De janboel van het grijze kenteken
DE STEM
In het Eindhovense
Beursgebouw wordt zondag van
11 tot 17 uur Speed Design
gehouden, een beurs voor
auto-freaks. De beurs heeft twee
hoofd-onderdelen: de
Custom-vans, de zelf-verbouwde
glitter-busjes, en de
NIASCA-voorronde, een
wedstrijd voor
stereo-inbouwers. Daarbij gaat
het niet om de boom-bussen, de
wagens die bij elk stoplicht
ritmisch op een neer schudden
door hun eigen house-muziek,
maar om auto's met nóg grotere
installaties. Eigenlijk juist niet,
zegt organisator Ronald van de
Plas, het gaat om de kwaliteit.
Rijdende
geluid-freaks
komen zondag
bijeen voor een
wedstrijd in
Eindhoven
Liften, consoles,
neonlicht, het
is in deze
wereld allemaal
doodgewoon
Het was allemaal zo eenvoudig:
sinds 1951 bestond er een
landelijke registratie van de
kentekens voor personen- en
bestelauto's. Het onderscheid
bestond uit de Bijzondere
Verbruiksbelasting, de BVB, die
later BVP werd en alleen op
personenauto's geheven werd.
Eigenaren
worstelen met
belastingvraag:
ombouwen of niet?
V
In de Turkse
folterkamers
soldaat Mick
worden opge
.professionele
na tien dageil
hij weg uit 't
Eskisehir' er
deserteerde.
later zette hi
gewetensnoc
zijn gruweli
belevenisser
„Ik kan het
gelaatsuitdi
van pijn vai
slachtoffers
beschrijven
gekreun zal
mijn geheu
weergalmei
Het relaas1
gewezen fo
"VA T atuurlijk gaat het niet
1^^ I echt om het volume. Het
I I gaat om de kwaliteit
I Vl van het geluid, niet de
hoeveelheid. Een ge-
jL v luidsdruk van meer dan
130 decibel wordt door de jury niet
eens gemeten en levert geen punten
op. Maar na even' praten komen de
'oorlogsverhalen' toch naar boven.
Over de Lanzar-Van, een busje
waarbinnen de geluidsdruk op
loopt tot 158 dB, vergelijkbaar met
de duikvlucht van vijf straaljagers.
Door Max Steenberghe
Meest verbazend: „Er was zowaar
een man die in die auto durfde te
zitten." De kampioen staat ergens
in de VS: een busje dat zijn hele
omgeving laat trillen met zijn 176
dB. En dat is hetzelfde als een
compleet eskader F-16's...
Maar daar gaat het dus eigenlijk
niet om, benadrukt Ronald van de
Plas. Hij is bedrijfleider van Snel
Inbouwcentre, maar spreekt nu als
technisch commisaris van de
NIASCA (Netherlands Internatio
nal Auto Sound Challenge Associa
tion). De stichting is ruim een jaar
geleden opgericht als Nederlandse
tak van een internationale organi
satie die, zoals dat heet, 'als doel
stelling heeft het bevorderen van
caraudio activiteiten in het alge
meen en caraudio competities in
het bijzonder'.
Wedstrijden dus. Wedstrijden om
wie de mooiste geluidsinstallatie in
zijn auto heeft gebouwd. En net zo
goed: wie zijn installatie het mooist
in zijn auto heeft gebouwd. Morgen
is in Eindhoven de eerste van drie
voorrondes voor het Nederlands
kampioenschap.
Zoals huisinstallaties variëren van
een stereotorentje van vierhonderd
piek tot studio-apparatuur van bo
ven de ton, zo loopt ook de auto-hi-
fi-branche uiteen van een radiootje
van vijftig piek tot een set met
cd-wisselaars, losse voor- en eind
versterkers, baspijpen, high-range
tweeters, equalising-systems, Digi
tal Sound Processors, storingsvrije
kabels en vergulde, dubbel-geïso-
leerde accuklemmen. „Als je wilt
kun je hier al je geld kwijt", lacht
Van de Plas.
Maar dat hoeft niet. Drie mille is
een bodemprijs, maar voor acht
mille kun je al een hele mooie
installatie samenstellen. In de Ne
derlandse markt wil dat oplopen
tot zeventig a tachtig mille met
excessen in de States waar tot meer
dan een ton wordt geïnvesteerd.
Dat zegt echter niks, zegt Van de
Plas. „Geld is niet belangrijk, het
gaat om de samenstelling van de
installatie. De juiste basisset, de
juiste voor- en eindversterkers, een
speakersysteem dat het beste
klinkt voor uitgerekend die wagen,
en daar dan weer speciale filters
Natuurlijk gaat het niet echt om het volume. Het gaat om de kwaliteit van het geluid, niet de hoeveelheid.
tussen die het geluid opsplitsen in
lage, midden en hoge tonen."
„De 'beste speaker' is niet aan te
wijzen, net zo min als 'de beste
radio'. Elke auto is anders, in elke
auto klinkt elke speaker weer an
ders en het is dus zaak om die
spullen te kiezen die in die auto
optimaal klinken. Het vervelende is
echter, dat je eerst de hele zaak
moet inbouwen om een goed oor
deel te kunnen geven."
Een auto is geen huiskamer met
mooie akoestiek, een auto is juist
een akoestische ramp. En alsof al
die gekke hoekjes en gaatjes in het
interieur niet al genoeg hoofdbre
kens veroorzaken, is er ook nog die
vervelende eigenschap dat auto's
zich voortbewegen. Met een motor.
En die maakt lawaai.
„Veel werk zit dus in de isolatie
van een wagen. Wil je het goed
doen, écht goed, dan moet je de
auto helemaal kaalstrippen, zelf
bekleden met isolatie-materiaal en
vervolgens weer opnieuw opbou
wen."
Dat is op zich geen probleem, want
er moet sowieso flink vertimmerd
worden. Een beetje freak heeft al
gauw driekwart van de kofferruim
te nodig voor subwoofer-systemen,
baspijpen en de batterij eindver
sterkers en filters. Een BRT-eige-
naar had zelfs speakers in het
handschoenenkastje zitten. „Een
van de onderdelen waar de jury op
let, is of de gekte niet te ver wordt
doorgedreven. Het is wel eens ge
beurd dat een man zoveel gaten in
zijn wagen had gezaagd dat de
constructie was aangetast. Perfect
geluid in de wagen, maar hij zwab
berde over de weg."
De jurering is een verhaal apart.
De NIASCA werkt met internatio
nale voorschriften en reglementen.
Inschrijven kan in vier categorieën:
beginneling, amateur, professional
en experts. Daarbinnen is dan weer
een verdeling in vermogens: onder
100 watt, tussen 100 en 200 enzo
voorts. En er zijn ruim veertig
juryleden nodig om de vijftig deel
nemende wagens te beoordelen.
Er zijn drie hoofdpunten waar op
wordt gelet. Eerst worden geluids
druk en geluidskwaliteit gemeten;
bij het laatste wordt bekeken of het
hele spectrum van hoog tot laag
goed te horen is. Veel zwaarder telt
de klank-keuring. Juryleden heb
ben een speciale NIASCA-cd met
vier hits, waarvan wordt getest of
ze 'er goed uitkomen'. Zijn de bek
kens te horen, de bassen, het ach
tergrondkoortje? En ook wordt ge
keken naar de 'staging' of plaat
sing: lijkt het drumstel in het mid
den van de auto te staan?
Zwaar telt ook de inbouw zelf. Is
alles goed bereikbaar, zijn de ka
bels mooi weggewerkt? En: is dat
ook veilig gebeurd? Lopen er geen
kabels onder de auto door, zitten er
geen schroeven in de benzinelei
ding, is alles gezekerd en zijn de
aparte accu's goed geïsoleerd?
Want om de krachtversterkers hun
werk te laten doen zonder dat dat
gevolgen heeft voor de verlichting,
worden er vaak extra accu's ge
monteerd. Maar die mogen niet
zomaar in de kofferbak staan. Een
accu kan gassen produceren en die
moeten uiteraard naar buiten.
Er is geen deelnemer die geen fan
tastisch klinkende stereo heeft. De
winnaars onderscheiden zich door
de extra's. Van de Plas: „We komen
alles tegen. Vroeger zat een bas-
speaker gewoon in een houten
kastje. Tegenwoordig maken ze dat
van marmer, met een plexiglas ruit
erin zodat je bij neon-verlichting
de vergulde stekkerpolen ziet zit
ten.
Sinds de afstandsbediening zijn in
trede heeft gedaan, kijkt Van de
Plas nergens meer van op. „Toen
een man zijn kofferbak opendeed,
leek die vol te liggen met verster
kers. Na een druk op een knop
gingen deze met een platform om
hoog en kwam er een tweede laag
te voorschijn met filters en ook die
klapte weer op om de accu's be-
Wat de prijzen zijn, weet Van de
Plas niet eens. „Daar gaat het ook
niet om. Het gaat om de eer gewon
nen te hebben. Niet dat dat het
eind van het verhaal is. Want het
volgende weekend gaat de wagen
vaak alweer op de krik. De techno
logie ontwikkelt zich zo snel, dat je
elke maand de zaken weer kunt
verbeteren. En altijd is er weer een
nieuw grapje in te bouwen."
Grapjes. Liften, consoles, neonver
lichting, spiegels, plexiglas contai
ners, vergulde componenten, het is
Niet zelden zit het hele
plus alle vrije tijd van
in zo'n auto. Het lijkt de
verzoeken om de wagen
deur te parkeren. „Sommigen:
den hem 't liefst mee naai
willen nemen," beaamt
Plas. Maar in de regel hebben
wagens ook super-alarm-insti
ties. Cryptosystemen met rc"
code's en startonderbrekers
standaard. Er zijn systemen»
bij de autotelefoon zelf auto:
tisch de politie waarschuwt bij
raad. Ze staan ook in verbini
met de navigatiesatellieten
scheep- en luchtvaart zodat di
genaar tot op tien meter nauw)
rig kan zeggen waar zijn auto
gebleven.
En het allermooiste speeltje:
Invisi-beam. Een kastje
zend piek. Als iemand bii
derhalve meter van de au
klinkt de dreigende
van Robocop: 'Waming. Vou
too close to this vehicle. Pk®"
back. Na een halve minuut™
een tweede waarschuwing; de
verlaat has thirty second
comply. Na weer twintig sect
begint het ding de laatste
seconden af te tellen waarna
sirenes gaan loeien.
Ook verkrijgbaar in een rap-
met ratelende Uzi's.
Door Rien van der Steen
"IV T ieuwe regels hielpen zes
I jaar geleden nauwelijks.
W Om de janboel in betere
X m banen te leiden kwamen er
nieuwe richtlijnen. En dit keer lijkt
het erop dat misbruik zo goed als
uitgesloten wordt. Wie nu een auto
met grijs kenteken rijdt, heeft hem
zakelijk nodig. En daar was het om
begonnen. Intussen worstelen
drommen Nederlanders met de
vraag wat ze met hun oude 'van'
aan moeten: laten ombouwen of
gewoon doorrijden.
Het bedrijfsleven ontdekte eind ja
ren zeventig de 'afgeleide bestelau
to'. Bedrijven schaften het ding
goedkoop aan omdat er geen bij
zondere belasting voor gold. Parti
culieren kregen dat gaandeweg in
de smiezen en in de jaren tachtig
verschenen er steeds meer kleine
afgeleide bestelauto's met grijs
kenteken op de weg die primair
vrijgesteld waren van BVB en
waarvoor het laag tarief motorrij
tuigenbelasting gold. Een voordeel
van enkele duizenden guldens voor
de consument. Als de 'grijze' wagen
'van de zaak' was, hoefde er geen
autokosten te worden opgeteld bij
de inkomstenbelasting. Kassa.
De overheid zat er mee in de maag.
Want die zag in elke particulier
gebruikte 'grijze' auto duizenden
guldens aan inkomstenderving
voorbij schuiven. In 1988 werden
de bepalingen voor het eerst aange
scherpt. Een inventieve industrie
omzeilde de bepalingen, zodat er in
1993 op nieuwe maatregelen ge
zonnen werd.
Tot 1988 was het verschil tussen
een personenauto en een daarvan
afgeleide bestelauto zeer gering. De
verwijderde achterbank moest ver
nietigd worden, er moest een schot
tussen voorstoelen en laadruimte
zitten en de bevestigingspunten
voor gordels en bank achter moes
ten onklaar gemaakt worden. Sim
pel.
Vanaf 1988 moesten de achterste
zijruiten geblindeerd worden en er
kwamen normen waaraan de auto
qua maatvoering minstens moest
voldoen. Het was plots afgelopen
met de Suzuki Alto en de Porsche
V
924 op grijs kenteken. De particu
lier kreeg er even tabak van.
De industrie ontdekte echter fraai
gemaskeerde geblindeerde zijruiten
en de verkoop leefde enigszins op.
Vooral toen de terreinwagens met
canvasdak prima aan de voorwaar
den bleken te voldoen. In Neder
land werden er in de goede jaren
zo'n 70.000 'grijze' auto's verkocht.
De getergde overheid ontwierp met
ingang van 1 januari van dit jaar
nieuwe regels.
In de laadruimte van de 'grijze'
personenauto moet sinds dit jaar
een meetblok passen van 98 cm
hoog, 125 cm lang en 20 cm breed.
De zijkanten moeten compleet ge
blindeerd zijn en achter de voor-
stoelen moet een volledig dicht
schot aangebracht worden. Mét
uitzonderingen: als de laadruimte
minstens 200x20x130 cm meet mag
de auto achter wél zijruiten heb
ben. En als het hoogste punt van
het dak minimaal 25 cm hoger is
dan de voorportieren hoeft het
kopschot maar 30 cm hoog te zijn.
Die uitzondering vormde het sein
voor de bouw van auto's met de
'bult' achter de cabine.
Grijze auto's die niet aan de nieu
we regels voldoen gelden vanaf 1
januari 1995 als personenauto. Met
alle gevolgen voor motorrijtuigen
belasting vandien. Vooral voor gro
te terreinauto's met een dieselmo-
Vooral eigenaren van jonge,
grijs gekentekende terreinauto's
op- diesel of autogas zijn per 1
januari 1995 peperduur uit. De
auto geldt dan als personenauto
met alle gevolgen vandien.
FOTO WOUT VAN ASSENDELFT
tor of gasinstallatie pakt dat heel
duur uit. Bovendien geldt voor zo'n
auto mits van de zaak voortaan
fiscale bijtelling. Eigenaren hebben
tot 1 juli (1994!) de mogelijkheid
gekregen de auto om te laten bou
wen van grijs naar geel kenteken.
Wanneer zij de auto vervolgens
verkopen moeten ze wel de reste
rende BPM-belasting betalen.
De nieuwe regels betekenen het
einde voor een grote groep kleine
bedrijfsauto's. Voor veel bedrijven
is ombouw naar geel kenteken niet
interessant, omdat ze geen onei
genlijk gebruik maakten van de
voertuigen. Maar ze moeten vanaf
januari wel het hoog tarief motor
rijtuigenbelasting gaan betalen of
de bestelauto alsnog aanpassen aan
de huidige normen. De bedrijven
moeten dus in veel gevallen duur
boeten voor het misbruik, dat in
praktisch alle gevallen door parti
culieren gemaakt werd. En de
voordelen waren juist bedoeld voor
de bedrijven.
Mogelijkheden zijn er nog wel: de
auto ombouwen van grijs naar geel
of ombouw van oud-grijs naar grijs
volgens de nieuwe regeling. Een
specialist als Terberg in IJsselstein
heeft in de eerste helft van dit jaar
al honderden auto's omgebouwd en
verwacht verder dit jaar nog een
groot aantal auto's te modificeren
volgens de nieuwe regels.
Wanneer een auto van grijs naar
geel omgebouwd wordt moet de
eigenaar het resterende deel van de
BPM alsnog voldoen. Als de auto
voor 1 juli omgebouwd wordt,
wordt die BPM pas geheven wan
neer de auto verkocht wordt. Veel
achterbanken zijn er echter niet
meer omdat die volgens de oude
regels vernietigd moesten worden.
Nieuwe van de fabriek zijn afgrij
selijk duur en de sloper
tegenwoordig ook een fors be
voor. Terberg heeft voor veel®
daarom een vaste achterban*
bouwd die een paar hondera
den kost.
Auto's die vóór september IS
grijs kenteken afgeleverd zij»
ven voor de BPM buiten
omdat ze dan honderd
oud zijn. En voor elke 1W
maand wordt 1 procent
kwijtgescholden. Maar auto*
1993 zitten goed 'fout'. Dj6
in de ogen van de overheid
bewust misbruik gemaakt v
regeling, wetende dat er op
gezonnen werd. En voor wer
(grote) bestelauto's veranden
veelal niets omdat die -
moeiteloos binnen de nieuwe
ling passen.
De Rijksdienst voor het
keer toont zich intussen
Het keuren van de omë6
auto kan in veel gevallen t
ber ook nog wel'. Wan!t
ringsstations van de dienst
de klus gewoonweg met
totaal schijnen er in
Ned"'11
120.000 auto's te zijn die voo'1
bouw in aanmwerking k°
informatie die de consume
den wordt, is minimaal J
telefoonlijnen van de Ku
en de douane geven tege j
informatie. Een janboel a
het erop dat de regels str
zijn om slimme autobou
nakijken te geven.
li-
Van onze vers
„Ik wilde
kwijt. Ik bi
rechtbank. 1|
in mijn vadé
