Wellicht exploitatie Falkland-olie
Cursuswinkel
overvallen
door vraag
Nederlandse frietboeren zelf smakelijke kluif voor Russen
Russische economie
is nog niet verloren
zoekt prijzen
sbedrijven
A6
DE STEM
BINNEN BUITENLAND
A7
Groot-Brittannië en Argentinië onderhandelen over olievelden bij eilanden
Groei overtreft verwachtingen
Cursuswinkel
schakel tussen
cursisten
en instituten
STUS 1994
ing co
pacific
evron
iquita
rysler
icorp
ns edison
git equipm
pont nemours
stman kodak
xxon corp
rd motor
en electric
en. motors
oodyear
ewlett-pack.
nt. bus mach.
nt. tel tel.
Im airlines
cdonnell
erck co.
obil oil
omega financ.
philips
royal dutch
sears roebuck
sfe-south.pac.
texacoinc.
travelers
united techn.
westinghouse
whitman corp
woolworth
Goud
45% 45%
16% 15
42% 43
14% 14%
45% 45
41% 41%
29 28
20% 20%
59% 60%
48% 47%
59% 59%
29% 29%
48% 49%
50% 50%
33 33%
80% 80%
63% 62%
86% 85
31 31%
112% 112
30 29
82% 82%
26 24%
31% 31%
111% 112'/
47% 47
20% 19
62% 62%
33% 33%
61 61%
11 11%
16% 16
15% 15%
Goud onbewerkt 21.430-22,030
bewerkt 23,630 laten
Zilver
zilver onbewerkt 260-330
bewerkt 370 laten
vk vorige koers
sk slotkoers gisteren
a laten
b bieden
c ex claim
e gedaan/bieden
d ex dividend
f gedaan/laten
g bieden en ex dividend
h laten en dividend
k gedaan en laten ex dividend
I gedaan en bieden ex dividend
0 441
0 239
0 253
0 318
151
178
244
50 164
00 163
00 242
00 347
,00 259
.00 716
,00 269
.00 1878
1373
,00 451
,00 674
,00 359
0,00 692
5,00 341
5,00 313
0,00 1465
5,00 730
0,00 2159
5,00 506
0,00 280
0,00 201
0,00 282
0,00 304
0,00 167
50,00 234
85,00 161
75,00 150
05,00 150
55,00 183
57,50 178
60,00 1477
35,00 539
45,00 253
55,00 239
55,00 292
80.00 163
85,00 174
184
810.00 152
195,00 175
200,00 353
200.00 257
250
5,70
3,50
2,30
1,40
2,20
1,60
1,40 b
1,50
2,00
6,50
2,60
3,30
16,50 a
8,50 a
5,30 a
3,20 a
1.80
17,00 a
8,10
4.40
0,40
0,80
1,60
3,00
4,60
7,80
8,50
7,50
4,20
4,40
8,00 a
2,80
8,00
0,50 a
1,00
2,10
0,90
1,80
23,50
18,00
14,00 b
2,20
5,00
2,90
5,10
3,00
3,80
1,80
5,90
0,40 a
5.20
3,30
2,00
1,30
2,10
1,50
1.70
1,60
1,80
7,20 a
3,20
2,70
16,50
8,50 b
5,20
3,00
1,30
17,00
7,50
4,30
0,30
0,90 a
1,50
2,50
4,20 a
7,00
9,00
7,30
4,90
4,20 a
7.10
2,70
9,70 b
0,20
1,00
1,90
0,80
1,60
23,70
18,00
14,00
2,30
6,90
3,80
5,50 a
2,60
4,10
1,90
6,10
0,32
en Schiphol wil weten of de
iegveld al dan niet onder de
n marktaandeel te vergroten,
en heeft de luchthaven-direc-
skantoor opdracht gegeven te
an 'bewuste en stelselmatige
de belangenbehartiging van de
werknemers bij de betreffende
bedrijven, bestaan nu juist vak
bonden, merkt Schiphol-direc-
teur Uilenhoet op in een brief
aan de werknemersorganisaties,
„Het voorschrijven van tarieven
van de afhandelingsmaatschap
pijen kan geen item zijn voor de
concessie-overeenkomsten",
schrijft Uijlenhoet aan de vak
bonden. De wet verbiedt immers
het maken van onderlinge prijs
afspraken.
Niettemin is Schiphol bereid te
onderzoeken of er sprake is van
onderbiedingen. „Wij willen dui
delijkheid of de markt wordt
verstoord", aldus een woord
voerster, „Wij zijn immers niet
gebaat bij arbeidsonrust." Wat
er gaat gebeuren als er inder
daad sprake blijkt te zijn van
marktverstoring laat zij in het
ongewisse. Verder dan een 'be
middelende rol' zal Schiphol
echter niet gaan Het accoun
tantsonderzoek zal naar ver
wachting vier weken in beslag
nemen.
Boze werknemers van de afhan-
delingsbedrijven hielden gister
middag een 'openbare perso
neelsbijeenkomst' voor het
hoofdkantoor van de luchtha
ven. Daar zullen zij de brief van
de Schiphol-directie bespreken
en de vakbonden opdrachten
meegeven voor de te volgen
marsroute. Bestuurder Verhagen
voorziet grote onrust.
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1994
Londen (ips) - Groot-Brittannië en
Argentinië onderhandelen over een
gezamenlijke exploitatie van olie
velden op de Falkland-eilanden.
Twaalf jaar geleden voer de Britse
vloot nog in vol ornaat uit om de
eilandengroep na de Argentijnse in
vasie te ontzetten. Nu lijkt de olie
vondst beide landen tot vrienden te
maken.
Volgens Britse bronnen ligt er een taak
voor Argentinië bij de mogelijke explo
ratie en ontwikkeling van de olievelden.
„We houden de deur voor samenwer-
liing met Argentinië open," zegt een
woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Londen. Die
samenwerking bevindt zich nog in een
verkenningsfase. De regering van de
Falklands sluit de samenwerking met
Argentinië niet uit. Die toon verschilt
hemelsbreed van de krijgslustige kreten
tijdens en na de tien-weekse Argentijn
se bezetting van de eilanden in 1982.
Woordvoerders van de regering hebben
al voorgesteld om de exploratie van de
Falkland-olie vanaf het Zuidameri-
kaanse vasteland te ondersteunen. Als
dat niet haalbaar blijkt, kan de explo
ratie ook vanaf de eilanden zelf ge
stuurd worden. Ook bij het toekomstige
transport is een grote rol voor het
vasteland weggelegd: via pijplijnen
moet de olie naar het vasteland worden
vervoerd, waar de verdere exporthan
delingen worden uitgevoerd. De Fal-
kland-functionarissen noemen een vol
ledig uitgeruste export-terminal bij de
eilanden zelf slechts als alternatief.
De Falklanders blijven zich echter,
voorzichtig uitdrukken. Zo wordt er
nauwelijks gesproken over Argentinië,
maar over het 'Zuid-Amerikaanse vas
teland'. Daarmee kan niets anders be
doeld worden dan Argentinië, want het
lijkt wat omslachtig om de pijplijnen
naar het veel verder weg gelegen Uru
guay te leiden.
Ook de Britten hebben nog niets toege
zegd over de samenwerking. De rege
ring blijft op haar hoede. Het wachten
is op de bevestiging van het onderzoek.
Proefboringen moeten daarover nog
uitsluitsel geven.
Het onderzoek van de Britse geologen
blaakt van optimisme. Er zou sprake
zijn van 'potentieel enorme reserves,
gezien de omvang van het gebied en de
samenstelling van de bodem'.
De Falklanders zijn vol vertrouwen.
„Zo lang ais de Falklanders zich kun
nen herinneren, is hun rotsvaste geloof
in het bestaan van olie bij de eilanden
onderdeel van hun geloofsartikelen,"
merkt regeringsfunctionaris Graham
Bound op.
De regering treft al voorbereidingen op
het gebied van wetgeving en het voor
bereiden van licenties. Volgend jaar
zullen die licenties voor de exploratie
en de boringen worden verdeeld onder
de beste gegadigden.
Het nieuwe beleid van de pas geprivati
seerde Argentijnse olieraffinaderij Ya-
cimientos Petroliferos Fiseales kan
doorslaggevend zijn. Het bedrijf is op
zoek naar nieuwe reserves na mislukte
avonturen in Algerije en Ecuador. De
positieve berichten over de olievelden
bij de Falklands komen misschien pre
cies op het goede moment voor Yaci-
mientos. De projecten voor de olie-ex
ploitatie in Bolivia, Paraguay en Chili
zien er een stuk riskanter uit.
In april bracht de Kamer van Koophan
del van de Falklands een bezoek aan
Schotland om te bekijken welke invloed
de olie-industrie kan hebben op voor
heen geïsoleerde eilandgemeenschap
pen. De Britse regering heeft al vaker
parallellen getrokken tussen de Fal
klands nu en de Orkney- en Shetland-
eilanden in de jaren zeventig, toen de
olie-exploitatie daar nog moest begin
nen.
Het potentiële oliegebied rond de Fal
klands is enorm: anderhalf keer zo
groot als de Noordzee. Groot-Brittannie
en Argentinië herstelden hun diploma
tieke betrekkingen in 1989, zonder ech
ter hun wederzijdse claim op de eilan
den in te trekken. Volgens de Britten
komt de zelfbeschikking van de Fal
klands in het geding als ze in Argentijn
se handen, komen; de Argentijnen wij
zen erop dat de eilanden vroeger
Spaans waren en dat Argentinië als
rechtmatige opvolger van Spanje de
verantwoordelijkheid heeft om het ge
bied te dekoloniseren.
De Falkland-eilanden tellen 2150 inwo
ners. De Britten hebben er nog steeds
een fors militair garnizoen, tegen een
prijs van enkele honderden miljoenen
dollar per jaar.
Door Jan van de Ven
Eindhoven - Low profile be
ginnen, langzaam uitbreiden
en het produkt verder ont
wikkelen en op franchise-ba
sis elders in het land nieuwe
winkels openen. Zo had ir.
Paul Bessems zich de ontwik
keling van zijn onlangs in
Eindhoven geopende 'Cursus
winkel Nederland' voorge
steld.
Maar ruim een maand na de
start trekt de klandizie zo hard
aan, dat het nieuwe bedrijf snel
de nodige investeringen zal moe
ten doen om ten volle te kunnen
profiteren van een gat in de
markt dat veel groter blijkt te
zijn dan het zich aanvankelijk
liet aanzien. Vandaar dat Bes
sems al op zoek is naar finan
ciers voor plannen die kort gele
den nog verder in het verschiet
leken te liggen.
Op 2 juni ging de Cursuswinkel
Nederland, gevestigd aan de
Willemstraat in Eindhoven,
open. Deze eerste winkel in zijn
soort heeft twee personeelsleden
in dienst. Daarnaast biedt het
bedrijf indirect nog acht mensen
werk bij het beheer van een
cursussen-databank en de com
puterprogrammatuur die daar
voor nodig is. Deze diensten
worden geleverd door het bedrijf
BSS, waaruit de Cursuswinkel
Nederland voortgekomen is.
Doel
•We hadden ons ten doel gesteld
om het eerste jaar te groeien
naar de verkoop van gemiddeld
twee a. drie cursussen per dag,
maar daar zitten we nu, na iets
moer dan een maand, al tegen
aan,' aldus Bessems.
Het idee is simpel: een winkel
me bestaande cursussen (be
drijfsopleidingen vanaf MBO-ni-
Veau) van opleidingsinstituten
selecteert en verkoopt aan zowel
bedrijven als particulieren. Alle
Segevens van 4.000 cursussen (in
augustus zal dat tot 15.000 opge
spen zijn) zitten in een eigen'
databank van de Cursuswinkel.
bp basis van de wensen van de
riant - bedrijf of particulier -
wordt de cursus-op-maat gese-
ecteerd. De klant koopt, de Cur
suswinkel bestelt en levert. De
bemiddeling is gratis. De inkom-
eft voor de winkel komen uit de
Korting (tot 12 procent) die het
bedrijf bij de inkoop bij de op
leidingsinstituten krijgt.
Bessems vergelijkt zijn winkel
met een reisbureau, met als eni
ge verschil dat het hier niet om
reisbestemmingen maar om cur
sussen gaat. „Ik heb me eigenlijk
altijd al afgevraagd waarom in
de markt van cursussen en oplei
dingen geen tussenpersonen zit
ten. Daarom ben ik daar zelf
maar mee begonnen."
De klant kan op z'n wenken
bediend worden en de oplei
dingsinstituten krijgen er een
extra verkoopkanaal bij, is de
filosofie. Volgens Bessems biedt
dat de aanbieders mogelijkheden
om zich te profileren in een
markt waarin het moeilijk is
zich van de concurrenten te on
derscheiden.
Op den duur zal het volgens
Bessems voor die instituten
goedkoper zijn via een winkel
als de zijne te werken, dan geld
in reclamecampagnes te pom
pen. „En die bedrijven kunnen
zich dan helemaal op hun kern
activiteit richten: het opzetten
en geven van cursussen. Ons spe
cialisme, ons produkt is dat we
de klant veel meer over de voor
handen cursussen en opleidingen
kunnen vertellen dan ze in een
folder kunnen lezen."
Er is volgens Bessems in de cur-
sussenbranche veel kaf onder het
koren. Hij denkt daar als onaf
hankelijke tussenpersoon een
goede wegwijzer in te kunnen
zijn.
Randstad
Om rustig van start te gaan is
aan de Willemstraat in Eindho
ven voor een bovenverdieping -
met eigen opgang - gekozen.
Maar op grond van de resultaten
in de eerste maand is Bessems al
op zoek naar een winkel op de
begane grond in of aan de rand
van het centrum. Daarnaast is
het de bedoeling om - bij voor
keur via een franchise-formule -
ook elders in het land cursus
winkels te openen. „Dat moeten
we nu in gang zetten om het over
een half jaar te laten gebeuren."
Waar de nieuwe cursuswinkels
zullen komen is nog niet bekend.
Bessems twijfelt nog over nieu
we vestigingen in bij voorbeeld
Den Bosch en Tilburg of - met
meer risico's - een stap in de
richting van de Randstad.
Om zijn plannen versneld te
kunnen uitvoeren denkt Bessems
acht ton nodig te hebben - waar
voor hij op zoek is naar finan
ciers - waarmee het onder meer
mogelijk wordt nog twee nieuwe
vestigingen van de Cursuswinkel
Nederland te openen.
Bessems einddoel: van de cur
suswinkel een nieuwe bedrijfs
tak te maken, waarbij hij er
terdege rekening mee houdt dat
de concurrentie de kop zal op
steken. „Zonder concurrentie
maak je er natuurlijk ook geen
bedrijfstak van. Concurrentie is
nodig om een volwassen markt
te creëren. Aanbieders moeten
daarop kunnen inspelen en je
krijgt op den duur dat er specia
lisaties gaan ontstaan." In die
markt wil Bessems 'marktleider
zijn en blijven'.
Paul Bessems: „Ik heb me altijd al afgevraagd waarom in deze markt geen tussenpersonen zitten.
FOTO JURRIAAN BALKE
Van onze correspondent
Kees Elenbaas
Moskou - Het valt niet te ontkennen: alle rampenscena
rio's die een half jaar geleden werden voorspeld voor de
Russische economie zijn tot nu toe niet uitgekomen. Een
zelfverzekerde premier Viktor Tsjernomyrdin haalde half
juli tijdens een speciale regeringszitting in het Kremlin
flink uit naar zijn critici.
De rampspoed die door de
goeroe van de economische
hervormingen, Jegor Gajdar,
bij zijn vertrek als viëe-pre-
mier in januari werd voor
speld, is uitgebleven. Van hy
perinflatie die volgens de lie
veling van de Westerse econo
men, ex-minister van Finan
ciën Boris Fjodorov, het land
zou teisteren is - althans voor
lopig - geen sprake.
Als één van de belangrijkste
resultaten van de hervormin
gen noemde premier Tsjer
nomyrdin het feit dat er nu
voldoende produkten op de
markt zijn en dat de beruchte
rijen voor de winkels niet
meer voorkomen. De premier
onderstreepte dat de vooruit
gang van de hervormingen
niet alleen te danken was aan
interne factoren. Rusland is
naar zijn mening hard op weg
om volledig en volwaardig
deel te nemen aan de wereld
economie en hij haalde na
tuurlijk in dat verband de re
sultaten aan van de laatste
G-7 of G-8 top in Napels.
Tsjernomyrdin kondigde een
half jaar geleden nog met
sombere stem vanachter de
borstelige wenkbrauwen het
'einde van het markt-romanti-
cisme' aan. Maar de premier
lijkt inmiddels bekeerd, want
hij presenteerde voor het ko
mende halfjaar 'een nieuwe
fase van de hervormingen'. De
toonzetting daarbij lijkt meer
op die van een 'marktromanti-
cus' dan van een 'rode direc
teur', zoals hij zichzelf ooit
bestempelde. Tsjernomyrdin
kondigde aan dat zijn kabinet
zal proberen om de inflatie
tegen het eind van dit jaar te
reduceren tot 2 a 3 procent.
De Russische regering is er al
in geslaagd om de inflatie die
in januari nog 21,4 procent
bedroeg, terug te dringen tot
5,6 procent in juni. Volgens
Tsjernomyrdin liggen de prio
riteiten van de regering bij
creëren van betere voorwaar
den voor investeringen, het
opheffen of reorganiseren van
verliesgevende bedrijven, de
start van de nieuwe fase van
de privatisering, het ontwik
kelen van een staatssektor
'nieuwe stijl' en het verzach
ten van de sociale gevolgen
van het sluiten van bedrijven.
Dat het de Russische regering
ernst is met de door Westerse
economen zo hartstochtelijk
bepleitte sluiting van onren
dabele bedrijven lijkt wel dui
delijk. Met regelmaat worden
bedrijven bankroet verklaard.
De Russische premier kondig
de aan dat tussen de 1500 en
2000 bedrijven voor het eind
van dit jaar gedwongen wor
den om te sluiten. Tegelijker
tijd wil Tsjernomyrdin werken
aan een sociaal vangnet voor
het snel groeiende aantal
werklozen als gevolg van deze
bedrijfssluitingen. Hoe dit so
ciale vangnet gefinancierd
moet worden blijft vooralsnog
onduidelijk, terwijl pessimis
ten al spreken over werkloos
heidscijfers die liggen tussen
10 en 15 miljoen rond het eind
van dit jaar.
Tsjernomyrdin werd in mei
nog door president Boris Jelt-
sin op de vingers getikt omdat
de regering volgens de presi
dent niet genoeg vaart maakte
met de economische hervor
mingen. De premier geeft nu
toe dat Jeltsin gelijk had met
zijn kritiek en benadrukt her
haaldelijk dat hij de ideeën
van de president volgt. Tsjer
nomyrdin kiest daarmee na
drukkelijker voor de hervor
mingen en neemt tegelijkertijd
afstand van degenen in zijn
kabinet die een langzamere
overgang naar de marktecono
mie voorstaan.
Maar Tsjernomyrdin blijft na
tuurlijk vele critici houden,
die hem verwijten dat hij de
economische situatie van Rus
land 'door een roze bril' be
kijkt. Arkadi Volski, de leider
van de Russische industriëlen
omschrijft - in tegenstelling
tot de premier - de situatie als
uiterst kritiek. Volgens de ul
tra-nationalistische leider
Vladimir Zjirinovski werd
premier Tsjernomyrdin tijdens
de presentatie van het rege
ringsprogramma beïnvloed
door de zaal waar hij zijn rede
uitsprak. Dat was de 'Marme
ren Zaal' waar voorheen de
bijeenkomsten van de top van
de Communistische Partij
werden gehouden. De belang
rijkste kritiek op de visie van
de Russische regeringsleider
komt vanuit zijn kabinet. Mi
nister van Economische Zaken
Alexander Sjochin, omschrijft
de situatie ais ernstig maar
niet hopeloos.
Sjochin geeft toe dat één van
de belangrijkste problemen
van dit moment het verder
dalende produktieniveau is.
Bovendien blijft naar zijn idee
de nog steeds onderontwikkel
de financiële sector in Rusland
het belangrijkste obstakel in
de richting van een volwaardi
ge markteconomie. Sjochin
hoopt ook op allerlei positieve
resultaten tegen het eind van
dit jaar. Maar hij is wel zo
bescheiden om eraan toe te
voegen dat met een zekere
regelmaat veel van de mooie
plannen van de regering niet
uitgevoerd kunnen worden.
Nijmegen - Ze kwamen om
friet, hamburgers en oer-Hol-
landse kroketten uit te ven
ten. Maar een half jaar na
hun entree in het Russische
Kaliningrad blijken de on
dernemende Nederlanders
zelf ook een lekker hapje.
Deze en gene wil graag
meekluiven van het succes
van 'Cmak'.
„Dat is een groot probleem aan
het worden," zegt Nijmegenaar
André Sonneville. „Overheden
en andere instanties hebben ons
ontdekt: 'rijke Westerlingen met
een hoop omzet, dat kan wel wat
lijden'."
Hij noemt maar een willekeurig
voorbeeld. „We hadden een
schuur nodig voor de opslag.
Zou een bedrijf gewoon wat pla
ten aan elkaar lassen. Dat moest
zeshonderd gulden kosten. Twee
dagen later bleek het niet door te
gaan. Want ze hadden nog eens
gerekend en nu kwamen ze op
achttienhonderd gulden. Je kunt
op je vingers natellen dat die
zich eerst niet gerealiseerd heb
ben dat ze met een buitenlands
bedrijf hadden te maken."
Innovatie
In januari draaide de eerste uit
een container opgetrokken
snackkraam op een oplegger een
erf in Winssen af. Deze zomer
heeft Holland Russia Fast Food
bv al zes units in Kaliningrad
staan. Sonneville is een van de
zes aandeelhouders die meenden
dat er in Rusland een markt
moest bestaan voor friet, frikan-
del en kroket. Immers, Russen
ontfermden zich in Nederland
liefdevol over bitterballen en an
dere hartige tussendoortjes.
Kroketten lusten Russen dus
niet, zo leerde Sonneville, die
met zijn partners onder de naam
Terwijl de metselaar nog bezig is met het terras, doen Russen in Kaliningrad zich te goed aan de snacks van Cmak. foto a. sonneville
'Cmak' - 'smak' - in het oosten
ging bakken en frituren. „Russen
willen vastigheid, geen ragout."
De vervangende gehaktstaaf
bleek wel in de Russische voor
keur te passen. Er was echter
meer innovatie ter plekke gebo
den.
Want friet en hamburger gaan
weliswaar grif van de hand, de
frikandel bleef in omzet ook
achter bij de prognoses. „Wij
waren overtuigd dat de verkoop
van frikandel moest lopen. Nu is
het zo dat Russen gek zijn op de
broodjes waarin de hamburgers
zitten. Dus hebben we de Hol
land-burger geïntroduceerd."
Daartoe werd een frikandel spe
ciaal verstopt in een langwerpig
broodje. De Russen hapten. „Dat
loopt als een tierelier."
Cijfers geeft hij niet, maar vol
gens Sonneville draait de mini-
snackketen momenteel, met alle
aanloopkosten die erbij horen,
zonder verlies. De niet geringe
prijs van de eetwaren blijkt geen
beletsel. Met tweeduizend roebel
voeren hamburger en gehakt
staaf de menukaart aan. De kro
ket is de goedkoopste in het vet
met zevenhonderd roebel.
Forse prijzen voor een Rus, die
met 1150 roebel de tegenwaarde
van een gulden op zak heeft. De
prijzen worden iedere maand
aangepast aan de inflatie. Zo is
een frietje al gestegen van dui
zend naar dertienhonderd roe
bel.
Sonneville: „Het merendeel kan
onze snacks niet betalen. Maar je
moet wel bedenken dat Kali
ningrad 450.000 inwoners heeft.
Als daarvan vijf procent klant is
- en het zijn er meer - heb je het
over twintigduizend mensen.
Een dorp van die omvang wordt
in Nederland bediend door tien
cafeteria's. Als wij ergens ope
nen, loopt het storm."
Hij voegt er nog aan toe dat de
Nederlandse ondernemers al zijn
gecomplimenteerd met hun so
bere prijsstelling. „Een pizzeria
die ook hamburgers verkoopt
vraagt 4500 roebel. En McDo
nald's vierduizend."
Het ondernemen in Rusland gaa'
niet van een leien dakje. Douan
eformaliteiten vergen veel ge
duld. Iedere dag is er wel eer
tegenslag, rapporteert de Nijme
genaar, die behalve aandeelhou
der ook degene is die in Kali
ningrad de zaken draaiendf
houdt. Daarvoor heeft Hollanc
Russia Fast Food zich verzekerc
van de hulp van een Russischs
partner. Die doet het manage
ment en verhuurt het personee"
aan de Nederlanders.
Inmiddels heeft het cafeteria-ke-
tentje er een eigen Nederlandss
bakker geïnstalleerd. Alle snacks
worden vanuit Nederland aange
voerd, maar wat broodjes betreft
komt het transport neer op hel
verslepen van gebakken lucht.
In het najaar, zo verwacht Son
neville, zal de verkoop verder
aantrekken. Want bij de huidige
temperaturen gaat een warme
snack er minder vlot in. Vervol
gens is het afwachten hoe het in
de winter loopt. Daarna moeten
de aandeelhouders zich buigen
over de vraag of de keten wordt
uitgebreid en waar.
Momenteel ondervinden de Ne
derlanders bij het zoeken van
nieuwe locaties in Kaliningrad
tegenwerking, hoewel het ge
meentebestuur op hun hand is.
De oprichting van een sociaal-
cultureel fonds voor jongeren en
een donatie aan een tehuis voor
dove kinderen helpen de zielen
te masseren. Want, erkent Son
neville, behalve een nobel gebaar
is zo'n fonds ook een 'handige
zet'. De tegenkrachten moeten
volgens hem gezocht worden in
Russen van de oude stempel, met
een afkeer van het Westen.
„Mensen die redeneren: 'Is onze
eigen aardappel soms niet goed
genoeg?"'
