6Vertro
rinkm
nel uit;
Grenspaal voor arbeider
steeds weer hinderpaal
Ruandezen worden zelfs in vluchtelingenkamp vermoord
Kille zakjapanner
DE STEM
BINNENLAND BUITENLAND
Page Three Girls
Cees van Gils onderscheiden voor inzet voor grensarbeiders
Kontlikker blues
Perspectief
ui FLODDERS
Voor Wim Sonnenveld
Eind goed, al goed
Op Ramon Llull, 1233-1315
A Tisket, a Tasket
Nomen est Omen
0"7HM
hen Cornelissen ov
Beller-identificatie over 2 jaar
Het Bureau
DESTEM
>E STEM
MAANDAG 4 JULI 1994
Feministen onder u
moeten maar even
gaan stofzuigen of de
afwas doen (grapje), want wat
nu volgt is onaanvaardbaar
seksistisch 'Sun'-proza.
„Hallo, even voorstellen, dit
is Suzi. Met haar nieuwe auto
heeft ze net het tuinhek van
haar huis aan diggelen gere
den. Oh oh, wat dom. Geluk
kig is lieve Suzi ongedeerd
gebleven, dank zij haar grote
bumpers".
Dat de bijgaande foto niet het
kapotte .tuinhek laat zien
maar profijt trekt van Suzi's
robuuste gemoed is geen ver
rassing, want we zijn hier bij
de rubriek 'Page Three
Girls'-en niet bij de ver
keersongelukken.
Aan Suzi zou je het zo op het
eerste gezicht zeker niet af
zien. maar het blijkt onver
wacht slecht te gaan met een
erkende Britse institutie: het
Pagina-Drie-Meisje. Of om
met de woorden van de glib
berige Max Clifford (de suc
cesvolle pr-man in sekschan-
dalen en goedkope glamour)
te spreken: de markt ligt op
zijn gat.
Bijna een kwart eeuw nadat
The Sun de eerste page-three
girl afdrukte ('met hogelijk
ontwikkelde borsten.' zo staat
het officieel in de Encyclope
dia of Britain) zijn voor de
meeste modellen magere ja
ren aangebroken. Waar ta
bloidspetters als Samantha
Fox, Susanne Mizzi en Maria
Whittaker tot voor kort nog
een slordige anderhalf mil
joen gulden opstreken voor
appetijtelijk opzitten in de
boulevardpers (inclusief poses
voor kalenders en uitvouw
bladen) bijt de huidige Pagina
Drie-harem op een houtje. De
hoogtijvergoeding van 9000
gulden voor een drie-urige
topless-sessie bedraagt tegen
woordig niet meer dan 300
pieken voor twee uur.
Volgens experts in het genre
komt de mega-inflatie door
een overdosis naakt. Zoveel
dames hebben de tabloids on
derhand uitgekleed dat zelfs
voor de meest gefrustreerde
Sun-lezer het taboe-van-de-
tiet nu wel is doorbroken. De
aantrekkingskracht van het
stiekeme is tot op de draad
gesleten.
Door Bob van Huët
Clifford-de-Gladde heeft nog
een verklaring. Het seks-ap-
peal van min of meer anonie
me Pagina Drie Meisjes is
kansloos tegen dat van be
roemde supermodellen als
Cindy Crawford en Claudia
Schiffer die bovendien steeds
vaker uit de kleren gaan.
„Het is niet alleen hun uiter
lijk maar ook hun capaciteit
veel geld te verdienen die hen
zo aantrekkelijk maakt." weet
Clifford uit ervaring.
De teloorgang van het feno
meen kwam onlangs aan het
licht toen Maria Whittaker
zich voor een keertje echt
blootgaf in een interview. Ja.
ze had veel geld verdiend,
maar jé. wat had ze dat er snel
doorheen gejaagd. Tegen de
huidige hongertarieven op
nieuw uit de kleren gaan was
haar de moeite van het ont
knopen niet waard.
Arme Maria. De voormalige
Sungodin kan niet eens meer
tegen haar eigen tuinhek rij
den. Ze leeft van een uitke
ring en de huur van haar mie
zerige appartement wordt
goeddeels betaald door de so
ciale dienst.
BURL- EN GROTESKE RIJMEN (33)
Een kontlikker flikte laatst zoveel kon
dat dit schaars werd, te koop nog alleen op de bon
en ook die niet verkrijgbaar, te gras of te hooi.
maar slechts in 't zwart op de bonnefooi.
Dit nu wekte wrevel bij oudere Bonnes,
die tegen dit euvel een actie begonnen
waarna in Taiwan een stel poen sluweriken
begonnen de kon daar synthetisch te tlikken.
Zo komen de kontlikkers weer niks te kort
en blijft het kontlikken de nationale sport.
Wie een zielepoot
een poot uitdraait
en een druiloor
nog een oor aannaait
fokt poteloze druilen
zonder geur of charme
met zielen in oksels
onder de armen.
Door John O'Mill
't Hijgend hert, der jacht ontkomen
schittert in de zonnegloed.
Zie de maan schijnt door de bomen
als 't vogeltje op Nellies hoed.
De pslamist schreef:
Heer, leer mij mijn einde kennen.
Ik las en bad: Heer, nimmer dat!
Leer ons nooit ons einde kennen
vóór we boven bij u bennen.
Hij mag zijn naam dan
met vier ellen spellen,
de Catalaanse mysticus
maar ook aldus correct gespeld
blijft die mijn netvlies kwellen.
Wie nooit eens door
de mand is gevallen,
wie de pijn daarvan
nooit heeft beleefd
is een sterke mand ten deel gevallen
die een dubbele bodem heeft.
Als Abel
Kain zou hebben geheten,
wie had ddan z'n broer
dde schedel gespleten?
Cees van Gils: 'De sociale wetgeving is vermoeidend, maar boeiend.
Den Haag - Over twee jaar is het waarschijnlijk mogelijk dat
telefoonabonnees weten wie er heeft gebeld. Voor 5 tot 10 per
maand extra krijgt de abonnee een specificatie van de binnengeko
men gesprekken, aldus PTT Telecom.
Desondanks houden abonnees de mogelijkheid om de gesprekken
anoniem te voeren. Ze kunnen de doorgifte van hun nummer voor
alle gepleegde telefoontjes blokkeren. Door een paar toetsen in te
drukken wordt die blokkering weer opgeheven. m,,.-„.uw
Instellingen zoals de telefonische hulpdiensten vreesden aanvanke
lijk dat: PTT Telecrim de anonimiteit van bellers niet Sotf waarbor
gen. Met de huidige plannen is die vrees volgens PTT niet meer
terecht.
CEES van Gils (57) is
onderscheiden met de
ANC-penning, een on
derscheiding van het Al
gemeen-Nederlands Con
gres uit Brussel dat brug
gen wil slaan tussen Ne
derland en België. Van
Gils spant als adjunct
directeur van het Bureau
Belgische Zaken zich met
een bijzondere betrok
kenheid in voor de pro
blemen van de grensar
beiders in de streek.
Een gesprek met een let
terlijke vrucht van innige
Nederlands-Belgische sa
menwerking.
Van onze verslaggever
Willem Reijn
Breda - „Nederland heeft altijd
het imago gehad betere sociale
regelingen te kennen dan België.
Maar dat is niet meer zo. Op een
aantal punten zijn de Belgische
voorzieningen inmiddels beter
dan de Nederlandse. Wie bij
voorbeeld in België een bedrijfs
ongeval krijgt, ontvangt tot zijn
65e 90 procent. In Nederland
begin je nu op 70 procent en dat
percentage daalt daarna alleen
maar."
Dik dertig jaar werkt Cees van
Gils nu voor het Bureau Bel
gische Zaken. Vanuit zijn werk
moet hij de voortdurend veran
derende sociale wetgeving in Ne
derland en België op de voet
volgen. „Ik kan gelukkig met
weinig slaap toe," zegt hij. „De
sociale wetgeving is vermoeiend,
maar boeiend."
Van Gils is het gezicht van het
Bureau Belgische Zaken, geves
tigd in Breda met een werkter
rein van Eijsden tot Cadzand.
Het ANC uit Brussel kende hem
de vierde ANC-penning toe. Hij
heeft illustere voorgangers: de
Nederlanders Robert Long en
Michel van der Plas en de Vla
ming Ettiene Desaever.
„Van Gils," zo zegt stafmede
werker Karoline Bracke, „is het
boegbeeld van het Bureau Bel
gische Zaken. Hij doet niet al
leen zijn werk, maar draagt echt
uit dat hij zeer betrokken is bij
de problematiek van de grensar
beiders. Zijn bezieling voor de
verbetering van de sociale zeker
heid van de grensarbeiders is
treffend. Met hem onderscheiden
we meteen het hele bureau"
Cees van Gils is de personificatie
van één verstrengelde Neder
lands-Belgische verhouding. Hij
is in Baarle-Nassau als Belg ge
boren, uit een Nederlandse moe
der en een Belgische vader, maar
nam op zijn achttiende de Ne
derlandse nationaliteit aan. Zijn
broer is Belg, zijn twee zussen
Nederlands. Hij is getrouwd met
een Belgische. Hij woont weer in
Baarle-Nassau. „Nationaliteit is
een zeer relatief begrip," zegt
Van Gils. Regionaliteit minder:
„Ik heb mijn roots in De Kem
pen."
De Stichting Bureau Belgische
Zaken in Breda bestaat dit jaar
officieel veertig jaar. Het bureau
zelf stamt feitelijk al van 1934.
Het jaar daarvoor had de onder
pastoor van Wuustwezel, net
over de Belgische grens bij Zun-
dert, de inspecteur van de Raad
van Arbeid in Breda aange
klampt met een vraag over een
pensioensverzekering. Die vraag
werd gevolgd door meerdere ver
zoeken en een jaar later werd
Breda aangewezen als bemidde-
lingsraad voor invaliditeits- en
ouderdomsverzekeringen.
Mijnen
Het bureau informeert, adviseert
en helpt op het gebied van
grensarbeid tussen België en Ne
derland. Zestienduizend Belgen
werken in Nederland tegenover
vierduizend Nederlandse grens
arbeiders, die de route zuid
waarts hebben gekozen.
Er hebben altijd meer Belgen in
Nederland dan Nederlanders in
België gewerkt. „De werkloos
heid in De Kempen is altijd hoog
geweest, weinig industrie, alleen
de mijnen in het Oosten. De trek
naar Nederland was daardoor
groot. Nederlanders die in België
werken, gaan daar gewoonlijk
op individuele basis naar toe."
Begin jaren zestig werkten er
dertigduizend Belgen in Neder
landse fabrieken. De ronselaar
zocht op zondagochtend zijn
stek in het café tegenover de
kerk. „Meneer pastoor riep het
af op de preekstoel dat er men
sen werden gezocht voor de fa
briek in Nederland," vertelt Van
Gils. Daar gingen de pendelaars,
opgehaald met bussen naar sei-
zoensbedrijven als Hero en Gro-
ko of industrieën als Philips en
DAF.
Wie verwacht dat met de Euro
pese eenwording, met 1992 en de
historisch leidende rol van de
Benelux de sociale wetgeving ver
is geharmoniseerd, komt bedro
gen uit.
„De Belgisch-Nederlanse ver
dragen zijn opgegaan in de wet
geving voor de lidstaten van de
Europese Unie. En omdat de
sociale wetgeving tussen Neder
land en pakweg Portugal zo uit
eenlopen, is er maar weinig ge
harmoniseerd," zegt Van Gils.
„De sociale verzekeringspara
graaf is blanco."
Alle landen hebben de vrijheid
hun eigen sociale wetten te rege
len. En zelfs in het kleine gebied
van de lage landen, is er geen
samenhang te ontdekken. Van
Gils: „Alleen al sinds 1 januari
heb ik vier voorbeelden van wet
geving, die grensarbeiders bena
delen."
Geen boodschap
De bekendste verandering is in
Nederland de verschuiving tus
sen belasting en sociale premies,
waardoor over de eerste schijf
minder belasting maar meer pre
mies moeten worden betaald. De
Nederlander merkt daar niets
van. Maar de Belgische grensar
beider betaalt de hogere premies
in Nederland, maar mist het
compenserende belastingvoor
deel, want hij moet zijn belas
ting in België afdragen.
„Dat scheelt een arbeider twee
honderd gulden per maand, zon
der enige compensatie," zegt
Van Gils verontwaardigd. „Juri
disch klopt het, hoor." De grens
arbeiders trokken naar Den
Haag om hun nood te klagen.
Vergeefs. „Staatssecretaris Wal
lage heeft er geen boodschap
aan, zegt hij."
Overigens klaagt niet iedereen.
„De Nederlandse grensarbeider
heeft er hetzelfde voordeel aan
overgehouden, want die kreeg
wel het belastingvoordeel, maar
betaalt de Belgische premies."
De voordelen van de spaarloon
regelingen (de wet Vermeend/
Vreugdenhil), een belangrijke
arbeidsvoorwaarde, ziet de Bel
gische grensarbeider eveneens
aan zijn neus voorbij gaan.
De Nederlandse grensarbeider
heeft een nadeel door een verho
ging van de sociale premies in
België, de 'bijzondere bijdrage'
die de Belgen via de fiscale na-
heffing compenseren.
Nadeel
„Maar er valt voor hem niets te
compenseren, want hij betaalt
zijn belasting in Nederland."
Het nadeel kan oplopen tot dik
honderd gulden per maand. Het
ministerie van Sociale Voorzorg
heeft zich tot nog toe doof ge
houden voor het pleidooi Neder
landers vrij te stellen van de
bijzondere bijdrage.
De vierde verandering is het
overdragen van de leef-voorzie-
ningen uit de aaw naar de ge
meente. Voor de invalide Bel
gische grensarbeider kan dat. in
geld uitgedrukt, een nadeel zijn
van honderd gulden per maand.
„Voor de mensen die dat treft
een fiks bedrag."
„In de Grensarbeiders Commis
sie, waarin twee Nederlanse en
twee Belgische bonden vertegen-
Het Bureau Belgische Za
ken is een samenwerkings
verband van de Sociale Ver
zekeringsbank, de Federatie
van Bedrijfsverenigingen en
de Ziekenfondsraad. Het
Bureau, waar veertig men
sen werken, is gevestigd in
Breda in het gebouw van de
Sociale Verzekeringsbank.
De directeur van de SVB in
Breda, P. Tunnisen, is te
vens directeur van het Bu
reau Belgische Zaken.
Het bureau heeft als taak
voor de uitvoeringsorganen
grensoverschrijdende zaken
te regelen. Dat betekent on
der meer grensarbeiders in
formeren (spreekuren in
Breda, Terneuzen en Maas
tricht), werkgevers helpen
en vooral heel veel detache
ringsverklaringen afgeven
voor tijdelijke werk over de
grens.
FOTO COR VIVEEN
woordigd zijn, brengen we;
knelpunten in beeld. Het is
dweilen met de kraan open,
komen zo meer problemen i
dan er opgelost worden."
Maar de problemen van
grensarbeider worden ook
welijks gehoord. „Alles bij
kaar gaat het tussen Nederlil
en België en Duitsland om \i|
tigduizend mensen. De gren
beiders zijn daardoor zowel 1
terlijk als figuurlijk een ra
verschijnsel. Het beleid
haaks op de Europese g
dat er zoveel mogelijk beier
ringen moeten worden geelij
neerd."
Van Gils is nuchter over heti
van de grensarbeid: „He
natuurlijk gewoon om de vfij
wat houd je er aan over. Je
je geld ermee verdienen."
nadelen moeten worden wes
nomen en daar waar dat
gebeurt, is dat vervelend envaj
onrechtvaardig.
Maar soms is het erger. Soj
zijn kwesties ronduit schrijn»
vindt Van Gils. Er is één za:
die hij bij uitstek zo wil noen
Een technisch verhaal,
schuwt hij, behalve voor demfj
sen die het aangaat.
Bijstand
„Een Belg die bij zijn werk
vinger verliest, krijgt een uitlj
ring van zeg vijf procent.
man gaat werken in Nederla
Daar krijgt hij een ongeval
komt in de wao. De wet
dat wie enige andere buitenlai
se uitkering ontvangt, geen
sioen verder opbouwt. De nt|
moet op zijn 65e zijn
opgebouwde pensioentjes optó
len en verder bij de bijstag
aankloppen. En die ligt in
lager dan in Nederland."
„Met die bijstand moet ie het ij
rest van zijn leven doen.
noem ik echt schrijnend,
nare zaak. Elske ter Veld hef
er iets aan willen doen, de Soci|
le Verzekeringsraad wilde i
pen, maar de Ziekenfondsrad
wil de zaak laten zoals ie is. H|
gaat niet om een grote
maar het zal je maar overkomsj
Dat is leven in armoede."
Door Debbie Langelaan
Boxmeer - 'Ouwe getrouwe'
Dien Cornelissen (70) kan
over één ding kort zijn: als zij
in de schoenen van CDA-lei-
der Brinkman had gestaan
,was ze op 3 mei, toen de
jverkiezingsnederlaag van
Lvintig zetels duidelijk werd,
(afgetreden. „Er zijn wel men-
|sen om minder afgetreden."
vee maanden later ligt er het
jrapport-Gardeniers, waaraan
pievrouw Cornelissen heeft mee
gewerkt. Deze analyse van wat
jer allemaal fout is gegaan,
Epaart Brinkman niet. Integen
deel: hij krijgt emmers kritiek
£iver zich heen. Hij heeft de
iractie onder zijn leiding veel
uimte gegeven, hetgeen niet bij
droeg 'aan een consistente in
houdelijke en politieke profile
ring van de fractie. De geboden
[ruimte heeft uiteindelijk desin
tegrerend gewerkt.' En: 'de com
municatie met en binnen de
fractie is op belangrijke momen
ten niet toereikend geweest'.
Moet iemand over wie zo'n hard
[oordeel wordt geveld niet alsnog
de verantwoordelijkheid nemen
jen opstappen? Cornelissen zegt
van niet. „Het moment is voor-
hij. Het is net als met kinderen:
|je moet straffen op het moment
jdat ze de fout maken. Later
heeft het geen zin meer."
Het partijbestuur vindt ook dat
Brinkman mag blijven. Waarne-
imend voorzitter Lodders-Elffe-
rich liet zaterdag niet na om dat
he benadrukken. Toch vindt me
ivrouw Cornelissen dat het par
tijbestuur wel èrg snel opnieuw
het vertrouwen in Brinkman
heeft uitgesproken. „Om negen
pur was het rapport er, en om elf
uur is er al gezegd dat hij aan
nag blijven."
Ook Brinkmans reactie na afloop
van de presentatie van het rap
port bevalt haar niet: „Hij zei
'dat het allemaal niet zo leuk is
Wat er in het rapport wordt
geconstateerd. Ik vind dat wel
erg zwak uitgedrukt."
Formatie
le vermoedt dat dit snelle ver
trouwen niet zozeer is ingegeven
loor de inhoud van het rapport,
raar door de actualiteit. „Het
|CDA doet nu ineens weer mee
iet de kabinetsformatie. Dan
(kun je geen ellende gebruiken.
Is er afgelopen week een paarse
[coalitie tot stand was gekomen,
waren er misschien hardere con-
sequenties getrokken richting
Brinkman." "Van Brinkmans de-
[finitieve aanblijven is zij nog
liet zeker: „Er zullen in de frac-
[tie, waar het rapport ook be-
J sproken wordt, zeker nog harde
[noten worden gekraakt."
[Niet alleen de lijsttrekker wordt
[hard aangepakt in de analyse
van de commissie-Gardeniers.
Ook het partijbestuur krijgt een
[veeg uit de pan: dat was weinig
communicatief, bijvoorbeeld in
I de aanloop naar de verkiezingen.
Mevrouw Cornelissen was het al
Door Dirk Mellema
Benaco - Plotseling staat er
een tiental mannen op het
rode zandpaadje, dat tussen
de vluchtelingenhutjes kron
kelt. De mannen gedragen
zich agressief, enkelen zijn
duidelijk aangeschoten. Twee
hebben bijlen in hun handen
een ander een kapmes.
„Wat zoek je hier?" vraagt een
van de groteren. „Niets, ik loop
maar wat rond." „Je hebt hier
niets te zoeken, wegwezen."
Dat laten we ons geen tweemaal
zeggen. Het is meer dan duide
lijk. Wie in het grootste vluchte
lingenkamp ter wereld van de
grote zandpaden afwijkt, wie
zich tussen de tienduizenden
hutjes waagt, die begeeft zich in
een ghetto. Er gebeurt in het
kamp veel dat het daglicht niet
kan verdragen.
Pottenkijkers hebben ze er niet
nodig, hulp daarentegen hebben
ze broodnodig. Ze halen hun
voedsel, medicijnen of het
schaarse water bij een van de
vele hulporganisaties, die hun
tenten hebben opgezet langs de
bredere zandwegen.
Het grootste vluchtelingenkamp
in Benaco is nu twee maanden
oud. Waarschijnlijk zijn er onge
veer 300.000 mensen. Ze vlucht
ten te voet voor het geweld in
Ruanda naar het ontoegankelij
ke bergland van West-Tanzania.
In tegenstelling tot de verwach
tingen groeit het kamp nog
steeds, sneller zelfs dan enkele
weken geleden. Per dag komen
er 2.000 Rwandezen bij, vooral
vrouwen en kinderen. Gisteren
was er een tienjarig jongetje bij
dat twee maanden alleen had
rondgezworven, voordat hij Tan
zania had bereikt.
Een groot probleem in het vluch
telingenkamp is dat de populatie
voor 10 tot 20 procent uit moor
denaars bestaat. Leden van de
beruchte Hutu-milities, die zijn
gevlucht voor de verzetsbewe
ging Ruandees Patriottisch
Front (RPF). Ze zijn vrij eenvou
dig herkenbaar. Ze lijken in
niets op de andere vluchtelingen.
Ze dragen schoenen, en niet zel
den horloges of sieraden, ze
drinken grote flessen bier, (met
een rietje zoals gebruikelijk in
dit deel van Afrika) en ze bezit
ten radio's waar ze de hele dag
naar luisteren. Ze hebben een
harde uitdagende gelaatsuit
drukking en een houding van:
Wie doet me wat?
„Niemand heeft hen onder con
trole," zegt het Tanzaniaanse
parlementslid Jared John
Ghachocha, die we midden in
het kamp tegenkomen. „Elke
nacht worden in dit gekkenhuis
mensen vermoord. Niemand
weet hoeveel, de lijken zijn 's
morgens verdwenen," zegt
Ghachocha.
De militieleden die door de nu
grotendeels gevluchte Hutu-re-
gering met hulp van de Fransen
het afgelopen jaar zijn bewa
pend en opgeleid, zouden in Eu
ropa als fascisten worden be
stempeld. Deze domme racis
tische jongeren hebben de afge
lopen drie maanden honderddui
zenden Tutsi's vermoord. „Ze
moorden nog steeds," zegt parle
mentslid Ghachocha. „Ze ge
bruiken dit kamp als basis voor
acties in Ruanda tegen het RPF.
Ze steken 's nachts de grens over
en maken dan nieuwe slachtof
fers."
De belangrijkste militieleider in
dit kamp is Jean-Baptiste Gate-
te, een voormalig majoor in het
Ruandees leger. Hij en twaalf
andere extremistische Hutu's
werden in Tanzania gearres
teerd, nadat ze twee maanden
geleden de grens overvluchtten
vanuit Ruanda. Ze werden ech
ter vrijgelaten en zitten nu dus
in het kamp tot groot ongenoe
gen van de hulporganisaties, die
erop aandrongen dat Gatete
werd verwijderd. Toen de man
dan eindelijk op 15 juni zou
worden afgevoerd, verscheen hij
met 5.000 Hutu-strijders, voor
een deel bewapend met hakmes
sen, stokken en stenen. Ze be
dreigden de in het nauw gedre
ven hulpverleners.
„We hebben hen ontzet door in
de lucht te schieten," zegt de
politiedistrictscommissaris Syl
vester Begrin Hamedi, die zegt
dat hij het liever op een ak
koordje gooit met de Hutu-lei-
der. En zo blijft de leider van de
groep massamoordenaars par
mantig met zijn 15 lijfwachten
door het kamp lopen, levend van
westerse hulpgoederen.
De aanwezigheid van de militie
leden maken het werk van de
hulpverleners er niet leuker op.
„Ik vraag me af waar ik mee
bezig ben," zegt een medewerker
van Artsen zonder Grenzen Hol
land. „Ik ben hier toch niet ge
komen om een stel moordenaars
op krachten te laten komen, zo
dat ze straks naar Ruanda terug
kunnen om opnieuw mensen hun
hoofden af te hakken."
Een mistroostiger omgeving zal
op de aardbol moeilijk te vinden
zijn. 's Nachts is er geen buiten
staander in Benaco te vinden,
geen hulpverlener, geen politie
man, niemand waagt zich dan
tussen de armoedige hutjes, 's
Nachts geldt het recht van de
sterkste, tot groot verdriet van
de vrouwen en kinderen, die nog
altijd veruit de grootste groep
vormen. „Wij zijn 's nachts bang.
Af en toe horen we krijsen en
gillen. We blijven in ons hutje,
zodra het donker wordt," zeggen
twee moeders, elk met twee kin
deren. Ze weten niet waar hun
mannen zijn. „Misschien dood,
misschien niet."
„Het is een tijdbom," zegt parle
mentslid Ghachocha over het
kamp, „en het lont is nu erg k(
geworden. Ik vrees dat hier t»
nenkort niet alleen een oorlo
tussen de verschillende grot
in het kamp uitbreekt, maar
dat de bewoners in dit gebied
vluchtelingen zullen aanval!
Er is al vee gestolen, de vluctó
lingen venten zonder verg»
ning, en ze kappen het land kj
om vuurtjes aan te legt
mensen pikken het niet langer j
De woorden van Ghachocha!
ken overdreven. Tot nu toe
ren de Tanzanianen juist begnf
vol en behulpzaam. „Dat klop1'
zegt een Tanzaniaanse pries®
in het nabij gelegen
„maar de mensen zien elke nu
gen weer nieuwkomers over
paden komen aanlopen. Ze W0'|
den bang."
Zonder uitzondering vertellen
nieuwe vluchtelingen, allen h
tu's, dat ze zijn gevlucht voor
verzetsbeweging RPF, dat W
derde van Ruanda in ban®
heeft. „Mijn beide broers zag'
worden dood geschoten, ter»!
ik me schuil hield. Mijn moe®
werd met stokken hout df
geknuppeld," vertelt een
man onbewogen.
opgeva
tijd we
waren
nota
vragen
plakker
plaatse
siast
sfeer w
Open
Die kle
het ouc
teken
met
kwame
zoals
niers m
missari
nelissei
en eerli
hij niel
heid
kiezing
reactie
citeit c
len va
nieman
mogeli
oudere
alsnog
wordt.
Verder
sen, n
maatsc
eerder
fractie
slecht
veel m
komen
Lubbe
zingsw
bindin
hun a
mijn
over
gezegd
maar
bers."
Het ra
zo:
tjes-ov
een
voor
dan
van
cratisc
dat Lu
ten
politie
tot ee
sche
standp
tie
verloo
Het
trekke
voorta
de frai
in het
kent
mocht
CDA!
kabin
meer
blijver
In
vrouw
geschil
minist
ken K
missie
tje in
- zone
hemze
Cornel
een loi
HET ROER moet naar rechts, beweren
fractievoorzitter Brinkman en aartsvade
een der verliezers van de afgelopen verk
gehad en niet genomen, dus nu is de b
{trachten met dezelfde gesprekpartners
{stemming te komen. De winnaars horen
|Er zit wat in, ware het niet dat D66-leidt
gemaakt heeft met zo'n rechts georiëntf
kiezers aan te kunnen komen. Brinkman1
weten in argumenteren. Zijn redenerin
stelt hij, hebben het centrum-linkse CD
en dus hebben ze hun voorkeur uitge
rechts.
De eigen CDA-analyse van het verki
^aak echter elders. De grote fouten
Lubbers-Kok, maar bij het opstellen van
ma en in de campagne. Ruzie in de t<
i Persoonsverheerlijking. Maar wat, volge
p|?(.s' nog ernstiger afbreuk gedaan hee
[•da is dat de partij en haar vertege
gedroegen als deskundige technocrater
sociaal gezicht. De 'verantwoordt
H u-nteen van c'e klassieke CDA-ideolo
ne kille zakjapanner van het financiering
,,'it vo°rkeur die Brinkman, Steenkamp
i m «Pi? voor een combinatie CDA-VV
reet dit zelfonderzoek. Bolkestein heeft
I nel en rigoureus wil snijden in de so
onstateert zelf afgestraft te zijn .voor 1
sociaal gevoel.
i afl8^ C'e Part'i ^an n'ets geleerd vi
,J'e'°Pen weekend? Telt opnieuw sl
rio u 6ftcle koele rekenarij zich zo
01nristen-democratie nog slechts in
n meevoelen, bijstaan en barmhartigh