ot' 'Agressie tegen leraren niet uniek' rveus Helft van zuigelingen rookt passief Wao-trammelant is begin van groter leed Loomheid en noeste arbeid tiEL Lotto zegt 'krascontract' met aantal winkeliers op Van de reservebank 'Ten onrechte geen uitstel voor aantal schoolverlaters' DE STEM BINNENLAND A3 Onderwijsbonden krijgen jaarlijks meldingen van mishandeling of intimidatie binnen Deur nog open voor Y-markt Antillen willen overleg over status BINNENLAND KORT JU 1994 A2 H r*« DINSDAG 12 JULI 1994 afgeleverd. Prachtige de veiling 30.000 ai nd van het vonnis moest B.000 was namelijk aan eel ging hier niet mee Icedure bij de rechtbank, stelde. Van Geel-Domen llijk. De veiling ging van I de Hoge Raad. Nu, vijf Ét de veiling over de brug Ingsom van maximaa Itaald, evenals proces- en P00. Plus rente. Bloemenveiling Holland', fcr noemen, niet van de pank in Den Haag loopt procedure over de afwik- ntract. Van Geel en zijn veiling in woord en in Iteld de volledige afname en niet slechts eenvijfde djfeld nog lange tijd op de familie Van Geel-Do- fem. Ze hebben ooit het tot het bittere einde te In die grote vereniging, de zijn leden vallen, tot diep I een keihard bedrijf. Pure Jchisch kapot," aldus me- f. De vennootschap onder aangegaan. „Maar, Van Se krijgen ze niet kapot." I Bloemenveiling Holland niddelingsbureau destijds [>men zo lang mogelijk aan en geprobeerd heeft het maken. l de problemen nu eenmaal het plantseizoen en werd Ischuld van de veiling voor Éjk om nog nieuwe kopers lingsbureau heeft zijn best llossingen te vinden. „Na- Iriode bij beide partijen de 1 Het gaat dan fout in de Ét het en wordt de sfeer er p geeft. De Japanse munt- eid stond begin '93 nog op acceptabel geachte 125 yen lollar. Nu is dat al 97,55 yen dollar. Door die koersstij- stevent de tweede economie de wereld waarschijnlijk ai en hard pak slaag dat het aftekenende economisch tel waarschijnlijk in de wie- zal rijden, omdat Japanse lukten daardoor voor het enland duurder worden, ging van de yen - die volgens akenwereld van Tokyo min- s tot de herfst zal standhou- levert daarom onnoemehj- chade op voor het bedrijfsle- De Japanse exporteurs kla- dan ook om het hardst. 1 stijging met één yen t gevolgen voor de winsten, de dollar inderdaad onder de is van 100 yen blijft, wordt waarschijnlijk het vijfde op volgende jaar van dalende isten in Japan," aldus een iezenhandelaar in Tokyo- d Japanse bedrijven, waaron- bekende namen als Hitachi ry, Canon en Honda, hadden ekend op in het slechtste ge' 105 yen tegen de dollar ais ;is voor de wederopbouw na vierjarige recessie. Nu zitten met veel te hoge produktie- sten, een afgenomen vraag e ;1 te veel capaciteit in id. Leiden (anp) - Meer dan de helft van alle baby's rookt passief. Dat blijkt uit een onderzoek van TNO, dat deze week is gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Uit de enquête blijkt dat 52 procent van de baby's te maken heeft met één of meer rokers in huis. In de meeste gevallen zijn het de ouders die roken (31 pro cent vaders, 27 procent moe- ders). Bij 21 procent van de kinderen zijn er (ook) anderen die roken: de oppas, verzorgers, andere gezinsleden en bezoek. Aan het onderzoek werd meege werkt door ruim vijfhonderd ouders van kinderen van acht dagen en drie, vijf, negen en veertien maanden oud. Dat zijn de leeftijden waarop ouders zich met hun kind melden op consul- tatiebureau's. In de slaapkamer van baby's wordt niet gerookt. In de woon kamer wel. Van de ouders zegt 42 procent dat in de woonkamer, in aanwezigheid van hun kind, wordt gerookt. Bij 21 procent van de ondervraagden gebeurt dat ook tijdens het voeden. On geveer één op de tien mensen rookt zelfs in de auto in aanwe zigheid van het kind. Passief roken bij zuigelingen kan leiden tot een verminderde long functie, aandoeningen aan de luchtwegen, hartaandoeningen en longkanker. Ook is passief roken in verband gebracht met het optreden van wiegedood. Van de moeders zegt 38 procent voor de zwangerschap te hebben gerookt. Tijdens de zwanger schap rookte zeventig procent van de vrouwen niet. Vijf pro cent stopte tijdens de eerste twaalf weken. Een kwart van de vrouwen bleef roken tijdens de zwangerschap. TNO vindt dat medewerkers van het consulatiebureau moeten in formeren naar het rookgedrag in aanwezigheid van de baby. Ze zouden roken moeten afraden, vooral als dat tijdens het voeden en autorijden gebeurt. Voorlich ting over de schadelijke effecten van roken zou daarbij kunnen helpen. Als ouders desondanks willen roken in aanwezigheid van hun kind, zou het consulta tiebureau kunnen helpen zoeken naar andere oplossingen, zoals voldoende ventilatie. Van onze redactie binnenland Amsterdam - De onderwijsbonden krijgen met regelmaat meldingen van docenten die zijn mishandeld of bedreigd. Exacte cijfers zijn echter niet bekend. De indruk bestaat dat scholen riaanlyceum is gearresteerd, sa- beducht zijn voor hun reputatie en dergelijke incidenten niet aan de grote klok hangen. Het minis terie van Onderwijs doet al enige tijd onderzoek naar agressie te gen leraren.e Gisteren werd bekend dat vorige week drie medewerkers van het Mondriaanlyceum in Amster dam-west zijn mishandeld door een 16-jarige leerling en zes vrienden. Bestuurder T. Roolvink van de grootste onderwijsvakbond Abop, durft geen uitspraken te doen over de mate waarin leer krachten en het overig personeel op scholen worden bedreigd. „Wij krijgen jaarlijks tien tot twintig meldingen van leden die door ouders of leerlingen worden bedreigd. Op 50.000 leden lijkt dat niet veel, maar mijn ervaring is dat veel mensen er nauwelijks over durven spreken. Ze melden het zelfs niets eens bij de direc tie. Ze zien het als een persoon lijk falen dat het zover gekomen is en zijn bang voor gezichtsver lies." Ook bij de CNV-onderwijsbon- den KOV en PCO komen gere geld, meldingen binnen van leden die zijn mishandeld. Het minis terie van Onderwijs besloot al een paar maanden geleden on derzoek te doen naar agressie binnen de schoolmuren. In sep tember -wordt dat afgerond. Aanleiding waren enkele geval len van mishandeling. De mavo-leerling van het Mond- Amsterdam (anp) - De gemeente Amsterdam is bereid de sluiting van de Y-markt op te schorten. Maar dan moeten de onderne mers van de nu failliete Y-markt voor 1 september een commer cieel interessant plan mét finan ciering op tafel kunnen leggen. Deze belofte deed wethouder E. Peer van Economische Zaken gisteravond tijdens een vergade ring van de raadscommissie eco nomische zaken. Een nieuw plan moet hecht doortimmerd zijn, anders gaat de markt onherroe pelijk per 1 september dicht. De Y-markt opende acht maan den geleden met veel tamtam de deuren. Het werd het grootste werkgelegenheidsproject voor allochtonen genoemd en gepre zen om zijn originaliteit. Klan ten bleken dat enthousiasme niet te delen en bleven weg. men met twee vrienden. De an deren worden nog gezocht. De scholier wordt van het lyceum verwijderd. De leerling kreeg ru zie bij het inleveren van school boeken, omdat hij twee onbe kende jongens bij zich had. Hem werd verteld te vertrekken. Na een scheldpartij verdween hij, om kort daarna terug te keren met zes vrienden van buiten de school. De jongeren spoten met traan gas, dat in het oog van een vrijwilliger van het boekenfonds kwam. Een amanuensis werd op de grond gegooid en getrapt. Hij liep kneuzingen op en is nog thuis. Een docent had een gat in het hoofd. Allen werden behan deld in het ziekenhuis. Geschokt De leraren op het Amsterdamse lyceum zijn geschokt, maar niet in paniek, vertelt rector M. Weisglas. „We zien het als een incident. Gewoonlijk escaleert het niet." Maar geweld op scholen in Am- sterdam-west en ook in de rest van de hoofdstad, is wel een probleem dat meer voorkomt. Volgens Weisglas zijn er al scho len waar teams worden getraind in het omgaan met agressieve leerlingen. Naar aanleiding van het incident op het Mondriaanlyceum, is er na de vakantie een bijeenkomst van decanen in Amsterdam. Weisglas vindt het geval op haar school een signaal. Er is nog geen sprake van 'Amerikaanse toestanden'. Bij de Amsterdamse politie zijn nog twee andere gevallen van mishandeling van leraren be kend. „Scholen zijn beducht voor hun image," stelt voorzitter N. Krijnen van de deelraad Slo- tervaart/Overtoom, waarbinnen het Mondriaanlyceum valt. Darom wordt volgens niet vaak aangifte gedaan. In de westelijke rand van Am sterdam is de laatste jaren de bevolkingssamenstelling snel veranderd. „Hier is de komende jaren de woningvoorraad voor kansarme Amsterdammers. Wo ningen met veel, maar kleine kamertjes en een lage huur." Er zijn veel allochtonen komen wonen. Op het Mondriaanly ceum is 87 procent van de leer lingen van buitenlandse af komst, meest Turks en Marok kaans. Criminaliteit onder jon geren is in West 'een fors pro bleem', omschrijft Krijnen. Luieren met het zicht op het werk van anderen. Mevrouw geniet van een dagje rust aan de IJssel terwijl mannen van Rijkswaterstaat een paar meter verderop werken aan de renova tie van de oude IJsselbrug in de weg tussen Apeldoorn en Zwolle. Het herstel moet de volgende zomer klaar zijn. foto anp Willemstad (anp) - De Antilliaanse regering wil vóór het einde van dit jaar een Ronde Tafel Conferentie (RTC). Daar moeten definitieve besluiten vallen over de staatkundige herstructurering van de Antillen. Dit heeft de Antilliaanse premier Miguel Pourier gezegd. De Antillianen kunnen zich waarschijnlijk in september via een referendum uitspreken over de toekomstige staatkundige status. Daarna moeten, nog vóór de te houden RTC, de regering en vertegenwoordigers van de vijf eilanden op een topconferentie het eens worden over de toekomstige staatkundige relaties binnen de Antillen. Alleen Curagao heeft tot nog toe een referendum gehouden. In november vorig jaar koos driekwart van de Curapaose kiezers voor het behoud van de huidige Antillen-van-Vijf. Den Haag (anp) - De Lotto heeft maandag het contract met enkele winkeliers opgezegd, omdat ze krasloten aan minderja rigen hebben verkocht. Dit heeft Lotto-directeur H. Westbroek meegedeeld. Het is wettelijk verboden om krasloten aan mensen onder achttien jaar te verkopen. Om hoeveel winke liers het gaat, wil hij niet zeggen. Bij de invoering van de kraslote rij heeft de Lotto de winkeliers duidelijk geïnstrueerd om geen krasloten aan minderjarigen te verkopen. Toen later bleek dat sommige winkeliers dat toch de den, kregen de winkeliers op nieuw een brief, waarin werd aangekondigd dat het Neder lands Meet Instituut (NMI) zou worden belast met de controle. Het NMI blijft de komende tijd actief met onderzoek bezig. Het opzeggen van enkele con tracten betekent voor De Lotto nauwelijks een schadepost. Lo ten die voor de bewuste winke liers bestemd waren, gaan nu naar andere afnemers, aldus Westbroek. ALS DE actieve spelers zwijgen, krijgen de oud-internationals een kans. Informateur Kok broedt en daarom houden de andere partijleiders zich op de achtergrond. Een uitgelezen moment voor staatslieden op de reservebank om zich in de kijker te spelen. Nam eerst de Groningse Commissaris der Koningin Vonhoff het woord met een oproep aan VVD en D66 om samen een akkoord te sluiten en dat vervolgens aan de mogelijke derden in het verbond voor te leggen, nu heeft zijn Gelderse collega Terlouw zijn visie gegeven. Duurt de formatie nog lang, dan krijgen alle commissarissen nog persvertegenwoordigers op bezoek. Het idee van Terlouw lijkt op het eerste gezicht een uitkomst voor Kok. Terlouw stelt, en terecht, dat een gedetailleerd regeerak koord zinloos is. Niet alleen omdat het de coalitiepartners, en vooral de kamerfracties te veel aan banden legt, maar omdat niemand in de toekomst kijken kan. Wat heeft het voor een zin om alles voor de komende vier jaar vast te leggen, als de situatie tijdens de regeerperiode zich tussentijds steeds essentieel blijkt te wijzigen? Een periode van een jaar lijkt hem daarom voor concrete afspraken lang genoeg. Daarna bepalen de partners wel weer, aan de hand van de gegevens van dat moment, wat er volgend jaar moet gebeuren. Op zo'n basis, denkt Terlouw, moet een paarsachtig kabinet te formeren zijn. Het heeft een enigszins extra-parlementair karak ter, omdat het tevoren niet zeker is van steun in het parlement voor de periode van na het beginjaar. In deze gedeeltelijk extra-parlementaire aard ligt de zwakte van net voorstel. Nu al rollen de ministers elk jaar tijdens de Begrotingsbesprekingen vechtend over straat. Dat wordt alleen maar erger als er zelfs geen kaders van beleid en prioriteiten voorde hele periode afgesproken zijn. Elke voorzomer moet er in 't® opnieuw geformeerd en onderhandeld worden met het Parlement. Tjeenk Willink heeft aan het eind van zijn tweede informatieron- le Seconcludeerd dat een extra-parlementair kabinet onwenselijk s. Ue problemen waarmee de komende regering geconfronteerd wordt zijn zo groot dat een regering die niet kan steunen op een meerderheid in de kamers niet aan echte oplossingen toe komt. netzelfde geldt in wezen voor het idee van Terlouw. Voor paars s het misschien de redding, voor het land niet. Door Pieter Willemsen HET HERKEUREN van ar beidsongeschikten lijkt een onredelijke en zinloze klucht. De toeschouwers bij dat toneel ergeren zich aan keuringsartsen die kennelijk fouten maken en amuseren zich over de geringe behoef te aan arbeidskrachten in de bonsaibomenteelt. Mensen worden in staat geacht werk te verrichten, maar dat werk is er niet. Nu zijn het arbeidsongeschikte jongeren onder de 35 die op nieuw worden gekeurd. Wat lijkt op een merkwaardig inci dent, is welbewuste opzet. Het gaat om regeringsbeleid dat rond de eeuwwisseling tot nog aanzienlijk tragischere tafere len kan leiden dan dat van de onthutste bonsaiteler-in-spe die elk uitzicht op werk mist. Het zal best waar zijn dat er soms beoordelingsfouten wor den gemaakt bij herkeuringen. Maar de keuringsinstanties doen niet meer dan wat de politiek heeft besloten: mensen arbeidsgeschikt verklaren die in een eenvoudig vak theore tisch nog werk kunnen vinden. Dat ze vervolgens hun wao-uit- kering kwijtraken, werkloos worden en in de bijstand belan den, mag de keuringsinstanties niet worden aangerekend. De problemen die zich nu voor doen zijn het logische gevolg van het wao-besluit van het kabinet Lubbers-Kok. Dat ka binet heeft meer van dit soort besluiten genomen, die bedoeld zijn om minder geld te besteden aan uitkeringen en om meer mensen aan het werk te krij gen. Het moet al heel raar lo pen, willen volgende kabinet ten die lijn niet voortzetten. Het afschaffen van de moge lijkheid ouderen collectief te ontslaan en het voornemen ho gere eisen te stellen aan het verkrijgen van een ww-uitke- ring, passen ook in het rijtje. In het kader van minder uitkerin gen en meer werk kan ook het terugdringen van de vut wor den genoemd. Het vervelende is - en dat ver sterkt het kluchtgehalte van de maatregelen dat er in geen velden of wegen werkgelegen heid is te vinden. De economie groeit weer, maar er komen geen banen bij. Dat is geen typisch Nederlands verschijn sel. De Europese Commissie verwacht voor dit jaar in heel Europa nog een daling van de werkgelegenheid en verder op lopende werkloosheid, ondanks een aantrekkende economie. Het terugdringen van het be slag op uitkeringen betekent in die situatie voornamelijk een herverdeling van inkomen tus sen mensen met en mensen zon der werk. Niet voor niets zal het volgend kabinet (ongeacht zijn samenstelling) het schep pen van meer werk als zijn belangrijkste taak zien. Helaas heeft het verleden geleerd dat pogingen van kabinetten om werk te scheppen veel geld kos ten en weinig banen opleveren. De arbeidsmarkt kent haar ei gen wetten. Pogingen die wet ten te wijzigen door bonus/ma lus in de wao, door het afschaf fen van de ouderenregeling, door het ontslagrecht te versoe pelen of door cao's niet meer algemeen verbindend te verkla ren, hebben op zijn best margi nale effecten. Van het verlagen van de arbeidskosten mag wel licht iets meer worden ver wacht, maar dat is ook geen wondermiddel. Nederlandse werknemers zijn niet duurder dan hun collega's in andere Europese landen. Het grote probleem is dat het goede stelsel van de sociale ze kerheid jarenlang het zicht op de gebrekkig functionerende arbeidsmarkt en op het gebrek aan banen heeft vertroebeld. Natuurlijk zijn er in Nederland geen achthonderdduizend ar beidsongeschikten te ziek om te werken. Een groot deel van die mensen is arbeidsongeschikt omdat er geen werk voor ze is. Ook de vut, als het ware een stukje sociale zekerheid in de bedrijven, heeft het werkloos heidscijfer aardig gedrukt. Het probleem van de gebrekkig functionerende arbeidsmarkt doet zich volgens de gangbare mening vooral voor aan de on derkant van de arbeidsmarkt; bij het eenvoudige werk en dan vooral onder jongeren die nog aan hun loopbaan moeten be ginnen. Maar inmiddels valt het twee de, minstens zo penibel pro bleem niet langer te verhullen: dat van de positie van ouderen in het arbeidsproces. Als we kijken naar de leeftijdsopbouw van de Nederlandse bevolking, zien we dat de vergrijzing op rukt. De voorhoede van de ge boortegolf (de mensen die zijn geboren tussen 1945 en 1950) bereikt volgend jaar de 50-jarige leeftijd. Na de eeuw wisseling zal die geboortegolf tussen de 50 en 55 zijn. Tot nu toe is de praktijk van het arbeidsbestaan dat er voor grote aantallen mensen een eind komt aan het werkzaam leven tussen de 55- en 60-jarige leeftijd. Een kleine meerder heid van de werknemers houdt het vol tot boven de 55. Boven de 60 werkt nog slechts een minderheid van de beroepsbe volking. De leeftijd van 65 als het pas sende moment om het werk zaam bestaan te beëindigen en te gaan genieten van aow en pensioen, is al jaren niet meer aan de orde. Daarvoor in de plaats zijn gekomen: collectieve ontslagregelingen voor mensen van 57,5 jaar en ouder, de VUT en ook de wao. Maar die vluchtwegen voor ouderen zijn of worden binnenkort afgeslo ten. Dat is een schrikbarend per spectief: op het moment dat de meeste mensen gebruik moeten maken van de nooduitgang uit het arbeidsproces, is die nood uitgang stevig dichtgetimmerd: ouderen mogen niet meer met een elegante uitkering en zon der te worden bestempeld als werkloos worden ontslagen. De vut wordt grotendeels afge schaft. De wao biedt voor velen slechts uitzicht op een bij standsuitkering en niet meer op een redelijk inkomen tot de 65-jarige leeftijd. Het probleem dat zich nu voor doet bij jonge arbeidsonge schikten die het etiket 'werk loos' opgeplakt krijgen, zal ver bleken bij dat van de maat schappelijke onrust die rond de eeuwwisseling dreigt te ont staan. Als ouderen dan genoe gen moeten nemen met bijstand in plaats van wao of vut, bre ken er alleen voor de oude renpartijen gouden tijden aan. Federatieraad achter 'nieuwe"1 FNV Amsterdam - De federatieraad van de FNV, de voorzitters van de bij deze vakbeweging aangesloten bonden, heeft ingestemd met een wijziging van de organisatie. De vakbeweging wordt daarbij opgedeeld in drie groepen van vakbonden, die binnen de groepen moeten streven naar nauwere samenwerking. Bovendien moet er een speciaal 'dienstverleningsbedrijf' komen, waar leden van de FNV terecht kunnen voor individuele belangen zoals rechtskundige hulp of hulp bij belastingkwesties. De veranderingen staan in de nota Goed geregeld - beter georganiseerd, die op 23 november tijdens het FNV-congres wordt besproken. Varkens mogen Italië weer in Den Haag - Italië heeft maandag de grenzen weer opengesteld voor Nederlandse vleesvarkens en mestbiggen. Er gold sinds half mei een importverbod, nadat op Sardinië onder Nederland se varkens de besmettelijke blaasjeziekte was geconstateerd. Dit heeft het ministerie van Landbouw meegedeeld. Nederland voert wekelijks ongeveer tien- tot vijftienduizend vleesvarkens en vijftien- tot twintigduizend mestbiggen uit naar Italië. Volgens het Produktschap Vlees en Vee (PW) is moeilijk aan te geven hoeveel schade is geleden door het exportverbod. Door het sluiten van de Italiaanse grenzen is wel de marktprijs voor varkens gedaald, aldus een woordvoerder. Spaarduiten vergeten bij verhuizing Eindhoven - Twee bouwvakkers hebben in een Eindhovense woning waar ze renovatiewerkzaamheden verrichtten in een keukenblok onlangs een bedrag gevonden van 363.000 gulden. Na lang speuren heeft de politie de rechtmatige eigenaar achterhaald. Het blijkt een 51-jarige Eindhovenaar te zijn die vertelde hij dat zijn spaargeld bij de verhuizing was vergeten mee te nemen. De man is volgens de politie een tijdje in de war geweest. Toen hij later wel aan zijn geld dacht, durfde hij het niet op te halen. De man woont inmiddels elders in Eindhoven op een kamertje. Hij wilde niet in zijn vroegere woning inbreken. De Eindhovenaar had zich voorgenomen het geld te zijner tijd aan de nieuwe bewoners terug te vragen. De vinders hebben ieder 1.000 gulden gekregen. Geldwerver Aids Fonds beticht van fraude Amsterdam - De Stichting Aids Fonds beticht de Stichting Benefiet ervan bijna 80.000 gulden te hebben verduisterd. Het fonds heeft aangifte gedaan bij de politie in Amsterdam. Het wil beslag laten leggen op de bankrekening van de stichting en het faillissement aanvragen. Benefiet ontkent de beschuldiging en beraadt zich op juridische stappen tegen het Aids Fonds. Benefiet heeft de afgelopen maanden in opdracht van het Aids Fonds in een aantal gemeenten straatcollectes georganiseerd. Een deel van de opbrengst is niet afgedragen. Ook heeft de fondsenwerver volgens het Aids Fonds een deel van de onkos tenvergoeding, als voorschot betaald, verduisterd. Volgens Ben efiet waren de opbrengsten van de jongste collectes lager dan in eerdere gevallen. De oorzaken daarvan zijn volgens Benefiet onder meer 'de vele negatieve publicaties over het Aids Fonds, en de geringere groei van de omvang van de ziekte aids in Nederland dan waar aanvankelijk voor was gevreesd'. 'Zomersmog in de Rijnmond' Rotterdam - De Milieudienst Rijnmond heeft vijftien bedrijven in het Rijnmondgebied opdracht gegeven in verband met smogvorming hun uitstoot van reactieve koolwaterstoffen met de helft te verminderen. De milieudienst heeft vanaf maandag middag waarschuwingscode 2 ingesteld, wat wil zeggen dat er sprake is van matige smog. Door het warme weer en de relatief geringe oostenwind blijft de waarschuwing voorlopig van kracht, denkt de dienst. De ondernemingen in de Rijnmond die hun uitstoot moeten reduce ren, zijn op grond van hun milieuvergunning verplicht zich aan de waarschuwing te houden. Volgens de woordvoerder betreft het bij de uitstootreductie vooral overslagbedrijven. Advies om dienstrecht in te voeren Den Haag - De Maatschappelijke Raad voor de Krijgsmacht (MRK) vindt dat minister Ter Beek van Defensie per 1 januari 1995 een systeem van dienstrecht kan invoeren. Jongeren, zowel jongens als meisjes, moet vanaf die datum de kans worden geboden op vrijwillige basis gedurende negen maanden een dienstplichtfunctie te vervullen. Het PvdA-kamerlid Valk had Ter Beek gevraagd om een regeling te bedenken waarbij dienstplichtigen alleen nog maar op vrijwillige basis hun dienst vervullen. Het rapport van MRk is daarvan het gevolg. Defensie gaat zich naar aanleiding van het rapport beraden op een standpunt dat komend najaar aan de Tweede Kamer wordt voorgelegd. De MRK wijst in zijn advies op de sociale onrechtvaardigheid dat steeds minder jongeren zullen worden opgeroepen voor de militaire dienst, terwijl formeel iedereen nog dienstplichtig is. Op dit moment vervult slechts één op de drie jongens de dienstplicht. Defensie roept tot 1998, het jaar waarin de overgang naar een beroepsleger moet zijn voltooid, nog ongeveer 70.000 dienstplichtigen op. Den Haag - Het ministerie van Defensie wijst sinds medio 1992 ten onrechte verzoeken van schoolverlaters af die om studieredenen om uitstel van de eerste oefening hebben gevraagd. Tot die conclusie komt de Nationale Ombudsman, M. Oosting, na een onderzoek waarvan hij maandag de uitkomsten presenteerde. Oosting richtte zich bij zijn on derzoek op schoolverlaters die, voordat zij zouden beginnen met hun vervolgopleiding, tijdens een zogeheten tussenjaar een op leiding volgden in het buiten land. Het was hem ter ore geko men dat Defensie tot en met het studiejaar 1991/92 vrijwel steeds de uitstelverzoeken honoreerde van dienstplichtigen die deelna men of hadden deelgenomen aan dergelijke studieprogramma's. Defensie hanteert echter sinds het studiejaar 1992/93 de eis dat dergelijke opleidingen van een hoger niveau moeten zijn dan dat van de al afgeronde oplei ding. Bij zijn afwijzingen verwijst het ministerie naar de circulaire van 1 mei 1989 inzake de herziening van de studierichtlijnen. Maar volgens Oosting is daarin de eis van 'hoger niveau' niet terug te vinden. De circulaire bevat evenmin de regel dat een student geen of niet opnieuw uitstel krijgt als hij zijn studie eerder heeft onderbroken. De ombudsman adviseert minis ter Ter Beek de verzoeken om studie-uitstel in verband met een opleiding gedurende een tussen jaar in beginsel te aanvaarden. Hij verwijst naar een artikel van het Dienstplichtbesluit, waarin bij verzoeken tot studie-uitstel het belang van de dienstplichtige voorop wordt gesteld. Een studie tijdens een tussenjaar kan voor de betrokkene van groot belang zijn, ook als ze niet direct aan sluit op de afgesloten schoolop leiding, aldus Oosting. Wel er kent hij dat Defensie eisen mag stellen aan de kwaliteit van de te volgen tussenjaar-studie. Het ministerie van Defensie heeft inmiddels toegezegd voor 1 september op het rapport van de ombudsman te zullen reageren. Een woordvoerder liet wel weten te twijfelen aan de kwaliteit van verschillende buitenlandse op leidingen. Het gaat daarbij vol gens hem om zogeheten horizon- verbredende studieprogramma's na het VWO. Deze kunnen meestal worden gevolgd aan in stituten die van een lager niveau zijn dan het Nederlandse voor bereidend wetenschappelijk on derwijs. Defensie ontkent voorts te han delen in strijd met de eigen richtlijnen. Ze wijst erop dat de huidige eisen zijn terug te vin den in een aanvulling op de circulaire van 1989 die is uitge komen in oktober 1992.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 3