V*
Eigen huis is prima oudedagsvoorzienin
toch mist
'TBS lift mee met criminaliteit'
Omv
21 JN wê
T£ VQQk?
n-y%»
'Spertijd' moet jeugd VS in gareel houden
Lil
-
Dwarsligger
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Naaldmysterie
u FLODDERS
Q
Gott würfelt
nicht!
A. Einstein
Artful dodgers
The One-Way
Pendulum
More Computers,
Please
Potdeksel Blues
o">nm
-DE STEM-
55-Plusser wordt dominante groep op woningmarkt
0ESTEM
Vrees voor 4ellen<
4
UFO' hield po
DE STEM
MAANDAG 8 AUGUSTUS 1994
Het oudste monu
ment dat je in Lon
den kunt bewon
deren staat aan de rivierzijde
bij Victoria Embankment,
vlakbij Waterloo Bridge. 'Cle
opatra's Needie' (de 'Geden
knaald van Cleopatra') da
teert van een slordige 3500
jaar geleden, maar staat ei
genlijk pas sinds 1878 aan de
oever van de Thames, De nog
redelijk bescheiden obelisk
was een geschenk van de
Egyptische onderkoning Mo
hammed Ali aan het Engelse
volk voor het verjagen van de
Fransen uit de woestijn,
Andèrs dan de door Londe-
naren bedachte bijnaam doet
vermoeden heeft de steen
aboluut niets met Cesars lief
ste neusje te maken. De ge
denknaald bevat inscripties
over de heldendaden van fa
rao Thotmes III en is uiter
aard ook bewerkt door fans
van de grootste graffitischurk
aller tijden, Ramses II.
Terwijl ambtenaren uit Whi
tehall de obelisk als een- eeu
wige vanzelfsprekendheid
passeren en toeristen hun
camrecorders omhoog
zwaaien om de uit Asterix
bekende hiërogliefen mee
naar huis te nemen meent een
Britse wetenschapper. Robert
Bauval, nu te weten dat het
monument een geheim be
waart.
Het zou zich bevinden in de
sokkel daar zijn verstopt door
ene John Dixon, een vrijmet
selaar die 116 jaar geleden het
avontuurlijke transport regel
de van het 21 meter hoge
gevaarte.
Volgens Bauval gaat het om
drie ceremoniële werktuigen
die de broer van Dixon - een
ingenieur - had ontdekt in
een van de gangen van de
grote pyramide van Cheops.
Dat zou heel bijzonder zijn
want Egyptologen hadden al
tijd gedacht dat zich behalve
de sarcofaag van koning Che
ops zelf niets anders was te
ruggevonden.
Waynman Dixon voerde aan
het einde van de vorige eeuw
metingen uit voor een Schotse
professor. In een tunnel vond
hij een bronzen meethoek,
een granieten bal en een stuk
cederhout, waarschijnlijk een
meetlat. Tevergeefs probeer
den de gebroeders Dixon hun
vondsten te verkopen aan
musea in Londen. Die hielden
de boot af tot woede van John
die, in een brief, de weten
schappers maar 'een stel
ouwe wijven vond'.
Door Bob van Huët
Zijn tekeningen van de bij
zondere werktuigen werden
wel afgenomen door een Lon-
dense krant en het weten
schappelijke blad 'Nature'.
Daarna werd niets meer van
de objecten vernomen.
Totdat Robert Bauval uit een
19e eeuws krantenartikel
haalde dat ze door een ietwat
gefrustreerde John Dixon wa
ren verstopt in een holte van
Cleopatra's sokkel aan de
Thames, vlak voordat de fa
meuze obelisk daar bovenop
werd gezet.
Dixon zou er ook een per
soonlijk 'mysterie' aan heb
ben toegevoegd, in een siga-
rendoosje. Maar of het alle
maal waar is zullen we waar
schijnlijk nooit weten. Het
zou veel te duur zijn om Bau-
vals spannende beweringen te
controleren.
Door John O'Mill
vertikaal
dan volgt op de heen weer een
weer
maar rond mijn hoofd
en horizontaal
lukt rechts om keer niet meer.
Wat ik van mijn gedichten
begrijp kan overtroffen wor
den door anderen.
Lucebert in VN 29.1.'83
Lezers, wees een beetje lief
en /ertref mij als 't blief
Wij zijn de eerste apen
die alle kunstjes kunnen leren
inmiddels minstens miljoen,
Met in iedere hand een wapen
staan wij ons nu te genezen,
dat zo weinig van ons het
doen.
De kastanje aan 't eind
van het touwtje
dat begon rond 'n haak in 't
plafond
slingerde heen en ook weer
weer
omdat ie niet anders kon.
De kastanje aan 't eind
die ik rondzwieptg
boven mijn hoofd
slingerd'ook heen
maar nooit meer weer
die kool had ik 'm gestoofd,
want slingeren lukt slechts
Goden ziet men
nimmer dobbelen
omdat zij almachtig zijn
en een Almacht kan niet ver
liezen
voor hen is dus dobbelen maar
schijn.
Onze angst voor de dood
is levensgroot,
door gebrek aan documentatie
over geslaagde re-incarnatie
Waarom laat God ook plompe
en lelijke vrouwen bestaan?
Wie heeft daar wat aan?
Waarom is zo vaak
een foeilelijke vent
een aardige kerel
en intelligent?
Het antwoord bestaat
en heeft mij verrast:
„opdat op ieder potje
ook een dekseltje past".
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
C. Hamans en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
S 076-23691 1/Telefax 076-236405. Telefax redactie 076-236309.
Bezorgklachten en abonnementenadministratie:
Afdeling Lezerscontact ffi 06-0226116 (gratis)
ma. t/m vrij. 8.00-17.00 uur, zat. 8.00-12.00 uur.
Kantoren:
Bergen op Zoom, Postbus 65, 4600 AB;
01640-36850, fax 01640-40731, redactie 01640-37253.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550, fax 01608-17829.
Goes, Klokstraat 101100-28030, fax 01100-21928.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751, fax 01140-19698.
Oosterhout, Bredaseweg 108,® 01620-54957, fax 01620-34782.
Roosendaal, Molenstraat 45,® 01650-37150, fax 01650-44929.
Terneuzen, Zuidlandstraat 32,® 01150-17920, fax 01150-96554.
Vlissingen, Scheldestraat 7-9, 01184-19910, fax 01184-11446.
Openingstijden: van 8.30-17.00 uur.
(Middagpauze van 12.30-13.30 uur m.u.v. Oosterhout)
Abonnementsprijzen (bij vooruitbetaling te voldoen):
per kwartaal 87.20, per half jaar 173.45 óf per jaar 337,30,
Voor abonnees die automatisch betalen: per maand 29.05,
per kwartaal 84.70, per half jaar 168.45 óf per jaar 327.30.
Voor posttoezending geldt een toeslag.
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882 en bij Teuben,
Ginnekenweg 7, Breda.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881. Fax 076-236405.
Geboorte- en overlijdensadvertenties
maandag t/m vrijdag tot 16.00 uur® 076-236881, fax 076-236405
zondag van 18.30 tot 20.30 uur 076-236242/236911.
Alle advertentie-opdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van
de Algemene Voorwaarden van Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
alsmede de Regelen voor het Advertentiewezen.
Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN/AMRO rek. 520538447.
De Stem op band: Centrum voor gesproken lektuur 08860-82345. s
Van onze correspondent
Mare de Koninck
Washington - De avondklok
ken rijzen in Amerika als
paddestoelen uit de grond. In
al duizend gemeenten, ver
spreid over de gehele Vere
nigde Staten, is het jongeren
verboden om zich 's avonds
laat en 's nachts nog op straat
te vertonen.
Elke dag komen er nieuwe plaat
sen bij waar zo'n spertijd wordt
ingesteld met de bedoeling jeug
dige criminelen als het donker is
binnenshuis te houden en nog
onbedorven kinderen te verhin
deren het slechte pad op te gaan.
De avondklok-trend is zo'n vier
jaar geleden begonnen en beleeft
thans een toppunt van populari-
ieit, althans onder ouders en
politici. De preciese verordenin
gen verschillen per regio, maar
meestal geldt het straatverbod
vanaf elf uur 's avonds en treft
het kinderen tot en met zestien
jaar. Wie als kind begeleiding
heeft van een verantwoordelijke
volwassene, mag wél buiten zijn.
Tot de grotere steden waar zo'n
spertijd is ingesteld behoren
Phoenix in de deelstaat Arizona,
Wilmington (Delaware) en San
Antonio (Texas). Het gemeente
bestuur van .Washington DC
heeft een soortgelijke maatregel
in overweging. In Florida wordt
gedacht aan een jeugd-avond-
klok voor de gehele staat.
De laatste tijd kondigen vooral
ook kleine Amerikaanse stadjes
en dorpen, waar nog nauwelijks
sprake is van criminaliteit, een
avondlijk straatverbod voor de
plaatselijke jeugd af.
„Vroeger was zoiets niet nodig.
Toen zeiden de ouders gewoon
tegen hun kinderen dat ze 's
avonds naar binnen moesten ko
men en deden de kinderen dat
ook," zegt politiecommissaris
Tony Ferzacca in het plaatsje
Clarksberg in West-Virginia.
„Maar er zijn nu niet veel volle
dige gezinnen meer waar de
ouders het nodige gezag hebben.
De politie neemt de taak van de
ouders over. Het is niet goed,
maar het kan niet anders."
In de grote Amerikaanse steden
zijn het vooral drugs en vuurwa
pens die kinderen tegelijk
kwetsbaar en gevaarlijk (kun
nen) maken. In de kleine steden
is het het onschuldige vermaak
waaraan de jeugd zich pleegt
over te geven, dat uit de hand
kan lopen. Een typisch beeld in
'small town America' is dat jon
geren 's avonds rondhangen op
de parkeerterreinen bij de talrij
ke fast-food restaurants en
avondwinkels en met een pick
up truck - met 16 jaar heeft men
al een rijbewijs - eindeloos Main
Street op en neer rijden ('crui
sing').
'Langzaam maar zeker zie je hoe
het verkeerd gaat. Er wordt wat
gevochten, er wordt wat ver
nield, wat gestolen en steeds jon
ger worden de kinderen die je
ook om twee uur 's nachts nog
op straat ziet', aldus Ferzacca.
De handhaving van de avond
klokken verschilt eveneens per
gemeente. In sommige steden
gaat de politie zonder waarschu
wing tot arrestatie over, maar in
bij voorbeeld Long Beach in Ca-
lifornië blaast de wijkagent om
10 uur 's avonds op zijn fluitje
en roept hij de kinderen op
strand en boulevard toe: „Kom
op, jongelui, tijd om naar huis te
gaan."
Het verschijnsel avondklok is ui
teraard omstreden in Amerika.
Het hooggerechtshof heelt
langs in een proefprocei
praktijk niet willen verbw
maar een organisatie als
American Civil Liberties 0»
(ACLU) houdt vol dat spei!
een ongrondwettelijke inperij
van een fundamenteel b%
recht en dat het 'leeftijd^
minatie' is.
„Het maakt het probleem
jeugdige criminaliteit
maar erger. In principe zijn,
de kinderen, maar zijn de
wassenen slechter gewotj
Twintig jaar geleden zouden
gezegd hebben: 'Laten we
zien te vinden om die kind
te laten basketballen'. Nu ze
we: 'Laten we ze arresteren,
zo vroeg mogelijk een straf
geven', aldus een woordvotj
van de ACLU.
Ruanda had het niet no
dig. Een telefoonpanel
met bekende Nederlan-
jers, amusement, direc- h
;euren die op de televisie
produkten mogen aan
bieden of een neon-sco-
rebord voor de tussen
stand van de inzame
lingsactie. Want niet de
tv-actie maar de omvang
van de ramp bepaalt het
succes. Maar hoe lang
nog
Van onze verslaggever
DE HYPOTHEEK wordt
keurig afgelost tot er haast
geen schuld meer staat. Het
in jaren opgebouwd vermo
gen blijft slapend tot het mo
ment aanbreekt, dat door fy
sieke ongemakken de oudere
huizenbezitter gedwongen is
naar verpleegtehuis of be
jaardenoord te gaan. En daar
wacht de teleurstelling dat
eerst het eigen vermogen 'op
gegeten' moet worden voor
dat de Staat zijn bijdrage
levert.
Dat is het nog steeds vertrouwd
en angstaanjagend beeld voor
vele oudere bezitters van wonin
gen. Maar het besef neemt toe
dat een eigen woning ook een
prima appel voor de dorst kan
zijn en een bruikbaar alternatief
voor een verhuizing naar een
kleiner flatje.
Met enige creativiteit en een
beetje lef - de oudere generaties
houden doorgaans nog niet zo
van het idee met een schuld de
levensavond in te gaan - kan het
stille vermogen in het eigen huis
tot leven worden gewekt en bij
voorbeeld gebruikt worden om
de maandelijkse woonlasten na
de pensionering fors te drukken.
Of om een kostbare verbouwing
uit te laten voeren, waardoor
men in de eigen, vertrouwde wo
ning kan blijven. Of op z'n minst
om de beruchte vermogenstoets
in de wet op de bejaardenoorden
te vermijden.
De Vereniging Eigen Huis in
Amersfoort merkt dat bij oudere
huizenbezitters (55 jaar en
ouder) een enorme belangstelling
bestaat voor het groeiend aantal
constructies dat het mogelijk
maakt de eigen woning te be
houden, of de overwaarde te be
nutten om er allerlei plezierige
dingen mee te doen.
55-Plussers zullen in de nabije
toekomst een ze.er dominante
groep op de woning- en hypothe-
kenmarkt gaan vormen. Een
groep waar projectontwikke
laars, banken en overheden niet
langer omheen kunnen. De aan
stormende grijze generaties zijn
doorgaans beter opgeleid, heb
ben een hoger inkomen en een
betere pensioenvoorziening dan
hun voorgangers.
Ze kennen steeds beter de weg in
het woud van financieringsmo
gelijkheden en fiscale construc
ties. Ze hebben er minder moeite
mee op latere leeftijd een nieuwe
hypotheek,te nemen of een be
staande te verhogen. En anders
kan het huis altijd nog verkocht
worden aan de kinderen, of aan
een corporatie. Op gevorderde
leeftijd verhuizen naar een vaak
te klein en te duur flatje is in
ieder geval geen automatisme
meer.
Een verhuizing die lang niet al-
voor hoe de overwaarde van:
huis (het verschil tussen
marktwaarde en het bedrag
nog openstaat als hypotk
schuld) aangewend kan won
om dit te financieren.
„Veel senioren denken dat
latere leeftijd geen hypo!
meer kunnen nemen of verhip
bij de bank. Maar voor de
ken maakt leeftijd in feite
uit; als de waarde van het pi
maar voldoende is om de
af te dekken en het
hoog genoeg om de maandlast
te brengen. Senioren moeten
wel op letten dat ze een vooi
geschikte hypotheekvorm
men. Zo is de populaire spat
potheek op latere leeftijd
interessant meer."
Toeters en bellen zijn niet no
dig bij deze tv-actie voor Ruan-
la. De boodschap is al lang
overgekomen want iedereen her-
nnert zich de beelden van de de
rampen, de lijken en de moeders
met hun kinderen." Ignace de
Haes van de stichting Mensen in
Nood uit Den Bosch zegt het
vóór de uitzending van zater
dagavond.
Maar zal het werken, zo'n uit
zending met veel informatie en
beschaafd amusement?
Zondagochtend kijkt De Haes
meer dan voldaan terug: de
voorlopige opbrengst is 41,5 mil
joen gulden. Los nog van de 15
miljoen die minister Pronk erbij
doet en het geld dat de komende
dagen binnen gaat komen. „Toen
ik om twaalf uur 's nachts mijn
machtiging op de bus ging
gooien, stond er geen rij zoals
Ivo Niehe zei. Maar ik merkte
wel dat de bus helemaal vol zat.
Een goed teken," aldus De Haes.
de li
inkos Hoi
Kinderen
dige
tijd even goed bevalt, want vaak
moet een flink deel van de ver
trouwde spullen het huis uit,
bevallen de nieuwe buren wat
minder of is de bakker om de
hoek toch een stuk minder dan
de vorige.
„Zonder uitsluitend een pleidooi
te houden voor het behoud van
de eigen woning, willen we de
mensen erop wijzen dat er nog
andere mogelijkheden zijn dan
verhuizen op je 65e of 70e. Een
eigen woning biedt vaak veel
meer mogelijkheden voor later,
dan men' zich beseft", aldus
Edith Boeschoten, voorlichter
van de Vereniging Eigen Huis.
Een themanummer van het vere
nigingsblad De Woonconsument,
maakte vorig jaar duidelijk dat
leden en niet-leden van Eigen
Huis een reeks vragen hebben
over de woonsituatie na het 55e
levensjaar. In vervolg daarop
verscheen onlangs een uitgebrei
de brochure waarin het ouder
worden in eigen huis centraal
staat.
Ook de overheid en de corpora
ties hebben de 55-plusser 'ont
dekt' als belangrijke nieuwe ca
tegorie op de woningmarkt. Zo
heeft de Stuurgroep Experimen
ten Volkshuisvesting net een
twintigtal projecten op een rijtje
gezet, met speciaal op senioren
gerichte eigendomsvormen 'tus
sen huren en kopen'.
Lasten
De eigen woning wordt steeds
populairder bij senioren. Lo
gisch ook, want de woonlasten
liggen gemiddeld vier tot vijf
procent lager dan voor een huur
woning. Bestaande hypotheken
zijn vaak grotendeels afgelost,
de maandelijkse hypotheeklas-
ten blijven gelijk of dalen, ter
wijl de huren ieder jaar weer
met een procent of vijf worden
opgetrokken.
In 1985 had nog maar 30 procent
van de 65-jarigen en ouder een
eigen woning en 38 procent van
de 55-plussers. In 2010 zijn die
percentages naar verwachting
gestegen tot 40, respectievelijk
45 procent. In absolute getallen
is de stijging nog veel groter,
omdat de groep 55-plussers de
komende jaren in hoog tempo
groeit.
Opvallend is dat nu al 90 pro
cent van de oudere woningbezit
ters zeer naar tevredenheid
woont en liever niet aan verhui
zen denkt.. „Je moet het belang
van de vertrouwde omgeving, de
bushalte nabij, de buren, de su
permarkt in de buurt, niet on
derschatten," zegt Boeschoten.
„Het is natuurlijk begrijpelijk
dat ouderen op een bepaald mo
ment toch een verhuizing naar
een flat overwegen, maar vaak
loopt het uit op een bittere te
leurstelling. Er zijn minder ka
mers voor je hobby's en voor de
logé's, er is te weinig bergruimte
voor al je oude spulletjes en je
moet weer helemaal wennen aan
een nieuwe omgeving."
Luxe, grotere appartementen
speciaal voor senioren zijn er
Illustratie:
Dirk Kuurstra/Vereniging Eigen Huis.
wel, maar voornamelijk in de
hoogste prijsklassen. „Bovendien
vergeten mensen vaak rekening
te houden met de kosten van de
verhuizing zelf. Ga je naar een
ander huurhuis, dan ben je al
snel zo'n 17.000 gulden kwijt
aan inrichting en dergelijke, zo
hebben wij berekend. Verhuizen
naar een andere koopwoning
kost al gauw 50.000 gulden of
meer."
De brochure van Eigen Huis
gaat uitgebreid in op mogelijk
heden om het bestaande huis.
zodanig in te richten dat het ook
op latere leeftijd geschikt blijft
voor bewoning. Soms kunnen
bad- en slaapkamer verplaatst
worden naar de begane grond of
is de installatie van een (trap)lift
mogelijk. De veiligheid van de
bestaande woning kan op allerlei
manieren aanmerkelijk worden
verbeterd, de keuken kan wor
den aangepast voor zittend ge
bruik.
Dat kost natuurlijk allemaal
geld, maar Eigen Huis rekent
De overwaarde van het huisl
ook voor heel andere zaken
gewend worden. Bijvoor!
om de maandlasten
drukken wanneer de pensic
ring in zicht komt. Verleng
van de looptijd van de
theek, het stoppen met a
of het afkopen van de levens:
zekering, kan het verlies
inkomen na VUT- of pen»
datum soms uitermate g
compenseren. Steeds pop!
der wordt ook de const:
waarbij ouders het huis aan:
kinderen 'verkopen', er
blijven wonen, maar op het:
ment dat een verpleeg- ol
zorgingstehuis in beeld komt
vermogenstoets vermijden,
is dan immers geen 'eigen't
meer, en hoeft dus ook niet»
te worden 'opgegeten'.
Het aantal varianten op hetli
ma eigen huis dat aantrekks
is voor senioren, groeit met
jaar. Zo gaan steeds meer
raties over tot de verkoop
duurdere huurwoningen
bewoners hetgeen fiscaal I
65-plussers hebben belasting
trek) interessant kan zijn.
dali
krijs
Maar andersom gebeurt ook
het op beperkte schaal;
poraties juist huizen opkij
van oudere bewoners, die
geen geld uitgekeerd
maar voor de rest van hundi
gratis wonen en verlost zijn
de zorg voor het onderhoud,
een aantal corporaties biedt
gen betaling ook al de mogeli JU
heid om een onderhoudsconl:
af te sluiten voor het eigen li
De Vereniging Eigen Huis n
zowel huurders als kopers i
zich al tijdig te gaan bezinnen
de woonwensen voor lil
„Vraag links en rechts adv
Iaat je uitgebreid inform!
over alle mogelijkheden en
eerst eens rustig rond voordal
een beslissing neemt.' Sen!
kunnen meer invloed hebber
hun toekomstige woonsit®
dan ze vaak zelf denken,".m!
Boeschoten.
Rechtbanken veroordelen
het laatste half jaar
steeds meer personen tot
'terbeschikkingstelling
met dwangverpleging'.
Een bijzondere maatregel
naast een gevangenis
straf, die wordt opgelegd
aan criminelen met een
ernstige geestelijke af
wijking.
Door Servaas Smulders
In 1993 werd door rechtbanken
en gerechtshoven in Nederland
aan 130 personen de bijzondere
maatregel 'terbeschikkingstel
ling met dwangverpleging' opge
legd. In de eerste helft van dit
jaar hoorden al 100 personen
deze maatregel tegen zich uit
spreken. Bij het ministerie van
Justitie wordt dit jaar een forse
stijging van h'et aantal 'tbs'ers'
verwacht. Een ontwikkeling, die
volgens beleidsmedewerkers bij
justitie ernstig zorgen baart.
Het gevolg is een oplopend te
kort aan bedden in de speciale
behandelingsklinieken voor deze
bijzondere groep van plegers van
veelai heel ernstige misdrijven.
Voor de noodzakelijke psychia
trische en/of psychologische
hulp moeten deze personen lan
ger wachten in de huizen van
bewaring of gevangenissen. Zo
bezetten zij daar langer cellen,
waarover justitie graag beschikt
om verdachten van ernstige de
licten vast te houden tot hun
berechting, de zogenoemde pre
ventieve hechtenis. Het gevolg is
het inmiddels alom bekende als
ook even verguisde 'wegzend-
beleid'.
Voor het plotseling sterk stijgen
de aantal tbs'ers - vooral in het
arrondissement Den Bosch - is
volgens drs. H. Kleinjan, sector
manager voor tbs bij het minis
terie van Justitie, geen concrete
oorzaak aan te wijzen. Kleinjan:
„Het aantal tbs'en 'lift mee' in
de stijgende criminaliteit, den
ken we. Of misschien is het 't
succes van de bijzondere maat
regel. Mogelijk lopen er meer
ernstig geestelijk gestoorden
rond."
Kort gedingen
Op dit ogenblik zitten in huizen
van bewaring al 70 personen met
'tbs' op een behandeling in een
speciale kliniek te wachten. Vol
gens de huidige prognose loopt
dit aantal op naar' 170 in 1998.
Kleinjan: „Een aantal waarmee
je twee klinieken van elk 80 tot
90 behandelplaatsen bezet." De
wachttijd voor de te behandelen
personen loopt inmiddels ook op.
Van een half tot een heel jaar,
mede afhankelijk van de kliniek
waar ze naar toe moeten.
Kleinjan: „Het gebeurt al dat
justitie in kort geding wordt ge
dagvaard waarbij plaatsing in
een kliniek wordt geëist. Veelal
gaat zo'n eis vergezeld van een
financiële claim of een schade
vergoeding. Het liep tot dusver
voor justitie op dit terrein goed
af."
Justitie heeft aan de hand van
rapportages vastgesteld dat de
behandelingsduur van de tbs'ers
de laatste jaren langzaam op
loopt. Gemiddeld duurt een be
handeling in een tbs-kliniek al
vijf jaar. Heeft de geestelijke
stoornis een seksueel karakter
dan gaat het al gauw om acht
jaar. Slechts een heel kleine
groep personen van wie kan
worden gezegd dat zij 'chronisch
gevaarlijk' zijn, blijft nog langer
en soms 'levenslang' in de in
richting.
Terugkeer
Kleinjan: „De laatste groep? On
geveer tien personen. Alle ande
ren keren dus op een zeker mo
ment terug in de samenleving.
Het gaat erom deze mensen weer
zo goed mogelijk te laten func
tioneren. Wetenschappelijke stu
dies naar een verval in herhaling
(recidive) met het plegen van
ernstige misdrijven door deze
personen zijn niet ontmoedi
gend. Er is dus een groeiend
vertrouwen in de effectiviteit
van de bijzondere maatregel, die
tbs is. Dat verklaart mogelijk
ook de groeiende vraag naar de
ze voorziening, duur met een
langdurige verpleging maar met
een duurzaam effect.
De eerste uitkomsten van de
laatste wetenschappelijke studie
naar recidive onder tbs-ver
pleegden, die eind dit jaar ver
schijnt, is dat in een op de vijf
gevallen sprake is van 'ernstige
recidive'. Aan het einde van de
jaren tachtig lag dit percentage
een fractie hoger.
De beleidsmedewerkers bij justi
tie maken er geen geheim van
dat de nieuwe 'bezuinigingstom
bola' in de huidige kabinetsfor
matie de gewenste uitbreiding
van tbs-klinieken in de weg kan
staan of zal opschorten. Justitie
beschikt thans over zo'n 600 ver
pleegbedden in acht tbs-inrich
tingen met als meest bekende:
Van Mesdagkliniek in Gronin
gen, Pompekliniek in Nijmegen
en F.P.K. Grote Beek in Eindho
ven. In 1998 is een aantal van
800 bedden dringend gewenst.
Al eerder liet justitie weten voor
de noodzakelijke uitbreiding te
kijken maar mogelijkheden in
Limburg. Justitie plaatst de spe
ciale behandelingsinstituten
waarin om vluchten te voorko
men een bijna even strenge be
waking bestaat als in gevange
nissen, het liefst nabij of tegen
bestaande psychiatrische inrich
tingen. In Limburg komen Maas
tricht en Venray voor een
kliniek in aanmerking.
Kleinjan erkent dat de drui
de tbs-klinieken verder toe»*
door overname van het a
van de commissie Fokkens.
commissie adviseerde de ffi
ter een veroordeelde met
gevangenisstraf met
voortaan eerst de tbs te 1"
ondergaan. Minister Kösto
het advies niet helemaal ovi
nomen maar het parlement
weten zoveel mogelijk in
geest ervan te willen
Kleinjan: „Het gevolg is
delijke extra druk op de
teit bij de tbs-klinieken van1!
tig plaatsen. We proberen te
ken of veroordeelden sneller'
te plaatsen, het is echter
automatisme."
„Snellere verpleging
namelijk vaak ook sneller p'
verlof want, zoals gezegd,
is in principe gericht op d'
rugkeer van een veroordeeld!
de maatschappij. Het kan
sommige gevallen bij misdnP
waarbij de maatschappelijk
de ernstig is verstoord,
wenst zijn dat zo'n persoon
snel in die samenleving
keert. In zulke gevallen zo»
snelle terugkeer niet word®
grepen."
poor Hans van Alebeek
Mix
Vanaf het begin stond voor de
Samenwerkende hulporganisa
ties en de omroepen vast dat de
;v-actie voor Ruanda een 'waar-
en stijlvolle' avond moest
worden. „Een aanpak 'van dik
ïout zaagt men planken' had
ook niet gepast. Een blote zan
geres tegenover de ellende in
3oma? Dat kan niet. En je ziet,
zoals het pu gepresenteerd werd,
was het een hele goeie mix tus
sen amusement en zinvolle infor
matie."
dit de nieuwe aanpak wordt
lij de - onvermijdelijke - nieu-
ve rampen en bijbehorende tv-
icties, is nog maar de vraag. „Je
vent snel' a'atP nieuwe dingen,"
:egt de voorlichter. „Zo'n uit-
;ending op zes netten tegelijker-
;ijd is volstrekt nieuw. Maar de
sta
an) ■'t
:egt
r con
/an onze correspondent Ad Roos
- In de Goese wijk Zuid
fonderden mensen in angstige
'lijken in de zekerheid dat het e
'e UFO (Unidentified Flying O
loggetuigen uit een rond licht met
enkele sprieten. Hoe langer het di
lacht te zien.
'e melding van de UFO kwam
linnen, die er direct op af ging.
pgeschakeld, die op haar beurt
"oninklijke Luchtmacht in Millin
radarschermen eens goed in de
!n zo stond iedereen constant
erbinding en werd ook John Ste
ittelijke jaren met het fenomeen
teindelijk bleek na het loeren
it er ook nog eens draadjes aa
hotel' zaten, die bijzonder aard
'liegende schotel maar een eenvou
Aan elke UFO die wordt gemeld
Steenbergen. „Wat in Goes is ge
jchtend voorwerp dat een beetje
?n misschien ook wel een angst v
_yl overtrokken beeld."
?e vliegeraar heeft van de politie
?E
KANS dat er een paars kabi
heeft afgelopen weekeind
moeten nog wel enkele ho
'erwachting is dat dé fracties v
wars zullen liggen dat ze hun
boodschap dat paars opnieu
'VD-fractieleider Frits Bolkestei
icnterban. Er is een kleine gro
ï},er De Korte die niet enthou
iheralen straks met de PvdA in
-ij zorgen voor veel onrust b
'ekend staat om haar roddel
lans Wiegel heeft dit binnenb
^rd met zijn uitspraak dat hij
net grote bezorgdheid gadesla
■aris van de koningin zegt er p
'actieleider Bolkestein de bel
'erkwanselt.
goeroe van Giekerk ma
°Pmerkingen duidelijk dat zijn
■van de vereniging van ziekte
ly- politieke ambities heeft
wegel volgend jaar naar verw
ator. Het liefst als voorzitter
e VVD-top heeft de kritiek va
'el geveegd. Dat is de en
steund door de resultaten
Wiegel zich gepasseerd
a!%h eveneens alle media-
?pto|t-f'n 'e'c'c'e zijn ploeg
Q Zonder het populisme v
(ok
lerd
'aris
lateis.
