Hontenisse tussen hemel en hel
Steenkamp citeert zijn vader: 'De honden blaffen maar de karavaan trekt verder'
DONDERDAG 7 JULI 1994
voor. Denkt u dat er bij de
formatie in Den Haag geen te
leurstellingen zijn? En dat er
niet gezellig met elkaar gepraat
wordt in de raad hoeft ook niet
altijd. De sfeer wordt door mij
als zeer redelijk betiteld. Ik heb
niet de indruk dat bij alle raads
leden leeft dat er gevoeligheden
liggen."
Hij vindt dat het huidige college
het goed doet. „Wij denken dat
we de insteek wel goed gemaakt
hebben. Neem die varkenskwes
tie. We zaten van meet af aan op
het goede spoor. Ook de minister
geeft dat aan. In de Tweede
Kamer is gezegd: luister eens
even minister. Je kunt niet zo
maar straffeloos overal groen-la-
bel-stallen eisen. Want dan ko
men gemeenten met grote scha
declaims te zitten. Dat is bij ons
van meet af aan gezegd. Dat is
ons door sommigen kwalijk ge
nomen. Jaaa, het is mooi spel
vanuit de inspectie, vanuit de
provincie en vanuit het ministe
rie. Maar de gemeenten zijn aan
zet, zullen de claims moeten be
talen. Hoe zullen wij dat straks
moeten verantwoorden. Dan zal
ons gezegd worden 'Heb je dat
niet van te voren kunnen in
schatten?' Onze rol is een andere
dan die van de actiegroepen."
De kritiek op zijn eigen functio
neren door Roctus neemt Steen
kamp voor kennisgeving aan.
„Ik heb de opmerking nooit ge
hoord. Als ik moet discussiëren
met Roctus doe ik dat op de
plaats waar dat thuis hoort".
Vloeken
Hij zwijgt ook over de kwestie
Aarssen. Heeft niettemin vaak
behoefte gehad om te reageren
op perspublicaties maar heeft er
vanwege de zorgvuldigheid van
de zaak steeds van af gezien. Hij
houdt wel van het woord 'hoffe
lijk' waarmee de verslaggever
hem probeert te typeren. „Ik
word hier betaald om de wijste
te zijn. Ook al denken andere
mensen daar anders over. Dat
betekent dat ik mij het in deze
positie niet kan veroorloven om
allerlei mogelijke uitspraken te
doen. Er vindt een heroverwe
ging plaats, daar heeft betrokke
ne recht op. Verder geef ik daar
geen commentaar op". Maar rea
geert u zich dan nooit af?. Als
CDA'er mag u natuurlijk niet
vloeken? „Goh, neeee, (haalt
lang uit). Ik vloek nooit. Meerde
re mensen hebben me er wel over
benaderd. En gevraagd 'wat
maakt het los?'. Ik blijf er be
trekkelijk nuchter onder. Omdat
ik weet dat we gelijk hebben. Ik
weet dat we het goed doen. Ik
heb die eerlijke overtuiging, het
is een goed college, er is goede
samenwerking, een goede amb
telijke top. Dan kun je een stoot
je hebben. Als er al een stukje
verdeeldheid is, dan is die extern
en niet intern. Niet binnen het
gemeentehuis, niet binnen het
bestuursapparaat, Dat geeft mij
een ontzettende kracht. En de
.gemiddelde burger weet heel
goed hoe het in elkaar zit."
Hij ziet ook geen enkele reden
om zijn carrière-planning dras
tisch bij te stellen. Dat ie op de
kandidatenlijst voor de Provin
ciale Staten staat? „Geef ik geen
commentaar op." „Ik heb altijd
burgemeester willen worden
maar dat lukt bijna nooit in je
eigen gemeente. Het is Honten-
nisse geworden. En dat is zo
gebleven. Wil niet zeggen dat ik
tot mijn zestigste blijf. Maar er
is geen sprake van dat ik nu zit
te denken 'ik moet zo snel moge
lijk naar een andere gemeente
toe'. Ik doe mijn werk, punt, en
ik denk dat ik dit redelijk goed
doe".
Dat er een rimpeling in de vijver
is gekomen, vindt hij een uitda
ging. „De problemen an sich
dan. Het is een uitdaging om met
problemen om te gaan. Anders
kan iedereen dit baantje toch
doen. Als er moeilijkheden zijn,
dan moet die honderd procent
meer worden. Maar dat kan ik
niet alleen. Dat lukt alleen met
goede ambtenaren. Die zou ik zo
graag een steuntje in de rug
willen geven. Het college staat
pal achter het ambtenarenappa
raat, zoals ambtenaren achter
het college staan."
Goed contact
Vragen naar bij wie hij nog meer
steun zoekt, geeft 'de kleine
Steenkamp' aan dat hij het ook
niet helemaal zonder 'pa Steen
kamp', oprichter van het CDA,
doet. „Met mijn vader heb ik
geweldig goed contact. Bel ik
bijna elke dag. Er zijn dingen die
bespreek je met elkaar, zoals
vader en zoon. Daar is ook niets
op tegen denk ik. Vader is be
stuurder geweest, heeft zoveel
levenservaring op terrein dat
voor mij relevant is. Wat ik een
mooie uitspraak vond van hem.
En ik denk dat ik die herhaal.
Mag dat ook gelden voor Honte
nisse? Hij zei 'De honden blaf
fen, maar de karavaan trekt ver
der'."
Politiek Hontenisse be
leeft roerige tijden. Het
ontslag van ambtenaar
jan Aarssen, de varken
sinvasie en dubieuze coa
litie-onderhandelingen
hebben een wig gedreven
in de katholieke gemeen
schap. In en buiten de
maandelijkse raadsver
gadering vallen harde
woorden. Het café, waar
anders een pint zo vaak
zalvend werkt, is nu ge
doogzone. 'Brave' burge
meester T. Steenkamp
slaat een mantel der lief
de om zijn discipelen en
zegt: „Het slijt wel." Op
zoek naar evenwicht tus
sen de hemel en hel van
Hontenisse.
Van onze verslaggever
Frank Deij
Kloosterzande - Het mo
ment waarop de omgangs
vormen begonnen te schui
ven weet niemand. Maar
op een dag was de verwij
dering daar. En verspreid
den de oppositiepartijen
Algemeen Belang en Pro
gressief Hontenisse in de
ogen van de coalitie een
stank die veel penetranter
is dan die van duizenden
mestvarkens die de streek
bedreigen.
Fractie-voorzitter Fons Roctus
(Algemeen Belang), zakenman
en multi-miljonair, is gewend de
dingen bij de naam te noemen.
„Achteraf denk ik dat het ont
slag van Jan Aarssen de enige
zaak is geweest waarom ik geen
wethouder ben geworden. Als ik
wethouder was geworden had hij
terug op de secretarie gezeten.
Oh, ik had hem wel gestraft.
Maar hij had geen straf moeten
krijgen die hem na 27 jaar dienst
in de bijstand brengt."
Zo voelt ook een groot deel van
de bevolking het, meent Roctus.
„De zaak leeft nadrukkelijk op
Klooster. Iedereen vindt het zon
de. Ik was van mening dat ik op
de secretarie altijd weinig vrien
den had, ik kan soms best hard
en onaardig zijn. Maar veel amb
tenaren hebben mij gebeld. Ze
zeiden: blijf achter Jan staan.
Durf 'm niet te laten vallen."
Aarssen, ambtenaar van burger
zaken, hielp dienstplichtige mili
tairen, ook een zoon van Roctus,
aan een vrijstelling. De president
van de rechtbank in Middelburg
heeft inmiddels de kant van B en
W gekozen. Aarssen heeft het
vertrouwen van de gemeente
ernstig beschaamd. Het ontslag
was alleszins niet onredelijk,
vindt de president.
Het CDA Hontenisse voelde er
bi] de coalitie-onderhandelingen
met Algemeen Belang niet voor
om garanties te geven dat er
voor Aarssen, ongeacht de af
loop, nog plaats zou zijn op het
gemeentehuis.
Publicaties
CDA-wethouder Ben Pauwels is
daar achteraf gezien blij mee
omdat uit de uitspraak van de
president blijkt dat B en W heel
zorgvuldig in die zaak zijn ge
weest. „Fons bagatellisseerde die
feiten. Maar wij vonden het nog
al wat. Wij hebben echt geen
reden gezocht om hém te ont
slaan. We hebben zelfs verschil
lende mogelijkheden onderzocht
om Aarssen op de een of andere
manier tegemoet te komen. Maar
die weg is door publicaties in de
Pers (waarin het ontslag van
Aarssen. werd gemeld, red) ge
blokkeerd."
Terugkijkend op de coalitie-on
derhandelingen zijn er nog meer
zaken die de deur voor Roctus
hebben dichtgeslagen. „De man
heeft een administratiekantoor,
is directeur en heeft veel belan
gen in de gemeenten. Wij waren
bang voor een verstrengeling
van belangen. Als raadslid is het
al moeilijk maar als wethouder
mag je helemaal geen binding
met wat dan ook hebben. Ik kan
sinds het nieuwe college er zit al
vijftien zaken noemen waar Roc
tus niet uit zou zijn gekomen."
Pauwels vindt het jammer dat
Roctus zijn woorden niet altijd
goed kiest. „Als directeur zou hij
De tegenstellingen binnen de gemeente Hontenisse zijn volgens sommigen terug te voeren tot historische verschillen tussen het 'hautaine' Kloosterzande en de omringende dorpen. foto wim kooijman
had ik heel veel waardering
voor. Maar dan ineens, zonder
overleg met de raad, slaan ze een
andere weg in en hebben ze de
vergunning al praktisch ver
leend. Dat roept wantrouwen op.
Het loopt gewoon allemaal niet
lekker, maar wat het nou precies
aan ligt is moeilijk te zeggen.
Steenkamp is gewoon niet ge
schikt als burgemeester. Op
straat zeggen ze 'Trap hem terug
naar Brabant, het is een ezel'."
Ontsnappen
Maria Le Roy van Progressief
Hontenisse, scherp van tong, al
tijd goed voorbereid en actief,
tegen het fanatieke aan, proeft
de verharding ook. Ze is bena
derd om kandidaat voor de Pv
dA voor de provincie te zijn en
denkt er serieus over na uit de
hel van Hontenisse te ontsnap
pen. „Mens, ik word grijs van
Hontenisse, maar dat wil ik he
lemaal niet. Ik ben te emotio
neel, neem te weinig afstand.
Het kost me jaren van mijn le
ven".
Ze merkt het in de kroeg waar ze
nog altijd om een glaasje Spa
blijft gaan. „Dan merk je dat je
niet meer zo populair bent. Men
sen komen niet meer naar je
toe".
Het heeft volgens haar deels te
maken met de dorpsmentaliteit.
Buitenstaanders - ze komt uit
Brabant en praat beschaafd -
vallen nu eenmaal niet gemak
kelijk in het potje als ze niet
meelopen. Een extra handicap
voor Maria is dat ze het echtelijk
bed deelt met PZC-verslaggever
Conny van Gremberghe. Bij elk
nieuwtje dat de krant haalt, ze
ker als dat de coalitie onwelge
vallig is, kijkt iedereen in haar
richting.
Klein kind
Steenkamp geeft haar ook een
onbehaaglijk gevoel. „Hij behan
delt mij als een klein kind en is
vaak erg scherp naar mij toe".
Ze vindt dat hij niet boven de
partijen staat. Steenkamp (ook
CDA) ademt te veel groene
lucht. Het feit dat de CDA-afde-
ling Hontenisse Steenkamp op
de kandidatenlijst voor de pro
vinciale verkiezingen wil hebben
is voor haar een teken aan de
wand.
Op straat, onder ouderen vooral,
hoor je andere versies. Andere
achtergronden. De strijd tussen
het CDA en Algemeen Belang,
gepersonifieerd door oud-wet
houder en statenlid Piet Everae-
rt en Fons Roctus, gaat ver terug
in de tijd. Het is een ordinaire
klassenstrijd tussen het kapitaal
(Roctus) en de arbeider (Ever-
aert), tussen de Berlusconi van
de Koningsdijk (Hengstdijk) en
Wim Kok van de Mosseldijk
(Groenendijk). Ze kunnen el-
kaars bloed wel drinken en de
invloed van Everaert in het CDA
is nog steeds zo groot dat ie
Roctus van een wethouderszetel
weet af te houden. Op straat, en
in de kroeg, tekenen ze Steen
kamp (ex-onderwijzer), als een
beste, lieve, brave huisvader.
„Maar we hadden een burge-
1 CDA-wethouder Ben Pau
wels: 'Ik kan nu al vijftien
zaken noemen waar Roctus
niet uit zou zijn gekomen.'
foto archief de stem
dat toch beter moeten doen. Hij
is soms ongenuanceerd. Hij ac
teert niet op het niveau van een
gemeentebestuurder. Dat zal
zich nog tegen hem keren. Ik heb
al zeker 25 telefoontjes gehad
van mensen die zeiden 'Waarom
moet die Roctus Aarssen zo
hardnekkig beschermen? Zit er
niet meer achter?'."
Maar volgens Roctus is er alle
reden om het college het vuur
aan de schenen te leggen. Het
CDA brak de onderhandelingen
af op een moment dat Algemeen
Belang dacht dat er een akkoord
lag. „Toen hebben we besloten
keiharde oppositie te voeren."
Rose invasie
Een ander twistpunt is de rose
invasie, de komst van varkens-
mesterijen uit Brabant. Mogelijk
omdat de gemeente Hontenisse,
net als de meeste gemeenten in
Zeeland, een verouderd bestem
mingsplan heeft. De oppositie
vindt dat B en W niet hard
genoeg hebben geprobeerd om
die zaak tegen te houden.
Ook de persoon, burgemeester
Thomas Steenkamp, ligt bij de
oppositie niet lekker. „Ik denk
niet dat Steenkamp als burge
meester een succes is. Hij komt
niet oprecht voor de dag. Je
vraagt je altijd af, waar ligt de
angel. Waar bedondert ie mij. Ik
zal niet zeggen dat hij liegt.
Maar hij schampt de waarheid.
De manier waarop hij mensen in
de raad afkat. Naar mij doet hij
dat niet. Misschien is dat uit
respect. Hij weet dat ik in staat
ben om een asbak door de raad
zaal te donderen."
Komt terug op de informatiebij
eenkomst op camping De Vogel,
waar wethouder Pauwels zegt
dat de gemeente zich tot aan de
Raad van State toe zal verzetten
tegen de varkens. Roctus: „Daar
tus: 'Als ik wethouder was ge
worden, had Aarssen terug op
de secretarie gezeten.'
foto archief de stem
meester gewild. Lieve huisvaders
zijn er wel meer".
Burgemeester Kessen
Toine Raes van Hotel De Linde,
waar politiek Hontenisse zich
regelmatig aan de stamtafel
laaft, denkt soms met weemoed
terug aan oud-burgemeester
Kessen (nu van Hulst), die zes
maanden lang bij hem in huis 'in
de kost lag'. „Er wordt gezegd
dat hij Hontenisse achterliet met
een schuld van vier ton maar
Kessen heeft ervoor gezorgd dat
het hier leefbaar is gebleven. Hij
heeft geïnvesteerd in uitbrei
dingsplannen waar de grond nu
als broodjes weggaat. Nu komt
het geld weer binnen maar ver
geet niet dat Kessen daarvoor de
aanzet heeft gegeven. Hontenisse
is weer leefbaar. We hebben al
les, een complete middenstand,
een tandarts, een warme bakker,
twee kerken, twee scholen. We
zijn volledig self-supporting.
Wist je dat we hier twaalf hore-
ca-zaken hebben en dat niemand
daar iets bij doet. Er zijn niet
veel café-bazen meer die alleen
van hun zaak kunnen bestaan.
Er is een volksverhuizing naar
Kloosterzande op gang gekomen.
De kinderen van de mensen die
in de Kanaalzone gingen wonen
en werken, bouwen hier nu een
nieuw huis. Iedereen wil tenslot
te toch ergens bij horen. Deze
week is er zelfs een nieuwe su
permarkt geopend. Mensen uit
Graauw en Kruispolder, die
vroeger naar Hulst gingen, ko
men hier boodschappen doen
omdat ze hier geen geld in de
parkeermeter moeten stoppen.
Niet vanwege het kwartje, maar
vrouwen die boodschappen aan
het doen zijn, houden er niet van
om aan een parkeermeter te
moeten denken. We zijn volledig
self-supporting. Zelfs als er een
herindeling mocht komen dan
Burgemeester Thomas Steenkamp: 'De honden blaffen, maar de karavaan trekt verder.'
foto wim kooijman
raakt dat ons niet. We hebben
Hulst niet nodig, we behouden
onze eigen identiteit".
Kloosterse wind
De tegenstellingen zijn volgens
sommigen ook terug te voeren
tot historische verschillen tussen
het hautaine Kloosterzande en
de omringende dorpen. Streek-
geschiedschrijver George Spon-
selee praat over 'Kloosterse
wind'. Opscheppers zijn het. „Ie
mand uit Kloosterzande voelt
zich altijd een anderhalve cent
beter dan een ander. Wethouder
Leo Mangnus komt uit Vogel
waarde. Daar zijn ze net goed
genoeg om belasting te betalen
maar om ook nog eens uit te
leggen wat er mee moet gebeu
ren gaat te ver".
Ed Steijns uit Kloosterzande,
schrijver van volksverhalen,
geeft een beetje tegengas. „De
tegenstellingen leefden vroeger
wel, maar dat werd meer gevoed
door de dorpen die opkeken te
gen Klooster. Als iemand naar
Ossenisse ging, vroegen ze aan
hem of zijn schoenen toch ge
bonden waren. Dan kon ie snel
weglopen".
En op verkeren met een meisjes
uit een ander dorp stond bijna
de doodstraf. Steijns schetst zijn
dorpsgenoten als timide, terug
getrokken mensen die zich liever
op de achtergrond houden. „Een
actie om Aarssen te steunen,
komt niet in ze op. Neem het
reactieprogramma van Radio
Zeeland, iedereen belt op, maar
nooit iemand uit Kloosterzande.
In de kerk zingen er maar drie
mee. Bang dat iemand ze hoort
of er iets van zegt. Daarom liep
ook niemand uit Klooster mee
met die optocht tegen de varken
sinvasie. Ik kende er niemand
van. Allemaal van de camping in
Hengstdijk. Stel je voor, enen uit
Klooster met een varkenskop op.
Dat doen ze niet. Maar ze volgen
het wel en weten er ook alles
over te vertellen als ze een pint
op hebben. En als je hier nieuw
bent, zul je zelf contact moeten
leggen, andersom lukt dat niet".
Gevoeligheden
Burgemeester Thomas Steen
kamp deelt het beeld van het
gebeurde niet. Het woord frictie
gaat hem nog te ver om de
ergernis en de frustraties tussen
partijen te definiërem. „In zijn
algemeenheid, dan praat ik over
de totale raad, kan ik niet zeg
gen dat er van daadwerkelijke
verharding van standpunten
sprake is. Er liggen een paar
gevoeligheden, dat gebeurt over
al. Dat slijt wel. Natuurlijk ligt
er bij Algemeen Belang een ge
voelig punt. Roctus is zwaar te
leurgesteld dat hij geen wethou
der is geworden. Komt in elke
gemeente na de verkiezingen
