Vrouwe Justitia wankelt
Het spiedend oog is in opmars
4Looi
n ->**
c
De voortdurende
identiteitscrisis
van het
Openbaar Ministerie
Vakbonden c
mogelijke oj
Van de rege
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Retourtje
Würzburg
Stofzuigen van
luchtkussen
vaartuigen
u FLODDERS
DE STEM
In strijd tegen criminaliteit wordt rol van observatiecamera's steeds groter
Inkomensonde
Shell opent ah
avondwinkels
DESTEM
Waar in Nederland
zelfs de langste
rij voor een sta
tionsloket zich doorgaans bin
nen vijf minuten oplost, daar
zorgt in Duitsland één reizi
ger aan het loket in veel ge
vallen voor langdurig opont
houd. Je struikelt in de
Bondsrepubliek weliswaar
over kaartjesautomaten, maar
die zijn alleen voor het lokale
en regionale verkeer. Wie
verder wil sporen kan niet aan
de lokettist(e) voorbij. Maar
gezien de gecompliceerde
wensen van veel lange af
standsreizigers is het onver
standig en zelfs riskant, om op
't laatste nippertje een kaartje
te kopen.
„Ha!," dacht ik toen ik in Bad
Godesberg de stationshal bin
nenstapte en niemand voor
het enige geopende van de
twee loketten zag. Vlak voor
me schoof toch nog een
vrouw van vergevorderde
middelbare leeftijd naar het
loket. „Nou ja," dacht ik, „die
brengt mijn tijdschema niet in
gevaar". Maar toen ze haar
tas voor zich op de balie zette
en er kalmpjes in begon te
rommelen, had ik al beter
moeten weten. Want prompt
begon die vaak voorkomende,
tijdrovende klantvriendelijk
heid van de Bundesbahn.
Ze haalde een brief tevoor
schijn, vouwde die open en las
er de raadgevingen uit voor,
die klaarblijkelijk haar doch
ter had geschreven. „Ik ga
m'n dochter opzoeken, in
Würzburg. Ze is daar gaan
wonen toen ze trouwde. Haar
man heeft er een slagerij geo
pend. Hij komt zelf uit Kitzin-
gen. Dat ligt vlakbij Würz
burg, weet u wel?" De loket-
tiste knikte. Voor haar - en
voor mij - leek de zaak sim
pel: een retourtje Bad Godes-
berg-Würzburg.
„Maar ik wil op de heenreis
even bij mijn nicht in Heidel-
berg langs. Nu heeft m'n
dochter geschreven dat ik van
daaruit het beste via Heil-
bronn kan reizen, en niet over
Mosbach. Dat wilde ik zo
graag, omdat ik vroeger met
m'n man vaak over Mosbach
en Tauerbischofsheim naar
Würzburg reed. Toen woonde
m'n dochter daar nog niet,
maar wel onze oude buren
met wie we altijd contact heb
ben gehouden. Denkt u dat ik
over Mosbach kan reizen?"
Ik zag dat de lokettiste het
leuk begon te vinden en zich
klaar maakte voor het vraag-
en antwoordspel met haar
computer over routes, reistij
den en overstapplaatsen, over
'Grossraum' en compartimen
ten, plaatsreserveringen, ro
ken en niet-roken. „Wanneer
wilt u gaan?" vroeg ze. „Oh,
dat weet ik nog niet zo pre
cies. Misschien wel in een
weekeinde, dan is het niet zo
druk." „In een weekeinde,"
herhaalde de lokettiste...
Ik zette m'n tas op de grond,
en bevroor m'n geduld. „U
zou de IC van 10 uur 50
kunnen nemen. Vanuit Bonn.
U kunt wel vanuit Godesberg,
maar met de stoptrein en dan
moet u in Koblenz overstap
pen. De IC is sneller en u
kunt lekker blijven zitten. 10
uur 50 weg, dan bent u om 12
uur 48 in Heidelberg."
„Da's mooi", zei de vrouw.
„Ben ik op tijd voor het mid
dag-eten. Mijn nicht kookt zo
lekker, weet u. En dan wilde
ik de volgende ochtend vroeg
naar Würzburg. Ik wil daar
uiterlijk om elf uur zijn. Dan
haalt m'n dochter me af. Met
m'n kleindochter, Jutta".
„Hé," deed de lokettiste en
thousiast, „ik heet ook Jutta."
ijEn ze wees op haar naamp
laatje op haar blouse.
„We blijven dan in de stad
omdat ik 's middags nog even
heen en weer wil naar Som-
merhausen. Daar heeft een
neef van mijn man zaliger een
Konditorei, aan de rivier.
Kunt u ook even kijken voor
een retourtje, zodat ik 's
avonds weer terug kan zijn in
Würzburg?" De computer le
verde alles wat ze vroeg, en ze
kreeg het keurig uitgeprint
voor zich: van Bonn naar Hei
delberg, in een weekeinde en
door-de-weeks; de vervolgreis
naar Würzburg, inderdaad via
Mosbach, 'want over Heil-
bronn is echt om'; het mid
dagretourtje Sommerhausen.
„En wanneer wilt u terug?"
„Dat weet ik nog niet; dat
hangt ook een beetje van m'n
dochter af. Ik bel haar van
middag en dan kom ik nog
wel even langs om de kaartjes
te kopen. Dank u vriende
lijk."
Ze stopte de brief van haar
dochter in haar tas, knipte die
dicht, knikte nog eens en liep
tevreden de stationshal uit.
Het reis-advies had 24 minu
ten geduurd. Ik moet toege
ven: zoiets valt ook niet te
automatiseren. Maar ik wan
trouw stationsloketten in
Duitsland. Zelfs als er nie
mand voor staat...
De Verenigde Staten van
Noord-Amerika hebben een
president gehad, die Hoover
heette: Herbert Hoover, en ook
een firma die stofzuigers pro
duceerde en aan de man
bracht met dezelfde naam:
The Hoover Company. Zo al
om bekend werden die stof
zuigers dat men ze gewoon een
Hoover noemde.
Met de soepelheid van de En
gelse taal kon dat zelfstandig
naam woord al gauw gebruikt
worden als werkwoord. To
hoover a carpet betekent
daarom niet meer dan: het
tapijt stofzuigen. Moeilijkhe
den met de uitspraak leverde
dit woord niet op voor niet-
Engelsen. In Nederland spra
ken wij moeiteloos van een
hoever.
De moeilijkheden met de uit
spraak begonnen pas toen En
gelse ingenieurs een luchtkus
sen vaartuig uitvonden en dat
hovercraft noemde, niet omdat
een ingenieur genaamd Hover
het uitvond, maar omdat ze al
eeuwen beschikten over een
werkwoord 'to hover' uitge
sproken 'hovve'. Ze gebruik
ten dat werkwoord voor zwe
ven en voor vliegend stilstaan
in de lucht, zoals insekten en
roofvogels wel doen. De
zweefvlieg dankt er zijn naam
aan. Hij heet in het Engels
hoverfly, uitgesproken: hovve
flaai.
De Nederlanders die een eigen
uitspraak hebben van Engelse
woorden, afwijkend van die
der Britten, het zogeheten
Dunglish, spreken bijvoor
beeld het Engelse woord pri
vacy uit als praaivussie terwijl
de BBC uitsluitend 'priwesie'
zegt. In dat Dunglish kunt u
nu op alle Nederlandse zuilen
horen hoe een hovercraft niet
wordt uitgesproken als ho-
wekraaft maar hoeverkraaft,
alsof het woord werd gespeld
met twee o's. Dit houden ze zo
standvastig vol dat dagblad
De Stem van 28-01-94 in Deel
Door John O'Mill
C het ook maar spelde met
twee o's, gedachtig de wijs
heid If you can't beat 'em, join
them!
De zin: 'Een luchtkussenvaar
tuig een goede beurt geven
met de stofzuiger kost zweet
druppels' kunt u kort en bon
dig vertalen in het Engels:
Hoovering a hover is hot work
en dat dan 'hover' uitspreken
met de o van hot: hoevering
howe is hot wu(r)k.
U kunt zich met uw Dunglish
uitspraak: hoeverkraaft ook
niet verstoppen achter de
Amerikanen die immers net
als u praaivussie zeggen voor
het Engelse priwesie want
ook zij spreken Hovercraft uit
met de o van hot shots, wel
licht gevolgd door krèft i.p.v.
kraaft, hoewel het hoofd van
de FBI inderdaad ook Hoover
heette: John Edgar Hoover
1895-1972.
John O'Mill
P.S.
Een eeuw geleden werd de
Ierse rentmeester Captain
Boycotte door alle uitgezogen
pachters van elk persoonlijk
contact uitgesloten en geme
den als een pestlijder. Uit zijn
naam ontstond het werkwoord
boycotten.
Deze eeuw (dit jaar) werd de
seksueel veeleisende John
Bobbitt door zijn vrouw Lore-
na ontmand. Men gebruikt nu
al - zo las ik in The Spectator
- het werkwoord bobbitten
voor alle gevallen waar een
vrouw drastisch ingrijpt of
greep in een mannen gemeen
schap, bijv.: just as The Iron
Lady in her political prime
bobbitted the Labour Party.
DE Amsterdamse hoogle
raar strafrecht T. Schal
ken windt er geen doek
jes om. „Het aanzien van
Justitie is geschaad,"
vindt hij. Zijn collega
Wiewei spreekt zelfs van
ernstige schade. Er zijn
de laatste tijd net iets
teveel affaires geweest.
Door Debbie Langelaan
Het imago van het Openbaar
Ministerie was de laatste jaren al
niet denderend, met bijvoorbeeld
de regelmatig voorkomende vor
mfouten. Al blijken die fouten
maar in drie procent van het
aantal vonnissen voor te komen,
zo is onlangs onderzocht, 'een
vormfout is toch iets anders dan
een flesje bier dat naast de lo
pende band valt,' aldus Schal
ken. Ook een kwestie die regel
matig de aandacht trekt: de
heenzendingen. Van tijd tot tijd
slaagt justitie erin om zware cri
minelen weg te zenden wegens
het cellentekort, terwijl iemand
die een achterstallige boete moet
betalen, vastzit.
En dan zijn er nog de gerucht
makende zaken, waarin echt
dingen fout gingen. De gerucht
makende IRT-zaak, de CRI-dos-
siers over grootscheepse cocaïne
handel die zoekraakten, en re
cent de Gonsalves-affaire. Ze
tasten het gezag van het OM
aan. Vrouwe Justitia wankelt op
haar sokkel.
Uit het rapport van de commis-
sie-Donner: 'Aan het vermijden
van vormfouten wordt derhalve,
al dan niet bewust, weinig aan
dacht besteed.'
De affaires, en ook de structure
le fouten die het OM maakt,
duiden op problemen. Hoe erg is
het eigenlijk? „Het gaat veel te
ver om te zeggen dat het appa
raat verrot is," zegt Schalken.
„Er werken fatsoenlijke mensen,
die met de beste bedoelingen het
OM overeind houden. De Neder
landse justitie is, zeker vergele
ken met sommige buitenlanden,
nog steeds betrouwbaar. Maar
het gaat de verkeerde kant op,
dat is duidelijk."
Toen onlangs de VPRO dertig
jaar oude dossiers lichtte over
procureur-generaal Gonsalves,
kwam naast het gedrag van de
man in voormalig Nederlands
Nieuw Guinea ook even het
Openbaar Ministerie in de
schijnwerpers te staan. Even wa
ren de contouren te zien van een
felle strijd, waarin Gonsalves
zijn hoge positie misgund werd
door sommige collega's. Maar
ook kwam het OM naar voren
als een moloch, die Gonsalves
eenmaal opgeslokt heeft en ver
volgens, zonder ooit nog vragen
te stellen steeds heeft laten pro
moveren.
Mysterieus
Dat beeld riep bij velen de vraag
op, wat het OM nu eigenlijk voor
een mysterieus soort organisatie
is. Is het dan niet een verzame
ling van fatsoenlijke juristen,
belast met 'de handhaving der
wetten', zoals de Wet op de
Rechterlijke Organisatie het
stelt? Zijn het baantjesjagers, die
niet het zelfreinigend vermogen
hebben om een rotte appel uit de
mand te stoten?
Procureur-generaal Gonsalves...hoge positie misgund... foto anp
tekening matt REIJNDEP.:
De commissie-Donner, die on
langs het OM doorlichtte, geeft
een onthullend beeld. Opsporing,
vervolging en uitvoering van
vonnissen vormen de hoofdmoot
van het OM-werk. Maar in de
loop van de jaren is er zo'n
enorme hoeveelheid taken bijge
komen, dat niemand meer pre
cies weet wat het eigenlijke werk
is van het OM, concludeert de
commissie-Donner.
De criminaliteit is enorm ge
groeid de afgelopen twintig jaar,
en het OM heeft plaats moeten
nemen in overleg-circuits van
allerlei aard. De milieu-crimina-
liteit vraagt om overleg, net zo
als de zware criminaliteit en de
heenzending van verdachten.
Officieren van justitie zitten
kortom, zo stelt de commissie-
Donner, meer te vergaderen dan
dat ze in de rechtszaal verschij
nen.
Schalken kan het tamelijk ab
stracte verhaal van de commis
sie-Donner uit eigen ervaring
aanvullen. „Het OM verwordt
tot een Nationaal Instituut voor
Veiligheidszorg," zo vat de Am-
sterdamse hoogleraar strafrecht
samen. „De officieren spelen lie
ver manager, want ze weten in
middels dat het strafrecht toch
de criminaliteit niet oplost. Ze
maken zich breed in allerlei-
overleg-clubs."
Uit het rapport van de commis
sie-Donner: 'In de heersende cul
tuur zou het een bewijs van
ervaring zijn, dat een officier van
justitie zonder veel voorberei
ding zaken ter zitting kan be
handelen en zich 'eruit' kan pra
ten.'
Schalken was tot 1985 advocaat-
generaal bij het gerechtshof in
Amsterdam. Na een paar jaar
rechter op Curasao te zijn ge
weest, werd hij hoogleraar aan
de Vrije Universiteit. Nu nog is
hij af en toe plaatsvervangend
raadsheer bij het Amsterdamse
Hof.
Bij het Openbaar Ministerie
heerst wat hij noemt een 'knuf
felcultuur'. „Iedereen kent ieder
een. Er heerst een grote indivi
duele verantwoordelijkheid. Met
persoonsgerichte kritiek kunnen
ze niet omgaan. Ze laten ieder
een in zijn waarde en redeneren
erg formeel-juridisch als er fou
ten worden gemaakt."
De verhouding tussen het OM en
het ministerie van Justitie is een
bijzondere. De minister van Jus-
neraal te zeggen dat-ie maar een
andere oplossing moet zoeken
voor zijn probleem. De procu
reurs-generaal rijden in een auto
van het ministerie; Justitie voert
het personeelsbeleid van het OM.
Dan wordt het vervelend om nee
te zeggen. Alles gaat by gentle
man's agreement, er wordt ge
masseerd in plaats van knopen
doorgehakt. .Daardoor kan men
moeilijke beslissingen ontlopen."
Als 'de politiek' beslist dat er
jaarlijks 100.000 extra proces
sen-verbaal moeten worden op
gemaakt tegen snelheidsovertre
ders, dan doet het OM dat. .„De
pg-vergadering zegt dan niet:
titie is politiek verantwoordelijk'
voor wat het OM doet, maar
verder bestaat er voor het OM
een grote zelfstandigheid. De lei
ding van het OM, de vijf procu
reurs-generaal, komen regelma
tig bijeen onder leiding van de
hoogste ambtenaar van het mi
nisterie van Justitie, de secreta
ris-generaal.
Dodelijk
Ook op deze verhouding is het
woord knuffelen van toepassing.
Sterker: de partijen houden el
kaar gevangen in een dodelijke
omhelzing. Schalken: „Het OM
leent zich overal voor. Het is not
done om tegen de secretaris-ge-
wij hebben een eigen beleid. Ze
laten zich voor alles gebruiken,"
zegt Schalken. Pas onlangs heb
ben de pg's besloten om een
dergelijke taak niet meer auto
matisch te accepteren. -
Uit het rapport van de commis
sie-Donner: 'Binnen het heer
send beeld is het de rechter die
'fouten' van een officier afstraft.
Een opvatting die geen rekening
houdt met het feit dat dan de
samenleving het werkelijke
slachtoffer is in plaats van de
officier.'
In zo'n sfeer van bijna kleffe
eensgezindheid is het opmerke
lijk, dat twee jaar geleden een
openlijk meningsverschil ont
stond tussen de minister van
Justitie en de procureurs-gene
raal. Hirsch Ballin wilde een
grotere greep krijgen op het OM,
ook in individuele strafzaken.
Het OM kwam daartegen en
masse in opstand en schreef de
zogenoemde Paasbrief: of de mi
nister van Justitie met zijn ten
gels van de onafhankelijkheid
van het OM wilde afblijven.
„Ze schreven dan wel die brief,
maar ze hebben nooit conse
quenties uit hun standpunt ge
trokken," zegt Schalken. „Dit
was nu een uitgelezen moment
geweest voor hen om daadwer
kelijk weer te doen waar ze voor
zijn: het OM leiden."
Uit 'het rapport van de commis
sie-Donner: 'Noch in professio
nele zin, noch in hiërarchische
zin is het gebruikelijk elkaar aan
te spreken op de kwaliteit van
het eigen handelen of de uitvoe
ring van afspraken. In een derge
lijke cultuur is leiding geven,
laat staan sturing van het OM
als geheel, een bijzondere opga
ve.'
Het rapport-Donner laat zich
het beste samenvatten met een
citaat van Schalken: „Het OM
verkeert in een permanente
identiteitscrisis." Organisatie en
werkwijze zijn zo onduidelijk
dat 'het' OM niet blijkt te be
staan. Het is een verzameling
parketten en ressorten waarin
iedereen zijn eigen rijkje heeft.
In die sfeer hebben de affaires
kunnen ontstaan. In de IRT-af-
faire was geen sprake van lei
ding over het speciale recherche
team door het OM, en bleek er
grote onduidelijkheid over welke
opsporingsmethodes nu wel en
In de strijd tegen de cri
minaliteit speelt de be
veiligingscamera een
steeds grotere rol. In
banken en winkels heeft
het wakende oog zijn ef
fectiviteit al ruimschoots
bewezen, maar nóg va
ker registreren willekeu
rige camera's bij toeval
strafbare feiten.
In Engeland speelt de
bewakingscamera regel
matig zelfs een hoofdrol
bij het oplossen van ka
pitale misdrijven; de
moord op de peuter Ja-
mie Bulger, een IRA-
bomaanslag in de Lon-
dense binnenstad en nu
blijkt een baby-ontvoe
ring uit een ziekenhuis
weer op video vastge
legd. Ook in Nederland
houden, naar tevreden
heid van politie en justi
tie, camera's steeeds va
ker een oogje in het zeil.
Van onze verslaggever
Het winkelpubliek zal het zich
nauwelijks realiseren, maar me
nig binnenstad wordt tegen
woordig voortdurend met came
ra's en video's in beeld ge
bracht. Niet alleen weten we
ons in winkels, banken, zieken
huizen en overheidsgebouwen,
permanent bekeken, ook op
straat zwengt, zoemt en loert
menig elektronisch oog. Op par
keerplaatsen, bij tankstations,
in tunnels, winkelcentra of bij
verkeersknooppunten.
Ze hangen er, zo wordt verteld,
voor onze veiligheid. Om crimi
naliteit te registreren of, nog
beter, in de kiem te smoren.
Maar de lens die de ingang van
een bank of postkantoor in de
gaten moet houden, bestrijkt
ook een groot deel van de open
bare weg. En de strategisch op
gestelde verkeersvideocamera
ziet veel meer dan een dreigen
de opstopping of frontale bot
sing.
Om nog maar te zwijgen over de
vele tienduizenden snorrende
camcorders van particulieren
die soms nietsvermoedend van
uit de handpalm een criminele
activiteit filmen. De mishande
ling door de politie van de Ame
rikaan Rodney King is daarvan
nog het beste voorbeeld. De op
name en de gevolgen werden
wereldnieuws.
„Het is een ontwikkeling die
volop in beweging is," zegt de
Nijmeegse oud-advocaat en
strafrecht-specialist mr. H.
Sackers over de schijnbaar on
stuitbare opmars van de camera
en zijn juridische gevolgen.
Accepteren
„Het lijkt erop dat we de aan
wezigheid van camera's steeds
makkelijker accepteren omdat
ze ons gevoel van veiligheid
vergroten. Het vervelende idee
permanent bekeken te worden
en het mogelijke verlies van
privacy nemen we kennelijk op
de koop toe."
In veel grote steden worden te
genwoordig ambitieuze plannen
gemaakt om met behulp van
videocamera's de openbare orde
te bewaken. Volgens de politie
een logische ontwikkeling nu
steeds vaker blijkt dat er te
weinig agenten op straat kun
nen zijn. In Nijmegen wordt
bijvoorbeeld gedacht aan het
plaatsen van camera's op loka-
ties waar verkeersovertredingen
aan de orde van de dag zijn. En
misschien is het, zegt het stads
bestuur, ook nog wenselijk om
'video-ogen' op te hangen in de
buurt van onveilige plaatsen
waar veel geweldsdelicten en
vandalisme voorkomen.
„Maar er moet eerst een zorg
vuldige afweging worden ge
maakt. De voordelen zijn duide
lijk, maar je hebt ook te maken
met de privacy van mensen,"
zeggen de Nijmeegse bestuur
ders.
Alleen georganiseerde privacy-
bewakers als de Stichting
Waakzaamheid Persoonsregis
tratie heeft zich tot nu toe druk
gemaakt over de gevolgen van
schijnbaar willekeurig camera
gebruik. De stichting pleit voor
controle op het gebruik en de
opslag van videobanden en
vindt dat burgers altijd gewaar
schuwd moeten worden als ze
door een camera worden geob
serveerd. Dat laatste gebeurt
lang niet altijd.
Wordt er vaak vanuit gegaan
dat duidelijk zichtbare observa
tiecamera's van politie, stadsbe
stuur of beveiligingsbedrijf hun
preventieve werking niet mis
sen, de heimelijk opgestelde
particuliere beveiligingscame
ra's zien niet zelden en door
gaans bij toeval veel meer.
Zo waanden de bomleggers van
de ERA zich vorig jaar onbe
spied, maar werd hun actie
vastgelegd door een camera die
tegen de gevel van een Londens
bankgebouw was geplaatst.
Voor Scotland Yard was de vi
deoband een geschenk uit de
hemel en datzelfde gold voor de
toevallige opnamen uit het Brit
se winkelcentrum waarop de
moordenaars van Jamie Bulger
waren te zien. En nu blijkt een
bewakingscamera van een En
gels ziekenhuis een complete
ontvoering te hebben vastge
legd.
„Bij dit soort zaken is het elke
keer weer de vraag of die came
raregistraties als bewijs kunnen
dienen," zegt mr. H. Sackers.
„In het verleden is vaak gerede
neerd dat er sprake was van
onrechtmatig verkregen bewijs
materiaal omdat de bewuste op
namen niet met een voorop ge
zet doel zijn gemaakt. Als ik
advocaat van de verdachte was,
zou ik mijn verdediging daarop
gooien."
Is het, door gebrek aan voldoen
de jurisprudentie, nog altijd
moeilijk om te voorspellen hoe
een rechter met dit soort video
registraties omspringt, mr.
Sackers is ervan overtuigd dat
het openbaar ministerie nu de
wind mee heeft. „Tegenwoordig
wordt bijna alles als bewijsma
teriaal toegelaten. Wat dat be
treft horen camera-registraties
in dezelfde categorie als die
omstreden richtmicrofoons. Het
mag bijna allemaal. Voor een
advocaat is de lol er inmiddels
goed vanaf."
in de strijd tegen de misdaad is
de 'impact' van 'op alternatieve
wijze verkregen bewijsmateri
aal' erg groot. Rechters moeten
stevig in hun schoenen staan om
zeer belastende video-opnames
als onrechtmatig verkregen be
wijs terzijde te leggen. Boven
dien heeft de Hoge Raad al
eerder laten weten dat het be
grip 'opsporing' ruim mag wor
den geïnterpreteerd.
Sackers: „De maatschappelijke
druk wordt ook groter. Veel
mensen vinden dat het, ondanks
dat onaangename 'big
brother-gevoel', nu moet kun
nen om toevallig gemaakte ca
mera-opnames als bewijs te ge
bruiken. Zeker als het om zware
delicten gaat."
Veel vaker, zegt Sackers, zullen
politie en justitie video-opna
mes echter gebruiken als aan
knopingspunt bij het verzame
len van meer bewijsmateriaal.
„Je loopt dan in elk geval niet
het risico dat de videoband door
de rechter niet wordt toegelaten
en je vervolgens met lege han
den staat."
Inbreuk
Professor G. Corstens van de
vakgroep Strafrecht van de
Katholieke Universiteit Nijme
gen heeft ook al vaker geconsta-
teerd dat het gebruik van came
ra's weinig wettelijke hinder
nissen ondervindt.
„Ze mogen alleen niet gebruikt
worden om bepaalde mensen
stelselmatig te volgen. Dat zou
een inbreuk zijn op hun per
soonlijke levenssfeer. Het
bruik van camera's is gerecht
vaardigd als de politie objecten
of bewegingen wil waarnemen.
Maar niet kijken welk café één
bepaald persoon binnenstapt."
Ondanks alle gevoeligheden en
juridische onduidelijkheid lij
ken politie en justitie zeer yer-
guld met het gestaag groeiend
aantal (particuliere) camera's
én de constatering dat niemand
zich daaraan lijkt te storen.
„Het gebruik van videocamera's
is schering en inslag. Je ziet ze
overal en iedereen vindt het
prima," zegt een politie-woord-
voerder die graag verwijst naar
een onderzoek waaruit blijkt
dat meer dan de helft van het
aantal bankovervallen dankzij
video-registraties wordt opge
lost. De hoge score heeft zelfs
de banken zelf aangenaam ver
rast. „Als het zoveel scheelt,
hangen we overal camera's op,'
luidde de reactie van de Neder
landse Vereniging van Banken.
Den Haag (anp) - De bruto
loonkosten lopen in Neder
land niet uit de pas bij die in
het buitenland. Wel blijken
Nederlandse'werknemers ge
middeld veel minder van hun
bruto loon over te houden
dan hun buitenlandse colle
ga's.
Ook moeten Nederlandse werk
nemers van een loonsverhoging
relatief veel inleveren aan hoge
re belastingen en premies.
Dit blijkt uit een onderzoek naai
de inkomensverhoudingen ip
niet door de beugel kunnen.
Achter de affaire-Gonsalve's sta!
een machtsstrijd, die alleen
plaats kan vinden als er ee
machtsvacuüm is. Niet voo
niets kwam deze affaire
buiten op een moment di
Hirsch Ballin Gonsalves 'oppa
pg' wilde maken, de landelij!
leider van de bestrijding vani;
criminaliteit.
Uit het rapport van de commi
sie-Donner: 'Bij zowel politie
rechterlijke macht valt kritieki
beluisteren op de verregmidi
afwezigheid van de noodzakelij',
geachte leiding van het OM
concrete zaken.'
De commissie-Donner bevefi
aan om de macht van de pg's:
te perken door een commis
boven hen te stellen. Deze cli
van 'managers' zou het OM bet.
kunnen sturen. Ze zouden zelf
vanuit hun toppositie,
kunnen omzeilen en rechtstreeks
afspraken kunnen maken
een niveau lager, de officieren
van justitie.
Maar het probleem is nu juist,
stelt Schalken, dat de pg's tt
weinig macht hebben. Daarom
zitten ze constant 'op schoot'
het ministerie van Justitie. Zt
zouden een eigen budget moetc
krijgen, hun eigen personeelsbe
leid moeten kunnen voeren
meer bevoegdheden moeten heb
ben.
Eigenlijk, verzucht Schalken,
zou het 't beste zijn om niet
miljoen extra aan het OM
geven voor reorganisaties, zoals
de commissie-Donner voorstelt,
maar juist om te bezuinigen
„Dan gebeurt er eindelijk wal
allang had moeten gebeuren
snijden in eigen vlees. Overbodi
ge taken afstoten, precies i
nieuw bepalen waar het OM
eigenlijk toe dient."
Hengelo (anp) - De Begemar
woede op de hals gehaald vaf
aan de bonden sluit het conc
bedriif Holec niet uit.
Die opmerking spoort volgens d(
Industriebond FNV niet met wat
Begemann eerder deze week
heeft verklaard. De bonden wil
len daarom nadere uitleg van d(
concerntop.
Begemann en de vakbonden lie
ten dinsdag na een gesprek we
ten dat de verkoop van Holec o:
onderdelen van het bedrijf nie'
nodig is om de financiële positit
van het concern te verbeteren|
Wel zou uit nader onderzoei
kunnen blijken dat Holec gebaa
is bij nauwe samenwerking me1
andere elektronicabedrijven
Maar dat zou niet tot een opde
ling hoeven te leiden.
In de brief aan de vakbondei
stelt Begemann nu dat er geei
concreet plan is voor de splitsin;
van Holec. Niettemin acht di
Amsterdam (anp) - Shell
ment bij twee benzinestal
avondzaak, waar honderdt
Mogelijk volgen er meer
Vanuit het CDA kwam er ee;
der dit jaar protest tegen he
initiatief, maar demissionaij
minister van Economische Za
ken Andriessen liet vorig
maand de Tweede Kamer we
ten dat de ontwikkeling ze^
beperkt zal blijven.
De avondwinkels zijn mogi
lijk dankzij een versoepelir
van de Wet Winkelsluiting, d
officieel de avondverkoop ve
kruidenierswaren na 18.30 ui
verbiedt. Een ondernemer mi
door de recente wetswijzigii
avondwinkels exploitere
maar daarbij moet dan min)
maal zeventig procent van
geldomzet van zo'n wink
voortkomen uit kruidenier
waren. Per 15.000 inwone
mag een gemeente een vergu:
ning voor zo'n avond wink
geven.
Naast het nog te starten exp
riment in Tiel en Roermoi
heeft Shell Nederland Ve
koopmaatschappij (SNV)
bij zo'n veertig benzinepoi
pen het winkelassortiment i
grijpend verbreed, zegt J. Ve
stappen, directeur winkelbji
drijf van SNV, in het jong:
nummer van Shell Venstf
Maar minisupermarkten m
w.
:er
TERWIJL NOORD-KOREA
gespannen toe. De 'Grote Li
Commandant Met De IJzerei
Kim ll-sung is niet meer. De
een dictator was in de besti
hebben ze weliswaar aan u
kunnen zeggen. Er is nauwe;
van de buitenwereld afgei
orthodoxe stalinisme zo hart
Kim ll-sung zag zichzelf a
hoefde af te leggen aan zie!
Vandaar dat hij, in afwijkinc
marxisme, zijn zoon als 'ko
zoon Kim Jong II door ieder
dictator is onduidelijk. Het
een min of meer besloten
machtsovername niet vanz^|
ten zijn, die een bewier
voorkomen.
Voor Noord-Korea zal het
De hele kliek rond Kim
overgoten. Veel vrijheid st
niet te wachten.
Voor het buitenland kom
Pyongyang buitengewoon
ll-sung voor grote onrust
ambities. De situatie was
vroegere Amerikaanse pres;
In Genève werd er ondei
tussen de presidenten van
weken plaats vinden.
Volgens de eerste indru
verandering aanbrengen i
hoe definitief de berichten
er een opvolgingsstrijd, da
Korea's. Hoe paradoxaal h
het voorlopig wenselijk d<
Kim Jong-il het roer van zij
J
