rlijk
Wao voor rekening werkgevers
lft omlaag'
Gevangenisstraffen tot vijf jaar geëist in Veluwse zedenzaak
Last minute reizen toch in trek
De mensen in 't land moeten geduld oefenen met formatie
Vader ziet eindelijk zijn kind
aken
Sociale partners en verzekeraars voorzichtig positief over plan Kok:
Voorbeeld Italië
ANDERE S5S
VROUWEN
DE STEM
BINNENLAND
A3
Nederland krijgt
miljardeiisteun
voor werklozen
DE STEM
COMMENTAAR
Steeds meer
deelnemers
Vierdaagse
vallen uit
Mooi weer is volgens reisbureaus geen 'spelbreker'
BINNENLAND KORT
imzm
lil
WAT DEED DIANA IN AMSTERDAM?
DONDERDAG 21 JULI 1994
A2
foto ap
jk
ri
et
a-
nt
en
an
ie
en
stoord, wat niet alleen funest bleek voor
de dinosauriërs, maar ook voor talloze
andere levensvormen.
De aarde is dus niet gevrijwaard van
kosmische rampen zoals die zich nu op
Jupiter afspelen.
Twee jaar geleden ontstond enige be
zorgdheid na berichten dat de komeet
Swift-Tuttle in augustus van het jaar
2126 met onze planeet in botsing zou
komen. De berekeningen zijn inmiddels
bijgesteld en Swift-Tuttle lijkt de aarde
niet te zullen raken.
De Amsterdamse wetenschapsjournalist
Govert Schilling rekende destijds op
een lezing aan de Technische'Universi
teit Eindhoven zijn gehoor voor dat de
kans dat ons land door een ongenode
bezoeker uit de ruimte van de kaart
wordt geveegd, ongeveer even groot is
als de kans dat een willekeurige Neder
lander het leven verliest bij een vlieg
tuigongeluk. Hoe klein die kans ook is,
ze blijft aanwezig.
De vraag is natuurlijk: is daar iets aan
te doen. Volgens sommigen wel. Aan
hangers van de 'Star Wars'-plannen va
president Reagan hebben bijvoorbeeld
voorgesteld ballistische projectielen te
gebruiken om onwelkome ruimtegasten
te bestoken.
Misschien, redeneren zij, zijn we in
staat zo'n rotsblok helemaal aan stuk
ken te schieten, maar zoniet dan moet
het mogelijk zijn het met behulp van
krachtige explosies uit zijn baan te
brengen.
Andere geleerden hebben echter hun
twijfels over de haalbaarheid van der
gelijke plannen. Zij zeggen dat de echt
gevaarlijke ruimterotsen zo groot zijn
en zich zo snel voortbewegen dat het
vrijwel onmogelijk zal zijn om ze on
schadelijk te maken met de middelen
die ons nu ter beschikking staan.
DONDERDAG 21 JULI 1994
den moeten
sten te ko
niet doen.
aak blij als
og van kan
oeveel tijd
eeld in de
et opstellen
contract en
'nt met een
n een uur
ivoerder van
nlevingscon-
ïrieven voor
is 50 procent
ruben schipper
met de cliënten. Vervolgens
wordt het uitgewerkt; soms gaat
het om een standaardsituatie,
maar een partner kan bijvoor
beeld ook weer kinderen uit een
eerder huwelijk hebben. Dit be
tekent weer meer werk."
„Vervolgens wordt er een uitge
breide persoonsgerichte brief
bijgevoegd. Dan moet een mede
werker alles administratief uit
werken. Vervolgens hebben de
cliënten meestal weer vragen die
beantwoord moeten worden en
pas daarna kan het contract on
dertekend worden. Ook dit
neemt wel weer een half uur a
drie kwartier in beslag, waarbij
dan ook nog twee medewerkers
van het kantoor als getuigen
aanwezig moeten zijn.
In totaal volgens Oostinga zo'n
vijf tot zes uur werk, die met een
vergoeding van 690 gulden zeker
niet winstgevend zijn, zelfs niet
na de stijging van de tarieven.
Oostinga: „En dan heb ik alleen
nog maar de factor arbeid bere
kend."
Draagkracht
Het werk dat Nederlandse nota
rissen leveren is volgens heffl
uniek in de wereld. Oostinga:
„Binnen twee dagen is er een
gegarandeerde overdracht van
eigendommen en kunnen de
cliënten er zeker van zijn dat de
geldstromen in goede banen
worden geleid."
Een dienstverlening die een
ambtenaar van het kadaster vol
gens hem nooit op dezelfde ma
nier zou kunnen leveren (zoa[s
de Vereniging Eigen Huis voor
stelt, red.) Die bezit daarvoor
volgens Oostinga niet de nodige
juridische kennis.
Oostinga: „In feite draagt ieder
naar draagkracht bij aan het ffl
stand houden van een goed nota
rieel produkt. Dat is het elegante
aan ons tarief systeem."
Zutphen (anp) - „Zeer ernstige, ont
hutsende feiten, die in de samenle
ving grote onrust hebben veroor
zaakt." zo omschreef officier van
justitie mr. K. Wetzels gisteren voor
he rechtbank in Zutphen de zaak
tegen zes mannen en twee vrouwen,
hie ervan worden verdacht dat zij
jarenlang stelselmatig hun perverse
lusten hebben botgevierd op drie
kinderen uit Vaassen.
Wetzels eiste gevangenisstraffen tot vijf
jaar. De hoogste eis was voor de moeder
van de kinderen. De officier achtte
nagenoeg alle feiten bewezen.
Een aantal verdachten legde in het
vooronderzoek bekentenissen af, die zij
later weer introkken. Volgens mr. Wet
zels blijven de bekennende verklaringen
echter pal overeind en zijn zij alleszins
bruikbaar voor het bewijs.
De enige die ook voor de rechtbank
bleef toegeven dat hij de drie kinderen
ontelbare keren heeft aangerand en ver
kracht was de 24-jarige R. van Z..
Vorige maand stond Van Z., evenals
drie anderen die deze week voor de
Zuphense rechters verschenen, in hoger
beroep nog terecht voor zijn aandeel in
de beruchte Eper zaak. Het gerechtshof
in Arnhem legde hem toen achttien
maanden cel en tbs met dwangverple
ging op. Woensdag hoorde hij ander
maal achttien maanden tegen zich ei
sen.
Van Z. heeft in tientallen verklaringen
ook uitvoerig gepraat over de rol van
zijn medeverdachten. Het misbruik van
de kinderen zou begonnen zijn toen zij
twee, negen en veertien jaar oud waren,
tijdens partnerruilsessies van hun
ouders met Yolanda van B. - het mid
delpunt van de Eper zaak - en haar
ex-man W.S. (44), eveneens verdachte
in de huidige zaak.
Daarna breidden de wanpraktijken zich
uit als een olievlek. In het ouderlijk
huis in Epe, en later in Vaassen, op de
camping in Hoenderloo, in de Velüwse
bossen - nergens zouden de kinderen
veilig zijn geweest voor een steeds gro
ter wordende groep daders.
De urenlange opsomming van de be
wijsmiddelen door de officier was een
duizelingwekkende stortvloed van ui
terst onaangename, onsmakelijke fei
ten, gepleegd door mensen bij wie zelfs
het geringste normbesef zou zijn wegge
drukt door ontembare lichamelijke lus
ten.
De rol van moeder S.H. nam Wetzels
het hoogst op. Er werd vijf jaar tegen
haar geëist. De vrouw, die altijd heeft
ontkend, heeft volgens de officier 'als
moeder gefaald'. H. beschermde haar
kinderen niet en liet haar medeverdach
ten ongehinderd hun gang gaan, aldus
de visie van de officier. Ook zou zij
actief hebben deelgenomen aan het mis
bruik.
Tegen de vader van de kinderen, de
52-jarige A.H., eiste mr. Wetzels vier
jaar gevangenisstraf. W.S., de voorma
lig echtgenoot van Yolanda van B.,
hoorde drie jaar tegen zich eisen.
De andere eisen varieerden van een jaar
(en tbs) tot drie jaar tegen tegen de
moeder en twee broers van R. van Z. en
tegen G.K., de ex-vriend van moeder
VanZ.
Vandaag komen de advocaten van de
verdachten aan het woord.
Van onze Haagse redactie
Den Haag - De verantwoordelijkheid voor arbeidsonge
schiktheid en ziekte - en daarmee de betaling van de
premies zw en wao - moet helemaal bij de werkgevers
komen te liggen.
De werkgevers moeten zelf uit
zoeken op welke wijze ze zich
tegen ziekte en arbeidsonge
schiktheid van werknemers kun
nen verzekeren, maar de over
heid blijft de voorwaarden en de
hoogte van de uitkering bepalen.
De hele operatie laat de hoogte
van de uitkeringen voor ziekte
en wao ongemoeid.
Dat is in grote lijnen het voorstel
van informateur Kok dat maan
dag naar de fracties van PvdA,
CDA, WD en D66 gaat. Kok wil
de zogenaamde overhevelings
toeslag - die werd geïntrodu-
Brussel (anp) - Nederland krijgt
ruim 2 miljard gulden steun uit
het Europees Sociaal Fonds
(ESF) om kansarme werklozen
aan een baan te helpen.
Het betreft een bijdrage aan het
zogenoemde Nationaal Plan dat
door het Centraal Bestuur voor
de Arbeidsvoorziening (CBA) is
voorbereid. De Europese Com
missie heeft de ESF-bijdrage
aan dit plan goedgekeurd, zo is
gisteren in Brussel bekendge
maakt.
Het Europees Sociaal Fonds
(ESF) neemt 45 procent van de
kosten (4,45 miljard gulden) van
het Nationaal Plan voor zijn re
kening. De rest moet Nederland
zelf financieren. De bijdrage
wordt over de looptijd van het
project (1994-1999) uitgesmeerd.
De hulp is bestemd voor zo'n
167.000 werklozen die heel
moeilijk aan de slag komen, on
der wie jongeren, gehandicapten
en gedeeltelijk arbeidsonge
schikten. Het programma is on
der meer gericht op verbetering
van basis- en beroepsscholing en
het aanboren van nieuwe werk-
gelegenheidsbronnen. Ook moet
de sociale vernieuwing een im
puls krijgen.
ceerd na de belasting-operatie
Oort - grotendeels afschaffen:
dat scheelt de werkgevers jaar
lijks rond dertig miljard gulden.
Datzelfde bedrag kunnen de
werkgevers dan besteden aan de
betaling van premies wao en zw.
De operatie is kosten-neutraal,
zowel voor werkgevers als werk
nemers.
Voordeel van de operatie is dat
de werkgevers zelf actief kunnen
werken aan het terugdringen
van het beroep op zw en wao.
Uiteindelijk houden de werkge
vers de hoogte van de premie
min of meer in de hand, al zullen
er tussen bedrijfstakken ver
schillen gaan optreden,
In het plan-Kok vindt een voor
zichtige vorm van privatisering
plaats, waarbij werkgevers zelf
kunnen kiezen voor de vorm van
verzekering: via bedrijfsvereni
gingen of via een particuliere
verzekeraar. Er komt ook een
onafhankelijk instituut dat moet
beoordelen of mensen al dan niet
terecht in een arbeidsonge
schiktheidsuitkering terecht ko
men; zowel werkgevers als werk
nemers kunnen daar in beroep
gaan tegen een besluit van een
verzekeraar of bedrijfsvereni
ging-
Het is nog niet duidelijk of de
vier fracties warm lopen voor
het voorstel. Kok hoopt zowel op
steun te kunnen rekenen van
CDA als van WD.
Werkgevers en vakbeweging
hebben voorzichtig positief ge
reageerd op de voorstellen van
Kok. Zowel het VNO als de FNV
nemen pas een definitief stand
punt in als het hele plan bekend
is.
De verzekeraars hebben intussen
informeel laten weten wel iets te
zien in het plan-Kok.
Na zes maanden op de Adriatische zee te hebben doorgebracht kan deze vader zijn kind voor het eerst in de armen sluiten. Terwijl
pa aan boord van het luchtverdedigingsfregat Jacob van Heemskerck deelnam aan de operatie Sharp Guard werd zijn kind geboren.
Gisteren keerden de 180 bemanningsleden terug in Den Helder. foto anp
EIGENLIJK WAS de slag om de melkquota door Nederland al
eind '92 verloren. Toen stelden de EG-landbouwministers Italië
een uitbreiding van het melkquotum van 900.000 ton in het
vooruitzicht als het land eindelijk de superheffing correct zou
gaan toepassen. Begin '95 zou het besluit daartoe worden
genomen. Die beloning heeft Italië al deze week in Brussel
gekregen. De tegenstemmen van de Nederlandse minister Buk-
man en zijn collega's van België en Luxemburg konden dat niet
verhinderen.
Zuur voor onder andere de Nederlandse veeboeren. Het systeem
van de melkquota - gekoppeld aan een superheffing voor elke
kilo melk die te veel wordt geproduceerd - is tien jaar geleden
ingevoerd om de overcapaciteit aan melk op Europese schaal in
te dammen, rekening houdend met een bepaalde verdeling van
ue melkproduktie over de landen van de Europese Unie. In ons
bid zijn de regels al die jaren streng toegepast. Sindsdien is in
ons land de melkproduktie met twintig procent gesaneerd en
betaalden de veehouders samen bijna een miljard aan superhef-
ting-boete.
Maar in Italië werd er vanaf het eerste begin royaal de hand mee
gelicht. De eerste acht jaar trokken de veehouders er zich,
gesteund door de Italiaanse regering, zelfs helemaal niks van
aan. Uit die jaren dateert nog steeds een schuld aan niet geïnde
superheffing-boete van meer dan 3 miljard, die de Italiaanse
negering op haar beurt nog steeds weigert af te dragen aan de
tu. En van enige sanering van de melkproduktie is in dit
fuideuropese land de afgelopen tien jaar niets terechtgekomen,
["tegendeel.
net resultaat is dat de dwarsigheid en chantage van Italië
uiteindelijk is beloond: de veeboeren mogen in dat land bijna een
Jriiljoen ton melk méér produceren dan indertijd afgesproken.
Dat steekt natuurlijk. En dat het in Nederland niet tot een
boerenopstand zal leiden, is enkel en alleen te danken aan de
omstandigheid dat het Nederlandse melkquotum op het huidige
niveau blijft, terwijl men vreesde voor een verdere afkalving
uaarvan. Dat verzacht de pijn.
laar in de haak is het natuurlijk niet. Dat een land zo makkelijk
en afspraak aan zijn laars kan lappen, er geen sancties volgen,
"|te'ndelijk de anderen maar door de bocht gaan, illustreert
t de Europese Unie nog steeds maar een verzameling autono-
e landen is, zonder feitelijke politieke en economische macht,
ver Tr9 van andere landen in de toekomst in
gelijkbare gevallen op een idee brengen. Geen hoopgevend
Nijmegen (anp) - Op de
tweede dag van de Vier
daagse begon de warmte
haar tol te eisen. Er vielen
maar liefst 1283 wandelaars
uit.
Vierdaagse-wandelaars
worden evenwel steeds in
ventiever in de strijd tegen
de hitte. Velen lopen nu met
een waterpistool, zodat ze
zichzelf regelmatig kunnen
natspuiten. Het verzoek van
veel wandelaars om vroeger
te mogen starten - om zo de
hitte vóór te blijven - is
door de marsleiding van de
Vierdaagse van de hand ge
wezen. Pas bij 30 graden of
hoger worden er maatrege
len genomen.
Wetenschap en commercie
hebben inmiddels de Vier
daagse ontdekt, want wan
delen is. volgens hen de
sport van de toekomst. De
nieuwste wandelschoen is
zelfs vernoemd naar de
Vierdaagse: The Nijmegen.
Van onze verslaggever
Breda - Of er de laatste we
ken vanwege het mooie weer
minder vraag is naar last mi-
nute-vakantiereizen? De
blonde baliemedewerkster
van D-Reizen in Breda
schudt haar rood verhitte
hoofd: „Pff ik heb er niets
van gemerkt..."
Volgens A. van der Hoek van het
reisbureau is er deze zomer zelfs
zo'n tien procent meer vraag
naar last mmute-reizen dan een
een jaar geleden.
Niet alle reisbureaus in de regio
melden een stijging in de boe
kingen, maar volgens de meeste
is er ondanks het mooie weer
toch sprake van bijna dezelfde
vraag als vorig jaar.
„Maar vergelijken met de vorige
zomer is sowieso moeilijk omdat
1993 een uitzonderlijk jaar was,"
legt G. Zwaan van reisbureau
Meeus in Breda uit. „Aan het
begin van het jaar werd er veel
minder geboekt, omdat de men
sen wilden wachten op voordeli
ge aanbiedingen in de zomer.
Toen het weer in de zomer ver
volgens zo slecht bleek, ontstond
er een hausse in de vraag naar
last minute-reizen."
„Dit jaar hebben de meeste
klanten al vroeger in het jaar
geboekt. Maar toch valt ons op
hoeveel vraag er ondanks het
mooie weer nog is naar last
minute-reizen. Dat heeft me ver
rast," aldus Zwaan.
Is de vraag naar last minute-va-
kantiereizen volgens de meeste
bureaus nog groot, het aanbod is
minder dik gezaaid. „We kunnen
de mensen moeilijk weg krijgen.
Turkije lukt nog wel, maar
Spanje zit bom- en bomvol tot
half augustus. Ook Portugal is al
volgeboekt. In Griekenland is
nog wel iets te vinden en voor
Cyprus kan men ook nog wel
boeken," zegt D. van Loenhout
van reisbureau B en L uit
Roosendaal.
D-Reizen meldt dat klanten de
komende twee, drie weken nog
wel een vakantiereis naar Spanje
of Griekenland zouden kunnen
Agressieve scholier wordt vervolgd
Amsterdam - De 15-jarige mavo-scholier die samen met zes
vrienden begin juli drie medewerkers van het Amsterdamse
Mondriaanlyceum mishandelde, wordt justitieel vervolgd. Hij
werd na hef incident gearresteerd maar is weer op vrije voeten.
Een van zijn vrienden zit nog vast. Tegen de overige vijf
kameraden is proces-verbaal opgemaakt.
De leerling kreeg ruzie bij het inleveren van schoolboeken
omdat hij twee onbekende jongens bij zich had. Na een
scheldpartij verdween hij, om kort daarna terug te keren met zes
vrienden van buiten de school. De jongens spoten een vrijwilli
ger van het boekenfonds met traangas in bet oog, een amanuen
sis werd getrapt en een docent liep een gat in zijn hoofd op.
Allen moesten zich in het ziekenhuis laten behandelen.
Stelende neuroloog mag blijven
Harlingen - De neuroloog van het Harlinger ziekenhuis Oran
jeoord die maandenlang geld stal uit een potje met giften van
dankbare patiënten, mag van dé directie in functie blijven. Zijn
vertrek zou leiden tot sluiting van de afdeling, want een nieuwe
neuroloog is niet zomaar gevonden.
Oranjeoord-directeur A. de Rouw dreigde enige tijd geleden nog
dat de dader op staande voet zou worden ontslagen. Maar een
afdeling sluiten waar twintig mensen werken, gaat De Rouw te
ver. Gisteren heeft de neuroloog de zeer strenge voorwaarden
van de directie geaccepteerd, waaronder hij kan blijven.
De diefstal betreft enige honderden guldens. Om er achter te
komen wie telkens geld uit de pot haalde, werd onlangs door de
politie een verborgen camera opgesteld. De band leverde een
aansluipende neuroloog op, die met zijn pincet de buit uit het
potje ontvreemdde.
Ex-CD'er Graman wordt vervolgd
Amsterdam - De voormalige fractievoorzitter Y. Graman van de
Amsterdamse Centrumdemocraten wordt vervolgd voor poging
tot moord en brandstichting. Ook wordt hem deelname aan
criminele organisaties en wapenbezit ten laste gelegd.
Graman, die nog steeds vastzit en door zijn partij is geroyeerd,
viel in april door de mand toen hij pochte over zijn misdadige
activiteiten tegen een undercover-verslaggever van het TROS-
programma Deadline. De dit jaar voor het eerst in de raad
gekozen CD'er deed zijn verhaal nietsvermoedend voor een
verborgen camera.
Hij bekende samen met anderen twee branden te hebben
aangestoken, waaronder die in een opvangcentrum voor Suri
naamse verslaafden aan de Lijnbaansgracht in september 1979.
Daarbij vielen ettelijke gewonden. Graman wordt er verder van
verdacht dat hij van 1975 tot april 1994 heeft deelgenomen en
een leidende positie had bij criminele organisaties.
Erg veel woonwagenbewoners werkloos
Den Haag - Negen op de tien woonwagenbewoners is werkloos.
En de vooruitzichten zijn somber. De onderwijsachterstand van
woonwagenbewoners is groot en de concurrentie op de arbeids
markt moordend. Dat blijkt uit de gisteren verschenen nota
'Woonwagenbeleid, 20 jaar later halverwege' van het ministerie
van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur (WVC).
Nederland telt tussen de 25.000 en 30.000 woonwagenbewoners.
Het aantal uitkeringsgerechtigden onder woonwagenbewoners
is gestegen van 62% in 1970 tot naar schatting meer dan 90%
nu. Voor een belangrijk deel is dat te wijten aan het overheids
beleid. Werden woonwagenbewoners in de jaren zestig nog
gestimuleerd om sloopbedrijfjes op te zetten, vanaf midden
jaren zeventig werden 'diverse aanslagen gepleegd op de slope
rij', onder meer via strenge milieumaatregelen.
Helmonilse gynaecologen beraden zich
Helmond - De drie vrouwenartsen die door het Helmondse
Elkerliekziekenhuis de laan zijn uitgestuurd, overwegen juridi
sche stappen te ondernemen tegen het opzeggen van hun
contract. De ziekenhuisdirectie heeft gistermorgen vroeg onmid
dellijk een waarnemend vrouwenarts laten komen. Dat was
nodig 'omdat geen van de drie gynaecologen s morgens in het
ziekenhuis verscheen.
Directeur J. Jager zegt de bewuste beslissing genomen te hebben
omdat het collectief van gynaecologen niet in de opdracht
geslaagd is die de directie hen in maart had gegeven. Het is hen
niet gelukt tot een verantwoorde samenwerking te komen. In
maart werd bekend dat vier pas geboren baby's waren overleden
in de voorgaande twee jaar. Een van de redenen zou zijn dat de
vrouwenartsen niet met elkaar door een deur konden.
(ADVERTENTIE)
vinden. Ook bij reisbureau
Meeus zou een reis naar die
landen in de komende tijd nog
lukken, maar klanten moeten
volgens G. Zwaan dan niet reke
nen op koopjes. Zwaan: „Voor
900 gulden hebben we echt niets.
Het wordt al gauw 1200 tot 1300
gulden voor twee weken appar
tement in Griekenland of Span
je. Ook een beetje fatsoenlijk
appartement in Turkije lukt niet
voor onder de 1000 gulden."
De krapte in het aanbod zou
volgens de reisbureaus te maken
hebben met het voorzichtige in-
koopbeleid van touroperators
voor dit jaar. A. van der Hoek
van D-Reizen: „Omdat mensen
vorig jaar, mede op aanraden
van Frits Bom, pas zo laat gin
gen boeken waren veel tourope
rators bang dat ze met hun han
del zouden blijven zitten. Uitein
delijk zijn ze alles wel kwijt
geraakt, maar toch hebben ze
besloten om dit jaar voorzichti
ger aan te doen. Dus blijft er ook
minder over voor last minute-
aanbiedingen."
EXCLUSIEF OOK GiK OP
DE HELFT VAN ONS KONINKLIJK
HUIS IS ALLOCHTOON...
qmifm
WAT EEN STRAF.'
IRENE'S ZOON
CARLOS MOET
MEI TANTE
BEATRIX MEE
OP VAKANTIE
iM-yiilJHi
ttiptifttöI
'inrnrr
"TTJ3
...Ülj
L_
NIEMAND WIST VAM HAAR BKZOCK
Door Henk Bouwmans en Jan Greyn
HET SOMBERSTE scenario - officiële
status heeft 't geen enkele - vermeldt
de maand oktober als finale datum van
een kabinetsformatie. Het zou beteke
nen dat informateur Wim Kok nog
minimaal twee-en-een-halve maand
moet sleuren om drie partijen zover te
krijgen dat ze samen een meerder
heidsregering vormen. Het oude kabi
net presenteert in die redenering op
Prinsjesdag nog een keer een miljoe
nennota, zonder franje en met nauwe
lijks tien miljard aan bezuinigingen.
Maar het kan ook een stuk optimisti
scher. Op 15 augustus heeft Kok zijn
miljoenennota voor het nieuwe kabinet
klaar, hij moet nog wat afspraken
maken over teksten en de drie fractie
leiders zullen nog wat namen door
spreken van de nieuwe bewindslieden.
En op 1 september staat een kabinet-
Kok op het bordes van Huis Ten
Bosch. De samenstelling? In ieder ge
val PvdA en D66, maar of VVD dan
wel CDA deelneemt, staat nog in de
sterren.
Het is nauwelijks voorstelbaar dat de
PvdA-fractie het Kok zo moeilijk zal
maken dat de sociaal-democraten zelf
zullen afhaken. Waarnemend PvdA-
fractieleider Wallage drukte zijn frac
tiegenoten deze week op het hart dat
er moeilijke tijden aanbreken. Het
pakket van Kok zal stevig zijn en er
zal veel gemor te horen zijn in en rond
de fractiekamer van de PvdA.
Maar de PvdA'ers zullen hun Kok niet
laten vallen, want de Partij van de
Arbeid zal in dat geval geheid weer in
een nieuwe crisis komen. Hoe dan ook
zal het beeld opduiken van veel ru
moer en gekrakeel bij kamerleden als
Sharon Dijksma, die zich per slot van
rekening liet kiezen om te vechten voor
de jongeren. Maar snel zal ook Dijks
ma duidelijk worden dat een kamerlid
maatschap er is voor het algemene
belang.
Bij het CDA zal het iets anders gaan.
Als de CDA-fractie de bezwaren tegen
centrum-links laat varen - en daar ziet
het naar uit nu Brinkman door het
dagelijkse bestuur op de vingers is
getikt - zullen de christen-democraten
onder aanvoering van - nog steeds -
Brinkman van zich laten spreken in
hardnekkigheid en komma-vrijerij.
Het CDA wil ook het beeld vestigen
dat van alles uit het vuur is gesleept,
voor de póórten van de hel zelfs. Alles
moet anders, vindt Brinkman. En
daarbij ondervindt hij ongevraagd
steun van D66-leider Van Mierlo.
Bij D66 is het hetzelfde laken een pak:
nieuw is het toverwoord. Van Mierlo
praat inmiddels niet meer over het
'geloofwaardigheidsexamen' dat PvdA
en CDA moeten afleggen, willen ze
voor een vrijage met D66 in aanmer
king komen. Maar het staat vast dat
Van Mierlo veel 'nieuws' in het pro
gramma wil hebben. Het is de vraag of
dat nieuws correspondeert met de ver
langens van Brinkman; hier zit een
ander obstakel in het formatieproces.
En hoe moeilijk doet de VVD? Het zit
er dik in dat de conservatief-liberalen
het eerst zullen afhaken, ondanks de
enkele progressieve elementen in de
fractie die voor 'paars' zijn. Maar de
conservatieven zullen uiteindelijk win
nen, al is deze voorspelling erg breek
baar. Koks programma dat in de loop
van de volgende week naar de fracties
gaat, zal aangeven of er nog een plaats
in de politieke herberg is voor de WD.
(Dat Bolkestein de gebroken paarse
draad deze week weer oppakte, was
natuurlijk begrijpelijk. Paars is de eni
ge kans voor de VVD om te regeren.
Had de WD-leider paars nu afgewe
zen dan had hij tegen Kok gezegd te
kiezen voor de oppositie.)
Koks persoonlijke opvatting is dat
centrum-links de meest gewenste coa
litie is. Dat sluit aan bij zijn verleden
als vakbondsman. De verkiezingen wa
ren nog maar nauwelijks achter de rug
of Kok mopperde al bij het vooruit
zicht dat hij een paars, CDA-loos kabi
net zou moeten leiden. Onnatuurlijk
leek hem dat. Maar hij begon, zeggen
ingewijden, snel te wennen aan het
paarse idee, zon der er overigens echt
verliefd op te worden.
Kok mag zijn persoonlijke voorkeur
niet meer nadrukkelijk laten blijken.
Dat doet een informateur niet. Een
informateur is een staatsman. Een
staatsman staat boven alle partijen,
ook boven zijn eigen partij. En juist
daarom maken enkele PvdA-kamerle-
den zich zorgen. Als Kok maar niet
teveel staatsman wordt en al te objec
tief naar cijfers gaat kijken.
„Het financieringstekort zegt ook niet
alles," probeerde Wallage gisteren,
staande voor de Eerste Kamer waar
Kok aan het werk is, de cijferbrij te
relativeren. „Het gaat erom wat men
sen in het land eraan hebben." Pro
bleem is dat 'de mensen in het land'
geen eenduidige groep vormen. PvdA,
CDA, VVD en D66 hebben daar alle
maal andere opvattingen over, zoals
bekend. Daarom kan de kabinetsinfor
matie best nog enige tijd duren én
zullen de mensen in het land nog enig
geduld moeten oefenen.
