Weekend
De verloedering van Gorki-park
DE STEM
De Fluitmok. Een ordinaire drinkbeker met een hoge
gevoelswaarde. Ze mag nimmer in de vaatwasser, want dan
vervagen de letters FLUITMOK. Dan vervaagt de herinnering
aan de dag, waarop hij om zes uur 's ochtends werd gewekt
door ijskoude handjes. Zijn laatste vaderdag. Dat is alweer acht
jaar geleden. Sinds zijn scheiding is hij voor Basje (elf) en Nico
(dertien) een papa uit de overlevering. 'Ik ken ze uit de
rapportages,' zegt Wim. Een 43-jarige die uitkijkt naar een
vaderdag met de kinderen.
Wim wacht na
scheiding op zijn
mooiste
omgangsregeling
'een vaderdag me
de kinderen'
fe£sire?e?voorg
ZATERDAG 18 JUNI 1994
'Papa, je
moet weg'
Door Paul Bolwerk
Kluif je nog steeds zo'
lekker aan het botje van
een karbonade?' Het is
een slotregel van een
brief van Wim Derksen
uit Oosterbeek aan zijn
dertienjarige zoon Nico. Er is sinds
kort een spaarzame briefwisseling
op gang gekomen. Wim koestert de
A4-tjes, waarin over en weer de
pijn doorklinkt.
Huissen, 29 augustus 1993. 'Beste
Wim, ik wil niet meer bij je op
bezoek komen. Ik zou wel willen
dat je me een foto van jezelf stuurt
met nog een brief. Ik heb nog een
vraag: Waarom al dat gedoe met de
rechtbank? Want in jouw brief aan
mij staat: 'we hebben alleen con
tact, indien je dat zelf wilt.' P.S.
Zou je meteen terug willen schrij
ven?,'vraagt Nico.
'Beste Nico,' schrijft vader Wim op
12 september 1993 vanuit Ooster
beek, 'ik vind het jammer dat je
niet op bezoek wilt komen. Want ik
wil je graag leren kennen en zou
het fijn vinden als jij mij beter leert
kennen. Het is mijn grootste wens
om weer contact met jou en Basje
te krijgen.'
Twee dagen later. Huissen, 14 sep
tember 1993. 'Beste Wim, Hoe is
het met jou? Met mij is alles goed.
En nog wat; ik heet niet Nico
Derksen, maar NICO van SCHEN-
DELI Ik zit op de mavo. Ik heb een
game .boy, en ben nu voor een
nieuw spelletje aan het sparen. Heb
jij ook een computer? Mijn hobby's
zijn: scouting, tekenen, televisie
kijken en honden. Wat zijn jouw
hobby's?'
Een weerslag van een eerste ken
nismaking tussen vader en zoon.
Het Gerechtshof in Arnhem heeft
per 27 juli 1993 het licht op groen
gezet voor een tweejaarlijkse om
gangsregeling. Een doorbraak. Na
zeveneneenhalf jaar juridische
strijd is door de Familiekamer van
het Gerechtshof een bezoekregeling
vastgelegd. Tweemaal per jaar (in
maart en september) mogen vader
en zoon elkaar een middag van
14.00 tot 17.00 uur ontmoeten.
Maar zover komt het niet.
'Dag papa, met Nico,' klinkt het
dan ineens door de telefoon. 'Ik zal
niet bij je komen.' Nico verduide
lijkt niet voor niets een naamswij
ziging te hebben aangevraagd. Hij
wil deel uitmaken van een volledig
gezin. 'Een gezin met een papa en
een mama.' Daarom heeft hij de
naam aangenomen van de huidige
vriend van zijn moeder. Het is een'
signaal. Nico wil wel eens rust in
zijn leven.
De boodschap komt bij zijn vader
als een mokerslag aan. „Ik zat
verslagen op de stoel. Jarenlang
hoor je niets van hem en dan ineens
zo'n telefoontje. Het is alsof de
laatste streng die ons bindt, wordt
doorgesneden. Mijn eigen zoon is
een vreemde geworden. Ja, dat is
pijnlijk. We hebben geen kans ge
kregen om elkaar te leren kennen.
Tot zijn twaalfde jaar is hij, door
dat omgangsregelingen zijn ge
dwarsboomd, bij me weggehouden.
En vanaf het moment dat hij zelf
beschikkingsrecht krijgt om zijn
stem te laten horen, schrapt hij de
familienaam. Hoe komt zo'n jochie
daar nu toe?," verzucht Wim Derk
sen.
Hij zit aan een keukentafel.
Zijn vuisten ballen. Hij wil
woorden geven aan zijn
frustraties, maar slaat even
dicht. Hij kijkt zijn vriendin Helma
aan en zegt: „Hoe kan dat nu? Ik
weet niet meer wat ik moet zeg
gen." Wims adem stokt. Hij voelt
zijn tranen opkomen. Met'zijn bre
de rug naar zijn gesprekspartner
gekeerd, zet hij snel koffie.
„Het grijpt hem nog steeds ontzet
tend aan. Hij mist zijn kinderen
enorm," schetst Helma.
Dampende koppen koffie komen op
tafel. Helma gaat weg. „Het is een
schat. Met haar beleef ik de leukste
jaren van mijn leven. Het zijn rim
pelloze jaren. Vanaf '87 zijn we al
bij elkaar. Voordien, was mijn lief
desleven een ramp. Het is een aan
eenschakeling van ellende .ge
weest," mijmert Wim.
Hij verhaalt over zijn eerste liefdes.
Als 21-jarige pompbediende leerde
hij in '73 Susan kennen. Ze was
smoorverliefd op hem, maar dat
had hij zogezegd niet in de gaten.
Om de haverklap kwam ze met de
bromfiets langs om de tank voor
twee kwartjes benzine te vullen.
Van lieverlee kregen ze verkering.
In '75 maakten ze hun verloving
bekend. Om een jaar later te trou
wen. Zij was achttien, hij vierent
wintig. „Achteraf gezien is ze op
een veel te jonge leeftijd in het
huwelijksbootje gestapt." Het hu
welijksgeluk was van korte duur.
Na een jaar ging de scheidingsaan-
vraag al naar de rechtbank in Arn
hem.
Zoekend naar een oorzaak voor
deze breuk merkt Wim op: „Ze kon
zich niet losmaken van haar
ouders. En, wat ook stak, haar
vader en moeder keken op mij neer.
Ik was maar een jongen uit de
arbeidersklasse. Ik mocht me in de
handen wrijven met een meisje uit
een middenstandsmilieu. Dat is he-
dentendage ondenkbaar, maar
twintig jaar geleden absoluut niet
uitzonderlijk. Ik heb definitief een
streep onder de relatie gezet, toen
ik merkte dat ze vreemd ging met
een oude schoolvriend."
Maar, zo geeft hij toe, 'waar twee
kijven, hebben twee schuld'. „Ik
was te veel aan het vrije leven
verknocht. Het huwelijk ervoer ik
als beknellend. Uiteraard is dat
niet bevordelijk voor het instand
houden van een relatie."
Een jaar later begon, naar zijn
zeggen, 'de ramp van mijn leven'.
Hij leerde Simone kennen. Ze lag,
zoals dat heet, in een scheiding.
Binnen een jaar viel het besluit om
samen te wonen. Daar zaten ze dan
in dat hoekhuis in de Arnhemse
wijk Presikhaaf. Wim, Simone en
de tweejarige Maarten, het zoontje
uit haar eerste huwelijk. Op het
oog een hecht gezin.
Na een jaar, in '81, diende een
gezinsuitbreiding aan. Op 19 juni
1981 kwam Nico ter wereld. „Een
leuke knul met een flink bos haar."
De toekomst verloor al snel elke
glans. De vrede in huis verdween
op slag door een ongeplande zwan
gerschap. Simone ging op advies
van de huisarts met buikklachten
naar het ziekenhuis. Alles wees in
de richting van een zogeheten
vleesboom. Niets bleek minder
waar. Simone was al vijf maanden
zwanger.
De gynaecoloog adviseerde een
abortus. Wim stemde daarmee in.
Aanvankelijk kon ook Simone zich
daarmee verenigen. Maar haar vi
sie veranderde op slag, toen ze het
hartje had horen kloppen. Ze
wenste, ondanks de bezwaren van
haar vriend, de ongeborene ter we
reld te brengen.
Op 23 februari 1983 beviel ze van
Basje, een zevenmaands kindje.
Het was meteen mis met Basje. Hij
belandde met zuurstoftekort, hart
klachten, neurologische stoornissen
en een opening in het harde gehe
melte in een couveuse. Acht weken
later mochten moeder en kind naar
huis.
De thuiskomst was allesbehalve
aangenaam. De verbouwing van
het huis was nog volop in gang. Het
dak lag deels open. „Er was geen
rust in huis. En Simone raakte
helemaal van slag. Ze had om de
haverklap huilbuien. Ze schold me
stijf. Met Basje mocht ik me niet
bemoeien omdat ik hem niet gebo
ren had willen laten worden. Bij
herhaling zei ze: 'Het is mijn kind,
want jij wilde hem niet.' Sindsdien,
is het met de relatie bergafwaarts
gegaan."
„Pas later besefte ik dat Simone
geruime tijd last heeft gehad van
een postnatale depressie. Hieraan
ben ik toendertijd volledig voorbij
gegaan. Ik bleef maar werken. En
omdat ze zo vaak op mij zat te
kankeren, vluchtte ik min of meer
in mijn werk. Goed beschouwd heb
ik haar toen laten zitten. Dat is
iets, wat ik mezelf wel kwalijk
neem. Ik was er niet toen ze me
nodig had. Daarover is ze nog
steeds woedend. Dat kan ik begrij
pen. Maar wat ik niet duld, is dat
ze haar woede uitspeelt over de
hoofden van de kinderen. Voor
haar zijn de kinderen een machts
middel. En daarvan heeft ze
schaamteloos gebruik gemaakt."
De relatie brak op 11 oktober 1985.
„Een dag om nooit te vergeten. Ik
kom thuis van m'n werk en Maar
ten (het zoontje uit Simone's huwe
lijk) komt me in de gang tegemoet
gevlogen. Huilend zegt hij: 'Papa,
je moet weg.' De koffers staan al
gepakt. Ik mag nog meeëten maar
moet nadien vertrekken. Ik heb te
gaan want anders zou de politie
worden gebeld. Ik vertrek. Ik heb*
geen keus. Het huis staat op haar
naam. Ik ben niet met haar ge
trouwd, maar slechts een passant
in haar leven."
„Ik trek de deur achter me dicht. Ik
loop weg, maar kijk nog even om.
En op dat moment raak ik com
pleet verscheurd. De kinderen
staan huilend achter de ramen.
Nico zwaait nog. Dat beeld zal me
altijd bijblijven."
Zijn kinderen zijn op dat mo
ment nog piepjong. Basje is
drieëneenhalf en Nico vijfe-
neenhalf. Een krap half jaar
na zijn vertrek krijgt Wim te horen
dat hij onderhoudsplichtig is. Hier
aan voldoet hij. Weliswaar tanden
knarsend in de wetenschap dat hij
zijn kinderen niet te zien la
Simone inmiddels alweer ss5,
woont met een nieuwe vriend f
zij zo.
Op vriendschappelijke basis i'.
het niet mogelijk een bezoek»
ling te treffen. Een ontmj
voor de rechtbank volgt. De j
hemse kinderrechter besluit 22-
1987 tot een afwijzing van Vi
verzoek om een omgangsregel
Op basis van een psychologe
rapport wordt in belang yj,
kinderen een omgangsregeling
geraden. Ze zijn nog te zeer uit!
doen om een hernieuwde kei'
making met hun vader aantel-
nen.
Ook in navolgende jaren jj
rapportages van psychologen,
thopedagogen en Raad voor
Kinderbescherming vergelijk
verhandelingen weergeven,
weergave van een advies aai
rechtbank: 'Nico wil absoluut g
contact met zijn vader. Hij ident
ceert zich sterk met moeder
wijst alles af wat van vader kj
Zolang Nico in de latentiefasefi
wikkeling van acht tot dertien jr
is, is hierin weinig verander^
verwachten. Voor Basje is eau
gangsregeling met zijn vaders:
eens onmogelijk. Hij heeft gt
angst voor hem en hij is i
staat om nu ingrijpende ven)
ringen, zoals een
aan te kunnen.'
'De emotionele verbondheidva
kinderen met moeder, is {M
Doordat de kinderen weinig S|
familierelaties (moeder is g
leerd met haar familie) hel
zijn ze heel sterk
hun moeder en stiefvader. Ztj
zeer afhankelijk in deze i
aldus de rapporteurs.
Ze doen dit in het besef dill
moeder haar haat jegens haal
vriend Wim op de kinderen of
brengt. Ze doorkruist een i
lijkheid op een omgangsrej
door Wim ten onrechte te befell
van seksueel misbruik van fc|
Wim wordt van 22 tot en i
juni op het politiebureau lil
woonplaats in verzekering gesté
Hij wordt na onderzoek i
blaam gezuiverd. Op zijn wjij
dag is hij weer vrij man.
In '89 krijgt Wim van de
een schadevergoeding
1600 gulden. Maar daffl»
zoals Wim meermalen ld
drukt, de aangerichte schade!]
weggenomen.
Ook in de navolgende jarenworij
verzoeken om een
afgewezen wegens 'verminde|
leerprestaties', 'verandering
behandelinstituut' en 'sterfgeval
de familie'. En zo gaat hels
door, totdat psychologen eer. 1
zoekregeling voor Nico weM
achten, om 'irreële fantasieën!
angsten voor de biologische
weg te nemen.
De Familiekamer van het
rechtshof gaat op 27 juli 'Mil
mee akkoord. Maar voor NicoKf
het niet meer. En Basje is v
van woede over 'die meneer.
zijn papa is.'
En Wim? Wim heeft het niet»
„Als ik ze op straat zou
men dan is er een grote kans®
ze niet meer zal herkennen. M
lijkt elke keer weg te ebben,®
verhevigt op, hun verjaardag»
op een dag als vaderdag. Dan'
ik die koude handjes weer. EM
zie ik die verwachtingsvol
ken."
Door Kees Elenbaas
Het wordt nog steeds in alle
toeristengidsen aangepre
zen als het prachtigste
park van Moskou. De
plaats waar gelukkige Russische
gezinnen bij draaimolens met
kraaiende kinderen de wekelijkse
beslommeringen achter zich laten.
Maar de snel veranderende Russi
sche werkelijkheid is niet aan het
beroemde Maximo Gorki-park
voorbij gegaan.
Het park van 'cultuur en ontspan
ning' vertoont diepe sporen van
achterstallig onderhoud. Vooral
buitenlandse bezoekers worden ge
waarschuwd voor zakkenrollers.
De directeur van het park haalt de
schouders op: „Het is niet erger
dan de rest van Moskou."
De meeste bezoekers slaan onmid
dellijk na de hoofdingang linksaf
om de nieuwste sensatie van het
park te bewonderen: 'Tarzan's
Jungle Bungy Jump'. Boven een
van de vijvers van het park torent
een hoge gele kraan. Russische
waaghalzen worden onder luide
aanmoedigingskreten van omstan
ders en dronken vrienden in een
kooi gezet en 50 meter omhoog
gehesen. De dodensprong eindigt
op ongeveer 3 meter boven het
wateroppervlak door het elastieke
koord dat aan de benen is beves
tigd. Een sprong kost maar liefst
150.000 roebel (ongeveer 150 gul
den) wat gelijk is aan een gemid
deld maandloon van een Russische
ingenieur. Toch heeft de attractie
binnen twee weken na de opening
al meer dan 1000 klanten gehad.
Tijdens de weekends treden er in
het Gorki-park nog steeds regel
matig zang- en dansgroepen op die
Russische folkloristische muziek
laten horen. Maar wie op een door
deweekse dag onder de schitte
rende triomfboog het park binnen
wandelt, hoort uit alle luidsprekers
de muziek van M-radio, de eerste
echte Russisch-Amerikaanse pop
zender. Op het plein achter de
kaartjescontrole kan men zich la
ten fotograferen met een heuse
krokodil, een twee meter lange
slang of een triest aapje dat een
jong op de buik heeft.
De paden door het park vertonen
diepe gaten en scheuren als gevolg
van de langdurige winter. Een van
de grootste paviljoens In het mid
den van het park was jaren geleden
een groot restaurant. Nu is nog
alleen het volkomen uitgebrande
karkas over waarvan geen ruit
meer heel is.
Iets verderop zitten Valeri en Dmi
tri wat mistroostig bier te drinken
in het kleine hokje van de kaart
verkoop van hun attractie. Hun
roestige draaimolen waarvan de
oorspronkelijke kleur niet meer is
te ontdekken, trekt weinig klandi
zie. Zo nu en dan komt er een klein
kind met 1000 roebel (1 gulden) in
de knuistjes die nog wel een ritje
wil maken in de akelig piepende
carrousel.
„Ik kwam hier al als kleine jongen,
toen was het nog leuk. In de winter
werden de paden onder water gezet
en dan kon je schaatsen. Dat ge
beurt nu ook niet meer", zegt Vale
ri en beschouwt daarmee het ge
sprek als beëindigd.
Aan de rivieroever van het park
wordt hard gewerkt aan een grote
showroom voor Westerse auto's.
Niemand wil of kan uitleggen of
dit tot de nieuwe attracties moet
worden gerekend of dat ook hier
weer Russische 'vrije jongens' een
uitgekiende plaats hebben gevon
den voor de florerende autohandel
in Moskou.
Een van de vele fotografen die bij
de ingang rondlopen wil na een
aantal omtrekkende bewegingen
wel kwijt dat het park gecontro
leerd wordt door één bende. Vol
gens hem gebeurde er twee jaar
geleden nog vrijwel niets in het
park, alles was veilig. Nu is er veel
criminaliteit, vooral veel zakken
rollers. Maar zelfs die worden door
die ene groep gecontroleerd.
Directeur Pavel Kiselev is trots op
zijn park, het is volgens hem 'nog
steeds het mooiste dat er is.' Al
geeft hij toe dat hij tijdens zijn
recente reis door Nederland zeer
onder de indruk was van de 'Efte-
ling'. De directeur ging in Neder
land op zoek naar tweedehands
attracties die hij wellicht over kan
nemen, maar tot nu toe wil de
samenwerking met Nederland nog
niet vlotten. Het grote struikelblok
Verloedering in Moskou: handelaren met naaktschilderijen proberen wat roebels te verdienen
is natuurlijk geld, daarvan is er
alleen maar tekort. Maar Kiselev
wil niets weten van privatisering
van het park.
„Dit park is van de stad en van de
burgers van Moskou en dat moet zo
blijven." Als ik voorzichtig sugge
reer dat het er toch op lijkt dat de
commercie en wellicht ook de maf
fia al een aardig greep heeft op het
park, grijnst hij even en !1
de schouders op.
hier niet erger dan in
Moskou en zeker niet erg
Amsterdam."
Van onze verslaggever
Willem Reijn
°ude gevel aan de Terhrj
nseweg krijgt eenjnieuw sau
ar de smaak van verffabrikc
™ens. Het verouderde gezii
®en bedrijf, dat in de jar
•Mig een zware crisis mo
Titaan, ondergaat een fai
ioopdirecteur Jan Couv
F rond door de hallen.
muren en glazen koep
v »°g roestbruin verwee
st gaat er over bei
eren worden vernieuwd
IjZon brengt weer licht in
^stille revolutie van AmbJ
'aart« ri^ dat z*ck 111 een
sPiraal bevond, ma
ES"5 i"arkt uitbouwdel
fea-n"1 j doormaakte v
't h naar maatwej
'r inn°^envetse metaalarb]
■mmide voor de moder?
iuktii Van eenvoudige ser:
Stls omgeschakeld na
mgh tech-bedrijf. Een
JiL ouderscheiding
a's Ford Preferred Su
tal Mnt3Ult Class A'
[l Motors Supplier of
Lhiu r?v°lutie achter el
jdenseweg geVelaandeT(^
ftac^een8 K0Jaren tacbtig wi
Wrd m jf dat aanzl
het x,n ensen werk bqj
Voor a-ardigen van
pal gehrt .?lesebnotoren,
markt laadschoPPen.
Jtig fortte eind jaii
'den n er m°est flil
|g met enkH0rgan*seerd-
1 Werkeiiiu awaai gepaard.
uit 'if6 rev°lutie bestol
ruiten nanenng van dl
in de klfC revolutie voltif
F' Het hiin6r chter Stel
iaren'td?f Waa al sirf
stlg toeleverancl
I
