zwa®
internationale bergwanden
riedaagse in het Oostenrijks®
Knittelfeld volbracht.
Samen met nog 545 andere waJ'
delaars, waaronder 84 Nederig,
ders, trotseerden ze de tropis®1
weersomstandigheden tijdens®
zware wandeltochten in de Mj
gen. Elke morgen om zes
ging men van start. Voor J®j
ques van Voorenberghe uit
zendijke was dit de 28e maal d>
hij aan deze tocht deelnam
andere Zeeuwen waren Ma
Heijboer (9e maal) en Jan»!
Dekker (2e maal) uit Mid®'
burg.
Van onze verslaggever
Aardenburg - Burgemeester en Wethouders van Aardenb®
willen de Werkgroep Gehandicaptenbeleid West-Zeeu»
Vlaanderen een waarderingssubsidie geven van 750 gulden,
D'l
i Vier 'musts': Paul van Vliet
Gel
'Wie is Wie in Nederland
komt dit najaar weer uit
de tweede keer. De twe
editie moet net als de ee]
het wel een paar jaartjï
houden. Want het is een
zig, dik naslagwerk dat 1
lijk een hal van glorie is.
je eigenlijk wel iemand
niet in Wie is Wie...? stad
vermeld. En wie control'
die gegevens? Kan een p
zich erin kopen? Op naa:
Haag voor de antwoordt
naar uitgeverij Pragma
dusver slechts één titel i
geproduceerd: Wie is Wi
Nederland? En wat is da
een uitgeverij die maar i
boek in de vijf, tien jaarj
geeft?
Door Jan Koesen
Honderdduizend min of meer j
staande Nederlanders hebbe
dagen een brief gekregen van j
rij Pragma met het verzoek
formulier in te vullen. Ongeve|
van hen zullen opgenomen
deze biografische bijbel. KoStJ
zonder verplichting van ko
prins tot ambtenaar, van spor
wetenschapper, van kunstena]
kenman.
Met naam, geboortedatum, bu
stand, opleiding, loopbaan, ful
lefoon en postcode. Maar de ii]
vrij een en ander niet op te j_
zal men vergeefs de particuli
Het Noordbrabants Museum
Den Bosch toont zijn eollecl
hedendaagse, kunst onder de
tel 'De eigen tijd'. Dat gebev
niet eens zo zeer, zoals je z
verwachten, in de vorm van
tentoonstelling van het werk
concrete, stoffelijke gedaaij
maar in de eerste plaats in i
bestandscatalogus.
Het boek ziet er niet allel
mooi uit, het is ook belangri
Het museum heeft vanaf 19f
het jaar dat het ook nadruk
lijk eigentijdse kunst ging cl
lectioneren, ruim 600 werk
verworven van zo'n 160 kuns'
naars, en dat alles is vastgele
in de catalogus. Daarbij be*
ze 54 monografieën met kle
renafdruk van een werk van
belangrijkste kunstenaars
dat gezelschap.
Dit boek, dat is dus de collec
van het museum. Gewoonte,'
trouw bevindt die verzamel,
zich, aan ieders oog onttri
ken, in de kelders en nu wo|
die voor ieder die geïnterl
seerd is werk van Braban
kunstenaars op handzame
ze zichtbaar gemaakt.
Toch blijft het' merkwaar)
dat de catalogus veel belang'
ker is dan de tentoonstell
zelf. Waar in het algemeen
catalogus een tentoonstell
pleegt te begeleiden, is het
zo dat de tentoonstelling
illustratie is bij het boek
dezelfde titel draagt, 'De ei
tijd'. De tentoonstelling is
beperkt en in zekere zin wi
keurig aftreksel van wat
verzameling in haar ge),
voorstelt.
En dat terwijl toch ook
mooie, individuele stukkeij
zien zijn. Zoals de install
van Pieter Laurens Mol (Bri
1946) die aan de museumm
letterlijk boven de tentoon:
ling uitgroeit. Het gaat om
stalen wandconstructie m$
wijnflessen met daaronder
den strokarton in helbk
