'Franse troepen al in Ruanda' Expo Duits stijgt Rode Kruis bezorgd over uitbreken van epidemieën in Aden Een vrouwenleven in Rusland: roddels en legendes Lensvelt ii 'Begem overna Afrikaanse landen wijzen Franse interventie af, nog geen besluit WEU en VN Situatie voor kinderen is in arme landen verbeterd DE STEM BUITENLAND YS zien af van sancties Noord-Kor ea Treinverkeer in deel Europa plat BUITENLAND kort Pearle Is Kijkplezier. Topman van De WOENSDAG 22 JUNI 1994 j\| Van onze redactie buitenland Caïro - Het Internationale Rode Kruis maakt zich ern stig bezorgd over het uitbre ken van epidemieën en het op grote schaal verspreiden van ziekten in de Zuidjemeniti- sche hoofdstad Aden. Als er geen afdoende maatrege len genomen worden, staan er op korte termijn veel levens op het spel, waarschuwt Arnold Lüthold, hoofd van de hulporga nisatie. De sanitaire voorzieningen in Aden, een stad met ongeveer 400.000 inwoners, zijn slecht. Duizenden vluchtelingen uit na bijgelegen dorpen overstromen de stad. De infrastructuur van Aden is voor een deel verwoest. De ondraaglijke hitte, tempera turen boven de 40 graden, de hoge luchtvochtigheidsgraad en de dagelijkse bombardementen maken het leven voor de bewo ners zeer moeilijk. Verder zijn er tekorten aan wa ter, medicijnen en vers voedsel. Volgens Lüthold is humanitaire hulp voor de inwoners dringend gewenst. Regeringsfunctionaris sen hebben mensen opgeroepen bloed te geven voor de duizen den gewonden in de overvolle plaatselijke ziekenhuizen. Die kampen eveneens met een chro nisch tekort aan water. Noordelijke troepen bombar deerden en beschoten Aden gis teren opnieuw, hoewel zuidelijke leiders meldden dat het noorde lijk offensief tot staan is ge bracht. Een bommen- en granatenregen daalde neer op het centrum en het marktplein van de stad. Ook de buitenwijken, het vliegveld en de haven werden bestookt. Plaatselijke ziekenhuizen meld den dat gisteren bij gevechten in en romdom Aden 16 doden vie len en 71 mensen gewond raak ten. Volgens de plaatselijke au toriteiten zijn de afgelopen week zeker honderd mensen gedood door bombardementen en be schietingen van de noordelijke troepen. De zuidelijke leider Ali Salem al Baïd riep de Verenigde Naties en de Arabische Liga op stappen te ondernemen opdat er een einde komt aan de bombardementen. Verder zouden de Arabische lan-_ den snel over moeten gaan tot erkenning van het Zuiden, dat zich 21 mei afscheidde en een eigen onafhankelijke staat stichtte. Al Baïd wil ook herstel betalingen voor de schade die de noordelijke troepen hebben aan gericht. Het Zuiden verwijt het Noorden ook dat zij geen inter nationaal toezicht toestaat op een staakt-het-vuren. Het Noorden daarentegen stelde gisteren dat de Arabische landen zich niet met het conflict mogen bemoeien. De Jemenieten moe ten zelf hun eigen problemen oplossen, wordt daar j Van onze redactie buitenland Johannesburg - Franse troepen zouden Ruanda zijn binnengetrokken. Een woordvoerder van het Ru- andees Patriottisch Front- (RPF) heeft dit nieuws gis teren in Johannesburg be kendgemaakt. Hij zegt dat het RPF er alles aan zal doen om 'de invasie' te verhinderen. Volgens het RPF zijn Franse mi litairen vanuit Zaïre naar West- Ruanda, ten zuiden van het Ki- vumeer, getrokken. De woord voerder stelt dat de Franse inter ventie slechts tot nog meer bloedvergieten zal leiden. In de burgeroorlog in Ruanda zijn vol gens schattingen al circa een half miljoen mensen omgeko men. Kranteberichten in België be- vstigen het nieuws van de Franse interventie. Zowel Le Soir als De Gazet van Antwerpen meldden gisteren dat zij uit betrouwbare bronnen in Zaïre hadden verno men dat Franse militairen in Ruanda zijn gearriveerd. Parijs ontkent de berichten en zegt dat er slechts één militaire eenheid is, die bij de grens tus sen Zaire en Ruanda is gestatio neerd om voorbereidingen te treffen voor de geplande komst van circa tweeduizend militai- Het RPF roept de Veiligheids raad van de Verenigde Naties op het Franse plan af te wijzen. Volgens de rebellen, die zo'n tweederde van het land controle ren, zijn de Fransen allesbehalve onpartijdig en staan zij aan de kant van het regeringsleger. Parijs zegt met de interventie macht een einde te willen maken aan de slachtingen onder de bur gerbevolking. Maar Frankrijk heeft jarenlang de door Hutu's gedomineerde regering gesteund. Het merendeel van de slachtpar tijen wordt gepleegd door rege ringsgetrouwe Hutu's en zijn ge richt tegen de Tutsi-minderheid en critici van het regime. De Organisatie van Afrikaanse Eenheid OAE steunt de Franse interventie niet. De OAE waar schuwt voor de gevaren van een dergelijke operatie als de strij dende partijen in Ruanda er niet mee akkoord gaan. De Veiligheidsraad aarzelt nog over het voorstel. Na een eerste overlegronde blijkt dat de lidsta ten het niet met elkaar eens zijn. Het is de bedoeling dat het Fran se initiatief een periode over brugt van circa drie maanden waarna een 5.500 militairen tel lende vredesmacht van de VN de veiligheid van Ruandese burgers moet garanderen. In Brussel heeft een aantal leden van de Westeuropese Unie zich inmiddels achter het Franse plan geschaard. Maar de ambassa deurs van de negen landen die verenigd zijn in dit defensiever- bond zeggen daar wel bij eerst het besluit van de VN-Veilig- heidsraad af te wachten, alvo rens bij te dragen aan het initia tief. Volgens de Italiaanse minis ter van Buitenlandse Zaken Martino dreigen blanke militai ren 'levend in stukken te worden gehakt' als de interventie plaats heeft buiten de VN om. Nederland heeft nog geen beslis sing genomen over een mogelijke deelname aan het Franse plan. Een woordvoerder van het mi nisterie van Buitenlandse Zaken wijst erop dat de Nederlandse bijdrage hooguit een beperkte zal zijn, zoals, eerder deze maand al is meegedeeld aan de Tweede Kamer. Het zou dan gaan om tien extra waarnemers voor de VN-obser- vatiemacht langs de Ugandees- Ruandese grens, waaraan Neder land al met tien waarnemers deelneemt. Ook het verlenen van logistieke steun behoort tot de mogelijkheden, waarbij gedacht wordt aan de inzet van een F-27 ter vergroting van de vervoers capaciteit. Een kind sterft in de armen van z'n moeder. Door Faith Brooke Moskou - De geschiedenisboekjes vertellen niet wat mevrouw Stalin, mevrouw Chroesjtsjov en mevrouw Brezjnjev vonden van de tragedies en triomfen van de twintigste eeuw, die zich pal onder hun neus ont vouwden. Maar de Russische schrijfster Larisa Vasiljeva, opgegroeid in de marge van de Kremlin-elite onder Stalin (en de terreur van die tijd staat in haar geheu gen gegrift), gaat in een luchtige mousse van roddels, KGB-archieven en specula ties door waar de historici ophielden. Haar boek 'De vrouwen van het Krem lin' staat vol met zeventig jaar fluister- verhalen. Pleegde Stalins vrouw zelf moord omdat ze had ontdekt dat hij eigenlijk haar vader was? Bracht Lenin de bolsjewistische doctrine van vrije liefde in praktijk met Inessa Armand, de welgeschapen revolutionaire van Franse geboorte? En wat was er zo bijzonder aan de meest gehate echtgenote van een Sovjetleider, Raisa Gorbatsjova? De eerste editie van 120.000 exemplaren was snel uitverkocht en het boek is een grote hit in Rusland, vooral onder vrou wen. Rusland blijft Rusland, dus het boek staat bol van de tragedies; middernach telijke arrestaties, onrechtvaardige ge vangenisstraffen, verkrachtingen en on natuurlijke sterfgevallen. Ze hadden dan misschien auto's en huishoudelijke hulp, maar de Kremlin-vrouwen kregen geen privileges waar het ging om zuive ringen in de politieke staat. Zo verhaalt ze over Stalins tweede vrouw, Nadezjda Alliloejeva, die in 1932 zelfmoord zou hebben gepleegd nadat haar man haar had uitgescholden, gesla gen en sigaretten op haar hoofd had uitgedrukt tijdens een officieel Kremlin- diner. Vasiljeva speculeert over de mo gelijkheid dat Alliloejeva eigenlijk Sta lins dochter was, het produkt van een vroege romance in zijn Georgische jeugd. Het hoofd van Stalins veiligheidsdienst, Lavrenti Beria, wordt beschreven als een boeman en verkrachter die Vasilje- va's jeugd vergalde. De dochters van de Kremlin-elite - onder wie Vasiljeva, wier vader de T-34 tank ontwierp - durfden bijna niet de straat op te gaan uit angst dat hij hen te pakken zou. nemen. Beria's auto reed vaak zachtjes rond in de buurt van het theater van het Rode Leger, vlakbij een meisjesschool. Beria's assistent, kolonel Sarkisov, se lecteerde een mooi schoolmeisje van het schoolplein terwijl zijn baas in de auto wachtte en de boel door zijn verrekijker in de gaten hield, genietend van het van angst vertrokken gezicht van het meisje. De meisjes werden altijd naar Beria's kantoor gebracht in de Loebjanka-ge- vangenis en dan verkracht. Ondanks de gruwelverhalen heeft Vasil jeva een vlotte pen en een zwart gevoel voor humor, zoals ook blijkt uit de opgewekte onderschriften bij de foto's in het boek. 'Lenin en zijn vrouw Kroepskaja, na Inessa', staat bij een foto van Lenin en zijn streng aandoende echtgenote. Een stralende Jekaterina Kalinina, vrouw van Michail Kalinin, is gefotografeerd 'kort voor haar arresta tie'. 'En erna': als zwaar getekende oude vrouw met gebogen hoofd. En dan het verhaal van Paulina, de mooie trotse echtgenote van de vroegere minister van Buitenlandse Zaken Molo- tov. Toen deze Duitsland in 1941 de oorlog verklaarde, bestelde zij koeltjes een manicure. Later werd ze Stalins minnares, maar zelfs dat heeft haar niet gered. Stalin zond haar naar de Goelag omdat ze een zionistische spionne zou zijn. Haar man stond erbij en keek ernaar. Toch kwam ze, volgens Vasiljeva, nooit over Stalin heen en toen ze na jaren werd vrijgelaten, zou ze zijn flauwgeval len toen ze van zijn dood hoorde. Haar' laatste verzoek toen ze op sterven lag was typerend voor haar: ze bestelde een manicure. De kritiek dat 'De vrouwen van het Kremlin' alleen gebaseerd is op specula ties en dat niets te bewijzen valt, doet Vasiljeva met een schouderophalen af. „Ach," zegt ze. „Wat is een vrouwenle ven nou anders dan legendes, roddels en geruchten." (c) The Sunday Times Washington (rtr/afp) - De Vere nigde Staten willen hun pogin gen staken om via de Verenigde Naties sancties tegen Noord-Ko- rea uit te vaardigen. Volgens een anonieme functio naris in Washington moet Pyon gyang in dat geval wel zijn nu cleaire programma bevriezen en de eerder door president Clinton gestelde voorwaarden aanvaar den. Noord-Korea heeft altijd gezegd het opleggen van sancties te be schouwen als een oorlogshande ling. De Amerikaanse president heeft Noord-Korea gevraagd de af spraken te bevestigen die het land eerder met oud-president Carter maakte. Volgens Carter, die zondag in het Witte Huis verslag uitbracht van zijn be sprekingen met de Noordkore- aanse leider Kim il-Sung, is de crisis voorbij. Clinton wil weten of de interpre tatie van Carter klopt. Als Noord-Korea inderdaad bereid is zijn nucleaire programma te bevriezen, is Clinton bereid met het land te onderhandelen. De toezegging van Noord-Korea aan Carter dat inspecties van de verdachte nucleaire installatie bij Yongbyon mogen worden voortgezet, werd gisteren nage komen. Pyongyang verlengde die dag namelijk de visa van twee VN-inspecteurs. Utrecht (anp) - Het trein verkeer in Frankrijk, Groot- Brittannië en België ligt de ze week plat door stakingen van het spoorwegpersoneel. Dat heeft ook gevolgen voor Nederlanders die naar die landen willen reizen. De gisteravond begonnen staking van het Franse spoorwegpersoneel duurt tot morgenochtend 6.00 uur. De internationale treinen van en naar Parijs kunnen daardoor vertraging op lopen. De autoslaaptrein van Den Bosch naar Avig- non/Narbonne rijdt wel, maar wordt omgeleid via Duitsland. Mensen die al een kaartje hebben voor de trein naar een Franse be stemming mogen zonder bijbetalen via Duitsland rei zen. In Groot-Brittannië rijden vandaag de hele dag geen treinen. Londen-gangers met een boot-trein-ticket worden vanaf de Britse ha ven van aankomst per bus naar Londen vervoerd. In België duurt de staking van morgenavond 22.00 uur tot vrijdagavond 22.00 uur. De internationale treinen van en naar Parijs rijden daardoor niet; die op het traject Amsterdam-Brussel rijden alleen tussen Amster dam-en Roosendaal. Den Haag (anp) - Een aantal van de armste ontwikkelingslan den slaagt er verrassend goed in de situatie voor kinderen te verbeteren. (ADVERTENTIE) Ex-dictator adviseur regering Zimbabwe Harare - De in 1991 afgezette Etiopische dictator Haile Mariam adviseert de regering van Zimbabwe over aankopen, nationale veiligheid en de inlichtingendiensten" Dji heeft de Zimbabwaanse krant Daily Gazette gisteren gein/ Mengistu kreeg na zijn verdrijving politiek asiel in Zirababi op voorwaarde dat hij adviseur werd, aldus de krant regering in Harare zou willen profiteren van de ervaring/ Mengistu als keihard militair heerser. Brand in Belgisch ziekenhuis: 4 doden Brussel - Een uitslaande brand in een ziekenhuis in de Belgisch stad Luik heeft in de nacht van maandag op dinsdag aan vie patiënten het leven gekost. Een vijfde raakte zwaar gewone Enkele tientallen patiënten zijn volgens de politie geëvacueerd Mensenrechten Turkije steeds slechter Londen - De mensenrechtensituatie in Turkije verslechten 'bijna met het uur' en het is noodzakelijk dat de Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa (CVSE) direct onderzoekscommissie instelt, stelt Amnesty International.1 gens de mensenrechtenorganisatie worden elke week meer Turken opgesloten, omdat zij propaganda zouden verspreider voor Kurdisehe separatisten. 'Moorden in de stijl van doodses kaders' komen regelmatig voor, het aantal 'verdwijningen' stijg* alarmerend, evenals berichten over marteling, soms met dodelij ke afloop. Leden oppositie Sudan gearresteerd Khartum - De voormalige Sudanese premier Sadlq al-Mahdi drie andere hoge functionarissen van de Umma-partij zijn maandag in Khartum gearresteerd, hebben de door de staa gecontroleerde media gisteren meegedeeld. De veiligheidsdiens zou een subversieve samenzwering hebben ontdekt van de officieel ontbonden Umma-partij, waarvan Sadiq al-Mahdi 1962 de leider werd. Enkele partijleden zouden hebben beke voorbereidingen te hebben getroffen om belangrijke personen te vermoorden en strategische installaties in Khartum te verwoes ten. Net als andere vooraanstaande politici werd al-Mahdi bij de staatsgreep van juni 1989 door fundamentalistische militairen onder leiding van generaal Omar Hassan al-Beshir gearresteerd. Rusland en Navo eens over status Brussel - Rusland en de Navo hebben gisteren in Brussel overeenstemming bereikt over een informeel protocol, waarin onder meer de bijzondere status van Rusland als grootmacht tol uitdrukking wordt gebracht. Het onderhandelingsresultaat maakt hét voor de Russische minister van Buitenlandse Zaken Kozyrev mogelijk vandaag het militaire samenwerkingspro gramma Partnerschap Voor Vrede met de Navo te ondertekenen. Over de inhoud van het protocol zijn geen bijzonderhedei bekendgemaakt. Palestijnse gevangenen in hongerstaking Tel Aviv - Ongeveer 6.000 in Israël gevangen zittende Pal tijnen zijn gisteren in hongerstaking gegaan. Zij onderstel»: hiermee hun eis tot onvoorwaardelijke invrijheidstelling, mel den Palestijnse bronnen. Israël heeft zich bij het akkoord over zelfbestuur voor Gaza en Jericho verplicht ongeveer 5.011 Palestijnse gevangenen vrij te laten. De Israëlische autoriteiten eisen echter van elke gedetineerde een schriftelijke waarin hij belooft zich van ieder geweld jegens het vredesprom te onthouden. Veel Palestijnse gevangenen behoren tot tische organisaties, die het vredesproces afwijzen. Javlinski kandidaat president Rusland Moskou - Grigori Javlinski, een van de bekendste hervorming!- gezinde economen in de voormalige Sovjetunie, zal zich kandi daat stellen bij de presidentsverkiezingen in Rusland in juni 1996. Dat heeft hij gisteren volgens het Russsische persbureau Itar-Tass gezegd tegenover mijnwerkers in het steenkolengeW van het Koezbas-bekken in het westen van Siberië. Javlinski, die leider is van de op vier na grootste partij in de Tweede Kamer, is de derde kandidaat die zich aanmeldt. Eerder lieten de extreem-rechtse politicus Vladimir Zjirinovksi en voormalige vice-president Aleksandr Roetskoj weten de p van Russisch leider te begeren. Indonesië verbiedt drie weekbladen Jakarta (ips) - Met het bevel tot sluiting van drie veelgelezen weekbladen lijkt de Indonesische regering gisteren de nieuw harde lijn te hebben ingeluid. Waarnemers zien in de hart aanpak van de pers het einde van de recente ontwikkeling tot grotere openheid in het Zuidoost-Aziatische land.Als een derslag bij heldere hemel kregen de redacties van 'Te: 'Editor' en 'Detik' gisteren te horen dat hun tijdschriften mot langer mogen verschijnen. De drie bladen waren volgens Indo nesische normen tamelijk onafhankelijk en hadden dank' van de lossere mediawetten gebruik gemaakt óm meer gedurfde reportages te publiceren. Volgens een redacteur v® een van de getroffen tijdschriften is geen reden voor maatregel gegeven. Maar algemeen wordt aangenomen artikelen over de controverse rondom de aankoop van schepen van de voormalige .DDR door de Indonesische aan het bevel ten grondslag ligt. De povere vooruitgang of zelfs achteruitgang in rijkere ontwik kelingslanden steekt daarbij schril af, schrijft het VN-kinder- fonds Unicef in zijn jaarrapport Progress of Nations 1994, dat gisteren is gepubliceerd. De armste landen geven nogal eens het goede voorbeeld. De VN-organisatie prijst bij voor beeld Sri Lanka en Zimbabwe, waar 90 procent van de kinderen zeker vier jaar onderwijs volgt. De situatie in die twee landen wordt ten voorbeeld gesteld aan het officieel vijf keer zo rijke Brazilië, waar slechts 39 procent van de kinderen vier of meer jaren naar school gaat. Unicef wijst er ook op dat de kindersterfte in Tanzania veel lager is dan in Namibië, waar het inkomen per hoofd van de bevolking bijna vijftien keer zo hoog is. Op basis van deze voor beelden concludeert het rapport dat het 'zonneklaar' is dat eco nomische ontwikkeling niet au tomatisch leidt tot welzijn van de bevolking. De VN-organisatie schetst in haar jaarrapport trouwens een gemengd beeld. Op diverse ter reinen is vooruitgang geboekt. Massale inentingen tegen polio hebben 3,5 miljoen kinderen be hoed voor invaliditeit. Ook is dankzij inentingen en betere voeding de kindersterfte door mazelen drastisch verminderd, van jaarlijks drie miljoen tot één miljoen. Voor een juichstemming is ech ter geen aanleiding. Sinds 1990 is in maar liefst 21 landen het aantal vaccinaties met meer dan 10 procent gedaald. Unicef be schuldigt regeringen ook van een lakse houding bij de bestrijding van tetanus bij zuigelingen en jonge moeders. Ondanks jaar lijks 650.000 doden is het per centage vaccinaties de afgelopen vier jaar gedaald van 45 tot 40 procent. Niet alleen regeringen van ont wikkelingslanden maar ook de industriestaten moeten het in di verse opzichten ontgelden. Vol gens Unicef reserveert de Eerste Wereld veel te weinig ontwikke lingshulp voor basisbehoeften als goed drinkwater, gezond heidszorg, onderwijs en voeding. In Amsterdam is gisteren een internationale conferentie afge sloten over de rechten van kin deren in oorlogsgebieden. In het slotdocument van deze bijeen komst wordt gepleit voor het verhogen van de leeftijd waarop wereldwijd kinderen onder de wapenen geroepen mogen wor den. Die ligt nu op 15 jaar, maar moet 18 jaar worden. Ook wordt aangedrongen op een internatio naal verbod op landmijnen. I vanf539,-v« Wegens succes verlengd tot uiterl bij aankoop van een complete bril krijgt u m» liefst 50% korting op alle monturen. Konl j acdes- kijken. Niet in combinatie met andere OPTICIENS (Voor Pearle-Adressen Zie De Gouden Gifc' nüSTEM nreda - Lensvelt BV te Br ja, handelsbedrijf en fabr kant van kantoor-meubila: jeeft de metaalwarenfabrii en poederspuiterij Hiesela gV te Schoonhoven overg nomen. nat heeft het bedrijf gister bekendgemaakt. De overnar betekent nagenoeg een verdu beling van de activiteiten v; Van onze redactie economie Scheveningen - Dankzij Nederlandse bedrijven dit naar Duitsland, voornameli, Met name in de industri bouw, wegenbouw, doe-het- sector, landbouwapparatuur, demtechniek en bepaalde c puterdiensten liggen groeik sen voor het Nederlandse drijfsleven, dat ondanks de cessie Duitsland nog steeds voornaamste exportland heef Dat zei voorzitter G. Doek van de Nederlands-Duitse mer van Koophandel gister gen in Scheveningen tijdens presentatie van de cijfers 1993. De economische inzin1- leidde vorig jaar tot een f gekrompen handel tussen landen. Registratie Nederland exporteerde v jaar voor 45,5 miljard D-~ naar Duitsland en importe voor'44,4 miljard mark. In 1 bedroegen de cijfers respecti lijk 61,1 miljard en 55,7 mil; mark. Doeksen maande tot voorzichtigheid bij de inte tatie van deze getallen. Sind douaneformaliteiten per 1 nuari 1993 zijn afgeschaft is CBS voor de exportregistr afhankelijk van opgaven va bedrijven zelf. Transacties O" de 175.000 hoeven niet te den gemeld. De verschillende gistratiesystemen van Duitsl en Nederland maken elk on ling vergelijk onmogelijk. Tweede plaats Nederland heroverde de tw plaats als voornaamste han partner van Duitsland Frankrijk) door Italië te ver gen. Derde en vierde zijn res tievelijk de Verenigde State Van onze verslaggever Willem Reijn Berlijn - Begemann meest serieuze kan voor de overname v Deutsche Waggonbau Het bedrijf is het mees creet in zijn plann zorgt er bovendien vo DWA tot een aanbied complete openbaa voerssystemen kan groeien. Dat zegt W. Witt, de voo van de Raad van Bestu oe Deutsche Waggonba tegenover De Stem. week rees in de Neder media twijfel over de k dat Begemann daadwe DWA zal overnemen. DWA is een van de ^drijven uit het voor Dost-Duitsland die voo terse bedrijven werkelij" ressant zijn om over te ™A behoort tot het groepje ex-Oostduitse be Qat winst boekt. DWA wmig jaar een winst va miljoen op een omzet va "mjard. Bij DWA wer' °g 7300 mensen. e Treuhand verkoopt Dqitse staat de ou eeidsbedrijven. Voor DW t/n "J™ concerns intere 111?'m'-- Het Duitse Siem het ¥ünchen werkt sam f®t Amerikaanse Trinity es Inc. al enige tijd me-modgjjen uit. Het noemT Elektro Holdin emd maar zou inmidd meetellen, omd echts delen uit DWA z 'en overnemen. mann rderde is daar d® midrioi ep uit Breda- Treuh ?nderhalf mar reuhand en DWA om den „eger?ann heeft aa °m /4,9 procent

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 4