USA
Mario van der Ende negende Nederlander
'Ik voel me niet
ondergeschikt'
Lake Nona: Een sprookje
Gerd Müller topscorer
hfcs.3
Onderkomen Nederlands elftal ademt weelderige rijkdom uit
Rinus Israël praatpaal en extra antenne voor bondscoach Dick Advocaat Snelste goal Bryan Robson
JWS KORT
DE STEM
3 13 JUNI 1994
iningen
de eerste klasse in het
de beker gewonnen. In <je
p het veld van SSV'65 in
land kon in de eerste helft
unt, maar kreeg na de rust I]
i en daarmee was de strijd
i de slotfase bracht de
en terechte overwinning
erd de beker na afloop van
nandigd aan trainer/speler fl
lust 1-0, Edward Bank l-o,
;trafschop).
ernooi
:aalvoetbaltoernooi gewon-1
veede divisionist tegenover I
ian. Deze confrontatie werd I
t won met 10-5. De derdeI
>rig jaar, Linker Oever uit L
erde werd. Parbo pakte de I
in der Gucht, Hitepro en I
ulst
3 RKHAV houdt donderdag I
nodatie in het gemeentelijk I
e twaalf minuten durende
start. Er kan ter plaatse
)al
de voetbalvereniging Krui-
ioren.
4. Kapelle, 5. Krumingen.
ng Zonnemaire hield een I
n Dauwendaele uit Middel-1
•nooi.
sland, 4. Zonnemaire, 5. De I
MAANDAG 13 JUNI 1994 B
\t Mario van der Ende (links)
I outf't-
en Jan Dolstra bekijken hun WK
FOTO ANP
Van onze verslaggever
MARIO van der Ende is de
negende Nederlander die op
een wereldtitelstrijd voetbal
actief is als scheidsrechter.
Jan Dolstra is de eerste die is
aangewezen als grensrechter.
Het is ook de eerste maal dat de
FIFA gespecialiseerde vlaggers
heeft opgeroepen. Voorheen
voerden arbiters die rol uit.
Charles Oorver is de enige Ne
derlander die twee keer op een
wereldtitelstrijd floot. Hij was
van de partij in 1978 (Argenti
nië) en 1982 (Spanje). Dokter
J.F. van Moorsel was in 1934 de
eerste, Jan Keizer in 1986 de
laatste. Voor het laatste WK,
vier jaar geleden in Italië, was
geen Nederlandse scheidsrechter
feselecteerd.
cheidsrechters WK '94
Europa: Van der Ende (Ned), Krug
(Dui), Baldas (Ita), Pairetto (Ita),
Diaz Vega (Spa), Don (Eng), Karls-
son (Zwe), Mikkelsen (Den), Mot
tram (Sch), Puhl (Hon), Quiniou
(Fra), Röthlisberger (Zwi).
Azië: Al-Sharif (Syr), Buisaim
(VAE).
Zuid-Amerika: Cavani (Uru), Lam-
olina (Arg), Marsiglia (Bra), Tejada
(Per), Torres (Col).
Afrika: Jouini (Tun), Lim Kee
Chong (Mau).
Noord- en Centraal Amerika: Ange
les (VSt), Badilla (CRi), Carter
(Mex).
Grensrechters
Europa: Dolstra (Ned), Cristensen
(Den), Everstig (Zwe), Ivanov (Rus),
Listkiewicz (Pol), Marton (Hon),
Matthys (Bel), Pearson (Eng), Rami-
cone (Ita), Yli-Karro (Fin).
Azië: Al-Ghattan (Bah), Fanaei
(Iran), Hae-Yong Park (ZKo).
Zuid-Amerika: Alves (Bra), Taibi
(Arg), Zarate (Par).
Afrika: Hassan (Egy), El-Jilali Rha-
rib (Mar).
Noord- en Centraal Amerika: Calix
Garcia (Hon), James (Tri).
Oceanië: Brazzale (Aus), Dunster
(Aus).
In totaal zijn 24 scheidsrechters en
22 grensrechters aangewezen voor
het leiden van 52 duels.
Scheidsrechterslijst Oranje
1934: J.F. van Moorsel (Oostenrijk -
Frankrijk).
1950: Karei van der Meer (Engeland
- Chili, Zweden - Spanje).
1958: Jan Bronkhorst (Engeland -
Oostenrijk).
1962: Leo Horn (West-Duitsland -
Zwitserland, Hongarije - Engeland,
Chili - Rusland).
1970: Lau van Ravens (West-Duits
land - Marokko, Uruguay - Rus
land).
1974: Arie van Gemert (Brazilië -
Schotland).
1978: Charles Corver (Engeland -
Tsjechoslowakije).
1982: West-Duitsland - Frankrijk).
1986: Jan Keizer (Italië - Argentinië,
Denemarken - Spanje).
1994: Mario van der Ende, Jan Dol
stra (grensrechter).
I Door Henk Mees
'ldinge
van het twaalfde Henk
end. In bar Micha te Wemel-
apbasis in de spelsoort libre
ïrste twee ronden gespeeld,
uren - niet vreemd met een
iden afgelopen week de acht
>inden. Daarvan staan er na
;ijspoor. Simon Nanurwu en
bak willen zij nog in beeld
twee nederlagen geconfron-
rremiasse wordt het moeilijk
om nog op het voorste plan
Ron Verburg. Hij incasserde
iet het er momenteel uit voor
n Guust Boonen. Zij wonnen
en. Dinsdag 14, woensdag 15
den om 19.00 uur verder. De
ks 20.30 uur afgewerkt. Na
rortzaken van de gemeente
ensbeker overhandigen.
België
.jden in het Belgische Ware-
letica als achtste op de 1500
Ronald van Vlierberghe van
4.45,0.
lofman en Martin Koppejan
lijk 12,01 en 12,14. Hofman
p de 200 meter liep Koppejan
hard van der Gaast (eveneens
in 51,8. Bij de vrouwen liep
5,71 en de 200 meter in 28,37.
TOEN Dick Advocaat begin
I mei aan Rinus Israël vroeg
I een eigen lijstje voor de WK-
I selectie te maken, kwamen er
123 namen op papier. „De
lzelfde 23 als Advocaat er op
staan. Ik had zelf ook
[zeker 21 van de 22 gekozen.
Dat John Bosman moest af
vallen, lag best moeilijk,"
|weet Rinus Israël.
|De opvattingen van assistent-
Rinus Israël en hoofd-
Icoach Dick Advocaat lopen dus
|vrijwel parallel. „Zo verwonder-
hoeft dat niet te zijn. Ik ben
i overtuigd dat ook Johan
ICruijff zeker 20 van de 22 spe
llers had genomen die nu in de
[selectie zitten," zegt Israël.
twee jaar trekt Rinus Is-
[raël (52) als assistent-coach met
[Oranjeop. Inmiddels verbond hij
[zich voor een nieuwe termijn van
ir. Tot aan de WK-voor-
bereiding beperkten zijn werk
zaamheden rond het elftal zich
[lot eendaagse bezigheden. „Ik
[heb mijn eigen elftal, Jong Oran-
lje, dat ik moet coachen en
meestal speelt op de dag voor
|een A-interland. Na zo'n wed-
jtrijd met Jong Oranje voeg ik
|me dan bij de A-ploeg, voorna
melijk om bij de wedstrijd naast
Advocaat te zitten."
Europa Cup
tie
Is speler, tot op z'n 38e bij PEC
-wolle, vervulde Israël altijd een
overheersende rol. Zijn stem
Wg zwaar, in Oranje en bij
'eyenoord. De eerste Nederland-
voetballer aan wie de Europa
UP voor landskampioenen werd
'•gereikt, dwong zowel op het
"ld als in de kleedkamer gezag
-Een ondergeschikte rol spe-
P heeft mij nooit gelegen. Ze
ker vroeger niet. Maar ook nu is
®jn positie heel anders dan die
p een assistent-coach bij een
Ij Ne v°el me tenminste niet
dergeschikt. Althans, zo gaan
'ek en ik niet met elkaar om."
oen Advocaat in het voorjaar
I® 1992 een toeverlaat zocht,
-m 1 IS™ telefoon over in Boeka-
13 I 17-1 Q *1 fl BL' Pa,ar doodde Israël zappend
13 lOlvluB de tv-afstandsbediening zijn
werd er zaterdag gereden ia
i), 2. Joop de Loof (Nieuw-
wedorp).
I. Roy Hoogstege (Waarde).
2. Mike Buis (Roosendaal),
2. Sjaak Faasse (Poortvliet!,
ek), 2. F. Dingemans (Putte), 3,
dagen op een hotelkamer. Trai
nen en coachen bij Dinamo Bu-
karest vormde de enige ontsnap
ping aan de sleur. De aanbieding
van Advocaat kwam als een ver
lossing.
„Waarom Dick Advocaat bij mij
is gekomen toen hij een assistent
zocht, heeft-ie me nooit gezegd.
Ik begrijp nu wel dat hij iemand
naast zich wilde hebben bij de
wedstrijden, iemand die hij kon
vertrouwen, bij wie hij zijn me
ning kon toetsten en waar hij
bevestiging zocht van zijn eigen
denkbeelden."
Rinus Israël is meer dan een
'praatpaal' voor Advocaat die
qua reputatie de ondergeschikte
is van zijn assistent. Maar de
ogenschijnlijk laconieke houding
die Israël zich eigen heeft ge
maakt, laat hij ook in zijn rol
van secondant varen. Even ge
spannen als de bondscoach roert
hij zich langs de kant. „Je moet
alert blijven, op tijd zien waar
de coach moet ingrijpen. Ja, dat
komt nogal eens voor. Je kunt je
nog zo goed voorbereiden, maar
de speelwijze van de tegenstan
der heb je nooit in de hand en
soms blijkt het raadzaam daarop
te reageren."
Extra antenne
Met Rinus Israël als secondant
beschikt Advocaat in de kleed
kamer over een extra antenne.
„Ik praat wel eens met spelers
zaken door waar Advocaat niet
aan toekomt. Tijdens de rust zeg
ik dus wel eens wat. Maar of je
dat invloed moet noemen?"
Verantwoordelijkheid draagt Is
raël in zijn huidige baan ook
veel minder. „Als Dick over be
paalde situaties anders denkt
dan ik, heb ik toch liever dat hij
zijn eigen mening doorzet. Wan
neer ik iets met alle geweld
doorgevoerd zou willen hebben
en dat mislukt, zou ik me erg
beroerd voelen. Want dan zal
toch Advocaat zich moeten ver
antwoorden."
Tijdens de WK-campagne heb
ben de taken van Israël een
grotere inhoud dan rond de inci
dentele kwalificatie-interlands
in de loop van een seizoen. „Ik
heb verhoudingsgewijs twee rus
tige jaren achter de rug. Alleen
rond de wedstrijden tegen Enge
land en Polen, in de beslissende
fase, heb ik wat druk op de ketel
gevoeld. Nu zit ik in een heel
andere situatie. Ik heb te maken
met spelers die niet spelen en
toch getraind moeten worden.
Dat trainen vind ik nog altijd
het leukste onderdeel van mijn
werk. Een balletje meetrappen,
af en toe mezelf in een partijtje
inschakelen. Als het goed loopt
bij de club, is er toch niets
leukers."
Niet overal vonden de spelers
dat even prettig als hun trainer.
Israël, 47-voudig international,
wilde nog wel eens hard uit de
hoek komen; met de tong en in
de tackle: Zo heerste hij als
speler bij Feyenoord, Excelsior
en PEC. Zo tramde hij bij FC
Den Bosch, Feyenoord, Paok Sa-
loniki en opnieuw FC Den
Bosch. Op De Vliert vond hij in
1989, na een eerste uiterst suc
cesvolle periode, een afgeroomd
elftal terug van het perspectief
dat hem naar Den Bosch had
gelokt. Na degradatie uit de ere
divisie kwam het in de eerste
divisie snel tot een breuk.
Technische staf
Aan een toekomst als clubcoach
denkt hij nu niet. Met Advocaat,
derde coach Bert van Lingen en
keeperstrainer Pim Doesburg
vormt hij nu de vierkoppige
technische staf van Oranje.
Doesburg ontfermt zich over de
drie keepers, Van Lingen coördi
neert de zaken en volgt de wed
strijden vanuit een andere in
valshoek, hoog op de tribune.
„Handig hoor zo iemand als Van
Lingen, die weet alles goed op
papier te zetten," merkt Israël
gnuivend op.
Vroeger was hij zelf stratemaker
in Amsterdam, totdat DWS hem
Van onze verslaggever
BRYAN Robson maakte de
snelste goal in de geschiede
nis van de WK-eindronde.
De Engelsman scoorde in 1982
tijdens de Spaanse eindronde in
Bilbao na 27 seconden tegen
Frankrijk. Tijdens datzelfde WK
behaalde Hongarije de grootste
zege uit de geschiedenis. El Sal
vador moest er met 10-1 aan
geloven. In dat toernooi werden
146 doelpunten gemaakt, het
grootste aantal uit de geschiede
nis.
Met een gemiddelde van 5,38
treffers per wedstrijd was de
eindronde van Zwitserland in
1954 relatief gezien het meest
produktief. Dat kwam onder
meer door het duel Oostenrijk -
Zwitserland, dat in 7-5 eindigde.
In 1958 tekenden Brazilië en
Zweden voor de finale met de
meeste doelpunten. Het duel ein
digde in een 5-2-zege voor de
Zuidamerikanen. Argentinië was
vier jaar geleden in Italië het
eerste land dat er niet in slaagde
in een WK-finale een doelpunt te
maken.
Rinus Israël: „Tijdens de rust zeq ik dus wel eens wat. Maar of je dat invloed moet noemen
FOTO ANP
een baan bood als zogeheten
fullprof. Bij Feyenoord runde hij
een sigarenzaak. Pas sinds Israël
trainer is, vult hij met voetbal
zijn werkdagen. Voor zijn plezier
voetbalde hij tot dit seizoen nog
in veteranen-2 van DWV, in Am
sterdam-Noord waaraan hij al
tijd verknocht is gebleven.
De veteranen van DWV moeten
verder zonder Israël. Hij trapt
zijn balletje alleen nog bij Oran
je. Zijn eigen WK-ervaring da
teert van 1974. „Uit die tijd weet
ik hoe de situatie kan verande
ren. Toen we met de voorberei
ding begonnen ging iedereen uit
van het koppel Israël-Strik in
het centrum van de verdediging.
In de eerste wedstrijd van het
WK stonden daar Haan en Rijs-
bergen. Daaraan zie je hoe de
opvattingen van een coach kun
nen veranderen."
Coaching beschouwt hij zelf als
het sterkste onderdeel van zijn
trainerswerk. Destijds moest Is
raël zelfs nog publiekelijk her
examen doen omdat de theoreti
ci van de KNVB zijn eerste exa
men onvoldoende hadden gevon
den. „Voor het onderdeel
coaching had ik toen al een acht.
Daarvoor ben ik nu zelfs inge
schakeld als docent bij de trai
nersopleidingen. Dat werk ga ik
er volgend jaar bij doen. Dat had
ik zelf ook nooit kunnen vermoe
den. Tja, ik ben kennelijk dan
toch milder en rustiger gewor
den."
Gerd Müller.
FOTO ARCHIEF DE STEM
Van onze verslaggever
GERD Müller voert de tops-
corerslijst aan, gerekend over
alle WK-eindronden.
De Duitse spits kwam tweemaal
uit op een WK. In 1970 en 1974
kwam hij tot veertien treffers.
Van de spelers die nog actief zijn
is Diego Maradona de grootste
bedreiging. De Argentijn speelde
driemaal een WK-eindronde en
produceerde daarin zeven tref
fers. In 1990 in Italië scoorde
Maradona niet.
Ook de Braziliaan Careca staat
op zeven treffers. Rudi Voller,
zes goals in twee WK-eindron
den, en Lothar Matthaus (vijf
goals) kunnen mogelijk nog een
aanval doen op de positie van
Müller. Roger Milla (Kameroen)
heeft vier treffers op zijn naam
staan. Enzo Scifo (België),
Andreas Brehme (Duitsland) en
Jürgen Klinsmann (Duitsland)
maakten drie treffers in een
WK-eindronde.
Topscorerslijst alle WK-eindronden:
1. Müller (Duitsland) 14 goals, 2.
Fontaine (Frankrijk) 13, 3. Pelé
(Brazilië) 12, 4. Kocsis (Hongarije)
en Rahn (Duitsland) 11, 6. Cubillas
(Peru), Lato (Polen) en Lineker (En
geland) 10, 9. Eusebio (Portugal),
Jairzinho (Brazilië), Rummenigge
(Duitsland), Rossi (Italië), Seeler
(Duitsland) en Vava (Brazilië) 9, 15.
Ademir (Brazilië), Leonidas (Brazi
lië), Schiaffino (Uruguay) en Stabile
(Argentinië) 8, 19. Careca (Brazilië),
Maradona (Argentinië), Rep (Neder
land), Szarmach (Polen), Szengeller
(Hongarije) en Tichy (Hongarije) 7
Dennis Verburg (Atletica) 9^8,
Jeffry Overweel (Delta Sporo0 ,j
Jongens-pupillen A eersteja 'P
Chrisjan Harting T?elBc(3
2. Martin de Feyter 923 3
Ultee (beiden Wielingen) «MJ-J
Tweedejaars: 1. Jeroen vaIL j,
(Atletica) 1204, 2. Wouter ver
men (RKHAV) 1202, 3. J°a
Cornelisse (Dynamo) 1151-
1000 METER T^r1eigh<l{|
Meisjes-pupillen C: 1K y 2-1
Block (Wielingen)
Amanda Moorthamer^ g^e^l
\L i%
port) 4.35,1, 3. Ellen
(Delta Sport) 4.46,2. jje»*
Meisjes-puprtlenB: !-ĥ ngbafci;
Rijk 4.06,9, 2. Cecilia -If1!, li
doer (beiden Atletica) IJj-V-
Mireille de Koeyer (Sen
4.24,7
eerstejafi!
Meisjes-pupillen a A 2.:„
Dorien Dek (AV'56) 3.5 uj
bine van Veldehuyzen V .piral
4.06,3, 3. Linda Gruber
4.09,0. kia Her^l
Twweedejaars: 1. Sas ^«1
bout (Atletica) 3.49,6,
d'Hooghe (Scheldesport)
Kim Kloet (Delta Sport)4 WesJeJ
Jongens-pupillen C: o5i5,
Krakeel (Deltn Soort) '.,o
Davy Briars
Viutj
pUpillC 4 0«>
(Delta Sport)
Davy tsriars (Atletica) ggj.
Jack Luteijn (Wielingen'
Jongens-pupillen B:
Blokland (Scheldesport)
David Schrier 3.51,1-
Versluys (beiden Atlet :aaif
Jongens-pupillen Aeerstl
BÏoklanA ^heldesporÜ 3j
Jongens-pupillen SPjjjj
Raymond Sonneveld (Df'W
3.50,8, 2. Chrisjan
tica) 3.54,1, 3. Gert--"»1 I
(Wielingen) 3.56,7. Ver",,|
Tweedejaars: 1. Wout Th0I113
men (RKHAV) 3.33,7,
Marinissen (Dynamo) 3li
Martin Lensen (Atletie
i»,
'.m
1H
Él»
3M
T^Nona,
een exclusief golfresort annex villawijk. Aangelegd in een park.
LAKE NONA: een sprookje.
Alles ademt weelderige rijk
dom uit. Op het eerste gezicht
zo weggelopen uit Dynasty.
Dick Advocaat kan zich daar
volgende maand een veredel
de Blake, de hoofdpersoon uit
de befaamde soapserie, wa
nen. Alleen de feeks Alexis
zal ontbreken.
De bondscoach heeft immers al
het decreet uitgevaardigd dat
Lake Nona taboe is voor de
spelersvrouwen. Geen spannen
de intriges en overspel dus tij
dens het verblijf van het Neder
lands elftal in die tijdelijke we
reld van ongekende luxe. Advo
caat heeft het sprookjesachtige
onderkomen even ten zuid-oos
ten van Orlando alleen maar
gekozen om daar in alle rust te
werken aan een topprestatie.
Voor Advocaat was Lake Nona
liefde op het eerste gezicht. Hij
ruilde zijn eerste optie, het toch
ook niet misselijke Mission Hills,
terstond in nadat hem eenmaal
het park was getoond dat hele
maal is afgesloten van de boze
buitenwereld.
Lake Nona is een klein, exclusief
golfresort annex villawijk. Aan
gelegd in een park. Omgeven
door hoge hekken met zwaar
bewaakte poorten op de plaatsen
waar de drie meren rond het
park niet voor een natuurlijke
grens zorgen. Van pottekijkers
heeft niemand last. De hoogst
exclusieve golfclub telt slechts
maximaal driehonderd leden. En
dat zijn niet de eersten de bes
ten. Niet alleen omdat jaarlijks
een ton op tafel moet worden
gelegd om een balletje te mogen
slaan, maar ook omdat zelfs de
puissant rijken slechts op uitno
diging lid kunnen worden.
Ook van de bewoners van het
villaparkje, allemaal automa
tisch lid van de golfclub, waar
door de kans als buitenstaander
lid te worden erg klein is, heeft
Advocaat niets te vrezen. De
meesten zijn te oud om de Oran
je-spelers hinderlijk voor de voe
ten te lopen. Los daarvan: het
gros van de bewoners past er
voor in de maanden juni en juli
in de buurt van het snikhete
Orlando te bivakkeren. Zij zoe
ken dan elders in Florida, of
daarbuiten, een passend onder
komen.
„De bewoners die achterblijven,
verheugen zich op de komst van
de Nederlanders," zegt directeur
Marie Wingo van Lake Nona.
„Voor de zekerheid hebben we
nog wel even geïnformeerd of- zij
bezwaren hadden tegen de
komst van de voetballers. Nie
mand had echter bedenkingen.
Eigenlijk vinden de bewoners
het wel leuk, alhoewel de mees
ten, net als ik, er geen benul van
hebben wat voetbal nou precies
inhoudt."
Dick Advocaat krijgt in Lake
Nona de beschikking over de
achttien kamers van het hotel
pal naast het clubhuis van de
golfclub. Verder zijn enkele vil
la's gereserveerd voor de medi
sche staf. Die villa's liggen op
loopafstand, maar voor wie dat
te bezwaarlijk vindt zijn elektri
sche mini-wagentjes beschik
baar. Met een maximumsnelheid
van nog geen vijftien kilometer
per uur overbruggen die de af
stand.
Alle kamers van het hotel dragen
de naam van beroemde golfba
nen. De kamers, uiteraard voor
zien van alle gemakken zoals
televisie, radio en een nu nog
goed gevulde koelkast, hebben
een klassieke inrichting. Niet al
le Oranjeklanten zullen zich ech
ter meteen thuisvoelen in die
omgeving, waar zelfs peperdure
schilderijen aan de wand niet
ontbreken.
Wie de kamer tijdens vrije uur
tjes wil ontvluchten, kan nog
genoeg beleven in Lake Nona,
waar speciaal voor het Neder
landse elftal een trainingsveld is
aangelegd met hetzelfde gras en
ondergrond als de Citrus Bowl,
het stadion in Orlando. Niemand
behoeft zich te vervelen. Het
meer zit vol vis. De boten om een
eindje te varen, liggen al klaar.
De tennisbanen ogen uitnodi
gend. En als de in juni alom
aanwezige muskieten een ver
blijf buitenshuis verstoren, kun
nen de voetballers en hun bege
leiders altijd nog in het clubhuis
in aparte zalen kaarten, flippe-.
ren of biljarten.
De grootste attractie is en blijft
echter de wonderschone en uit
stekende golfbaan. Lake Nona is
er trots op dat de baan tot de
beste honderd van de wereld
wordt gerekend. Tijdens hun
verblijf mogen de spelers daar
op gepaste uren gebruik van ma
ken. Koeman en de broertjes De
Boer, al een aantal jaren verslin
gerd aan golf, kunnen dan met
een hun spelpeil drastisch verbe
teren. David Leadbetter, de be
roemdste golftrainer ter wereld,
is immers gevestigd in Lake No-
na en heeft al toegezegd de Ne
derlanders voor een vrienden
prijsje te willen bijstaan.
