DE STEM Ibuiten 'Film neemt schrijnende pijn weg Holland volgens Ger Dekkers Wedgwoodve rzam e laars in paniek door vervalsingen Knap recital zonder voldoende poetiek Strijd tussen Cicciolina en Koons woedt verder jnter >ing: Leuren Ilhorren rlaagd I Programmamakers Henk Spaan I en Peter Eijkens reconstrueerden I ie zomer van 1974. Hoe het I Nederlands Elftal zich een weg de naar München. Via te - spel en een ten onrechte 1 afgekeurde tegengoal in de kwa- Ijlicatie-wedstrijd tegen België. ■Via een keiharde voorbereiding Henk Spaan en Peter Eijkens reconstrueren voetbalzomer van 1974 I ?scriUen aan °P d6 IN BEELD II UIT gids MUZIEKFESTIVAL WEST-BRABANT 1994 X 52 „Meer schrijvers zouden aan journalistiek moeten doen. Het houdt je vitaal en bij de tijd." E. Annie Proulx, schrijfster Gids Van onze correspondent Bob van Huët Londen - In de wereld van kunst verzamelaars is lichte paniek ont staan over de ontdekking van een vijftigtal valse Wedgwood-ceramie- ken. Zeer knappe imitaties van 18e eeuws aardewerk van de beroemdste aller pot tenbakkers blijken te zijn gefabriceerd door ene Noel Thorley, voormalige werknemer van de Wedgwood-fabriek in bet Engelse Stoke-on-Trent. De fraude kwam aan het licht toen begin dit jaar twéé zeldzame porselei nen platen, voorstekende de 'Triomf aalbenodigdheden, lliteiten voor an verbouw ftras voor elke individuele e Euroflex-bodem en het LEKKER SLAPEN istborn fSEH EN SLAAFMEUBILAIR van Bacchus', opdoken op een veiling in New York. De ogenschijnlijk gave stuk ken droegen weliswaar het beroemde 'Wedgwood Bentley' stempel, maar bleken beide vals. Op een tiental punten weken ze af van een originele plaat die wordt bewaard in het Wedgwood Mu seum. In tegenstelling tot alarmerende berich ten in de Britse media (Daily Telegraph: 'De Wedgwood markt is vermoord') laat een museumwoordvoerdster in Stoke- on-Trent weten dat de schade inder daad aanzienlijk is maar dat die tege lijk ook meevalt. „We zijn al twee jaar met deze zaak bezig en hebben tot nu toe vijftig vervalsingen kunnen opspo ren. Het is absoluut niet waar dat de markt is kapot gemaakt door grote aantallen kopieën. Thorley heeft nooit grootschalig gewerkt en maakte slechts incidentele vervalsingen, speciaal voor de Amerikaanse markt waar de kopers minder bekend zijn met het origineel". Hoeveel zogenaamde 'Wedgwood' (in waarde variërend tussen 1500 en 25.000 gulden) door ongelukkige verzamelaars is aangekocht durft de woordvoerster niet te zeggen. Om de geruchtenstroom in te dammen, en specialisten en handelaren te infor meren over de stand van zaken, heeft het Wedgwood Museum een kleine ten toonstelling ingelast op de Internatio nale Ceramiek Beurs in het Londense Pare Lane Hotel. Onder de noemer 'The Art of Deception' (De Kunst van Be drog) zijn een dertigtal Thorleys uitge stald naast originele Wedgwoods uit het museum. Voor de niet in zijn portemonnee ge troffen leek is de kleine expositie een aardige oefening in een spelletje 'Zoek De Verschillen'. In een porseleinen plaat met als titel 'Verheerlijking van Homerus' lijkt de compositie van de imitatie iets te druk en zijn er inder daad kleine afwijzingen. In de 20e eeuwse nep bijvoorbeeld raakt een en gelenvleugel bijna het hoofd van een van de personages terwijl er meer ruim te is op de echte Wedgwood. Het ver moeden bestaat dat het afwijkende per spectief is ontstaan doordat de verval ser een afgietsel maakte van een vaas met hetzelfde motief. „Elke goede ambachtsman kan een Wedgwood maken. We mogen blij zijn dat maar een enkeling het heeft gepro beerd", aldus de Londense kunsthande laar en expert Peter Williams. Hij denkt dat Thorley geen massaproductie op zijn geweten kan hebben aangezien de uitgekookte vervalser dan wel eerder was ontmaskerd. In 1940 begon Noel Thorley overigens een eigen porselein fabriek in Longton, vlak bij Stoke-on- Trent. Het bedrijf ging in 1971 failliet. Van onze rtv-redactie Bij de meeste voetbalminnen- de 35-plussers vervaagt de naam 'Bernd Hölzenbein' nimmer uit het geheugen. DeWK-finale van 1974. De gro te strafschopversierder is wat j dikker en kaler geworden. Der Bernd beseft zich: „Het zal me mijn hele leven achtervolgen", zoals vanavond te horen is in 'Oranje viel aan', een documen- I taire over het WK dat wij had- 1 den moeten winnen. I Oud-voetballer Wim Jansen I houdt voet bij stuk: „Hij liet zich i vallen." Franz Beckenbau- j er en Gerd Müller hadden in de wedstrijden van hun club Bavem München de Frankfurter I aanvaller al eerder meegemaakt keen duikelaar. „Hij heeft het i perfect gedaan", zegt Becken- j bauer. Zelf zegt Hölzenbein het h niet goed te kunnen herin- ...er, in Zeist, door Jan Mulder verge leken met een concentratiekamp. In het ballenhok van het Olym pisch Stadion kreeg hij te horen dat hij niet mee mocht. Naast beelden van het toernooi wisten Spaan en Eijkens de hand te leggen op bijzonder materiaal, onder meer uit Braziliaanse en Zweedse archieven. Opvallend is het fragment van de door Johan Cruijffs broer Henny georgani seerde modeshow met oranje da meskleding. We horen Rinus 'Mi- chels met Johnny Jordaan, Hans Boskamp en Wüly Alberti met verve 'Aan de voet van de Oude Wester' zingen. En Spaan stuurde Harry Verme- gen op pad om de Nederlandse Het Nederlands Elftal met koningin Juliana op de trappen van Huis ten Bosch in Den Haag op 8 juli 1974. FOTO ANP en Duitse oud-internationals nog eens te laten terugblikken. Op het fantastische voetbal, het ge doe in het zwembad, de arrogan tie in beide kampen. Hölzenbein: „Op weg naar het veld heb ik in de gang geprobeerd zelfbewust terug te kijken." Wim van Hane- gem: „Met 1-0 had ik genoegen genomen, als we ze hadden kun nen kleineren." Spaan en Eijken maakten een documentaire die louterend wil zijn: „Na het zien van deze film bestaat het trauma nog wel, maar is de permanent schrijnen de pijn weg." Helemaal over gaat het natuurlijk nooit. „Als je een WK wint, hoor je echt bij de beste landen. Tweede worden vind ik eigenlijk lullig." 'De tijd staat even stil' haakt vanavond ook in op het komende wereldkampioenschap en het an ti-Duits gevoel. In 1988 leek het Europees kampioenschap de Ne derlanders een late compensatie te bieden voor het verdriet van 1974. De euforie was van korte duur. Twee jaar later werd Duitsland weer Weltmeister. De Nederlandse stereotypen leven voort. Jongeren vinden Duitsers overheersend, onsympathiek en oorlogszuchtig. Anti-Duits ge drag is een soort nationale sport. Philip Freriks praat met een aantal (uitsluitend) Duitse gas ten over de kennelijk eeuwig durende strijd, over vooroorde len en de gevolgen. Karin Bloe men zingt een lied over de inge wikkelde relatie tussen Neder landers en Duitsers, geschreven door Jos Brink. 'Oranje viel aan', Nederland 1, 22.03 uur en 'De tijd staat even stil: Nederland-Duitsland', Neder land 2, 22.35 uur 0p de eerste foto het werkei- I -and Neeltje Jans in de monding van de Oosterschelde. Een men selijk spoor dat ingeklemd ligt rissen water en lucht. Op de !aa's'e foto van de reeks de basaltblokken, het dijklichaam uat Neeltje Jans afschermt van oe zee. Van leeg en veraf naar II T ^htbij, via alle stadia J "aar tussenin liggen. Het is fotograaf die zijn prooi J «eeds dichter nadert en met dat I °°g kijken wij mee. Maar de I PWoi is niet die ene plek in celand, maar de abstracte vor- ®n die achter onze zichtbare werkelijkheid schuil gaan. Het I aw van die vormen is het Hol- I an Ger bekkers, te zien in PeBeyerd Breda. Is maakt de meeste van 1V°!0'S serie. Het gaat dan I p. dezelfde plek, maar met Se verschuivingen in tijd, e en camerapositie. Sa- I netai vaak negen of zeven in 1 Z1ri ze een werk. Het oog e foto's van boven naar I reckt en van hnks naar Jt enal lezende glijdt het I JLt? hef landschap en ver- IR heJ mee rfet de camera. I direct ln? word je heel I verschin6Waar' iuist omdat de ltten lussen de foto's I IWb u1 ,betekenisvol zijn. Pcntiek zHn t" tdiu vrijwel binnen een serie ■De ki, nlm h1 een gedicht. KL 7 V?n Ger Dekkers rij- Iavereen i ,^en met elkaar l'enviii h„w ,ank' het thema, Door Frits de Coninck [ferwiii h 7- Klank> het thema, ;ée JJ? ch om verschillen- de beelden' §aat- beelden gK °ken rilm dat de ic k en betekenis i»! u T, Cli oeteKems at wf klassiek van re- riimn f ®ens een breuk in wen}acua0an' nergens een "^cht andere klemtoon. De kleine maar vaste verschui vingen binnen een serie zorgen er ook voor dat er een ritme ontstaat bij het zien van de foto's. Dat gebeurt als je ze in een oogopslag kunt zien, ofwel omdat ze zo aan de muur van De Beyerd hangen of omdat ze met zeven tegelijk door diapro jectoren op de muren vertoond worden. Maar dat gebeurt net zo goed als ze door een projec tor achter elkaar getoond wor den en pas op de laatste dia een overzicht van de serie ziet. Als je in de donkere zaal naar de beelden kijkt, word je je extra bewust van dat ritme omdat het hoorbaar wordt in het tempo waarin de dia's gewisseld wor den. Op de lange muur die uitziet op de binnenplaats, hangt de serie 'Grevelingen and reflections', negen foto's van de dijk aan het Grevelingenmeer. Het verschil met andere reeksen is dat hier de cirkel als het ware niet ge sloten wordt. De camera komt op het einde der reeks niet terug op het punt van uitgang van de eerste foto. Het verschil tussen de eerste en de laatste is dan ook maximaal, ze hebben niks met elkaar te maken als je de tussenliggende zeven voor het gemak even weglaat. Ze ver staan elkaar niet eens omdat ze ogenschijnlijk een andere taal spreken. Werk van Ger Dekkers in De Beyerd in Breda. De eerste is een opname van de blauwe lucht, zonder enig oriëntatiepunt op aarde. Op de tweede dezelfde lucht boven een dijk in de verte. De dijk komt vervolgens dichterbij en de reeks eindigt met het dijk lichaam zelf, een opname waar de lucht op verdwenen is. En omdat de foto van formaat en omvang niet verandert, ervaar je de verandering als van heel veraf naar heel dichtbij. De ver schillen binnen het gegeven van een serie van negen zijn klein genoeg om de ene foto met de volgende te laten communiceren en groot genoeg de spraakver warring tussen de twee uiterste volledig te maken. De serie als stijlmiddel levert een verdubbeling in betekenis op in tweeërlei opzicht. Elke foto is een scherpe opname van een aspect van het nieuwe Hol landse landschap zoals het oog van Ger Dekkers dat zoekt. Dat aspect wordt versterkt door de reeks waarvan de foto deel uit maakt en die door herhaling en verschuiving de betekenis ver der articuleert. De serie in haar geheel is weer meer dan de som der delen. Want de vraag: wat zie ik, is dan al ruimschoots en in detail beantwoord. Je hebt vastgesteld dat je een strekdam ziet op de grens van land en water of de voren van de ploeg in de nieuwe aarde. Maar de som van de reeks voert je naar een hoger plan dat verder reikt dan de aanleiding die het con crete onderwerp van de foto is. Boven het onderwerp uit kom je bij de essentiele vraag: hoe kijk ik eigenlijk, en niet meer: wat zie ik? Wij kijken natuurlijk altijd plaats- en tijdgebonden. Wij maken op een bepaald mo ment met de atmosfeer die daarbij hoort, deel uit van het landschap dat we waarnemen. Die verbinding van stemming, gevoel, gedachte en bedoeling levert ons een inhoud op die aan die waarneming gebonden is. Een fotograaf als Ger Dekkers abstraheert die waarneming tot een loutere vorm, waaruit hij het persoonlijke en toevallige weggumt. Een serie foto's van FOTO WILLEM BLAUW hem is een studie in kijken bevrijd van al wat van de helde re vorm afleidt. Iets oncontro leerbaars als een gevoel of een associatie zal hij in zijn land schap niet toestaan. De leegte, de messcherpe horizon en het vormscheppende licht, de ingre diënten van zijn werk, vind je bij uitstek in het nieuwe land. De Friese kust, Flevoland en Zeeland zijn voor Ger Dekkers een 'mer a boire'. Hoe langer je naar de foto's kijkt, hoe minder je het gevoel hebt dat het land dat Ger Dek kers fotografeert, het Holland is dat je kent. In het land van Dekkers regent het niet. Er is altijd die heldere zon met dat vlijmscherpe licht. Wolken zijn wit en aardig en hebben nooit de bedoeling of zelfs maar de potentie om in vliegende stor men langs de hemel te jagen. De lucht is blauw, iets anders is niet denkbaar. Holland door het oog van Dek kers is schoon en opgeruimd, er is geen vuiltje of ongerechtig heid te ontdekken. Ook geen mens dus. Op een enkele foto na, waar de schaduw van de alles regisserende fotograaf voor een interessante uitzonde ring zorgt. Het is een land dat je kent en niet kent. Natuurlijk, het is het nieuwe land, Holland, ons eigen landschap, maar tege lijk blijf je er buiten staan. Het is niet voor te stellen dat je erin rond zou lopen, dat je deel uit zou maken van dat wat zo ver trouwd lijkt. Maar het land van Dekkers is geen land van regen en kou, geen land van vlees en bloed, maar een geometrische ordening die wij landschap noe men. Zoals het landschap van Van Ruysdael, van Mondriaan of van Gerrit Benner. Dit soort landschap is een abstractie. In die zin gaat het uit boven het individuele landschap als een toevallig samenstel van weer, plek, moment, seizoen en at mosfeer. Ger Dekkers fotografeert niet een landschap, maar het land schap dat aan elke toevalligheid voorbij gaat. Daarom is elke foto van hem vierkant. Een vast formaat, niet altijd even groot overigens, waar het landschap aan ondergeschikt is. Het is in zijn effect vergelijkbaar met het beeld dat iemand van de beel dende kunst heeft als hij daar enkel kennis van heeft kunnen nemen door dia's of plaatjes in een boek. Die moet inderdaad- ook wel denken dat alle schilde rijen en beelden even groot zijn, omdat ze gereduceerd zijn tot een zelfde formaat. Het is de vorm die Dekkers zoekt in zijn Holland. De voortdurende verschuiving die hij aanbrengt in de verhou dingen binnen een landschap, heeft een belangrijke abstracte betekenis. De dingen worden losgewrikt uit hun natuurlijk verband en krijgen een zelfstan dige vorm. Een strekdam is geen gewone golfbreker meer, maar een donker, dreigend te ken dat afsteekt tegen het glin sterende watervlak. Een gebaar in de lege ruimte die Holland heet. 'Ger Dekkers, een overzicht'. In De Beyerd, Boschstraat 22, Bre da, tot 11 juli, DINSDAG 14 JUNI 1994 DEEL New York (rtr) - De Amerikaanse politie op zoek naar een voormalige Italiaanse pornoster die ook lid geweest is van het Italiaanse parlement. Haar kunstzinnige echtgenoot verdenkt zijn vrouw van de ontvoering van hun 18 maanden oude zoon. Ilona Staller (42) heeft het kind, Ludwig, vermoedelijk meegenomen uit één van de appartementen van het paar in de chique Newyorkse wijk Upper East Side. Haar man, de Amerikaanse beeldhouwer Jeff Koons (39), is naar de rechter gestapt om de terug keer van het kind te vorderen. Hij gold bij rechterlijke uit spraak als de voogd van het kind. Het paar trouwde in 1991. Staller, die beter bekend is onder haar artiestennaam La Cicciolina, speelde in tiental len pornofilms voordat ze tus sen 1987 en 1992 namens de Radicale Partij lid was van de Kamer van Afgevaardigden. Koons staat bekend om zijn vaak seksueel zeer uitgespro ken werken, waarvan er nogal wat hem en zijn vrouw voor stellen. Ze worden voor dui zenden dollars verkocht. Koons heeft echtscheiding aangevraagd. Een rechter bij het hoogste hof van de staat New York heeft om de arrestatie van Ciccioli na verzocht in verband met niet toegestane bemoeizucht. Een woordvoerster van de Ne wyorkse politie zei dat alle districten in New York, de politie op het vliegveld van New York en de douane langs de grens met Canada op de hoogte zijn gesteld van het arrestatiebevel. Marianne de Boer technisch groots pianiste Breda - Waalse kerk. Pianore cital door Marianne de Boer. Programma met werk van Beethoven, Mendelssohn, Chopin, Ravel, Debussy en Gershwin. Gehoord op 13 juni 1994. Door Frans Baljeu Het enige concert dat in het kader van het Muziekfestival West-Brabant op maandag gegeven werd, vond plaats in de Waalse kerk. Daar speelde pianiste Marianne de Boer een technisch veeleisend pro gramma waar de vonken van af sprongen. Deze al vrij jong behoorlijk ge lauwerde pianiste maakte vanaf de eerste akkoorden van Beetho- vens 'Pathetique' duidelijk dat zij de piano niet met zijden handschoentjes aanpakt. Op het risico af me in rolbevestigende clichés te verstrikken, stel ik vast dat zij als een soort 'kla viertijgerin' het vrouwelijk equi valent is van wat men traditio neel de 'pianoleeuw' noemt. Deze benadering leidde tot tech nisch sensationele vertolkingen waarin het verhaal van de mu ziek echter niet altijd overtui gend verteld werd. De vele uit stekende Jan Wijn-leerlingen die ik heb horen spelen, etaleren over het algemeen meer poëtiek in hun spel dan Marianne de Boer toelaat of wil toelaten. De manier waarop zij de ge speelde werken begint is ook altijd erg abrupt. Nog tijdens een applaus gaat zij zitten en begint steeds zonder dat myste rieuze spanningsveld van stilte waarin een compositie, fysiek nog onhoorbaar, toch al kan be ginnen. Mariane de Boer durft wel. Zij FILMS GOES -Grand Theater 19.30 u. Schindler's list. HULST - De Koning van Engeland 20 u. True romance. 20 u. Naked gun 33 1/3. 20 u. Ace ventura: pet detective. 20 u. Philadelphia. 20 u. Cool runnings. VLISSINGEN - Alhambra 1 20 u. Naked gun 33 1/3. - Alhambra 2 20 u. Philadelphia. - Alhambra 3 20 u. Ace ventura: pet detective. - Alhambra 4 19.30 u. Schindler's list. ANTWERPEN - Metropolis Zaal 1 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Monolith. Zaal 2 - 14.30, 17 en 20 u. Mrs. Doubtfire. 22.30 u. Fearless. Zaal 3 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Shadowlands. Zaal 4 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Hudsucker proxy. Zaal 5 - 14.30 en 20 u. Schind ler's list. Zaal 6 - 14.30, 17., 20 en 22.30 u. Naked gun 3. Zaal 7 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Intersection. Zaal 8 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Blink. Zaal 9 - 14.30 en 17 u. Free Willy. 21 u. Schindler's list. Zaal 10 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. The paper. Zaal 11 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. On deadly ground. Zaal 12 - 14.30, 17 u. Sister act 2. 20 en 22.30 u. True romance. Zaal 13 - 14.30 en 20 u. Short cuts. Zaal 14 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. In the name of the father. Zaal 15 14.30, 17 u. Cool run nings. neemt vaak grote risico's die ze altijd trefzeker overwint. Een van die risico's is de vaak enor me snelheid waarmee ze speelt. Dit element is een dermate be langrijk aspect in haar spel dat soms weieens de indruk ontstaat dat virtuositeit een doel op zich is. In een compositie als Mendelsso- hms aartmoeilijke Variations se- rieuses leidt dit tot adembene mende hoogstandjes. Variatie twaalf, die als een soort verkorte Mazeppa-etude klinkt, was daar een gaaf voorbeeld van. De be zonkenheid van de majeurvaria- tie die kort daarna klinkt wordt in haar opvatting echter onvol doende uitgebuit, het is alsof de vertolkster de luisteraar geen rust wil gunnen. De razende ma nier waarop zij op het slot af- dendert leidt wel tot spetterende bijval. Ravels Valses Nobles et Senti- mentales en Debussy's Masques konden in dit klimaat minder gedijen. Verrassend was dat de in het hele programma nogal eens ontbrekende poëtiek in de tweede van de drie Gershwin- preludes (die als afsluiing wer den gerspeeld) volop aanwezig was. De rust waarmee deze heer lijke blues klonk toonde.aan dat deze technisch zeer begaafde pianiste dit aspect wel degelijk ook in huis heeft. 20 en 22.30 u. Remains of the day. Zaal 16 - 14.30, 17 u. Grumpy old men. 20 u. La reine Margot. Zaal 17 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Dream lover. Zaal 18 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. The pelican brief. Zaal 19 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Philadelphia. Zaal 20 - 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Mr. Wonderful. Zaal 21 - 14.30, 17, 20 en 22.30 Carlito's way. Zaal 22 - 14.30, 17, 20 u. Grosse fatigue. 22.30 u. Born Yesterday. GENT - Decascoop 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Mr. Won derful. 14.30, 17 en 22.30 u. The paper. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Dream- lover. 14.30, 17, 20 en 22.30 u.The hudsucker proxy. 14.30, 17, 20 en 22.30 u. Naked gun 33 1/3. 14.30, 17, 20 u. Shadowlands. 14.30, 17, 20 u. Blink. 20 u. Intersection. 20 en 22.30 u. The Pelican brief. 20 u. Philadelphia. 22.30 u. In the name of the father. 14.30 en 20 u. Schindler's list. 14.30 en 17 u. Free Willy. KNOKKE - Beverly sereens 20 u. Remains of the day. 20 u. Naked gun 33 1/3. 20 u. True romance. 20 u. Born Yesterday.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1994 | | pagina 19